ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ
ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ
Περί τα τέλη Μαρτίου 2011, πληροφορηθήκαμε όλοι, από τον ημερήσιο τύπο, ότι η κυβέρνηση προωθεί σχέδιο νόμου που αφορά στην δωρεά οργάνων προκειμενου αυτά να χρησιμοποιηθούν σε μεταμόσχευση.
Με την προτροπή του σεβασμίου πατρός μας Βασιλείου Βολουδάκη, θεωρήθηκε σκόπιμο να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με αυτό το θέμα, κάνοντας μια μικρή έρευνα η οποία πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει να κατανοήσουμε εάν το κυοφορούμενο σχέδιο νόμου είναι συνταγματικά κατοχυρωμενο.
Η βάση του προσχεδίου
Το προσχέδιο νόμου για την δωρεά οργάνων βασίζεται στην νεοεισαγόμενη έννοια της «εικαζόμενης συναίνεσης». Τι σημαίνει, όμως αυτή η έννοια;
Σημαίνει ότι συνάγουμε από διάφορα τεκμήρια (μαρτυρίες, κλπ.) ότι ο αποθνήσκων θέλει να είναι δότης.
Γεννάται, όμως, και ευλόγως θεωρούμε, το ερώτημα γιατί ο ενδιαφερόμενος δεν εξέφρασε αυτήν την επιθυμία του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του αλλά θα πρέπει να την εικάσουμε κατά την ώρα του θανάτου του;
ι. - Πέραν όμως αυτού η έννοια της «εικαζόμενης συναίνεσης», χωρίς να θεωρηθεί ότι υπόκειται σε συνταγματικό έλεγχο, διότι στην εποχή μας μάλλον γίνεται κατάχρηση της «αντισυνταγματικότητας» των νόμων και των διατάξεων, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Σύνταγμα της χώρας μας (Σύνταγμα του 1975), το οποίο σημειωτέον είναι δημοκρατικότερο όλων των Ευρωπαϊκών Συνταγμάτων ακόμη και της Συμβάσεως περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το Σύνταγμα της Ελλάδος, και μόνον αυτό, προβλέπει την έννοια της «αξίας» του ανθρώπου, σε αντίθεση με την έννοια της αξιοπρέπειας (έννοιας στενότερης) που προβλέπουν όλα τα υπόλοιπα συντάγματα.
Έρχεται, επομενως, η έννοια «εικαζόμενη συναίνεση», σε καταφανή αντίθεση προς το άρθρο ι παράγραφος ι του Συντάγματός μας το οποίο αναφέρει επί λέξει : «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχικήν υποχρέωσιν της Πολιτείας».
ι. - Το προσχέδιο όμως εστιάζεται στο γεγονός ότι εάν κάποιος πεθάνει και δεν έχει ορίσει σαφώς ότι δεν επιθυμεί να δοθούν τα όργανά του για μεταμόσχευση τότε, αυτός ο άνθρωπος, είναι ένας εν δυνάμει μεταθανάτιος δότης για κάποιον που το χρειάζεται.
Χωρίς αμφιβολία, και η συγκεκριμενη ρύθμιση έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα της χώρας μας και ειδικότερα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 αυτού σύμφωνα με το οποίο: «Έκαστος δικαιούται να αναπτύσσει ελευθέρως την προσωπικότητά του και να συμμετέχει εις την κοινωνικήν, οικονομικήν, και πολιτικήν ζωήν της χώρας, εφ’ όσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει τα Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».
Συνεπώς, η ρύθμιση αυτή, όπως την προβλέπει το σχέδιο νόμου, έρχεται σε αντίθεση με την «ελευθερία του ατόμου».
Το προσχέδιο νόμου, σύμφωνα με πληροφορίες μας, δεν έχει ακόμη ψηφισθεί.
Οι αντιδράσεις είναι πολλές.
Τα πολιτικά κόμματα πρόκειται να τοποθετηθούν επ’ αυτού και η μείζων αντιπολίτευση θα τοποθετηθεί αρνητικά, όπως πληροφορηθήκαμε.
Η «Δημοκρατική Συμμαχία» εκφράστηκε ήδη αρνητικά καταδικάζοντας συγκεκριμενα την «κρατικοποίηση» των σωμάτων των Ελλήνων μετά τον θάνατο τους αφού, με το προσχέδιο νόμου, παραβιάζεται το πλέον θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, της ελευθερίας, δηλαδή, διάθεσης του σώματος του κάθε πολίτη.
–Και ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας, όμως, κ. Νικόλαος, Πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος και μελος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, ο οποίος, μάλιστα, έχει κάνει την διδακτορική διατριβή του στις μεταμοσχεύσεις, μας λέει ότι: «η εικαζόμενη συναίνεση δεν έχει ηθική βάση, δεν έχει λογικό έρεισμα και δεν έχει πρακτικό αποτέλεσμα. Καμμία εικαζόμενη συναίνεση δεν μπορεί να καταργήσει την υπεύθυνη συγγενική συγκατάθεση».
Και ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων, όπως πληροφορηθήκαμε, είναι αντίθετος με κάποια σημεία του προσχεδίου νόμου.
Γαλάτεια Αλεξάκη
Δικηγόρος Δ. Ν.
Σημ. Συντ.: Η κ. Γαλάτεια Αλεξάκη ως μελος Κρατικής Αποστολής έχει συμμετάσχει σε πολλές Διεθνείς Συναντήσεις της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για Νομικά Θέματα.
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Μάϊος 2011
Αριθμ. Τεύχους 217
Tο άρθρο 2 παράγραφος 1 του Συντάγματος ορίζει: «Έκαστος δικαιούται να αναπτύσσει ελευθέρως την προσωπικότητά του και να συμμετέχει εις την κοινωνικήν, οικονομικήν, και πολιτικήν ζωήν της χώρας, εφ’ όσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει τα Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι σημαίνει όμως αυτό το "έκαστος δικαιούται να αναπτύσσει ελευθέρως την προσωπικότητά του", σε σχέση με το προσχέδιο νόμου της εικαζομένης δωρεάς των οργάνων; Μήπως σημαίνει ότι η ελευθέρα ανάπτυξη της προσωπικότητας είναι υποχρεωμένη να λάβει θέση και απαραιτήτως να δηλώσει υπεύθυνα ότι τάσσεται υπέρ ή κατά της δωρεάς των οργάνων;
Αν αυτή η συνθήκη είναι απαραίτητη, τότε δεν μπορεί να γίνει λόγος για "ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας". Διότι η προσωπικότητα, δηλαδή η ελευθερία της, τελεί υπό τη δέσμευση της υποχρεωτικής δήλωσης. Τι είδους ελευθερία είναι αυτή, όταν η προσωπικότητα εξαναγκάζεται, βάσει νόμου, να δηλώσει ότι δέχεται ή δεν δέχεται, να παραδοθεί το ευρισκόμενο σώμα στην κατάσταση του εγκεφαλικού θανάτου εις τας χείρας των ιατρών για τη διασπορά των οργάνων;
Μπορεί να λέγεται αυτό ελευθερία και παραπέρα,"προσωπικότητας ανάπτυξη"; Δηλαδή, ελεύθερος είναι μόνο αυτός που δηλώνει; Εκείνος που δεν δηλώνει, σημαίνει ότι δεν είναι ελεύθερος; Πόθεν αυτό συνάγεται; Όσο ελεύθεροι είμαστε να δηλώσουμε αυτό ή εκείνο, άλλο τόσο ελεύθεροι είμαστε να μη δηλώσουμε το ένα ή το άλλο.
Φαίνεται όμως ότι εδώ, στη χώρα αυτή που δοξάστηκε ιδιαίτερα το πνεύμα, ο λόγος και η λογική, με την έννοια του Ορθού Λόγου και όχι του μεσοβέζικου ορθολογισμού, ο θεός εγκατέλειψε τον Αντώνιον ("Απολείπειν ο θεός Aντώνιον"), για να θυμηθούμε τον Αλεξανδρινό συμπατριώτη μας Κ. Καβάφη. Ελεύθερος είναι μόνο όποιος δηλώνει. Εκείνος που δεν δηλώνει, εικάζεται ως δηλωσίας. Ενδεχομένως και ως ανελεύθερος, διο κατάλληλος για την ευρείαν εμπέδωση της, κατόπιν δηλώσεως, ελευθέρας ανάπτυξης της προσωπικότητας.
http://kyprianoscy.blogspot.com/2011/04/blog-post_26.html