Ομολογία

Κλιν Λεωνίδας: ''Δεν θα καταργήσουμε τα τοπικά θέσμια και τις παραδόσεις των αφρικανικών ενοριών''

Στη συνεδρία τής 29ης Δεκεμβρίου 2021 η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας αποφάσισε την ίδρυση της Πατριαρχικής Εξαρχίας Αφρικής.

Πατριαρχικός έξαρχος διορίσθηκε ο μητροπολίτης Λεωνίδας Γκορμπατσόφ, στον οποίο απονεμήθηκε ο τίτλος «Κλιν».

Σε συνέντευξη στην ανταποκρίτρια του πρακτορείου ειδήσεων «Interfax-Religia» Ελένη Βεριόφκινα ο επίσκοπος εξήγησε πώς και με ποια χρηματικά μέσα θα αναπτυχθούν οι νέες ενορίες, αν είναι δυνατές οι εκδηλώσεις ρατσισμού εντός της Ρωσικής Εκκλησίας και εάν πρέπει να αναμένουμε και άλλους ενδιαφερόμενους να ενταχθούν στο Πατριαρχείο Μόσχας το προσεχές διάστημα.

Λόγω της ένταξης μέρους των αφρικανικών ενοριών στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία προκύπτει μια σειρά εντελώς νέων ζητημάτων. Τι πιστεύετε, δεν θα αντιμετωπίσει η Εκκλησία μας κάποιες νέες προκλήσεις, λ.χ. με την απαίτηση να αγιογραφούνται οι απόστολοι ή ο Χριστός ως μελαψοί, όπως τούτο συμβαίνει σε μερικές προτεσταντικές εκκλησίες; Μπορεί άραγε στην Εκκλησία να εμφανιστεί θέμα ρατσισμού και ποια είναι η στάση σας γενικότερα έναντι του κινήματος Black Lives Matter (BLM), δεν μπορεί αυτό να επεκταθεί και στην Εκκλησία;

Πάντοτε λέμε ότι στην Εκκλησία «οὐκ ἔνι ῞Ελλην καὶ ᾿Ιουδαῖος» (Κολ. 3.11), επομένως η μία ή η άλλη αναπαράσταση, που σχετίζεται με τα εθνικά σύμβολα, δεν έχει επικρατήσει στις ορθόδοξες παραδόσεις. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να εμφανισθεί ρατσισμός, εάν δεν δημιουργηθεί για κάτι τέτοιο το εθνοφυλετικό έδαφος. Τα πάντα εξαρτώνται πάντοτε από τους ανθρώπους, οι οποίοι οδηγούν το ποίμνιό τους στη σωτηρία.

Όσον δε αφορά στο ζήτημα για το κίνημα BLM, θα τονίσω για άλλη μια φορά ότι στην Ορθοδοξία η σωτηρία είναι εφικτή για τους πιστούς ανεξαρτήτως χρώματος του δέρματος, εθνικής ή γλωσσικής προελεύσεως, για όλους, όσοι προσπαθούν να μην απομακρύνονται από τις εντολές του Θεού και τους κανόνες της Εκκλησίας.

Θα λειτουργήσουν στην Αφρική ιερατικές σχολές για την προετοιμασία και την εκπαίδευση των ορθοδόξων ιερέων;

Σήμερα μόλις αρχίζουμε την υλοποίηση των σχεδίων μας. Αναμφισβήτητα, το ζήτημα της παιδείας είναι από τις πρώτες προτεραιότητες. Γνωρίζουμε πώς πρέπει να αντιμετωπισθεί. Υπάρχουν εξαιρετικές θεολογικές σχολές για την κατάρτιση και την προετοιμασία σπουδαστών. Όμως, δεν αποκλείεται ότι θα ιδρύσουμε στο έδαφος της αφρικανικής ηπείρου σειρά εκπαιδευτηρίων με την προϋπόθεση ότι είναι αναγκαίο και σκόπιμο.

Στο σύστημα της μετασοβιετικής εκπαίδευσης, ιδίως στις ιερατικές σχολές, πάντα υπήρχαν αρκετές δυσκολίες στο θέμα των γλωσσών κι εδώ έχουμε να κάνουμε με αφρικανικές γλώσσες. Ποιος θα καταρτίσει τους ανθρώπους για να εργαστούν στην Αφρική;

Στη Ρωσία υπάρχει επαρκής αριθμός ΑΕΙ, τα οποία μπορούν να ετοιμάσουν ειδικούς με γνώσεις γλωσσών. Επιπλέον, στις χώρες της Αφρικής ομιλούν στην αγγλική, τη γαλλική, τα σουαχίλι, σε τοπικές διαλέκτους. Σήμερα δεν υπάρχει οξύ γλωσσικό πρόβλημα. Επικοινωνούμε στις ως άνω γλώσσες. Υπάρχουν έντυπες εκδόσεις, θρησκευτική φιλολογία, η ακολουθία της Θείας Λειτουργίας, τα απαραίτητα για την τέλεση ιερών ακολουθιών κείμενα σε διάφορες γλώσσες της ηπείρου. Αναλόγως των αναγκών θα γίνονται μεταφράσεις. Προσεγγίζουμε το ζήτημα της κατάρτισης ειδικών υπό μια ευρύτερη οπτική γωνιά.

Υπάρχουν άραγε στη Ρωσική Εκκλησία άνθρωποι, δηλαδή ευεργέτες, επίσκοποι, οι οποίοι είναι έτοιμοι να στηρίξουν οικονομικά αυτές τις αφρικανικές ενορίες; Στο σύνολό τους είναι πολύ φτωχές κοινότητες, που απαιτούν οικονομική υποστήριξη. Ποιος θα τους χρηματοδοτήσει;

Ναι, στη Ρωσική Εκκλησία υπάρχουν ευεργέτες, οι οποίοι παρέχουν βοήθεια σε πολυάριθμες κατευθύνσεις της διακονίας της και χωρίς να είναι αδιάφοροι ως προς την τύχη της Οικουμενικής Ορθοδοξίας είναι έτοιμοι εκ του περισσεύματός τους να υποστηρίξουν και τη δική μας ιεραποστολή στην Αφρική. Τους ευγνωμονούμε για το ότι αντιλαμβάνονται πως σήμερα η Ρωσική Εκκλησία καθίσταται φύλακας της Ορθοδοξίας, μη επιτρέποντας να καταπατηθούν οι ιεροί κανόνες προς όφελος αυτών ή άλλων πολιτικών αποφάσεων.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα, που θα κάνει η Ρωσική Εκκλησία όσον αφορά στην ανάπτυξη αυτών των νέων ενοριών;

Από τη στιγμή της ιστορικής αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου μεσολάβησαν μόλις δύο εβδομάδες, επομένως είναι νωρίς ακόμη να μιλάμε για τις επόμενες κινήσεις. Μέχρι την τελευταία στιγμή ελπίζαμε ότι η ηγεσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλεξανδρείας θα κατανοήσει την τραγικότητα των κινήσεών της και θα λάβει τη μόνη ορθή απόφαση, αρνούμενη να υποστηρίξει το σχίσμα. Δεν προετοιμάσαμε τίποτε εκ των προτέρων, αλλά πιστέψτε με, δεν είναι πρόβλημα για την υπόθεσή μας. Αυτή τη στιγμή εκπονείται ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα όχι μόνον για την ανάπτυξη των ενοριών, αλλά και για την ολοκληρωμένη παρουσία της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στην αφρικανική ήπειρο, συμπεριλαμβανομένων των λατρευτικών, εκπαιδευτικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών παραμέτρων.

Πόσο έντονα διαφέρει η καθημερινότητα της λατρευτικής και ενοριακής ζωής αυτών των ενοριών από την καθιερωμένη τάξη στις ενορίες της Εκκλησίας μας;

Σε κάθε κοινότητα υπάρχουν οι δικές της ιδιαιτερότητες. Η Ορθοδοξία είναι μοναδική και για το λόγο ότι δεν εξαφανίζει, δεν ισοπεδώνει ούτε τις εθνικές παραδόσεις και τον πολιτισμό, αλλά συνενώνει τα πάντα εν Χριστώ. Έχω επανειλημμένως μιλήσει γι’ αυτό, διακονώντας και εκτός και εντός Ρωσίας. Δεν θα καταργήσουμε τα τοπικά θέσμια και τις παραδόσεις. Η Ορθοδοξία πάντοτε χαρακτηριζόταν από υπομονή και αγάπη. Επομένως, τουναντίον, θα υποστηρίξουμε και θα διατηρήσουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε κοινότητας στην ήπειρο, εάν αυτές οι ιδιαιτερότητες δεν αντίκεινται στη διδασκαλία της Εκκλησίας. Δεν θα επηρεάσουν τη διαδικασία της θείας λατρείας αυτές οι παραδόσεις.

Θεωρείτε άραγε ότι με την ενσωμάτωση των αφρικανικών ενοριών θα αρχίσει το κίνημα προσχωρήσεων στη Ρωσική Εκκλησία και σε άλλες Εκκλησίες, που αναγνώρισαν την αντικανονική Εκκλησία της Ουκρανίας (ΟΕΟ), της Κύπρου και της Ελλάδας;

Το έχουμε πει και στο παρελθόν και θα το επαναλάβουμε: η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ασχολείται με επεκτατισμό. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως διέπραξε κανονικό παράπτωμα, αφού δέχθηκε σε εκκλησιαστική κοινωνία τους σχισματικούς. Μια σειρά Ορθοδόξων Εκκλησιών υποστήριξαν αυτή την παράνομη απόφαση και συλλειτούργησαν με ανθρώπους, οι οποίοι δεν διαθέτουν κανονική, δηλαδή νόμιμη χειροτονία και δεν είναι ιερωμένοι.

Γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔσται». Προστατεύσαμε και εξακολουθούμε να προστατεύουμε τους ορθοδόξους, οι οποίοι αρνούνται να ταυτιστούν με το σχίσμα.