Ο συριακός θρίαμβος τζιχαντιστών-Τουρκίας και ο ελληνισμός

 Σωτήρης Δημόπουλος

Τελικώς, ο παλαιός στόχος της Δύσης και του Ισραήλ για την ανατροπή των κοσμικών μπααθικών καθεστώτων στον αραβικό κόσμο ολοκληρώθηκε. Μετά το Ιράκ και τη Λιβύη, έπεσε και η Συρία του Άσαντ – η Αίγυπτος εξακολουθεί να διατηρεί υπό όρους, μετά από ένα μικρό διάλλειμα, μια κοσμική στρατιωτική ηγεσία.

Η αλήθεια είναι ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Συρία είναι απλώς αυτό που δεν ολοκληρώθηκε –απρόσμενα για τους σχεδιαστές του– πριν μερικά χρόνια λόγω της αποφασιστικής παρέμβασης της Μόσχας. Αν δεν ήταν η ρωσική αεροπορία, οι τζιχαντιστές θα είχαν καταλάβει την εξουσία από το 2015.

Δεν πρέπει να κάνει εντύπωση ότι για την επίτευξη του κύριου σκοπού ο κυνικός ρεαλισμός δεν έχει αναστολές να κάνει χρήση ενός άλλου, επίσης, εχθρικού στοιχείου. Η αξιοποίηση άλλωστε των φανατικών ισλαμιστών συνιστά μια μακρά παράδοση των μεγάλων δυνάμεων. Πρώτοι διδάξαντες οι Βρετανοί στο Great Game, όταν ξεσήκωναν τις μουσουλμανικές φυλές κατά της ρωσικής αυτοκρατορίας. Ακολούθησαν οι Γερμανοί με τους μουσουλμάνους του άξονα Βαλκάνια-Κριμαία-Καύκασος. Αλλά και οι Αμερικανοί, σε περιπτώσεις όπως στο Αφγανιστάν με τους περίφημους μουτζαχεντίν, εναντίον των Σοβιετικών. Την ίδια μέθοδο εφάρμοσαν μαζί με το Ισραήλ, για να υπονομεύσουν τα κράτη, στα οποία ο αραβικός εθνικισμός αποτελούσε μια αξιόπιστη δύναμη, ενώ ακολουθούσε ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι ο αραβικός εθνικισμός γεννήθηκε κατά τον 19ο αιώνα κυρίως ανάμεσα στους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, υπό την επιρροή των Γάλλων Ιησουιτών, των αμερικανικών κολλεγίων, αλλά και των πολλών σχολείων που ίδρυε η Ρωσία. Το βιβλίο που άσκησε την μεγαλύτερη επίδραση στην αραβική εθνική αναγέννηση ήταν το “Le réveil de la nation” (1906) του χριστιανού Μαρωνίτη Naguib Azoury (1870-1916), ενώ η μεγάλη μορφή του μπααθισμού υπήρξε ο φιλόσοφος Michel Aflaq (1910-1989), ελληνορθόδοξος από την Δαμασκό.

Ο αραβικός εθνικισμός, όμως, απέτυχε τελικά να δημιουργήσει μια ανά κράτος εθνική συνείδηση τέτοια που να υπερβαίνει τη θρησκευτική και φυλετική. Για παράδειγμα, στο Ιράκ το σιιτικό στοιχείο, καταπιεσμένο από την σουνιτική μειοψηφία που κατείχε την εξουσία, εκμεταλλεύτηκε την πτώση του Σαντάμ μετά τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου. Το ίδιο έκαναν και οι Κούρδοι στον Βορρά. Στη Συρία η αλαουιτική-σιιτική μειονότητα, που κατείχε μέσω της οικογένειας Άσαντ την εξουσία, δεν μπόρεσε να ελέγξει την σουνιτική πλειοψηφία, όπως, και εδώ, τους Κούρδους, που, ασφυκτιώντας σε “ξένα” κράτη, παίζουν διαχρονικό έναν υπονομευτικό ρόλο, προσδοκώντας την πολυπόθητη εθνική τους ανεξαρτησία.

Η παρούσα εκκωφαντική πτώση του καθεστώτος Άσαντ, αναπάντεχη ως προς την ταχύτητα των γεγονότων, υπήρξε αποτέλεσμα:

-Των διαχρονικών αδυναμιών του.

-Του περισπασμού της προστάτιδος Ρωσίας, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, που είχε στρατιωτικές και οικονομικές παρενέργειες.

Στα συντριπτικά ισραηλινά χτυπήματα στην ραχοκοκαλιά του σιιτικού άξονα Ιράν-Χεζμπολάχ.

Στο μεγαλύτερο ποσοστό γεννήσεων των σουνιτών σε βάθος χρόνου.

Τραγωδία για τον Ελληνισμό 

Οι εξελίξεις στην Συρία, οι οποίες ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί, συνιστούν χωρίς αμφιβολία μια τραγωδία με ιστορικές διαστάσεις και είναι στο σύνολό τους άκρως αρνητικές για τον Ελληνισμό. Κάτι που μάλλον δεν έχει γίνει κατανοητό από αρκετούς, που επιμένουν να διαβάζουν τα όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη γειτονιά μας με δανεικά γυαλιά από τα δυτικά πρακτορεία και με έλλειψη ιστορικής παιδείας. Ο αλαουίτικος και χριστιανικός πληθυσμός, που μαζί αριθμούν αρκετά εκατομμύρια βρίσκεται σε τεράστιο κίνδυνο. Σύμφωνα τουλάχιστον με τα επίσημα στοιχεία σε έναν συνολικό πληθυσμό 23.865.423 κατοίκων, οι Αλαουίτες με τους υπόλοιπους σιίτες  αποτελούν το 13%, ενώ οι Χριστιανοί (κυρίως απόγονοι της βυζαντινής περιόδου Ελληνορθόδοξοι του Πατριαρχείου Αντιοχείας – Ρωμιοί, Ουνίτες Μελχίτες, Νεστοριανοί Ασσύριοι και Μονοφυσίτες Συρο-ιακωβίτες) το 10%.

Μιλούμε για σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου, δηλαδή για περίπου 5.000.000 Σύριους. Παρά την έως τώρα μετριοπαθή εικόνα που θέλουν να περάσουν δασκαλεμένοι από τη Δύση και την Άγκυρα οι τζιχαντιστές της HTS (Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ), που είναι θυγατρική και απόγονος της Αλ Κάιντα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ζωή αυτών των ανθρώπων απειλείται. Μια ιδανική λύση, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα ήταν να υπάρξει μια αυτόνομη ζώνη στην ευρύτερη περιοχή της Λαττάκειας, όπου ζει και το μεγαλύτερο τμήμα των Αλαουιτών.

Η περιοχή αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει το ύστατο καταφύγιο και για όσους πιθανόν θα κινδύνευαν από τις διώξεις των τζιχαντιστών. Πρώτον διότι η Λαττάκεια έχει στρατηγική σημασία, καθώς αποτελεί τη διέξοδο προς την θάλασσα. Δεύτερον, διότι εκεί είναι εγκατεστημένες οι ρωσικές βάσεις (η ναυτική στην Ταρτούς και η αεροπορική στην Χμέϊμιν). Δυστυχώς, όμως, και η Λαττάκεια έχει πέσει στα χέρια των τζιχαντιστών, επίσης χωρίς καμία αντίσταση.

Ένας από τους βασικούς στόχους αυτής της τζιχαντικής προέλασης, άλλωστε, ήταν και η εξάλειψη της ρωσικής παρουσίας, που θα σημάνει την ολοκληρωτική απομάκρυνση της Μόσχας από την Μέση Ανατολή και την Μεσόγειο. Είναι πολύ πιθανό, επομένως –εκτός κάποιας εκπλήξεως που θα οφείλεται σε παρασκηνιακή συμφωνία που δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή– να δούμε στις προκυμαίες της Συρίας νέους τραγικούς “συνωστισμούς”, όπως στη Σμύρνη του 1922. Κι αν συμβεί το απευκταίο, ας έχουμε υπόψη μας ότι αυτοί οι άνθρωποι, ιδίως οι αραβόφωνοι χριστιανοί, την γειτονική Κύπρο και την Ελλάδα θα έχουν στο μυαλό τους ως τόπο σωτηρίας.

Η Συρία υπό την σαρία

Η Συρία –ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο τμήμα της– θα μεταβληθεί σε ισλαμιστικό κράτος. Λίγα μίλια από την Κύπρο, σε μια γιγαντιαία έκταση, οι τζιχαντιστές θα επιβάλουν την εξουσία και την ιδεολογία τους. Aυτό σημαίνει σαρία, σημαίνει εκπαίδευση με βάση την τζιχάντ, σημαίνει διασυνδέσεις με τα παγκόσμια ισλαμιστικά δίκτυα. Ακόμη, βεβαίως, δεν γνωρίζουμε το ακριβές έδαφος που θα έχουν υπό την κατοχή τους. Στο Νότο οι Ισραηλινοί ήδη δημιουργούν “ζώνη ασφαλείας” εντός της Συρίας, πέρα από τα υψίπεδα Γκολάν, ενώ συνεργάζονται και με τους Δρούζους, που ίσως αποτελέσουν μια εμπροσθοφυλακή βαθιά μέσα στη Συρία, που θα κυκλώσει τους σιίτες του νοτίου Λιβάνου. Επίσης, υπάρχει και το μέγα θέμα με τους Κούρδους στα βορειοανατολικά. Η ορμή της τζιχαντικής επέλασης φαίνεται ότι έχει κέρδη και έναντι των κουρδικών δυνάμεων του YPG.

Η Τουρκία θα προσπαθήσει να επωφεληθεί από το momentum ώστε να διευρύνει την βόρεια ζώνη ελέγχου, εκτοπίζοντας τους Κούρδους προς τα ανατολικά. Εκεί πια θα μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν τον ρόλο των συνοριοφυλάκων έναντι των σιιτών του Ιράκ και των δυνάμεων security για τις πετρελαιοπηγές της ανατολικής Συρίας. Εκτός, βέβαια, αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να τα βάλουν στα σοβαρά με την Τουρκία, ενισχύοντας τους Κούρδους για να κερδίσουν χώρο βορείως, και μαζί κάποιο βαθμό ανεξαρτησίας. Ένα σενάριο που φαντάζει αυτή τη στιγμή ελάχιστα πιθανό.

Ο μεγάλος και αδιαμφισβήτητος θριαμβευτής είναι η Τουρκία. Η νίκη των φιλικών της τζιχαντιστών και η διαφαινόμενη δημιουργία ενός κράτους-δορυφόρου, επιβεβαιώνει τις επιλογές Ερντογάν. Η Τουρκία αναδεικνύεται και πάλι σε Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αποκτά ένα στρατηγικό βάθος που ίσως να μην είχε ποτέ και η ίδια οραματιστεί. Εκατομμύρια υπήκοοι της νέας ισλαμιστικής Συρίας θα είναι ιδεολογικό, στρατιωτικό και οικονομικό υποχείριο της Άγκυρας. Ο λόγος των Τούρκων θα βαραίνει πλέον αποφασιστικά στις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής. Το κύρος της αναβαθμίζεται ραγδαία. Όσο για τον Ελληνισμό ξαφνικά βρίσκεται να ασφυκτιά υπό έναν θανάσιμο τουρκικό γεωστρατηγικό εναγκαλισμό: Αλβανία, Συρία και Λιβύη είναι κράτη που ελέγχονται άμεσα από την Τουρκία.

Οι κερδισμένοι στην Συρία

Σε άμεση συνέχεια του προηγούμενου, είμαστε υποχρεωμένοι να αποδεχθούμε ότι οι φιλότουρκοι τζιχαντιστές, όπως και ο πάτρωνάς τους, δεν θα ριψοκινδύνευαν την επιχείρησή τους αν δεν είχαν, τουλάχιστον την ανοχή, αν όχι και τις ευλογίες, των ΗΠΑ και εμμέσως του Ισραήλ. Κι όπως φάνηκε αυτό συνέβη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο χάρτης της Μέσης Ανατολής επανασχεδιάζεται. Ό,τι γνωρίζαμε είναι καλό να το ξεχάσουμε. Παρεμπιπτόντως, είναι βέβαιο ότι σύντομα θα έχουμε νέα και από το Ιράν. Η παταγώδης αποτυχία της προβολής ισχύος της Τεχεράνης στην Μέση Ανατολή, υπονόμευσε το κύρος του καθεστώτος. Η εσωτερική αντίδραση επομένως είναι πιθανόν να ξεσπάσει σύντομα.

Αλλά γυρνώντας στα καθ’ ημάς, θα έπρεπε να μας είχαν ζώσει τα φίδια οι υποψίες ότι υφίσταται υπόγειος δίαυλος της Άγκυρας με τους συμμάχους μας, την ώρα που οι δικές μας αναλύσεις κινούνταν με βάση τα δεδομένα για τεταμένες έως εχθρικές σχέσεις μεταξύ τους. Άλλωστε, αυτά συμβαίνουν κατά κανόνα στον σκληρό κόσμο των διεθνών σχέσεων, που δεν σχετίζεται με ηθικές αρχές, ή και με αρχές γενικότερα. Το πρόβλημα είναι, λοιπόν, ότι αν για τη Συρία υπήρξε προσυνεννόηση για την προέλαση, πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει τα ελληνοτουρκικά ή το Κυπριακό.

Ξετυλίγοντας το κουβάρι – Ποιοι και πως συγκρούονται στη Συρία

Καθώς, όλα είναι συγκοινωνούντα δοχεία, ποιος μπορεί να αποκλείσει ότι είναι πιθανόν να δούμε τον Ερντογάν, μετά τον συριακό θρίαμβο, να εμφανίζει ευελιξία για να ολοκληρωθούν οι γενικές διευθετήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο; Ως εκ τούτου, καλές οι αναλύσεις για το τέλος του «αιμοσταγούς δικτάτορα», καθώς και η δημόσια ικανοποίηση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας(!) εκ μέρους των «ανταρτών» –έτσι ξεπλένονται πλέον οι τζιχαντιστές– γιατί είναι αλλιώς να σε σφάζει αντάρτης, κι αλλιώς τζιχαντιστής! Ας κοιτάξουμε όμως λίγο και τι μας ξημερώνει.

ΠΗΓΗ.https://sotiriosdemopoulos.blogspot.com/

Σημείωση. Ο Σωτήρης Δημόπουλος είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου & Πτυχιούχος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Κιέβου. Εργάζεται ως Πολιτικός Αναλυτής.