Ομολογία

ΙΕ΄ Λκ 19,1-10, Ζακχαίου


Ευλογημένη συνάντηση


του αρχιμ. Αθανασιου Σιαμακη





Ο Ζακχαίος εκδηλώνει έντονη εσωτερική παρόρμηση να δει τον Κύριο εξ αποστάσεως, αλλ’ ο Κύριος ανέλπιστα υπερβαίνει τις προσδοκίες του· του γνωρίζεται από κοντά, προσωπικά, σωτήρια. Ένα βήμα κάνει εκείνος προς το Χριστό, δέκα κάνει ο Χριστός προς αυτόν. Ας είναι τελώνης και αρχιτελώνης και «ληστής», βουτηγμένος στην αδικία, στην αισχροκέρδεια, και στο αίμα. Αρκεί που έδειξε ενδιαφέρον και είπε το «ναι». Τα υπόλοιπα για τη σωτηρία του τα φροντίζει Εκείνος. Και τον τόπο (συκομορέα), και τον τρόπο («Ζακχαίε,... σήμερον γαρ εν τω οίκω σου δει με μείναι»), και το χρόνο («Και εισελθών διήρχετο την Ιεριχώ» - σκόπιμη διέλευση).


Δεν αποκλείεται όμως σε μια τέτοια συνάντηση να υπάρξουν και δυσκολίες για το Ζακχαίο. Φυσικές (κοντό ανάστημα, κοσμοσυρροή). Ηθικές (αμαρτωλότητα). Κοινωνικές (γογγυσμός πλήθους για την επιλογή του Χριστού να μείνει στο σπίτι του). Αυτές όμως δεν ανακόπτουν την ορμή του Ζακχαίου. Όλες τις δυσκολίες τις παραμερίζει ο Ζακχαίος. Τις φυσικές, ανεβαίνοντας στο δέντρο. Τις ηθικές, με τη μετάνοια. Τις κοινωνικές, με την επιστροφή των κλοπιμαίων στο τετραπλάσιο. Η δυνατή έλξη που αισθάνεται από τον Κύριο ισοπεδώνει όλα τα εμπόδια.


Ο στόχος της γνωριμίας του Ζακχαίου με το Χριστό τελικά επιτυγχάνεται και υπερακοντίζεται, καθώς στο μεταξύ έρχονται και άλλες ευλογίες. Ο Χριστός γνωρίζεται με τα μέλη της οικογενείας του, τη γυναίκα του, τα παιδιά του, τους άλλους σπιτικούς, και η σωτηρία απλώνεται σ’ όλο το σπίτι, που ζητεί σύσσωμο την εξιλέωση. Ένα ζητεί ο άνθρωπος από το Θεό, δέκα του δίνει ο φιλόστοργος Πατέρας.


Η έμφαση δίδεται στην επιρροή που ασκεί ο πατέρας μέσα στο σπίτι. Ο πατέρας επηρεάζει καταλυτικά και τους άλλους, είτε προς το καλό είτε προς το κακό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση προς το καλό, αφού τα μέλη της οικογένειας συμφωνούν στην απόφαση του πατέρα για μετάνοια και αποκατάσταση των αδικιών. Και τον ακολουθούν. Μπαίνουν κι αυτοί στο δρόμο της σωτηρίας που άνοιξε εκείνος. Έτσι η ευλογία χύνεται στις καρδιές όλων στο σπίτι. Πρωτόγνωρη τώρα η χαρά όλων. Αισθήματα ουράνια. Πριν αφθονία ύλης, αλλά καμμία χαρά. Τώρα θυσία ύλης, αλλά χαρά ανεκλάλητη. Πριν απουσία Χριστού και κόλαση. Τώρα παρουσία Χριστού και παράδεισος.


Το πιο συνηθισμένο όμως είναι το αντίθετο. Το κακό παράδειγμα του πατέρα να μεταδίδεται σα λοιμική νόσος και στους άλλους, και κυρίως στα παιδιά, τα οποία εξωθεί στην καταστροφή και στο θάνατο. Είτε το κακό παράδειγμα σε σχέση με την αδιαφορία του πατέρα για το λόγο, την εκκλησία, και τα μυστήρια, είτε με τη χαλαρότητα των ηθών (μοιχείες, πορνείες, διαζύγια, βλασφημίες, άρνηση, επιθετικότητα), είτε με κακές συνήθειες (τσιγάρο, αλκοόλ, σπατάλη, χαρτοπαιξία, οκνηρία), είτε με την αρπαγή και την αδικία, είτε με τη σκληρότητα και την ιδιοτέλεια, είτε με τη γκρίνια και τα πικρά λόγια, είτε με την εγκατάλειψη και την ασπλαχνία. Το κακό παράδειγμα του πατέρα επιδρά κατά κανόνα δυσμενώς στην οικογένεια.


Θα ήταν παράλειψη αν δεν τονιζόταν και ο μοχλός στον οποίο οφείλεται η σωτηρία των ανθρώπων. Και αυτός δεν είναι άλλος από την απέραντη αγάπη του Χριστού προς τον άνθρωπο. Την αγάπη, που δεν μας τη χρωστούσε ούτε την αξίζαμε. Κι όμως μας τη χάρισε περίσσεια, εκδηλώνοντας υπέρλογο ενδιαφέρον για τη σωτηρία μας. Ήρθε για ν’ αναζητήσει και σώσει το πρόβατο που ξέκοψε από το κοπάδι και χάθηκε και κινδυνεύει από το λύκο και τ’ αγρίμια του λόγγου. Ήρθε για το πλάσμα του τον άνθρωπο που εγκατέλειψε το Θεό και απειλείται τώρα από το διάβολο. Ήρθε, για να τον ξαναφέρει στο Θεό. Και ήρθε από μόνος του. Απρόσκλητος. Για να στηρίξει πάνω του ο παραπαίων άνθρωπος τη μεταμέλειά του και να ορθοποδήσει.


Ποιος άλλος θα μπορούσε να βρεθεί μ’ αυτήν έννοια κοντά στον άνθρωπο; Άνθρωπος; Άγγελος; Κανένας. Μόνο ο Υιός του ανθρώπου και αυτόχρημα Υιός και Λόγος του Πατρός, ο Θεάνθρωπος. Μόνο αυτός είχε τη θέληση και τη δύναμη. Και ήρθε. Και είναι ακόμη. Και θα είναι μέχρι τη συντέλεια του αιώνος κοντά στον κάθε εξαθλιωμένο άνθρωπο, για τον ίδιο πάντα σκοπό, για να του δώσει χέρι βοηθείας, για να τον βγάλει από το βούρκο του κακού.