Ομολογία

π. Θεόδωρος Ζήσης – ο θαυμάσιος λόγος του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου για τα Χριστούγεννα στην Κωνσταντινούπολη το 379.

π. Θεόδωρου Ζήση.

Σεβαστοί πατέρες, αγαπητοί αδελφοί, είναι τα πρώτα Χριστούγεννα που γιορτάζουμε διωγμένοι από τους ναούς μας. Και το γεγονός αυτό ίσως δημιουργεί σε ορισμένους από εμάς θλιβερά συναισθήματα και λύπη και στενοχωρία. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά στην ζωή της Εκκλησίας κατά την οποίαν ζουν οι Ορθόδοξοι, οι του ορθού Ορθοδόξου φρονήματος, παρόμοιες καταστάσεις. Ας μεταφερθούμε νοερώς στην Κωνσταντινούπολη το έτος 379. …Τον Ιανουάριο του 371 είχε αποθάνει ο Μέγας Βασίλειος, λίγο πριν γίνει η Β’ Οικουμενική Σύνοδος, και είχαν απομείνει ως διάδοχοί του στην θεολογία και στην Ορθοδοξία αρκετοί επίσκοποι και ανάμεσα σ’ αυτούς ο φίλος του ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος και ο αδελφός του Άγιος Γρηγόριος Νύσσης.

Η κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη ήταν παρόμοια προς την σημερινή κατάσταση. Οι Ορθόδοξοι είχαν εκδιωχθεί από τους ναούς τους, απ’ όλους τους ναούς, και είχαν κυριαρχήσει οι αιρετικοί, οι Αρειανοί, και ο Πατριάρχης ο Δημόφιλος ήταν αιρετικός, ήταν Αρειανός. Ας κάνουμε τον παραλληλισμό. Όπως τώρα οι Πατριάρχες είναι οικουμενιστές, και οι περισσότεροι από τους επισκόπους είναι οικουμενισταί, και οι ναοί οι περισσότεροι έχουν καταληφθεί από οικουμενιστάς.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος εστάλη από μία σύνοδο Ορθοδόξων επισκόπων στην Κωνσταντινούπολη για να ενθαρρύνει και να διδάξει τους Ορθοδόξους. Να μην παρασυρθούν από την αίρεση του Αρείου και να συντελέσει ώστε να επιστρέψουν και οι παρασυρθέντες στην Ορθοδοξία. Και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, υπακούοντας αυτήν την σύνοδο Ορθοδόξων επισκόπων, πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, θα λέγαμε σήμερα, παρ’ ενορίαν -ενώ υπάρχει Πατριάρχης Αρειανός της επισήμου Εκκλησίας δεν πηγαίνει με την ευλογία του Πατριάρχου του επισήμου, του οικουμενιστού θα λέγαμε σήμερα, του αιρετικού Πατριάρχου, αλλά πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη παρακινούμενος από τους Ορθοδόξους. Και εγκαθίσταται σε έναν μικρό ναΐσκο, τον ναό της Αναστάσεως ή της Αναστασίας. Ορισμένοι θεωρούν πως είναι της Αγίας Αναστασίας, άλλοι λένε πως ήταν ο ναός της Αναστάσεως.

Αν συνέβαινε σήμερα αυτό και πήγαινε κάποιος από εμάς επισήμως σε έναν ναό να λειτουργήσει θα λέγανε ότι αυτός λειτουργεί παρ’ ενορίαν, υπόκειται στους Κανόνας της Εκκλησίας. Όταν υπάρχει αίρεσις, δεν υπολογίζει κανείς τους Κανόνες της Εκκλησίας.

Πήγε λοιπόν στην επισήμως αρειανική Κωνσταντινούπολη ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, κι εκεί στον μικρό ναό της Αγίας Αναστασίας άρχισε να κηρύττει εναντίον της αιρέσεως του Αρείου και να προβάλλει την Ορθόδοξη Πίστη. Εκεί εξεφώνησε τους πέντε περιφήμους θεολογικούς λόγους του, οι οποίοι παρέμειναν μέχρι σήμερα υπόδειγμα θεολογικών λόγων και στους οποίους στηρίζεται εν πολλοίς η Ορθόδοξος δογματική. Εκεί μάλιστα είχε πει ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος «Ἔχουσιν οὗτοι τοὺς οἴκους, ἡμεῖς τὸν ἔνοικον·». Αυτοί έχουν τους ναούς, εμείς έχουμε το Άγιο Πνεύμα που είναι Αυτός ο οποίος κατοικεί μέσα στους ναούς.

Εκεί λοιπόν στον μικρό ναό της Αγίας Αναστασίας ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, τα Χριστούγεννα του 379 με όλες τις άλλες Εκκλησίες της επισήμου της διοικούσης Εκκλησίας κατειλημμένες από τους αιρετικούς, εξεφώνησε έναν υποδειγματικό, έναν καταπληκτικό λόγο: «Εις τα Θεοφάνεια είτουν Γενέθλια του Σωτήρος».

Δεν υπάρχει καλύτερος λόγος, καλύτερη ομιλία που εξεφωνήθη για τα Χριστούγεννα. Και ότι αυτός είναι ο καλύτερος λόγος που έχει εκφωνηθεί για τα Χριστούγεννα, αποδεικνύεται εκ του ότι αιώνες αργότερα όταν ο Άγιος Κοσμάς ο Μαϊουμά από την Μονή του Αγίου Σάββα θέλησε να κάνει τον Κανόνα των Χριστουγέννων, πήρε την αρχή του λόγου αυτού και έκανε την γνωστή καταβασία την οποίαν ακούμε όλες αυτές τις ημέρες: «Χριστός γεννάται δοξάσατε• Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε• Χριστός επί γης υψώθητε.». Είναι παρμένος επί λέξει από τον λόγο αυτόν του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Από τον λόγο αυτόν επίσης ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στο έργο του «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» παίρνει επί λέξει όσα αφορούν στην ενσάρκωση, στην ενανθρώπιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Στο δόγμα της Θείας Οικονομίας, όπως λέμε στη γλώσσα της θεολογίας.

Δεν απογοητεύθηκε ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος που βρισκότανε εκτός της αιρετικής επισήμου Εκκλησίας, αλλά εξεφώνησε τους θαυμάσιους θεολογικούς λόγους, καλή ώρα σαν κι εμάς που βρισκόμαστε σήμερα εδώ. Και εξεφώνησε επίσης έναν θαυμάσιο λόγο, αυτόν τον οποίον να έχετε λίγη υπομονή να με ακούσετε για να σας τον παρουσιάσω ενδεικτικά. Δεν θα μπορούσε κανένας άλλος ρήτωρ, κανένας άλλος θεολόγος να μας παρουσιάσει το νόημα των Χριστουγέννων καλύτερα από αυτόν τον μεγάλο Πατέρα και Άγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο οποίος στη συνέχεια από την Β’ Οικουμενική Σύνοδο και νωρίτερα έγινε και Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Έδιωξε ο Αυτοκράτωρ Θεοδόσιος ο Α’ τον αιρετικό, τον οικουμενιστή θα λέγαμε σήμερα, Πατριάρχη τον Δημόφιλο, και ενθρόνισε στην Κωνσταντινούπολη τον Άγιο Γρηγόριο Θεολόγο ως Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλως, και την εκλογή αυτήν την επεκύρωσε στην συνέχεια και η Β’ Οικουμενική Σύνοδος. Πού να βρούμε σήμερα Ορθοδόξους Αυτοκράτορας, Ορθοδόξους Βασιλείς; Πάει και η Βασιλεία, πάνε και όλοι οι θεσμοί καταστράφηκαν. Και ποιός θα επέμβει άραγε στην δύστηνη Εκκλησία μας σήμερα η Οποία κατατρύχεται από την αίρεση του οικουμενισμού; Ποιός θα βρεθεί να διώξει όλους αυτούς τους οικουμενιστάς, τους Πατριάρχες και τους άλλους, και να αποκαταστήσει εις τους θρόνους Ορθοδόξους Πατριάρχες όπως έγινε με τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο;

Πριν γίνει Πατριάρχης όμως, έχοντας συναίσθηση ότι εκφράζει την Ορθόδοξη θεολογία ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος είπε στον περίφημο αυτόν λόγο του τα εξής εν συνόψει. Μετά λοιπόν από το προοίμιο αυτό το οποίο σας μνημόνευσα προηγουμένως, «Χριστός γεννάται δοξάσατε• Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε• Χριστός επί γης υψώθητε.», ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος μας λέει απευθείας ποιός ήταν ο σκοπός της Γεννήσεως του Χριστού. Γιατί γεννήθηκε ο Χριστός; Να δείτε τι υψηλά θεολογικά νοήματα μας δίνει σε αυτόν τον υπέροχο λόγο του.

Μας λέει λοιπόν εισαγωγικά εδώ στο προοίμιο ότι ο Λόγος έγινεν άνθρωπος, για ποιόν λόγο;

ἵν’ ὁ τὸ εἶναι δοὺς, καὶ τὸ εὖ εἶναι χαρίσηται·

Εις τρόπον ώστε Αυτός ο Θεός ο Οποίος μας έδωσε το είναι, μας έδωσε την ζωή, μας έδωσε την ύπαρξη, να μας δώσει και το ευ είναι. Να μας δώσει και την καλή ζωή, την σωτηριώδη, την πνευματική ζωή.

Και διορθώνοντας λίγο αυτήν την σκέψη του είπε:

μᾶλλον δὲ, ῥεύσαντας ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ εὖ εἶναι διὰ κακίαν, πρὸς αὐτὸ πάλιν ἐπαναγάγῃ διὰ σαρκώσεως.

Ή καλύτερα, λέει, για να είμαι ακριβέστερος, επειδή εμείς φύγαμε από το ευ είναι. Ήμασταν στον Παράδεισο στο ευ είναι, ήμασταν σε σωστό δρόμο. Ρεύσαντας δια κακίας, επειδή εξ αιτίας της αμαρτίας χάσαμε το ευ είναι, χάσαμε την καλή ύπαρξη, να μας επαναφέρει πίσω στο ευ είναι δια της σαρκώσεώς Του.

Αυτό είναι το νόημα της πανηγύρεως, λέει, των Χριστουγέννων.

Τοῦτό ἐστιν ἡμῖν ἡ πανήγυρις,
τοῦτο ἑορτάζομεν σήμερον,

Τί γιορτάζουμε σήμερα;

ἐπιδημίαν Θεοῦ πρὸς ἀνθρώπους,
ἵνα πρὸς Θεὸν ἐνδημήσωμεν,

Ήρθε ο Θεός, επιδημεί ο Θεός ανάμεσα στους ανθρώπους εις τρόπον ώστε εμείς να επανέλθουμε, ίνα ημείς ἐπανέλθωμεν προς Θεόν ενδημήσωμεν,

ἵνα τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον ἀποθέμενοι,
τὸν νέον ἐνδυσώμεθα·

Εις τρόπον ώστε να αφήσομε τον παλαιό άνθρωπο και να ενδυθούμε τον νέον, τον δια Χριστόν κτισθέντα.

Και εδώ ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, παλαιότερα στο Αρχονταρίκι του Αγίου Αντωνίου τα παρουσίασα αυτά με άνεση χρόνου .. μας λέει, πως πρέπει να γιορτάζουμε επομένως τα Χριστούγεννα; Αφού λοιπόν σκοπός είναι να επανέλθουμε προς τον Θεό, στην παλιά μας κατάσταση την καλήν, στο ευ είναι όπως στον Παράδεισο.

Τοιγαροῦν ἑορτάζωμεν, μὴ πανηγυρικῶς, ἀλλὰ θεϊκῶς·
μὴ κοσμικῶς, ἀλλ’ ὑπερκοσμίως·
μὴ τὰ ἡμέτερα, ἀλλὰ τὰ τοῦ ἡμετέρου,

Θα πρέπει λοιπόν τώρα τα Χριστούγεννα να τα γιορτάζουμε όχι κοσμικά. Κι ας το πούμε αυτό αγαπητοί μου, δυστυχώς παρασυρόμαστε κι εμείς οι Χριστιανοί μη γνωρίζοντας το νόημα των Χριστουγέννων, παρασυρόμαστε από την κοσμική ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων και γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα όχι θεϊκώς, όχι υπερκοσμίως, αλλά τα γιορτάζουμε κοσμικώς. Και μας δίνει παραδείγματα ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος τί σημαίνει, και ακριβώς είναι σαν να περιγράφει την σημερινή κατάσταση, με τον στολισμό των δρόμων, με τα πλούσια τραπέζια. Πώς θα γιορτάσουμε, λέει, θεϊκώς και όχι κοσμικώς;

Ἔσται δὲ τοῦτο πῶς;
Μὴ πρόθυρα στεφανώσωμεν, μὴ χοροὺς συστησώμεθα,
μὴ κοσμήσωμεν ἀγυιὰς, μὴ ὀφθαλμὸν ἑστιάσωμεν,
μὴ ἀκοὴν καταυλήσωμεν, μὴ ὄσφρησιν ἐκθηλύνωμεν,
μὴ γεῦσιν καταπορνεύσωμεν, μὴ ἁφῇ χαρισώμεθα,
ταῖς προχείροις εἰς κακίαν ὁδοῖς, καὶ εἰσόδοις τῆς ἁμαρτίας,
μὴ ἐσθῆτι μαλακισθῶμεν, ἁπαλῇ τε καὶ περιῤῥεούσῃ,
καὶ ἧς τὸ κάλλιστον ἀχρηστία, μὴ λίθων διαυγείαις,
μὴ χρυσοῦ περιλάμψεσι, μὴ χρωμάτων σοφίσμασι ψευδομένων τὸ φυσικὸν κάλλος,

Για τις γυναίκες, για τον καλλωπισμό να μην καλλωπίζονται.

καὶ κατὰ τῆς εἰκόνος ἐξευρημένων·
μὴ κώμοις καὶ μέθαις,
οἷς κοίτας καὶ ἀσελγείας οἶδα συνεζευγμένας·
ἐπειδὴ κακῶν διδασκάλων κακὰ τὰ μαθήματα,
μᾶλλον δὲ πονηρῶν σπερμάτων πονηρὰ τὰ γεώργια.
Μὴ στιβάδας ὑψηλὰς πηξώμεθα σκηνοποιοῦντες τῇ γαστρὶ τὰ τῆς θρύψεως.

Να μην συγκεντρώσουμε σωρούς τροφίμων για να υπηρετήσουμε την κοιλιά μας.

Μὴ τιμήσωμεν οἴνων τοὺς ἀνθοσμίας,

Τα κρασιά τα ευωδιαστά.

ὀψοποιῶν μαγγανείας, μύρων πολυτελείας.

Με τις συνταγές τις ωραίες των μαγείρων κτλ..

Και λέει εδώ κάτι το οποίο όντως είναι πολύ βαρύ αλλά είναι αληθινό,

Μὴ γῆ καὶ θάλασσα τὴν τιμίαν ἡμῖν κόπρον δωροφορείτωσαν·

Όλα αυτά τα οποία θα φάμε αυτές τις ημέρες, όλα αυτά θα γίνουν κοπριά, υλικά, και θα πάνε στη θάλασσα. Δεν κάνουμε τίποτε άλλο λοιπόν με αυτήν την τρυφήν, με αυτήν την πολυτέλεια, με αυτά τα καλά τραπέζια εις τρόπον ώστε να δίνουμε κοπριά για την γη και την θάλασσα.

Αυτά ας τα αφήσουμε, λέει, για τους ειδωλολάτρας.

Ἀλλὰ ταῦτα μὲν Ἕλλησι παρῶμεν,
καὶ Ἑλληνικοῖς κόμποις, καὶ πανηγύρεσιν·

Αυτά τα έκαναν οι ειδωλολάτρες, τα πανηγύρια και τις γιορτές για τους θεούς τους.

Αλλά εμείς οι Χριστιανοί πως θα γιορτάσουμε;

Ἡμεῖς … ἐν λόγῳ τρυφήσωμεν.

Εμείς ας τρυφήσουμε, ας γλεντήσουμε, ας διασκεδάσουμε με τον λόγο, ας διασκεδάσουμε με το κήρυγμα.

Και αναφερόμενος εδώ ο Καππαδόκης Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, ο επαρχιώτης, ο χωριάτης Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, αναφερόμενος στους αστούς της Κωνσταντινουπόλεως, λέει, αφήστε με λοιπόν εσείς οι αστοί εδώ στην Κωνσταντινούπολη, αφήστε εμένα τον ξένο, τον επαρχιώτη, τον αγροίκο να σας κάνω εγώ το τραπέζι σήμερα. Το πνευματικό τραπέζι του λόγου θα σας το κάνω εγώ σήμερα. Και λέει εδώ,

Ἢ βούλεσθε (καὶ γὰρ ἐγὼ σήμερον ἑστιάτωρ ὑμῖν) ἐγὼ τὸν περὶ τούτων παραθῶ λόγον τοῖς καλοῖς ὑμῖν δαιτυμόσιν,
ὡς οἷόν τε δαψιλῶς τε καὶ φιλοτίμως, ἵν’ εἰδῆτε,
πῶς δύναται τρέφειν ὁ ξένος τοὺς ἐγχωρίους,

Για να δείτε πως μπορεί να θρέψει ο ξένος. Είχε έρθει στην Κωνσταντινούπολη από την πατρίδα του την Νανζιαζό από την Καππαδοκία. Μόλις είχε πάει, δεν είχε πάει ούτε καν χρόνο στην Κωνσταντινούπολη. Πως μπορώ εγώ ο ξένος να θρέψω εσάς τους εγχωρίους,

καὶ τοὺς ἀστικοὺς ὁ ἄγροικος,

και εσάς τους κατοίκους της πόλεως, τους αστούς, εγώ ο ο αγροίκος, ο χωριάτης,

καὶ τοὺς τρυφῶντας ὁ μὴ τρυφῶν,
καὶ τοὺς περιουσίᾳ λαμπροὺς, ὁ πένης τε καὶ ἀνέστιος;
Ἄρξομαι δὲ ἐντεῦθεν·
καί μοι καθήρασθε, καὶ νοῦν, καὶ ἀκοὴν, καὶ διάνοιαν,
ὅσοι τρυφᾶτε τὰ τοιαῦτα·
ἐπειδὴ περὶ Θεοῦ, καὶ θεῖος ὁ λόγος·
ἵν’ ἀπέλθητε τρυφήσαντες ὄντως τὰ μὴ κενούμενα.

Και κάνοντας παραλληλισμό με εκείνο που είπε ότι τα υλικά όλα, τα φαγητά πηγαίνουν στην κοπριά, εγώ λέει θα σας θρέψω με αυτά τα οποία δεν κενούνται.

τρυφήσαντες ὄντως τὰ μὴ κενούμενα.

Ο λόγος του Θεού μένει μέσα στις ψυχές μας και δεν χάνεται μετά, δεν γίνεται κοπριά.

Και αρχίζει ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος εδώ, που να είχα χρόνο σήμερα εδώ πολύ να σας παρουσιάσω αυτόν τον υπέροχο λόγο, αρχίζει στη συνέχεια εδώ και τους κάνει μία αναφορά στην θεολογία, στην τριαδολογία και λέει εξαιρετικά πράγματα για τον Θεό, για την Αγία Τριάδα. Στην συνέχεια τους πηγαίνει στην κοσμολογία και τους παρουσιάζει πως ο Θεός έκανε τον νοερό κόσμο, τους Αγγέλους. Πως μετά από τους Αγγέλους έκανε τα αισθητά κτίσματα, τον υλικό κόσμο και πως μετά από αυτήν την δημιουργία έφτασε και στον άνθρωπο. Αυτό αξίζει όμως να σας το πω, τί λέει ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος .. πως λέει ότι έκανε ο Θεός τον άνθρωπο διότι από εκεί θα αρχίσει να συνδέσει και το νόημα των Χριστουγέννων.

Αφού λέει λοιπόν ο Θεός έκανε τους Αγγέλους, τον νοητό κόσμο, κι έκανε και τον υλικό κόσμο, τα αισθητά αντικείμενα,

Οὕτω μὲν οὖν ὁ νοητὸς αὐτῷ,
καὶ διὰ ταῦτα ὑπέστη κόσμος,

…..

Ἐπεὶ δὲ τὰ πρῶτα καλῶς εἶχεν…

έκανε τα δεύτερα, τον αισθητό κόσμο.

Και πηγαίνει και στην ανθρωπολογία και λέει.

Νοῦς μὲν οὖν ἤδη καὶ αἴσθησις,
οὕτως ἀπ’ ἀλλήλων διακριθέντα,
τῶν ἰδίων ὅρων ἐντὸς εἱστήκεισαν,
καὶ τὸ τοῦ δημιουργοῦ Λόγου μεγαλεῖον ἐν ἑαυτοῖς ἔφερον,

Φέρτε το νου σας πριν από την δημιουργία του ανθρώπου. Πριν από την δημιουργία του ανθρώπου τί υπήρχε στον κόσμο, στο σύμπαν; Υπήρχε νους και αίσθησις. Υπήρχαν οι νόες, υπήρχαν οι Άγγελοι και υπήρχε και ο αισθητός κόσμος.

σιγῶντες ἐπαινέται τῆς μεγαλουργίας,
καὶ διαπρύσιοι κήρυκες.

Και οι Άγγελοι και ο κόσμος ήταν επαινέται της δημιουργίας του Θεού.

Οὔπω δὲ ἦν κρᾶμα ἐξ ἀμφοτέρων,

Δεν υπήρχε όμως μέχρι τότε ένα ον το οποίο να είναι κράμα, να είναι μείγμα και από τους Αγγέλους, και από τις νοερές φύσεις, και από τον αισθητό κόσμο.

Οὔπω δὲ ἦν κρᾶμα ἐξ ἀμφοτέρων,
οὐδέ τις μίξις τῶν ἐναντίων, σοφίας μείζονος γνώρισμα,
καὶ τῆς περὶ τὰς φύσεις πολυτελείας·

Αφού λοιπόν ο Θεός έκανε πρώτα τους Αγγέλους, τις νοερές φύσεις, έκανε και τον αισθητό κόσμο, έπρεπε να κάνει και ένα μεικτό ον. Τί είναι ο άνθρωπος; Ο άνθρωπος λοιπόν είναι ένα μείγμα

…παρὰ μὲν τῆς ὕλης λαβὼν τὸ σῶμα…

λαβών το σώμα από την ύλη και

παρ’ ἑαυτοῦ δὲ πνοὴν ἐνθεὶς

πήρε από την ύλη το σώμα και έβαλε από την δική Του πνοή. Και τί έκανε; Τοποθέτησε τον άνθρωπο.

…κόσμον δεύτερον, ἐν μικρῷ μέγαν, … ἄγγελον ἄλλον

Άγγελος είναι ο άνθρωπος.

…προσκυνητὴν μικτὸν, ἐπόπτην τῆς ὁρατῆς κτίσεως,
μύστην τῆς νοουμένης,

Δεν υπάρχει αγαπητοί μου πιο μεγαλειώδης ανθρωπολογία, το έχουμε γράψει πολλές φορές αυτό, από αυτήν που παρουσιάζει εδώ και με τον τρόπο που την παρουσιάζει ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος. Ότι ο άνθρωπος είναι αυτό το μείγμα του πνεύματος και της ύλης. Ένα μεικτό ον που αποτελεί την σύνοψη του σύμπαντος. Καμμία άλλη ανθρωπολογία, φιλοσοφική και άλλη, δεν έχει αυτήν την μεγαλειώδη εικόνα περί του ανθρώπου.

Σ’ αυτόν λοιπόν τον άνθρωπο, λέει, το μεικτό ον, τον Άγγελο και την ύλη, έδωσε .. στον Παράδεισο εντολή την οποίαν όμως δεν εφύλαξε λόγω του αυτεξουσίου του κι έτσι ο άνθρωπος έπεσε εις την αμαρτίαν. Και εξορίστηκε από τον Παράδεισο. Και τί έκανε ο Θεός για να επαναφέρει τον άνθρωπο στον Παράδεισο; Στην Παλαιά Διαθήκη λέει έκανε πολλές παιδαγωγίες.

Πολλοῖς δὲ παιδευθεὶς πρότερον,
ἀντὶ πολλῶν τῶν ἁμαρτημάτων,

Προ Χριστού ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη έκανε πολλά παιδαγωγικά μέτρα. Έστειλε τον Νόμο, τους Προφήτας, τις ευεγερσίες, τις απειλές, τις πληγές, τους κατακλυσμούς κτλ. αλλά παρά ταύτα με αυτές τις παιδαγωγίες ο άνθρωπος δεν επανερχόταν στον Παράδεισο, δεν μπορούσε να βρει τον εαυτόν του. Είχε αιχμαλωτιστεί από το κακό.

Τέλος ἰσχυροτέρου δεῖται φαρμάκου…

Είχε ανάγκη ο άνθρωπος από ισχυρότερο φάρμακο. Αυτές οι παιδαγωγίες που έκανε ο Θεός δεν του έφταναν. Και για τον λόγο αυτόν

… μείζονος ἐδεῖτο τοῦ βοηθήματος,
μείζονος καὶ τυγχάνει.

Και επειδή ήθελε μεγαλύτερη βοήθεια ο άνθρωπος, γι’ αυτό και ο Θεός του έδωσε μεγαλύτερη βοήθεια. Και ποια είναι αυτή η μεγαλύτερη βοήθεια που του έδωσε ο Θεός; Είναι ο Χριστός που Γεννιέται σήμερον. Και λέει εδώ με θαυμασμό, πως έγινε και ενώθηκε ο Θεός με τον άνθρωπο; Πως κατέβηκε ο ίδιος ο Θεός για να βοηθήσει τον άνθρωπο;

Ὢ τῆς καινῆς μίξεως! ὢ τῆς παραδόξου κράσεως!
ὁ ὢν γίνεται,
καὶ ὁ ἄκτιστος κτίζεται,
καὶ ὁ ἀχώρητος χωρεῖται,
διὰ μέσης ψυχῆς νοερᾶς μεσιτευούσης θεότητι,
καὶ σαρκὸς παχύτητι.
Καὶ ὁ πλουτίζων, πτωχεύει·
πτωχεύει γὰρ τὴν ἐμὴν σάρκα,
ἵν’ ἐγὼ πλουτήσω τὴν αὐτοῦ θεότητα.
Καὶ ὁ πλήρης, κενοῦται·
κενοῦται γὰρ τῆς ἑαυτοῦ δόξης ἐπὶ μικρὸν,
ἵν’ ἐγὼ τῆς ἐκείνου μεταλάβω πληρώσεως.

Είχα σημειώσει εδώ για να σας παρουσιάσω δύο εξαιρετικά κείμενα δύο άλλων Αγίων Πατέρων, για να καταλάβουμε σήμερα τα Χριστούγεννα. Ένα κείμενο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που έλεγε [ότι] για να καταλάβουμε πόση σημασία έχουν τα Χριστούγεννα, πόση έκπληξη πρέπει να μας προκαλεί αυτό, να φανταστούμε σαν να κατεβαίνει ο ήλιος στη γη και να περπατάει ανάμεσα στους ανθρώπους. Είναι δυνατόν ποτέ να φανταστούμε ότι θα κατεβεί ο ήλιος που είναι πολύ μεγαλύτερος, αχώρητος από τη γη, να κατεβεί στη γη και να περπατάει ανάμεσά μας; Έτσι, λέει, κατέβηκε και ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, ο Χριστός, ο Οποίος είναι πολύ μεγαλύτερος και από το αστέρι τον ήλιο, και κατέβηκε ανάμεσά μας. Και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέει επίσης ότι το μόνον καινόν υπό τον ήλιον είναι αυτή η ενανθρώπησις του Θεού. Αν πάρει κανένας όλη την ιστορία και ψάξει όλα τα γεγονότα, δεν μπορεί να βρει τίποτε πιο καινούριο, τίποτε πιο μεγαλειώδες από το ότι ο Θεός κατέβηκε κάτω στη γη και έγινε άνθρωπος.

Στη συνέχεια ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος μας παρουσιάζει εδώ την ζωή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, μετά από την Γέννησή Του. στον Ιορδάνη, το κήρυγμά Του, τη βάπτισή Του και καταλήγει με τα εξής, με τα οποία κι εγώ θα καταλήξω και θα επιμείνω λίγο σ’ αυτά γιατί έχουν σχέση και με την δική μας εδώ την κατάσταση την οποία ζούμε. Τον διωγμόν.

Πόσαι μοι πανηγύρεις καθ’ ἕκαστον τῶν τοῦ Χριστοῦ μυστηρίων!

Πόσες πανηγύρεις δεν έχουμε για όλες τις γιορτές του Χριστού;

Ὧν ἁπάντων κεφάλαιον ἓν,
ἡ ἐμὴ τελείωσις καὶ ἀνάπλασις,
καὶ πρὸς τὸν πρῶτον Ἀδὰμ ἐπάνοδος.

Η περίληψη όλων των εορτών, όλου του έργου του Χριστού επάνω στη γη ποιά είναι; Η ανάπλασις και η τελείωσις του ανθρώπου και η επάνοδός μας επάνω στον Παράδεισο.

Και αναφερόμενος στα γεγονότα της Γεννήσεως λέει, εσείς λοιπόν χριστιανοί, εσύ λοιπόν χριστιανέ,

Καὶ τὴν ἀπογραφὴν αἰδέσθητι,

Και να σεβαστείς την απογραφή που έκανε ο βασιλιάς ο Αύγουστος, για να πάει να απογραφεί η Παναγίας μας με τον Ιωσήφ,

…καὶ τὴν γέννησιν σεβάσθητι,
…καὶ τὴν Βηθλεὲμ τίμησον τὴν μικρὰν,
ἥ σε πρὸς τὸν παράδεισον ἐπανήγαγε·

η οποία σε επανήγαγε στον Παράδεισο.

…Μετὰ τοῦ ἀστέρος δράμε,

Μαζί με το αστέρι τρέξε κι εσύ

καὶ μετὰ Μάγων δωροφόρησον, χρυσὸν, καὶ λίβανον, καὶ σμύρναν,…

και μαζί με τους Μάγους φέρε δώρα στον Χριστό, χρυσό και λίβανον…

Μετὰ ποιμένων δόξα σον, μετὰ ἀγγέλων ὕμνησον,
μετὰ ἀρχαγγέλων χόρευσον.
Ἔστω κοινὴ πανήγυρις οὐρανίων καὶ ἐπιγείων δυνάμεων.

Αυτά λοιπόν να τα κάνουμε όλα. Αλλά τί πρέπει να μισήσουμε;

Ἓν μίσησον τῶν περὶ τὴν Χριστοῦ γένναν,

Ένα πράγμα να μισήσεις απ’ όλα τα γεγονότα που έχουν σχέση με την Γέννηση του Χριστού.

τὴν Ἡρώδου παιδοκτονίαν·

… Παρακάτω λέει,

Ἂν εἰς Αἴγυπτον φεύγῃ, προθύμως συμφυγαδεύθητι.
Καλὸν τῷ Χριστῷ συμφεύγειν διωκομένῳ.

Αν ο Χριστός φεύγει στην Αίγυπτο, αν διώχνουν τον Χριστό φύγε κι εσύ μαζί Του. Είναι καλό να φεύγεις μαζί με τον Χριστό όταν διώκεται ο Χριστός.

Καλὸν τῷ Χριστῷ συμφεύγειν διωκομένῳ.

Η Ορθοδοξία μας διώκεται μαζί με τον Χριστό. Διώκεται ο Χριστός από τον Ηρώδη, διώκουν οι οικουμενιστές σήμερα την Ορθοδοξία.

Καλὸν τῷ Χριστῷ συμφεύγειν διωκομένῳ.

Μαζί με την Ορθοδοξία λοιπόν που διώκεται, καλά κάνουμε κι εμείς που φύγαμε από τους ναούς και φεύγουμε μαζί με την Ορθοδοξία μας η οποία διώκεται.

Καλὸν τῷ Χριστῷ συμφεύγειν διωκομένῳ.

…Ἁγνίσθητι, περιτμήθητι,
περιελοῦ τὸ ἀπὸ γενέσεως κάλυμμα.
Μετὰ τοῦτο δίδαξον ἐν τῷ ἱερῷ,

Να διδάξεις και στο ιερό όπως έκανε ο Χριστός.

τοὺς θεοκαπήλους ἀπέλασον·

Αυτούς οι οποίοι εμπορεύονται τον Χριστό, τους θεοκαπήλους, διώξε τους. Αυτούς οι οποίοι προδίδουν την Ορθοδοξία διώξε τους όπως έδιωξε ο Χριστός τους εμπόρους μέσα από τον ναό.

τοὺς θεοκαπήλους ἀπέλασον·

λιθάσθητι, ἂν τοῦτο δέῃ παθεῖν·

Ακόμη και να χρειαστεί να σε λιθοβολήσουν. Δόξα τω Θεώ εμείς ακόμη δεν φτάσαμε στο σημείο του διωγμού αυτού. Αλλά αν χρειαστεί ακόμη και να μας λιθοβολήσουν,

λιθάσθητι, ἂν τοῦτο δέῃ παθεῖν·

Λέει,

λήσῃ τοὺς βάλλοντας, εὖ οἶδα,

θα ξεφύγεις (από το λανθάνω).

φεύξῃ καὶ διὰ μέσου αὐτῶν, ὡς Θεός.
…Ἂν Ἡρώδῃ προσαχθῇς, μηδὲ ἀποκριθῇς τὰ πλείω.

Και αν σε καλέσει ο Ηρώδης να σε δικάσει μην του λες πολλά πράγματα.

Αἰδεσθήσεταί σου καὶ τὴν σιωπὴν πλέον ἢ ἄλλων τοὺς μακροὺς λόγους.

Και τελειώνει ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, και τελειώνω κι εγώ αφού έχω την αίσθηση εδώ ότι μόνον μικρή γεύση σας έδωσα από αυτά που είπε αυτός ο μεγάλος Θεολόγος της Εκκλησίας μας τα Χριστούγεννα του 379 σε μια κατάσταση [παρόμοια] με την δική μας.

ἀκάνθαις στεφανώθητι,

Ακόμη και να στεφανωθείς με το ακάνθινο στεφάνι.

Τί περνούμε εμείς τώρα; ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΑ ΛΕΕΙ ΑΥΤΑ, και τελειώνει έτσι.

ἀκάνθαις στεφανώθητι,
τῷ τραχεῖ τοῦ κατὰ Θεὸν βίου·

Ο κατά Θεόν βίος είναι τραχύς, είναι σταυρωμένος βίος. Μην φοβηθείς ακόμη και να σου φορέσουν ακάνθι επάνω στο κεφάλι.

ἀκάνθαις στεφανώθητι,
τῷ τραχεῖ τοῦ κατὰ Θεὸν βίου·
περιβαλοῦ τὸ κόκκινον, δέξαι κάλαμον,
προσκυνήθητι παρὰ τῶν παιζόντων τὴν ἀλήθειαν·
τέλος συσταυρώθητι, συννεκρώθητι,
συντάφηθι προθύμως, ἵνα καὶ συναναστῇς,

Αγαπητοί μου αδελφοί έκανα αυτήν την αναφορά σήμερα και σας πήγα στην Κωνσταντινούπολη του 379, διότι δυστυχώς η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η Εκκλησία μας έχει καταληφθεί από την αίρεση του Οικουμενισμού, όπως είχε καταλάβει ο Αρειανισμός την Εκκλησία. Ο Άγιος Γρηγόριος σε έναν μικρό ναό. Αλλά η Γέννησις του Χριστού δίνει σε όλους μας την ελπίδα ότι ο Χριστός τελικώς θα είναι ο νικητής κι εμείς ακολουθούμε τον Χριστό. Φεύγουμε μαζί Του, συσταυρωνόμαστε και περιμένουμε την Ανάσταση και την ανάσταση της Ορθοδοξίας μας. Αμήν.