Ομολογία

 

Αποστολή – Πεντηκοστή

 

 

 

 

του Γιγαντιαίου αειμνήστου ανδρός ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

 

 

 

“Λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ' ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέ μου μάρτυρες ἔν τε Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς” (Πράξ.α΄8)

 

“ἀνέβησαν εἰς τὸ ὑπερῷον οὗ ἦσαν καταμένοντες, ὅ τε Πέτρος καὶ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης καὶ Ἀνδρέας, Φίλιππος καὶ Θωμᾶς, Βαρθολομαῖος καὶ Ματθαῖος, Ἰάκωβος Ἁλφαίου καὶ Σίμων ὁ Ζηλωτὴς καὶ Ἰούδας Ἰακώβου.  οὗτοι πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει σὺν γυναιξὶ καὶ Μαρίᾳ τῇ μητρὶ τοῦ Ἰησοῦ καὶ σὺν τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ… ἦν τε ὄχλος ὀνομάτων ἐπὶ τὸ αὐτὸ ὡς ἑκατὸν εἴκοσιν” “Καὶ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό. καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας, καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι· καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ' ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ἁγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι”. (Πράξ.α΄13-15, β΄1-4)

 

 

 

Ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς

 

 

Υπάρχουν  στιγμαί εις την ζωήν των ανθρώπων, που ζυγίζουν αιωνιότητα. Στιγμαί, κατά τας οποίας καλεῖται ο άνθρωπος να λάβη απόφασιν επί ζητημάτων υψίστης σημασίας διά το μέλλον του. Τοιαῦται στιγμαί υπάρχουν εις την ζωήν παντός ανθρώπου. Αφανεῖς είναι αι στιγμαί αυταί διά τους άλλους, οι οποίοι αγνοοῦν την ζωήν των συνανθρώπων των. Μένουν όμως ανεξιτήλως κεχαραγμέναι εις την συνείδησιν εκείνων των ανθρώπων, οι οποῖοι, ως υπό τινος σεισμού, συνεκλονίσθησαν εκ των γεγονότων τα οποία μετέτρεψαν τον ρουν της ατομικής των ζωής.

Αλλ’ εις την ζωήν των ανθρώπων, οι οποίοι εκλήθησαν να διαδραματίσουν σπουδαιότερον ρόλον εις την ιστορίαν του έθνους των, εις την ιστορίαν της ανθρωπότητος, αι μυστηριώδεις αυταί στιγμαί γίνονται γνωσταί. Περί αυτῶν των στιγμῶν οι ίδιοι ομιλοῦν εις τους κύκλους τῶν πέριξ αυτῶν προσώπων. Περί αυτῶν των στιγμῶν ομιλεῖ και η Ιστορία, η οποία διηγεῖται πῶς έκ τινος ασήμου θέσεως, εις τα ύψη των κατά κόσμον λαμπρῶν θέσεων και αξιωμάτων ανῆλθον οι πολλοί. Πῶς ο υπηρέτης έγινε άρχων. Πῶς ο στρατιώτης στρατάρχης. Πῶς ο βοσκός βασιλεύς και αυτοκράτωρ… Η ιστορία λέγει, ότι η έγκαιρος εκμετάλλευσις των ευκαιριών των κρισίμων στιγμῶν, που παρουσιάζονται εις την ζωήν, δημιουργεῖ τους μεγάλους άνδρας.

 

 

Μελετῶν όμως τις την παγκόσμιον ιστορίαν και αναζητῶν εν αυτῆ τας σπουδαιοτέρας στιγμάς της ανθρωπότητος, δεν θα εύρη σπουδαιοτέρας στιγμάς από εκείνας, τας οποίας σημοιεῖ εις τας σελίδας της η ἱερά Βίβλος! Είνε αι στιγμαί, κατά τας οποίας ο Θεός επεμβαίνει, και θαυμασταί αλλοιώσεις και μεταβολαί κοσμογονικῆς σημασίας συντελοῦνται εις την ζωήν της ανθρωπότητος.  Ο βλέπων τας στιγμάς αυτάς και φιλοσοφῶν επ’ αυτῶν δεν δύναται παρά να αναφωνήση: «Αύτη η αλλοίωσις της δεξιᾶς του Υψίστου» (Ψαλμ.76,11).

 

 

Θέλετε να ίδητε και να θαυμάσετε μίαν τοιαύτην στιγμήν; Είνε η στιγμή, κατά την οποίαν ένας όμιλος δώδεκα ατόμων είνε συγκεντρωμένος είς τι υπερῶον οικίας εν Ιερουσαλήμ, και ετοιμάζεται να εξέλθη. Διατί; Διά να κατακτήση την οικουμένην και να στήση παντοῦ την σημαίαν του Σταυροῦ. Ποῖοι είνε; Άτομα άσημα, άγνωστα μέχρι τότε διά τους πολλούς. Και όμως τα ονόματά των, γνωστά μόνον εις τους φίλους και συγγενεῖς, εις τους αλιευτικούς κύκλους της ιδιαιτέρας των πατρίδος, επρόκειτο να καλύψουν την δόξαν των ενδόξων της γης και να γίνουν γνωστά, πασίγνωστα εις όλον τον κόσμον. Τα ονόματα των ανδρῶν, οι οποίοι συνετέλεσαν εις την μεγαλυτέραν επανάστασιν, η οποία επέφερε ριζικάς μεταβολάς εις τας σκέψεις και τα αισθήματα του κόσμου και εδημιούργησεν ένα νέον κόσμον, είνε γραμμένα εις τας σελίδας της Ιστορίας, εις τας καρδίας εκείνων, οι οποίοι διά του κηρύγματος αυτῶν επίστευσαν εις τον Χριστόν. Προς τιμήν των λαμπροί ναοί εις τας μεγαλυτέρας πόλεις του κόσμου έχουν ανεγερθῆ. Οποία μεταβολή!

 

 

Αλλά διατί προτρέχομεν; Ας επιστρέψωμεν εις την αρχήν, εις την στιγμήν της εκκινήσεώς των. Όστις έβλεπε τους δώδεκα αυτούς ανθρώπους ετοίμους δι’ εξόρμησιν και επληροφορεῖτο διά ποῖον σκοπόν εξέρχονται, ποῖα τεράστια εμπόδια επρόκειτο να συναντήσουν εις την πορείαν των και ποῖα μέσα διέθετον διά την επιτυχίαν του σκοποῦ, ενός σκοποῦ που δεν εφαντάσθησάν ποτε τα μεγαλύτερα πνεύματα του κόσμου και οι ισχυρότεροι των ανθρώπων, εάν όλα αυτά ελάμβανεν υπ’ όψιν και εσκέπτετο με την ψυχράν λογικήν, θα προεξώφλει την οικτράν αποτυχίαν του κινήματος των Δώδεκα. Εκεῖ όπου απέτυχον Σωκράται και Πλάτωνες και ει τινες μεγάλοι της ανθρωπότητος φιλόσοφοι και ανακαινισταί ψυχῶν, θα επετύγχανον αυτοί, οι αλιεῖς της Γαλιλαίας;

 

 

Μόνον παραφροσύνη, θα έλεγεν ο μετρῶν τα πάντα με τον πῆχυν της λογικής, θα ήτο ικανή να εξωθήση τους ανθρώπους αυτούς εις μίαν εκ των προτέρων εξησφαλισμένην αποτυχίαν.

Με μηδαμινά μέσα ύψιστα και αιώνια αποτελέσματα!

Πῶς; 

Η Ιστορία περιγράφει το θαύμα.

Η λογική απορεῖ.

Η πίστις μόνον, εξηγεῖ.

 

“Διάλογος” Ηλία Μηνιάτη  με  τους Αποστόλους

 

Ας αφήσωμεν τον εύγλωττον της Εκκλησίας μας ιεροκήρυκα Ηλίαν Μηνιάτην να ομιλήση επί του θαύματος τούτου. Απαντῶν εις το ερώτημα «Ποῖοι είναι αυτοί, οι οποίοι εξέρχονται διά την ανατροπήν του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου;» συνάπτει μετά των Αποστόλων “διάλογον” και λέγει:  «Άνθρωποι Ιουδαίοι, όπου θέλει  να ειπῆ το όνειδος και το εξουθένωμα ολονῶν των εθνῶν∙ αλιεῖς, εις την επαγγελία, όπου θέλη να ειπῆ αγράμματοι και πένητες∙  δώδεκα εις τον αριθμόν,  πολλά ολίγοι∙ και τοῦτοι είνε εκεῖνοι, τους οποίους εδιάλεξεν ο Θεός να υπάγωσι να κηρύξωσιν εις όλον τον κόσμον το Ευαγγέλιον∙  «Πορευθέντες κηρύξατε πᾶσι τῆ κτίσει». Φαίνεταί μου, να τους βλέπω να κατεβαίνουσιν από το υπερῶον τῆς Ιερουσαλήμ και να ετοιμάζωνται διά να υπάγωσι, ποῖος εις ένα, ποῖος εις άλλο μέρος της οικουμένης.

 

-Σταθῆτε, σταθῆτε ολίγον, ὦ άνδρες Γαλιλαίοι, αναμείνατε ολίγον, σας παρακαλῶ, διά να μου ειπῆτε∙ Τί είνε το έργον όπου επιχειρίζεσθε;

 

-Ημεῖς, αποκρίνονται, είμασθε απεσταλμένοι να υπάγωμεν ποῖος εις την Ρώμην, όπου είναι ο θρόνος της βασιλείας του κόσμου, ποῖος εις τας Αθήνας, όπου είναι η καθέδρα της σοφίας της γῆς, ποῖος εις τους Ινδούς, και ποῖος εις τους Σκύθας, εις έθνη άγρια και βάρβαρα∙ έως εις τα έσχατα της  Οικουμένης. Να εξοστρακίσωμεν κάθε άλλην θρησκείαν και να παρακινήσωμεν τους ανθρώπους να δεχθώσι μίαν νέαν πίστιν, ήγουν να πιστεύωσι διά Θεόν ένα άνθρωπον, όπου εγεννήθη χωρίς πατέρα από Μητέρα μοναχήν, και αυτήν Παρθένον∙ άνθρωπον πτωχόν, όπου επί Ποντίου Πιλάτου απέθανεν εις ένα σταυρόν, εν μέσω δύο ληστῶν, ο οποίος αφού απέθανε ανεστήθη, ανέβη εις τους Ουρανούς, και από τους Ουρανούς μέλλει πάλιν να κατεβῆ, διά να κρίνη όλον το ανθρώπινον γένος. Πηγαίνομεν να καταπείσωμεν τους ανθρώπους, διά την αγάπην και την πίστιν τούτου του Εσταυρωμένου, να είνε έτοιμοι να αρνηθούν τον κόσμον, την πατρίδα, τους γονεῖς, τα τέκνα, την ιδίαν ζωήν. Να προτιμήσουν την πτωχείαν και καταφρόνησιν από όλους τους θησαυρούς και βασιλείας της γης, τας  σκληραγωγίας  από όλας τας τρυφάς, και τέτοιας λογῆς να αγαπῶνται ανάμεσόν τους, όπου να αγαποῦν και τους ιδίους των εχθρούς, ανταλλάττοντες τας ύβρεις με ευχάς, το μῖσος με ευεργεσίας. Πηγαίνομεν να κηρύξωμεν ταύτην την νέαν διδασκαλίαν όχι εις ποταπούς ανθρώπους, αλλά εις στρατάρχας και βασιλείς, εις ρήτορας και φιλοσόφους, και θέλομεν εκείνοι να ρίψωσι τα σκῆπτρα και διαδήματα, και να πιάσωσι τον σταυρόν∙ ετοῦτοι να υποτάξωσι τον νουν και την θέλησιν εις την πίστιν του Εσταυρωμένου. Πηγαίνομεν να φέρωμεν τον κόσμον εις άλλην  πίστιν και εις άλλην ζωήν. Να κάνωμεν τον ειδωλολάτρην κόσμον Χριστιανικόν, τον ασεβῆ κόσμον άγιον.

 

 -Καλά, εσεῖς βέβαια εβγαίνετε εις ένα μέγα και δύσκολον επιχείρημα, μα ποῦ είνε τα στρατεύματά σας;

 

-Ημείς είμασθε δώδεκα μοναχοί.

 

-Ποῦ είνε τα όπλα σας;

 

-Εκεῖνος που μας έστειλε, μας επαράγγειλε  να μή πάρωμεν με λόγου μας ούτε ράβδον!

 

-Εσεῖς λοιπόν έχετε εις τον νοῦν σας να σύρετε εις την γνώμην σας τους ανθρώπους με το πλῆθος των χρημάτων;

- Όχι! Είμασθε τόσον πτωχοί, όπου και εκεῖνα τα ολίγα υπάρχοντα, όπου είχαμεν, αφήκαμεν πάντα.

 

-Μα, κάν έχετε την δύναμιν του λόγου; Είσθε εύγλωττοι ρήτορες, διά να πείσετε τους ανθρώπους να δεχθοῦν δόγματα τόσον παράδοξα, εναντία εις κάθε φυσικόν λόγον;

 

-Μήτε αυτό! Ημείς δέν ηξεύρομεν τι είνε η σοφία του κόσμου, και δεν ομιλοῦμεν άλλην γλῶσσαν παρά του γένους μας.

 

-Ώστε, με τί θαρρεῖτε να επιστρέψετε εις την πίστιν, όπου διδάσκετε, ένα ολόκληρον κόσμον;

 

-Ημείς, δεν θαρρούμεν εις καμμίαν ανθρωπίνην δύναμιν, παρά εις την Δύναμιν του Διδασκάλου όπου μας έστειλε, και ελπίζομεν να κατορθώσωμεν πάντα∙ “πάντα δυνάμεθα εν τω ενδυναμοῡντι ημᾶς Χριστῶ”.

 

-Τί ακούω, ακροαταί, τί ακούω; Όσα είπαν να κατωρθώσωσιν ούτοι οι άνθρωποι, το εκατόρθωσαν!» («Διδαχαί και λόγοι», έκδ.17^η Αθήναι 1960).

 

Ασύγκριτος στιγμή

 

Άκρως συγκινητική, ως περιγράφει ο Μηνιάτης, είνε η στιγμή καθ’ ήν οι Δώδεκα εξέρχονται εκ του υπερώου της Ιερουσαλήμ δια να ριφθοῦν εις την περιπέτειαν του ευαγγελικοῦ κηρύγματος. Στιγμή ιστορική, προς την οποίαν ουδεμία άλλη στιγμή εις την ιστορίαν των ποικίλων εξορμήσεων και αποστολῶν του κόσμου,  τῶν και διά τα πνευματικώτερα τέλη γενομένων, δύναται να συγκριθῆ. Θαυμάζεται, π.χ. η ανά τον αρχαῖον κόσμον εκστρατεία του ευγενοῦς τέκνου της Μακεδονίας, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος με την φάλαγγά του έφθασε μέχρι του Γάγγη ποταμοῦ και εγκατέσπειρε παντοῦ τα σπέρματα του ελληνικοῦ πολιτισμοῦ, προετοιμάσας, κατά τινα τρόπον, την οδόν διά την υποδοχήν του Χριστοῦ εις τα έθνη. Αλλά ποῦ σήμερον η αυτοκρατορία του Μ.Αλεξάνδρου; Θαυμάζονται επί των ημερῶν μας αι εξορμήσεις της επιστήμης, η οποία με τους πυραύλους της εκσφενδονίζει εις το αχανές τους αστροναύτας διά την κατάκτησιν του διαστήματος. 

 

 

Αλλά ποία ουσιαστική ωφέλεια προσγίνεται εις την ανθρωπότητα εκ της εξορμήσεως ταύτης, διά την οποίαν δαπανῶνται αμύθητα ποσά, ενῶ μέγιστον μέρος του πληθυσμοῦ της γης υποσιτίζεται και υποφέρει, και, το χειρότερον εξ όλων, διατελεῖ υπό το άγχος φρικαλέας καταστροφῆς, η οποία ενδέχεται να προέλθη εκ των πυραύλων των μεγάλων δυνάμεων. Ποίαν, παρακαλῶ, πόνων ανακούφισιν, πείνης ελάττωσιν, φόβων διασκέδασιν, ψυχῶν ειρήνευσιν και ατόμων και λαῶν συναδέλφωσιν, και προ πάντων, ποίαν ελπίδα αθανασίας και αιωνιότητος δύνανται να προσφέρουν αι τοιούτου είδους εξορμήσεις; Αυταί, εξ αλαζονείας και υπερηφανείας γινόμεναι, αποβλέπουν εις επίδειξιν δυνάμεως και εις την επί των μικρῶν και αδυνάτων κυριαρχίαν και καταδυνάστευσιν των μεγάλων. Δημιουργοῦν τας νεωτέρας Βαβέλ της ανθρωπότητος, εις τας οποίας ουδεμία συνεννόησις των εθνῶν της γης δύναται να γίνη. 

 

 

Η άνευ Θεοῦ επιστήμη διήρεσε και  έτι βαθύτερον θα διαιρέση τον κόσμον.

Ενῶ η αγάπη του Χριστοῦ, της οποίας διαπρύσιοι κήρυκες υπῆρξαν οι δώδεκα αλιεῖς της Γαλιλαίας, εκ διαφόρων εθνῶν και λαῶν και γλωσσῶν, εις θαυμαστήν ενότητα εκάλεσε και εξακολουθῆ να καλῆ τον  κόσμον.

Μοναδική και ασύγκριτος η αποστολή των δώδεκα αποστόλων. Και διά τοῦτο είπομεν, ότι η στιγμή, καθ’ήν εξήρχοντο εκ του υπερώου της Ιερουσαλήμ, υπῆρξεν η σπουδαιοτέρα στιγμή εν τη ιστορία των ποικίλων εξορμήσεων και αποστολῶν του κόσμου. Την αποστολήν δε των Αποστόλων πρέπει να έχουν ως παράδειγμα προς μίμησιν όλοι όσοι κινοῦνται διά να εξυψώσουν και παντοιοτρόπως να ευεργετήσουν τον άνθρωπον.

 

Πνευματική προετοιμασία

 

Αλλ’ η στιγμή, περί της οποίας ομιλώμεν, δεν υπῆρξεν στιγμή τυχαίου τινος γεγονότος. Διά να έλθη η στιγμή εκείνη, προηγήθησαν άλλα στιγμαί αι οποίαι την προητοίμασαν. Ήτο η τελευταία στιγμή εις την άλυσιν σοβαρῶν γεγονότων της ζωῆς των Αποστόλων.

Της στιγμής εκείνης προηγήθη εν πρώτοις η στιγμή της κλήσεως, της ατομικής ενός εκάστου κλήσεως. Προηγήθη έπειτα η ομαδική, η οριστική κλήσις αυτών (Ματθ.10,2-4, Μάρκ. 3, 13-19, Λουκ. 6, 12-16).  Κατά την ευαγγελικήν διήγησιν, ο Ιησούς, προτού να καλέση οριστικῶς τους δώδεκα, ανῆλθεν εις το όρος και διῆλθεν  όλην την νύκτα προσευχόμενος. 

 

 

Ποῖον άραγε να ήτο  το περιεχόμενον της προσευχής του Ιησού; Το ιερόν κείμενον δεν αναφέρει τι. Εάν όμως λάβωμεν υπ’ όψιν, ότι η επομένη ημέρα ήτο ημέρα σοβαρωτάτης αποφάσεως, της εκλογής  των πρώτων συνεργατών Του εν τω έργω της εξαπλώσεως της βασιλείας του Θεού, δεν θα είμεθα μακράν της πραγματικότητος εάν είπωμεν, ότι η εκλογή των Αποστόλων ήτο το θέμα της προσευχής του Ιησοῦ Χριστοῦ κατ’ εκείνην την νύκτα. Υπέρ των μαθητών Του πολλάκις προσηυχήθη. Πῶς δεν θα προσηύχετο τώρα, ότε επρόκειτο να τους εκλέξη; Ο Ιησοῦς, ως είπομεν και άλλοτε, ήτο εναγώνιος διά τους μαθητάς Του. Ως Θεός δε όπου ήτο, προέβλεπε και την πορείαν ενός εκάστου εξ αυτῶν. Προέβλεπε τας αμφιβολίας, τας ολιγοπιστίας, τας αδυναμίας και τας πτώσεις των. Υπέρ αυτῶν ολονύκτιον εποίησε δέησιν, άριστον υπόδειγμα παραδίδων εις όλους εκείνους, οι οποίοι, λόγω της θέσεώς των εν τη Εκκλησία, είτε επίσημον είτε ανεπίσημον εν αυτῆ θέσιν κατέχουν, καλοῦνται να εκλέξουν τους συνεχιστάς του αποστολικοῦ έργου εν τη συγχρόνω εποχῆ.  Το παράδειγμα του Κυρίου, διδάσκει, ότι ουδεμία εκλογή ποιμένος πρέπει να γίνεται άνευ μακρᾶς ολονυκτίου προσευχῆς. Χριστέ μου! Συ διενυκτέρευσες εν τῆ  προσευχῆ προκειμένου να εκλέξης τους μαθητάς Σου!

Ημείς, σήμερον τι ποιοῦμεν προκειμένου να εκλεγῆ ένας ιερεύς, ένας επίσκοπος; Άξια θρήνων πολλῶν τα καθ’ ημᾶς, Χριστέ, ελέησον ημᾶς.

Προηγήθησαν της ιστορικής στιγμής, καθ’ ήν εξώρμησαν οι Δώδεκα εκ του υπερώου της Ιερουσαλήμ, και άλλα γεγονότα.

Προηγήθη η τριετής μαθητεία εν τω σχολείω του Χριστοῦ.

Προηγήθησαν τρία σημαντικότατα γεγονότα:

Η Ανάστασις, η Ανάληψις, η Πεντηκοστή.

 

 

Η Ανάστασις, το καταπληκτικώτερον θαύμα των αιώνων, διά του οποίου ο  Ιησοῦς παρέστησεν εαυτόν ζῶντα ενώπιον των μαθητῶν αυτοῦ εν πολλοῖς τεκμηρίοις, ανεπτέρωσε το καταπεπτωκός φρόνημα των μαθητῶν και εστερέωσεν αυτούς εν τη ακραδάντω πίστει, ότι όχι υπέρ νεκροῦ αλλ’ υπέρ ζῶντος και νικητοῦ του θανάτου και θριαμβευτοῦ των αιώνων  θα έδιδον την μάχην εν τῶ κόσμω τούτω.

 

 

Η Ανάληψις, έπειτα, διά της οποίας ο Κύριος διήνοιξε την οδόν προς τους Ουρανούς και έδειξεν ότι εκεί, εις ένα απείρως ωραιότερον του παρόντος κόσμον, εναπόκεινται αι γλυκύτεραι ελπίδες του ανθρώπου, ενέπνευσε την βεβαίαν ελπίδα, ότι όχι εις μάτην, αλλ’ υπέρ αιωνίου κατακτήσεως των Ουρανῶν θ’ αγωνισθοῦν επί της γης.

 

 

Η δε Πεντηκοστή, καθ’ ήν το Πνεῦμα το Άγιον εν είδει πυρίνων γλωσσῶν κατῆλθεν επί ένα έκαστον των  μαθητῶν και μετέβαλε το υπερῶον της Ιερουσαλήμ εις κολυμβήθραν, εκ της οποίας νέοι άνθρωποι εξῆλθον, με νέας ιδέας και νέα αισθήματα, ώπλισε τους Αποστόλους με την υπερφυσικήν, την ακατανίκητον εκείνην δύναμιν, την οποίαν είχε υποσχεθῆ ο Κύριος, ότι θα ελάμβαναν εξ ύψους.

Άνευ των γεγονότων τούτων, άνευ της βαθείας και συγκλονιστικῆς επιδράσεως, την οποίαν ήσκησαν επί της ψυχῆς των Αποστόλων τα γεγονότα ταύτα, πῶς θα ετόλμων οι αλιείς της Γαλιλαίας να επιχειρήσουν έργον, το οποῖον εξ ανθρωπίνης πλευρᾶς ήτο εκ των προτέρων καταδικασμένον εις αποτυχίαν;

 

Νέοι, όσοι εκ ζήλου σπουδάζετε την ιεράν επιστήμην! Το γνωρίζομεν. Αι καρδίαι σας πάλλουν, ανυπομονοῦν, πότε θα έλθη και διά σας η στιγμή δι’ ιεραποστολικάς εξορμήσεις. Η φαντασία σας πτερυγίζει. Οραματίζεσθε νίκας και θριάμβους εν Χριστῶ Ιησοῦ. Αλλ’ εάν της εξορμήσεώς σας δεν προηγηθῆ μακρά προετοιμασία, βαθεῖα επεξεργασία του χαρακτῆρος σας, προ παντός δε εάν δέν έλθη τη Πνεῦμα το Άγιον ν’ ανακαινίση την καρδίαν σας, μη τολμήσετε να εξέλθετε. Διότι η  αποτυχία σας θα είνε οικτρά, και αι πνευματικαί ζημίαι ανυπολόγιστοι.  Διά τοῦτο αναμείνατε την ιδικήν σας Πεντηκοστήν, και τότε εξέλθετε. Ολίγα έτη, ή και ημέραι ιεραποστολικῆς εργασίας εμπνεομένης από το Άγιον Πνεῦμα, θ’ αποφέρουν πλουσίους καρπούς. Διότι το Πνεῦμα το Άγιον, το οποῖον εφώτισε τους Αποστόλους, «ἦν μέν ἀεί καί ἔστι καί  ἔσται, οὔτε αρξάμενον οὔτε παυσόμενον» καθώς είπεν ο της θεολογίας επώνυμος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και ψάλλει η Ορθόδοξος ημῶν Εκκλησία.