Ομολογία

ΑΦΙΕΡΩΜΑ  ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΣ

Β΄μερος απο 18.3.25

Προσοχη: Το Γ΄και το Δ' μερος ειναι στη συνεχεια του Β' μερους.

Συνεχεια απο το προηγουμενο.

• Ένας µεγάλος Ιεραπόστολος

• Ένας µεγάλος Αρχιεπίσκοπος

• Ένας µεγάλος Αναµορφωτής Ηγέτης

• Ένας µεγάλος Αναστηλωτής

της Αλβανικής Εκκλησίας

• Αλλά… ένας ταπεινός εργάτης του Ευαγγελίου

α) Ο βίος, η πορεία του και το αποστολικό του έργο β) Μια τηλεφωνική γνωριµία (εξοµολόγηση!).

 Ο π. Αναστάσιος Γιαννουλάτος επίσκοπος.

Ο π. Αναστάσιος είχε αγαπηθεί πολύ από το θρησκεύοντα κόσµο για τη σεµνότητα, την

πνευµατική ζωή, την κηρυκτική του δεινότητα, την ιεραποστολική του αγωνία. Είχε γαλουχηθεί στα

νεανικά του χρόνια από τους πνευµατικούς της Αδελφότητας “ΖΩΗ”. Ο πνευµατικός του πατέρας

υπήρξε το µεγάλο αυτό πνευµατικό ανάστηµα της χρυσής εποχής της Αδελφότητας, ο π. Ηλίας

Μαστρογιαννόπουλος και µέσα εδώ συνεργάζονταν µε θεολόγους σε πολλά ιεραποστολικά

προγράµµατα, χωρίς όµως ποτέ να ενταχθεί στο µοναστικό κοινόβιο της Αδελφότητας.

Αυτή η αγάπη του κόσµου πολλαπλασιάστηκε µε την επιστροφή στην Ελλάδα το 1971 και ο

κόσµος την είδε ως θεία ευλογία την ανάληψη σε διάφορους κύριους τοµείς, που του είχε αναθέσει ο

Οραµατιστής Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος Α΄ (Κοτσιώνης), για την αναδιοργάνωση της διαλυµένης

Εκκλησιαστικής Διοίκησης.

Τον Απρίλιο του 1972 υπήρξε ένας σταθµός ζωής στην πορεία του, µε την εκλογή του ως

έκτακτος καθηγητής Πανεπιστηµίου στην έδρα της Ιστορίας των Θρησκευµάτων, την οποία µέχρι

τότε κατείχε ο συνταξιοδοτηθείς καθηγητής Λεωνίδας Φιλιππίδης.

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος βλέποντας την αυταπάρνηση του π. Αναστασίου, θαυµάζοντας την

προσπάθεια και εκτιµώντας το έργο και την οργάνωσή του το Νοέµβριο της ίδιας χρονιάς (1972)

προτείνει στην Ιερά Σύνοδο την εκλογή του ως βοηθό Επίσκοπο της πάλαι ποτέ διαλαµψάσης

επισκοπής Ανδρούσης (η επισκοπή Ανδρούσης αποκαλούνταν µέχρι το 1833 η σηµερινή

Μητρόπολη Μεσσηνίας). Η εκλογή του που έγινε στις 11 του µήνα, ήταν Συνοδική οµόφωνη, η δε

Αριστίνδην Ιερά Σύνοδος τότε, αποτελούνταν εξ ολοκλήρου από µητροπολίτες της λεγόµενης

“Πρεσβυτέρας Ιεραρχίας” (Ιωαννίνων Σεραφείµ, Κίτρους Βαρνάβας, Κοζάνης Διονύσιος,

Καλαβρύτων Γεώργιος, Μυτιλήνης Ιάκωβος, Ναυπάκτου Δαµασκηνός, Κασσανδρείας Συνέσιος,

Ξάνθης Αντώνιος).

Η χειροτονία που έγινε στις 19 Νοεµβρίου στη Μητρόπολη Αθηνών, ήταν µια πανδαισία

πρωτόγνωρη για χειροτονία επισκόπου και µάλιστα βοηθού. Σ’ αυτή προεξήρχε ο Αρχιεπ.

Ιερώνυµος Α΄, συλλειτουργούντων εννέα µητροπολιτών και συµπροσευχοµένων στο Ιερό Βήµα

άλλων περίπου σαράντα µε πληθώρα κληρικών και λαϊκών.

Ο Αρχιεπίσκοπος π. Ιερώνυµος είπε για το χειροτονούντα:

Αναστάσιε,

«Είναι πολύ σπάνιον, χαρά επί χειροτονία ενός κληρικού να είναι τόσον γενική και να

προέρχεται εξ όλων των πλευρών του χριστεπώνυµου πληρώµατος. Διότι η διακονία σου

µέχρι της στιγµής αυτής, χάριτι θεία, υπήρξεν όχι µόνον ανεπίληπτος, αλλά και ευλογηµένη.

Οπουδήποτε και αν διήλθες εν τω χώρω του αµπελώνος του Κυρίου, η χάρις του Θεού σε

επεσκίαζε και η ευλογία Του κατηύθυνε τα διαβήµατά σου και επολλαπλασίαζε τους

καρπούς των πόνων σου. Δια τούτο πανταχόθεν, και εκ των νέων, αλλά και εκ των

πρεσβυτέρων και µεταξύ του κλήρου, άλλα και µεταξύ του λαού και µεταξύ των εγγύς και

µεταξύ των µακράν, το όνοµά σου και η διακονία σου είναι τετιµηµένα.

»Και το όνοµά σου καλύπτει όχι µόνον την πατρίδα µας, αλλ’ εξέρχεται και µακράν των

ορίων αυτής, εις τας χώρας της ηπείρου µας, αλλά και εις άλλας ηπείρους, εγγύτερον ή

µακρότερον ευρισκοµένας. Διο η χαρά, την οποίαν όλος ο πνευµατικός κόσµος και ο

επίγειος και ασφαλώς και ο ουράνιος αισθάνεται, κατά την στιγµήν αυτήν δύναµαι να είπω,

είναι προφανής.

»Εντεύθεν και ο Κύριος σε δέχεται µε εκείνον τον ωραίον ασπασµόν: ‘’Είσελθε εις την

χαράν του Κυρίου σου’’. Εισέρχεσαι πλέον εις τας ανωτάτας βαθµίδας του ιερού

θυσιαστηρίου. Δια να οικονοµής την χάριν του Θεού και ως επίσκοπος.

»Και ο Κύριος, όχι µόνον ανταποδίδων τους κόπους σου, αλλά και ευλογών την µέχρι

τούδε διακονίαν σου και εµπιστευόµενος πλέον εις σε και την χάριν την αρχιερατικήν, σε

καλεί να εξακολουθήσης την διακονίαν σου µετά της αυτής ευλογίας και µετά της αυτής

γενικής χαράς και επιδοκιµασίας».

Ο χειροτονούµενος π. Αναστάσιος, ευχαριστήσας τον Μακριώτατο Αρχιεπ. Ιερώνυµο µεταξύ

άλλων αντιφώνησε:

Μακαριότατε,

«Σας ευχαριστώ ολοψύχως δια την αγάπην Σας, την πολλαπλώς και επί σειράν ετών

εκδηλουµένην, και κατά την ώραν αυτήν τελεταρχούσαν. Ευχαριστώ επίσης θερµώς την περί

Υµάς Ιεράν Σύνοδον, δια την πολλήν εµπιστοσύνην της να µε καλέση εις επισκοπικήν

διακονίαν. Αισθάνοµαι την ανάγκην να ευχαριστήσω ακόµη τους παρισταµένους

Σεβασµιωτάτους Αρχιερείς, ιδιαιτέρως τους λειτουργούντας εις το µυστήριον, τους

πρεσβυτέρους, τους διακόνους και τον λαόν του Θεού, τους συµπροσευχοµένους κατά την

παρούσαν µυσταγωγίαν. Ας µου επιτραπή, τέλος, να επεκτείνω στην οικογένειάν µου, τους

κατά καιρούς καθηγητάς µου, και µάλιστα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστηµίου

Αθηνών, τους διαφόρους συνεργάτας µου, και ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι,

µε το πάθος των δι’ αλήθειαν µου υπενθυµίζουν συνεχώς το σκληρόν χρέος της

γνησιότητος…

» Οι στίχοι της Αποκαλύψεως του Ιωάννου προς τον επίσκοπον Λαοδικείας,

προσηρµοσµένοι εις την περίπτωσίν µου, αποκτούν συνταρακτικήν επικαιρότητα: τώρα

πλέον οίδας «ότι συ ει ο ταλαίπωρος και ο ελεεινός και πτωχός και τυφλός και γυµνός» (Αποκ.

3:17).

» Η ανεπάρκεια και γυµνότης αυτή γίνεται ακόµη σοβαρωτέρα, όταν αναλογίζεται κανείς

ότι καλείται να διακονήση ως Επίσκοπος εις οργανισµόν όπως η Αποστολική Διακονία της

Εκκλησίας της Ελλάδος, εις µίαν εποχήν ριζικών ανακατατάξεων, τεχνοκρατικής θυέλλης,

συγκρούσεων κοινωνικών, µεταξύ απιθάνων συµφερόντων και απροσώπων δυνάµεων εις

περίοδον κατά την οποίαν διακηρύττεται επιµόνως η αξία του ανθρώπου, της ελευθερίας, της

δικαιοσύνης, της ισότητος, δια να καλύπτεται ή έντεχνος η άτεχνος καταπάτησίς των.

» Αύται ακριβώς αι σκέψεις και τα συναισθήµατα µε συνέτριψαν, Μακαριώτατε, κατά την

αποµόνωσιν αυτών των ηµερών. Η υπεύθυνος τοποθέτησις ενός επισκόπου µέσα εις έναν

παρόµοιο χώρον είναι κάτι µαρτυρικόν και η ανεπάρκειά µου το καθιστά εξαιρετικώς

επικίνδυνον. Βεβαίως, τώρα είναι πλέον αργά, δια να τολµήσω οιανδήποτε ‘’φυγήν εις

Θαρσίς’’ (πρβλ. Ιων. 1:3), όπως προ ετών. Άλλωστε, η φυγή τελικώς δεν αποτελεί λύσιν, δια

αυτού του είδους τους φόβους. Μόνον ‘’η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον’’ (Α΄ Ιω. 4:18).

» Σας ικετεύω λοιπόν, Μακαριώτατε, και Υµάς, σεβάσµιοι Ιεράρχαι, προσφιλείς πατέρες και

αδελφοί, όσοι αυτήν την ώραν µε κυκλώνετε µε την αγάπην σας, δεηθήτε η φλόγα, η οποία

θα ανάψη εντός µου, κατά την προκειµένην µυσταγωγίαν µε την δύναµιν του Παναγίου

Πνεύµατος από το πυρ της Πεντηκοστής, να και η µε ταπείνωσιν ενώπιον της εικόνος του

Εσταυρωµένου και των Αγίων, εις µίαν συνεχή Λειτουργίαν πίστεως και αγάπης, ώστε να

µεταφέρη, όπου εναποτεθή, κάτι από την θέρµην, την παρηγοριάν και την ελπίδα της

Αναστάσεως και της Πεντηκοστής».

Βάζουµε προσωρινά µια άνω τελεία, για να γνωρίσουµε στους καλοπροαίρετους και τους

κακοπροαίρετους αναγνώστες τα όσα έγραψαν και τα όσα είπαν, αλλά και αυτά που δεν έγραψαν,

ούτε είπαν, έχοντας εσκεµµένη προκατάληψη να κάνουν αναφορά στην Αδελφότητα από την οποία

πήρε τα εφόδια και τα µεθυστικά βιώµατα, ικανά να τον στερεώσουν στη ζωή της Ιερωσύνης, αλλά

στον καπετάνιο που τον τοποθέτησε σε θέσεις κλειδιά στη Διοικητική δοµή στο πλεούµενο σκάφος

της Εκκλησίας.

Ο ίδιος περιγράφει για την Αδελφότητα, σε ερώτηµα δηµοσιογράφου:

Αφού αφήσατε πίσω σας τη στρατιωτική θητεία,

πλέον ο δρόµος ήταν ανοιχτός, για να αφιερωθείτε

σε αυτό που πραγµατικά θέλατε…«Αποφάσισα να αφιερωθώ στην Εκκλησία εντασσόµενος

στην Αδελφότητα Θεολόγων “Η ΖΩΗ”, τα µέλη της οποίας διακρίνονταν για την

αυταπάρνηση, την ακεραιότητα, τη λιτότητα βίου, τον ιεραποστολικό ζήλο, την ορθόδοξη

πνευµατικότητα που βασιζόταν στην Αγία Γραφή, το πατερικό πνεύµα και τη λειτουργική

ζωή. Ήταν ένα περιβάλλον δηµιουργικό και χαρούµενο, το οποίο εκείνο τον καιρό έσφυζε

από ενθουσιασµό. Μέσα σε αυτό µου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρισθώ και να συνδεθώ

πνευµατικά µε σπάνιας ποιότητος ανθρώπους, πολλών και ποικίλων ικανοτήτων, που τους

διέκρινε θερµή πίστη και αγάπη στο Χριστό και είχαν ως βασικό πόθο τη διάδοση του

Ευαγγελίου στον ελληνικό λαό…».

(Από το βιβλίο “Αρχιεπ. Αναστάσιος πορευόµενος”, Συνοµιλίες µε τη

Ν. Μπαστέα και τον Μ. Προβατά, Εκδόσεις “ΠΑΤΑΚΗ”, σελ. 50).

Για δε το φωτισµένο Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυµο Α΄ που άνοιξε διάπλατα τις πύλες της Εκκλησίας και

αγωνίστηκε µε πάθος και µε σταθερή και άκαµπτη στάση, αλλά µε αγάπη για την αναδιοργάνωση

την αποδιοργανούµενη Διοίκηση της Εκκλησίας, είπε:

«Κατά την περίοδο της ποιµαντορίας του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου Α΄ έγιναν πολύ σηµαντικά

βήµατα και για τη δηµιουργία θεµελιωδών δοµών, που θα στήριζαν την εξωτερική ιεραποστολή.

Εκτός από το Κέντρο Ιεραποστολικών Σπουδών, δηµιουργήθηκε Γραφείο Εξωτερικής

Ιεραποστολής στην Αποστολική Διακονία µε γραµµατέα το στενό µου συνεργάτη π. Αντώνιο

Ρωµαίο, τότε µέλος του “Πορευθέντες”.

» Κατόπιν προτάσεώς µου, το 1971 ο Αρχιεπίσκοπος ευλόγησε την ίδρυση της γυναικείας

µοναχικής ιεραποστολικής αδελφότητος στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Καρέα. Η πρώτη

οµάδα αποτελείτο από µία απόφοιτο του Κέντρου Ιεραποστολικών Σπουδών, την Ευαγγελία

Κατακαλέα, µετέπειτα Ηγουµένη Ευαγγελία, και από δύο µέλη του “Πορευθέντες”, τη

διδασκάλισσα Γεωργία Ανδρούτσου, µετέπειτα µοναχή Γαληνή, και τη δικηγόρο Ιωάννα

Φουσέκη, µετέπειτα µοναχή Χαριτίνη. Επρόκειτο για µια προσπάθεια να συνδεθούν η

ιεραποστολική διακονία και η µοναχική αφιέρωση (αυτόθι, σελ. 97).

» Στη διάρκεια της θητείας του, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος, προσηλωµένος, µε το

αιγαιοπελαγίτικο βλέµµα του, στις άµεσες ανάγκες της Εκκλησίας της Ελλάδος και στο

όραµά του για το άνοιγµά της στο σύγχρονο κόσµο, αφοσιώθηκε πλήρως στην επίλυση των

πολλών εκκλησιαστικών προβληµάτων και στη δηµιουργία νέων οργανωτικών δοµών.

Πίστευε ότι η αναγέννηση της Εκκλησίας αποτελούσε άµεση προτεραιότητα, σχετιζόµενη µε

την πρόοδο της Ελλάδος. Πόθος και µέριµνα του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου ήταν να

εκλέγονται αρχιερείς άνθρωποι ακέραιοι και ικανοί…» (Αυτόθι, σελ. 160).

Η Αδελφότητα “ΖΩΗ”, το “Οργανωσιακός” και Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος Α΄ Κοτσώνης κάνουν

“τζιζ”. Οι εφηµερίδες και όλα τα Ηλεκτρονικά Μέσα Ενηµέρωσης που φωτογράφιζαν και σχολίαζαν

µε γραπτό και φωτογραφικό ρεπορτάζ όλο αυτό το χρονικό διάστηµα δεν αναφέρουν πουθενά, µα

σχεδόν πουθενά τις τρεις παραπάνω λέξεις, όλα κινούνταν στο ίδιο µοτίβο λες και κάποιο αόρατο

χέρι τους κατεύθυνε τι πρέπει να γράψουν.

Ενδεικτικά µερικά απ’ τα γραφόµενα: «Με την επιστροφή του στην Αθήνα οργάνωσε και

διεύθυνε το Διορθόδοξο Ιεραποστολικό Κέντρο “Πορευθέντες” καθώς και το Διορθόδοξο

Κέντρο της Εκκλησίας στην Αθήνα (1971-1975). Η προφορά του αναγνωρίστηκε σύντοµα µε

τη χειροτονία του σε επίσκοπο Ανδρούσης το 1972, τον ίδιο χρόνο ορίστηκε έκτακτος

καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών… Έγινε επίσης γενικός διευθυντής της Αποστολικής

Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και ίδρυσε το Ιεραποστολικό περιοδικό “Πάντα τα

Έθνη…”. Τον Νοέµβριο του 1972 εξελέγη από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος

Τιτουλάριος Επίσκοπος, υπό τον τίτλο της Πάλαι Ποτέ Διαλαµψάσης Επισκοπής

Ανδρούσης, για την πλήρωση επισκοπικής θέσης του Γεν. Διευθυντού της “Αποστολικής

Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος”. Από τη θέση αυτή προώθησε διάφορα θεολογικά,

εκπαιδευτικά, οικοδοµικά και εκδοτικά προγράµµατα της Εκκλησίας…».

Διαβάζοντας αυτά επαναστατείς, νιώθεις πως όλη αυτή – όπως και η παραπάνω –

παραπληροφόρηση αποτελεί εκφυλιστικό φαινόµενο που αλλοιώνει χειροπιαστά γεγονότα και

αλλοτριώνει υπαρκτές αποφάσεις που πραγµατοποιήθηκαν, ζηµιώνοντας την ίδια την Εκκλησία.

Στο διάβα του χρόνου, όταν ο ιστορικός θα ανασύρει τα περιστατικά από το αδέκαστο βιβλίο της

Ιστορίας και θα τα καταγράψει µε κάθε λεπτοµέρεια, τότε οι µελετώντες θα σφίγγουν τα δόντια και θα

οικτίρουν το κύκλωµα των παραπληροφορητών πρωταγωνιστών αυτής της αθλιότητας. Αυτό που

γράφτηκε και µεταδόθηκε και από τηλεοπτικές κάµερες συγκροτηµάτων διαπλοκής αποτελεί

παγκόσµιο φαινόµενο. Ότι δηλαδή, πώς µόνος του ο π. Αναστάσιος έγινε Διευθυντής! Έγινε

επίσκοπος! Έγινε Γενικός Διευθυντής! Και προώθησε τις διάφορες εκδόσεις!

Για λόγους χώρου και χρόνου δε θα αναφερθούµε στα “ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΤΗΣ Δ.Ι.Σ.

από 17/5/1967 – 14/11/1972” που διατυπώθηκαν στην Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας

της Ελλάδος κατά τη συνέλευση που πραγµατοποιήθηκε από τις 15-30 Νοεµβρίου 1972 και τα

αποτελέσµατα δηµοσιεύθηκαν στο επίσηµο περιοδικό “Εκκλησία” στα τεύχη 7-8 του µηνός

Απριλίου 1973 και στα τεύχη 19-20 τον Οκτώβριο 1973. Εδώ µέσα αναφέρονται σ λεπτοµέρειες

από εισηγήσεις µητροπολιτών πώς έγιναν, πώς διορίστηκαν ακόµα και τις δαπάνες για τις διάφορες

εκδόσεις.

Γεννάται ένα ερώτηµα, καλά οι κατευθυνόµενοι κάλαµοι των κολάκων που δε σταµάτησαν ούτε

στιγµή στα πενήντα (50) περίπου χρόνια να προσπαθούν, να αναστρέψουν και να εξαφανίσουν τα

έξι χρόνια της αρχιεπισκοπίας του Ιερώνυµου Α΄, αλλά και το τεράστιο έργο που άφησε στα

ποιµαντικά ανοίγµατα και αποτυπώθηκαν στην ιστορική βίβλο µε χρυσές πινελιές, στο δε κτιριακό,

αυτά που ανυψώθηκαν και επιδιορθώθηκαν σ’ αυτήν την περίοδο, αποτελούν θαυµασµό. Αν ακόµα

και σήµερα κάποιος αυστηρός µελετητής περιοδεύσει στο λεκανοπέδιο της Αττικής, θα µείνει

έκθαµβος από τις εκκλησιαστικές οικοδοµές της περιόδου Ιερωνύµου Α΄ που και οι πέτρες ακόµα

φωνάζουν για τη µεγαλοσύνη του σιωπηλού, ταπεινού, αλλά και ταυτόχρονα ακούραστου

Αρχιεπισκόπου.

Οι Αρχιερείς, γιατί αποφεύγουν να αναφερθούν στα πρόσωπα που βοήθησαν, αλλά και στα

γεγονότα που διαδραµατίστηκαν σε όλη την περίοδο αυτή; Μητροπολίτης, προσέχετε πόσο έντεχνα

έγραψε για το “χαρισµατούχο Ιεραπόστολο” µεν: «… το 1961, αφού είχε χειροτονηθεί ήδη

διάκονος, ιδρύει το Διορθόδοξο Κέντρο “Πορευθέντες”… (και κάνει άλµα). Αργότερα, ως

Επίσκοπος Ανδρούσης και καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστηµίου

Αθηνών…» (Μητρ. Μάνης), για δε ποιος τον προώθησε στα υψηλά, ΣΙΩΠΗ!

Οι καθηγητές Πανεπιστηµίου και ιδιαίτερα της Θεολογίας, γιατί αποφεύγουν να αναφερθούν στην

επίµαχη περίοδο 1970-1974, την προσπερνούν µε σβησµένο το φακό!

Όλοι οι παραπάνω αναφερόµενοι ξεχνούν του ότι “πίσω από ένα σπουδαίο άνδρα υπάρχει

µια σπουδαία (µάνα, εδώ!).”. Αδελφότητα που τον γαλούχησε, είναι και ένας πνευµατικός πατέρας

(Ηλ. Μαστρογιαννόπουλος) που ήταν σύµβουλός του και ένας µεγάλος ηγέτης που τον ανέβασε

σε θέσεις κλειδιά για την ανάδειξή του ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος Α΄Κοτσώνης.!

ΑΡΧΙΣΑΝ ΟΙ ΔΙΟΚΛΗΤΙΝΙΑΚΕΣ ΔΙΩΞΕΙΣ

Η σιωπηρά πολιτική βουβαµάρα που σοβούσε, ξέσπασε στις 14 Σεπτεµβρίου µε την εξέγερση

του Πολυτεχνείου. Εδώ ο καθηγητής και επίσκοπος Αναστάσιος µε τη σύµφωνη γνώµη του

προϊσταµένου του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου, βρέθηκε στους φοιτητές φέροντάς τους τρόφιµα και

φάρµακα και µεταφέροντας κάτω από το ράσο του χτυπηµένους φοιτητές στην οδό Ακαδηµίας. Το

γραφείο του στην Αποστολική Διακονία έγινε το καταφύγιο από τις µανάδες των συλληφθέντων

φοιτητών. Επί πλέον συγκέντρωνε και στοιχεία, για να µπορέσει να βοηθήσει αυτά τα παιδιά. Τον

στενοχώρησε το γεγονός, διότι δεν έγινε δεκτή η πρόταση προς την Ιερά Σύνοδο για τη συγκρότηση

επιτροπής από κληρικούς, ώστε να επισκεφθούν τους φυλακισµένους.

“Πολλοί από τη Σύνοδο – δήλωσε αργότερα – είχαν επιφυλάξεις και φοβίες”.

Ο ίδιος πολλάκις απειλήθηκε από τη δικτατορική Ασφάλεια, «Αυτό που έκαµε ο καθηγητής στη

Νοµική Σχολή θα το πληρώσει».

Σε ερώτηση δηµοσιογράφου “Ποιες ήταν οι αντιδράσεις του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυµου για

αυτές σας τις παρεµβάσεις”:

«Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος όχι µόνο δεν µου έκανε καµία παρατήρηση, αλλά αντιθέτως

µε συµβούλευσε να ακολουθήσω τη συνείδησή µου. Ο ίδιος είχε αρχίσει να γράφει προς

τους κρατούντες επιστολές διαµαρτυρίας υπέρ των κρατουµένων, οι οποίες όµως έγιναν

γνωστές πολύ αργότερα. Ύστερα µάλιστα από παράκλησή µου, δέχθηκε να συναντήσει

στην Αρχιεπισκοπή τις µητέρες των συλληφθέντων φοιτητών».

Δηµοσιογράφος: “Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος Α΄ είναι για πολλούς, µια αµφιλεγόµενη

προσωπικότητα, θα µας πείτε κάτι για κείνον και το έργο του”;

«Οι πρωτεργάτες της δικτατορίας δεν ήθελαν τον πανεπιστηµιακό καθηγητή Αρχιµανδρίτη

Ιερώνυµο Κοτσώνη ως Αρχιεπίσκοπο Αθηνών. Επιθυµούσαν στη θέση του τον τότε

Μητροπολίτη Καστορίας Δωρόθεο, ο οποίος κατόπιν έγινε Μητροπολίτης Αττικής. Όµως, οι

εκπρόσωποι της Χούντας του 1967 καθυστέρησαν να φθάσουν στην κρίσιµη συνεδρίαση της

Ιεράς Συνόδου, η οποία, όταν τελικά έφτασαν, είχε ήδη εκλέξει Αρχιεπίσκοπο τον Ιερώνυµο

Κοτσώνη. Αργότερα, το 1974, η δεύτερη Χούντα του Ιωαννίδη επέβαλε ως Αρχιεπίσκοπο τον

Μητροπολίτη Ιωαννίνων Σεραφείµ, ο οποίος, όπως προανέφερα, είχε µετάσχει στην Ιερά

Σύνοδο που και εµένα εξέλεξε επίσκοπο το 1972». Και συνεχίζει ο Αρχιεπίσκοπος π.

Αναστάσιος:

«Στη δεύτερη δικτατορία του Ιωαννίδη ανέλαβε υπουργός Παιδείας και Θρησκευµάτων ο

συνάδελφός του στο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης καθηγητής Π. Χρήστου, αφοσιωµένος στη

δικτατορία και στις δύο φάσεις της. Από τη θέση του υπουργού ανέτρεψε το έργο του

Αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου. Όχι γιατί τον θεωρούσε «χουντικό», αλλά για το αντίθετο.

Γνώριζε τις δηµοκρατικές αντιλήψεις του.

» Στο κρίσιµο διάστηµα που µεσολάβησε από την ανάρρηση του Σεραφείµ στον

αρχιεπισκοπικό θρόνο των Αθηνών, τον Απρίλιο του 1974, έως το πραξικόπηµα στην

Κύπρο, εκδιώχθηκαν µε Συντακτική Πράξη δώδεκα αρχιερείς, µε αιτιολογικό «την απείθεια

προς κοσµικόν άρχοντα», δηλαδή του Ιωαννίδη (!). Όσοι τους αντικατέστησαν εξελέγησαν

από µια νέου τύπου «Αριστίνδην Σύνοδο», που συγκροτήθηκε µε πολιτική απόφαση –

βεβαίως όχι λόγω «αντιχουντικής δράσης ή στάσης». Η δεύτερη Χούντα του Ιωαννίδη, ως

γνωστόν, κατέληξε στην τραγωδία της Κύπρου, µε την απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου.

» Με δύο λόγια, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος διέθετε άρτια θεολογική συγκρότηση,

αναµφισβήτητη ευγένεια και αξιοπρέπεια, καθώς και δηµιουργικές και οργανωτικές αρετές.

Φλεγόταν από τον πόθο για µια Εκκλησία που θα υπηρετεί µε κατανόηση και αγάπη του

ανθρώπου και θα τον καθοδηγεί µέσα στις νέες, δύσκολες παγκόσµιες συνθήκες.

»Έµεινε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο µόνον επτά χρόνια, αλλά το έργο του, και ιδιαίτερα σε

ό,τι αφορά τη δοµή των συνοδικών επιτροπών, παραµένει µέχρι σήµερα ακλόνητο».

ΗΡΘΕ ΚΑΙ Η ΣΕΙΡΑ ΤΟΥ

Ρωτάει ο δηµοσιογράφος: “Πώς επηρεάσθηκε η δική σας πορεία µέσα σ’ αυτές”;

«… Ύστερα από λίγους µήνες, η νέα εκκλησιαστική ηγεσία κατήργησε το Κέντρο

Ιεραποστολικών Σπουδών και µε αποµάκρυνε από τη θέση του Γενικού Διευθυντού της

Αποστολικής Διακονίας, καθώς και από τη διεύθυνση του Διορθοδόξου Κέντρου. Οι

αρνητικές συνθήκες που δηµιουργήθηκαν, έφεραν ωστόσο και ένα πολύ θετικό αποτέλεσµα.

» Ύστερα από δύο αποφάσεις του Συµβουλίου της Επικρατείας το ίδιο έτος, κρίθηκε

παράνοµη η αποµάκρυνσή µου από την εκκλησιαστική µου θέση και επανήλθα ως Γενικός

Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας. Διότι το 1972 δεν είχα εκλεγεί Βοηθός Επίσκοπος

του Αρχιεπισκόπου αλλά ως Τιτουλάριος Επίσκοπος, αποκλειστικώς για τη θέση του

Γενικού Διευθυντού της Αποστολικής Διακονίας, µε άµεση υπαγωγή στην Ιερά Σύνοδο. Παρά

το δυσµενές κλίµα που είχε διαµορφωθεί, προχώρησα ειρηνικά και δηµιουργικά. Ο Θεός

άνοιγε συνεχώς νέους δρόµους και ορίζοντες».

Ανοίγουµε µια µικρή παρένθεση, για να πληροφορηθούν οι απληροφόρητοι και για τον ιστορικό

του µέλλοντος.

Πίσω από το βρωµερό παρασκήνιο για την πτώση του Αρχιεπ. Ιερωνύµου, την εκδίωξη των 12

µητροπολιτών, την παραπάνω περίπτωση του επισκόπου π. Αναστασίου και αρµάθες άλλων

περιπτώσεων, πίσω από την “κουρτίνα” κρύβονταν το “Βαθύ Θείο Παρακράτος” το οποίο, αφού

κατήργησε ό,τι µε κόπο και τεράστιες θυσίες έστησε η άδουλη χειρ του Ιερωνύµου, µετά προχώρησε

ως άλλος Διοκλητιανός στο “προσχεδιασµένο τέρας”, δηλαδή ξεπάστρεµα.

Ξεκίνησαν µε τη “δολοφονία” των 12 αγίων Επισκόπων, παρόµοιο δεν υπάρχει στη δισχιλιετή

Εκκλησιαστική Ιστορία και για να τους εµπαίξουν – όπως κάναν και το Χριστό – τους αφαίρεσαν τα

πραγµατικά τους ονόµατα που έλαβαν µε τη χάρη του Παναγίου Πνεύµατος κατά τη φρικτή ώρα της

χειροτονίας των και τους κόλλησαν παρατσούκλια. Ο εµπνευστής – νονός αυτής της σκευωρίας

ήταν ο συνωµότης και το δεξί χέρι του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου, ο απονήρευτος, χωρίς να τον

καταλάβει και ο οποίος δούλευε υπόγεια, έβαζε παγίδες και έδινε πληροφορίες στο χρισµένο από το

διαβόητο της Ε.Σ.Α. Ιωαννίδη αρχιεπίσκοπος Ιωαννίνων Σεραφείµ Τίκας.

Δύο ενδεικτικά χειροπιαστά γεγονότα: α) στα τέλη Νοεµβρίου 1972 συνεδρίασε η Σύνοδος της

Ιεραρχίας και µεταξύ των άλλων έγινε και η εκλογή των νέων µελών της Ιεράς Συνόδου, όπως ίσχυε

ο φηµισµένος νέος Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας 129/1969, Στις 2 Ιανουαρίου 1970

κατατέθηκε προσφυγή στο ΣτΕ, γιατί η εκλεγµένη Ιερά Σύνοδος αντίκειται στην Πατριαρχική Πράξη

του 1928.

Η απόφαση υπ’ αρ. 1175/73 που δηµοσιεύθηκε 13/4/1973 αναφέρει: «Ακυρώνει την από

28/1/72 υπό της Ι.Σ. της Ιεραρχίας (Ι.Σ.Ι. απόφαση περί διορισµόν των µελών της ρηθείσης

Δ.Ι.Σ. επί τω λόγω ότι η απόφασις αύτη δεν έφερεν ως θα έδει δια το τύποις έγκυρον ταύτης,

τας υπογραφάς πάντων των µετασχόντων της σχετικής συνεδρίας Αρχιερέων…». Η

ακύρωση έγινε όχι, γιατί δήθεν παραβιάστηκε η Πράξη 1928, αλλά για τυπικούς λόγους λόγω του ότι

κάποιοι είχαν σχεδιάσει την ακύρωση, γι’ αυτό και δε µερίµνησαν να µπουν οι υπογραφές και ο

κύριος υπεύθυνος ήταν ο Αρχιγραµµατέας της Συνόδου, Αρχιµανδρίτης Χριστόδουλος

Παρασκευαΐδης.

Β) 25 Μαρτίου 1973 ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος µε επιστολή προς την Ι. Σύνοδο για δικούς του

λόγους παραιτήθηκε, η Ι. Σύνοδος που συνεδρίασε στις 2/4/1973 µε επιστολή του ανακαλούσε την

παραίτηση και αυτή τη διαβίβασε ιδιοχείρως ο του γραφείου Τύπου Επίσκοπος Ευρίπου π.

Βασίλειος στον Αντιπρόεδρο της Ι.Σ.Ι. µητροπολίτη Καλαβρύτων Γεώργιο. Αυτή η ανάκληση είχε

εξαφανιστεί και βρέθηκε µετά 40 ηµέρες σε κάποιο συρτάρι του Αρχιγραµµατέα της Ι.Σ.Ι., χωρίς να

έχει πρωτοκολληθεί και την εµφάνισαν µετά από οξύτατη συζήτηση, την ηµέρα που συνεδρίασε η

Διαρκής Ιερά Σύνοδος και φέρει αρ. πρωτ. Εµπισ. 175, ελήφθη 19/5/73 (προσέξτε ηµεροµηνίες). Η

Σύνοδος θεώρησε εµπρόθεσµη την ανάκληση, άρα παραιτηµένο τον Αρχιεπίσκοπο. Την ηχηρά

απάντηση την έδωσε η Ολοµέλεια του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους “αποτελούµενο από 24

δικαστές’’ – µόνο ένας διαφοροποιήθηκε – «… δεν υφίσταται (γράφει) σήµερον εκκρεµές θέµα

παραιτήσεως από του θρόνου του Μακ. Αρχιεπ. Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, εφ’ ου να

δύναται να αποφανθή η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (Δ.Ι.Σ.), κατ’ ανάσκησιν της εν άρθρω 28 παρ.

1 του υπ’ αριθ. 1 Κανονισµού (Α΄ 185/7) αρµοδιότητος αυτής… η Ολοµέλεια ουδόλως

συµµερίζεται τας απόψεις του µειοψηφούντος (Ι. Αθανασούλα) Νοµικού Συµβούλου».

Ποιος δεν την πρωτοκόλλησε; Ασφαλώς ο Αρχιγραµµατέας της Συνόδου Αρχιµανδρίτης

Χριστόδουλος Παρασκευαΐδης, τον οποίο, µόλις ο Σεραφείµ έγινε Αρχιεπίσκοπος, τον πρώτο που

υπερύψωσε σε επισκοπικό αξίωµα ήταν ο πληροφοριοδότης του – καταδότης – Χριστόδουλος

Παρασκευαΐδης σε µητροπολίτη Δηµητριάδος,( και µετέπειτα αρχιεπίσκοπο) ξηλώνοντας τον

κανονικό και σεβάσµιο γέροντα µητροπολίτη π. Ηλία Τσακογιάννη. Στην αντίδραση της εκλογής

Χριστόδουλου, ο αρχιεπίσκοπος Σεραφείµ απάντησε στο δεσπότη Δωρόθεο Στέκα (κατά οµολογία

του Φθιώτιδος Δαµασκηνού): «… Ρε! Σεις… αυτόν δεν θα κάνουµε δεσπότη που τόσο χρόνια

µας βοηθούσε…;».

Ένα άλλο µέλος του “Βαθέος Θείου Παρακράτους” ήταν ο πνευµατικός πατέρας της Τριανδρίας

και ο ενορχηστρωτής, τον οποίο ο αρχιεπ. Σεραφείµ µε το έτσι θέλω, τον διόρισε ως Γενικό

Διευθυντή της “Αποστολικής Διακονίας” διώχνοντας το νόµιµα και κανονικά διορισµένο από την

Ιερά Σύνοδο µε δηµοσιευµένο στο ΦΕΚ του κράτους τον Τιτουλάριο Επίσκοπο π. Αναστάσιο

Γιαννουλάτο. Το σεραφειµικό διορισµένο ηγούµενο της Τριανδρίας – “Χρυσοπηγή” – π. Καλλίνικο

Καρούσο το ΣτΕ ακύρωσε τον διορισµό ως παράνοµο και τον έκανε πέρα! Ο Σεραφείµ χωρίς

χρονοτριβή τον βόλεψε ως δεσπότη στη Μητρόπολη Πειραιώς.

Το τρίτο µέλος της Τριανδρίας, ήταν ο αποκαλούµενος χωροφύλακας, ο οποίος σαράντα χρόνια

κρατούσε µέσα του το µυστικό και τον έτρωγε, αφού δεν τολµούσε να ξεµυτίσει, γιατί τον φρενάριζε

η Γκατζιρούλια “κάλαµος οξυγράφου”. Η κοίµηση του Αττικής Νικόδηµου Γκατζιρούλη (2/4/2013)

τον ελευθέρωσε και αµέσως βγήκε από το λαγούµι θυµίζοντας τη λαϊκή ρήση: «Θέλει… να κρυφτεί,

µα η χαρά δεν τον αφήνει!».

Ήταν Σεπτέµβριος του 1974, όταν κυκλοφόρησε το επίσηµο περιοδικό της Εκκλησίας της

Ελλάδος «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» ως “Έκτακτη έκδοσις” µε ένα κατάπτυστο πολυσέλιδο κείµενο µε τίτλο:

«η αλήθεια δια το εκκλησιαστικόν ζήτηµα», που προσπαθούσε να δικαιολογήσει και συγκαλύψει

τις παράνοµες και αντικανονικές σεραφειµικές ενέργειες για το διωγµό των 12 αγίων επισκόπων.

Συγγραφέας εµφανίζονταν ο ίδιος ο Σεραφείµ, άνθρωποι που γνώριζαν την αγραµµατοσύνη του,

αναζητούσαν τον πραγµατικό συντάκτη προς διάφορες κατευθύνσεις. Στη γραµµατεία της Ιεράς

Συνόδου που ερεύνησαν, ανακάλυψαν ότι τα χειρόγραφα εξαφανίστηκαν και µάλλον κάποιο

“αόρατο” χέρι τα αφαίρεσε από τους φακέλους, για να χαθεί κάθε ίχνος του πραγµατικού συντάκτη

του.

Οι πονηροί εγκέφαλοι µεθόδευσαν ακόµα πιο φοβερό. Ετοίµασαν αυτό το νοσηρό κείµενο, να το

περάσουν στο πνευµατικό δοµικό φυλλάδιο «Φωνή Κυρίου» και να το διανέµουν µέσω των Ναών

σε όλη την Επικράτεια.

Η στοιχειοθεσία είχε γίνει και ετοιµάζονταν η εκτύπωση, το αντιλήφθηκε ο Γενικός Διευθυντής της

Αποστολικής Διακονίας, ο Επίσκοπος π. Αναστάσιος (Γιαννουλάτος) µε µια γρήγορη παρέµβαση

σταµάτησε την εκτύπωση και µε επιστολή (24/9/1974) προς τον Αρχιεπ. Σεραφείµ και την Ιερά

Σύνοδο, καταγγέλλει το γεγονός και επισηµαίνει το «αντικανονικόν από πάσης πλευράς του εν

λόγω κείµενον να διαδοθή δια της “Φωνής Κυρίου” την τεταγµένην εις κήρυγµα καταλλαγής,

συγχωρητικότητας και αγάπης, να εκτοξεύει, εν µέσω των “ειρήνη πάσι” της Θείας

Λειτουργίας, µύδρους και προσβλητικάς φράσεις (“µοιχεπιβάτης”, “κακούργοι”,

“φωνασκών” και παρόµοια….)

»Την βαρείαν αυτήν εκτροπήν από του καθαρώς ιεραποστολικού σκοπού της

“Αποστολικής Διακονίας”, η οποία το πρώτον επιχειρείται, ως Γενικός Διευθυντής του

Οργανισµού και συνεπώς υπεύθυνος δια την έκδοσιν της “Φωνής Κυρίου”, αδυνατώ να

δεχθώ…

» Θέλω να ελπίζω, ότι η Υµετέρα Μακαριότης, σταθµίζουσα τα σοβαρά αυτά στοιχεία, τα

οποία συνοπτικώς εξέθεσα ανωτέρω, θα αναθεωρήση την ληφθείσαν απόφασιν…».

Σε δύο εβδοµάδες (10 Οκτωβρίου 1974) έγινε η πρώτη συνεδρίαση της Ιεραρχίας, εκεί ο

µητροπολίτης Ελευθερουπόλεως Αµβρόσιος σε µια πολύωρη αγόρευσή του άσκησε δριµύτατη

κριτική προσωπικά στο Σεραφείµ και στη µέχρι τότε πολιτική του. Μεταφέρουµε κάποια ελάχιστα

αποσπάσµατα:

«Πρώτος δοσίλογος είναι ο εν µέσω ηµών και επί κεφαλής της Ιεράς ταύτης οµηγύρεως

ιστάµενος Αρχιεπίσκοπος Σεραφείµ, ο κυρίως υπεύθυνος και δηµιουργός του

Εκκλησιαστικού δράµατος… δια τα αµέτρητα θανάσιµα σφάλµατά του και τας αθρόας

εκτελέσεις αθώων και αδυνάµων αδελφών συνεπισκόπων του, εγκλήµατα τα οποία εν

ψυχρώ απεφάσισε, διέταξε και εξετέλεσεν εξ αιτίας των δυσεξάριθµων ατασθαλιών και

εγκληµάτων στρεφοµένων κατά της Εκκλησίας.

»Επ’ εσχάτων κατέφυγε και εις την συγγραφήν, δηµοσιεύσας εις το Περιοδικόν

“Εκκλησία” εµπεριστατωµένην πραγµατείαν υπό τον τίτλον “Η αλήθεια δια το

Εκκλησιαστικόν ζήτηµα” δια να συγκαλύψη και δικαιολογήση τ’ αδικαιολόγητα και

ασυγκάλυπτα!

»Το εν λόγω τεύχος αρχίζει και τελειώνει µ’ ένα χονδροειδές και πελώριον ψέµα, ότι

δηλαδή εγράφη τούτο υπό του Μακαριωτάτου!

»Δεν θα χρησιµοποιήσω ενταύθα Πατερικά κείµενα, ως ο Μακαριώτατος, όστις όχι να

ερµηνεύση, αλλ’ ουδέ ν’ αναγνώση δύναται. Η συγγραφή του τεύχους εγένετο δια να

δικαιολογήση τας αυθαιρεσίας και τα κατά της Εκκλησίας Κανονικά του παραπτώµατα,

ως και δια να ρίψη βόρβορον κατά των τιµίων αγωνιστών.

»Το αληθές είναι ότι από της ανόδου σας εις τον Αρχιεπισκοπικόν θρόνον οι

Ιεράρχαι της επταετίας απηνώς εδιώχθησαν, περιφρονήθησαν, παρηγκωνίσθησαν,

εταπεινώθησαν, καθυβρίσθησαν. Δια να ζήσουν υπό τον Εκκλησιαστικόν ουρανόν θα

έπρεπε προηγουµένως να συρθούν ταπεινοί ικέται προ των ποδιών σας, να

εκλιπαρήσουν µετά δακρύων το έλεός σας, να δηλώσουν πλήρη υποταγήν εις τα

κελεύσµατά σας, να υποδουλωθούν ατιµίως! Ιδού τα λύτρα, άτινα θα έδει να

καταβάλουν δια να γλυτώσουν από την µήνιν σας.

»Τοιαύται, Μακαριώτατε, αθλιότητες δεν παρουσιάσθησαν επί Αρχιεπισκοπείας

Ιερωνύµου. Διότι οφείλοµεν να είµεθα δίκαιοι. Ο Ιερώνυµος εµερίµνησε και ηγωνίσθη και

επέτυχε να προαγάγη επιβλητικά αναστήµατα, αδιαβλήτους άνδρας, προσοντούχους και

αξίους κληρικούς εις την Επισκοπικήν Έπαλξιν. Επί των ηµερών σας συνέβη –

δυστυχώς – το εκ διαµέτρου αντίθετον.

»Μα όλα αυτά τα “καµώµατα” δεν τα κάνουν σοβαροί άνθρωποι, παρά µόνον άµυαλοι

και ξεπεσµένοι. Αλήθεια! Οποία και άπασα αποτρόπαια είναι ικανός να διαπράξη ο

άνθρωπος, όταν δεν φοβήται τον Θεόν.

»Ναι, Μακαριώτατε, διότι εκακουργήσατε κατά της Εκκλησίας. Εν τω προσώπω σας

υπετιµήθη το Επισκοπικόν αξίωµα. Και µόνον δια τα ανωτέρω παραπτώµατα θα πρέπει

να σας επιβληθή ΕΠΤΑΚΙΣ η ποινή της καθαιρέσεως.

»Τώρα, Μακαριώτατε, αγωνίζεσθε απεγνωσµένως να σωθήτε, µετερχόµενος παν

µέσον θεµιτόν και αθέµιτον ήτοι το θράσος, το ψεύδος, την απάτην, την αναίδειαν και

παν έτερον.

»Όλοι γνωρίζουν πόσον επολέµησα επί εξαετίαν ολόκληρον, συγκεκριµένας

διοικητικάς πράξεις του Ιερωνύµου. Θα ήτο όµως φρικτή εις βάρος του αδικία, εάν

ηρνούµην, ότι υπήρξεν ούτος έµφορτος ικανοτήτων και αρετών και ότι παν ό,τι έπραττε

το έπραττε καλή τη πίστει, πιστεύων ότι τούτο ωφελεί και προάγει τα εκκλησιαστικά µας

πράγµατα.

»Οιαδήποτε σύγκρισις µεταξύ εκείνου και υµών – Μακαριώτατε – θα ήτο αυτόχρηµα

βλασφηµία δυσχερής.

»Όση διαφορά υπάρχει µεταξύ λευκού και µέλανος, ουρανού και γης, ζωής και

θανάτου, παραδείσου και Άδου, τόση µεταξύ Ιερωνύµου και Υµών.

» Εκείνος κολοσσός γνώσεων και επιστήµης, ενώ σεις ο πλέον αδαής περί τα

τοιαύτα. Εκείνος ασκητής και ενάρετος, ενώ σεις ένας “καλοπερασάκιας” συγχωρήσατέ

µου την έκφρασιν, Σεβ. Άγιοι Σύνεδροι, και χωρίς ίχνος ιεράς ανησυχίας. Εκείνος

υπόδειγµα εργατικότητος και αποδοτικότητος, ενώ σεις κλασικόν παράδειγµα ραθυµίας

και στειρότητος. Με πρωτοφανή και αδικαιολόγητον κακεντρέχειαν επιτίθεσθε – από

8µήνου – εναντίον του, δια να τον ταπεινώσητε και εξευτελίσητε. Ώ (της αφροσύνης

σας)…

Μακαριώτατε,

» Απαιτώ να µε πιστεύσητε, ότι µε πολλήν λύπην συνέταξα το µετά χείρας έγγραφον, το

οποίον δεν θα σας το απηύθυνον, εάν δεν εσπεύδετε να κυκλοφορήσητε την ατυχή

Πραγµατείαν σας: “Η αλήθεια δια το Εκκλησιαστικόν ζήτηµα”, η οποία γέµει ασεβών

προκλήσεων και αποτελεί απόπειραν συγκαλύψεως και δικαιολογίας κακοήθων και

εγκληµατικών σας πράξεων…».

Μέσα στην Εκκλησία που θάπρεπε να λάµπει η αλήθεια, γιατί βρίσκεται ενθρονισµένος ο

σαρκωµένος Λόγος και διακινείται µυστικά το “πνεύµα της Αληθείας”, εδώ ακούστηκαν τέτοια

λόγια για τον προκαθήµενο που σκυθρωπάζεις, σφίγγεις τα χείλη, σκύβεις το κεφάλι, νοιώθεις

το σκοτάδι να σε τυλίγει και οι ελπίδες να πνίγονται.

Διαβάζοντας τα παραπάνω τότε – όπως και χιλιάδες άνθρωποι – έµεινα άφωνος, ο λογισµός

σάστισε, πώς µπορείς να πιστέψεις αυτά που επίσκοπος εξεστόµισε κατά πρόσωπο στον

αρχιεπίσκοπο Σεραφείµ ενώπιο της Ολοµέλειας της Ιεραρχίας (77 µητροπολιτών), ότι είναι

‘’δοσίλογος, ξεπεσµένος, άµυαλος, ψεύτης, απατεώνας, αναίδειος, εγκληµατίας, χωρίς

ντροπή…”; Και όµως! Αυτός έσκυψε το κεφάλι και τα’ άκουγε κοντά στο δίωρο, χωρίς να

ψελλίσει λέξη. Αν σε κάποιον τούλεγαν 2-3 λέξεις, απ’ αυτές θα είχε εξαφανιστεί από

“προσώπου γης”. Αν ήταν Ιάπωνας θα έκανε σεπούκου (χαρακίρι), ο αρχιεπίσκοπος

αποδέχθηκε την κατάσταση, συµβιβάστηκε για το θρόνο µε την αναλήθεια και ενσωµάτωσε στη

λειτουργία της την “κατά συνθήκην απάτη”. Και το φοβερότερο ήταν η δήθεν εµπεριστατωµένη

πραγµατεία του µε τον τίτλο: «Η αλήθεια δια το εκκλησιαστικόν ζήτηµα», που, όπως

βροντοφώναξε ο καταγγέλων επίσκοπος Ελευθερουπόλεως Αµβρόσιος “αρχίζει και τελειώνει

µ’ ένα χονδροειδές και πελώριον ψέµα, ότι δηλαδή εγγράφη τούτο υπό του

Μακαριωτάτου”!

“… Ο Μακαριώτατος, όστις όχι να ερµηνεύση Πατερικά κείµενα, αλλ’ ουδέ ν’ αναγνώση

δύναται…”. Ακόµα και ο βιογράφος του Σεραφείµ που ήταν θαµώνας και έτρωγε από τον

αρχιεπισκοπικό κορβανά, όταν προσπάθησε το 1984 να µαζέψει τα κείµενα και να τα

παρουσιάσει σαν απόσταγµα διακονίας για τα είκοσι δύο χρόνια αρχιεπισκοπικής “διακονίας”.

Ω…! Θεέ µου, µόλις µπόρεσε να συγκεντρώσει 32 σελίδες, λιγότερο από µιάµιση σελίδα το

χρόνο!

Τότε αρκετοί µετά τις κατά πρόσωπο καταγγελίες του Ελευθερουπόλεως Αµβροσίου

προσπάθησαν να ανακαλύψουν ποιος να ήταν ο κουκουλοφόρος συγγραφέας κρυπτόµενος

κάτω από το ράσο του Σεραφείµ; Τούτο στάθηκε αδύνατο! Έπρεπε να περάσουν 40 χρόνια µε

την κουκούλα ώσπου άφησε και ο τελευταίος από τους 12 δολοφονηµένους από τα βέλη των

‘’αγίων’’ επισκόπων. Και το φοβερό και τροµερό είναι να ισχυρίζεται ότι όλα τα έκανε “χωρίς

κάποιαν υστεροβουλίαν! Ήτο, … προϊόν δε της προς την Μητέρα Εκκλησίαν αγάπη του…”.

Δηλαδή χωρίς ντροπή , µας λέει ο κρυπτόµενιος συντάκτης ότι συνέργησε στις δολοφονίες 12

αγίων επισκόπων όχι από υστεροβουλία, ούτε που «από άγνωστος Αρχιµανδρίτης έγινε

Αρχιγραµµατέας της Ιεράς Συνόδου (1976), Επίσκοπος Ταλαντίου (1976) και κατόπιν

Μητροπολίτης Καλαβρύτων (1978)» (Φθιώτιδος Νικόλαος), αλλά για την αγάπη του προς την

Μητέρα Εκκλησία. Ο ΘΕΟΣ ΝΑ …ΦΥΛΑΕΙ!!!

Τώρα που έβγαλες την κουκούλα και µόνος σας φανερωθήκατε είτε από χαρά, είτε από

συνειδησιακό πρόβληµα, είτε από εφιάλτες, είτε… τούτο σας λέµε “άγιε” δέσποτα, ότι η

απάντηση σας στο µακαριστό Νικόλαο Φθιώτιδος είχε εξόφθαλµες αναλήθειες (δε θέλω να λέω

έναν αρχιερέα, ψεύτη, διότι το ψεύδος είναι περιοχή της κολάσεως).

Επιγραµµατικά σας λέµε τούτα: α) Η περισπούδαστη αυτή εργασία σας, γράφετε, ότι, ήταν

“υπό την έγκρισιν της Ιεράς Συνόδου”. Οι εγκρίσεις αποφάσεων της Ι. Συνόδου δεν

πρωτοκολλούνται; και αν ΝΑΙ! αυτή γιατί δεν πρωτοκολλήθηκε; β) Την “πατερική” αυτή µελέτη

την γράψατε- όπως ίδιος λέτε- διότι: «Εκείνην την περίοδο είχατε στη διάθεσή σας όλο το

Αρχείον της Ιεράς Συνόδου, ως Γραµµατέας της». “Άγιε” δέσποτα αυτή χονδροειδέστατη

αναλήθεια για προσέξτε τις ηµεροµηνίες. Το 1963 χειροτονήστε ιερέας, το 1968 (επειδή δε

γνωρίζετε τα καλά παιδιά της χούντας) διορίζεστε στη χωροφυλακή, προάγεστε σε Μοίραρχο,

Ταγµατάρχη και αντισυνταγµατάρχη και αποστρατευτήκατε το 1976 και αµέσως στις 17

Αυγούστου 1976 ο Σεραφείµ σας χειροτόνησε µητροπολίτη Ταλαντίου και σας διόρισε και

αρχιγραµµατέα της Ιεράς Συνόδου. Εδώ η υπέρ ‘’αλήθεια’’ βγάζει µάτια, διότι η

περισπούδαστη πραγµατεία σας δηµοσιεύθηκε 2 χρόνια ενωρίτερα που υπηρετούσατε στη

χωροφυλακή και δεν είχατε καµία σχέση µε το αρχείο ούτε γραµµατεία της Ιεράς Συνόδου.

Και αυτό το κρίνατε αναγκαίο, Σεβασµιότατε Αµβρόσιε Καλαβρύτων, (βγάλατε την κουκούλα)

για να “γνωσθή η αλήθεια και δια τον ιστορικόν του µέλλοντος”, όπως ο ίδιος γράψατε,

Ποια αλήθεια! Αλήήήήθεια; και γ) Συµβουλεύατε εσείς ο “προκεχωρηµένης ηλικίας” το

συνεπίσκοπό σας Νικόλαο “να µη ξύνει πληγές του παρελθόντος!”. Αλήθεια, µετά από 40

χρόνια, ποιος τις έξυσε τις µάτωσε και έγιναν πληγές…;

Γιαυτό το κατάπτυστο ΄΄πατερικό’’ κείµενο αντέδρασε να µη δηµοσιευθεί στη «ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ»

ο Διευθυντής της ‘’Αποστολικής Διακονίας’’ ο επίσκοπος π. Αναστάσιος Γιαννουλάτος και ο

Αρχιεπίσκοπος Σεραφείµ τον έδιωξε και διόρισε τον πνευµατικό πατέρα του Αµβροσίου, π.

Καλλίνικο Καρούσου µετέπειτα µητροπολίτη Πειραιώς.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Στο επόµενο φύλλο:

-Οι διωγµοί, οι απειλές, οι απόπειρες…

-Το τεράστιο έργο που δεν υπάρχει παγκόσµιο προηγούµενο.

-Η σύγκρουση µε τα Πατριαρχεία.

-Τα Οικουµενικά ανοίγµατα χωρίς παρέκκλιση της Ορθόδοξης οµολογίας

Εφ. Αγώνας Λαρισας Τριανταφυλλος Τασιοπουλος

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΣ. (Αναστασιαδα)

 Γ’ ΜΕΡΟΣ

Ο π. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ στην ΑΛΒΑΝΙΑ

Το φθινόπωρο του 1990 ο επίσκοπος π. Αναστάσιος δραστηριοποιούνταν µαζί µε το ιεραποστολικό κλιµάκιο στην Κένυα, προς τα τέλη Σεπτεµβρίου και ενώ βρίσκονταν στην πρωτεύουσα Ναϊρόµπι, δέχεται ένα απρόσµενο τηλεφώνηµα. Στην άλλη πλευρά του τηλεφώνου ήταν ο Αρχιγραµµατέας του Οικουµενικού Πατριαρχείου Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων που του ανήγγειλε

την απόφαση της Ι. Συνόδου ως και την ιδιαίτερη επιθυµία του Πατριάρχου Δηµητρίου ότι: “… ορισθήκατε Πατριαρχικός Έξαρχος στην Αλβανία…” 

( απρόσµενο ήταν, διότι η Κένυα ανήκε στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας). 

Το ξάφνιασµα και η απάντηση ήταν αναµενόµενη. “Με συγχωρείτε, δεν καταλαβαίνω”, επανήλθε ο συνοµιλητής του και πρόσθεσε: “Σας το ζητάει

εκτός του Πατριάρχου και ο άγιος Χαλκηδόνος” (ο σηµερινός Πατριάρχης Βαρθολοµαίος). “Σας παρακαλώ αφήστε λίγη ώρα να σκεφτώ”, ήταν η απάντησή του.

Η ώρα ήταν δύσκολη και η απόφαση ακόµα πιο δύσκολη: “Από πού κι ως πού εγώ να πάω εκεί; Σε µια χώρα που δεν έχει αποµείνει τίποτα µετά από έναν 45ετή και πλέον φοβερό διωγµό;”. Αποσύρθηκε σε διπλανό δωµάτιο και έπεσε γονατιστός να προσευχηθεί, ήταν ώρες κρίσιµες, ζήτησε την παρά Θεού βοήθεια. Του ζητήθηκε να προχωρήσει σε µία πολύ δύσκολη και αµφίβολη αποστολή, είχε το δικαίωµα να την αρνηθεί; Όταν ως Πρόεδρος και συντονιστής της Παγκοσµίου Συνελεύσεως για την Ιεραποστολή και τον Ευαγγελισµό είχε αρκετές φορές αναφερθεί στο θέµα: «Γεννηθήτω το θέληµά Σου. Ιεραποστολή στα ίχνη

του Χριστού». Μετά από αρκετή ώρα σηκώθηκα και είπα: “Μήπως τώρα είναι η κρίσιµη στιγµή!”.

Όταν ξαναχτύπησε το τηλέφωνο, ρώτησα: «Πότε πρέπει να έρθω…;», η απάντηση ήταν: «Αύριο!». «Μα έχω

προγραµµατίσει να τελέσω χειροτονίες…», πρέπει «είναι πολύ επείγον». Ήταν η πιο γρήγορη απόφαση που πήρα στη ζωή για ταξίδι. Την εποµένη βρισκόµουν στην Αθήνα (αφηγείται ο ίδιος).

Το θέµα όµως µπλοκαρίστηκε, διότι οι αλβανικές αρχές δε θεωρούσαν το διαβατήριο σε έλληνα κληρικό και µάλιστα απεσταλµένο από το Οικουµενικό Πατριαρχείο που το θεωρούσαν ως εχθρικό για την “αντιαλβανική” στάση τις προηγούµενες δεκαετίες, η εφηµερίδα “Zeri I popullit” στις 30 Ιανουαρίου 1991 µε πρωτοσέλιδο τίτλο, έγραφε: «Τα φαντάσµατα του Φαναρίου».

Οι δηλώσεις του αλβανού Προέδρου Ραµίζ Αλία τον Ιανουάριο του 1991 προς τον πρωθυπουργό της Ελλάδος και προς τον αµερικανικό παράγοντα ήταν πολύ αυστηρές: «Η αποστολή Πατριαρχικού Εξάρχου στην Αλβανία αποτελεί κατάφωρη ανάµειξη στα εσωτερικά της χώρας, πράγµα το οποίο η Αλβανία δεν πρόκειται να επιτρέψει και θα καλέσει την

Αλβανική Επισκοπή Βοστώνης, η οποία ανήκει στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αµερικής (OCA)» και η οποία είχε

ανακηρυχθεί αυτοκέφαλος από τη Ρωσική Εκκλησία.

Αυτή η διαµάχη κράτησε µήνες, παίχτηκε δυνατό παρασκήνιο µε πιέσεις από ισχυρούς και διεθνείς παράγοντες προς τα Τίρανα, προκειµένου η αλβανική ηγεσία να αποδεχθεί την παρουσία έλληνα κληρικού στην ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τον θεωρούσαν ως Δούρειο Ίππο της Ελλάδος που θα διαβρώσει την εθνική συνείδηση και εν τέλει να εξελληνίσει την Αλβανία.

Εκτός απο γεωπολιτικό θέµα, δεν έβλεπαν µε καλό µάτι την επανίδρυση της Ορθόδοξης Εκκλησίας από Έλληνες κληρικούς, διότι θεωρούσαν την Αλβανία µουσουλµανικό κράτος, αφού σε ποσοστό 60% ήταν µουσουλµάνοι.

Πίσω ήταν και το Βατικανό (µε το 10%), που είχε όµως ισχυρή επιρροή στο Βορρά της χώρας, αυτό φανερά σιωπούσε, αλλά όµως δούλευε υπόγεια.

Εν τέλει στις 15 Ιουλίου 1991,- µετά από µεγάλες πιέσεις- αναγκάστηκαν οι Αλβανικές αρχές να θεωρήσουν το διαβατήριο και αυτό για µόνο ένα µήνα παραµονής του στην Αλβανία. Την εποµένη Τρίτη 16η του µήνα έφθασε ο π. Αναστάσιος στα Τίρανα, τον συνόδευαν δύο άνθρωποι, ο γιατρός και καθηγητής Γ. Παπαζάχος και ο Αρβανίτης Ιερέας π. Γεώργιος Λεονάρδος. Στο αεροδρόµιο τον περίµενε µια µικρή οµάδα (20 περίπου ατόµων) κάποιων εναποµεινάντων ηλικιωµένων κληρικών χωρίς καν

ράσα, ή άλλο ιερατικό διακριτικό και κάποιοι ταλαιπωρηµένοι λαϊκοί µε τον επιτετραµµένο Έλληνα στα Τίρανα. Όλοι µαζί πήγανε στο Μητροπολιτικό Ναό του Ευαγγελισµού που είχε µετατραπεί από το καθεστώς σε γυµναστήριο. Αλβανική γλώσσα ο π. Αναστάσιος δεν γνώριζε καθόλου, ρώτησε κάποιο που γνώριζε καλά τα Ελληνικά πώς λέγεται το “ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ”. Πήρε ο καθένας από ένα κερί και αφού τα άναψαν, φώναξε «Krishti u Ngjall!» (Κριστούν Γκία) («Χριστός Ανέστη!») και όλοι µαζί µε

δάκρυα απάντησαν «Vertet u Ngjall:» («Αληθώς Ανέστη!»). Αυτές ήταν οι πρώτες λέξεις, ο π. Αναστάσιος και η αρχή της επανασύστασης και ανοικοδόµησης της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Αλβανικής Εκκλησίας.

ΒΡΗΚΕ “ΚΡΑΝΙΟΥ ΤΟΠΟ”

Από εδώ και πέρα ο Βηµατισµός του ήταν οδυνηρός, ανέβαινε σ’ ένα µονοπάτι γεµάτο περιπέτειες, στρωµένο µε πέτρες

κοφτερές και στροβόλια. Βηµάτιζε όµως γαλήνια σαν κάποιος άλλος να ήταν δίπλα του και τον ξαλάφρωνε, προχωρούσε µε άνεση και χαρά, µε τη βεβαιότητα πως η διακονία που κάνει, προσφέρεται σαν ένα φτωχό αντίδωρο στη µεγάλη προσφορά της λυτρωτικής θυσίας του Χριστού.

Ήταν φανερό από την πρώτη στιγµή ότι δεν πήγαινε για κάποιο θρόνο αλλά για µια καρέκλα που έτριζε και χωρίς ψάθα. Με το άκουσµα ότι έφθασε στην Αλβανία, φίλοι του γνωστοί και άγνωστοι ήταν προβληµατισµένοι, διότι έβλεπαν ότι τον έριξαν µέσα σε λάκκο µε λιοντάρια.

Οίκηµα να µείνει µε τους συνεργάτες του και κάποιο υποτυπώδες γραφείο δεν υπήρχε και τους παραχώρησε ένα µικρό χώρο στο παλαιό της κτίριο η πρεσβεία και συγκατοικούσαν µε το προσωπικό της.

Μετά ένα χρόνο περίπου, νοίκιασαν ένα µικρό ισόγειο σπιτάκι χωρίς θέρµανση και γενικά χωρίς υγιεινές συνθήκες, τα βράδια για κάποιες περιόδους να κόβουν το ρεύµα και να βρίσκονται στο σκοτάδι, µε τα άγρυπνα µάτια της Σιγκουρίνι, που σηµείωναν τους επισκέπτες και κατέγραφαν τις συνοµιλίες από µικρόφωνα που υπήρχαν από τη χοτζική εποχή στα σπίτια.

Και µετά τί έγινε; Με πολύ “γλαφυρό” τρόπο µας το περιγράφει ο δηµοσιογράφος Σταύρος Τζίµας “ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ” στην εφηµερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”.

«Ανεβαίνοντας από την πλατεία Σκεντέρµπεη τη λεωφόρο Ρούγκα ε Ντούρεσιτ, η οποία οδηγεί στο Δυρράχιο, στα δεξιά ήταν και παραµένει ο χώρος των πρεσβειών και αριστερά, λίγο πιο πάνω, η Αρχιεπισκοπή. Δεν είχε περάσει

πολύς καιρός από την εγκατάστασή του στην Αλβανία και σε µία από τις δηµοσιογραφικές µας αποστολές µας δέχτηκε στο «αρχιεπισκοπικό µέγαρο». Νιώσαµε σοκ, όταν µπήκαµε στο κτίριο, για να τον συναντήσουµε. Έµενε κυριολεκτικά σε ένα ερείπιο. Ήταν µια παλιά εκκλησία, η οποία είχε µετατραπεί από το καθεστώς σε κλειστό γυµναστήριο. Εκεί ο Αναστάσιος είχε στήσει το στρατόπεδό του. Αυτή ήταν η Αρχιεπισκοπή!

» Μας δέχτηκε σ’ ένα δωµατιάκι, τα τζάµια στα παράθυρα ήταν σπασµένα και καλύπτονταν από χαρτόνια. Ένας παλιός καναπές, µια υποτυπώδης βιβλιοθήκη µε λίγα εκκλησιαστικά βιβλία, µια εικόνα του Χριστού, ένα µαγκάλι για να ζεσταίνει τον χώρο και κάποια µισοσβησµένα κεριά.

» Έχουµε δύο έως τρεις ώρες το εικοσιτετράωρο ηλεκτρικό ρεύµα και δεν υπάρχει καλοριφέρ. “Ας είναι καλά το

µαγκάλι”, µου είπε, και στην επισήµανσή µου για τον κίνδυνο των αναθυµιάσεων, απάντησε χαµογελώντας:

» “Δεν βαριέσαι, όσο αντέξει το φιτίλι από το καντήλι µου”.

Μιλήσαµε τότε πολύ και για πολλά.

» Το ταξίδι που ξεκινήσαµε είναι µακρύ και δύσκολο. Η δικτατορία του Χότζα δεν άφησε τίποτα όρθιο. Πρέπει να

ξεκινήσουµε από την αρχή. Η καχυποψία του καθεστώτος είναι µεγάλο εµπόδιο στην προσπάθειά µας. “Μας

αντιπαλεύουν σκληρά οι ισλαµιστές, αλλά και κάποιοι κύκλοι του Βατικανου. Θα παλέψουµε και µε τη βοήθεια του Θεού

θα τα καταφέρουµε”, µου είπε».

Βρήκε “κρανίου τόπο”, περί τους 1600 ναούς από γκρεµισµένους, κατεστραµµένους ή µεταλλαγµένους σε χρήση όπως, κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια, αποθήκες, µηχανουργεία, µουσεία… δεν είχε παραµείνει τίποτα όρθιο, µέσα σ’ αυτόν τον

ορυµαγδό ζούσαν ακόµα περί τα είκοσι γεροντάκια παπάδες, άρρωστοι και πάµπτωχοι, από τους 440 που υπήρχαν πριν το καθεστώς.

Από την πρώτη στιγµή προσπάθησε να έρθει σε επαφή µε όλους τους Ορθοδόξους, ανεξάρτητα καταγωγής ή γλώσσας αλλά και µε πολιτικούς παράγοντες. Η πρώτη σηµαντική κίνησή του ήταν να καλέσει τη Γενική Κληρικολαϊκή Συνέλευση που έγινε την 1 η και 2 α Αυγούστου 1991 στο µετατρεµµένο σε γυµναστήριο µητροπολιτικό ναό “Ευαγγελισµός της Θεοτόκου” στα Τίρανα. Σ’ αυτή συµµετείχαν, 13 κληρικοί και 30 λαϊκοί από όλες τις εκκλησιαστικές Ορθόδοξες Επαρχίες της Αλβανίας.

Από εδώ βγήκε το πρώτο Γενικό Εκκλησιαστικό Συµβούλιο να επισκεφθούν τις αρχές, για να διεκδικήσουν τα δικαιώµατα της

Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Ξεκίνησε να περιοδεύει σε πόλεις και χωριά διασχίζοντας δρόµους κατεστραµµένους, µε το δικό του αυτοκίνητο ακατάλληλο για

τέτοιους δρόµους, σκαρφάλωνε σε ορεινές περιοχές, πότε καβάλα σε γαϊδουράκια και πότε µε τα πόδια, λειτουργούσε επάνω σε ερείπια, δίπλα από γκρεµισµένους ναούς ή κάτω από δένδρα, στην Κορυτσά που έγινε και η πρώτη χειροτονία διακόνου π. Ιωάννη (αλβανικής καταγωγής), έγινε µπροστά στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής που ήταν µουσείο.

Ζητούσε στήριξη και ήταν σαν να µην άκουγε κανείς, εκλιπαρούσε για βοήθεια και συµπαράσταση από πολιτικούς και

εκκλησιαστικούς και όλοι έκαναν τους αδιάφορους. Τον Απρίλιο του 1992 σαν από αγανάκτηση, σαν από απογοήτευση και για σπιουνιές που έβαλαν στο Πατριαρχείο, ετοιµάστηκε να γυρίσει στην Ελλάδα και στα Πανεπιστηµιακά του καθήκοντα. Μόλις µαθεύτηκε αυτό, έγινε “σεισµός”. Ο λαός της Αλβανίας ανεξάρτητα καταγωγής ζήτησαν την παραµονή του και τετραµελής

αντιπροσωπεία µε επικεφαλής τον ιερέα π. Κοσµά Κύριο επισκέφθηκαν το Πατριαρχείο από τις 5 έως 8 Ιουνίου και απαίτησαν από τον Πατριάρχη να ζητήσει την επιλογή του Αναστασίου από Πατριαρχικό Έξαρχο σε εκλογή Αρχιεπισκόπου της Αλβανικής Εκκλησίας.

Μετά µερικές ηµέρες (24 Ιουνίου 1992) ήρθε τηλεγράφηµα από το Πατριαρχείο: «Συγχαρητήρια! Εξελέγητε Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας» και αµέσως µετά άλλο που τον ενηµέρωνε ότι έχουν εκλέξει και άλλους τρεις αρχιµανδρίτες ως µητροπολίτες Βερατίου, Κορυτσάς και Αργυροκάστρου για να συγκροτήσουν την πρώτη Ιερά Σύνοδο.

Αιφνιδιαστικά (περιγράφει), διότι σε όλες τις εκθέσεις µου τους περιέγραφα τη µεγάλη δυσπιστία που είχαν οι αλβανικές αρχές απέναντι στο Πατριαρχείο. Τους ρώτησε αν υπήρξε κάποια συνεννόηση µαζί τους, η απάντηση ήταν αρνητική (φίδια τον έζωσαν).

Αµέσως ζήτησε να δει τον Πρόεδρο Σαλί Μπερίσα, ο οποίος δεν απαντούσε για ηµέρες, µετά από ξένες πιέσεις τον δέχθηκε στις 30 Ιουνίου 1992. Η απάντησή του ήταν ότι θα δεχθεί τη δική του εκλογή για τις ανάγκες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά δε θέλει

µια “ελληνοποιηµένη” Ορθόδοξη Εκκλησία και µε επ’ ουδενί λόγω δε δέχεται Σύνοδο συγκροτούµενη από έλληνες κληρικούς.

Η τριµελής επιτροπή του Πατριαρχείου που επισκέφθηκε τον Αλβανό Πρόεδρο στις 5 Ιουλίου δεν µπόρεσε να τον µεταπείσει και γύρισε ανήσυχη και απογοητευµένη. Ο Μπερίσα επανέλαβε και µε πολύ πιο αυστηρό τόνο, ότι είχε πει και στον π. Αναστάσιο.

Η ΕΝΘΡΟΝΙΣΗ ΤΟΥ π. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Μέσα σ’ αυτό το τεταµένο κλίµα ήταν για τον ίδιο µια εβδοµάδα ιδιαίτερα βασανιστική για µεγάλη περισυλλογή, αλλά µε πολλή προσευχή για το αβέβαιο µέλλον αυτής της Εκκλησίας.

Στις 12 Ιουλίου έστειλε στο Πατριαρχείο το “Μέγα Μήνυµα”, δηλαδή ότι αποδέχεται την ευθύνη του Αρχιεπισκόπου, την οποία

προηγουµένως την είχε υπογράψει στην Αγία Τράπεζα τοποθετηµένο σε µια σελίδα του Ευαγγελίου, κατά την πατριαρχική τάξη, που τυχαία αυτή η σελίδα ήταν και από Ευαγγέλιο της Μ. Παρασκευής.

Με την ανακοίνωση ότι η ενθρόνιση θα γίνει την Κυριακή στις 2 Αυγούστου, οι ακραίοι αντιφρονούντες (κυρίως µουσουλµάνοι) κύκλοι “επαναστάτησαν” και τάβαλαν µε τον Πρόεδρο Μπερίσα που έκανε αυτή την παραχώρηση και ζητούσαν την ανάκληση.

Η ενθρόνιση έγινε µε την παρουσία χιλιάδων λαού στο διαµορφωµένο όπως-όπως Μητροπολιτικό Ναό (φωτ. σελ. 23) του Ευαγγελισµού της Θεοτόκου. Ο Ορθόδοξος κόσµος βρίσκονταν σαν σε παραλήρηµα µε κραυγές το “άξιος-άξιος”, γιατί έβλεπαν µετά από τόσα χρόνια την Ανάσταση στην Εκκλησία τους να είναι µια πραγµατικότητα.

Μια µικρή οµάδα µε επικεφαλής δύο βουλευτές µουσουλµάνοι του κυβερνώντος κόµµατος (πίσω από πολλούς κρύβονταν µυστικές υπηρεσίες) επιχείρησαν να προκαλέσουν αναστάτωση ή και µαταίωση, αλλά ήταν τόσος ο κόσµος που αµέσως τους

αποµόνωσαν.

Η ενθρόνισή του ήταν σαν το δικαστήριο, από εδώ και πέρα άρχιζε η ανηφόρα του Γολγοθά, µε φορτωµένο το σταυρό στον

αρχιεπισκοπικό του ώµο. ΄’Επρεπε να προχωρήσει µόνος, κοιτούσε δεξιά, αριστερά µήπως εµφανιστεί κάποιος Σίµωνας Κυρηναίος να ελαφρύνει κάπως το βαρύ φορτίο του Σταυρού, αλλά…!

Το διαµορφούµενο µετά την πτώση του καθεστώτος ήταν εχθρικό και προς τους Έλληνες και προς την Ορθόδοξη πίστη, διότι είχαν διδαχτεί ακόµα και από το νηπιαγωγείο τον αθεϊσµό. Βλέποντας Έλληνα και παπά ηλεκτρίζονταν, πάθαιναν σαν ολόσωµη νεύρωση, γι΄αυτό ακούστηκαν σκληρές κουβέντες όπως “Δούρειος Ίππος” µέσα στην Αλβανία, “Μαύρο πρόβατο” ή “Έξω ο

µαύρος κόρακας” κ.ά..

Η ελληνική κυβέρνηση αµήχανη παρακολουθούσε τα τεκταινόµενα από µακρόθεν, οι δηµοσιογράφοι Ν. Μπαστέα  Μ. Προβατάς, µας περιγράφουν το εξής περιστατικό σε συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ το 1997 µεταξύ του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη και του Υπουργού Άµυνας Ι. Βαρβιτσιώτη, ο οποίος του είπε: «Στην Αλβανία έπρεπε να πάει ένας µάγκας και στέλνουµε έναν άγιο, σοφό άνθρωπο», ο πρωθυπουργός απάντησε: «Δεν έχεις δίκιο, Γιάννη. Ο πιο µεγάλος µάγκας είναι ο άγιος και ο σοφός». Αυτό λέει πολλά και πώς έβλεπαν οι Έλληνες κρατούντες την Εκκλησία και τα πρόσωπα που τη στελεχώνουν.

Το ανηφορικό λιθόστρωτο µονοπάτι προς το Γολγοθά ήταν από συνεχείς παρακολουθήσεις, καχυποψίες, συκοφαντίες, κακόβουλες πληροφορίες, απειλές και ένας καταιγισµός δηµοσιευµάτων εναντίον του.

Ο π. Αναστάσιος µε αίσθηµα ευθύνης προχωρούσε γαλήνια τη σταυρωµένη αρχιερωσύνη του και µε οποιοδήποτε κόστος, δήλωσε ότι θα παραµείνει πλέον ως υπηρέτης στην Αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τότε φίλοι και γνωστοί προθυµοποιήθηκαν να του αγοράσουν αυτοκίνητο αλεξίσφαιρο ή να πληρώνουν για φρουρά του. Η απάντησή του ήταν: «αυτό θα ήταν κρίσιµο λάθος, στον Αρχιεπίσκοπο πρέπει να του αρκεί η προστασία του Θεού». Υπήρξε και τούτο το απρόσµενο, κάποια ηµέρα έφθασε

στην αρχιεπισκοπή ένα αυτοκίνητο τεθωρακισµένο που το έστειλαν φίλοι από Αγγλία, οι οποίοι µάθαιναν για τις απειλές του και είχαν την καλοσύνη να το αγοράσουν, για να τον προστατεύσουν, χωρίς να έχουν βέβαια καµία συνεννόηση µαζί του. Τους ευχαρίστησε και αρνήθηκε όχι µόνο να το χρησιµοποιήσει, αλλά ακόµα ούτε να µπει µέσα από περιέργεια δέχθηκε και πολύ σύντοµα πωλήθηκε και για το γεγονός αυτού δήλωσε: «το να κυκλοφορεί ο Αρχιεπίσκοπος µε φρουρούς και τεθωρακισµένα

αυτοκίνητα θα υποδαυλίζει την καχυποψία για την αποστολή του».

Σε ερώτηση δηµοσιογράφου αν “Υπήρξαν στιγµές που κινδύνευσε η ζωή του;”, απάντησε: «Το µόνο που γνωρίζω είναι ότι ο εξαιρετικός οδηγός µου, ο Τάκιο Κοµπούζη – ο Θεός να τον αναπαύει – που οδηγούσε το αυτοκίνητό µου τις πρώτες δεκαετίες στους κακοτράχαλους δρόµους της Αλβανίας, µου εµπιστεύθηκε, στο τέλος της ζωής του, ότι κάποτε τον είχαν πλησιάσει και του είχαν προσφέρει ένα µεγάλο ποσό, για να µε αφήσει σε ερηµικό τόπο ή να προκαλέσει κάποιο αυτοκινητιστικό δυστύχηµα. Ακόµη είναι γνωστό ότι στη µεγάλη αναστάτωση του 1997 πολλές

σφαίρες σηµάδεψαν το γραφείο µου και τη σοφίτα, όπου µένω».

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 1993

µε τον αρχιµ. ΧΡΥΣ. ΜΑΫΔΩΝΗ

Με την άφιξη του π. Αναστασίου ως Πατριαρχικός Έξαρχος στην Αλβανία ήρθαν και δύο αρχιµανδρίτες, ο π. Δηµήτριος Ντετιµπασάνης Σιναΐτης µοναχός και καθηγητής της Πατµιάδας σχολής και ο Χρυσόστοµος Μαϋδώνης, πρωτοσύγκελος Ι. Μητροπόλεως Ιερισσού…

Τον Ιούνιο του 1993 ξέσπασε µεγάλη κρίση. Στις 24 του µήνα η αστυνοµία του Αργυροκάστρου, απαίτησε από τον π.

Χρυσόστοµο Μαϋδώνη να εγκαταλείψει την ίδια κιόλας ηµέρα την Αλβανία, µε το πρόσχηµα ότι στερούνταν άδεια παραµονής. Ο βασικός λόγος ήταν ότι ο Χρυσόστοµος µέσα στα κηρύγµατα ανακάτευε και αλυτρωτικά “εθνικά” µηνύµατα στους οµογενείς, βρήκε την κατάλληλη αιτία και αφορµή να επανέλθουν στο τροπάρι που καλλιεργούσε για µισό αιώνα το κοµµουνιστικό καθεστώς ότι οι Έλληνες αµφισβητούσαν την εθνική και εδαφική τους ακεραιότητα. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν ήθελαν έλληνες

κληρικούς για την Ορθόδοξη Αλβανική Εκκλησία. Τώρα τους δόθηκε η καλύτερη ευκαιρία που περίµεναν, ώστε να πλήξουν το θρησκευτικό φρόνηµα των Ελλήνων της Αλβανίας και τους ήρθε ως µεγάλο “δώρο” η αναµενόµενη στιγµή να στιγµατίσουν και τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο που ήταν και ο στόχος τους.

Οι µυστικές υπηρεσίες είχαν καλά οργανώσει το σχέδιο, πώς και πότε, θα γίνει η επιχείρηση.

Η ηµέρα που τους ήρθε ως “Θείον Δώρο”, ήταν η Πέµπτη 24 Ιουνίου το Γενέθλιο του Προδρόµου, όπου ο αρχιεπίσκοπος θα πήγαινε στο Αργυρόκαστρο να λειτουργήσει. Την παραµονή η αστυνοµία κάλεσε τον π. Χρυσόστοµο να εγκαταλείψει την Αλβανία,

ο αρχιεπίσκοπος βρέθηκε το βράδυ να διανυκτερεύει στο σπίτι του για την επόµενη ηµέρα στη Θεία Λειτουργία. Ο π.

Χρυσόστοµος αρνήθηκε και έτσι το σπίτι µου ήταν από το βράδυ σε αυστηρή επιτήρηση, ο κόσµος που δεν άργησε να το πληροφορηθεί, άρχισε να συγκεντρώνεται, οι καµπάνες χτυπούσαν σαν σε συναγερµό, ο αρχιεπίσκοπος που βρέθηκε µέσα του , ήταν σε δύσκολη θέση, χωρίς να ξέρει, τι µπορεί να κάνει. Στελέχη του Προξενείου ήρθαν να διαπραγµατευθούν, αλλά κατέληξαν

σε αδιέξοδο.

Η ατµόσφαιρα φορτίστηκε ακόµα πιο πολύ και επικίνδυνα και µετά το θάνατο ενός νεοσύλλεκτου στρατιώτη και τον τραυµατισµό άλλων δύο στο χωριό Επισκοπή απέναντι από την Κακαβιά και αυτό το απέδωσαν ότι έγινε από Έλληνες µειονοτικούς παρακρατικούς. Οι αρχές έκριναν σκόπιµο να µεταφέρουν τη σωρό του άτυχου στρατιώτη στους δρόµους προκαλώντας ανθελληνικό και αντιαρχιεπισκοπικό ντελίριο. Πλήθος κόσµου που συγκεντρώθηκαν να προστατεύσουν τον π. Χρυσόστοµο είχαν

γεµίσει τους πέριξ χώρους του σπιτιού του. Το τρίτο περιστατικό ήταν και το τελικό, όταν αστυνοµικός βρέθηκε χτυπηµένος από πέτρα στο πρόσωπο, αυτός αντέδρασε µε βίαια επίθεση στους συγκεντρωµένους, δηµιουργήθηκε πανδαιµόνιο, οι αστυνοµικοί

απωθούσαν, χτυπούσαν, αδιαφορώντας αν ήταν παιδιά, γυναίκες, άνδρες, νέοι ή γέροντες. Ακολούθησε το σπάσιµο της πόρτας και πήραν σηκωτό τον π. Χρυσόστοµο, τον φόρτωσαν σε κλούβα και τον άφησαν στο ελληνικό φυλάκιο της Κακαβιάς.

Σοκ προκάλεσαν οι σκηνές που µετέδιδαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία σε όλο τον κόσµο, τον αρχιεπίσκοπο να είναι σε

απόγνωση και να περιπλανάται µόνος του στα σοκάκια της πόλης.

Οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις και για ηµέρες. Η αστυνοµία χωρίς διακρίσεις εξαπέλυσε βία και τροµοκρατία.

Εκατοντάδες ήταν οι προσαγωγές, συλλήψεις και προφυλακίσεις.

Η κατάσταση είχε ξεφύγει, οι τόνοι ανέβηκαν επικίνδυνα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, η Ελληνική Κυβέρνηση απάντησε µε σκληρές δηλώσεις και µε µαζικές απελάσεις λαθροµεταναστών. Η αλβανική πλευρά κατηγόρησε την Ελλάδα για ανάλγητη στάση στους οικονοµικούς µετανάστες. Τα αλβανικά ΜΜΕ µετέδιδαν, για να δικαιολογήσουν τις κυβερνητικές ενέργειες µεταξύ των πολλών, ότι: «… η τοπική αστυνοµία της επαρχίας Αργυροκάστρου εκδίωξε τον Έλληνα πολίτη Χρυσόστοµο Μαϋδώνη,

που βρισκόταν στην Αλβανία ως ιερέας επισκέπτης, χωρίς τα απαιτούµενα έγγραφα, και ο οποίος για µακρύ χρονικό

διάστηµα µοίραζε προκηρύξεις, έντυπα και χάρτες στους οποίους η Νότια Αλβανία παρουσιαζόταν ως τµήµα της

Ελλάδας. Ο ίδιος διακήρυττε τη θρησκευτική διάσπαση και επιτέθηκε εναντίον του Πάπα του Βατικανού και της

ισλαµικής θρησκείας…».

Η κατάληξή τους είχε και σκόπιµα υπονοούµενα:

«Η όλη αυτή απάνθρωπη επιχείρηση εκδίκησης στοχεύει στην αποσταθεροποίηση της οικονοµικής και πολιτικής κατάστασης στην Αλβανία, κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα και από το αίτηµα των ελληνικών αρχών προς τους αλβανούς µετανάστες να µεταβούν στα Τίρανα και να ανατρέψουν την κυβέρνηση, εάν επιθυµούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα».

Σε µια εβδοµάδα απελάθηκαν 20.981 Αλβανοί “οικονοµικοί” µετανάστες και συνεχίζονταν οι µαζικές επιστροφές. Μέσα σ’ αυτό το έντονο και φορτισµένο κλίµα, ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος βρέθηκε 6-8 Ιουλίου 1993 στην Αθήνα, συναντήθηκε µε τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείµ και ζήτησε, ώστε να σταµατήσουν τις απελάσεις και να προσεγγίσουν

τα θέµατα µε διάλογο. Επισκέφθηκε και διευθυντές µεγάλων εφηµερίδων, τους οποίους παρακάλεσε να µην ρίχνουν λάδι στη φωτιά µε προσβλητικούς για τους Αλβανούς, όπως «επιχείρηση σκούπα».

Η παρέµβαση αυτή του αρχιεπισκόπου είχε επιτυχία και εκτιµήθηκε µε σχετικές δηλώσεις από τον Πρόεδρο Μπερίσα, από τον Πρωθυπουργό Μέξι και από τον Τύπο µε ευµενή σχόλια. Το δε Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που παρακολουθούσε µε κάποια αγωνία τα τεκταινόµενα µε απόφασή της στις 14 Ιουλίου αναφέρει ότι: «επικροτεί το έργο του Ορθόδοξου Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Αναστασίου, ο οποίος έχει ήδη καταβάλλει πολλές προσπάθειες για την επίλυση της κρίσεως µεταξύ των δύο χωρών».

Η ΚΑΤΑΛΛΑΓΗ ΔΕΝ ΚΟΠΑΣΕ

Ενώ το θέµα φάνηκε πως κόπασε, αυτό όµως υπόγεια δούλευε και περίµενε τη στιγµή της έκρηξης, ώσπου στις 10 Απριλίου 1994 έγινε µια περίεργη επίθεση µασκοφόρων στο συνοριακό φυλάκιο τις Άνω Επισκοπής, όπου σκοτώθηκε ένας Αλβανός στρατιώτης. Οι αρχές το απέδωσαν σε έλληνες µειονοτικούς και στον αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο ότι κρύβονταν από πίσω.

Ο Αρχιεπίσκοπος βγήκε αµέσως µε ανακοίνωση που δηµοσιεύτηκε στα αλβανικά και ελληνικά και καταδίκασε την ενέργεια: «… Η χριστιανική συνείδηση αποδοκιµάζει σταθερά και καταδικάζει τις τροµοκρατικές πράξεις. Ελπίζουµε… να αποκαλυφθούν οι ένοχοι, να καταλογισθούν οι ευθύνες, όπως επιβάλλει το δίκαιο …».

Δεν πέρασε 20ήµερο και ήρθε άλλο απροσδόκητο γεγονός. Ήταν Μεγάλη Παρασκευή (29/4/1994) και ο Αρχιεπίσκοπος ζήτησε άδεια για την περιφορά του Επιταφίου στους γύρω δρόµους. Οι αλβανικές αρχές του αρνήθηκαν, η δε αστυνοµία έζωσε την

περιοχή µε το δάκτυλο στη σκανδάλη, ενώ απειλούσαν ότι θα κτυπούσαν το εκκλησίασµα στην περίπτωση εξόδου τους µε τον Επιτάφιο.

Ο Αρχιεπίσκοπος στον αρχιεπισκοπικό θρόνο κρατώντας την Ιερά Σύνοψη συνέψαλε µε τους χορούς των ιεροψαλτών και του λαού που είχαν ασφυκτικά γεµίσει, όχι µόνο το µητροπολιτικό ναό και το προαύλιο, αλλά και τους γύρω δρόµους. Η γραµµατεία

της πρεσβείας πηγαινοέρχονταν µεταφέροντας µήνυµα από την Αθήνα στον αρχιεπίσκοπο, ότι ο Πρόεδρος της Αλβανίας είναι αποφασισµένος να χτυπήσει!

Λίγο πριν το τέλος των “Εγκωµίων”, κλείνει τη Σύνοψη, κοίταξε το στολισµένο Επιτάφιο και τον Τίµιο Σταυρό στεφανωµένο µε αγκάθια. Τότε του φάνηκε σαν να έσταζε αίµα από τα αγκάθια του, κοίταξε το λαό ιχνογραφώντας την αγωνία τους και τα

αισθήµατα των προσώπων τους, γύρισε δίπλα του στο θρόνο. Εκεί ήταν ένας γνώριµός του, ο Χρ. Φαϊλάνδης, τον κοίταξε µε νόηµα, έσκυψε το κεφάλι σαν κάποιο αγκάθι να κέντρισε την ευαίσθητη ψυχή του, ξανακοίταξε µε καρφωµένο το βλέµµα του στον Επιτάφιο που εκεί ήταν ο νεκρός Χριστός και έπρεπε να ακολουθήσει η ταφή Του. Ο ακάµατος και γενναίος αρχιερέας πήρε την απόφασή του και µε φωνή ως οι “σάλπιγγες της Ιεριχούς” σάλπισε: «Σήµερα κηδεύουµε τον Υιό του Θεού…! Πάµε!» και

κατεβαίνει από το θρόνο και ψάλλοντας τράβηξε προς τη λεωφόρο Καβάγια και όλος ο λαός τον ακολούθησε… και τελικά η αστυνοµία του Μπερίσα δεν τόλµησε να χτυπήσει το άδολο πλήθος.

Τα γεγονότα τρέχουν µε ταχύτητα. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους (1994) ακολούθησε η δίκη των πέντε στελεχών της ελληνικής µειονοτικής οργάνωσης «Οµόνοια» ως ανθρώπων που είχαν έµµεση εµπλοκή στο επεισόδιο της Επισκοπής µε το θάνατο του αλβανού στρατιώτη. Το κατηγορητήριο αλλάχτηκε τρεις φορές και τελικά τους παρέπεµψαν µε την κατηγορία περί κατασκοπείας,

η αλβανική κυβέρνηση είχε εξαπολύσει διωγµό κατά της ελληνικής µειονότητας και µε τελικό στόχο την εκδίωξη του Αναστασίου.

Ο πρόεδρος Μπερίσα τον θεωρούσε ως “Δούρειο Ίππο” των ελληνικών επιβουλών εις βάρος της Αλβανίας, είχε όµως το φόβο του διεθνούςπαράγοντα και ιδιαίτερα της Αµερικανικής επιρροής.

ΝΑ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Επί τρεις µήνες περίµεναν, ώσπου τώρα τους δόθηκε η χρυσή ευκαιρία να απαλλαγούν µια και καλή από τον αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο µε την ψήφιση του νέου Συντάγµατος που θα πραγµατοποιούνταν στις 7 Νοεµβρίου 1994. Μέσα σ’ αυτό πρόσθεσαν στο άρθρο 7 την παράγραφο 4, η οποία ήταν φωτογραφία του αρχιεπισκόπου Αναστασίου και προέβλεπε: «οι αρχηγοί των µεγάλων θρησκευτικών κοινοτήτων πρέπει να είναι Αλβανοί υπήκοοι γεννηµένοι στην Αλβανία και µε µόνιµη διαµονή σε αυτήν τα τελευταία είκοσι χρόνια». Ο πρόεδρος Μπερίσα ήταν βέβαιος ότι θα εγκριθεί και έτσι το θέµα “αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος” τελείωνε οριστικά.

Ήταν τόσο βέβαιος που στις 11 Οκτωβρίου έδωσε συνέντευξη τύπου και είπε: «Το νέο Σύνταγµα θα τεθεί σε ισχύ την εποµένη µέρα από την έγκρισή του. Ο Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος θα πρέπει να εγκαταλείψει την χώρα. Εγώ προσωπικώς εκτιµώ το έργο που έχει επιτελέσει…». Οι προσπάθειες που έγιναν από το εσωτερικό και εξωτερικό, για να

διαγραφεί η παράγραφος του άρθρου δεν απέδωσαν. Ο Μπερίσα που βρίσκονταν υπό ασφυκτικό κλοιό ισλαµικών κύκλων, ήταν ανένδοτος.

Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ξεσηκώθηκαν από άκρη σε άκρη στην Αλβανία, αλλά κατά θαυµαστό τρόπο ήρθαν σε συµπαράσταση άνθρωποι από κάθε φυλή, γλώσσα και θρησκεία, διότι έβλεπαν τη µεγάλη προσπάθεια που έκανε για τη χώρα ο αρχιεπίσκοπος για µεγάλα έργα υποδοµής (που δεν έκανε η κυβέρνηση) και για µια καλύτερη ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Επίσης έβλεπαν τα

χειροπιαστά έργα και όχι λόγια και απολάµβαναν και αυτοί (χωρίς διακρίσεις θρησκευτικές, πολιτικές) από τη διανοµή της τεράστιας ανθρωπιστικής βοήθειας που έφθανε καθηµερινά στην αρχιεπισκοπή της Αλβανίας από την Ελλάδα και άλλα µέρη του κόσµου. Υπήρχαν όµως και αντίθετες µεγάλες επιθέσεις από αλβανικούς εθνικιστικούς κύκλους.

Όσο πλησίαζε η ηµέρα του δηµοψηφίσµατος, οι ώρες για τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο γίνονταν όλο και πιο πολύ δύσκολες, άρχιζε σιγά-σιγά να µαζεύει τις αποσκευές του. Οι δρόµοι γύρω από την Αρχιεπισκοπή είχαν γεµίσει µε συνθήµατα: “Διώξτε το Δούρειο Ίππο”, “Έξω ο µαύρος κόρακας” κ.ά., ενώ τις νύχτες ‘’γνωστοί’’, “άγνωστοι” µέσα από αυτοκίνητα µε καλάσνικοφ γάζωναν το κτίριο της Αρχιεπισκοπής.

Πολλοί ξένοι διπλωµάτες ανησύχησαν για την όλη κατάσταση, αλλά πιο πολύ για τη ζωή του Ορθόδοξου ηγέτη. Η δε

αµερικανική πρεσβεία την παραµονή του δηµοψηφίσµατος διαµήνυσε τον Αναστάσιο να αποφύγει, να κοιµηθεί στην

Αρχιεπισκοπή. Όπως και έγινε, ο Αρχιεπίσκοπος βρέθηκε στο σπίτι του έλληνα πρέσβη Χρήστου Τσαλίκη.

Το αποτέλεσµα…! Ήρθε ως βροντή η Φωνή του Θεού! ΟΧΙ! Η συµµετοχή του κόσµου ήταν πρωτοφανής για δηµοκρατικές εκλογές. Ψήφισε το 84,4% του πληθυσµού και το ΟΧΙ ήταν ο κεραυνός… 56,38% και στο ναι, ως µια αλαζονική τιµωρία… το 43,62%.

Αυτό προκάλεσε σπασµούς στην κυβέρνηση της Αλβανίας, διότι διαµόρφωσε ένα ισχυρό ρεύµα και εδραίωνε την παραµονή του αρχιεπισκόπου Αναστασίου, ώστε να προχωρήσει στην ανόρθωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία.

Την περίοδο αυτή προέκυψε ένα µεγάλο ανθρωπιστικό γεγονός, µε πολλές εκπλήξεις.

Στο Βεράτιο (Berat) και στη γύρω περιοχή έπεσε η θανατηφόρα επιδηµία της χολέρας, οι δε ασθενείς εγκαταλελειµµένοι στους θαλάµους χωρίς φάρµακα περίµεναν το τέλος τους. Ο αρχιεπίσκοπος κινητοποιήθηκε αµέσως, µε γιατρούς και φάρµακα από Ελλάδα που αγοράστηκαν µε προσφορές από Έλληνες.Με όλο αυτό το δυναµικό, γιατρούς και φάρµακα, κατευθύνθηκαν στο Μπεράτι, ο δρόµος όµως ήταν κλειστός από κλούβες µε αστυνοµικούς που δεν επέτρεπαν να µπουν στην πόλη µετά από πολύωρες διαπραγµατεύσεις και για το σκοπό της επισκέψεως µε µεγάλη δυσκολία τους επέτρεψαν.

Μαζί τους εκτός από το φορτίο µε τα φάρµακα µετέφεραν µεγάλη ποσότητα σε χλώριο, γιατρούς και το τελευταίου τύπου ακτινολογικό µηχάνηµα για τις ανάγκες του νοσοκοµείου. Η επίσκεψη αυτή θεωρήθηκε ως δώρο Θεού, γι’ αυτό στις σκάλες τους περίµεναν όλο το ιατρικό και νοσηλευτικό µαζί µε το Διευθυντή του νοσοκοµείου Επισκέφθηκε ο ίδιος όλους τους θαλάµους µε

τους νοσούντας ασθενείς – παρά τις πιέσεις των γιατρών και των συνοδών να µην το κάνει – και βλέποντας τον πόνο αυτών των ανθρώπων τους µίλησε µε πολλή αγάπη για τη δοκιµασία τους. Ο ίδιος δήλωσε πολύ αργότερα ότι αυτό ήταν µια αξέχαστη στιγµή στη ζωή και µία πολύ µεγάλη εµπειρία.

Παρόλα αυτά, τα γεγονότα εναντίον του δε σταµάτησαν, διότι “ακραίοι” κύκλοι έκαναν ανεπίτρεπτες ενέργειες, για να

δηµιουργούν εντάσεις, όπως µε εµπρησµούς σε ναούς, καταστροφή τοιχογραφιών, πλαστογραφίες και πιέσεις να ξαναπάρουν ναούς πίσω, ότι δήθεν τα οικόπεδα ήταν δικά τους. Στην Πρεµετή δηµιούργησαν διάφορες αλχηµείες, ώστε να πάρουν τον κεντρικό ναό, για να τον ξανακάνουν “πολιτιστικό κέντρο” Επίσης πληροφορίες έφθαναν κάθε τόσο από διάφορα κέντρα ότι σχεδίαζαν αυτοκινητιστικό ατύχηµα.

Η χρονιά µε τη µεγαλύτερη κοινωνική αναταραχή στην Αλβανία ήταν το 1997. Ήταν η “χρονιά των πυραµίδων” που χιλιάδες απλοί άνθρωποι µέσα σε µια ηµέρα έχασαν ό,τι καταθέσεις είχαν συγκεντρώσει µε τη δουλειά και το υστέρηµα.

Για να αποπροσανατολίσουν το λαό και να δηµιουργήσουν πρόβληµα στον αρχιεπίσκοπο και την Ορθόδοξη Εκκλησία την Κυριακή 9 Μαρτίου το απόγευµα, η κρατική τηλεόραση πρόβαλε κινηµατογραφική ταινία που είχε γυριστεί στα χρόνια του αθεϊστικού καθεστώτος, για να συκοφαντήσουν, να σπιλώσουν και παράλληλα να δικαιολογήσουν τη δίωξη και κατάργηση της τότε Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Το έργο γυρίστηκε, παρουσιάζοντας ένα µητροπολίτη Ορθόδοξο ως ηθικό αυτουργό σε δολοφονία κάποιου νέου διανοούµενου µε όλο το στηµένο παρασκήνιο. Ο αγανακτισµένος λαός που είχε βγει στους δρόµους µερικές ηµέρες ενωρίτερα, σπάζοντας πόρτες από αποθήκες στρατιωτικού οπλισµού, άρπαξαν όπλα γύρω στο ένα εκατοµµύριο και άλλα εκρηκτικά υλικά. Τότε οι σφαίρες έπεφταν βροχή στους δρόµους, όλοι οι ξένοι εγκατέλειψαν την Αλβανία (εκτός από είκοσι ανθρώπους), τα βράδια ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν το γραφείο και την κατοικία του Αρχιεπισκόπου, αργότερα συνοµιλώντας µε το δηµοσιογράφο Nichola Gage του είπε: «αλλά, δόξα τω Θεώ, κανείς δεν χτυπήθηκε ποτέ».

Οι λεηλασίες πήραν µορφή ανησυχητική, δηλαδή ναοί “ξεγύµνωθηκαν”, στη µητρόπολη Αργυροκάστρου έπιασαν και έδεσαν τον ιερέα και του πήραν όλα τα χρήµατα που είχε για µεγάλα έργα ευποιίας, στη δε Κορυτσά έκλεψαν όλα τα υλικά που είχαν συγκεντρωθεί για την κατασκευή του Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως και όχι µόνο. Ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος βγήκε αµέσως και απηύθυνε µηνύµατα “ικεσίας” προς το λαό: «… Στις δύσκολες αυτές ώρες που περνά ο τόπος, δύο λόγια απλά:

Όχι άλλο αίµα, όχι στη σύρραξη, όχι στα όπλα, όχι µίσος στην καρδία…» και συγχρόνως έσπευσε να συγκεντρώσει και να προσφέρει βοήθεια σε τρόφιµα και φάρµακα σε ιδρύµατα, νοσοκοµεία, γηροκοµεία, ορφανοτροφεία και σε οικογένειες που είχαν δοκιµαστεί από την αναταραχή. Η πρώτη αποστολή ήταν πάνω από 12.000 δέµατα και η δεύτερη ξεπερνούσε τα 20.000 δέµατα.

Επίσης µεγάλη συµπαράσταση έδωσε και στις οικογένειες που οι άνθρωποί τους πνίγηκαν στο ναυάγιο των στενών του

Οτράντο της Ιταλίας, όταν πλοιάριο υπερφορτωµένο µε απελπισµένους επιβάτες αλβανούς προσπαθούσαν να ξεφύγουν από το χάος που επικρατούσε, συγκρούστηκε µε ιταλικό της ακτοφυλακής, µε αποτέλεσµα να χαθούν 60 γυναικόπαιδα. Ο αρχιεπίσκοπος

συγκλονισµένος δήλωσε: «όποιος περιφρονεί τους απροστάτευτους, περιφρονεί τον ίδιο τον εσταυρωµένο Χριστό».

Επισκέφθηκε ο ίδιος τις οικογένειες που πενθούσαν και ανέλαβε να τους βοηθήσει, όσο η κατάσταση απαιτούσε.

Η επόµενη χρονιά (1998) ήταν πολύ δύσκολη για τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, διότι διάφοροι κύκλοι και ιδιαίτερα από την Αθήνα διέδιδαν διάφορες ψευδείς και κακόβουλες πληροφορίες (σχετικά µε την εκλογή των τριών Αρχιµανδριτών ως µητροπολίτες στην Αλβανική Εκκλησία, χωρίς την συγκατάθεση της Αλβανικής κυβέρνησης που ήταν αντίθετη µε κάτι τέτοιο), ότι δήθεν ο Αρχιεπίσκοπος είχε αντιρρήσεις και όχι η Αλβανική κυβέρνηση, αυτές όµως δεν επηρέασαν µόνο το λαό αλλά ακόµα και το Πατριαρχείο. Τότε µέσα σ’ αυτό τον καταιγισµό συκοφάντησης σκέφθηκε να παραιτηθεί, όµως τον βασάνιζε το αδιέξοδο που θα δηµιουργούσε µια τέτοια απόφαση, διότι όλο το έργο που µε τόσες θυσίες είχε στήσει, θα κατέρρεε.

Χωρίς χρονοτριβή έσπευσε στην Κωνσταντινούπολη και συνάντησε τον Πατριάρχη και του εξήγησε την όλη µέχρι τότε προσπάθειά του για την ανασυγκρότηση της Ορθόδοξης Αλβανικής Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης τον άκουσε προσεκτικά και κατανόησε την τεράστια προσπάθεια του αρχιεπισκόπου Αναστασίου και τον συνέστησε να συνεχίσει απρόσκοπτα και µε τη βοήθειά του το έργο του.

Η χρονιά που ακολούθησε (1999) είχε πολλές περιπέτειες, αλλά είχε όµως και τα ευχάριστα, διότι υπήρξε µεγάλη προσέγγιση µουσουλµάνων προς την Ορθόδοξη Εκκλησία. Τούτο έγινε, διότι η Σερβία στην επιχείρηση εθνοκάθαρσης στο Κόσσοβο µε την ονοµασία “πέταλο” και των Νατοϊκών βοµβαρδισµών, περίπου 33.000 Αλβανοί µουσουλµάνοι του Κοσσόβου εγκατέλειψαν τις εστίες τους και κατέφυγαν στην Αλβανία. Οι πάντες τους είχαν εγκαταλείψει, τότε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος δεν άφησε την ευκαιρία, διορατικός ων διάβασε σωστά την κατάσταση, διότι έβλεπε πολύ µακριά, ακόµα να διαφυλάξει και τα χωριά της ελληνικής µειονότητας. Δηµιούργησε καταυλισµούς στα σύνορα, οργάνωσε ένα ευρύτατο ανθρωπιστικό πρόγραµµα, ως πρόεδρος του Συµβουλίου Εκκλησιών κινητοποίησε τους πάντες (κυβερνήσεις, οργανισµούς κ.ά.) και έφθασε να συγκεντρώσει

πάνω από 12 εκατ. δολάρια για τη σίτιση και για περίθαλψη, δηµιούργησε ιατρεία και ένα µαιευτήριο, εκτός από τα είδη πρώτης ανάγκης που µοιράζονταν καθηµερινά. Έτσι σιγά-σιγά µετατράπηκε η καχυποψία των µουσουλµάνων σε φιλία, στην περιοχή έκτισε ένα τέµενος για τους µουσουλµάνους και έναν ορθόδοξο ναό. Με την ενέργεια αυτή έδειξε στους Αλβανούς και

µουσουλµάνους ότι η Ορθοδοξία είναι αφιερωµένη στο Θεό της ειρήνης και της δικαιοσύνης και δεν είναι εχθρός τους, γι’ αυτό και ο ίδιος βρίσκεται και τους υποδέχεται, έτσι πλήθος από µουσουλµάνους ασπάσθηκε την Ορθοδοξία.

Μετά τον πόλεµο στους χώρους των καταυλισµών, η αρχιεπισκοπή δηµιούργησε κατασκηνώσεις µε σκοπό να φέρει και τους νέους κοντά στον Ορθοδοξία. Εδώ Φιλοξενούνταν χιλιάδες παιδιά (µουσουλµάνων, ορθοδόξων κ.ά.) κάθε χρόνο.

Παρά ταύτα όµως οι εντάσεις και οι θόρυβοι δε σταµάτησαν ούτε στιγµή από υπερεθνικιστικούς κύκλους µε σκοπό να φύγει ο Αναστάσιος, όπως έλεγαν “ο κατάσκοπος στην Αλβανία”. Τον Αύγουστο του 2010 γίνεται η δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούµα στη Χειµάρα, “διότι στην καφετέρια µίλησε ελληνικά”. Ο αρχιεπίσκοπος µε µια σκληρή ανακοίνωση έλεγε ότι αυτό “είναι µια εγκληµατική πράξη του πιο ακραίου φανατισµού… Τέτοιες αδικαιολόγητες βίαιες πράξεις, είναι απόλυτα

καταδικαστέες από κάθε εχέφρονα… αποφυγή αυτοδικιών, αναζήτηση της αλήθειας και επιβολή της δικαιοσύνης. Και ακόµα επιβάλλεται να εξασφαλιστεί ο σεβασµός της ελευθερίας κάθε πολίτη και όλων γενικών των ανθρώπινων δικαιωµάτων τους”.

Οι γνωστοί κύκλοι εκµεταλλεύτηκαν τη δήλωση και κατηγόρησαν τον αρχιεπίσκοπο ως ηθικό αυτουργό για την αγανάκτηση που δηµιουργήθηκε και πυροδότησαν τα γεγονότα και ότι παρέµβαινε σε κρίσιµα θέµατα δηµόσιας ασφάλειας της χώρας. Τα δηµοσιεύµατα ήταν επανωτά και σκληρά, τα πιο πολλά είχαν την υπογραφή ενός ακαδηµαϊκού που το κύριο σύνθηµά του ήταν η άµεση αποµάκρυνση του Αρχιεπισκόπου από την Αλβανία.

Ένα άλλο µεγάλο αγκάθι για τους Αλβανούς κυβερνώντες, ήταν ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, διότι µε ήπιο τρόπο διεκδικούσε την επιστροφή των περιουσιών των ελλήνων και των Εκκλησιών. Παρότι είχαν γίνει συµφωνίες να αποδοθούν στους κατόχους τους, το κράτος καθυστερούσε και δεν τις επέστρεψαν προβάλλοντας διάφορες προφάσεις. Ως βασικότερη δικαιολογία είχαν: “φέρτε µας τα χαρτιά ιδιοκτησίας”, διότι γνώριζαν ότι χαρτιά δεν υπάρχουν, επειδή µε το διωγµό µαζεύτηκαν και αυτά δηµεύτηκαν και όλα βρίσκονταν στα δικά τους χέρια και αρχεία. Στις δε περιπτώσεις των ναών ισχυρίζονταν (διότι δεν µπορούσαν να κάνουν και αλλιώς). «Ναι, η Εκκλησία είναι δική σας, αλλά το οικόπεδο δεν είναι δικό σας. διότι δεν υπάρχουν πουθενά στα

υποθηκοφυλακεία». Ποια υποθηκοφυλακεία; Αυτό συστηµατικά το καλλιεργούσε η κυβέρνηση, ώστε να δηµιουργεί συνέχεια προβλήµατα µε βασικό στόχο την εκδίωξη του αρχιεπισκόπου Αναστασίου, τον έβλεπαν ως αντίπαλο αγωνιστή και ως προστάτη

των αναξιοπαθούντων όλων των δογµάτων, επειδή ήταν άνδρας µεγάλου κύρους και γνωστός διεθνώς και έχαιρε της παγκόσµιας εκτίµησης.

Η αντίσταση του π. Αναστασίου στις ποικίλες συκοφαντίες, διαβολές, αντιδράσεις συνοψίζονται στη φράση που επαναλάµβανε τακτικά: «Όταν µας πετροβολούν, εµείς χρησιµοποιούµε τις πέτρες, για να κτίζουµε».

Πέρασαν 27 χρόνια από τότε που έγινε αρχιεπίσκοπος ο Αναστάσιος στην Αλβανία. Πορεύονταν όµως µέσα σε µια χώρα ως ηγέτης της δεύτερης εκκλησιαστικής οντότητας, χωρίς να του έχουν δώσει την υπηκοότητα, ήταν δηλαδή ένας όµηρος του καθεστώτος. Δύο αιτήσεις έκανε και αρκετές φορές ενοχλούσε αλλά στο αίτηµά του η κυβέρνηση “ένιπτε τας χείρας της” και το παρέπεµπε στον Πρόεδρο της Δηµοκρατίας, αυτός όµως φοβούµενος αντιδράσεις από εθνικιστικούς κύκλους το έβαζε στο χρονοντούλαπο. Ώσπου το 2018 ο τότε πρόεδρος της Δηµοκρατίας Αλίρ Μέτα αγνόησε τις αντιδράσεις και µε µια τολµηρή κίνηση έδωσε την αλβανική υπηκοότητα, αποκαθιστώντας την καταφανή αδικία σε βάρος του πνευµατικού ηγέτη των Ορθοδόξων Χριστιανών στην Αλβανία.

Η προσπάθεια εξοστρακισµού του αρχιεπισκόπου Αναστασίου και της Ορθόδοξης Εκκλησίας δε σταµάτησε ούτε ηµέρα και µέχρι ακόµα την κοίµηση του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, παρά τα ωραία και κολακευτικά λόγια που ακούγονταν κατά καιρούς από τους εκάστοτε πρωθυπουργούς και προέδρους της Δηµοκρατίας.

“Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΑ” στην Αλβανία

Μου είναι αδύνατο να εκδιπλώσω ολόκληρο το έργο της αρχιεπισκοπικής ποιµαντορίας του µακαριστού Αναστασίου, της µοναδικής ίσως προσφοράς του εικοστού πρώτου αιώνα που συνέδεσε την Πατερική εµπειρία, το επενδυτικό έργο και την αγωνία του λαού.

Η φωτισµένη µεθοδικότητα όµως του έδινε έµπνευση και πνοή στους σχεδιασµούς και τον έφερνε εκεί, που έσταζε ο ιδρώτας ή εκεί, που κυλούσε το δάκρυ.

Η παρουσίαση αυτού του τεράστιου έργου ποιµαντικού, οικοδοµικού… που κυβερνήσεις ακόµα δεν µπορούσαν να το

πλησιάσουν, γι’ αυτό δεν είναι για µένα τόσο εύκολη υπόθεση, επειδή πρώτον απαιτεί άνεση δηµοσιογραφικού χώρου και δεύτερον χρειάζεται καταβολή άµετρου χρόνου και κόπου. Αλλά όµως µε πολλή επίγνωση, µε γνώση όλων αυτών των δυσχερειών, θα σκύψω µε βαθιά ευλάβεια, για να µεταφέρω, ένα µικρό µέρος από τη δίτοµη έκθεση των πεπραγµένων του, συνοψίζοντας το πλούσιο υλικό ως ένα λιτό διάγραµµα της τεράστιασ προσπάθειάς του.

Καθώς θα βηµατίζουµε θα συναντήσουµε µαζί την απέραντη “Αναστασιάδα” που συγκλονίζει, που ενδεχοµένως πολλοί να

διερωτώνται που εύρισκε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος τα χρήµατα, για να υλοποιήσει τα φιλάνθρωπα και επενδυτικά

προγράµµατα και συγχρόνως να ανταποκρίνεται στα αιτήµατα των παράλληλων ιδρυµατικών σχηµατισµών;

Εν συντοµία: Όλα τα επενδυτικά έργα πραγµατοποιήθηκαν µε γενναιόδωρες προσφορές, από επώνυµους και ανώνυµους δωρητές που έβλεπαν ή µάθαιναν ότι το φτωχό ή το πλούσιο αφιέρωµά τους δεν σπαταλούνταν σε βεγγαλικά ανόητης επίδειξης, αλλά επενδύονταν µε σχέδιο, σοβαρότητα και ευθύνη σε έργα εκκλησιαστικής προοπτικής, σε υποδοµές αποστολικού έργου, σε επενδύσεις κοινωνικά ωφέλιµες για το λαό και σε κάλυψη άµεσων αναγκών των εµπερίστατων αδελφών. Ένα ενδεικτικό παράδειγµα από τα πολλά είναι η διαθήκη ενός Αθηναίου δικηγόρου Π.Κ., ο οποίος άφησε όλη την περιουσία του (πάνω από 3 εκατοµµύρια ευρώ) για το πνευµατικό και φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας της Αλβανίας. Τέτοιες περιπτώσεις υπήρξαν πάµπολλες.

Ό,τι σχεδίαζε και ό,τι έκανε, το υλοποιούσε µε µόνο από τις φιλάνθρωπες προσφορές που τις αποθέταν µπροστά του, όλοι εκείνοι που θαύµαζαν την αφιλοχρηµατία του, το ήθος του, διότι τους µαγνήτιζε το κρυστάλλινο όραµα του και η σφιχτή διαχείριση των χρηµάτων και όλων των άλλων πόρων που έφθαναν στην αρχιεπισκοπή της Αλβανίας.

Ο ίδιος ήταν φτωχός, αλλά πλούτιζε τους πάντες. Διωκόµενος ο ίδιος, άνοιξε για όλους (φυλή, γλώσσα, θρησκεία) τις πύλες της παρηγοριάς και της χαράς και έτσι τους σηµατοδοτούσε την κατεύθυνση προς την Ορθόδοξη αγκαλιά του Θεού και προς την αιωνιότητα.

Τα ανοίγµατα του µακαριστού Αναστασίου ήταν τόσο πολλά και τόσο µεγάλα που το κόστος τους σκαρφάλωνε στα ύψη.

Σήµερα θα αναφερθώ σε κάποια από αυτά, επειδή όλα είναι αδύνατον να σας τα µεταφέρω.

ΤΟ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

Για να καλύψει τις άµεσα οργανωτικές και λειτουργικές ανάγκες, δηµιούργησε συγκροτηµένη ειδική “Τεχνική Υπηρεσία” µε υπεύθυνο την πρώτη περίοδο (1993-2001) τον π. Θεολόγο Χρυσανθακόπουλο µε µια οµάδα από Αλβανούς και ξένους αρχιτέκτονες και µηχανικούς και µε συνεργασία κατασκευαστικών εταιριών και ξεκίνησε το τεράστιο αναγεννητικό έργο.

• Ανήγειρε από τα θεµέλια 160 ναούς, µεγάλους και µικρούς. Οι πιο επιβλητικοί είναι οι Καθεδρικοί της Κορυτσάς, του Φιέρι και του Βερατίου που καλύπτουν ο καθένας επιφάνεια 1.000 τ.µ., ακολουθούν του Δυρραχίου, του Αγίου Βλασίου, του Σέµαν, της Κουτσόβα, του Πόγραδετς, της Σκόδρας, των Αγίων Σαράντα (από αυτούς κάποιοι είναι διώροφοι) κ.ά.. Αυτός που ξεχωρίζει και είναι το επιστέγασµα όλων αυτών είναι ο Καθεδρικός της Αναστάσεως του Χριστού στα Τίρανα, ο οποίος ανεγέρθηκε σε οικόπεδο πέντε (5) στρεµµάτων στο κέντρο των Τιράνων. Ο σχεδιασµός του έχει ως πρότυπο την Αγιά Σοφιά, έχει εµβαδόν µαζί µε τους εξώστες 1.355 τ.µ., έχει ύψος 26 µέτρα, το κωδωνοστάσιο φθάνει τα 46 µ. Στον υπόγειο χώρο δηµιουργήθηκαν διάφορες αίθουσες, το µεγαλύτερο µέρος καταλαµβάνει το πολιτιστικό κέντρο για διάφορες εκδηλώσεις 850 θέσεων, το

εκκλησιαστικό µουσείο, το βαπτιστήριο για ενηλίκους και το βιβλιοπωλείο.

Η ανέγερσή του βασίστηκε σε βασικά στοιχεία από την Ορθόδοξη παράδοση, αλλά προσπάθησε να δηµιουργήσει κάτι το ιδιαίτερο για την Αλβανία του 21 ου αιώνα, αποφεύγοντας αντίγραφα ναών της Ελλάδος ή και άλλων χωρών.

Μέσα σ’ αυτό το συγκρότηµα κατασκευάστηκαν στη βορειοδυτική πλευρά το παρεκκλήσιο της Γεννήσεως Χριστού, το κωδωνοστάσιο, στην ανατολική πλευρά κατασκευάστηκε το Συνοδικό Κέντρο της Εκκλησίας που περιλαµβάνει µεταξύ άλλων, γραφεία, αίθουσες συνεδρίας, βιβλιοθήκη, παρεκκλήσι και εστιατόριο.

Η συνολική δοµηµένη επιφάνεια του συγκροτήµατος φθάνει τα 10.000 τ.µ.

• Ανακατασκεύασε ή επισκεύασε άλλους 170 ναούς.

• Έχει ανεγείρει πάνω από 75 κτίρια, τα οποία λειτουργούν ως µητροπολιτικά γραφεία, ξενώνες, εργαστήρια, εστίες νεότητας.

• Δηµιούργησε δύο ιδρύµατα της Εκκλησίας, αναγνωρισµένα ως Νοµικά Πρόσωπα:

α) Το ίδρυµα “K.O.E.U.”, Ορθόδοξο Διαγνωστικό Ιατρικό Κέντρο «Ευαγγελισµός», αρµόδιο για το υγειονοµικό έργο,

β) Το Ίδρυµα “F & D” «Πνοή αγάπης», το οποίο συντονίζει τα εκπαιδευτικά έργα της Εκκλησίας.

• Ίδρυσε 21 νηπιαγωγεία σε διάφορες πόλεις της Αλβανίας και πολλά Δηµοτικά Σχολεία.

• Ίδρυσε το Ορφανοτροφείο (“Ορθόδοξο Σπίτι Ελπίδος”).

• Και συνεχίζουµε µε το αλβανο-αµερικανικό Εκπαιδευτήριο “Πρωταγωνιστές” (µε νηπιαγωγείο, δηµοτικό, γυµνάσιο και λύκειο) στα Τίρανα.

• Δύο 9τάξια αλβανο-ελληνικά σχολεία “Πνοή Αγάπης”.

• Λύκειο “Πλάτων”.

• Δύο τεχνικά Λύκεια “Απόστολος Παύλος”.

• Ίδρυσε τα πρώτα (άγνωστα στην Αλβανία) Ινστιτούτα Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) στα Τίρανα µε έξι τµήµατα και στο Αργυρόκαστρο µε πέντε τµήµατα.

• Ίδρυσε το Συγκρότηµα Εργαστηρίων της Εκκλησίας (3.400 τ.µ.) “Ναζαρέτ” µε τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο,

σιδηρουργείο, ξυλογλυπτική, συντήρηση εικόνων και αγιογραφίας.

• Οικοτροφείον Θηλέων “Ρόδον το Αµάραντον”.

• Επαγγελµατικό Λύκειο.

• Δύο Εκκλησιαστικά Λύκεια “Τίµιος Σταυρός”.

• Κτηριακό συγκρότηµα της Θεολογικής Ακαδηµίας “Ανάστασις”.

• Πνευµατικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο Λούσκιας.

• Το 2010 µετά από επίµονη προσπάθεια το Υπουργικό Συµβούλιο του έδωσε άδεια για ίδρυση Ιδιωτικού Πανεπιστηµίου µε

την επωνυµία “Λόγος”, ξεκίνησε µε δύο τµήµατα και σήµερα έχει δώδεκα (12) τµήµατα), όλο σχεδόν το φάσµα των επιστηµόνων.

• Το 2021 ίδρυσε το Κέντρο εκµάθησης Ελληνικής Γλώσσας.

• “Σχολή Βυζαντινής Μουσικής” µε οικοτροφείο, στο κέντρο “Θαβώρ”.

• Ίδρυσε το 1995 το πρώτο Ορθόδοξο Πολυϊατρείο στα Τίρανα.

• Νοσοκοµείο ή Ιατρικό Διαγνωστικό Κέντρο “Ευαγγελισµός”, το οποίο διαθέτει 24 ειδικότητες µε τα αντίστοιχα εργαστήρια.

Στεγάζεται σε κτίριο έξι ορόφων και είναι εξοπλισµένο µε τα πιο σύγχρονα ιατρικά µηχανήµατα, µε στελεχωµένο από άρτιο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Από το 2000 έως 2022 έχουν πραγµατοποιηθεί άνω των 2,5 εκατ. επισκέψεις και εξετάσεις, για όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων.

• Οφθαλµολογικό και Ωτορινολαρυγγολογικό κέντρο µε εξοπλισµό τελευταίας ιατρικής τεχνολογίας.

• Κέντρα υγείας (κλινικές) σε πολλές αγροτικές περιοχές εξοπλισµένα µε τον απαραίτητο ιατρικό εξοπλισµό.

• Κινητή οδοντιατρική µονάδα που περιοδεύει σε πόλεις και χωριά.

• Αναστήλωσε 67 πολιτιστικά µνηµεία, οκτώ γκρεµισµένα µοναστήρια και κατέγραψε τα µεταβυζαντινά µνηµεία της

Αλβανίας.

• Κατασκεύασε πέντε υδραγωγεία, επίσης πραγµατοποίησε γεωτρήσεις σε τρεις περιοχές και επί πλέον προσέφερε σωλήνες ύδρευσης σε διάφορα χωριά για πολλά χιλιόµετρα.

• Τα διάφορα κοινωφελή έργα σε διάφορα µέρη της Αλβανίας ξεπερνούν τα 100.

• Το εργαστήρι συντήρησης εικόνων µέχρι 2022 είχε αποκαταστήσει περί τις 600 παλαιές εικόνες.

• Κατασκεύασε αγροτικούς δρόµους σε 10 επαρχίες, έκανε τσιµεντοστρώσεις σε πολλά χωριά.

• Δηµιούργησε πλατείες, έφτιαξε γέφυρες και έστησε παιδικές χαρές σε κωµοπόλεις και χωριά.

• Τα οικοδοµικά και επενδυτικά έργα υποδοµής φθάνουν τα 500. 

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας έχει συµβάλει στην οικονοµική ανάπτυξη της χώρας µε τρόπο αθόρυβο, προσφέροντας εργασία σε εκατοντάδες ντόπιους τεχνίτες και εργάτες, σε δεκάδες τοπικές εταιρίες και σε εκατοντάδες υπαλλήλους. Είχε αναδειχθεί ο σοβαρότερος επενδυτής της χώρας και καταβάλλοντας τους φόρους, χωρίς να εξάγει ούτε ένα ευρώ ή δολάριο εκτός Αλβανίας.

• Το 1998 λειτούργησε ο πρώτος Ορθόδοξος ραδιοφωνικός σταθµός.

• Στο Τυπογραφείο που από το 1992 λειτουργεί, τυπώνονται: α) η µηνιαία αλβανική εφηµερίδα “Ngjallja” (“Ανάσταση”), το παιδικό περιοδικό “Gezohu” (“Χαίρε”), το νεανικό περιοδικό “Kambanat” (“Καµπάνες”), το φοιτητικό δελτίο “Fjala” (“Λόγος”), το αγγλικό δελτίο “Occasional Bulletin” και το τετραµηνιαίο επιστηµονικό περιοδικό “Kerkim” (“Αναζήτηση”).

Επίσης εδώ έχουν εκδοθεί περί τα 160 βιβλία, λειτουργικά, εποικοδοµητικά, επιστηµονικά κ.ά..

• Ίδρυσε το Σύνδεσµο Ορθοδόξων Νέων “Τέκνα φωτός”, διότι πίστευε ότι η βασική αρχή για την ανασυγκρότηση της

εκκλησιαστικής ζωής είναι οι νέοι, η ελπίδα για το µέλλον της Εκκλησίας. Μέχρι το 2022 είχε δηµιουργήσει και λειτουργούσαν 52 νεανικά κέντρα σε διάφορες πόλεις της χώρας. Μέσα στην Αρχιεπισκοπή επίσης λειτουργούσε ειδική επιτελική οµάδα που παρακολουθούσε το πρόγραµµα κατήχησης και πνευµατικής καλλιέργειας των µαθητών. Για δε τους φοιτητικούς κύκλους λειτουργούσε στα Τίρανα ειδικό κέντρο.

• Επιπλέον σε διάφορες κατάλληλες περιοχές δηµιούργησε έξι ειδικά διασκευασµένους χώρους, όπου γινόταν θερινές και χειµερινές κατασκηνώσεις µε έντονο πνευµατικό πρόγραµµα. Σ’ αυτούς πραγµατοποιούνταν για πνευµατικό ανεφοδιασµό, ηµερήσιες ή ολοήµερες συναντήσεις “κατασκηνώσεις” παιδιών.

• Δηµιούργησε δραστήριες οµάδες από νέους και από γυναίκες που ως στόχο είχαν να επισκέπτονται διάφορα ιδρύµατα

(άσυλα, φυλακές, νοσοκοµεία, ανήµπορους, ηλικιωµένους) και σε παιδιά µε ειδικές ανάγκες.

• Έστησε τη “Διακονία Αγάπης” που µε το κοινωνικό – φιλανθρωπικό έργο της, προσέφερε βοήθεια σε Σχολεία,

Ορφανοτροφεία, νοσοκοµεία, οίκους τυφλών και κωφαλάλων… Από τη σύστασή του το 2005 προσέφεραν καθηµερινά γεύµατα αγάπης σε άπορους µόνο στα Τίρανα περί της 300 µερίδες φαγητό, ανάλογα γίνονταν και σε άλλες πόλεις.

• Ίδρυσε το γηροκοµείο γυναικών “Οικογένεια αγάπης - Θεοτόκος” στους πρόποδες του όρους Ντάιτι.

• Κατά το διάστηµα της ποιµαντορίας (µέχρι το 2021) του Αρχιεπισκόπου π. Αναστασίου, είχαν δοθεί 39.400 υποτροφίες σε µαθητές γυµνασίου και λυκείου και σε φοιτητές νέους και νέες διαφόρων κοινωνικών στρωµάτων, (µέρος αυτών υπάρχουν σε

φωτογραφίες σε διάφορα σηµεία της εφηµερίδας).

Η περιγραφή δράσεων του “πιστού οικονόµου” των αγίων Μυστηρίων, του ιερού χρήµατος και έργων του δεν έχουν τελειωµό, διότι ήταν ένα ανήσυχο πνεύµα, µε πυρωµένη καρδιά, ορθόδοξη πίστη, και λαµπαδοδροµούσε την αγάπη, αυτό δεν έµεινε αδιάφορο ακόµα και από τους εχθρούς του. Δεν άφησε τοµέα εκκλησιαστικής, και κοινωνικής δράσης που να µην τον καλύψει, όταν ιχνογραφούσε κάποιο πρόγραµµα, οσοδήποτε επίπονο και δαπανηρό και αν ήταν, το µετουσίωνε σε ζωντανή παράδοση.

Θα κλείσω εν µέρει αυτό το κεφάλαιο, διότι δεν έχει τελειωµό, µε ένα περιστατικό και µε ένα τεράστιο κοινωνικο-οικονοµικό έργο.

α) Το 2001 µια αντιπροσωπεία του Συµβουλίου Απόδηµου Ελληνισµού, επισκέφθηκαν την Αλβανία και βλέποντας το έργο που πραγµατοποιούσε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ενθουσιάστηκαν και στην συνάντηση που είχαν µαζί του, ο Πρόεδρος Άντριου

Άθενς, ρώτησε τον π. Αναστάσιο τι δώρο θα ήθελε να του κάνουν. Η απάντησή του ήταν: “µια µπουλντόζα”, όλοι της συνοδείας ξαφνιάστηκαν και χαµογέλασαν. Τι λέει τούτος! Τότε ο αρχιεπίσκοπος τους εξήγησε: «Έχουµε πολλούς κατεστραµµένους

δρόµους εδώ. Πρέπει να γίνουν πολλά έργα οδοποιίας και υδροδοτήσεως». Η επιθυµία του αρχιεπισκόπου άµεσα

εκπληρώθηκε. Μετά από λίγο καιρό έφθασε η µπουλντόζα και µε πρόσθετα πολλά άλλα ειδικά µηχανήµατα άρχισε να γίνονται διανοίξεις και άλλων χωµατουργικών έργων σε ορεινές κυρίως περιοχές.

β) Σας παρουσιάζω το δεύτερο που είναι πρωτόγνωρο για ενέργεια εκκλησιαστικού άνδρα και αποτελεί ένα εκκλησιαστικό και

οικονοµικό άθληµα.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος δεν ήταν ούτε µόνο θεωρητικός ούτε µόνο πρακτικός, διέθετε µια θαυµαστή ικανότητα να συναρµόζει τη θεωρία µε την πράξη, τη θεολογική προσέγγιση της επικαιρότητας µε την προγραµµατισµένη διακονία του λαού του Θεού.

Όλα τα άρχιζε µε πολλή προσευχή, πριν ξεκινήσει κάποιο έργο και µετά την εµπειρία του µόχθου ξαναγύριζε στην προσευχή και στη µελέτη του θείου θελήµατος.

Οι σχεδιασµοί του δεν ήταν αυστηρά διοικητικοί ή ποιµαντικοί, το µυαλό του γόνιµο και ανήσυχο, τολµούσε το δρασκέλισµα της ιερατικής πύλης και την αντιπαράθεσή του µε προβλήµατα – για εµάς εντελώς ξένα – προς την εκκλησιαστική του εµπειρία. Η

20ετής παρουσία του στο τιµόνι της Ορθόδοξης Αλβανικής Εκκλησίας, µε συνεχώς το χέρι απλωµένο να ζητάει βοήθεια για να καλύπτει τις οικοδοµικές ανάγκες που ήταν απαραίτητες για την λειτουργική πορεία της Εκκλησίας. Με την πάροδο του χρόνου εκείνο που του έγινε δυσβάσταχτο φορτίο, ήταν οι λειτουργικές ανάγκες, οι ιερείς που έµπαιναν στον κλήρο ήταν σχεδόν όλοι

οικογενειάρχες και µε τις υποχρεώσεις τους. Στην αρχή ο αριθµός ήταν µικρός, µε την πάροδο του χρόνου ο αριθµός µεγάλωνε και τότε άρχισε να διαφαίνεται αβεβαιότητα για το µέλλον πώς θα µπορούσε να στηριχθεί!

Για την αντιµετώπιση του οικονοµικού προβλήµατος σε σταθερή βάση για τη µελλοντική πορεία δεν αρκέστηκε στα προσωρινά καταπλάσµατα, αλλά µε γενναία βήµατα προχώρησε σε ριψοκίνδυνες ενέργειες. Έτσι τον Οκτώβριο του 2011, ίδρυσε την

αναπτυξιακή εταιρία «Οικολογική ενέργεια» µε σκοπό την εκµετάλλευση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Με βάση αυτή ζήτησε και έλαβε την άδεια για την κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού σταθµού, αξιοποιώντας τα νερά του ποταµού Ραπούν (RAPUN),

εντάσσοντας πλήρως µε την ενεργειακή στρατηγική της Αλβανικής κυβέρνησης και ανταποκρινόµενος µε τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Αυτό ήταν το πρώτο στο είδος έργο στην Αλβανία. Η κατασκευή του έργου θα δώσει µεγάλο µέρος στην ηλεκτρική

επάρκεια της χώρας µετά από τη… σύνδεσή του µε το αλβανικό ενεργειακό δίκτυο.

Για την κατασκευή του έργου η Εκκλησία τα κεφάλαια που χρειάζονταν, τα δανείστηκε από τραπεζικά ιδρύµατα και για την αποπληρωµή των δανείων συµφωνήθηκαν, ένα ποσοστό των εσόδων από την παραγόµενη ηλεκτρική ενέργεια να πάει στα δάνεια, το δε υπόλοιπο να καλύπτει ανάγκες οικονοµικές της Εκκλησίας αλλά και ενισχύσεις ιεραποστολικών δραστηριοτήτων Αφρικής και Άπω Ανατολής.

Το έργο που ξεκίνησε το 2012, ολοκληρώθηκε το 2016 και τα εγκαίνια έγιναν στις 2 Αυγούστου του ίδιου έτους, η παρεχόµενη ηλεκτρική ισχύς ήταν 9,9 MWe. Στην οµιλία του ο Αρχιεπίσκοπος µεταξύ άλλων είπε: «… Σε εκείνη την περίοδο της αβεβαιότητας (που ανέλαβε την αρχιεπισκοπία της Αλβανικής Εκκλησίας), της αγωνίας και της φτώχειας το βασικό µήνυµά µας ήταν: Τολµούµε να ελπίζουµε! Όχι γιατί είµαστε αφελείς ή ότι δεν βλέπουµε το πλήθος των αντιξοοτήτων που

ορθώνονται εµπρός µας, αλλά διότι πιστεύουµε ότι πάνω από όλες τις εξουσίες που επηρεάζουν τον κόσµο, τελικά είναι η Ύψιστη Πραγµατικότητα. Αυτός ο οποίος έχει την απόλυτη εξουσία στο σύµπαν, είναι ο Θεός της αγάπης. Τον οποίον µας αποκάλυψε ο ενανθρωπήσας Λόγος Του ο Ιησούς Χριστός. Τολµούµε να ελπίζουµε, διότι: “Ο Θεός αγάπη εστί, και ο µένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ µένει και ο Θεός εν αυτώ” (Ιωάν. 4, 16) αυτήν η βεβαιότητα οδήγησε και καθοδηγεί τα βήµατά µας…».

Με το που µπήκε αυτό σε λειτουργία, ξεκίνησε ένα ακόµα όµοιο έργο αξιοποιώντας τα νερά της υδρολογικής λεκάνης της Llenga από τις πηγές του άνω ρου του ποταµού Σκουµπίνι µε τέσσερις µικρότερους υδροηλεκτρικούς σταθµούς µε συνολική ισχύ 8 MWe

Τα έργα αυτά είχαν πολλαπλά οφέλη, διότι αύξαναν την επάρκεια σε ηλεκτρική ενέργεια της χώρας, την τοπική και τουριστική ανάπτυξη, την απασχόληση, τα εθνικά έσοδα, την οικονοµική ενίσχυση της Εκκλησίας, το περιβάλλον µε τη µείωση των αερίων κ.ά.

Αυτά όλα είναι µέρος φυλλοµέτρησης της τεράστιας “Αναστασιάδας” που την πραγµατοποίησε µέσα από τον ανθώνα της αγάπης και την ασκητική πτωχεία, και µέσα από αυτά αναδείχθηκε µια πηγή ανεξάντλητη οραµάτων και υλικών δωρηµάτων.

Αρχιεπισκοπος Αλβανιας Αναστασιος.

Ο ΚΟΛΛΟΣΙΑΙΩΝ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΦΑΜΜΙΛΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΥ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΩΝ.

ΑΠΑΝΤΑΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ, ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΠΥΛΩΤΑ ΣΤΟΜΑΤΑ.

ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ, ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ,  ΕΠΟΥΡΑΝΙΕΣ.

Εμεις, ΥΠΟΚΛΙΝΟΜΑΣΤΕ ΜΠΡΟΣΤΑ ΤΟΥ.

 Δ΄Μερος τελευταιον.

του Τριαντ. Τασιοπουλου, εφημεριδα ΑΓΩΝΑΣ Λαρισας.

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ και η ΓΝΩΡΙΜΙΑ

Με την κοίµηση του τελευταίου επιζώντος, από τους 12 διωκόµενους µητροπολίτες Αττικής και Μεγαρίδος, του π. Νικοδήµου (Γκατζιρούλη), την πρώτη ηµέρα του Απριλίου 2013, ξεφύτρωσαν κάποιοι σαν µανιτάρια µετά από απόβροχο και άρχισαν να γράφουν σε εφηµερίδες ή να παρουσιάζουν διάφορα βιβλία και µάλιστα κάποια είχαν βραβευτεί (λόγω µάλλον ψεμµάτων) εναντίον του µακαριστού αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου Α΄ (Κοτσώνη) των καρατομηµένων 12 αγίων µητροπολίτων χωρίς καμµία κατηγορία και

αυτό το έκαναν, διότι πίστευαν ότι δεν υπάρχει τώρα άνθρωπος να τους απαντήσει!

Άρχισαν να εµφανίζονται πρόωρα “δεσµευµένα” βιβλία µε παρουσιάσεις και άρθρα σε διάφορα σάιτ αλλά και σε εφηµερίδες επαρχιών και µεγάλες των Αθηνών. Ενδεικτικά:

Α) 20 Απριλίου 2015, δηµοσιεύθηκε άρθρο µε τίτλο “48 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ: «ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ»”, «Όταν η Νύµφη δεν ήταν “Εθνικόφρων”». Αναδηµοσιεύθηκε εκτός του τοπικού τύπου σε πληθώρα άλλων εφηµερίδων και σε 57 σάιτ και

ιστοσελίδες, το δε κείµενο ήταν ένα ψέµμα, ένας βόθρος ακαθαρσίας, στείλαµε απάντηση σ’ όλους αυτούς, αλλά τότε κανείς δεν την ανάρτησε! (βλ. “Αγώνας”, αρ. φύλλου 220/ΣΕΠΤ. 2015).

Β) Η εφηµερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” στο Κυριακάτικο φύλλο της 11 ης Ιουν. 2017 καταλαµβάνει ολόκληρη τη σελίδα 29, µε τίτλο

“Η Εκκλησία της Ελλάδος και η Χούντα” του Μητρ. Αλκαλοχωρίου κ. Ανδρέα Νανάκη. Στείλαµε απάντηση προς την Εφηµερίδα και σε διάφορα ιστολόγια, αλλά όλοι αρνήθηκαν να τη δηµοσιεύσουν! (βλ. “Αγώνας”, αρ. φύλλου 241-2/ΙΟΥΝ. 2017).

Γ) Απάντηση στον οµ. Καθ. Πανεπιστηµίου Αθηνών κ. Ιωάννη Κονιδάρη (βλ. “ΑΓΩΝΑΣ”, αρ. φύλλου 243/ΑΥΓ. 2017) που προλογίζει ένα βιβλίο “µε ιστορική και νοµοκανονική προσέγγιση” και λέγει για το συγγραφέα του ότι έχει «εδραία επιστηµονική

κατάρτιση και αντικειµενική κρίση». Επίσης ο ίδιος είχε κάνει και µια θαυµάσια κριτική στο βιβλίο που είχε τίτλο «Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 1967-1974» και όλα αυτά του κ. καθηγητού δηµοσιεύθηκαν σε πολλά έντυπα και ηλεκτρονικά µέσα, και

τον ρωτούσαµε: “Κύριε καθηγητά του Εκκλησιαστικού Δικαίου κ. Ιωαν. Κονιδάρη, είναι επιστηµονικό «διδακτορικό» σύγγραµµα ή τυµβωρυχία;”. ούτε απάντηση λάβαµε, ούτε κάποιο Μέσο την απάντησή µας την ανάρτησε.

Δ) Την απάντηση σε άρθρο “ιστορία χωρίς φτιασιδώµατα” και µε µια φωτογραφία κατάπτυστη όχι µόνο ψευδέστατη, αλλά και βδελυρή, και αυτά δηµοσιεύτηκαν στην υποτιθέµενη “αγωνιστική” εφηµερίδα “ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ” η οποία, όχι µόνο δε ζήτησε

συγγνώµη γι’ αυτό το ανοσιούργηµα, αλλά ούτε την απάντησή µας καταχώρησαν όπως το επιβάλλει η στοιχειώδη

δηµοσιογραφική δεοντολογία (βλ. “ΑΓΩΝΑΣ”, αρ. φύλλου 249/ΦΕΒ. 2018).

Ε) Στις 11 Μαρτίου του 2018, ηµέρα Κυριακή, ξαναχτύπησε ο δεσπότης και καθηγητής Αλκαλοχωρίου, κ. Ανδρέας Νανάκης

στην εφηµερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” µε ολοσέλιδο τίτλο “ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΝΕΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ”. Εδώ ο δεσπότης µας

µετέφερε τόσα ανιστόρητα που διαβάζοντάς τα κάποιος και γνωρίζοντας, όχι πολλά, αισθάνεται φρίκη και µελαγχολία. Την απάντησή µας η εφηµερίδα αρνήθηκε να τη δηµοσιεύσει (βλ. “ΑΓΩΝΑΣ”, αρ. φύλλου 250-1/ΜΑΡΤ. 2018).

Ο ”ΑΓΩΝΑΣ” στον Αρχιεπίσκοπο π. Αναστάσιο

Κάποιες από τις πολλές απαντήσεις µας βρέθηκαν στα χέρια του Αρχιεπισκόπου π. Αναστασίου από µια Αθηναία (άγνωστη σε εµάς), όταν επισκέφθηκε µε εκδροµείς την Αλβανία. Διαβάζοντας την εφηµερίδα ξαφνιάστηκε και ζήτησε από Λαρισαίο συνεργάτη

του να πληροφορηθεί ποιοι είµαστε και αν µας γνωρίζει. Ο Λαρισαίος συνεργάτης του τον διαβεβαίωσε ότι ερχόµενος εκείνες τις

ηµέρες στην Ελλάδα θα µας ενηµέρωνε και δε χρειάζονταν να µας τηλεφωνήσει, του ζήτησε δε να µας διαβιβάσει την επιθυµία

του, να του στέλνουµε και την εφηµερίδα, όπως και το κάναµε, βάζοντάς τον στη λίστα που από χρόνια γίνονταν µε τα

Πατριαρχεία, Αρχιεπισκοπές, Μητροπόλεις, Μοναστήρια κ.λ.π.

Εκείνο που τον συντάραξε (όπως ο ίδιος οµολόγησε) ήταν τα τέσσερα συνεχή πολυσέλιδα δηµοσιεύµατα της εφηµερίδας “ΑΓΩΝΑΣ” (από Ιανουάριο έως Αύγουστο του 2023 -αρ. φύλλου 307 έως 314), απαντώντας σε κάποιον που αποκαλούνταν ο ίδιος “ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης” Παναγιώτης Μπούρδαλας που προσπαθούσε να διαφηµίσει (και εδώ πάλι έχουµε την

ίδια “αγωνιστική” εφηµερίδα «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» να το δηµοσιεύει;) το γεµάτο από αναλήθειες (ψεύδη) εξαµβλωµατικό βιβλίο, του

πρώην δηµοσιογράφου και τώρα βραβευµένου ιστορικού, θεολόγου… µε τίτλο «ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ “12”» Χάρη Ανδρεόπουλου.

Ήταν ηµέρα Τετάρτη, 27 Μαρτίου 2024, όταν πρίν την 11 η ώρα το γιόµα χτύπησε το τηλέφωνο και στην άλλη γραµµή ήταν από το ιδιαίτερο γραφείο του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου, ο π. Χαράλαµπος, ο οποίος µε µετέφερε την επιθυµία του

Αρχιεπισκόπου αν µπορούσα να συνοµιλήσουµε και βεβαίως του απάντησα και αµέσως µε συνέδεσε.

Η πρώτη αντίδρασή µου µετά τις γνωστές φιλοφρονήσεις ήταν: Μακαριώτατε, τι κακό ή καλό σας έχω κάνει και σήµερα µε κάνετε

αυτή την τιµή, εσείς να µε καλέσετε στο τηλέφωνο και να συνοµιλώ µαζί σας;

- Ζήτησα να µιλήσω µαζί σας, πρώτον για να πληροφορηθώ ποιος είστε και δεύτερο πώς και από που γνωρίζετε αυτά που

γράφετε για το µακαριστό Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυµο Α΄, διότι κάποια πράγµατα µου είναι άγνωστα, παρότι ήµουν ως βοηθός κοντά του.

Αφού του εξήγησα ποιος είµαι και πως τα γνωρίζω, η συζήτηση κράτησε περί 50 λεπτά, πρέπει να κατάλαβε την αγωνία µου

και το µόχθο που τραβούσα να φιλοτεχνήσω µε ακρίβεια τα ιστορικά γεγονότα και τις απαντήσεις που επιχειρούσα στην πολεµική,

την οποία εκτόξευαν µε πείσµα κάποιοι, στερηµένοι από καθαρά και πειστικά επιχειρήµατα. Αυτοί επιµένουν να κρύβουν αδιαµφισβήτητα περιστατικά, να δίνουν αυθαίρετες ερµηνείες και προσπερνώντας τους Ιερούς Κανόνες, να παρερµηνεύουν ή να

εθελοτυφλούν σε διατάξεις Νόµων, ακόµα να εµφανίζουν το άσπρο µαύρο και το µαύρο άσπρο.

Πρέπει να κατάλαβε την κριτική µου και την αγωνία µου στον εσµό της καµαρίλας που χρησιµοποιεί το ψέµα και τη µισή αλήθεια µε προκλητικό αµοραλισµό και µε ασύγγνωστο θράσος στον ανύστακτο ιερουργό του Μυστηρίου της υπέρτατης Αγάπης,

αρχιεπίσκοπο Ιερώνυµο Α΄ (Κοτσώνη).

Τα πάµπολα δηµοσιευµένα στοιχεία που έχετε φέρει στο φως (τόνισε) της δηµοσιότητας, δεν πρέπει να µείνουν στα φύλλα εφηµερίδας, αλλά πρέπει να κυκλοφορήσουν σε βιβλία για τους ιστορικούς του µέλλοντος. Το ίδιο επέµενα και στον Πισιδίας

Σωτήριο (Τράµπα) που διετέλεσε Πρωτοσύγκελος στην Αρχιεπισκοπή επί Ιερωνύµου και έτσι κυκλοφόρησε το βιβλίο “Ένας ταπεινός αρχιεπίσκοπος” (αναµνήσεις από το µακαριστό αρχιεπ. Αθηνών Ιερώνυµο Α΄). Το ίδιο να πράξετε και σεις και µάλιστα σας παρακαλώ να µην το αµελήσετε, ήταν η συµβουλή του.

Η τηλεφωνική συζήτηση άρχισε να απλώνεται και µετά την εποχή αρχιεπισκοπίας π. Ιερωνύµου Α΄, επειδή µάλλον κατάλαβε ότι γνώριζα πράγµατα αρκετά τα του εκκλησιαστικού χώρου και έτσι ανοίχτηκε, σαν σε κάποιον να ήθελε να τα εξωτερικεύσει.

Σε ερώτησή µου: Μακαριώτατε, αν θυµάµαι καλώς ο µακαριστός π. Ιερώνυµος είχε συστήσει ειδικό γραφείο Διορθοδόξων

σχέσεων µε επικεφαλής τον έµπειρο τότε θεολόγο Παν. Νέλλα, για να αντιµετωπίσουν το τότε δειλά εµφανιζόµενο θέµα του

Οικουµενισµού. Αν δε µε απατά η µνήµη µου, η ανταπόκριση από µέρους της παλαιάς φρουράς των επισκόπων υπήρξε σχεδόν

αρνητική και φθάσαµε σήµερα να είναι ένα πρόβληµα στα πλευρά της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ακόµα και για εσάς γράφουν κάποιοι, έχετε να µας διαφωτίσετε κάπως;

Για το πρώτο είναι γεγονός ότι στάλθηκε το εγκεκριµένο και οµόφωνο κείµενο της Ι. Συνόδου προς όλους τους αρχιερείς και τους

ελλογιµωτάτους καθηγητές Πανεπιστηµίων της Θεολογίας και ζητούσε την άποψίν των, αλλά δυστυχώς ούτε οι ήµισυ δεν απάντησσν, οί δε υπόλοιποι είχαν µια ποικιλότατη αντιλογία. Το δεύτερο, είναι και προσωπικό, ρωτάω, αν είναι δυνατόν να

εγκαταλείψω τα πάντα, από το επισκοπικό µου καθήκον, τη Διεύθυνση της Αποστολικής Διακονίας και την Πανεπιστηµιακή έδρα και να κινδυνεύω σε άγνωστα µέρη. Ακόµα και η ζωή µου να βρίσκεται σε κίνδυνο εκτός από αρρώστιες, ταλαιπωρίες, απειλές για

κάτι µάταιο και ψευδές όπως ο Οικουµενισµός; Να πεζοπορώ ηµέρες σε χωµατόδροµους, να διαβαίνω µέσα από ζούγκλες, να κηρύττω, να κατηχώ, να βαπτίζω χιλιάδες ανθρώπους, να κτίζω, όπου περνούσα ναούς, να χειροτονώ εκατοντάδες ιερείς αν µέσα

µου δεν αφοµοίωνα την κρυσταλλική Ορθόδοξη Θεολογία, την Αποστολική Παράδοση και την εντολή του Κυρίου “Πορευθέντες µαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς, εις το όνοµα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύµατος”. Αυτό το πίστευα βαθιά, γι’ αυτό µοχθούσα ως διάκονος Ιησού Χριστού και αγωνίστηκα και αγωνίζοµαι για “Ορθόδοξη Πίστη” και

“Οµολογία”.

Κάποιοι συγκεκριµένοι επικριτές προσπαθούν να παραπλανήσουν µε το προσβλητικό κατασκεύασµα του “Οικουµενιστή”, παρακαλώ τον Κύριό Μας να µε προστατεύει από τέτοια πλάνη. Είµαι “Οικουµενικός” σύµφωνα µε τη δισχιλιετή Ορθόδοξη παράδοση της Εκκλησίας και αυτό προσεύχοµαι σε κάθε Θεία Λειτουργία «έτι προσφέροµεν την λειτουργίαν ταύτην υπέρ της οικουµένης…».

Σας προσάπτουν µοµφή για το “Παγκόσµιο Συµβούλιο Εκκλησιών” (Π.Σ.Ε.) Μακαριώτατε!

Τούτο το έχω ακούσει, αλλά πρέπει να γνωρίζουν ότι εγώ δεν πήγα µόνος µου, αλλά έκανα υπακοή στην απόφαση της Εκκλησίας το 1962 και µάλιστα γι’ αυτό υπήρξε και απαίτηση από το µακαριστό αρχιεπίσκοπο Χρυσόστοµο (Χατζησταύρου). Τι ήµουν τότε! Ένας ιεροδιάκονος και έπρεπε να εκπροσωπήσω την Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία στο Π.Σ.Ε. που θα

πραγµατοποιούνταν στο Μεξικό. Στην αυθόρµητη αντίδρασή µου, πώς να πάω εγώ, ο διάκονος, Μακαριώτατε! Η απάντησή του

ήταν αφοπλιστική: «… είστε ο µόνος που µπορείς να παλέψεις µέσα “στ’ άγρια θηρία”».

Εγώ, όπου βρέθηκα (συνέδρια, επιτροπές, συνελεύσεις), το αποφάσιζε η Εκκλησία. Εκεί µέσα σ’ όλα αυτά έδωσα την Ορθόδοξη

µαρτυρία και Τριαδικό Θεό οµολογούσα και µάλιστα σ’ ένα θρησκευτικό συνονθύλευµα περιβάλλον. Είµαστε υποχρεωµένοι να προσφέρουµε µε κάθε τρόπο την Ορθόδοξη µαρτυρία µας στους συνανθρώπους µας, όπως ο καλός γεωργός, ανεξαρτήτως των

θρησκευτικών πεποιθήσεών τους, διότι όλοι µας είµαστε δηµιουργήµατα του µόνου αληθινού Θεού και τα αποτελέσµατα της

σποράς είναι αυταπόδεικτα πλέον, διότι ήρθαν χιλιάδες άνθρωποι κοντά στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Τα δε τιµητικά βραβεία και τίτλοι που µου δόθηκαν, αυτά αντανακλούσαν στην Ορθοδοξία µας, την Ελλαδική Εκκλησία και τελευταία στον εαυτό µου. Τα δε τιµητικά χρηµατικά ποσά που τα συνόδευαν κάποια από αυτά, όλα χρησιµοποιήθηκαν για

φιλανθρωπικά έργα.

Αυτό πρέπει να ήταν το µεγαλύτερο δώρο από το Θεό που µε δόθηκε ποτέ, αυτό το κατάλαβα πολύ αργότερα όταν ως µέλος του Παγκοσµίου Συµβουλίου Εκκλησιών και ως Πρόεδρος αργότερα, µπορούσα µε άνεση να βρίσκουµε παντού και να αλιεύω χιλιάδες στην Ορθοδοξία µας.

Για το Κολυµπάρι Μακαριώτατε…;

Η Εκκλησία της Αλβανίας κλήθηκε να συµµετάσχει στην πανορθόδοξη προσυνοδική διαβούλευση στο τελευταίο στάδιο της προετοιµασίας. Με την άρνηση της συµµετοχής κάποιων Εκκλησιών, άρχισα να έχω κάποιες επιφυλάξεις και όσο πλησίαζε ο

καιρός, τόσο µεγάλωναν οι επιφυλάξεις µας. Για τη συµµετοχή µας στη Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης δεχθήκαµε πολύ µεγάλη πίεση. Τότε µπροστά µας είχαµε δύο επιλογές, η µία ήταν να µην πάµε, µε ελλοχεύοντα όµως κίνδυνο να βρεθεί η όλη

προσπάθεια στην Αλβανία µε απρόβλεπτες συνέπειες, δηλαδή, ένα Αλβανικό πριν το Ουκρανικό. Ή πάµε, αλλά να κρατήσουµε µια συνετή, όσο µας επιτραπεί στάση! Αυτό και πράξαµε. Οι όποιες άλλες κινήσεις που κάναµε, ήταν να µην διαταραχθούν οι µεταξύ µας εκκλησιαστικές σχέσεις. «Το λάδι του θρησκευτικού βιώµατος πρέπει να χρησιµοποιείται, για να

επουλώνει πληγές και όχι να αναζωπυρώνει τη φωτιά των πολεµικών συρράξεων», αυτό είχα διατυπώσει στην “Εγκύκλιο της Μεγάλης Συνόδου” της Κρήτης και αυτό ήταν η αρχή µου, δηλαδή η διαφύλαξη της ενότητας της Ορθόδοξης Εκκλησίας και µια

αξιόπιστη µαρτυρία µας στον κόσµο.

ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ

Όταν στα µέσα του 2018 εµφανίστηκε το “Ουκρανικό” ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος έλαβε καθαρή θέση και στην τριανδρία του Πατριαρχείου που τον επισκέφθηκαν (ο Περγάµου Ιωάννης, Γαλλίας Εµµανουήλ και Σµύρνης Βαρθολοµαίος), τους διεµήνυσε ότι “διαφαίνεται κίνδυνος διασπάσεως της Ενότητος της Ορθοδοξίας εν τη Οικουµένη” και τους συνέστησε την προσοχή, ώστε το Οικουµενικό Πατριαρχείο να µην προχωρήσει σ’ αυτό το επικίνδυνο εγχείρηµα.

Μετά δύο µήνες (3/10/2018) συναντήθηκαν ο Οικουµενικός Πατριάρχης Βαρθολοµαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος στην

Κρήτη για τον εορτασµό των 50 ετών της Ο.Α.Κ. (Ορθοδύξου Ακαδηµίας Κρήτης), εδώ ο Αναστάσιος εξέθεσε τους προβληµατισµούς του στο Πατριαρχείο, όπως είχε καταθέσει και στην Τριανδρία.

Και ενώ άρχισε να µε εξιστορεί τί είχε συµβεί, τον διέκοψα, διότι του είπα ότι το γνωρίζω και όλα αυτά βρίσκονται αποθηκευµένα στο αρχείο µου, για να µη σας κουράζω. Μετά από όσα γνωρίζετε, µου είπε, ο διαφαινόµενος κίνδυνος ήρθε µετά την αλλαγή

πορείας του θειστατου Πατριάρχου Αλεξανδρείας Θεοδώρου στο Ουκρανικό, που 100 και πλέον κληρικοί του Πατριαρχείου του

προσχώρησαν στους κόλπους της Ρωσικής Εκκλησίας. Ο θειστατος Θεόδωρος µε παρακάλεσε να τον βοηθήσω, όπως είχα

κάνει και παλαιότερα (στα τέλη του 1981) µε τον Πατριάρχη Νικόλαο, που µε είχε ζητήσει να συµβάλω στη θεραπεία του σχίσµατος που είχε δηµιουργηθεί στην εκεί Ιεραποστολή, και το έκανα… µε είχε πει: «Βοηθήστε µε» … «Σας αγαπούν και σας

έχουν εµπιστοσύνη οι Αφρικανοί».

Στον Πατριάρχη Θεόδωρο µε δύο επιστολές µου του διεµήνυσα ότι η αποστολική παράδοση είχε καθορίσει πως πρέπει να γίνει η θεραπευτική αγωγή. Μόνο δια συγκλήσεως Πανορθοδόξου Συνάξεως προς αντιµετώπιση όλων των ζητηµάτων που έχουν

ανακύψει τα τελευταία χρόνια ανά τον κόσµο Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Ο Παναγιώτατος ίσως να χολώθηκε από την Κανονική αυτή στάση µας και θέλησε να µας δηµιουργήσει προβλήµατα, ασφαλώς όχι σ’ εµάς αλλά σε µια Εκκλησία, που όταν ήρθαµε εδώ, δε βρήκαµε τίποτα, ένα τοπίο από ερείπια, τοίχους ναών γκρεµισµένους,

και οι πιο πολλοί είχαν γίνει στάβλοι ζώων, µε ένα κρατικό µηχανισµό να είναι εχθρικός απέναντί µας. Με θρησκευτικές κοινότητες από µουσουλµάνους, σουνίτες και µπεκτασί, χριστιανούς Ορθοδόξους, ρωµαιοκαθολικούς, προτεστάντες.

Είχαν πέσει επάνω µε την πτώση του καθεστώτος και ό,τι αρπάξουν διάφορες οµάδες Διαµαρτυροµένων. Το Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Ρουµανίας ήθελε την δική του Εκκλησία των Βλαχόφωνων, το ίδιο και το Πατριαρχείο Σερβίας για τους σλαβόφωνους.

Μπήκα µπροστά µε προσωπικές επαφές, τους εξήγησα ότι θα είναι µεγάλο λάθος να δηµιουργηθούν αυτόνοµες εκκλησιαστικές

Ορθόδοξες Κοινότητες µέσα στην ίδια χώρα και το πέτυχα για την ανασυγκρότηση της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της

Αλβανίας, όλων των Ορθοδόξων, ανεξαρτήτως καταγωγής και µε ειλικρινή σεβασµό στις ιδιαιτερότητές τους.

Η συµµετοχή µου στο Παγκόσµιο Συµβούλιο Εκκλησιών, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις µεταξύ ετεροδόξων σχέσεις και

αποφύγαµε εχθρότητες και αντιπαραθέσεις. Αυτό συνέβαλε, ώστε µε διάφορες παρεµβάσεις, ακόµα και το Βατικανό συµφώνησε, να µην αναβιώσει η ουνιτική κοινότητα στην Αλβανία, παρότι οι Ουνιτικοί ναοί στο Ελµπασάν και αλλού, ήσαν τελείως ανέπαφοι τα

χρόνια του αθεϊσµού.

Αντίθετα, ο Παναγιώτατος Πατριάρχης µας πίκρανε µε την ενέργειά του, να χειροτονήσει έναν πρωτοστάτη διχαστικών ενεργειών στην Εκκλησία της Αλβανίας και να τον φέρει ως σχισµατικό δηµιουργώντας και σ’ εµάς “Ουκρανικό”! Έναν άνθρωπο, ο οποίος έφυγε από την Αλβανία, πήγε στη Ρουµανία, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος, επέστρεψε στην Αλβανία

δηµιουργώντας πολλά και µεγάλα προβλήµατα στην Ορθόδοξη Εκκλησία µας και την Κυριακή 8 Οκτωβρίου του 1995 και µια οµάδα υπερεθνικιστών κατέλαβαν κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας τον Ιερό Ναό της Παναγίας στο Κάστρο, στην Παλαιά

Πόλη του Ελµπασάν, έδιωξαν τους λειτουργούς ιερείς της Νόµιµης και Κανονικής Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας.

–Ήταν καταιγιστικός και µε πόνο άκουγα τη φωνή του – Εδώ µέσα εγκαταστάθηκε και κάποιος Νικόλα Μάρκου

“χειροτονηµένος” από κάποιο σχισµατικό Επίσκοπο των Σκοπίων και δηµιούργησε δική του εκκλησία, τη λεγόµενη κατ’ αυτούς

«Ανεξάρτητη Εθνική Αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία Αγία Μαρία Ελµπασάν».

Μετά τρία χρόνια (Νοέµβριος 2018), είδε ότι το εγχείρηµά του απέτυχε, τα εγκατέλειψε, εγκαταστάθηκε στην Αµερική και

εντάχθηκε στη Ρουµανική Εκκλησία. Εδώ προσπάθησε να γίνει επίσκοπος της Βοστώνης, ως διάδοχος του Μητροπολίτη Nikon Liolin, ο οποίος είχε κοιµηθεί την 1 η Νοεµβρίου 2019, η ηγεσία της O.C.A. (Ορθόδοξος Εκκλησίας Αµερικής) που είχε πληροφορηθεί για τις ενέργειες και ανατρεπτικές προσπάθειες που δηµιούργησε στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας,

αρνήθηκαν να τον εκλέξουν.

Φεύγει από εδώ και προσκολλάται στον Αρχιεπίσκοπο Αµερικής Ελπιδοφόρο, ο οποίος µε ταχύτατες διαδικασίες (κατά την επίσηµη ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής), τον εξέλεξε Επίσκοπο Φιλοµηλίου µε τον τίτλο: «Αρχιερατικός Προϊστάµενος δια τας

υπό το Οικουµενικόν Πατριαρχείον εν Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής Αλβανοφώνους Ορθοδόξους Κοινότητας».

– Μακαριώτατε, αυτά τα γνώριζε ο Οικουµενικός Πατριάρχης;

– Πρέπει να τα γνώριζε, διότι για όλες τις διχαστικές ενέργειές του που µας δηµιουργούσε, ενηµερώναµε το

Οικουµενικό Πατριαρχείο, όχι µόνον δεν εισακουστήκαµε, αλλά η χειροτονία του έγινε µέσα στον Πατριαρχικό Ναό του

Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι από τον Αµερικής Ελπιδοφόρο µε δύο ακόµα άλλους Αρχιερείς τον Πισιδίας και το Νέας

Ιερσέης µε παρόντες και συµπροσευχόµενοι µέσα στο Ιερό Βήµα τον Παναγιώτατο Πατριάρχη µας, το Χαλκηδόνος Εµµανουήλ και αρκετούς ακόµα Αρχιερείς του θρόνου που άκουσαν µε στεντόρεια τη φωνή του χειροτονηθέντος να

απαγγέλει το Σύµβολο της Πίστεως µε το φιλιόκβε και κανείς δεν αντέδρασε! Και µετά, στην Αίθουσα του Θρόνου, ο Παναγιώτατος του έδωσε και “πατρικές Συµβουλές”!

– Μακαριώτατε, γιατί τα κάνει όλα αυτά ο Παναγιώτατος;

– Πρέπει να το έκανε, επειδή διαφωνήσαµε στο Ουκρανικό και στον Αλεξανδρείας και µε την ενέργεια αυτή θέλησε να µας προειδοποιήσει. Κοιτάξτε, νά τι ετοιµάζω!

Εµείς εγκαίρως (αρχάς Ιουλίου 2023) µε απόφαση της Ιεράς Συνόδου υπογραµµίσαµε στο Οικουµενικό Πατριαρχείο τον

κίνδυνο ότι η εκλογή αυτή είναι µια… “πρωτοφανής επιβράβευση υπονοµευτού της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας”…

Μακαριώτατε, µεγάλο µέρος αυτού του παρασκηνίου το γνωρίζω από δηµοσιεύµατα και τις ανακοινώσεις-προειδοποιήσεις που είχατε κάνει στο θέµα και τις έχω στο αρχείο µου, σας γνωρίζω ότι αν χρειαστεί, θα τις χρησιµοποιήσω για την ιστορική αλήθεια.

Μέσα από τη συνοµιλία αυτή διέκρινα τη µεγάλη αγωνία, όχι µόνο την προσωπική και των µελών της Συνόδου, αλλά όλου του

ιερατικού πληρώµατος της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας µε τις απρόβλεπτες αποφάσεις του Οικουµενικού Πατριάρχου. Τι µέλλει γεννέσθαι… µετά!

Το κείµενο αυτό το γράψαµε για τους ιστορικούς του µέλλοντος και επί πλέον, για να γνωρίσουν την πραγµατικότητα οι έχοντες καλή προαίρεση για τον αγώνα και την αγωνία του π. Αναστασίου Γιαννουλάτου ως Διακόνου, Αρχιµανδρίτου, Επισκόπου και

Αρχιεπισκόπου, το έργο του ως Ιεραπόστολου και Πανεπιστηµιακού καθηγητή και επιπλέον ως έναν σπάνιο συγγραφέα δεκάδων

βιβλίων που αρκετά από αυτά είναι έρευνες και όχι µόνο… δεν τα έχει γράψει θεωρητικά, ούτε τα είχε διαβάσει από κάποιους ή τα

είχε ακούσει, αλλά είναι αυτός ο ίδιος που βρέθηκε σε χώρους τους και γνώρισε από κοντά τις αφρικανικές θρησκείες, το Ισλάµ, Ινδουισµό, Βουδισµό, Κοµφουκιανισµό… και τα έγραψε. Αυτά µεταφράστηκαν περί τις είκοσι γλώσσες που ήταν άγνωστες σε

βάθος µέχρι τότε και τώρα αποτελούν σηµείο αναφοράς για τη γνωριµία µε αυτές τις θρησκείες αλλά και µελέτες στα διάφορα Πανεπιστήµια του κόσµου και όχι µόνο.

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΡΑΠΙΣΜΑ

ΣΤΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, εκτός των παραπόνων ολίγων που αναφερθήκαµε, είχε τη δύναµη και την τόλµη να αντιστέκεται

µε παρρησία σε θέµατα πίστης και Ορθοδοξίας και δεν κρύβονταν ούτε λιποτακτούσε σε ισχυρούς. 

«Δε συµφωνώ (έλεγε)… Δεν µπορώ να παραθεωρήσω τις αρχές της Ορθοδοξίας». Στον δε Οικουµενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολοµαίο του απάντησε µε…:

«Τον βαθύτατον σεβασµόν και την πηγαίαν ευχαριστίαν προς τον Οικουµενικό Θρόνον… εκφράζοµεν επί τρεις

δεκαετίες. Πεποίθαµεν, όµως, ότι η γνήσια ευγνωµοσύνη δε συνεπάγεται κατάργησιν της κριτικής θεολογικής σκέψεως και της εκκλησιαστικής εµπειρίας ή απεµπόλησιν της ελευθερίας της συνειδήσεως…».

Με το που το Οικουµενικό Πατριαρχείο το 2018 έθεσε το Ουκρανικό θέµα, ξεκίνησε µια προσπάθεια από υψηλόβαθµα στελέχη του Πατριαρχείου µε διαβουλεύσεις, ακόµα και πιέσεις να πείσουν τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, να αναγνωρίσουν τους σχισµατικούς που η ίδια τους είχε αποκόψει από το 1771 και δεν τους αναγνώριζε ούτε τα Μυστήρια, αλλά και ούτε χειροτονίες πουπραγµατοποιούσαν, τις θεωρούσαν άκυρες, αφού δεν είχαν τη σφραγίδα αποστολικής διαδοχής.

Η προσπάθεια του Πατριαρχείου οδηγούνταν σε αποτυχία, αφού µόνο δύο Εκκλησίες προσχώρησαν “οικειοθελώς” στην απαίτηση του Πατριαρχείου. Ο Οικουµενικός Πατριάρχης, για να δείξει τη “δύναµή του”, ανακοινώνει στις 7 Σεπτεµβρίου 2018 µε δελτίο τύπου την επιθυµία του να δώσει Αυτοκεφαλία στη σχισµατική “Εκκλησία” της Ουκρανίας, που έως τότε επικεφαλής ήταν ο αυτοαποκαλούµενος “Πατριάρχης” Φιλάρετος Ντενισένκο.

Τον επόµενο µήνα (11 Οκτωβρίου 2018) το Πατριαρχείο χωρίς να υπολογίσει τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, προχώρησε στην

εκχώρηση της αυτοκεφαλίας στη σχισµατική Ουκρανική “Εκκλησία”. Το Νοέµβριο ανακοινώνει ότι ο Καταστατικός Χάρτης και ο

Τόµος για την Αυτοκεφαλία είναι έτοιµα και σε δύο εβδοµάδες µετά (15 Δεκεµβρίου 2018) συγκαλεί στο Κίεβο, πρωτεύουσα της

Ουκρανίας, σύναξη όλων καθηρηµένων, αφορισµένων, οχειροτονήτων και αυτοχειροτονηµένων, για να εκλέξουν ως νέο Ουκρανό προκαθήµενο τον Επιφάνιο Ντουµένκο.

Παραµονή Χριστουγέννων (24 Δεκεµβρίου 2018) ο Οικουµενικός Πατριάρχης µε επιστολή του ζητεί από τον Αλβανίας Αναστάσιο να αποδεχθεί και να αναγνωρίσει τα αντικανονικά κατά τους Ιερούς Κανόνες πεπραγµένα του, και επί πλέον του

γνωρίζει ότι στη Μεγάλη Δεσποτική εορτή των Θεοφανίων (6 Ιανουαρίου 2019) θα παραδώσει πανηγυρικά στον

ψευδοαρχιεπίσκοπο Κιέβου Επιφάνιο τον Τόµο της αυτοκεφαλίας.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος µε απόφαση Συνοδική του απαντάει (µεταφέρουµε µικρό απόσπασµα):

«… αι τελεσθείσαι υπ’ αυτού (Φιλαρέτου Ντενισένκο) χειροτονίαι είναι ανυπόστατοι, κεναί, στερούµεναι της θείας χάριτος

και της ενεργείας του Αγίου Πνεύµατος. Μεταξύ αυτών και αι χειροτονίαι εις διάκονον, πρεσβύτερον και τελικώς εις

επίσκοπον του γραµµατέως αυτού Σεργκέι Ντουµένκο, νυν Μητροπολίτου Επιφανίου. Εν τω Υµετέρω Γράµµατι της 24ης

Δεκεµβρίου 2018 σηµειούται: «… αποκαταστήσαντες τούτους εις τους οικείους αυτοίς αρχιερατικούς και ιερατικούς

βαθµούς…». Διερωτώµεθα, όµως, κατά πόσον αι τελεσθείσαι υπό του κ. Φιλαρέτου χειροτονίαι, αφωρισµένου και

αναθεµατισµένου όντος, απέκτησαν, εξ υστέρου, άνευ κανονικής χειροτονίας αγιοπνευµατικήν εγκυρότητα και γνησίαν

σφραγίδα αποστολικής διαδοχής… πιστεύοµεν ακραδάντως ότι λύσιν αποτελεί η καταφυγή εις την αγιοπνευµατικήν

συνοδικότητα, την τονισθείσαν περιτράνως εν Κρήτη: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία εκφράζει την ενότητα και καθολικότητά της εν Συνόδω. Η συνοδικότητα διαπνέει την οργάνωσιν, τον τρόπον που λαµβάνονται αι αποφάσεις και καθορίζεται η πορεία της» (Μήνυµα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, παρ. 1)».

Και καταλήγει η απάντηση (ηµεροµ. 14 Ιανουαρίου 2019): «Στο θέµα αυτό πιστεύουµε ακλόνητα, ότι βρίσκεται λύση µε την προσφυγή στη συνοδικότητα που εµπνέεται από το Άγιο Πνεύµα».

Ο Οικουµενικός Πατριάρχης οργισµένος στέλνει επιστολή (20 Φεβρ. 2019) στον Αρχιεπ. Αναστάσιο και αφού τον επιτιµά για αχαριστία, επικαλείται ως θεραπεία το Μελιτιανό Σχίσµα και όλο το περιεχόµενο συνοψίζεται στην ιδέα ότι το Οικουµενικό

Πατριαρχείο είναι το πιο σηµαντικό, άρα και όλες οι αποφάσεις του είναι εξ ορισµού σωστές (µικρό απόσπασµα):

«Οι θεοφόροι Πατέρες (έγραφε), οι οποίοι µέσω των αγίων και ιερών κανόνων εµπιστεύτηκαν στον θρόνον του Κωνσταντίνου τις παγκοσµίως αναγνωρισµένες αγιασµένες και φοβερές ευθύνες του που ξεπερνούν τα σύνορα – όχι µε τη µορφή προνοµίων αλλά αυτοθυσίας – προέβλεψαν µε την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύµατος την αναγκαιότητα

οριστικής επίλυσης των προβληµάτων που αναδύονται σε όλη την Τοπική Εκκλησία, που αδυνατούν να τις

τακτοποιήσουν µόνες τους».

Τα επιχειρήµατα του Οικ. Πατριάρχου δεν έπεισαν τον Αρχιεπ. Αναστάσιο, ούτε οι απειλές τον πτόησαν και µε επιστολή (21 Μαρτίου 2019) κατακεραυνώνει τον Οικ. Πατριάρχη κ. Βαρθολοµαίο, εµµένοντας σθεναρά στις κανονικές θέσεις που ακολουθεί (µικρό απόσπασµα):

«… είναι αναµφισβήτητον ότι το Μελιτιανόν Σχίσµα δεν εθεραπεύθη δι’ αποφάσεως του Πατριαρχείου… αλλά δι’

αποφάσεως της Α΄ Οικουµενικής Συνόδου.

Ως προς τον ιδιότυπον επιτιµητικόν τόνον του συγκεκριµένου Γράµµατος και τους υπαινιγµούς περί επιδράσεως ηµών εξ άλλων Εκκλησιών, υποχρεούµεθα να υπενθυµίσωµεν ότι την αδελφικήν ηµών αφοσίωσιν έχοµεν εµπράκτως αποδείξει επί δεκαετίας, όλως δε ιδιαιτέρως κατά τας Συνάξεις των Προκαθηµένων και εις την εν Κρήτη Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον των Ορθοδόξων Εκκλησιών, συντονιζόµενοι προς τας εκάστοτε πρωτοβουλίας της Υµετέρας

Θειοτάτης Παναγιότητος…

Η ανταπόδοσις της τιµής εγένετο δι’ έργων. Απεδέχθηµεν µίαν ανυπολογίστων δυσκολιών πρόσκλησιν εις Αλβανίαν… συνετελέσθη χάριτι Θεού εν θυσιαστικώ φρονήµατι, εν στερήσεσιν, εν ασθενείαις, εν κινδύνοις και διωγµοίς.

Ως προς το Ουκρανικόν ζήτηµα, θα ήτο ασφαλεστέρα η επιλογή ψευδούς συνέσεως, ώστε να αποφύγωµεν τα αιχµηρά σχόλια, τας υβιριστικάς προσωπικάς ανυποστάτους κατηγορίας ανευθύνων προσώπων… Αι υφιστάµεναι διαφορετικαί αντιλήψεις δεν αντιµετωπίζονται δια της παρατάσεως µονολόγων, δηλώσεων, αλληλογραφίας, δια της αναµείξεως

ανευθύνων προσώπων, παραπλανητικών σχολιασµών, ασυναρτήτων δηµοσιευµάτων εις τα Μέσα Κοινωνικής

Δικτυώσεως …».

Με την επιστολή του ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος καταγγέλλει τον Οικ. Πατριάρχη ότι αποπειράται να υποκαταστήσει την

Οικουµενική Σύνοδο. Τον καταγγέλλει ως αχάριστο µετά τα τόσα έτη αφοσιώσεώς του. Τον καταγγέλλει για την καλοπέρασή τους αντί των δικών του κακουχιών, στερήσεων, κινδύνων και διωγµών. Τον καταγγέλλει για τον αρξάµενο πόλεµο σπίλωσής του από αναµείξεις ανεύθυνων “άγνωστων” προσώπων, µε παραπλανητικά σχόλια και δηµοσιεύµατα σε Μέσα Ηλεκτρονικής

Δικτύωσης, κ.ά..

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος συνέχισε να είναι υποστηρικτής της Κανονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (U.O.C.) υπό του Ονουφρίου. Αλλά δε σταµάτησαν και οι κακόβουλοι πληροφορητές να εντείνουν την εκστρατεία συκοφάντησής του,

ώστε να τον υποχρεώσουν να ενδώσει στα αντικανονικά πεπραγµένα του Πατριάρχου.

Στις 20 Νοεµβρίου 2019 βλέποντας ότι η προσπάθεια σπίλωσής του (πιθανόν µε ευλογίες) έπαιρνε διαστάσεις και µε την πίεση

άλλων προκαθηµένων, οι οποίοι παρακολουθούσαν τα τεκταινόµενα αλλά “φοβούµενοι των Ιουδαίων” έστειλε επιστολή, η οποία εκφράζει ανοικτά, όχι µόνο για την εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία, αλλά και για την κρίση στην Ορθόδοξη

Εκκλησία που προκλήθηκε από τις αντικανονικές αποφάσεις του Πατριαρχείου και δεν κρύπτει την ενόχλησίν του από στοχευµένα µέσα σπίλωσής του.

Τα κύρια σηµεία της επιστολής είναι:

Οι αποφάσεις του Πατριαρχείου για το Ουκρανικό επηρεάστηκαν από «την προφανή εµπλοκή γεωπολιτικών συµφερόντων και σκοπιµοτήτων». «… Δεν έφερε την επιθυµητή ενότητα των Ορθοδόξων ούτε ειρήνη…». Η Ορθοδοξία έχει διαιρεθεί και

εκατοµµύρια πιστοί δεν έχουν ευχαριστιακή κοινωνία µε το “Οικουµενικό Πατριαρχείο, το Αλεξανδρείας και την Εκκλησία της Ελλάδας”. Η πεποίθηση ότι, µε την πάροδο του χρόνου, όλα θα επιλυθούν από µόνα τους και όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες θα

αναγνωρίσουν τη σχισµατική (O.C.U.) ήταν εσφαλµένη, η αξιοπιστία της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσµο µειώνεται…

«… η κινητοποίηση ανεύθυνων προσώπων, για να λοιδορούν εκείνους που διατυπώνουν διαφορετικές εκτιµήσεις, κολακεύοντας συγχρόνως όσους υποστηρίζουν, ευτελίζει το διορθόδοξο διάλογο σε µια κρίσιµη για την Ορθοδοξία εποχή… Οι λύσεις βεβαίως δε θα επιτευχθούν µε την ανταλλαγή προσβλητικών και απειλητικών κειµένων ή µε εξωεκκλησιαστικές παρεµβάσεις ούτε είναι δυνατόν να επιβληθούν µονοµερώς ή αυτοµάτως µε το πέρασµα του

χρόνου…».

» Αλλά µπορεί να λυθεί µόνο σε συνοδικό επίπεδο ολόκληρης της Εκκλησίας, χωρίς τη συµµετοχή εξωτερικών πολιτικών δυνάµεων, αλλά µε Πανορθόδοξο Σύνοδο που πρέπει να συγκληθεί το συντοµότερο».

Μέσα στην εβδοµάδα (26 Νοεµ. 2019) κυκλοφορεί η εφηµερίδα “ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ” µε άρθρο της «Παρέµβαση Αναστασίου υπέρ Μόσχας» και στρέφεται προκλητικά κατά του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου.

Ο Αρχιεπίσκοπος απάντησε άµεσα µε ανοικτό µήνυµα (2 Δεκεµ. 2019), αυτό που χρόνια το έβλεπε, το πίστευε και το είχε εµπεδώσει µέσα του, ότι όλα ήταν καθοδηγούµενα και προστατευόµενα άνωθεν.

«Είναι λυπηρό (έγραφε µεταξύ άλλων), ότι για ένα τόσο κρίσιµο θέµα έχουν κινητοποιηθεί ανεύθυνα πρόσωπα, µε σκοπό να λοιδορούν εκείνους, που διατυπώνουν διαφορετικές εκτιµήσεις, κολακεύοντας συγχρόνως, όσους υποστηρίζουν. Αποκαλύπτεται ένας συγκεκριµένος επιχειρησιακός σχεδιασµός. Ορισµένοι χρησιµοποιούν την κοινωνική δικτύωση. Το κύριο φερέφωνό τους είναι κληρικός Μητροπόλεως της Κρήτης (καθοδηγούµενος και προστατευόµενος άνωθεν), ο οποίος µε µια συγκεκριµένη «παρέα κρούσεως» ανέλαβαν τον ρόλο να ειρωνεύονται µε

κακεντρέχεια, να εκφοβίζουν και κατά τη φαντασία τους να τιµωρούν µε ύβρεις, απειλές, µικρονοϊκά σοφίσµατα ακόµα και άθλιες βωµολοχίες, όσους έχουν διαφορετικές προτάσεις για την υπέρβαση της κρίσεως. Άλλοι χρησιµοποιούν τη σοβαροφάνεια δηµοσιευµάτων, στα οποία επικαλούνται εκκλησιαστικές και πανεπιστηµιακές πηγές, όπως το εν λόγω «ρεπορτάζ», όπου αλλοιώνονται τα πραγµατικά δεδοµένα και διαβάλλονται υπεύθυνες απόψεις ακόµα και

Προκαθηµένων και Συνόδων. Όσοι µετέχουν σε αυτόν τον σχεδιασµό, απερίφραστα ή µε υπονοούµενα, επιχειρούν ανενδοίαστα να κολλήσουν ετικέτες εθνοφυλετικής εµπνεύσεως, µε επιγραφές όπως «σλαβόφιλοι», «ρωσόφιλοι» και άλλα παρόµοια.

» Πρόκειται για κατάπτωση εκκλησιαστικής αντιπαραθέσεως, που εξαθλιώνει τον διορθόδοξο διάλογο σε µια κρίσιµη για την Ορθοδοξία εποχή…».

Το Δεκέµβριο του 2019, ο Πατριάρχης Ιεροσολύµων Θεόφιλος καλεί τους Ορθόδοξους Προκαθήµενους για σύγκληση

Πανορθοδόξου Συνόδου, για να βρεθεί λύση στο Ουκρανικό για τις 26 Φεβρουαρίου 2020 στο Αµάν της Ιορδανίας, «για την

προώθηση του διαλόγου και την ενότητα της Εκκλησίας». Ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος µε επιστολή του (8/1/2020) στον

Πατριάρχη Ιεροσολύµων αρνείται να συµµετέχει διότι, ου παύοµεν φρονούντες, όπως έχοµεν επισήµως εγγράφως διατυπώσει από τας αρχάς του λήξαντος έτους, ότι: «Στοιχούσα τω περί συνοδικότητος πνεύµατι της Αγίας και Μεγάλης

Συνόδου, η κατ’ Αλβανίαν Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία απευθύνει θερµήν παράκλησιν, όπως το Οικουµενικόν Πατριαρχείον, αξιοποιούν το κατ’ εξοχήν προνόµιον του συντονισµού των Ορθοδόξων Εκκλησιών, συγκαλέση το

συντοµώτερον δυνατόν Πανορθόδοξον Σύναξιν ή Σύνοδον, προκειµένου να προληφθή ο εµφανής κίνδυνος δηµιουργίας οδυνηρού Σχίσµατος, απειλούντος την αξιοπιστίαν της Ορθοδοξίας και την πειστικήν αυτής µαρτυρίαν εις τον

σύγχρονον κόσµον (Γράµµα προς τον Οικ. Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολοµαίον, 14 ης Ιαν. 2019).

Η πρωτοβουλία για τη θεραπευτική αγωγή της νέας πραγµατικότητος ανήκει αναµφιβόλως στο Οικουµενικό Πατριαρχείο. Αλλά και όλες οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, όλοι ανεξαιρέτως οι Ορθόδοξοι, έχουµε ευθύνη να συµβάλουµε στη συµφιλίωση».

» Η Υµετέρα, όµως, πρότασις δια συνάντησιν εις Ιορδανίαν, όπως πλέον είναι πρόδηλον, αντί να συµβάλη εις την

βελτίωσιν της ενότητος θα περιπλέξη έτι πλείον την επιβαλλοµένην θεραπευτικήν αγωγήν. Διό δεν δυνάµεθα να µετάσχωµεν εις την προτεινοµένην συνάντησιν».

Τα δήθεν “πολιτικά” επιχειρήµατα κάποιων περί “ρωσόφιλο”, “σλαβόφωνο” κ.ά., έπεσαν στο κενό, διότι έδειξε ότι δεν είναι κατά του Οικ. Πατριαρχείου, αλλά πονάει για την ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Ένα άλλο επιχείρηµα τα περί “ρωσόφιλο …” καταρρίπτεται και από την αντίδραση του Αρχιεπισκόπου στην απόφαση της

Ρωσικής Εκκλησίας να διακόψει την ευχαριστιακή κοινωνία µε το Οικ. Πατριαρχείο, διότι αυτό – τόνισε – δεν είναι σωστό και επί πλέον θα αποτελέσει µεγάλο εµπόδιο στην επίλυση του προβλήµατος.

Το ανακοινωθέν που εκδόθηκε από την “Αδελφική Σύναξη” του Αµάν, δικαίωνε πλήρως τις θέσεις του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου: «ότι οι αποφάσεις (έλεγε) που αφορούν ζητήµατα ορθόδοξης σηµασίας, συµπεριλαµβανοµένης της

χορήγησης Αυτοκεφαλίας σε συγκεκριµένες Εκκλησίες, θα πρέπει να οριστικοποιηθούν µε πνεύµα πανορθόδοξου διαλόγου και ενότητας, και µε πανορθόδοξη συναίνεση. Οι αντιπροσωπίες συµφώνησαν ότι πρέπει να συγκεντρωθούν

ως αδέλφια, κατά προτίµηση πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, για να ενισχύσουν τους δεσµούς της αδελφότητας

µέσω της προσευχής και του διαλόγου. Οι συµµετέχοντες ελπίζουν ότι η Παναγιότητά του, ο Οικουµενικός Πατριάρχης

Βαρθολοµαίος µε τα πρεσβεία τιµής, θα ενταχθεί σε αυτόν τον διάλογο µαζί µε τους αδελφούς του Προκαθηµένους».

Μετά τα Χριστούγεννα (28/12/2019) παραχωρεί συνέντευξη στην εφηµ. “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” και στο δηµοσιογράφο Αλ. Παπαχελά, ήταν καταπέλτης, διότι µίλησε µε ευθύτητα, µε πόνο και χωρίς πάθος (µερικά από τα συµφραζόµενα του αρχιεπισκόπου):

Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΡΥΦΩΝΕΤΑΙ

«Μία από τις µεγάλες θλίψεις του τελευταίου καιρού είναι ότι η ορθόδοξη ενότητα έχει ραγίσει και παρατείνεται µια θολή αναµονή. Οι πρωτοβουλίες στην Ουκρανία, έπειτα από δύο χρόνια ήδη, προφανώς δεν απέδωσαν το επιδιωκόµενο θεραπευτικό αποτέλεσµα. Ούτε η ειρήνη ούτε η ενότητα επιτεύχθηκαν για τα εκατοµµύρια των ορθοδόξων

της Ουκρανίας. Αντιθέτως, η αµφισβήτηση και ο διχασµός επεκτάθηκαν και σε άλλες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Το γε νυν έχον, επείγει να γίνει κάτι αποτελεσµατικό. Ο χρόνος που περνά επιδεινώνει το τραύµα. Ο τεράστιος κίνδυνος για

την Ορθοδοξία είναι εµφανής: µια εθνοφυλετική διάσπαση (σε Έλληνες, Σλάβους και σε εκείνους που επιθυµούν αρµονικές σχέσεις µε όλους), η οποία ακυρώνει τον πολυπολιτισµικό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας και την οικουµενικότητά της. Αυτός

είναι ο µεγαλύτερος κίνδυνος, όχι µόνο για την Ορθοδοξία, αλλά και για όλη τη Χριστιανοσύνη, και πρέπει πάση θυσία εκ µέρους όλων το ταχύτερο να αποφευχθεί». Πιστεύω ότι το πνευµατικό εµβόλιο στη συγκεκριµένη περίπτωση είναι η «καταλλαγή» (συµφιλίωση) µε τη βιβλική έννοια. Οµολογώ ότι µε συνέχει οδύνη όταν δεν µπορώ να συµφωνήσω µε

προσφιλείς και σεβαστούς αδελφούς, όµως, αδυνατώ να παραθεωρήσω ολοφάνερα γεγονότα και βασικές ορθόδοξες αρχές…

(Με την πρόταση αυτή – κατά το δηµοσιογράφο – επιβεβαιώνει αυτό που κυκλοφορεί ευρέως σε όλους τους εκκλησιαστικούς

κύκλους ότι οι προκαθήµενοι πιέζονται αφόρητα να συµφωνήσουν µε τις σχισµατικές επιλογές του Πατριάρχη Βαρθολοµαίου. Οι

πιέσεις αυτές, προκαλούν µεν οδύνη στον Αρχιεπίσκοπο, αλλά δεν τον κάµπτουν, γιατί δεν µπορεί να παραβλέψει όσα

απαράδεκτα και αντιεκκλησιολογικά συνέβησαν µέχρι τώρα στην Ουκρανία. Επιτέλους βλέπουµε Ορθόδοξο Προκαθήµενο να

παραµένει εδραίος στις θέσεις του και να τηρεί ανδρεία στάση απέναντι στις πολιτικές πιέσεις).

» Η πρωτοβουλία για τη θεραπευτική αγωγή – τονίζει ο Αρχιεπίσκοπος – της νέας πραγµατικότητος αναµφιβόλως

ανήκει στο Οικουµενικό Πατριαρχείο, αλλά και όλες οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες οφείλουµε, στο µέτρο της ευθύνης που

µας αναλογεί, να συµβάλουµε στην καταλλαγή, στην υπέρβαση του σχίσµατος…».

Στα τέλη Ιανουαρίου (29/1/2020) αντιπροσωπεία της κανονικής “Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας” (O.U.C.) συναντήθηκε

µε τον αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ο οποίος τους εξέφρασε τη σοβαρή ανησυχία του για την κατάσταση που δηµιουργήθηκε στην

Ορθόδοξη Εκκλησία από τις ενέργειες του Πατριαρχείου.

«Γνωρίζω – είπε – ότι ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριος, ο αγαπηµένος

Προκαθήµενος της Κανονικής Ουκρανικής Εκκλησίας, είναι ένας άνθρωπος µεγάλης προσευχής που κάνει ό,τι µπορεί,

για να αποφύγει τις συγκρούσεις και αναθέτει την ελπίδα του στο Θεό».

»Γνωρίζουµε όλες τις δοκιµασίες και όλα τα αντικανονικά πράγµατα που συµβαίνουν σε σας. Ο Θεός δε θα µας

εγκαταλείψει, αυτό είναι βέβαιο. Αυτό που συµβαίνει στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία το βιώνω ως προσωπική

τραγωδία. Δεν πρέπει οι πιστοί να χάσουν την ελπίδα τους. Θα υπάρξει σίγουρα µία λύση. Είµαι βέβαιος,,,

» Από τη στιγµή, που αφιερώνουµε ολόκληρη τη ζωή µας στο Χριστό, είναι βέβαιο ότι θα δώσει κάποια στιγµή µία απάντηση.

Πρέπει να σας πω ειλικρινά ότι αισθάνοµαι άρρωστος, επί ένα χρόνο ήδη, όταν παρακολουθώ αυτά τα γεγονότα.

Νιώθω ότι δε συµβαίνει αυτό πολύ µακριά. Νιώθω ότι συµβαίνει σε µένα.

» Αισθάνοµαι ότι παραβιάστηκαν τρεις θεµελιώδεις αρχές της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Αποστολική Διαδοχή, η Θεία Ευχαριστία και η συναλληλία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι µια συνοµοσπονδία τοπικών Εκκλησιών, αλλά µια ενωµένη Εκκλησία…

» Έχω επίσης θρηνήσει, όταν ο Πατριάρχης Βαρθολοµαίος επέλεξε να ενεργήσει µε απερίσκεπτο και µονοµερή τρόπο

για τη χορήγηση Αυτοκεφαλίας στη σχισµατική Ορθόδοξη «Εκκλησία» της Ουκρανίας».

» Επιµένω ότι στο τέλος τα σχίσµατα ξεπερνούνται µε Οικουµενικές Συνόδους και όχι µε επιστολές ή τίποτα άλλο… Επιθυµώ να

σας αναφέρω ότι διαβάζω µε µεγάλη προσοχή όλα, όσα γράφονται για την Ουκρανία ή προέρχονται από αυτήν», ανέφερε ο Αναστάσιος.

Το Δεκέµβριο του 2020 βλέποντας ότι το Ουκρανικό γίνεται πλέον σχίσµα και οι βεβιασµένες ενέργειες του Πατριάρχη

Βαρθολοµαίου δεν έφεραν την επιθυµητή του συµφιλίωση, το σχίσµα όχι µόνο δε λύθηκε αλλά αντίθετα µέρα µε την ηµέρα βάθυνε

και πιο πολύ. Επιπλέον είχαµε και διχασµό εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο Αρχιεπίσκοπος παραχώρησε συνέντευξη στο

ιστολόγιο Romfea.gr και επισηµαίνει τον κίνδυνο που έρχεται:

«Ο τεράστιος κίνδυνος για την Ορθοδοξία είναι εµφανής: µια εθνοφυλετική διάσπαση (ανάµεσα σε Έλληνες, Σλάβους και

σε εκείνους που επιθυµούν αρµονικές σχέσεις µε όλους), η οποία ακυρώνει τον πολυπολιτισµικό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας

και την οικουµενικότητά της. Αυτός είναι ο µεγαλύτερος κίνδυνος, όχι µόνο για την Ορθοδοξία, αλλά και για όλη τη

Χριστιανοσύνη και πρέπει πάση θυσία εκ µέρους όλων το ταχύτερο να αποφευχθεί».

Τον Ιανουάριο του 2021 ο Αρχιεπ. Αναστάσιος απάντησε σε δηµοσιεύµατα προερχόµενα από τον υποτιθέµενο Αρχιεπίσκοπο

Κιέβου OCU Σέργιο – Επιφάνιο Ντουµένκο, ότι η Αλβανική Εκκλησία σκοπεύει να αναγνωρίσει την OCU (σχισµατική) στο εγγύς µέλλον. «Είµαι έκπληκτος από αυτή την είδηση». «Δεν ξέρω από που προέρχεται. Η Ιερά Σύνοδος της Αλβανικής

Εκκλησίας δεν έχει λάβει καµία απόφαση σχετικά µε αυτό (αναγνώριση της OCU)».

Το ίδιο επανέλαβε το 2022 πάλι µε δήλωση, επιβεβαιώνοντας ότι η θέση της Αλβανικής Εκκλησίας δεν έχει αλλάξει και

παραµένει απολύτως σταθερή, επίκαιρη και σήµερα, η δε επιστολή του προς τους Ορθοδόξους Προκαθηµένους “Έκκληση –

Δέηση για την υπέρβαση της Εκκλησιαστικής πολώσεως” εκεί µε σαφήνεια τόνιζε: «Συνηγµένοι εν Αγίω Πνεύµατι, µε αλληλοσεβασµό και αποστολικό σκοπό την ανεύρεση µιας ειρηνικής ρυθµίσεως έχουµε την δυνατότητα να καταλήξουµε

σε µια λύση κοινώς αποδεκτή για όλη την Ορθόδοξο Εκκλησία» (8/1/2022).

Μετά υπάρχει και συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου µε τον Μητροπολίτη της UOC Εκκλησίας Anthony Pakanych που

του διαβεβαιώνει την υποστήριξή του για τον αγώνα που κάνουν και: «Γνωρίζω λίγο ιστορία – είπε – Και είµαι σίγουρος ότι θα κερδίσετε».

Ξεσπάει δεύτερη µεγάλη τρικυµία στην Ορθόδοξη Εκκλησία µε τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο (όπως αναφερθήκαµε πιο πάνω) που από υποστηρικτής που ήταν για τα δίκαια της Κανονικής Ουκρανικής UOC από το 2016, άξαφνα το 2019 έκανε “κωλοτούµπα” ολκής σε πνευµατικά και εκκλησιαστικά ζητήµατα και αναγνώρισε τους αχειροτόνητους σχισµατικούς του Σέργιου – Επιφάνιου Ντουµένκο (OCU). Αυτό ξεσήκωσε µεγάλη αναστάτωση σε κλήρο και λαό στο Ορθόδοξο Πατρ. Αλεξανδρείας.

Το αποτέλεσµα είχε εκτός των άλλων και εκατό δύο (102) κληρικοί της Αφρικής να ζητήσουν µε αίτηµά τους να ενταχθούν στους

κόλπους της Ρωσικής Εκκλησίας. Το Πατριαρχείο Μόσχας έκανε δεκτό το αίτηµα και ίδρυσε την Εξαρχία στην Αφρική (κατά το Πατρ. Αλεξανδρείας αυτό έγινε ως αντίποινα για την αλλαγή λόγω Ουκρανικού).

Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας ζήτησε τη βοήθεια και τη µεσολάβηση του Αρχιεπ. Αναστασίου, όπως έγινε παλαιότερα µε το µακαριστό Πατριάρχη Νικόλαο ΣΤ΄.

Ο Αρχιεπ. Αναστάσιος απάντησε στον Αλεξανδρείας µε δύο επιστολές, από τις οποίες, η µεν πρώτη µε ηµεροµηνία 7 η Φεβρ. 2023, έλεγε.

Μακαριώτατε και Θειότατε Πάπα και Πατριάρχα… αδελφέ και συλλειτουργέ, Κύριε Θεόδωρε…

» Μετά βαθυτάτης θλίψεως ανέγνωµεν τα αναφερόµενα εν τω Γράµµατι της Υµετέρας Θειοτάτης Μακαριότητος (αριθ. πρωτ. 214/2022), το οποίον… Η εισπήδησις του Πατριαρχείου Μόσχας εις την Αφρικήν υπήρξεν ασφαλώς απαράδεκτος

αντικανονική ενέργεια, τιτρώσκουσα την ενότητα και την Ιεραποστολήν της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Τα όσα διεξοδικώς

περιγράφετε επιβεβαιώνουν ότι εξελίσσεται εις τους κόλπους της Ορθοδοξίας προφανές σχίσµα.

» Το σχίσµα, µε ποικίλες µεταλλάξεις, είναι προφανές και ως εκ τούτου επείγει να αναζητηθή θεραπευτική αγωγή και

χρήση του εµβολίου, που η αποστολική παράδοση έχει καθορίσει: συµφιλίωση, καταλλαγή.

» Από της ενάρξεως της κρίσεως παρακαλούµεν και ικετεύοµεν δια την σύγκλησιν Πανορθόδοξου Συνάξεως προς αντιµετώπισιν όλων των ζητηµάτων, τα οποία έχουν ανακύψει εις την Ουκρανίαν, εις την Αφρικήν και γενικότερον εις την ανά τον κόσµον Ορθόδοξον Εκκλησίαν.

» Λαµβάνοντες τολµηράς αποφάσεις κοινώς αποδεκτάς προς αποκατάστασιν της ενότητος της Ορθοδοξίας και την ειρήνευσιν των ανά την Οικουµένην Ορθοδόξων πιστών.

Επί τούτοις «τη ελπίδι χαίροντες, τη θλίψει υποµένοντες, τη προσευχή προσκαρτερούντες» (Ρωµ. 12:12).

Στη δε δεύτερη απαντητική επιστολή (14 Μαρτ. 2024) προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας αναφέρει:

«Μακαριώτατε και Θειότατε Πάπα και Πατριάρχα…

» Λαβόντες την από 20ης Φεβρουαρίου 2024 επιστολήν (αριθ. πρωτ. 16/2024) της Υµετέρας φιλτάτης Θειοτάτης

Μακαριότητος µετά πολλής προσοχής ανέγνωµεν τα εν αυτή αναφερόµενα. Προφανώς δεν συµφωνούµεν µε τας

ενεργείας επιδείξεως δυνάµεως εκ µέρους του Πατριαρχείου Μόσχας και δη εν τω ευαισθήτω χώρω της ιεραποστολής

εν Αφρική. Σαφώς θεωρούµεν απαραδέκτους και καταδικαστέας τοιαύτας µεθόδους…

» Εξίσου, όµως, δεν συµφωνούµεν µε την υιοθέτησιν αναλόγου νοοτροπίας και µεθόδων αντιδράσεως – µε τας

καθαιρέσεις Ιεραρχών και την δηµιουργίαν κλίµατος εντάσεως µεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών εις τα µέσα

ενηµερώσεως. Τα δηµιουργηθέντα κατά τα τελευταία έτη προβλήµατα, εξ αφορµής της διακοπής ευχαριστιακής

κοινωνίας µεταξύ Ορθοδόξων Πατριαρχείων, δεν επιλύονται δια µονοµερών αποφάσεων και ανακοινώσεων…».

Αντί των κατευναστικών παρακλήσεων του Αρχιεπ. Αναστασίου προς Οικ. Πατριάρχη κ. Βαρθολοµαίου “να παύσουν τα

σχίσµατα”. Ο Οικ. Πατριάρχης κ. Βαρθολοµαίος “ευλόγησε” την προσπάθεια αυτή µε το: «Σκασίλα µου που δεν µε µνηµονεύουν». Τέτοια ωραία ακούστηκαν στην εκδήλωση που πραγµατοποιήθηκε στις 29/10/2021 στη Νέα Υόρκη ενώπιον

επιφανών µελών της Ελληνικής Οµογένειας.

ΔΙΩΓΜΟΙ

Παρά τη µεγάλη προσπάθεια πέντε χρόνων η σχισµατική Εκκλησία του Οικουµενικού Πατριαρχείου δεν κατόρθωσε να υποτάξει

την Κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας και παρά τη βίαια αρπαγή ναών, µοναστηρίων… – από κάποιους “πιστούς” µε

την βοήθεια των ακροδεξιών “Ταγµάτων Αζόφ” και τη µεγάλη συνδροµή αστυνοµικών δυνάµεων – µε ξυλοδαρµούς πιστών,

βιοπραγίες σε επισκόπους και ιερέων, µε φυλακίσεις, κατασχέσεις εκκλησιαστικών περιουσιών κ.ά…., δεν κατόρθωσαν να

κάµψουν το φρόνηµα και την πίστη των πιστών.

Μετά ταύτα, άρχισαν να σέρνουν στα δικαστήρια µητροπολίτες, ιερείς και πιστούς µε κατασκευασµένες κατηγορίες να τους

φοβίσουν, να δεχθούν την αντικανονικότητα!

Είχαµε την καταδίκη σε 5ετή φυλάκιση του µητροπολίτη Τουλτσίν και Μπρατσλάµ Ιωνάθαν από το Δικαστήριο της Βίνιτσα στις 7

Αυγ. 2023, µε την κατηγορία – άκουσον! «Βιαία ανατροπή του καθεστώτος και προσβολή της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας».

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος µε επιστολή του στις Ορθόδοξες Εκκλησίες συµπαραστάθηκε στο δοκιµαζόµενο µητροπολίτη.

«Με βαθυτάτη θλίψη παρακολουθούµε τις οδυνηρές δοκιµασίες του πολυαγαπηµένου Σεβασµιωτάτου και του εκλεκτού σου ποιµνίου. Συµµετέχουµε στις δοκιµασίες σου και, σε επέκταση των δυνατοτήτων µας, µοιραζόµαστε, όπου χρειάζεται τη µαρτυρία µας για τις θηριωδίες κατά του ευσεβούς ορθόδοξου ιερού κλήρου, των ευσεβών ανθρώπων, καθώς και των περίφηµων ιερών τόπων στην Ουκρανία».

Στις 13 Ιουλίου 2023 έχουµε για πολλοστή φορά τη δίωξη του ηγούµενου της Λαύρας Κιέβου-Πετσέρσκ Μητροπολίτη Πάβελ (Παύλου). Πρώτα του αφαίρεσαν το σταυρό και την επισκοπική ράβδο, πριν τον βάλουν στο µπουντρούµι (είναι τα λευκά κελιά της

δηµοκρατικής Ουκρανίας) µε τις κατηγορίες: “παραβίαση της ισότητας των πολιτών, ανάλογα µε τις θρησκευτικές  πεποιθήσεις του…” (Π.Κ. άρθρ. 161) και “αναγνώριση νόµιµου, άρνησης της ένοπλης επίθεσης της Ρωσικής Οµοσπονδίας κατά της Ουκρανίας” (Π.Κ. άρθρ. 432/2). Η ποινή για τις κατηγορίες αυτές προέβλεπε έως 8 χρόνια φυλάκιση και δήµευση περιουσίας.

Και εδώ πάλι ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος έστειλε παρόµοια επιστολή συµπαράστασης:

«Με βαθιά λύπη παρακολουθούµε – έγραφε – τις οδυνηρές δοκιµασίες του πολυαγαπηµένου Σεβασµιωτάτου και του

θεοεκλεγµένου ποιµνίου σας. συµπάσχουµε µε τα βάσανά σας και, στο µέτρο των δυνατοτήτων µας, µοιραζόµαστε, όπου

χρειάζεται, τη µαρτυρία µας για θηριωδίες κατά του ευσεβούς ορθόδοξου ιερού κλήρου, του ευσεβούς λαού, καθώς και του δοξασµένου ιερού – της Λαύρας Κιέβου-Πετσέρσκ. Προσευχόµαστε να σας ενδυναµώσει ο Κύριος, ώστε να τιµάτε τον εαυτό σας ως δούλο του Θεού µε κάθε τρόπο: µε µεγάλη υποµονή σε προβλήµατα, κακουχίες και στενοχώριες, σε

ξυλοδαρµούς, φυλακίσεις και ταραχές, σε κόπους, άγρυπνες νύχτες και πείνα» (Β΄ Κορ. 6, 4-5).

Ο αρχιεπίσκοπος αγνοούσε και την αλβανική κυβέρνηση και το Πατριαρχείο που ήταν υπό αµερικανική επιρροή και τράβηξε

µπροστά για τα κανονικά δίκαια της Ορθόδοξης Ουκρανικής Εκκλησίας υπό του Αρχιεπ. Ονουφρίου.

Τον Αύγουστο του 2024 η εκκλησία της Αλβανίας βγήκε και πάλι να διαµαρτυρηθεί στη Διεθνή Κοινότητα για τις διώξεις που γίνονται στην Κανονική Ορθόδοξο Εκκλησία της Ουκρανίας.

«Οι διώξεις – τόνιζε – οι φυλακίσεις, οι βεβηλώσεις ιερών τόπων και οι κατασχέσεις εκκλησιαστικών και

µοναστηριακών περιουσιακών στοιχείων είναι σκληρές πράξεις. Αυτές οι ενέργειες γίνονται ακόµη πιο κατάφωρες, όταν θεσπίζονται από τα νοµοθετικά όργανα των δηµοκρατικών χωρών».

Σε λίγες ηµέρες (24 Αυγ. 2024) ψηφίζεται ο νόµος 8371 από το Ουκρανικό Κοινοβούλιο, ώστε να σβήσουν την Κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία O.C.U. ή να την υποχρεώσουν να ενοποιηθεί µε την αντικανονική U.O.C. του Επιφανίου. Και πάλι η Αλβανική Εκκλησία µπήκε µπροστά, µε δήλωσή του σηµείωνε:

«υπό την ηγεσία του Μητροπολίτη Ονούφριου, διώκονται εκατοµµύρια Ουκρανοί ορθόδοξοι πιστοί, πολυάριθµοι επίσκοποι, ιερείς, µοναχοί και µοναχές – όλοι µέλη της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας».

Το δε Πατριαρχείο Μόσχας στοχοποιεί ανοιχτά πλέον ως αποκλειστικά υπεύθυνο για όλη την κατάσταση τον “Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως”.

«Με το µονόπλευρο, βιαστικό και αντίθετο µε το πνεύµα των ιερών κανόνων, µόνο επιδείνωσαν το εκκλησιαστικό

σχίσµα στην Ουκρανία χωρίς να το γιατρέψουν. Η ηγεσία των σχισµατικών που αναγνωρίστηκε από το Φανάρι µε

ιδιαίτερη µανία ζήτησε την ψήφιση νόµου για την πραγµατική απαγόρευση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας.

Και ο Πατριάρχης Βαρθολοµαίος, που είχε προηγουµένως εγκρίνει δηµόσια την ποινική δίωξη και τις συλλήψεις των

ιεραρχών και των κληρικών, τώρα, όπως οι αρχιερείς Άννας και Καϊάφας, υποστήριξε ανοιχτά τις ενέργειες των κρατικών αρχών, σκοπός των οποίων είναι η σταύρωση και η καταστροφή της κανονικής Εκκλησίας στην Ουκρανία. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως φέρει λοιπόν προσωπική ευθύνη για την οργάνωση του διωγµού των πιστών της

Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας».

ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΠΙΛΩΣΗΣ

ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΤΟ ΑΝΕΛΑΒΑΝ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΥΧΟΙ

Η διαφοροποίηση του Αρχιεπ. Αναστασίου από τη λαθεµένη απόφαση του Οικουµενικού Πατριαρχείου να χορηγήσει στους καθηρηµένους, αφορισµένους και αυτοχειροτονούµενους Τόµο αυτοκεφαλίας χωρίς µετάνοια και αντίθετα µε τους Ιερούς Κανόνες,

τις διδασκαλίες της Εκκλησίας, την κοινή λογική στην Ουκρανική σχισµατική “Εκκλησία” (O.C.U.) παραγνωρίζοντας µέχρι τότε την

παγκοσµίως αναγνωρισµένη U.O.C. (Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία) υπό του Αρχιεπισκόπου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας

Ονουφρίου, θεωρήθηκε από τον Πατριάρχη κ. Βαρθολοµαίο ως στάση του π. Αναστασίου στην απόφασή του! 

Αποτέλεσµα να τον στοχοποιήσουν.

Ο Οικουµενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολοµαίος απόφευγε ο ίδιος να απαντήσει και µπήκαν σε ενεργή υπηρεσία, να απαντήσουν κάποιοι τιτλούχοι του Πατριαρχείου.

Ξεκίνησε από το δηµοσιογράφο “κληρικό” Θεοδ. Καλµούκο που για δεκαετίες στον “Εθνικό Κήρυκα” Αµερικής και µετά στην εβδοµαδιαία εφηµερίδα “Greek News” ιδιοκτησίας του 13 ου της Ορθοδοξίας Αποστ. Ζουµπανιώτη και του Άρχοντος του Οικ.

Πατριαρχείου Δηµ. Πανάγου, ο οποίος µε εκπληκτική “ευκολία” επιχείρησε να µαλώσει ως δάσκαλος παλαιού χωριού τους άτακτους µαθητές, τον καθηγητή του Παν. Αθηνών, Κοσµήτορα της Θεολογικής Σχολής, Γεν. Διευθυντή της Αποστολικής Διακονίας, τοποτηρητή της Ανατολικής Αφρικής, συγγραφέα δεκάδων βιβλίων και εκατοντάδων µελετών, πρωτεργάτη στην

αναγέννηση της Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, αντεπιστέλλον µέλος της Ακαδηµίας Αθηνών και επίτιµο µέλος, µε δεκάδες οικουµενικές διακρίσεις τον π. Αναστασιο Γιαννουλάτο, διότι οφείλει ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος να κάνει τυφλή υπακοή

ακόµα και σε παρανοµίες και αντικανονικότητες του Πατριαρχείου, αφού – όπως έγραψε – τον πήρε το Πατριαρχείο από τα

“αζήτητα” και τον έκανε αρχηγό της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας. Ξέχασε ο πατήρ Δηµοσιογράφος ότι παρέλαβε εντελώς ρηµαγµένη και που είχε πάψει από το 1950 να υπάρχει ή κάτι που να θυµίζει Εκκλησία.

Η έµµεση απάντηση ήρθε από δηµοσιογράφο της Αλβανίας, τι βρήκε… και πώς είναι σήµερα η Εκκλησία της Αλβανίας και ότι η υπακοή παραγνωρίζοντας θέµατα κανόνων, πίστεως, δόγµατος είναι προδοσία, η δε ευγνωµοσύνη δεν καταργεί την ελεύθερη

συνείδηση, την κριτική θεολογική σκέψη και την εκκλησιαστική πείρα.

Ακολουθεί ένας ορυµαγδός δηµοσιευµάτων κατά του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου που όλα απορρέονταν από κεκαλυµµένη “ευλογία” τιτλούχων του Φαναρίου.

Για την ιστορία θα αναφέρουµε κάποιες απαντήσεις του σε “καλοπροαίρετους” τιτλούχους του Φαναρίου.

Στις 15 Νοεµβρίου 2022 η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας απάντησε στον Αρχιγραµµατέα του Πατριαρχείου Αρχιµ. Γρηγόριο Φραγκάκη για τα “ανακριβή και εµµέσως παραπλανητικά” που αναφέρεται στη µεταπτυχιακή του εργασία, µε θέµα:

«Περί της θεραπείας του εν Ουκρανία εκκλησιαστικού ζητήµατος…»

«… ο χειροτονών Επίσκοπος – έγραφε η ανακοίνωση – ενεργεί εξ ονόµατος της Εκκλησίας, όταν ευρίσκεται εντός αυτής ‘’ως οικονόµος µυστηρίων Θεού’’. Εκτός αυτής είναι απογυµνωµένος πάσης ιερατικής χάριτος και κάθε ιεροπραξία του είναι άκυρος και µη γενοµένη.

» Η θεωρία περί του ανεξαλείπτου της ιερωσύνης, που έχει υιοθετηθή στον Ρωµαιοκαθολικό κόσµο (και αν ακόµη γίνη προσωρινά δεκτή ως υπόθεση εργασίας), δεν αποτελεί επιχείρηµα για τη µετάδοση της χάριτος και την εγκυρότητα αποστολικής διαδοχής. Έστω και εάν υποτεθή ότι έµειναν από την χειροτονία αποτυπώµατα, όταν ο χειροτονών είναι αποκοµµένος από την Εκκλησία, καθηρηµένος, αναθεµατισµός και αφορισµένος, καθίσταται ανενεργός, δεν µεταδίδει

καµία χάρη, (όπως µια ηλεκτρική συσκευή δε µεταδίδει καµία ενέργεια, όταν είναι αποκοµµένη από την πηγή του ρεύµατος). Ούτε βεβαίως το µηδέποτε γενόµενον καθίσταται γεγενηµένον, υπαρκτόν και έγκυρον δια απλής διοικητικής αποφάσεως.

Εδώ ακριβώς έγκειται η ανησυχία για την εγκυρότητα της χειροτονίας του Επιφανίου από τον Φιλάρετο.

» Η Εκκλησία της Αλβανίας δεν υιοθέτησε ρωσική άποψη, αντιθέτως υπήρξε η πρώτη που επεσήµανε και κατεδίκασε

τη χρήση του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας για την επιβολή των θέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας…

» … Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αλβανίας στις 19 Μαρτίου 2019 πρότεινε να ισχύση η ίδια διαδικασία που οδήγησε στη λύση του Μελιτιανού Σχίσµατος από την Α΄ Οικουµενική Σύνοδο…».

Τα γραφόµενα του Αρχιγραµµατέα και υιοθετούµενα από το Πατριαρχείο µας υποµιµνήσκουν ότι το Φανάρι έχει υπερβεί ακόµα

και τον παπισµό και θεωρεί ότι το Άγιον Πνεύµα υπάγεται εις τας “διοικητικάς αποφάσεις” του, και επίσης ο Πατριάρχης δείχνει ανακόλουθος, καθώς δεν εφαρµόζει τα όσα ο ίδιος περί του Μελιτιανού Σχίσµατος επικαλείται!

ΤΟ ΠΥΡ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ

Στις 11 Μαρτίου 2023 µε ανακοίνωση η Αρχιεπισκοπή Αλβανίας ξεκαθαρίζει για τα διάφορα διαδικτυακά ανώνυµα δηµοσιεύµατα.

«Με αφορµή πρόσφατα δηµοσιεύµατα στο διαδίκτυο, η Εκκλησία της Αλβανίας διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται να

παρασυρθεί στη µέθοδο των αντεγκλήσεων, αναιρέσεων, προσβολών, ανακριβειών και µοµφών, όπως επιχειρείται από αναρµοδίους λαϊκούς σε διαδικτυακούς τόπους».

»Η υπεύθυνη άποψη της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας διατυπώνεται στην επίσηµη

εκκλησιαστική αλληλογραφία, στις ανακοινώσεις της Αρχιγραµµατείας και ευθέως θα κατατεθεί στο αρµόδιο όργανο, την Πανορθόδοξο Σύνοδο ή Σύναξη, η οποία, συµφώνως προς την αρχή της συνοδικότητος, είναι η µόνη δυναµένη να επιλύει βασικά προβλήµατα και να εξασφαλίζει την ενότητα και την ειρήνη της ανά τον κόσµον Ορθοδόξου Εκκλησίας».

Μετά ένα 5µηνο (13/8/2023) αναγκάστηκε η Ιερά Σύνοδος της Αλβανικής Εκκλησίας να βγάλει ανακοίνωση για κατάπτυστο

υβρεολόγιο κάποιου ρασοφόρου στον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.

Η ανακοίνωση µεταξύ άλλων αναφέρει:

«Αρχιµανδρίτης της Εκκλησίας της Κρήτης, ο οποίος στα κοινωνικά δίκτυα υπογράφει ως Ηλίας Αναστασιάδης (Αρχιµανδρίτης Ρωµανός), ανήρτησε σε µέρες µεγάλων εορτών στον προσωπικό δικτυακό του τόπο ύβρεις σε βαθµό χυδαιότητος (α) 11.08.2023, β) 12.08.2023) εις βάρος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ.

Αναστασίου. Αφορµή υπήρξε επιστολή του Αρχιεπισκόπου προς τον διωκόµενο Ουκρανό Σεβασµιώτατο Μητροπολίτη

Τούλτσιν και Μπρατσλάφ κ. Ιωνάθαν, στην οποία αναφέρεται ότι: Με βαθύτατη θλίψη παρακολουθούµε τις οδυνηρές δοκιµασίες της Υµετέρας προσφιλούς Σεβασµιότητος και του εκλεκτού Υµών ποιµνίου… Αδιαλείπτως ευχόµεθα να Σας

αξιώνει ο Θεός «να συνιστάται πάντοτε εαυτούς διακόνους εν υποµονή πολλή…» (Β΄ Κορ. 6, 4-9).

» Η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας ελπίζει ότι η προϊσταµένη του εκκλησιαστική Αρχή, ανεξαρτήτως των προσώπων που καλύπτονται πίσω από αυτό το προσωπείο, θα επέµβει αποτελεσµατικώς, ώστε να σταµατήσει η δυσώδης αυτή συµπεριφορά. Τα διαδοχικά κακεντρεχή κείµενά του προσβάλλουν βάναυσα όχι µόνον δύο τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες αλλά και το κύρος της Ορθοδοξίας στη χριστιανική οικουµένη».

Δεν πέρασαν λίγες ηµέρες (30/8/2023) και εµφανίζεται στο διαδικτυακό τόπο, άρθρο στα Αγγλικά µε τίτλο: «Στώµεν καλώς, στώµεν µετά φόβου Θεού», συντάκτης του κάποιος Ηλίας Δαµιανάκης, κάτοικος Αµερικής, αγιογράφος και Άρχων του

Οικουµενικού Πατριαρχείου, ο οποίος δε δίστασε να κυκλοφορήσει ένα τερατώδες ψέµα, ότι:

«… Κατά την ανασύσταση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας µε προσπάθειες διεθνών

ολιγαρχών ανεγέρθηκαν ή αποκαταστάθηκαν πάνω από 250 εκκλησίες (While the efforts of international oligarchs with

vested interests have contributed to the rebuilding or restoration of over 250 churches…). Πρόκειται ξεκάθαρα για πρωτάκουστη και επικίνδυνη παραπληροφόρηση…

Στη συνέχεια, παραδίδει µαθήµατα Πατρολογίας, τονίζοντας τη σηµασία της αλήθειας, που ο ίδιος, όµως, καταπάτησε. Με παράδοξο θράσος σε επόµενη δηµοσίευσή του συνεχίζει να µαλώνει την Ιερά Σύνοδο και να δίνει πρόσθετες οδηγίες.

Τα επιπόλαια αυτά κείµενα αµέσως δηµοσιεύτηκαν στα Ελληνικά στον διαδικτυακό τόπο «Φως Φαναρίου» από έτερο Άρχοντα του Οικουµενικού Πατριαρχείου και έναν τρίτο νεόκοπο Άρχοντα που υπηρετεί σε διαχριστιανικό συµβούλιο στη

Γερµανία, που έσπευσε να σχολιάσει, να προσβάλλει ακόµα και να υβρίζει τον αρχιεπίσκοπο.

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΙ ΚΡΙΤΕΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ

Το φαινόµενο είναι ανησυχητικό. Ορισµένοι, κατά τη γνωστή έκφραση, «καβάλησαν το καλάµι» - τους περιέβαλαν βέβαια µε τον αρχοντικό µανδύα και έτσι εξελίχθηκαν σε επιθεωρητές, εισαγγελείς και κριτές των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Ελέγχοντας, ειρωνεύοντας, υβρίζοντας θεσµούς, προσωπικότητες, Συνόδους Εκκλησιών, χωρίς ίχνος σεβασµού προς

εκκλησιαστικά αξιώµατα, ακαδηµαϊκό κύρος και τη προσφορά τους στην Εκκλησία και την κοινωνία.

Ο τρόπος που στοχοποιούσαν όλους εκείνους που έχουν διαφορετική θέση για το σοβαρό εκκλησιαστικό ζήτηµα της Ουκρανίας

δε συνάδει µε το ορθόδοξο ήθος ούτε µε τη στοιχειώδη δεοντολογία οιουδήποτε διαλόγου. Η νέα αυτή εκκλησιαστική µεθοδολογία

και τακτική θα έπρεπε άµεσα να την είχαν σταµατήσει.

Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας (όπως κατ΄επανάληψη δήλωσε) δεν τελεί υπό την επήρεια της Ρωσικής ή άλλης Εκκλησίας και δε δέχεται κανενός είδους εξωτερική κηδεµονία. Ούτε βεβαίως ανέχεται υποδείξεις και µαθήµατα από αναρµόδιους

ελεγκτές, µέλη άλλων τοπικών Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Αρκείται να εµπνέεται από το Ευαγγέλιο και να ενεργεί σύµφωνα µε την Ορθόδοξη Παράδοση.

Αρκετά από αυτά έχω αναφέρει και πολλά ακόµα αήθη δηµοσιεύµατα τα έβαλα στην άκρη λόγω χώρου και χρόνου, τα ακούω όµως ακόµα στο αυτί µου από την τρεµάµενη φωνή πόνου του µακαριστού αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Γιατί ρωτούσε-η “Μήτηρ Εκκλησία” δεν παίρνει θέση; Άνθρωποι τιτλούχοι, δικοί του δεν είναι; Γιατί τους επιτρέπει να σχολιάζουν, να συκοφαντούν, να προσβάλλουν, να υβρίζουν, γιατί έχουµε διαφορετική άποψη; Ή επειδή έχουµε τη σωστή Ιεροκανονική θέση;

Εκείνο που πρέπει να τον πίκρανε από ο,τιδήποτε άλλο ήταν η ενορχηστρωµένη µηχανορραφία µιας τραγικής χειροτονίας ως αντίποινα, κάποιου Ιωάννη – Θεοφάνη Κόγια σε επίσκοπο, έναν πρωτοστάτη διχαστικών ενεργειών που προκάλεσε µεγάλη αναστάτωση στην εκ των ερειπίων ανασυγκρότηση µαρτυρικής Εκκλησίας της Αλβανίας. Σκοπός τους ήταν να προσπαθήσουν

και µε πολιτική παρέµβαση (αµερικανική) να τον τοποθετήσουν προκαθήµενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και στο οποίο αναφερθήκαµε πιο πάνω.

Πριν τελειώσω, θα επικαλεστώ τρείς παραγράφους του Προέδρου της Π.ΕΘ και Καθηγητή ΑΠΘ κ. Ηρακλή Ρεράκη τι έγραφε στις 8 Φεβρ. 2025 για τον “Ορθόδοξο Επίσκοπο Αναστάσιο”.

«Ο Αναστάσιος κλήθηκε στην Αλβανία, από τον Θεό, να µαζέψει τον πληγωµένο λαό Του µέσα από τα ερείπιά

του. Για 33 χρόνια, δίδασκε, ανακαίνιζε, χειροτονούσε, δηµιουργούσε και θυσιαζόταν, κτίζοντας, όπως έλεγε, µε τις πέτρες που πετροβολούσαν το ποίµνιό του.

» Παρά τις δυσκολίες που συνάντησε, παραδίδει, µεταβαίνοντας στην αιώνια ζωή, µια ζωντανή Εκκλησία µε χιλιάδες βαπτισµένους Ορθοδόξους Χριστιανούς από διάφορα δόγµατα, θρησκείες και άθεους, πολυάριθµους

Ορθόδοξους ναούς, πνευµατικά κέντρα, µεγαλοπρεπείς ορθόδοξους καθεδρικούς ναούς σε κέντρα µεγάλων

πόλεων, ιδρύµατα και εξαιρετικό πνευµατικό, εκκλησιαστικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο.

» Μέσα από τη ζωή και τη διδασκαλία του, πρόσφερε µια “πολυδιάστατη αγάπη”, που δεν περιορίζεται από

σύνορα, προκαταλήψεις ή άλλες διακρίσεις.

» … Εκτελώντας την αποστολή του, κατά τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό, να αρπάξει τον κόσµο και να τον δώσει στο Θεό:» “αρπάσαι κόσµον και δούναι Θεώ”».

ΙΔΟΥ Η ΡΟΔΟΣ, ΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΗΔΗΜΑ

Καταλήγω µε µια προτροπή στους ελάχιστους διαβολείς, επικριτές και συκοφάντες, αν έχουν να µας δείξουν 10, 5 έστω και έναν ακόµα άθεο, αλλόθρησκο… που να τον άρπαξαν και να τον έδωσαν στο Θεό; Με τις 500 χιλιάδες του π. Αναστασίου! Ή αν έκτισαν- αναστύλωσαν, έναν Ορθόδοξο Ναό; Με πάνω από τους 400 του π. Αναστασίου και συν 70 στην Αφρική; Ή αν

έχουν να δείξουν έστω κάποιο κοινωνικό – φιλανθρωπικό έργο; Με το τεράστιο του π. Αναστασίου που, όπου και αν πέρασε, το φωνάζουν τα βουνά και τα λαγκάδια ότι δεν υπάρχει προηγούµενο σε όλη την εκκλησιαστική ιστορία.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΑ που λειτούργησε στην

Αλβανία, θα µείνει ονοµαστή και ξακουστή στους αιώνες.