Ο ΙΟΡΔΑΝΗΣ ΕΣΤΡΑΦΗ ΕΙΣ ΤΑ ΟΠΙΣΩ (Ερμηνεία του χωρίου)

 

Στό βιβλίο τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ (βλ. Γ΄7-8, 15-17) μνημονεύεται γιά πρώτη φορά ἡ στάση του Ἰορδάνη ποταμοῦ, ὅταν οἱ Ἱερεῖς εἰσῆλθαν μέσα στόν ὁρμητικό ποταμό, φέροντας ἐπί τῶν ὤμων τους τήν Κιβωτό τῆς Διαθήκης, ἡ ὁποία δίχως ἄλλο προτυπώνει τόν Ἐνανθρωπήσαντα καί Βαπτιζόμενο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό!

Τότε, όπως και κατά το βάπτισμα του Χριστού, σύμφωνα μέ τήν περιγραφή: «τά νερά πού κατέβαιναν ἀπό τίς πηγές τοῦ ποταμοῦ σταμάτησαν κι ἔγιναν ἕνας στερεός ὄγκος, πού στάθηκε πολύ μακρυά...ἐνῶ τά νερά πού εἶχαν περάσει κατέβηκαν πρός τήν Νεκρά θάλασσα, ὥσπου ἐξαφανίστηκαν ἐντελῶς».

Τέτοιο όμως γεγονός δεν αναφέρεται από τους Ευαγγελιστάς. Δεν είναι όμως καθόλου παράξενο να συνέβη αυτό το υπερφυσικό γεγονός για να αποδείξει ο Χριστός, στους άπιστους Ιουδαίους, ότι ήταν Θεός και Κύριος της φύσεως. Εξ’ άλλου ο Ιστορικός Αλέξανδρος, στο έργο του “Ιουδαϊκά”, σελίδα 111, γράφει: “Ο Ιορδάνης … στέρας τίνος μετείληφε τάξεως, ότε εν τω του Σωτήρος βαπτίσματι επιστραφείς εις τα οπίσω, τοις ανοήτοις και αναισθήτοις Ιουδαίοις Θεογνωσίας επίδειξιν εποιήσατο “.

Στό Τέταρτο Βιβλίο τῶν Βασιλειῶν ἐπίσης, μαρτυρεῖται δύο φορές ἡ στάση τῶν ποταμίων ρείθρων τοῦ Ἰορδάνη, ὅταν ὁ Προφήτης Ἠλίας τήν πρώτη κι ὁ Προφήτης Ἐλισσαῖος τήν δεύτερη φορά χτύπησαν τά νερά τοῦ ποταμοῦ μέ τήν μηλωτή τοῦ Προφήτη Ἠλία, (τό ἐπανωφόρι του δηλαδή) καί τά νερά στάθηκαν ὥστε νά δύνανται νά περάσουν τόν ὁρμητικό ποταμό καί τίς δύο φορές (βλ. Β΄6-14), όπως ακριβώς πέρασε όλος ο λαός επί Ιησού του Ναυή.

Οι εκκλησιαστικοί ποιητές και μελωδοί “ποιητική αδεία” χρησιμοποιούν εκτός των γραπτών πηγών και την προφορική παράδοση και προσδίδουν αλληγορική σημασία στα περιγραφόμενα γεγονότα. Είναι γνωστόν ότι ο Ιορδάνης έχει δύο πηγές που ονομάζονται η μία Ιορ και η άλλη Δαν, εξ’ ού και το όνομα Ιορδάνης. Οι δύο αυτές πηγές ενώνονται σε κάποιο σημείο και σχηματίζουν τον ποταμό Ιορδάνη ο οποίος χύνεται (εκφορείται) στη νεκρά θάλασσα. Κατά τον Ιωάννη Χρυσόστομο ο Ιορδάνης είναι εις τύπον του ανθρωπίνου γένους. Οι δύο πηγές του εικονίζουν τον Αδάμ και την Εύα, τους δύο προπάτορες από τους οποίους εγεννήθη σαν άλλος Ιορδάνης το ανθρώπινο γένος. Αυτό το γένος “εξεφορείτο” εις την νέκρωσιν όπως ο Ιορδάνης εκφορείται στη νεκρά θάλασσα.

Ο Υιός του Θεού από αγάπη προς το ανθρώπινο γένος έγινε άνθρωπος και με τον θάνατό Του κατήργησε τον, θάνατο χάρισε την αιωνία ζωή και έστρεψε προς τα πίσω το ανθρώπινο γένος ώστε αυτό να μην τρέχει προς τη νέκρωση και τον θάνατο και να εκφορείται όπως ο Ιορδάνης προς τη νεκρά θάλασσα, αλλά να στραφεί προς τα πίσω προς το δημιουργό Του από τον οποίον απεμακρύνθη. Διερωτώμενος ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης πώς εμείς θα στραφούμε όπως ο Ιορδάνης προς τα πίσω, απαντά: “Εάν αφήσωμεν τας πρωτέρας αμαρτίας, αν εξομολογούμεθα, αν μετανοώμεν πάντοτε εις όσα αμαρτάνωμεν εν έργω ή λόγω ή διάνοια”. Μετάνοια κατά τον Θείον Δαμασκηνόν είναι η επάνοδος (η προς τα πίσω πορεία) εκ του παρά φύσιν εις το κατά φύσιν και εκ της αμαρτίας προς τον Θεό.