Γιατί ο Χριστός ονομάστηκε Ιησούς και όχι Εμμανουήλ;;(Απόσπασμα απο λόγο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου)

 

(Από τον λόγο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου στη  Κυριακή πρό της Χριστού Γεννήσεως)

Τίθεται όμως το ερώτημα: Γιατί λοιπόν δεν ονομάστηκε Εμμανουήλ, αλλά Ιησούς Χριστός; Διότι δεν είπε θα ονομάσεις, αλλά θα ονομάσουν, οι απλοί άνθρωποι, δηλαδή και η απλή πραγματικότητα. Εδώ δηλαδή δίνει ως όνομα το αποτέλεσμα. Η Αγία Γραφή έχει αυτή τη συνήθεια, να δίνει ως όνομα εκείνα που θα συμβούν στην πραγματικότητα. Το «καλέσουσιν Ἐμμανουήλ» δεν σημαίνει λοιπόν τίποτε άλλο παρά ότι θα δουν τον Θεό μεταξύ των ανθρώπων. Πάντοτε βέβαια βρισκόταν μεταξύ των ανθρώπων, ουδέποτε όμως τόσο φανερά.

     Αν αυθαδιάζουν οι Ιουδαίοι, θα τους ερωτήσουμε: «Πότε ονομάστηκε το παιδί ‘’Ταχέως σκύλευσον, ὀξέως προνόμευσον(:ταχέως λαφυραγώγησε, πλήρως και τελείως λεηλάτησε’’»; [Ησ.8,3].Και ασφαλώς δεν θα μπορέσουν να δώσουν απάντηση. Αλλά τότε γιατί ο προφήτης έλεγε «κάλεσον τὸν ὄνομα αὐτοῦ ‘’Ταχέως σκύλευσον, ὀξέως προνόμευσον’’»; Διότι η γέννησή Του προκάλεσε αρπαγή και διανομή λαφύρων. Για τούτο του δίνει ως όνομα εκείνο που συνέβη στην πραγματικότητα[ο Θεός δικαιολογεί το όνομα ως εξής: «διότι πρὶν ἢ γνῶναι τὸ παιδίον καλεῖν πατέρα ἢ μητέρα, λήψεται δύναμιν Δαμασκοῦ καὶ τὰ σκῦλα Σαμαρείας ἔναντι βασιλέως Ἀσσυρίων(:διότι πριν ακόμη το παιδί μάθει να λέγει την λέξη “πατέρα” και “μητέρα”, θα κυριεύσει ενώπιον του βασιλέως των Ασσυρίων τον στρατό της Δαμασκού και θα πάρει τα λάφυρα της Σαμάρειας)»: Ησ.8,3].

   «Καὶ μετὰ ταῦτα κληθήσῃ πόλις δικαιοσύνης, μητρόπολις πιστὴ Σιών(:και έτσι εσύ θα ονομαστείς πόλη δικαιοσύνης, η Σιών η πρωτεύουσα του ισραηλιτικού λαού, η πιστή στον Θεό)», λέγει ο Θεός μέσω του προφήτη Ησαΐα [Ησ.1,26]. Δεν βρίσκουμε όμως πουθενά ότι η πόλη ονομάστηκε «δικαιοσύνη», αλλά εξακολούθησε να λέγεται Ιεροσόλυμα. Αλλά επειδή ήταν αυτό το αποτέλεσμα, διότι βελτιώθηκε πράγματι ηθικώς η πόλη αυτή, για τον λόγο αυτόν είπε ότι θα της δοθεί αυτό το όνομα· διότι, όταν συμβεί πράγματι κάτι, το οποίο κάνει σαφέστερα γνωστό εκείνο που το έκανε ή που το απόλαυσε, από όσο τον κάνει το σύνηθες όνομά του, τότε λέγει ότι αυτός έχει ως όνομα εκείνο που συμβαίνει στην πραγματικότητα.

ΣΧΟΛΙΑ

1. Η σημασία του ονόματος "Εμμανουήλ"

• Η λέξη Εμμανουήλ σημαίνει «ο Θεός μεθ’ ημών» (Ησαΐας 7:14).
• Το όνομα αυτό δεν δόθηκε ως προσωπικό όνομα του Χριστού, αλλά είναι προφητικό και περιγραφικό, δηλώνοντας το γεγονός της παρουσίας του Θεού ανάμεσα στους ανθρώπους.
• Ο Χρυσόστομος τονίζει ότι το όνομα «Εμμανουήλ» δείχνει το μυστήριο και τη φύση Του, αλλά δεν ήταν απαραίτητο ως καθημερινό όνομα.

---

2. Η επιλογή του ονόματος «Ιησούς»

• Ο άγγελος στον Ιωσήφ λέει:

«Θα τον καλέσεις Ιησού· αυτός θα σώσει τον λαό Του από τις αμαρτίες τους» (Ματθαίος 1:21)

• Το όνομα Ιησούς σημαίνει «Σωτήρας» ή «Ο Κύριος σώζει».
• Ο Χρυσόστομος τονίζει ότι αυτό το όνομα αντιστοιχεί στον ρόλο Του: όχι μόνο να είναι Θεός με τους ανθρώπους (Εμμανουήλ), αλλά να πραγματοποιήσει τη σωτηρία τους. Το όνομα «Ιησούς» συνδέει άμεσα τη Θεότητα με τη σωτηρία και την αποστολή Του στον κόσμο.

---

3. Η σχέση μεταξύ Εμμανουήλ και Ιησού Χριστού

• Εμμανουήλ: δηλώνει τη φύση Του — Θεός μεθ’ ημών, η ενανθρώπιση του Λόγου.
• Ιησούς: δηλώνει την αποστολή Του — Σωτήρας και Λυτρωτής του ανθρώπου από την αμαρτία.
• Ο Χρυσόστομος σημειώνει ότι η χρήση του ονόματος «Ιησούς» ήταν απαραίτητη για την πλήρη εκπλήρωση της σωτηρίας, ενώ το «Εμμανουήλ» παραμένει θεολογική δήλωση της ταυτότητάς Του.

---

4. Συμπέρασμα

• Ο Χριστός θα μπορούσε να ονομαστεί Εμμανουήλ, αλλά το όνομα αυτό περιγράφει τη Θεότητά Του, όχι την αποστολή Του.
• Το όνομα Ιησούς Χριστός ενσωματώνει και τη Θεότητά Του (Χριστός = Μεσσίας, ο Χριστός) και τη σωτηριακή Του αποστολή (Ιησούς = Σωτήρας).
• Ο Χρυσόστομος σχολιάζει ότι έτσι οι άνθρωποι βλέπουν όχι μόνο ποιος είναι ο Θεός μεθ’ ημών, αλλά και τι κάνει για την ανθρωπότητα.

Διάγραμμα Σύγκρισης: Εμμανουήλ- Ιησούς Χριστός

Χαρακτηριστικό	Εμμανουήλ	Ιησούς Χριστός
Σημασία ονόματος	«Ο Θεός μεθ’ ημών»	«Ο Κύριος σώζει»
Τι δηλώνει	Τη Θεότητα και παρουσία του Θεού ανάμεσα στους ανθρώπους	Τη σωτηρία και αποστολή του Χριστού να σώσει τους ανθρώπους από τις αμαρτίες
Λειτουργία	Προφητικό και περιγραφικό όνομα	Προσδιοριστικό και ενεργό όνομα αποστολής
Χρήση στον Λόγο του Χρυσοστόμου	Δείχνει την υπερφυσική φύση και το μυστήριο της Ενανθρώπησης	Δείχνει την πραγματοποίηση της σωτηρίας και την αποστολή στον κόσμο
Σχέση	Περιγράφει τι είναι ο Χριστός	Περιγράφει τι κάνει ο Χριστός
Συμπέρασμα	Ο Χριστός είναι Θεός που ήρθε κοντά μας	Ο Χριστός είναι Σωτήρας που εκπληρώνει την αποστολή Του

---

Σημείωση :
Ο Χρυσόστομος εξηγεί ότι το όνομα «Ιησούς Χριστός» δεν αντιφάσκει με το «Εμμανουήλ», αλλά συμπληρώνει την κατανόηση του Χριστού:

• «Εμμανουήλ» → η **φύση Του ως Θεός μεθ’ ημών»
• «Ιησούς Χριστός» → η πράξη Του ως Σωτήρας του κόσμου