Ομολογία

Σεμνὴ ἡ ἐμφάνιση τῶν γυναικῶν, καὶ μάλιστα μέσα στὰ Ναὸ

Ἀρχιμ. Δανιήλ Ἀεράκη

(Γιὰ μία ἀκόμη φορᾶ δημοσιεύουμε τὸ παρὸν κείμενο. Ἀναφέρεται στὴ φρικτὴ ὄντως ἀμφάνισι καὶ προκλητική τῶν γυναικῶν κατὰ τὴν θερινὴ περίοδο. Καὶ στοὺς ἄνδρες παρατηρεῖται ἡ ἐμφάνισις ἔξαλλης παρουσίας, ἀλλ᾽ ὁπωσδήποτε οἱ γυναῖκες κατέχουν τὰ πρωτεῖα στὴ λεγόμενη «ξετσιπωσιά».

Μερικοὶ θὰ διερωτηθοῦν, γιατί ἐπαναλαμβάνουμε τὰ ἴδια πράγματα;

Πρῶτον, διότι ἡ κατάστασις ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι ἀσεβής, καὶ ἑπομένως ἰσχύει αὐτὸ πού ἔλεγε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ὅταν τὸν κατηγοροῦσαν ὅτι ξαναλέει ἴδια πράγματα, ἰδίως γιὰ μερικὰ ἐξώφθαλμα πάθη. Ἔλεγε ὁ ἱερὸς Πατήρ: «Ἄς σταματήσουν οἱ πλεονέκτες (αὐτοὺς κυρίως ἐπανειλημμένως καυτηρίαζε) νὰ κλέβουν καὶ νὰ ἀδικοῦν, καὶ τότε θὰ σταματήσω κι ἐγὼ νὰ μιλάω κατὰ τῆς πλεονοξίας καὶ τῆς πλουτομανίας». Δὲν μπορεῖ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ νὰ σιωπᾶ, ὅταν βλέπη τὴν ἀσχημοσύνη καὶ τὴν αἰσχρότητα νὰ ὀργιάζουν δημόσια.

 Δεύτερον, διότι ἔχουμε ὡς ὑπόδειγμα τὸν ἀπόστολο Παῦλο, πού δὲν κουραζόταν νὰ ἐπαναλαμβάνη τά ἴδια πράγματα. Ἔλεγε: «Τὰ αὐτὰ γράφειν ἡμῖν μὲν οὐκ ὀκνηρόν, ὑμῖν δὲ ἀσφαλὲς» (Φιλιπ. γ´ 2). Καὶ μία γυναίκα νὰ συνετισθῆ καὶ νὰ παύση νὰ προκαλῆ λάγνα βλέμματα ἀνδρῶν, ἀρκεῖ γιὰ νὰ ξαναδημοσιεύσουμε παλαιές μας σκέψεις πάνω στὴν ἐμφένισι τῶν χριστιανῶν γυναικῶν, ἰδίως μέσα στοὺς ἱεροὺς Ναούς).

Προκλήσεις καὶ γυναικῶν

Γιατί προσέρχεται ἡ γυναίκα στὸ Ναό; Ρωτᾶμε εἰδικὰ καὶ πρωταρχικὰ τὴ γυναῖκα, διότι ἡ ἱεροπρεπὴς καὶ ἁγία στάση τοῦ ἄντρα στὸ Ναὸ ἐξαρτᾶται ἐν πολλοῖς καὶ ἀπό τὴν παρουσία τῆς γυναίκας, καὶ μάλιστα τὴν ἐμφάνισή της.

• Γιατί προσέρχεται, λοιπόν, ἡ γυναίκα; Γιὰ νὰ ἐπιδειχτῆ; Εἶναι «πασαρέλα» μόδας ὁ Ναὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ θέλει νὰ ἐπιδείξει τὰ κοσμήματά της ἡ γυναίκα καὶ τὰ φτιασίδια της;

Μὰ σκοπὸς τοῦ ἐκκλησιασμοῦ, καὶ γιὰ τὴ γυναῖκα, εἶναι νὰ ἐκζητήσει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, πού δὲν μπορεῖ νὰ κατηγορηθεῖ ὡς μισογύνης (ὅτι, δηλαδή, μισεῖ τὶς γυναῖκες), σὲ μιὰ ἔντονη ἀποστροφὴ του ξεσπάει:

«Προσέρχει δεομένη τοῦ Θεοῦ καὶ περικεῖσαι χρυσία καὶ ἐμπλέγματα; Μὴ γὰρ χορεῦσαι ἦλθες; Μὴ γὰρ γάμων μεθέξουσα; Μὴ γὰρ εἰς πομπὴν παρεγένου; Ἦλθες παρακαλέσαι, δεηθῆναι ὑπὲρ ἁμαρτημάτων, ἐντευξομένη ὑπὲρ ὧν προσέκρουσας, αἰτουμένη τὸν Δεσπότην, ἵλεων καταστήσουσα αὐτόν. Τί κοσμεῖς σεαυτήν; Οὐκ ἔστι ταῦτα ἱκετευούσης τά σχήματα. Πῶς δύνασαι στενάξαι; Πῶς δύνασαι δακρῦσαι; Πῶς μετὰ ἐκτενείας εὔξασθαι, τοιοῦτον σχῆμα περικειμένη;» (Ε.Π.Ε. 23, 248).

Μετάφρασις: Ἔρχεσαι νὰ προσευχηθῆς στὸ Θεὸ καὶ φορᾶς τόσα χρυσὰ καὶ ἄλλα κοσμήματα; Μήπως νόμισες πώς πηγαίνεις σὲ χοροεσπερίδα ἢ σὲ κοσμικοὺς γάμους ἢ σὲ εἰδωλολατρικὴ πομπή; Ἦρθες νὰ παρακαλέσεις γιὰ τὰ ἁμαρτήματά σου, νὰ μιλήσεις στὸ Θεό, πού μὲ τὰ ἁμαρτήματά σου προσέκρουσες. Ἦρθες νὰ ζητήσεις νὰ γίνει ἵλεως ὁ Δεσπότης Χριστός. Λοιπόν, τί στολίζεσαι; Ἡ ἐμφάνισή σου δὲν ταιριάζει σὲ γυναίκα πού ἱκετεύει. Πῶς μπορεῖς νὰ στενάξεις; Πῶς μπορεῖς νὰ δακρύσεις; Πῶς μπορεῖς μὲ τέτοια ἐμφάνιση νὰ προσευχηθῆς μὲ ζῆλο πολύ;

• Γιατί προσέρχεται ἡ γυναίκα; Γιὰ νὰ κάνει ὑπακοὴ στὸ Θεὸ καὶ «στὸ λόγο τῆς χάριτος αὐτοῦ» (Πράξ. κ' 36), ἢ γιὰ νὰ μεταβάλει μὲ τὴν παρουσία της τὸν παράδεισο σὲ κόλαση; Γιὰ νὰ ἀναδείξει τὴν ἀσχημοσύνη τῆς ἀναιδοῦς γυμνότητας σὲ περίοπτη θέση, ἢ γιὰ νὰ καταδείξει τὴν εὐλάβεια καὶ τὴ σωφροσύνη της;

• Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ρωτάει εὐθέως τὶς γυναῖκες, πού προσέρχονται στὸν τόπο τῆς λατρείας μὲ προκλητικὴ καὶ σκανδαλώδη ἐμφάνιση:

—Δηλαδή, πᾶτε κόντρα στὸν ἀπόστολο Παῦλο;

• Μιλάει ὁ ἀπόστολος Παῦλος γιὰ τὸ ντύσιμο τῶν γυναικῶν;

—Ναί! Ὁ... καθυστερημένος Παῦλος δὲν ἦταν σάν τους... προοδευτικούς, πού ἐπιτρέπουν τὴν ὁποιαδήποτε ἐμφάνιση τῶν γυναικῶν.

—Ναί! Ὁ... ἠθικολόγος Παῦλος δὲν ἦταν σὰν τοὺς κουλτουριάρηδες θεολόγους, πού δὲν καταπιάνονται μὲ παρόμοια θέματα!

—Ναί! Ὁ Παῦλος, ὁ θεολόγος τῶν θεολόγων, ὁ προοδευτικός τῶν προοδευτικῶν, καθορίζει καὶ τὸν τρόπο τοῦ ντυσίματος (ὄχι γδυσίματος!) τῶν γυναικῶν στὸν τόπο τῆς κοινῆς προσευχῆς. Ἄς τὸν ἀκούσουμε: «Βούλομαι προσεύχεσθαι (ἐν ἐκκλησίαις) τὰς γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ, μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς, μὴ ἐν πλέγμασιν ἢ χρυσῷ ἢ μαργαρίταις ἢ ἱματισμῷ πολυτελεῖ, ἀλλ᾽ ὅ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν» (Α´  Τιμ. β' 8-9).

• Αὐτὰ λέει ὁ Παῦλος. Ἀπαιτεῖ ντύσιμο, πού νὰ καλύπτει ὅλο τὸ σῶμα. Ὁρίζει σὰν στολίδια τὴν ντροπὴ καὶ τὴ σεμνότητα. Ἀπαγορεύει χρυσὰ κοσμήματα καὶ ροῦχα πολυτελῆ.

Λοιπόν, θὰ πάει ἡ χριστιανὴ γυναίκα κόντρα στὸν ἀπόστολο Παῦλο, κόντρα στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ;

Ρωτάει πάλι ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος:

«Τί εἰσέρχεται χρυσία φοροῦσα ἐνταῦθα, ἢ ὀφείλουσα εἰσελθεῖν, ἵνα ἄκουσῃ κοσμεῖν ἑαυτάς μή χρυσίῳ μηδὲ μαργαρίταις μηδὲ ἱματισμῷ πολυτελεῖ; Τίνος ἕνεκεν εἰσέρχῃ οὕτω, ὦ γύναι; Ἄρα ὡς μαχομένη τῷ Παύλῳ καὶ δεικνύουσα, ὅτι κἄν μυριάκις ταῦτα λέγῃ, οὐκ ἐπιστρέφῃ;» (Ε.Π.Ε. 25,264).

Μετάφρασις: Γιατί μπαίνει ἡ γυναίκα στὸ ναὸ ντυμένη μὲ χρυσά; Δὲν ξέρει, πώς ἐδῶ θὰ ἀκούσει, ὅτι πρέπει οἱ γυναῖκες νὰ στολίζονται ὄχι μὲ χρυσαφικά, μὲ μαργαριτάρια ἢ μὲ ροῦχα πολυτελῆ; Γιὰ ποιὸ λόγο μπαίνεις ἔτσι, ὦ γυναίκα; Θέλεις, δηλαδή, νὰ πᾶς κόντρα στὸν ἀπόστολο Παῦλο καὶ νὰ δείξεις, ὅτι ὅσα κι ἂν λέει, ἐσὺ δὲν ὑπακούεις;

• Γιατί προσέρχεται ἡ γυναίκα στὴν ἐκκλησία; Γιὰ νὰ χρησιμοποιηθῆ ὡς μαγνήτης τῆς ἁμαρτίας; Ἂν ὁ λειτουργὸς δεῖ ἕνα διάβολο (μὲ τὸ σχῆμα πού εἰκονίζεται συνήθως) νὰ μπαίνει στὸ Ναό, τὴν ὥρα μάλιστα τῆς λατρείας, θὰ τοῦ συμπεριφερθεῖ μὲ εὐγένεια; Θὰ τὸν ἀφήσει νὰ περιφέρεται καὶ νὰ «γαργαλάει» μὲ αἰσχρὲς ἐπιθυμίες τοὺς ἐκκλησιαζομένους;

Ἀσφαλῶς θὰ τὸν κυνηγήσει. Διάβολος, περιφερόμενος θίασος, μέσα στὸ Ναὸ τοῦ Θεοῦ; Καὶ μάλιστα ἑστώς καὶ καθήμενος «ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ»; (Β' Θεσ. β' 4).

• Δὲν λέμε, ὅτι ἡ γυναίκα (μικρὴ ἢ μεγαλύτερη), πού ἐμφανίζεται προκλητικώτατα στὸ Ναό, εἶναι διάβολος. Δὲν εἶναι βέβαια διάβολος, ἀλλά διαβολικὸ ἔργο ἐπιτελεῖ, ἑκούσια ἢ ἀκούσια.

• Δὲν λέμε νὰ τὴν πετάξει ἔξω, μὲ ἄγριο τρόπο, ὁ κληρικὸς τὴ γυναίκα, πού τολμάει μὲ θράσος νὰ δείχνει ὅλο σχεδὸν τὸ σῶμα της γυμνό! Ἀλλὰ ρωτᾶμε:

—Τίθά γίνει;

• Θὰ ἐπηρεάζεται καὶ θὰ κάμπτεται ὁ λειτουργός της Ἐκκλησίας ἀπό τὴν ἀναιδῆ συμπεριφορὰ κάθε ἡμίγυμνης γυναίκας, πού λέει:

—Γιατί; Σᾶς ἐνοχλῶ; Ἂν σκανδαλίζεστε, νὰ μὴ μὲ κοιτᾶτε; Ἔτσι διώχνετε τοὺς ἀνθρώπους  ἀπό τὴν ἐκκλησία!...

• Θὰ ἀνεχτῆ ὁ λειτουργός της Ἐκκλησίας, ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτερος, πού ὁρίστηκε φύλακας καὶ φρουρὸς τῶν δικαιωμάτων τοῦ Θεοῦ, νὰ μετατραπῆ ὁ Ναὸς σὲ τόπο ἀλλεπαλλήλων πράξεων μοιχείας;

Ναί, ὁ Κύριός μας τόνισε, ὅτι κάθε βλέμμα πονηρὸ σὲ γυναῖκα ἰσοδυναμεῖ μὲ μοιχεία (Ματθ. ε' 28). Καὶ ποῦ θὰ πάει τὰ μάτια τοῦ ὁ ἔκκλησιαζομενος ἄντρας, ἀλλά καὶ ὁ λειτουργός, ὅταν μπροστά του προβάλλουν γυμνά τα... «κάλλη» τῆς δῆθεν ἐκκλησιαζομένης γυναίκας;

Θὰ προστατεύει ὁ λειτουργός της ἁγνῆς καὶ καθαρᾶς λατρείας τὴν ἀναίδεια καὶ τὴ μοιχεία, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ μὴ κακοκαρδίσει κάποια κυρία; Ἢ θὰ σταθεῖ ἀκοίμητος φρουρὸς τῆς σεμνότητας καὶ τῆς σωφροσύνης, τῆς ἠθικῆς καὶ τῆς καθαρότητας;

• Κάθε πρόβλημα θέλει τὴ σωστὴ ἀντιμετώπισή του. Τὸ πρόβλημα τῆς καλοκαιρινῆς ἐμφανίσεως πολλῶν γυναικὼν σὲ Ναοὺς καὶ προσκυνήματα, ἀπαιτεῖ σωστὴ ἀντιμετώπιση.

Πάντως, ἀντιμετώπιση, ὄχι ἀνοχή.

Ἀλλοίμονο, ἂν ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ, ὁ οἶκος τῆς προσευχῆς (Ματθ. κα' 13), καταντήσει οἶκος... ἀνοχῆς! «Στῶμεν καλῶς! Στῶμεν μετὰ φόβου!»