Ομολογία

«Ω Τριάς αγία αριθμουμένη, Τριάς εν ενί ονόματι αριθμουμένη!»

 (Αγ. Επιφάνιος Κωνσταντίας – Αγκυρωτός 22, P.G. 43,57 D-6.Α)

Η Μαθηματική επιστήμη είναι χρήσιμη στην Θεολογία, όπως και στην εφαρμογή της στην καθημερινότητα.

Στα Μαθηματικά ένα ζεύγος ονομάζεται Διατεταγμένο όταν η σειρά αναγραφής των στοιχείων του έχει σημασία, σκοπιμότητα. Στην ρίψη ενός ζαριού (για παράδειγμα) δύο φορές κατά διαδοχή, εάν έλθει πρώτα 1 και ύστερα 2, τότε συμβολίζουμε (1,2).

Ο συμβολισμός (2,1) σημαίνει την διαφορετική σειρά εμφανίσεως των δύο αριθμών δηλ. πρώτα εμφανίσθηκε το 2 και στη συνέχεια το 1. Έχουμε δηλ. δύο διαφορετικά διαταγμένα ζεύγη.

Άλλα παραδείγματα:

- (Παπαδιαμάντης, φόνισσα) είναι διατεταγμένο ζεύγος, που υπενθυμίζει – πληροφορεί ποιος είναι ο συγγραφέας και ποιο το διήγημα.

- «Εν αρχή εποίησεν ο Θεόν τον Ουρανόν και την γην» (Γεν. Α΄,1). Το ζεύγος (ουρανός, γη) μας πληροφορεί την σειρά δημιουργίας τους. Με εντυπωσιακό τρόπο η Γένεση μας δίνει το κοσμικό πρότυπο. Πρώτα γεννήθηκε το Σύμπαν και στη συνέχεια δημιουργήθηκε η Γη.

- «Αγ. Παΐσιος και Αγ. Πορφύριος είναι δυο σύγχρονοι άγιοι». Το ζεύγος (Παΐσιος, Πορφύριος) δεν είναι διατεταγμένο στην πρόταση. Το σχήμα παραθέσεως των δύο ονομάτων δεν έχει σκοπιμότητα. Δεν υπάρχει αλλοίωση νοήματος, εάν γράψουμε (Πορφύριος, Παΐσιος). Είναι το ίδιο.

Στην επιστήμη (γενικά) υπάρχουν και διατεταγμένες ν-άδες, π.χ. διατεταγμένες τριάδες, όπως η τριάδα (1,2,χ) στα προγνωστικά ποδοσφαίρου (προ-πο).

Η εντολή του Κυρίου (Ματθ. ΚΗ΄,19): «Βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», εμπεριέχει διατεταγμένη τετράδα (όνομα – Πατήρ – Υιός – Άγιο Πνεύμα), μα και διατεταγμένη τριάδα (Πατήρ, Υιός, Άγιο Πνεύμα).

Το νόημα των διατάξεων αυτών το ερμηνεύουν Ορθόδοξα – θεολογικά και οι προσευχές της Εκκλησίας.

Στο «Απάνθισμα Κατανυκτικών ευχών» του Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου διαβάζουμε, σε μια ευχή εις την Αγία Τριάδα:

«Η τρισυπόστατος μια φύσις, ο αγέννητος και άναρχος Πατήρ, ο γεννητός και συνάναρχος Υιός και το εκπορευτόν και θείον Πνεύμα, Θεότης μία και βασιλεία· η τη αφράστω και παναλκεί σου δυνάμει συνέχουσα και διατηρούσα πάσαν ορατήν και αόρατον κτίσιν, φρούρησον ημάς τη παντοκρατορική σου δεξιά και φώτισον ημών το ηγεμονικόν, του ορθοτομείν τον λόγον της σης αληθείας (Σελ. 52).

Άριστο υπομνηματισμό της διατάξεως (όνομα – Πατήρ – Υιός – Άγιο Πνεύμα) συναντούμε στην προσευχή (Εις την Αγίαν Τριάδαν) του Ι. Χρυσοστόμου (Σελ. 60): «Δόξα σοι, ω μακαρία Τριάς, εν άκρα και απλουστάτη ενότητι φύσεως· Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα». Αυτή η ενότητα φύσεως των τριών Υποστάσεων, υπογραμμίζεται και σε άλλη προσευχή «Εις τον Φιλάνθρωπον Θεόν και Πατέρα» (Σελ. 70). Διαβάζουμε (προσευχητικά):

«Ευχαριστούμεν σοι Πανάγαθε Δέσποτα, ο υπέρ ουσίαν και υπέρ νουν, και υπέρ λόγον Πατήρ· η υπερούσιος και κρυφία μονιμότης και ανεκφοίτητος υπερίδρυσις. Ο υπεράναρχος Γεννήτωρ του Θεαρχικού σου Υιού, και αΐδιος προβολεύς του ζωοποιού σου Πνεύματος· ου το μέγεθος ουκ εστι κυρίως ειπείν για το άπειρον και αόριστον».

Υπερπλήρης (θεολογικά) και θεοδίδακτος η επίκλησις της Αγίας Τριάδος (Ματθ. ΚΗ, 19).

Στην Επίκληση δεν υπάρχει «Πρωτείο» Πατρός ή, όπως λέμε ανισοτική διάταξη (σχέση) μεταξύ των προσώπων της Αγίας Τριάδος. Δεν υπάρχει ποτέ ανισότητα ανάμεσα σε άπειρο και άπειρο. Αυτό το εξασφαλίζει το όνομα, η μία δηλ. φύση – ουσία των τριών προσώπων.

Γι’ αυτό και στις προαναφερθείσες προσευχές τονίζεται η μία φύσις με την διευκρίνιση: «…ου το μέγεθος ουκ έστι κυρίως ειπείν δια το άπειρον και αόριστον…».

Όποιος επιθυμεί επαύξηση πνευματικής γνώσης, ως πίστη και εμβάθυνση στην αλήθεια, διαβάζει:

- Μ. Βασίλειος: «Πατέρα και Υιόν και Άγιον Πνεύμα παραδιδούς ο Κύριος, ου μετά αριθμού συνεξέδωκεν. Ου γαρ είπεν, ότι εις πρώτον και δεύτερον και τρίτον· ουδέ εις ένα και δύο και τρία, αλλά δι’ ονομάτων αγίων την γνώσιν της προς σωτηρίαν αγούσης πίστεως εχαρίσατο» (Περί Αγίου Πνεύματος, Ε.Π.Ε. 10, Σελ. 198).

Επίσης: «Εκάστην των υποστάσεων μοναχώς εξαγγέλλομεν… και το ιδιάζον των υποστάσεων ομολογούμεν…» (Σελ. 400, αυτόθι).

Αυτή ακριβώς είναι η έννοια της διατεταγμένης τετράδας (όνομα, Πατήρ, Υιός, Άγιο Πνεύμα).

Αναμφίβολα, ο Μ. Βασίλειος δεν είχε μόνο το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Είχε και επιστημονική (μαθηματική συνείδηση) επάρκεια. Κάποια στιγμή, Θεού θέλοντος, θα γράψω (κατά δύναμη) για την «Επιστημονική διάσταση του Μ. Βασιλείου».

- Ι. Δαμασκηνός: «Κατά πάντα εν εισιν ο Πατήρ και ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον, πλην της αγεννησίας  και της γέννήσεως και της εκπορεύσεως· εν ταύταις γαρ μόναις ταις υποστατικαίς ιδιότησι διαφέρων αλλήλων αι άγιαι τρεις υποστάσεις ουκ ουσία» (Βιβλ. Α΄ Κεφ. Η του Θεολογικού).

Βλέπουμε δηλ., σε μαθηματικό σχήμα – υπόσταση, διακήρυξη πίστεως στην θεολογικού περιεχομένου διατεταγμένη τετράδα: «όνομα, Πατήρ, Υιός, Άγιο Πνεύμα»!

Συμπερασματικά: Η Τριαδική επίκληση αποδίδει δογματική, πνευματική και σωτηριολογική σκοπιμότητα σε διάταξη. Το όνομα – ουσία αποκλείει «Πρωτείο» Πατρός, διότι δεν υπάρχει ανισότητα μεταξύ των τριών προσώπων, δια το «άπειρον» και «αόριστον» (ακατάλυπτον) της θείας ουσίας (Ι. Δαμασκηνός).

Η παράθεση Πατήρ – Υιός – Άγιο Πνεύμα δεικνύει το «ιδιάζον των υποστάσεων» (Μ. Βασίλειος). Να υπογραμμίσουμε, ότι ανισότητα μεταξύ απείρων δεν υπάρχει ούτε στα Μαθηματικά, στον Απειροστικό Λογισμό. Το άπειρο (∞) δεν είναι αριθμός. Μαθηματικά, φιλοσοφικά, οντολογικά δεν υφίσταται η σχέση: Άπειρο μεγαλύτερο του απείρου, δηλ. ∞>∞! Ουδέ αυτή η φύσις διδάσκει υμάς, ρωτά ο Απ. Παύλος (Α΄ Κορ. 11,14).

«Πρωτείο» στην Αγία Τριάδα υφίσταται μόνο στο μυαλό (σκοτισμένο) των οικουμενιστών επισκόπων.

Δίκαια, λοιπόν, ο Αγ. Επιφάνιος τονίζει: «Τριάς εν ενί ονόματι αριθμουμένη».

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ