ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ-Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ -ΜΕΡΟΣ Α

 

ΘΕΙΟΣ ΛΙΒΕΛΛΟΣ Α΄ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ ΥΠΟ ΕΦΗΨΙΣΜΕΝΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΝΑΓΙΝΩΣΚΟΜΕΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΝ ΑΥΤΟΥ

Επιμέλεια: πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου.

Εισαγωγικά

Στις διάφορες δημοσιεύσεις αναλύσαμε τον ρόλο του επισκόπου στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Επειδή όμως αρκετοί έχουν συγκεχυμένη άποψη για το θέμα αυτό, δημοσιεύουμε ορισμένα απαραίτητα στοιχεία από την χειροτονία Επισκόπου, ώστε να κατανοήσουν τον ρόλο του Επισκόπου στην Ορθόδοξη εκκλησία.

Πρίν την έναρξη τελέσεως της Θείας Λειτουργίας, στην οποία πρόκειται να γίνει η χειροτονία ενός νέου επισκόπου, συντελείται μία συγκεκριμένη διαδικασία, κατά την οποία κρίνεται πρωτίστως το ορθόδοξο φρόνημα του χειροτονηθησομένου καθώς και ο σεβασμός του στην κανονική τάξη. Η διαδικασία πρό της χειροτονίας περιλαμβάνει: 

1. την εκλογή,

 2. το μικρό μήνυμα και μεγάλο μήνυμα, και 

3. την τάξη της «Ομολογίας της Πίστεως», η οποία λειτουργεί ως επισφράγισμα του γεγονότος της εκλογής. 

 Ξεκινάμε με τις τρείς ομολογίες πίστεως των επισκόπων κατά την χειροτονία τους.

Ως προς το περιεχόμενο, τα τρία κείμενα που αναγινώσκει ο υποψήφιος εις επήκοον πάντων διακηρύττουν την δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας. 

Όπως στην αρχή της αγίας αναφοράς της θείας λειτουργίας  απαγγέλλεται το Σύμβολο της πίστεως, ως «αληθινή σοφία», από όλο το εκκλησίασμα, πριν από τον καθαγιασμό των τιμίων δώρων, ομολογώντας την ενότητα της πίστεως για να μετάσχουν στο μυστήριο, έτσι και εδώ ο υποψήφιος επίσκοπος ταυτίζεται με την πίστη της Καθολικής Εκκλησίας, για να καταξιωθεί της χειροτονίας. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως προβλέπεται από το πνεύμα των ιερών κανόνων (1ος καί 2ος της Γ’ Οικουμενικής Συνόδου), δεν μπορεί να είναι ποιμένας του λαού του Θεού, ενώ, αν εμμένει στην αίρεση ή στο σχίσμα, επέρχεται η αποκοπή του από το εκκλησιαστικό σώμα.

Μελετώντας το περιεχόμενο του κειμένου της «Ομολογίας της Πίστεως» στα λειτουργικά κείμενα της χειρόγραφης και έντυπης παραδόσεως και στους κανόνες της Εκκλησίας, καθίσταται βέβαιον ότι ο προς χειροτονίαν επίσκοπος πρέπει να είναι άνδρας δοκιμασμένος στην πίστη με ορθό και υγιές φρόνημα, σύμφωνα με τον λόγο του αποστόλου Παύλου προς τους μαθητές του Τιμόθεο καί Τίτο . Η Εκκλησία εξέταζε την πίστη των υποψηφίων, κατά την ώρα της εκλογής καθώς και αμέσως μετα.

Το πρώτο κείμενο της ομολογίας  είναι το σύμβολο της πίστεως Νικαίας Κωνσταντινουπόλεως. 

ΚΕΙΜΕΝΟ

 (Δείνα) ελέω Θεού εψηφισμένος Μητροπολίτης (η Επίσκοπος) της αγιωτάτης Μητροπόλεως (η Επισκοπής) ... οικεία χειρί προέταξα.

  

Πιστεύω εις ένα Θεόν, πατέρα, παντοκράτορα, ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων. Και εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν του Θεού τον μονογενή, τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων· φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού, γεννηθέντα ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί, δι’ ου τα πάντα εγένετο. Τον δι’ ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα. Και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς. Και ανελθόντα εις τους ουρανούς και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός. Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος.

 

 Και εις το Πνεύμα το άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον, το λαλήσαν διά των Προφητών. Εις μίαν, αγίαν, καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν. Ομολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών. Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών. Και ζωήν του μέλλοντος αιώνος. Αμήν.

 

Προς δε τούτοις στέργω και αποδέχομαι τας αγίας επτά οικουμενικάς Συνόδους, και των τοπικών ας εκείναι αποδεξάμεναι εκύρωσαν, επί φυλακή των ορθοδόξων της Εκκλησίας δογμάτων αθροισθείσαι.

Ομολογώ πάντας τους υπ’ αυτών, ως υπό φωτιστικής χάριτος του παναγίου Πνεύματος οδηγουμένων, εκτεθέντας Όρους της ορθής Πίστεως, και τους ιερούς κανόνας, ούς οι μακάριοι εκείνοι προς την της αγίας του Χριστού Εκκλησίας διακόσμησιν και των ηθών ευταξίαν κατά τας αποστολικάς παραδόσεις και την διάνοιαν της ευαγγελικής θείας διδασκαλίας συντάξαντες, παρέδωκαν τη Εκκλησία. Ενστερνίζομαι, και κατ’ αυτούς ιθύ­νειν επιμελήσομαι την θείω βουλήματι κληρωθείσάν μοι Εκκλησίαν και κατ’ αυτούς διατελέσω διδάσκων πάντα τον τη πνευματική μοι ποιμαντο­ρία πεπιστευμένον ιερόν κλήρον και τον περιούσιον λαόν του Κυρίου.

 

Προυργιαίτατα (προνοητικώτατα)  μοι ομολογείται, ίνα τηρώ την ενότητα της Πίστεως εν τω συνδέσμω της ειρήνης, πάντα μεν όσα η μία, αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία των Ορθοδόξων πρεσβεύουσα δογματίζει, ταύτα πρεσβεύων καγώ και πιστεύων, μηδέν προστιθείς, μηδέν αφαιρών, μηδέν μεταβάλλων, μήτε των δογμάτων μήτε των παραδόσεων, αλλά τούτοις εμμένων και ταύτα μετά φόβου Θεού και αγαθής συνειδήσεως διδάσκων και κηρύττων· πάντα δε όσα εκείνη κατακρίνουσα ως ετεροδιδασκαλίας αποδοκιμάζει, ταύτα καγώ αποδοκιμάζων και αποδιοπομπούμενος διά παντός.

Πείσομαι δ’ εσαεί προθύμως εν τοις εκκλησιαστικοίς και τη ιερά Συνόδω ως ανωτάτη αρχή της Εκκλησίας (...), σεβόμενος και τηρών τας δω­ρηθείσας αυτή προνομίας, προς καταρτισμόν τε και στηριγμόν της παρ’ ημίν Ορθοδόξου εκκλησίας και επιμελήσομαι όση μοι δύναμις περίεστιν ορθοτομείν τον λόγον της αληθείας, εις δόξαν του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος, της μιάς υπερουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος, του ενός και μόνου αληθινού Θεού, και προς σωτηρίαν των πιστών.

 

(Δείνα) ελέω Θεού εψηφισμένος Μητροπολίτης (η Επίσκοπος) της αγιωτάτης Μητροπόλεως (η Επισκοπής) ... οικεία χειρί υπέταξα