Γεμισαν οι Ελληνικες Θεολογικες Σχολες, με Αθεους, Αιρετικους, Οικουμενιστες, Παρδαλους, Προβληματικους, Πατροαρνητες,
και Λατινοφρονες καθηγητες.
Χιλιες φορες να κλεισουν,
δεν τις χρειαζεται η Εκκλησια του Χριστου.
Κριτική στο βιβλίο του Γ.Πατρώνου
«Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ,
Μιὰ ἐκσυγχρονιστικὴ ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση» (1)
πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 8/7/2011
ΘΕΟΛΟΓΙΚΑΙ ΔΙΑΣΤΡΟΦΑΙ
ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
τοῦ Ομολογητού Θεολογου-Φιλολόγου
κ. Νικ. Σωτηροπούλου
και Λατινοφρονες καθηγητες.
Χιλιες φορες να κλεισουν,
δεν τις χρειαζεται η Εκκλησια του Χριστου.
Κριτική στο βιβλίο του Γ.Πατρώνου
«Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ,
Μιὰ ἐκσυγχρονιστικὴ ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση» (1)
πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 8/7/2011ΘΕΟΛΟΓΙΚΑΙ ΔΙΑΣΤΡΟΦΑΙ
ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
τοῦ Ομολογητού Θεολογου-Φιλολόγου
κ. Νικ. Σωτηροπούλου
(1ον)
῾Ο ὁμότιμος καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν, καθηγητὴς τῆς ἱερᾶς ἐπιστήμης τῆς Θεολογίας, κ. Γεώργιος Πατρῶνος συνέγραψε βιβλίο μὲ τὸν τίτλο «Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, Μιὰ ἐκσυγχρονιστικὴ ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση». Τὸ βιβλίο ἐξέδωσε ἡ ᾿Αποστολικὴ Διακονία καὶ προλόγισε ἐπαινετικῶς ὁ Γενικὸς Διευθυντὴς τῆς ᾿Αποστολικῆς Διακονίας, ὁ Φαναρίου ᾿Αγαθάγγελος.
᾿Εμεῖς δὲν θὰ ἐπαινέσωμε τὸ βιβλίο, ἀλλὰ θὰ τὸ ἐλέγξωμε καὶ θὰ τὸ ψέξωμε, διότι περιέχει πλῆθος αἱρετικῶν ἀντιλήψεων τοῦ συγγραφέως. ᾿Εκφράζουμε δὲ τὴ λύπη μας, ἀλλὰ καὶ τὴ λύπη ἄλλων ᾿Ορθοδόξων, γιὰ τὴν ᾿Αποστολικὴ Διακονία, ἡ ὁποία ἐξέδωσε τέτοιο βιβλίο, καὶ γιὰ τὸν ᾿Επίσκοπο, ὁ ὁποῖος τὸ προλόγισε... Καὶ παρακαλοῦμε τὸν ᾿Αρχιεπίσκοπο κ. ῾Ιερώνυμο καὶ τὴν ῾Ι. Σύνοδο νὰ ἐπιληφθοῦν τοῦ θέματος. Δὲν εἶνε δυνατὸ ἡ αὐτὴ πηγή, ἡ ᾿Αποστολικὴ Διακονία, νὰ «βρύῃ τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν» (᾿Ιακ. γ´ 11). Τὸ πικρότερο πρᾶγμα στὸ θρησκευτικὸ χῶρο εἶνε ἡ αἵρεσι.
Πολλὲς παρατηρήσεις θὰ μπορούσαμε νὰ κάνωμε πάνω στὰ λόγια καὶ στὶς ἀντιλήψεις τοῦ κ. Πατρώνου στὸ ἐν λόγῳ βιβλίο. ᾿Αλλὰ θὰ κρίνωμε τὸ βιβλίο ὡς πρὸς ὡρισμένα μόνο σημεῖα, τὰ χειρότερα καὶ τὰ πλέον ἀπαράδεκτα.
᾿Επειδὴ ἡ ᾿Αποκάλυψι τοῦ ᾿Ιωάννου εἶνε προφητικὸ βιβλίο, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο, ὅπως θὰ ἰδοῦμε, δὲν παραδέχεται ὁ κ. Πατρῶνος, γράφει γιὰ τὴν προφητεία· «Προφητεία πολλοὶ νομίζουν, ὅτι εἶναι ἡ ἱκανότητα καὶ δυνατότητα νὰ διεισδύει κανεὶς στὸ μέλλον καὶ νὰ προλέγει τὰ ἐρχόμενα γεγονότα κατὰ ἕνα μηχανιστικὸ τρόπο ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἱστορικὲς προϋποθέσεις καὶ τὰ ἱστορικὰ δεδομένα» (σελ. 33). Λάθος, κ. Πατρῶνε! Δὲν ὑπάρχουν χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δίδουν στὴν προφητεία τὴν ἔννοια, τὴν ὁποία σεῖς ἀποδίδετε σ᾿ αὐτούς. Οἱ χριστιανοὶ δὲν νομίζουν, ὅτι ἔχει κάποιος τὴν ἱκανότητα καὶ τὴ δυνατότητα νὰ διεισδύῃ στὸ μέλλον καὶ νὰ προλέγῃ τὰ μέλλοντα κατὰ τρόπο μηχανιστικό. Οἱ χριστιανοὶ πιστεύουν ὅτι προφητεία εἶνε ἡ πρόγνωσι καὶ πρόρρησι μελλόντων γεγονότων, τὰ ὁποῖα δὲν δύναται κανεὶς νὰ συμπεράνῃ ἀπὸ τὰ δεδομένα τοῦ παρόντος, ἀλλ᾿ ὁ προφήτης τὰ προγνωρίζει καὶ τὰ προλέγει, διότι δέχεται ἀποκάλυψι ἀπὸ τὸ Θεό, ὁ ὁποῖος εἶνε ὑπεράνω τῆς σχετικότητος τοῦ χρόνου καὶ γνωρίζει τὰ μέλλοντα. ᾿Επίσης οἱ χριστιανοὶ δὲν φρονοῦν ὅτι ὁ προφήτης προλέγει τὰ μέλλοντα ἀνεξαρτήτως πρὸς ὡρισμένα πράγματα, ἀλλὰ φρονοῦν ὅτι προλέγει δυσάρεστα ἢ εὐχάριστα γεγονότα τοῦ μέλλοντος μὲ σκοπό, ὅταν μὲν πρόκειται γιὰ εὐχάριστα γεγονότα, νὰ ἐνθαρρύνῃ τοὺς πιστοὺς στὶς παροῦσες δοκιμασίες καὶ νὰ τοὺς χαροποιήσῃ, ὅταν δὲ πρόκειται γιὰ δυσάρεστα γεγονότα, νὰ τοὺς προετοιμάσῃ ἐν ὄψει αὐτῶν, γιὰ νὰ μὴ «πέσουν ἀπὸ τὰ σύννεφα». ᾿Επίσης προλέγει τὰ μέλλοντα, γιὰ νὰ πιστεύσουν καλοπροαίρετοι ἄπιστοι, καὶ νὰ ἐνισχυθοῦν στὴν πίστι πιστοί, ὅταν οἱ προφητεῖες ἐκπληρωθοῦν. Θεωροῦμε δὲ ὕβρι κατὰ τῶν χριστιανῶν τὸν ἰσχυρισμό, ὅτι φρονοῦν ὅτι ὁ προφήτης προλέγει τὰ μέλλοντα κατὰ τρόπο μηχανιστικό.
῾Ο κ. Πατρῶνος γιὰ τὶς μεσσιακὲς προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γράφει· «Στὰ προφητικὰ κυρίως βιβλία ἔχουμε μόνο ἕνα εἶδος προσδοκίας στὴ μελλοντικὴ ἔλευση ἑνὸς Μεσσία, καὶ μάλιστα τοῦ βασιλικοῦ γένους Δαβίδ, ἐγκοσμιοκρατικοῦ μᾶλλον χαρακτήρα καὶ ἄσκησης κοσμικῆς ἐξουσίας» (σελ. 73). Εὐτυχῶς ὁ κ. καθηγητὴς παραδέχεται ἕστω καὶ ἕνα μόνο εἶδος προφητικῆς προσδοκίας, τῆς προσδοκίας τοῦ Μεσσία. ᾿Αλλὰ δυστυχῶς, δυστυχέστατα, παρερμηνεύει καὶ διαστρέφει τὸ νόημα τῶν μεσσιακῶν προφητειῶν, ὅπως οἱ σωβινισταὶ καὶ σιωνισταὶ ῾Εβραῖοι. Διότι, ὅπως ἐκεῖνοι, ἔτσι καὶ αὐτὸς θεωρεῖ ὅτι ἡ Παλαιὰ Διαθήκη προφητεύει τὸ Μεσσία ὡς βασιλέα κοσμικοῦ χαρακτῆρος! ῾Ωραία ἑρμηνεία γιὰ τοὺς ῾Εβραίους, οἱ ὁποῖοι καταδίκασαν καὶ σταύρωσαν τὸν ᾿Ιησοῦ, διότι δὲν ἵδρυσε κοσμικὴ βασιλεία καὶ δὲν ἱκανοποίησε τοὺς ἐθνικούς τους πόθους! Καὶ μεγάλη βλασφημία κατὰ τοῦ Χριστοῦ, ὅτι δῆθεν προφητεύτηκε ὡς κοσμικὸς βασιλεύς! Εἶνε τυφλὸς ὁ κ. καθηγητὴς καὶ δὲν εἶδε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὅτι ὁ Μεσσίας δὲν θὰ ἵδρυε κοσμικὴ βασιλεία, ἀλλὰ θὰ ὑφίστατο παθήματα καὶ θάνατο γιὰ τὶς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων; Οὔτε στὴν Καινὴ Διαθήκη εἶδε τὴ σαφεστάτη δήλωσι τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐνώπιον τοῦ Ρωμαίου ἡγεμόνος, «῾Η βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου»; (᾿Ιωάν. ιη´ 36).
Μία παράγραφος τοῦ βιβλίου τοῦ κ. Πατρώνου φέρει τὸν τίτλο: Τὸ «προφητικὸ» στοιχεῖο στὴν Καινὴ Διαθήκη (σελ. 36). Γιατί ὁ συγγραφεὺς τὴ λέξι «προφητικό» θέτει ἐντὸς εἰσαγωγικῶν; Διότι δὲν παραδέχεται προφητεῖες στὴν Καινὴ Διαθήκη. Νὰ εἴμεθα εὐχαριστημένοι, διότι συγκαταβαίνει καὶ παραδέχεται τὶς μεσσιακὲς προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἔστω καὶ ἂν τὶς διαστρέφῃ. Γράφει: «Θὰ ἦταν παράλογο, ἂν συνεχίζαμε νὰ δίνουμε νέες μελλοντικὲς διαστάσεις στὴν ἀρχαία προφητικὴ προσδοκία. Τὸ εὐαγγέλιο εἶναι ἡ ἐκπλήρωση τῆς προφητείας καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἶναι “τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος” (᾿Αποκ. 22, 13), ὄχι μόνο κάθε ἀναμονῆς καὶ προσδοκίας, ἀλλὰ καὶ κάθε ἀποκάλυψης μὲ τὴν ἱστορικὴ ἔννοια ἀλλὰ καὶ τὴν ἐσχατολογικὴ προοπτική» (σελ. 36).
Γράφει ἐπίσης· «Στὴν Καινὴ Δια θήκη τονίζεται ὅτι ἡ προφητεία καὶ οἱ προφῆτες νοοῦνται μέχρι τοῦ ᾿Ιωάννη τοῦ Βαπτιστῆ . Μετὰ ἀπ᾿ αὐτὸν δὲν ἔχουμε πλέον προφῆτες ἀλλὰ ψευδοπροφῆτες…῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἶναι τὸ τέλος τῆς προφητείας» (σελ. 39).
Λάθη καὶ σ᾿ αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ κ. καθηγητοῦ. ῾Ο λόγος τοῦ Χριστοῦ στὸ Ματθ. 11, 13, «πάντες οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως ᾿Ιωάννου προεφήτευσαν», σημαίνει, ὅτι ὁ πρόδρομος ᾿Ιωάννης εἶνε ὁ τελευταῖος ἀπὸ τοὺς προφῆτες, οἱ ὁποῖοι προφήτευσαν τὴν ἔλευσι τοῦ Χριστοῦ, δὲν σημαίνει, ὅτι μετὰ Χριστὸν δὲν ὑπάρχουν προφῆτες, ἀλλὰ μόνο ψευδοπροφῆτες. ῾Υπάρχουν καὶ μετὰ Χριστὸν ἀληθινοὶ προφῆτες. ᾿Αστόχως δὲ ὁ κ. Πατρῶνος χρησιμοποιεῖ τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ στὸ ᾿Αποκ. 22, 13, γιὰ νὰ ὑποστηρίξῃ τὴ θέσι του, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ τέλος τῆς προφητείας. Οἱ τρεῖς τίτλοι «τὸ Α καὶ τὸ Ω», «ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος», «ἀρχὴ καὶ τέλος» σημαίνουν, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ πάντοτε ὑπάρχων, ὁ Αἰώνιος, δὲν σημαίνουν, ὅτι εἶνε τὸ τέλος τῆς προφητείας. ῾Ο ῎Αγαβος δὲν ἦταν προφήτης, ὁ ὁποῖος προφήτευσε μελλοντικὰ πράγματα; (Πράξ. 11, 27–28 καὶ 21, 10–11). Οἱ ᾿Απόστολοι δὲν προφήτευσαν; ᾿Αναφέρουμε ὡρισμένα παραδείγματα: ῾Ο Πέτρος δὲν προφήτευσε ὅτι θὰ ἐμφανίζονταν ψευδοδιδάσκαλοι, αἱρετικοί, ἀρνηταὶ τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, καὶ ὅτι πολλοὶ θὰ τοὺς ἀκολουθοῦσαν; (Β´ Πέτρ. 2, 1–2). Καὶ ὁ Παῦλος δὲν προφήτευσε, ὅτι θὰ ἐμφανίζονταν «λύκοι βαρεῖς», αἱρετικοί, μάλιστα καὶ ἀπὸ τὸ ἱερατεῖο; (Πράξ. 20, 29– 30). Καὶ ὁ Χριστὸς δὲν προεῖπε τὴν ἵδρυσι καὶ τὸ ἀκατάλυτο τῆς ᾿Εκκλησίας του; (Ματθ. 16, 18). Δὲν προεῖπεν ἐπίσης τὰ γεγονότα τῶν ἐσχάτων καιρῶν πρὸ τοῦ τέλους τοῦ κόσμου, ὅπως βλέπουμε στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου (κεφ. 24), τοῦ Μάρκου (κεφ. 13) καὶ τοῦ Λουκᾶ (κεφ. 21); Καὶ γιὰ τὸ ῞Αγιο Πνεῦμα ὁ Χριστὸς εἶπε, «Καὶ τὰ ἐρχόμενα ἀναγγελεῖ ὑμῖν» (᾿Ιωάν. 16, 13). Καὶ ὁ Παῦλος γρά φει: «Τὸ δὲ Πνεῦμα ῥητῶς λέγει ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀπο στήσονταί τινες τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων» (Α´ Τιμ. 4, 1).
῞Οπως δὲ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἴχαμε προφητεῖες ἀναμονῆς καὶ προσδοκίας τοῦ Χριστοῦ στὴν πρώτη παρουσία του, ἔτσι καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη, ἰδίως στὴν ᾿Αποκάλυψι, ἔχουμε προφητεῖες ἀναμονῆς καὶ προσδοκίας τοῦ Χριστοῦ στὴ δευτέρα παρουσία του. «᾿Ιδοὺ ἔρχεται…», φωνάζει ὀ ᾿Ιωάννης στὸ ᾿Αποκ. 1, 7.
῾Ο κ. Πατρῶνος κηρύττει καὶ τὴν αἵρεσι τῆς ἀποκαταστάσεως πάντων. Γράφει: «᾿Απὸ ὑπέρτατη ἀγάπη ἦρθε στὸν κόσμο, ἐνανθρώπησε καὶ θυσιάστηκε ὡς ᾿Αμνὸς γιὰ τὴ σωτηρία καὶ τὴν πνευματικὴ τελείωση τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἀγάπη καὶ πάλι θὰ ἔρθει στὸ μέλλον ἐν δόξῃ γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο, ὄχι μὲ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, ἀλλὰ τῆς ἐσχατολογικῆς ἀποκατάστασής του στὸ ἀρχαῖο κάλλος καὶ τῆς θέωσης ὅλων μας στὸ ἀναστημένο κυριακὸ σῶμα» (σελ. 27). ῾Ο Χριστὸς μὲ τὴν πρώτη παρουσία του δὲν ἦλθεν «ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾿ αὐτοῦ» (᾿Ιωάν. 3, 17. Βλέπε καὶ 12, 47). Δὲν ἦλθε δηλαδὴ γιὰ νὰ δικάσῃ καὶ νὰ τιμωρήσῃ τὸν κόσμο, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν σώσῃ. Μὲ τὴ δευτέρα ὅμως παρουσία του ὁ Χριστὸς θὰ ἔλθῃ ὡς κριτής, γιὰ νὰ
κρίνῃ τὸν κόσμο κατὰ τὰ ἔργα ἑκάστου. Καὶ οἱ μὲν ἀγαθοὶ θὰ κληρονομήσουν «βασιλείαν» καὶ «ζωὴν αἰώνιον», οἱ δὲ κακοὶ θὰ παραπεμφθοῦν «εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον», «εἰς κόλασιν αἰώνιον» (Ματθ. κε´ 34, 41, 46). Πλῆθος εἶνε τὰ χωρία τῆς Γραφῆς, τὰ ὁποῖα κατὰ τὴ δευτέρα ἔλευσί του παρουσιάζουν τὸ Χριστὸ ὡς κριτὴ καὶ τιμωρὸ τῶν ἀμετανοήτων ἀσεβῶν. ᾿Αλλ᾿ ὁ κ. καθηγητὴς παραβλέπει αὐτὸ τὸ πλῆθος τῶν χωρίων καὶ διδάσκει ὅτι ὁ Χριστὸς κατὰ τὴ δευτέρα παρουσία του θὰ κρίνῃ τὸν κόσμο ὄχι μὲ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, ἀλλὰ μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἀποκαταστάσεως τοῦ κόσμου στὸ ἀρχαῖο κάλλος καὶ τῆς θεώσεως ὅλων! ῞Οσοι συνεπῶς δὲν ἐπέτυχαν τὴ θέωσι στὴ ζωὴ αὐτή, θὰ τὴν ἐπιτύχουν καὶ αὐτοὶ στὴ δευτέρα παρουσία! Καὶ θὰ τὴν ἐπιτύχουν «στὸ ἀναστημένο κυριακὸ σῶμα». Τί σημαίνει ἡ τελευταία αὐτὴ φράσι, ὁμολογοῦμε ὅτι δὲν καταλαβαίνουμε. ῞Οτι δὲ ἡ κρίσι τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὴ δευτέρα παρουσία δὲν θὰ ἔχῃ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, τοῦτο ὁ κ. Πατρῶνος ὑποστηρίζει καὶ στὴ σελ. 112 τοῦ βιβλίου του, ὅπου καὶ παραπέμπει στὸ χωρίο Α´ Πέτρ. 4, 5, παραβλέποντας ὅτι ἐκεῖ ὁ ᾿Απόστολος λέγει γιὰ τοὺς ἀσώτους καὶ ἀσεβεῖς τοῦ προηγουμένου στίχ. 4, ὅτι «ἀποδώσουσι λόγον τῷ ἑτοίμως ἔχοντι κρῖναι», θὰ λογοδοτήσουν δηλαδὴ στὸν κριτὴ Χριστό, καὶ θὰ τιμωρηθοῦν γιὰ τὴν ἀσωτεία καὶ ἀσέβειά τους.
Κατὰ κόρον ὁ κ. Πατρῶνος ἐπικαλεῖται τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ὅπως καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἀγαπολόγοι τῆς ἐποχῆς μας. ᾿Αλλ᾿ ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε μόνον ἀγάπη, εἶνε καὶ δικαιοσύνη. Καὶ ἡ δικαιοσύνη εἶνε ἔννοια σύστοιχη μὲ τὴν ἔννοια τοῦ κριτοῦ. Κριτὴς χωρὶς δικαιοσύνη καὶ τιμωρία τῶν κακοποιῶν, δὲν νοεῖται. Καὶ πῶς λοιπὸν οἱ ἀγαπολόγοι καταργοῦν μία ἰδιότητα τοῦ Κυρίου, τὴ δικαιοσύνη; ῞Οποιος δὲν ἐκτιμᾷ μία τόσο μεγάλη ἀγάπη καὶ θυσία τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ, εἶνε χυδαία ψυχὴ καὶ δικαίως ἀναθεματίζεται (Α´ Κορ. 16, 22) καὶ κολάζεται (Ματθ. 25, 46).
Στὸ τέλος τῆς σελ. 112 τοῦ βιβλίου του ὁ συγγραφεύς, ἐνῷ ἀλλοῦ μίλησε γιὰ ἐσχατολογικὴ ἀποκατάστασι τοῦ κόσμου καὶ θέωσι ὅλων (σελ. 27), ἀντιφάσκοντας τώρα πρὸς τὸν ἑαυτό του ὁμιλεῖ γιὰ ἐσχατολογικὴ δικαίωσι τῶν πιστῶν, ὄχι ὅλων δηλαδή, καίτοι πάλι ὑποστηρίζει ὅτι ἡ κρίσι κατὰ τὴ δευτέρα παρουσία δὲν θὰ ἔχῃ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, καὶ ἄρα οὔτε οἱ κακοὶ θὰ καταδικασθοῦν. Τὰ λέγει καὶ ἔτσι, τὰ λέγει καὶ ἀλλιῶς ὁ κ. καθηγητὴς ἢ λόγῳ συγχύσεως, ἢ σκοπίμως, ὥστε, ὅταν κατηγορηθῇ γιὰ μία θέσι του, νὰ ἐπικαλεσθῇ τὴν ἄλλη θέσι του…
᾿Αλλὰ θὰ συνεχίσωμε.
Πολλὲς παρατηρήσεις θὰ μπορούσαμε νὰ κάνωμε πάνω στὰ λόγια καὶ στὶς ἀντιλήψεις τοῦ κ. Πατρώνου στὸ ἐν λόγῳ βιβλίο. ᾿Αλλὰ θὰ κρίνωμε τὸ βιβλίο ὡς πρὸς ὡρισμένα μόνο σημεῖα, τὰ χειρότερα καὶ τὰ πλέον ἀπαράδεκτα.
᾿Επειδὴ ἡ ᾿Αποκάλυψι τοῦ ᾿Ιωάννου εἶνε προφητικὸ βιβλίο, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο, ὅπως θὰ ἰδοῦμε, δὲν παραδέχεται ὁ κ. Πατρῶνος, γράφει γιὰ τὴν προφητεία· «Προφητεία πολλοὶ νομίζουν, ὅτι εἶναι ἡ ἱκανότητα καὶ δυνατότητα νὰ διεισδύει κανεὶς στὸ μέλλον καὶ νὰ προλέγει τὰ ἐρχόμενα γεγονότα κατὰ ἕνα μηχανιστικὸ τρόπο ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἱστορικὲς προϋποθέσεις καὶ τὰ ἱστορικὰ δεδομένα» (σελ. 33). Λάθος, κ. Πατρῶνε! Δὲν ὑπάρχουν χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δίδουν στὴν προφητεία τὴν ἔννοια, τὴν ὁποία σεῖς ἀποδίδετε σ᾿ αὐτούς. Οἱ χριστιανοὶ δὲν νομίζουν, ὅτι ἔχει κάποιος τὴν ἱκανότητα καὶ τὴ δυνατότητα νὰ διεισδύῃ στὸ μέλλον καὶ νὰ προλέγῃ τὰ μέλλοντα κατὰ τρόπο μηχανιστικό. Οἱ χριστιανοὶ πιστεύουν ὅτι προφητεία εἶνε ἡ πρόγνωσι καὶ πρόρρησι μελλόντων γεγονότων, τὰ ὁποῖα δὲν δύναται κανεὶς νὰ συμπεράνῃ ἀπὸ τὰ δεδομένα τοῦ παρόντος, ἀλλ᾿ ὁ προφήτης τὰ προγνωρίζει καὶ τὰ προλέγει, διότι δέχεται ἀποκάλυψι ἀπὸ τὸ Θεό, ὁ ὁποῖος εἶνε ὑπεράνω τῆς σχετικότητος τοῦ χρόνου καὶ γνωρίζει τὰ μέλλοντα. ᾿Επίσης οἱ χριστιανοὶ δὲν φρονοῦν ὅτι ὁ προφήτης προλέγει τὰ μέλλοντα ἀνεξαρτήτως πρὸς ὡρισμένα πράγματα, ἀλλὰ φρονοῦν ὅτι προλέγει δυσάρεστα ἢ εὐχάριστα γεγονότα τοῦ μέλλοντος μὲ σκοπό, ὅταν μὲν πρόκειται γιὰ εὐχάριστα γεγονότα, νὰ ἐνθαρρύνῃ τοὺς πιστοὺς στὶς παροῦσες δοκιμασίες καὶ νὰ τοὺς χαροποιήσῃ, ὅταν δὲ πρόκειται γιὰ δυσάρεστα γεγονότα, νὰ τοὺς προετοιμάσῃ ἐν ὄψει αὐτῶν, γιὰ νὰ μὴ «πέσουν ἀπὸ τὰ σύννεφα». ᾿Επίσης προλέγει τὰ μέλλοντα, γιὰ νὰ πιστεύσουν καλοπροαίρετοι ἄπιστοι, καὶ νὰ ἐνισχυθοῦν στὴν πίστι πιστοί, ὅταν οἱ προφητεῖες ἐκπληρωθοῦν. Θεωροῦμε δὲ ὕβρι κατὰ τῶν χριστιανῶν τὸν ἰσχυρισμό, ὅτι φρονοῦν ὅτι ὁ προφήτης προλέγει τὰ μέλλοντα κατὰ τρόπο μηχανιστικό.
῾Ο κ. Πατρῶνος γιὰ τὶς μεσσιακὲς προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γράφει· «Στὰ προφητικὰ κυρίως βιβλία ἔχουμε μόνο ἕνα εἶδος προσδοκίας στὴ μελλοντικὴ ἔλευση ἑνὸς Μεσσία, καὶ μάλιστα τοῦ βασιλικοῦ γένους Δαβίδ, ἐγκοσμιοκρατικοῦ μᾶλλον χαρακτήρα καὶ ἄσκησης κοσμικῆς ἐξουσίας» (σελ. 73). Εὐτυχῶς ὁ κ. καθηγητὴς παραδέχεται ἕστω καὶ ἕνα μόνο εἶδος προφητικῆς προσδοκίας, τῆς προσδοκίας τοῦ Μεσσία. ᾿Αλλὰ δυστυχῶς, δυστυχέστατα, παρερμηνεύει καὶ διαστρέφει τὸ νόημα τῶν μεσσιακῶν προφητειῶν, ὅπως οἱ σωβινισταὶ καὶ σιωνισταὶ ῾Εβραῖοι. Διότι, ὅπως ἐκεῖνοι, ἔτσι καὶ αὐτὸς θεωρεῖ ὅτι ἡ Παλαιὰ Διαθήκη προφητεύει τὸ Μεσσία ὡς βασιλέα κοσμικοῦ χαρακτῆρος! ῾Ωραία ἑρμηνεία γιὰ τοὺς ῾Εβραίους, οἱ ὁποῖοι καταδίκασαν καὶ σταύρωσαν τὸν ᾿Ιησοῦ, διότι δὲν ἵδρυσε κοσμικὴ βασιλεία καὶ δὲν ἱκανοποίησε τοὺς ἐθνικούς τους πόθους! Καὶ μεγάλη βλασφημία κατὰ τοῦ Χριστοῦ, ὅτι δῆθεν προφητεύτηκε ὡς κοσμικὸς βασιλεύς! Εἶνε τυφλὸς ὁ κ. καθηγητὴς καὶ δὲν εἶδε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὅτι ὁ Μεσσίας δὲν θὰ ἵδρυε κοσμικὴ βασιλεία, ἀλλὰ θὰ ὑφίστατο παθήματα καὶ θάνατο γιὰ τὶς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων; Οὔτε στὴν Καινὴ Διαθήκη εἶδε τὴ σαφεστάτη δήλωσι τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐνώπιον τοῦ Ρωμαίου ἡγεμόνος, «῾Η βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου»; (᾿Ιωάν. ιη´ 36).
Μία παράγραφος τοῦ βιβλίου τοῦ κ. Πατρώνου φέρει τὸν τίτλο: Τὸ «προφητικὸ» στοιχεῖο στὴν Καινὴ Διαθήκη (σελ. 36). Γιατί ὁ συγγραφεὺς τὴ λέξι «προφητικό» θέτει ἐντὸς εἰσαγωγικῶν; Διότι δὲν παραδέχεται προφητεῖες στὴν Καινὴ Διαθήκη. Νὰ εἴμεθα εὐχαριστημένοι, διότι συγκαταβαίνει καὶ παραδέχεται τὶς μεσσιακὲς προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἔστω καὶ ἂν τὶς διαστρέφῃ. Γράφει: «Θὰ ἦταν παράλογο, ἂν συνεχίζαμε νὰ δίνουμε νέες μελλοντικὲς διαστάσεις στὴν ἀρχαία προφητικὴ προσδοκία. Τὸ εὐαγγέλιο εἶναι ἡ ἐκπλήρωση τῆς προφητείας καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἶναι “τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος” (᾿Αποκ. 22, 13), ὄχι μόνο κάθε ἀναμονῆς καὶ προσδοκίας, ἀλλὰ καὶ κάθε ἀποκάλυψης μὲ τὴν ἱστορικὴ ἔννοια ἀλλὰ καὶ τὴν ἐσχατολογικὴ προοπτική» (σελ. 36).
Γράφει ἐπίσης· «Στὴν Καινὴ Δια θήκη τονίζεται ὅτι ἡ προφητεία καὶ οἱ προφῆτες νοοῦνται μέχρι τοῦ ᾿Ιωάννη τοῦ Βαπτιστῆ . Μετὰ ἀπ᾿ αὐτὸν δὲν ἔχουμε πλέον προφῆτες ἀλλὰ ψευδοπροφῆτες…῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἶναι τὸ τέλος τῆς προφητείας» (σελ. 39).
Λάθη καὶ σ᾿ αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ κ. καθηγητοῦ. ῾Ο λόγος τοῦ Χριστοῦ στὸ Ματθ. 11, 13, «πάντες οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως ᾿Ιωάννου προεφήτευσαν», σημαίνει, ὅτι ὁ πρόδρομος ᾿Ιωάννης εἶνε ὁ τελευταῖος ἀπὸ τοὺς προφῆτες, οἱ ὁποῖοι προφήτευσαν τὴν ἔλευσι τοῦ Χριστοῦ, δὲν σημαίνει, ὅτι μετὰ Χριστὸν δὲν ὑπάρχουν προφῆτες, ἀλλὰ μόνο ψευδοπροφῆτες. ῾Υπάρχουν καὶ μετὰ Χριστὸν ἀληθινοὶ προφῆτες. ᾿Αστόχως δὲ ὁ κ. Πατρῶνος χρησιμοποιεῖ τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ στὸ ᾿Αποκ. 22, 13, γιὰ νὰ ὑποστηρίξῃ τὴ θέσι του, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ τέλος τῆς προφητείας. Οἱ τρεῖς τίτλοι «τὸ Α καὶ τὸ Ω», «ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος», «ἀρχὴ καὶ τέλος» σημαίνουν, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ πάντοτε ὑπάρχων, ὁ Αἰώνιος, δὲν σημαίνουν, ὅτι εἶνε τὸ τέλος τῆς προφητείας. ῾Ο ῎Αγαβος δὲν ἦταν προφήτης, ὁ ὁποῖος προφήτευσε μελλοντικὰ πράγματα; (Πράξ. 11, 27–28 καὶ 21, 10–11). Οἱ ᾿Απόστολοι δὲν προφήτευσαν; ᾿Αναφέρουμε ὡρισμένα παραδείγματα: ῾Ο Πέτρος δὲν προφήτευσε ὅτι θὰ ἐμφανίζονταν ψευδοδιδάσκαλοι, αἱρετικοί, ἀρνηταὶ τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, καὶ ὅτι πολλοὶ θὰ τοὺς ἀκολουθοῦσαν; (Β´ Πέτρ. 2, 1–2). Καὶ ὁ Παῦλος δὲν προφήτευσε, ὅτι θὰ ἐμφανίζονταν «λύκοι βαρεῖς», αἱρετικοί, μάλιστα καὶ ἀπὸ τὸ ἱερατεῖο; (Πράξ. 20, 29– 30). Καὶ ὁ Χριστὸς δὲν προεῖπε τὴν ἵδρυσι καὶ τὸ ἀκατάλυτο τῆς ᾿Εκκλησίας του; (Ματθ. 16, 18). Δὲν προεῖπεν ἐπίσης τὰ γεγονότα τῶν ἐσχάτων καιρῶν πρὸ τοῦ τέλους τοῦ κόσμου, ὅπως βλέπουμε στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου (κεφ. 24), τοῦ Μάρκου (κεφ. 13) καὶ τοῦ Λουκᾶ (κεφ. 21); Καὶ γιὰ τὸ ῞Αγιο Πνεῦμα ὁ Χριστὸς εἶπε, «Καὶ τὰ ἐρχόμενα ἀναγγελεῖ ὑμῖν» (᾿Ιωάν. 16, 13). Καὶ ὁ Παῦλος γρά φει: «Τὸ δὲ Πνεῦμα ῥητῶς λέγει ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀπο στήσονταί τινες τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων» (Α´ Τιμ. 4, 1).
῞Οπως δὲ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἴχαμε προφητεῖες ἀναμονῆς καὶ προσδοκίας τοῦ Χριστοῦ στὴν πρώτη παρουσία του, ἔτσι καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη, ἰδίως στὴν ᾿Αποκάλυψι, ἔχουμε προφητεῖες ἀναμονῆς καὶ προσδοκίας τοῦ Χριστοῦ στὴ δευτέρα παρουσία του. «᾿Ιδοὺ ἔρχεται…», φωνάζει ὀ ᾿Ιωάννης στὸ ᾿Αποκ. 1, 7.
῾Ο κ. Πατρῶνος κηρύττει καὶ τὴν αἵρεσι τῆς ἀποκαταστάσεως πάντων. Γράφει: «᾿Απὸ ὑπέρτατη ἀγάπη ἦρθε στὸν κόσμο, ἐνανθρώπησε καὶ θυσιάστηκε ὡς ᾿Αμνὸς γιὰ τὴ σωτηρία καὶ τὴν πνευματικὴ τελείωση τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἀγάπη καὶ πάλι θὰ ἔρθει στὸ μέλλον ἐν δόξῃ γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο, ὄχι μὲ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, ἀλλὰ τῆς ἐσχατολογικῆς ἀποκατάστασής του στὸ ἀρχαῖο κάλλος καὶ τῆς θέωσης ὅλων μας στὸ ἀναστημένο κυριακὸ σῶμα» (σελ. 27). ῾Ο Χριστὸς μὲ τὴν πρώτη παρουσία του δὲν ἦλθεν «ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾿ αὐτοῦ» (᾿Ιωάν. 3, 17. Βλέπε καὶ 12, 47). Δὲν ἦλθε δηλαδὴ γιὰ νὰ δικάσῃ καὶ νὰ τιμωρήσῃ τὸν κόσμο, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν σώσῃ. Μὲ τὴ δευτέρα ὅμως παρουσία του ὁ Χριστὸς θὰ ἔλθῃ ὡς κριτής, γιὰ νὰ
κρίνῃ τὸν κόσμο κατὰ τὰ ἔργα ἑκάστου. Καὶ οἱ μὲν ἀγαθοὶ θὰ κληρονομήσουν «βασιλείαν» καὶ «ζωὴν αἰώνιον», οἱ δὲ κακοὶ θὰ παραπεμφθοῦν «εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον», «εἰς κόλασιν αἰώνιον» (Ματθ. κε´ 34, 41, 46). Πλῆθος εἶνε τὰ χωρία τῆς Γραφῆς, τὰ ὁποῖα κατὰ τὴ δευτέρα ἔλευσί του παρουσιάζουν τὸ Χριστὸ ὡς κριτὴ καὶ τιμωρὸ τῶν ἀμετανοήτων ἀσεβῶν. ᾿Αλλ᾿ ὁ κ. καθηγητὴς παραβλέπει αὐτὸ τὸ πλῆθος τῶν χωρίων καὶ διδάσκει ὅτι ὁ Χριστὸς κατὰ τὴ δευτέρα παρουσία του θὰ κρίνῃ τὸν κόσμο ὄχι μὲ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, ἀλλὰ μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἀποκαταστάσεως τοῦ κόσμου στὸ ἀρχαῖο κάλλος καὶ τῆς θεώσεως ὅλων! ῞Οσοι συνεπῶς δὲν ἐπέτυχαν τὴ θέωσι στὴ ζωὴ αὐτή, θὰ τὴν ἐπιτύχουν καὶ αὐτοὶ στὴ δευτέρα παρουσία! Καὶ θὰ τὴν ἐπιτύχουν «στὸ ἀναστημένο κυριακὸ σῶμα». Τί σημαίνει ἡ τελευταία αὐτὴ φράσι, ὁμολογοῦμε ὅτι δὲν καταλαβαίνουμε. ῞Οτι δὲ ἡ κρίσι τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὴ δευτέρα παρουσία δὲν θὰ ἔχῃ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, τοῦτο ὁ κ. Πατρῶνος ὑποστηρίζει καὶ στὴ σελ. 112 τοῦ βιβλίου του, ὅπου καὶ παραπέμπει στὸ χωρίο Α´ Πέτρ. 4, 5, παραβλέποντας ὅτι ἐκεῖ ὁ ᾿Απόστολος λέγει γιὰ τοὺς ἀσώτους καὶ ἀσεβεῖς τοῦ προηγουμένου στίχ. 4, ὅτι «ἀποδώσουσι λόγον τῷ ἑτοίμως ἔχοντι κρῖναι», θὰ λογοδοτήσουν δηλαδὴ στὸν κριτὴ Χριστό, καὶ θὰ τιμωρηθοῦν γιὰ τὴν ἀσωτεία καὶ ἀσέβειά τους.
Κατὰ κόρον ὁ κ. Πατρῶνος ἐπικαλεῖται τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ὅπως καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἀγαπολόγοι τῆς ἐποχῆς μας. ᾿Αλλ᾿ ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε μόνον ἀγάπη, εἶνε καὶ δικαιοσύνη. Καὶ ἡ δικαιοσύνη εἶνε ἔννοια σύστοιχη μὲ τὴν ἔννοια τοῦ κριτοῦ. Κριτὴς χωρὶς δικαιοσύνη καὶ τιμωρία τῶν κακοποιῶν, δὲν νοεῖται. Καὶ πῶς λοιπὸν οἱ ἀγαπολόγοι καταργοῦν μία ἰδιότητα τοῦ Κυρίου, τὴ δικαιοσύνη; ῞Οποιος δὲν ἐκτιμᾷ μία τόσο μεγάλη ἀγάπη καὶ θυσία τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ, εἶνε χυδαία ψυχὴ καὶ δικαίως ἀναθεματίζεται (Α´ Κορ. 16, 22) καὶ κολάζεται (Ματθ. 25, 46).
Στὸ τέλος τῆς σελ. 112 τοῦ βιβλίου του ὁ συγγραφεύς, ἐνῷ ἀλλοῦ μίλησε γιὰ ἐσχατολογικὴ ἀποκατάστασι τοῦ κόσμου καὶ θέωσι ὅλων (σελ. 27), ἀντιφάσκοντας τώρα πρὸς τὸν ἑαυτό του ὁμιλεῖ γιὰ ἐσχατολογικὴ δικαίωσι τῶν πιστῶν, ὄχι ὅλων δηλαδή, καίτοι πάλι ὑποστηρίζει ὅτι ἡ κρίσι κατὰ τὴ δευτέρα παρουσία δὲν θὰ ἔχῃ τὴν ἔννοια τῆς καταδίκης, καὶ ἄρα οὔτε οἱ κακοὶ θὰ καταδικασθοῦν. Τὰ λέγει καὶ ἔτσι, τὰ λέγει καὶ ἀλλιῶς ὁ κ. καθηγητὴς ἢ λόγῳ συγχύσεως, ἢ σκοπίμως, ὥστε, ὅταν κατηγορηθῇ γιὰ μία θέσι του, νὰ ἐπικαλεσθῇ τὴν ἄλλη θέσι του…
᾿Αλλὰ θὰ συνεχίσωμε.
"᾿Εκφράζουμε δὲ τὴ λύπη μας, ἀλλὰ καὶ τὴ λύπη ἄλλων ᾿Ορθοδόξων, γιὰ τὴν ᾿Αποστολικὴ Διακονία, ἡ ὁποία ἐξέδωσε τέτοιο βιβλίο, καὶ γιὰ τὸν ᾿Επίσκοπο, ὁ ὁποῖος τὸ προλόγισε... Καὶ παρακαλοῦμε τὸν ᾿Αρχιεπίσκοπο κ. ῾Ιερώνυμο καὶ τὴν ῾Ι. Σύνοδο νὰ ἐπιληφθοῦν τοῦ θέματος. Δὲν εἶνε δυνατὸ ἡ αὐτὴ πηγή, ἡ ᾿Αποστολικὴ Διακονία, νὰ «βρύῃ τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν» (᾿Ιακ. γ´ 11)."
ΑπάντησηΔιαγραφήΚυπριανός Χ:
Μετά από αυτά μπορούμε να καταλάβουμε γιατί το Πατριαρχείο Κων/πόλες "ενέκρινε" τη Μετάφραση της Αγίας Γραφής από τον ακαδημαϊκό και επίσκοπο Κανταουρίας Νεόφυτο Βάμβα. Την οποία κραδαίνουν οι Πεντηκοστιανοί και άλλοι αιρετικοί προτεστάντες παρέα με τους Γιεχωβάδες και απαντούν : "Ορίστε, έχει και την έγκριση του Πατριαρχείου!". Δεν βλέπουν τα καταχθόνια σχέδια της διπλωματίας μέσα στα οποία εκουσίως ενεπλάκει το Πατριαρχείο Κων/πόλεως και εξακολουθεί να γίνεται υποχείριο εγκληματικών ενεργειών. Δεν βλέπει σε πόσες τραγωδίες οδηγηθήκαμε και πόσο ακριβά πληρώσαμε και πληρώνουμε την εθνοπροδοτική "εθναρχία" που ασκεί.
Παρεμπιπτόντως, για όσους δεν έχουν παρωπίδες και προκαταλήψεις, η αδελφότητα θεολόγων "Ο Σωτήρ" κυκλοφόρησε πρόσφατα την "Αποκάλυψη του Ιωάννου", με ερμηνεία, σχολιασμούς, πατερικές γνώμες και διδάγματα.
Ο ενδιαφερόμενος θα ήταν καλό να γνωρίζει τις πατερικές ερμηνευτικές γνώμες.
Το βιβλίο επιμελήθηκε ο θεολόγος κύριος Ν.Π. Βασιλειάδης και είναι μια πηγή για όλους όσους ψάχνουν να βρούν τα εσχατολογικά σημεία των καιρών - μερικοί εξέδωσαν και πιστοποιητικό γεννήσεως του Αντιχρίστου - που δηλώνουν αυτό που όλοι πιστεύουμε και προσδοκούμε :
"Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς
(...)
Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος"
Αμήν
Ανέκαθεν το βιβλίο της Αποκάλυψης υπήρξε σημείον αντιλεγόμενον, γι' αυτό και άργησε να μπει στον κανόνα, μόλις το 418 στη Σύνοδο της Καρθαγένης και ύστερα από 6 έτη φιλονικιών. Αλλά και μετά την υπαγωγή του στον κανόνα είναι το μοναδικό βιβλίο της αγίας Γραφής, το οποίον δεν διαβάζεται στους Ι. Ναούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην αίρεση της αποκατάστασης των πάντων ακολούθησαν ορισμένοι Πατέρες της Εκκλησίας, ακόμη και άγιοι (Ωριγένης, Γρηγόριος Νύσσης, Μάξιμος Ομολογητής).
Παρόμοιες θέσεις με τον καθηγητή Πατρώνο διατυπώνει και ο Ναυπάκτου Ιερόθεος στο έργο του: "Διαρκής εξέλιξη στον μέλλοντα αιώνα:
Α/
"Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη υπάρχει προτροπή: «και ο άγιος αγιασθήτω έτι» (Αποκ. 22. 11). Αυτό δεν συμβαίνει μόνον στην ζωή αυτή, αλλά θα συνεχισθεί και στην άλλη ζωή. Όποιος εισήλθε στο στάδιο της καθάρσεως και της μετανοίας, αυτός θα προχωρεί από αγιασμό σε αγιασμό και από Χάρη σε Χάρη. Όσο ο άνθρωπος θα ευφραίνεται από τη θεωρία της δόξης του Θεού, τόσο και περισσότερο θα αυξάνεται η αναζήτησή της. Άλλωστε, αυτή είναι η πορεία της αρετής. Η αρετή δεν έχει τέλος, γιατί αυτό θα σήμαινε ένα κορεσμό, και, φυσικά, κάθε κορεσμός δημιουργεί κόπο, κούραση. Εφ' όσον οι αρετές είναι καρποί του Παναγίου Πνεύματος, και ποτέ δεν μπορούμε να φθάσουμε στην τελειότητα της ζωής του Χριστού, άρα, δεν υπάρχει όριο της αρετής. Με αυτές τις προϋποθέσεις καταλαβαίνουμε, ότι δεν υπάρχει πέρας μετανοίας, γιατί αυτό θα σήμαινε κατά φύση ομοιότητα με τον Χριστό
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης υποστηρίζει, ότι η αρετή δεν έχει τέλος. Η τελειότητα για όλα τα πράγματα πού μετρώνται με τις αισθήσεις διαλαμβάνεται μέσα σε ορισμένα όρια, και φυσικά μετρώνται με μια μονάδα μέτρησης. Για τα μεγάλα όμως αγαθά, όπως την αρετή, δεν υπάρχει κανένα όριο. «Επί δε της αρετής έναν παρά του αποστόλου τελειότητος όρον εμάθομεν, το μη έχειν αυτήν όρον». Η αρετή δεν έχει όριο, πέρας. Και το τονίζει αυτό, έχοντας υπ' όψη του τον λόγο του Αποστόλου Παύλου: «ούχ ότι ήδη έλαβον ή ήδη τετελείωμαι, διώκω δε ει και καταλάβω, εφ' ω και κατελήφθην υπό του Ιησού Χριστού αδελφοί, εγώ εμαυτόν ούπω λογίζομαι κατειληφέναι, εν δε, τα μεν οπίσω επιλανθανόμενος τοις δε έμπροσθεν επεκτεινόμενος κατά σκοπόν διώκω επί το βραβείον της άνω κλήσεως του Θεού εν Χριστώ Ιησού, όσοι ουν τέλειοι, τούτο φρονώμεν» (Φιλ. 3. 12-15).
Ο Απόστολος Παύλος, ενώ αισθάνεται ότι έχει καταληφθεί από τον Χριστό και ότι βρίσκεται στον δρόμο της τελειότητας, εν τούτοις αισθάνεται ότι δεν έχει φθάσει ακόμη. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, αναφερόμενος σε αυτό το αποστολικό χωρίο, λέγει ότι ο Απόστολος Παύλος τρέχοντας τον δρόμο της αρετής και επεκτεινόμενος προς τα εμπρός, δεν αισθανόταν ότι η πορεία του έληξε, γιατί δεν θεωρούσε ασφαλή την στάση του δρόμου. Το τέλος της αρετής είναι η κακία, όπως το τέλος της ζωής είναι ο θάνατος. Ο Θεός είναι το τέλειο αγαθό από την φύση του, πού δεν έχει καμιά κακία. Γι' αυτό η θεία φύση είναι αόριστη και απεράτωτη, δηλαδή δεν έχει πέρας. Να ασκούμε την αρετή, σημαίνει να μετέχουμε του Θεού. Όσοι λοιπόν, γνωρίζουν το κατά φύσιν καλό, έχουν την επιθυμία της μετουσίας του, αλλά επειδή το κατά φύσιν καλό δεν έχει όριο, πέρας, γι' αυτό η επιθυμία του μετέχοντος δεν μετέχει στο αμάρτημα. Επομένως, η αρετή έχει έναν όρο, το αόριστο, το ότι δεν έχει όριο: «Της δε αρετής εις όρος εστι, το αόριστον» (Γρηγορίου Νύσσης έργα. 9 ΕΠΕ, σελ. 148-150).
Αν αυτό γίνεται στην ζωή αυτή, σημαίνει, ότι θα συνεχιστεί και στην άλλη ζωή ακόμη περισσότερο, τότε πού ο άνθρωπος θα αποκτήσει και μεγαλύτερη γνώση του Θεού, και αυτό θα αυξάνει την επιθυμία του εφέτου. Γιατί, όσο μεγαλύτερη είναι η αγάπη, τόσο μεγαλύτερη είναι η γνώση. Και όσο μεγαλύτερη είναι η γνώση, τόσο αυξάνεται και η αγάπη, καθώς επίσης και η επιθυμία".
ΙΚ
Β/
ΑπάντησηΔιαγραφή"Στην διδασκαλία των αγίων Πατέρων, για την αιώνια ζωή και την μέθεξη της ακτίστου Χάριτος του Θεού γίνεται λόγος για διαρκή εξέλιξη. Ο άγιος Μάξιμος κάνει αναφορά στην αεικίνητη στάση των εφιεμένων το εφετό. Κατά τον άγιο Μάξιμο, η θέωση ταυτίζεται με την ομοίωση με τον Θεό και τη μέθεξη του Θεού. Μιλώντας για την μέθεξη, τη θεωρεί ως διηνεκή και διαρκή απόλαυση του εφετού. Εδώ γίνεται φανερό, ότι μιλάει για διηνεκή απόλαυση, η οποία είναι αεικίνητη στάση. Χαρακτηριστικά γράφει: «Αεικίνητος δε στάσις περί το εφετόν των εφιεμένων έστιν η του εφετού διηνεκής τε και αδιάστατος απόλαυσις, απόλαυσις δε διηνεκής και αδιάστατος του εφετού, η των υπέρ φύσιν θείων καθέστηκε μέθεξις» (ΡG 90. 608-609).
Σε όλη τη διδασκαλία του αγίου Μαξίμου γίνεται φανερό, ότι η πνευματική ζωή έχει μια διαρκή εξέλιξη και δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει. Γι' αυτό γίνεται λόγος για συνεχή άνοδο και αύξηση στην μέθεξη του αγαθού. Στα έργα του, πολύ συχνά συναντούμε τους όρους «αεικίνητος στάσις» και «στάσιμος κίνησις». Για να ερμηνεύσουμε όμως καλύτερα αυτήν την ουσιαστική του θέση, πρέπει να δούμε τα προβλήματα, πού αντιμετώπιζε από την πλευρά της φιλοσοφίας. Γιατί, είναι γνωστό, ότι οι Πατέρες απήντησαν στα οντολογικά ερωτήματα των φιλοσόφων και έδωσαν σωστές απαντήσεις, προερχόμενες από την Αποκάλυψη του Θεού.
Ο Ωριγένης, ακολουθώντας εν πολλοίς τις θεωρίες του Πλάτωνα, υποστήριζε, ότι η κίνηση προϋπήρχε της γένεσης του κόσμου και ότι έπειτα από την γένεση ακολουθεί η στάση. Έλεγε, ότι τα πνεύματα πού βρίσκονταν στο Θεό, αισθάνθηκαν κόρο, οπότε κινήθηκαν. Καρπός της κίνησης ήταν η δημιουργία και η γένεση του κόσμου. Γι' αυτό, το κακό είναι αιτία της δημιουργίας του κόσμου. Οπότε, η σωτηρία του ανθρώπου είναι η επαναφορά της ψυχής στο Θεό, όπου θα υπάρξει η στάση. Έτσι το σχήμα είναι κίνηση, γένεση, στάση. Δηλαδή, πρώτα κινήθηκαν τα πνεύματα, έπειτα δημιουργήθηκε ο κόσμος και τέλος θα ακολουθήσει η στάση, όταν οι ψυχές, ελευθερωμένες από τα σώματα, θα αναπαυθούν στο Θεό (Βλ. ανάλυση Πρωτοπρ. Δημητρίου Στανιλοάε, εις αγίου Μαξίμου Ομολογητή: Φιλοσοφικά και θεολογικά ερωτήματα, τόμος Α', έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 1978, σελ. 21 κ.έ., καθώς επίσης Πρεσβ. Νικολάου Λουδοβίκου, Ή Ευχαριστιακή οντολογία, εκδόσεις Δόμος, σελ. 217 κ.έ.).
Ο άγιος Μάξιμος, αντιμετωπίζοντας αυτήν την σειρά πού εξέθεσε ο Ωριγένης, ο οποίος κινείτο μέσα σε πλατωνικές απόψεις, για την δημιουργία και την σωτηρία του ανθρώπου, ενώ διατηρεί τους όρους κίνηση, γένεση, στάση, αλλάζει τη σειρά και δίνει άλλο περιεχόμενο. Για τον άγιο Μάξιμο, δεν προηγείται η κίνηση, αλλά η γένεση. Ο κόσμος είναι θετικό δημιούργημα του Θεού. Ο Θεός κατ' αρχάς δημιούργησε τον κόσμο, μέσα στον οποίο έβαλε την κίνηση. Χωρίς την κίνηση δεν θα μπορούσαν τα κτίσματα να ανεβούν στον Θεό. Έτσι, η κίνηση είναι καρπός της δημιουργικής ενεργείας του Θεού, πού ετέθη στον κόσμο, και όχι αιτία της γένεσης και πτώσης του ανθρώπου και του κόσμου. Κάθε κτιστό έχει από τον Θεό τη δυνατότητα της κίνησης, γιατί χωρίς αυτή δεν θα υπήρχε τελείωση. Γι' αυτό, η κίνηση δεν είναι αιτία πτώσης, αλλά τρόπος ανύψωσης. Είναι φυσικό να μην υπάρχει πέρας της κίνησης, γιατί το άκτιστο, ο Θεός, δεν έχει πέρας, αφού είναι άπειρος".
ΙΚ
Γ/
ΑπάντησηΔιαγραφή"Επομένως, είναι απόσταγμα της πατερικής σοφίας, ότι στην μέλλουσα ζωή για τους δικαίους δεν θα υπάρχει στασιμότητα, αλλά διαρκής εξέλιξη, και αυτό θα γίνεται επ' άπειρον, αφού θα αυξάνεται ο πόθος του ανθρώπου από την μεγαλυτέρα γνώση του Θεού, και αφού δεν μπορεί να παύση να είναι κτιστός και να γίνει κατά φύσιν άκτιστος. Μπορεί να βιώσει το κατά Χάριν άκτιστο, όχι όμως το κατά φύσιν, πού ανήκει αποκλειστικά στο Θεό, πού είναι αυτοϋπαρξη και αυτοζωή.
Φυσικά, αυτό θα συμβεί γι' αυτούς οι οποίοι πριν πεθάνουν είχαν εισέλθει στο στάδιο της καθάρσεως και της μετανοίας. Αν, δηλαδή, ο άνθρωπος μετανόησε, εξομολογήθηκε, αλλά δεν πρόφθασε να θεραπευθεί, να φωτισθεί ο νους του, αυτός, με την Χάρη του Θεού θα αυξάνεται στην θεία γνώση. Δεν το εννοούμε αυτό μέσα στα πλαίσια της λατινικής θεολογίας, συμφωνά με την οποία όταν ο άνθρωπος μετανοήσει, αλλά δεν προφθάσει να κάνει τον κανόνα του, θα πέρασει μέσα από το λεγόμενο καθαρτήριο πυρ. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν κάνουμε λόγο για ικανοποίηση της θείας δικαιοσύνης, αλλά για είσοδο στο στάδιο της καθάρσεως και μετανοίας, έστω και αν δεν έχει τελειώσει η θεραπεία. Σ' αυτές τις περιπτώσεις η θεία Χάρη θα βοηθήσει στην θεραπεία και μετά θάνατο, με την άποψη ότι οι μετανοήσαντες θα γίνουν χωρητικότεροι με την θεια Χάρη στην έλλαμψη και την μέθεξη της δόξης του Θεού.
Αντίθετα, για όσους δεν μετανόησαν ούτε έδειξαν έμπρακτα την μετάνοια τους δεν θα υπάρχει εξέλιξη στο αγαθό και την αρετή. Δεν έχουν εντοπιστεί χωρία Πατέρων, πού δείχνουν ότι οι αμετανόητοι θα κινούνται προς βίωση μεγαλύτερης κακίας. Ξέρουμε, βέβαια, ότι όπως στον Παράδεισο, ανάλογα με την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου, θα υπάρχουν διαβαθμίσεις, το ίδιο θα γίνεται και στην Κόλαση.
Ο Χριστός, αναφερόμενος στην πόλη εκείνη που θα εκδιώξει τους Αποστόλους, λέγει: «αμήν λέγω υμίν ανεκτότερον έσται γη Σοδόμων και Γομόρρας εν ημέρα κρίσεως ή τη πόλει εκείνη» (Ματθ. 10. 15). Η λέξη ανεκτότερο δείχνει, ότι θα υπάρχουν διαβαθμίσεις και στην Κόλαση.
Σαν συμπέρασμα πρέπει να πούμε, ότι υπάρχει αιώνια ζωή, πού βιώνεται ή ως αιώνιος Παράδεισος, ή ως αιώνια Κόλαση. Αυτό το αιώνιο πρέπει να μας προβληματίσει. Τα μεταμορφωμένα σώματα όλων των ανθρώπων θα ζουν την αιώνια ζωή. Όλων τα σώματα θα αναστηθούν, και των αμαρτωλών και των δικαίων. Η ανάσταση των σωμάτων είναι ένα δώρο, πού δόθηκε σε όλους τους ανθρώπους με την ανάσταση του Χριστού. Μόνον πού οι δίκαιοι θα βιώσουν περισσότερο την ανάληψη, αφού θα αρπαγούν εν νεφέλαις «εις απάντησιν του Κυρίου εις αέρα» (Θεσ. Α΄ 4. 17). Με τη Δευτέρα έλευση του Χριστού θα γίνει και η ανακαίνιση της κτίσης από την φθορά. Η δε μέθεξη της Δόξας του Θεού για τους δικαίους θα είναι αυξανόμενη και διαρκής. Δεν θα υπάρχει στάσιμη κατάσταση, αλλά αεικίνητη στάση και στάσιμη κίνηση.
Ο άνθρωπος πρέπει να βλέπει την φθαρτότητα και την προσωρινότητα της ζωής αυτής και να αποβλέπει στην αιωνιότητα. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ερμηνεύοντας τα αγιογραφικά χωρία «παράγει γαρ το σχήμα του κόσμου τούτου» (Κορ. Α΄ 7. 31) και «ο καιρός συνεσταλμένος το λοιπόν εστί» (Κορ. Α΄ 7. 29), λέγει: «Βραχύς ο βίος, εγγύς ο θάνατος, φθαρτός ο κόσμος ούτος, ο αεί μένων έτερος». Η καταφρόνηση του παρόντος κόσμου, η ετοιμασία για τον μέλλοντα κόσμο, η ζωή σύμφωνα με την πολιτεία του μέλλοντος αιώνος, όσο είναι δυνατόν, και η αποφυγή των βλαβερών του παρόντος κόσμου «παραπέμπει ημάς προς εκείνον εν ασφαλεία» (Γρηγορίου Παλαμά έργα, 9 ΕΠΕ, σελ. 568)
Η σκέψη μας πρέπει να είναι στραμμένη στην αιώνια ζωή, γιατί «ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλ. 3. 20). Οι επίγειοι άνθρωποι μπορεί να κυβερνώνται από καπιταλιστικά, σοσιαλιστικά ή μαρξιστικά συστήματα, αλλά των Χριστιανών το πολίτευμα είναι ουράνιο. Σκοπός του ανθρώπου είναι η έφεση της αιωνίου ζωής και η μέθεξη της Βασιλείας του Θεού της οποίας «ουκ έσται τέλος» (Σύμβολο της Πίστης). Ούτε θα υπάρχει τέλος της τελειώσεως, αλλά η τελειότητα θα είναι ατέλεστη".
ΙΚ
Ἐν τούτοις ὁ βόθρος τῶν Πατρῶν, ποὺ ἔχει κυριευθῆ ἀπὸ δαιμόνιο ἀντιλογίας, διαφημίζει στὸ ἱστολόγιό του τὸ αἱρετικὸ βιβλίο. Διαδίδεται ὅτι ἔχει λυσσάξει ἐναντίον τοῦ θεολόγου Νικολάου Σωτηροπούλου. Περαστικά του!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιδικά ο Μάξιμος ο Ομολογητής που έζησε μετά την Ε' Οικουμενική Σύνοδο που καταδίκασε την αίρεση της απκατάστασης των πάντων δε θα μπορούσε να είναι και δεν ήταν υποστηρικτής της.
ΑπάντησηΔιαγραφήΦαίνεται πως ούτε ο Γρηγόριος ο Νύσσης ήταν. Τα εξηγεί ο Ναυπάκτου Ιερόθεος στο βιβλίο του "Η ζωή μετά τον θάνατο".
"Τρείς αποκαταστάσεις οίδεν η Εκκλησία, μίαν μέν, την εκάστου κατά τον της αρετής λόγον, εν ή αποκαθίσταται, τον επ’ αυτώ λόγον της αρετής εκπληρώσας, δευτέραν δέ, την της όλης φύσεως εν τη αναστάσει εις αφθαρσίαν και αθανασίαν αποκατάστασιν, τρίτη δέ, ή και μάλιστα κέχρηται εν τοις εαυτοίς λόγοις ο Νύσσης Γρηγόριος, την των ψυχικών δυνάμεων τη αμαρτία υποπεσουσών εις όπερ εκτίσθησαν πάλιν αποκατάστασιν". Μάξιμος Ομολογητής.
Στον σύνδεσμο υπάρχει το κομμάτι του βιβλίου του Ναυπάκτου που αναφέρεται στο θέμα.
http://www.pelagia.org/htm/b24.e.i_zoi_meta_thanato.08.htm#pa3e
ΙΚ :
ΑπάντησηΔιαγραφή"Παρόμοιες θέσεις με τον καθηγητή Πατρώνο διατυπώνει και ο Ναυπάκτου Ιερόθεος στο έργο του: "Διαρκής εξέλιξη στον μέλλοντα αιώνα"
ΚΧ :
Δυό λόγια μόνο, για να μην εμπλακούμε στα φιλοσοφικά. Τα οποία καθ΄ ημάς είναι θεολογικά, τα δε της ιεράς Αποκαλύψεως, προϋποθέτουν νουν Χριστού, για να τα εννοήσουμε.
Και πρώτον, ο στίχος «και ο άγιος αγιασθήτω έτι», αφορά στους επί γης αγωνιζομένους τον καλόν αγώνα της εν Χριστώ τελειότητος και αρετής, χωρίς ποτέ να μας διαφεύγει το : "βλέπω δε έτερον νόμον εν τοις μέλεσί μου αντιστρατευόμενον τω νόμω του νοός ...".
Όσο κι αν είμαστε τέλειοι ή και ενάρετοι σε τούτο τον κόμο που ζούμε, πάντα θα είμαστε ατελείς από κάθε άποψη - και όχι μόνον κατά φραστική διατύπωση.
Το δεύτερο, είναι λίαν προβληματικός και ακατάλληλος θεολογικά, είναι η γνώμη μου, ο τίτλος του βιβλίου. Το "διαρκής ΕΞΕΛΙΞΗ στον μέλλοντα αιώνα", είναι δάνειος όρος που παραπέμπει, αφού αυτόν προτίμησε ο συγγραφέας, ευθέως σε δαρβινικές και άλλου είδους θεωρίες.
Οφείλουμε αυτό να το έχουμε υπόψη, όταν καταπιανόμαστε με τα θεολογικά του βάθους, αποφεύγοντας τη χρήση όρων που έχουν πλέον ταυτισθεί με μια ορισμένη κοσμοαντίληψη και γενικότερη θεώρηση της δημιουργίας και του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος δεν εξελίσσεται. Αναπτύσσεται όσον αφορά στα παρόντα, όσον δε δια τα μέλλοντα και αιώνια, θα ήταν προσφορότερο αν λέγαμε ότι ανελίσσεται. Ξετυλίγεται, διανοίγεται διαρκώς μπροστά του κάτι το εντελώς καινό, κάτι το εντελώς νέο, "άρρητα ρήματα, ά ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι".
Μας λείπουν πολλά κύριε ΙΚ, πάρα πολλά, και αυτά που έγραψε ο Ευαγγελιστής, Απόστολος και Προφήτης, Ιωάννης, όπως και ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, δεν συγκρίνονται με αυτά που εμείς γράφουμε "πλανώντες και πλανώμενοι", καθώς σημειώσατε σε άλλο σας σχόλιο.
Φρονώ λοιπόν καλό να αφήσουμε τις φιλοσοφίες μας, περί "διαρκούς εξελίξεως στον μέλλοντα αιώνα", στο θεολογικό τέλος που τους έδωσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Το ίδιο ακριβώς όπως έκαναν και για το ιερό βιβλίο της Αποκαλύψεως.
ΝΥΣΣΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ/
Αν και η ιδέα ότι τελικά θα σωθεί ακόμα και ο Σατανάς θεωρούνταν την εποχή του επικίνδυνη ως «εξωτερική» διδασκαλία, ο Γρηγόριος Νύσσης δε δίστασε να γράψει ότι ο Χριστός ελευθερώνει όχι μόνο όλους τους ανθρώπους από την κακία αλλά θεραπεύει ακόμα και τον ίδιο τον «εφευρετή» της κακίας «τον τε άνθρωπον τες κακίας ελεύθερον και αυτόν τον τες κακίας ευρετήν ιώμενος». Κανένας δεν τόλμησε να τον «επιτιμήσει» για την μαρτυρία του αυτή.
Στο έργο που έγραψε ο Νύσσης επάνω στο Άσμα Ασμάτων, διαβάζουμε «Οι πάντες θα κοιτάξουν προς τον ίδιο σκοπό, και θα καταστραφεί το κάθε είδους κακό. Ο Θεός θα είναι τα πάντα εν πάσι, και οι πάντες θα είναι ενωμένοι σε κοινωνία με τον Θεό». Σχολιάζοντας τον Ουνιβερσαλισμό του Απ. Παύλου ο «υπερ-ορθόδοξος» Γρηγόριος έγραψε και τα εξής: «Τί εννοεί ο Απ. Παύλος; Εννοεί ότι μία μέρα η φύση του κακού θα εξαφανιστεί εντελώς, και ότι η θεϊκή και αθάνατη καλοσύνη θα αγκαλιάσει όλα τα λογικά κτίσματα, ώστε από όλα όσα δημιουργήθηκαν από τον Θεό, να μην είναι ούτε ένα εξόριστο από τη βασιλεία Του, όταν όλο το κακό ...διαλυθεί και καταναλωθεί μέσα στο καθαρτήριο πυρ». Επίσης γράφει: «Αυτό είναι και το τέλος (ο τελικός σκοπός) της ελπίδας μας, ότι τίποτα δε θα παραμείνει ενάντιο στο καλό, αλλά η θεϊκή ζωή, διαπερνώντας τα πάντα, θα καταστρέψει εντελώς τον θάνατο...έχοντας πρώτα καταστρέψει την αμαρτία...κλπ».
Όσον αφορά το νόημα της "υποταγής" των πάντων στον Χριστό, ο Νύσσης αναφέρθηκε έμμεσα στον Ωριγένη ο οποίος είχε ερμηνεύσει την «υποταγή» κάτω από το φως του Ψαλμού 61. 2 «δεν θα υποταχθεί η ψυχή μου στον Θεό;», ταυτίζοντας με αυτόν τον τρόπο την «υποταγή» των πάντων με την σωτηρία τους. Ο Νύσσης συμφώνησε με τον Ωριγένη «Το σημάδι της υποταγής στον Θεό είναι η σωτηρία όπως έχουμε μάθει». Η φράση «όπως έχουμε μάθει» φυσικά αναφερόταν στην ερμηνεία του Ωριγένη. Σε άλλο σημείο των γραπτών του ο Νύσσης προσθέτει: «Σχετικά με τον σκοπό της σωτηρίας έχει ειπωθεί ότι ο Μονογενής Υιός του Θεού υποτάσσεται στον Πατέρα με τον ίδιο τρόπο, που η σωτηρία του Θεού εξασφαλίζεται για τους ανθρώπους», και «η υποταγή μας έχει να κάνει με την βασιλεία, την αφθαρσία και την μακαριότητα που κατοικεί μέσα μας. Αυτή είναι η έννοια του Απ. Παύλου σχετικά με την υποταγή στον Θεό».
Αξιοσημείωτη είναι και η αναφορά του Νύσσης στην συμβολική σημασία της όγδοης ημέρας (Κυριακής), ως ημέρας ανάστασης κατά την οποία θα ελευθερωθεί ολόκληρη η κτίση από την φθορά, ενώ με παρόμοιο τρόπο αντιλήφθηκε τον συμβολισμό της όγδοης ημέρας και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος. Όπως γράφει ο David A. Salomon «Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, βλέπει την όγδοη ημέρα ως την οκτάδα του Πάσχα, όταν όλη η κτίση, τόσο η πνευματική όσο και η υλική, θα αποκατασταθεί εντελώς... Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γρηγόριος ο Θεολόγος αναφέρει την λέξη αποκατάσταση (των πάντων), ένα θέμα το οποίο αγαπούσε πολύ ο φίλος του Γρηγόριος Νύσσης. Παρόλο που ο Νύσσης δεν συμπεριλαμβάνει την λέξη αποκατάσταση στην εισαγωγή στο έργο του σχετικά με τον έκτο Ψαλμό, το μήνυμά της είναι πασιφανές..... Παρόλο λοιπόν που λείπει η λέξη αποκατάσταση, η έννοιά της σχετικά με την όγδοη ημέρα είναι ξεκάθαρη. Αργότερα στο ίδιο έργο συναντάμε την λέξη αυτή αναφορικά με την εξαφάνιση του κακού». Ο Νύσσης γράφει ότι η προσωρινή παρουσία του κακού, το οποίο φυτρώνει σαν μία ταραχοποιός ρίζα: «θα παρέλθει και θα εξαφανιστεί στην αποκατάσταση των πάντων».
ΙΚ
Β/
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Γρηγόριος δεν μπορούσε να διανοηθεί την ύπαρξη της αμαρτίας εις την αιωνιότητα. Σε σχόλιά του επάνω στους Ψαλμούς του Δαβίδ γράφει: «Στην αποκατάσταση των πάντων, στην αγαθοσύνη, η αμαρτία θα εξαφανιστεί εντελώς και δε θα μείνει ούτε ένα ίχνος της» Και πάλι στα σχόλιά του για τους Ψαλμούς: «Ούτε η αμαρτία υπήρχε αιώνια ούτε θα υπάρχει αιώνια». Η φρασεολογία του Γρηγορίου φανερώνει ότι ακόμα και στις μέρες του οι επίμαχες φράσεις «αιώνια κόλαση», «αιώνια τιμωρία», «αιώνιο πυρ», «αιώνια κρίση», κλπ., δεν είχαν την έννοια κάποιας αμετάκλητης κατάστασης «χωρίς τέλος». Γράφει: «Οποιοσδήποτε αναλογιστεί τη θεϊκή δύναμη μπορεί να καταλάβει εύκολα, ότι ο Θεός μπορεί στο τέλος να αποκαταστήσει μέσω της αιώνιας τιμωρίας και των εξαγνιστικών παθών ακόμα και εκείνους που βρέθηκαν στα έσχατα της κακίας». Και πάλι επάνω στους Ψαλμούς γράφει «Η ψυχή που είναι ενωμένη με την αμαρτία πρέπει να δοθεί στο πυρ, ώστε ότι είναι αφύσικο και ακάθαρτο να αφαιρεθεί, και να καταναλωθεί από το αιώνιο πυρ».
Με ποιόν πρέπει να συμφωνήσουμε, με τον Αυγουστίνο που δίδαξε ότι η αιώνια τιμωρία δεν θα έχει τέλος ή με τον Γρηγόριο Νύσσης που δίδαξε ότι η αιώνια τιμωρία θα εκπληρωθεί και θα λήξει με την τελική σωτηρία των αμαρτωλών; Και οι δύο ήταν μεγάλοι πατέρες της αρχαίας εκκλησίας, ο ένας της Δύσης και ο άλλος της Ανατολής. Και οι δύο ανακηρύχθηκαν άγιοι. Και οι δύο όμως δεν μπορεί να είχαν δίκιο. Πιστεύουμε, ότι ο Γρηγόριος Νύσσης είχε πιό ανεπτυγμένη θεολογία και από ότι φαίνεται γνώριζε καλύτερα τι εστί Θεός και αφουγκραζόταν την καρδιά του Χριστού.
Σε ένα εκτενές έργο (40 κεφάλαια) που ετοίμασε με σκοπό να κατηχήσει τους μαθητές θεολογίας σχετικά με την αρμονία του Χριστιανισμού με τα ένστικτα της ανθρώπινης καρδιάς, ο Γρηγόριος αντηχεί και πάλι τα λόγια του Ωριγένη καθώς γράφει για: «την εξολόθρευση του κακού, την αποκατάσταση των πάντων και για την τελική αποκατάσταση των πονηρών ανθρώπων και πνευμάτων στην μακαριότητα της ένωσης με τον Θεό, ώστε ο Θεός να είναι ‘τα πάντα εν πάσι’, αγκαλιάζοντας τα πάντα όσα είναι δημιουργημένα με συνείδηση και με λογική».
Ο Γρηγόριος δίδασκε, ότι εάν δεν θεραπευθεί η ψυχή του ανθρώπου από την αμαρτία σε αυτήν τη ζωή, «θα θεραπευθεί στην άλλη ζωή». Δίδαξε επίσης «Όταν ο θάνατος πλησιάσει τη ζωή, το σκοτάδι το φως, και το φθαρτό το άφθαρτο τότε το κατώτερο (θάνατος, σκοτάδι, φθαρτό) καταργείται και εξαφανίζεται, και αυτό που καίγεται οφελείται, όπως όταν οφελείται το χρυσάφι όταν καθαρίζεται από τη φωτιά.....με τον ίδιο τρόπο, κατά τη διάρκεια των μεγάλων κύκλων του χρόνου, όταν η κακιά φύση.....αφαιρεθεί, τότε ολόκληρη η κτίση θα δοξολογήσει με μία φωνή, και θα ευχαριστήσουν το Θεό, τόσο εκείνοι που τιμωρήθηκαν όσο και εκείνοι που δε χρειάστηκαν την καθαρτήρια τιμωρία». Τα διασωθέντα έργα του Νύσσης είναι γεμάτα από παρόμοιες αναφορές στην Αποκατάσταση.
Ο Νύσσης ενοχλεί ιδιαίτερα τους υποστηρικτές του δόγματος της κόλασης ακριβώς επειδή ο πατέρας αυτός θεωρείται τόσο ορθόδοξος και κατέχει τέτοια περίοπτη θέση στον κατάλογο των αγίων που είναι υπεράνω κάθε κατηγορίας για αίρεση.
ΙΚ
"Τοῖς δεχομένοις καὶ παραδιδοῦσι τὰ μάταια καὶ ἑλληνικὰ ῥήματα· ὅτι τε προΰπαρξις ἐστὶ τῶν ψυχῶν καὶ οὐκ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος τὰ πάντα ἐγένετο καὶ παρήχθη*, καὶ ὅτι τέλος ἐστὶ τῆς κολάσεως ἢ ἀποκατάστασις αὖθις τῆς κτίσεως καὶ τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, καὶ διὰ τῶν τοιούτων λόγων τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν λυομένην πάντως καὶ παράγουσαν εἰσάγουσιν, ἣν αἰωνίαν καὶ ἀκατάλυτον αὐτός τε ὁ Χριστὸς καὶ Θεὸς ἡμῶν ἐδίδαξε καὶ παρέδοτο, καὶ διὰ πάσης τῆς παλαιᾶς καὶ νέας γραφῆς ἡμεῖς παρελάβομεν, ὅτι καὶ ἡ κόλασις ἀτελεύτητος καὶ ἡ βασιλεία ἀίδιος, διὰ δὲ τῶν τοιούτων λόγων ἑαυτούς τε ἀπολλύουσι καὶ ἑτέροις αἰωνίας καταδίκης προξένοις γενομένοις, ἀνάθεμα" Συνοδικο της Ορθοδοξίας
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο κείμενο του Μάξιμου για την αποκατάσταση στον Γρηγόριο Νύσσης είναι το εξής:
ΑπάντησηΔιαγραφή"ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΙΓ΄.
Ἐπειδή Γρηγόριος ὁ Νύσσης ἐν τοῖς ἑαυτοῦ συγγράμμασι, φαίνεται τοῖς μή τό βάθος
ἐπισταμένοις τῆς ὑψηλῆς αὐτοῦ θεωρίας πανταχοῦ [R. πολλαχοῦ] ἀποκατάστασιν
ὑπεμφαίνειν, παρακαλῶ ὅπερ ἐπίστασαι περί τούτου εἰπέ.
Ἀπόκρισις.
Τρεῖς ἀποκαταστάσεις οἶδεν ἡ Ἐκκλησία. Μίαν μέν, τήν ἑκάστου κατά τόν τῆς
ἀρετῆς λόγον· ἐν ᾗ ἀποκαθίσταται, τόν ἐπ᾿ αὐτῷ λόγον τῆς ἀρετῆς ἐκπληρώσας.
Δευτέραν δέ, τήν τῆς ὅλης φύσεως ἐν τῇ ἀναστάσει. Τήν εἰς ἀφθαρσίαν καί
ἀθανασίαν ἀποκατάστασιν. Τρίτην δέ, ᾗ καί μάλιστα κατακέχρηται ἐν τοῖς ἑαυτοῦ
λόγοις ὁ Νύσσης Γρηγόριος, ἔστιν αὕτη, ἡ τῶν ψυχικῶν δυνάμεων τῇ ἁμαρτίᾳ
ὑποπεσουσῶν, εἰς ὅπερ ἐκτίσθησαν πάλιν ἀποκατάστασις. Δεῖ γάρ, ὥσπερ τήν ὅλην
φύσιν ἐν τῇ ἀναστάσει τῆς σαρκός ἀφθαρσίαν χρόνῳ ἐλπιζομένῳ ἀπολαβεῖν· οὕτως
καί τάς παρατραπείσας τῆς ψυχῆς δυνάμεις, τῇ παρατάσει τῶν αἰώνων ἀπολαβεῖν
τάς ἐντεθείσας αὐτῆς τῆς κακίας μνήμας· καί περάσασαν τούς πάντας αἰῶνας, καί μή
εὑρίσκουσαν στάσιν, εἰς τόν Θεόν ἐλθεῖν τόν μή ἔχοντα πέρας. Καί οὕτως τῇ
ἐπιγνώσει, οὐ τῇ μεθέξει τῶν ἀγαθῶν, ἀπολαβεῖν τάς δυνάμεις, καί εἰς τό ἀρχαῖον
ἀποκαταστῆναι, καί δειχθῆναι τόν δημιουργόν ἀναίτιον τῆς ἁμαρτίας."
Επίγνωση από όλους αλλά όχι και μέθεξη.
Κύριε ΙΚ
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν ζούμε οπωσδήποτε την ογδόη ημέρα και υποθέτω συμφωνείτε. Ζούμε τα έσχατα και εις αυτά, όπως γράφουν τα ιερά βιβλία, θα έχουμε και τον Αντίχριστο.
Θέλει κι αυτός να αποκατασταθεί. Αρκετό κακό έκανε τόσους αιώνες και πώς να το κάνουμε, κατάλαβε ότι η αγάπη θα τον αποκαταστήσει και φόρεσε τα ρούχα της δουλειάς. Αν δεν υπήρχε η πτώση των πρωτοπλάστων, δεν θα είχαμε τίποτα από όλα όσα έχουμε σήμερα. Μάθαμε τόσα πολλά! Μάθαμε ότι όλα τα χρωστάμε στην πτώση μας, αποκατάσταση λοιπόν και για τον αρχέκακο όφι.
Υποβληθήκατε εις τον κόπο να γράψετε πολλά. Δεν θα απαντήσω σε ένα προς ένα, σχετικά με το τι λέγουν οι άγιοι Πατέρες, όταν η φιλοσοφία προσπαθήσε να τους παραβγεί. Είπαν αυτά που είπαν, άλλοι σωστά και άλλοι λάθος, και ο Ωριγένης - τι κρίμα - αναθεματίστηκε. Διότι βεβαίως θα αποκατασταθούν όλα, θα αποκατασταθούν οι γόητες, οι πλάνοι, οι αιρετικοί και ακόμη, κι αυτός ο Αντίχριστος!
Εμείς μεν θα φορέσουμε την εικόνα την επουράνιο, αφού καθαρίσουμε την εικόνα τη χοϊκή. Ευτυχώς, ο παντογνώστης και προορών έχει τον τρόπο. Έχει το καθαρτικόν πυρ το οποίο θα μας ανακαινίσει, ώστε να φορέσουμε την εικόνα την επουράνιο.
Και τι θα γίνει με τους άλλους; Που περιμένουν στη σειρά για να αποκατασταθούν. Ε, αυτοί δεν θα φορέσουν την εικόνα. Ας αρκεστούν μόνο σε ένα, άλλο δεν υπάρχει : Θα είναι το καθαρτικόν πυρ για εμάς και ατελεύτητον δι΄ εκείνους. Άλλο τίποτα να μην περιμένουν.
"αυτό που καίγεται οφελείται, όπως όταν οφελείται το χρυσάφι όταν καθαρίζεται από τη φωτιά"
Εμείς θα οφεληθούμε την αφθαρσία εκείνοι το αιωνίζον πυρ και τον ατελεύτητο σκώληκα.
(Σημ. Σκώληκας σημαίνει σήψις και σήψις, κατά τον μητροπολίτη Ιωαννίνων, σημαίνει καύσις. Αυτά τα έχει γράψει και τα έχει πει, διότι είναι θιασώτης της καύσης των νεκρών)
Τα πλείστα όσα αφορούν τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης και σ' αυτόν να απευθυνθείτε.
ΑπάντησηΔιαγραφή'Οσον αφορά τον Ωριγένη πράγματι είναι κρίμα, που αναθεματίσθηκε 300 χρόνια μετά το θάνατό του. Βλέπετε, ούτε η Α΄ Οικουμενική τον αναθεμάτισε, ούτε η Β΄, ούτε η Γ΄, ούτε η Δ΄. Βρέθηκε η Ε΄ να εξυπηρετήσει την πολιτική του Ιουστινιανού, δώρο στους μονοφυσίτες. Και έτσι τον αναθεμάτισε αναπολόγητο. Όπως αναπολόγητος αναθεματίσθηκε και ο Διόσκορος (κατά τον άγιο Νεκτάριο), προς ικανοποίηση του Πάπα και καταδικάστηκε με 185 ψήφους στις 630 (κατά τον Πισιδίας Μεθόδιο) και αυτό λέγεται Δημοκρατία!
Αυτά βέβαια ενοχλούν κάποιους, οι οποίοι σκανδαλίζονται. Αλλά τι να κάνουμε; Να διαγράψουμε την ιστορία; Προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να τα αποκρύψουμε και να τα παρουσιάσουμε όλα ωραία και καλά, αλλά "ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον".
ΙΚ
Σιγά-σιγά κάποιοι θα μας παρουσιάσουν και...θύματα τον Διόσκορο και τον Ωριγένη.Τον ασεβή Ωριγένη όπως τον ονομάζει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας του οποίου η φρικτή διδασκαλία για την μη αιωνιότητα της κολάσεως παρέσυρε πολλούς να αμελήσουν τη σωτηρία τους.Αφού η κόλαση δεν είναι αιώνια προς τι να αγωνιζόμαστε σ αυτή τη ζωή;΄Φάγωμεν,πίωμεν,αύριον γαρ αποθνήσκωμεν!Κατά τα άλλα μας πείραξε που καταδικάστηκε μετά 300 χρόνια!
ΑπάντησηΔιαγραφήΝαι, μας πείραξε ένας που καταδικάστηκε μετά από 300 χρόνια και που τον χρησιμοποίησε σε πολλά έργα του ο Μ. Βασίλειος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα, τηνν εκκλησιαστική δημοκρατία του 185 στους 630, την αφίνουμε στους έχοντες "σώας τας φρένας".
ΙΚ
Ναι, μας πείραξε ένας που καταδικάστηκε μετά από 300 χρόνια και που τον χρησιμοποίησε σε πολλά έργα του ο Μ. Βασίλειος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΙΚ
ΚΧ :
Τότε θα πρέπει να σας πειράζει το ότι και η αίρεση του φιλιόκβε κρίθηκε καταδικαστέα, αφού από το 589 μΧ φθάσαμε στο 879 με τον Μ. Φώτιο για να διαγνωσθεί και τελικά το 1054, για να επέλθη η οριστική ρήξη και καταδίκη της.
Και βέβαια μας πειράζει, πως η Εκκλησία ανέχθηκε για 500 χρόνια μια αίρεση καραμπινάτη, γιατί δυσκολευόταν να στενοχωρήσει τους πάτρωνες της αίρεσης, τους Πάπες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΙΚ