Η ύπαρξη του μολυσμού από μαρτυρίες στην Γραφή, στις Οικουμενικές Συνόδους και στους Αγίους Πατέρες (Β)

 

 

Ἡ Γ’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος σὲ ἐπιστολή της «Ἡ ἁγία σύνοδος, ἡ κατὰ Θεοῦ χάριν, καὶ θέσπισμα τῶν εὐσεβεστάτων Βασιλέων ἐν τῇ Ἐφεσίων μητροπόλει συγκροτηθεῖσα, τοῖς ἀγαπητοῖς, καὶ ποθεινοτάτοις συλλειτουργοῖς, τοῖς κατὰ τὴν Κπολιν διατρίβουσιν, καὶ τοῖς εὐλαβεστάτοις πρεσβυτέροις, καὶ διακόνοις τῆς αὐτῆς Κπόλεως», λέγει: «... καὶ παντοίους γενομένους ἐκκόψαι τὸν τῆς ἀσεβείας κήρυκα, τὸν ἀσεβέστατον Νεστόριον καὶ τὰς ἐκκλησίας τοῦ τοιούτου καθαρθῆναι μύσους».

Ὁ Νεστόριος πρὸ τῆς ἐκκοπῆς του ὑπὸ τῆς Συνόδου ἀποτελοῦσε «μύσος» (=ρύπος, ἀκαθαρσία) τῶν Ἐκκλησιῶν. Καὶ ὡς ἑρμηνεύεται ὑπὸ τοῦ προέδρου αὐτῆς ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας (βλ. κατωτέρω), αὐτὸς ὁ μολυσμὸς τοῦ Νεστορίου τὸν καθιστοῦσε ἀκοινώνητο ὑπὸ τῶν Ὀρθοδόξων πρὸ τῆς καθαιρέσεώς του ὥστε νὰ παραμείνουν καθαροὶ αὐτοὶ ποὺ δὲν κοινωνοῦσαν μαζί του.

Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας σὲ λόγο του ἀπολογητικὸ πρὸς τὸν εὐσεβέστατο βασιλέα Θεοδόσιον, λέγει: «Ἦταν δὲ καὶ ἑτέρως χρήσιμο καὶ ἀναγκαῖο, στὸ ὑμέτερο κράτος, νὰ ἀπομακρύνετε ἀπὸ τῶν θείων θυσιαστηρίων αὐτὸν ποὺ τὰ μολύνει...». Ὁ Νεστόριος πρὸ τῆς καθαιρέσεώς του μόλυνε τὰ θεῖα θυσιαστήρια, ὅ,τι λέγεται ὑπὸ τῆς Γ’ Οἰκουμενικῆς. Ὁ ἅγιος Κύριλλος σὲ ἄλλο ἀπόσπασμά του ἀναφέρεται στὸν μολυσμὸ ἀπὸ τὴν κοινωνία τῶν αἱρετικῶν λέγοντας: «Ἑπομένως λοιπόν, εἶναι ἄνομος πράξη καὶ βεβήλωση καὶ ὑπὸ δίκην αἵματος, τοῦ νὰ ἀγαπάει κανεὶς νὰ συναυλίζεται μὲ τοὺς ἀνοσίους αἱρετικοὺς καὶ τὴν πρὸς ἐκείνους νὰ διατηρεῖ κοινωνία». Αὐτὸ συνεπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἀμέσως ἑπομένη παράθεση, ἀπὸ τὴν ὁποία ἐξάγεται ὅτι αὐτὴ ἡ βεβήλωση προέρχεται ἐκ τῆς κοινωνίας ἀκαταγνώστων αἱρετικῶν. Σὲ ἐπιστολή του πρὸς τὸν κλῆρο καὶ λαό Κπόλεως, πρὸ τῆς Γ’ Οἰκουμενικῆς, λέγει: «νὰ ἀναζωπυρώνετε πάντοτε αὐτὴν τὴν πίστη καὶ νὰ τηρεῖτε τοὺς ἑαυτούς σας ἀσπίλους καὶ ἀμώμους, οὔτε κοινωνώντας μὲ τὸν μνημονευθέντα (τὸν Νεστόριο), οὔτε νὰ τὸν προσέχετε ὡς διδάσκαλο, ἐὰν μένει λύκος ἀντὶ ποιμένος».

Περιέχεται στὰ πρακτικὰ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων κείμενο τοῦ Ἰουστινιανοῦ στὸ ὁποῖο λέγεται: «ἀπαγορεύομεν δὲ καὶ παντὶ τῷ τὴν καθολικὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ διασπᾶν ἐπιχειροῦντι, εἴτε κατὰ τὴν Νεστορίου τοῦ φρενοβλαβοῦς ὑφήγησιν, εἴτε κατὰ τὴν ἀνόητον Εὐτυχοῦς παράδοσιν, εἴτε κατὰ τὴν Σευήρου βλασφημίαν ταὐτὰ κἀκείνοις νοήσαντος, εἴτε τῶν ἐκείνοις ἀκολουθούντων ταῖς ἁγιωτάταις Ἐκκλησίαις ταραχὰς ἐμβάλλειν, καὶ φθέγγεσθαί τι περὶ

πίστεως, ἀλλὰ θεσπίζομεν ἕκαστον τῶν τοιούτων τὴν ἡσυχίαν ἄγειν, καὶ μηδὲ συγκαλεῖν εἰς ἑαυτόν τινας, μήτε προσιόντας δέχεσθαι, ἢ παραβαπτίζειν θαῤῥεῖν, ἢ τὴν ἱερὰν κοινωνίαν ῥυπαίνειν, καὶ ταύτης μεταδιδόναι τισίν». Τὸ ὅτι ἀφορᾶ ἀκατακρίτους αἱρετικοὺς ἡ συγκεκριμένη μαρτυρία φαίνεται ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ κείμενο ποὺ ἀναφέρεται σὲ ὁποιοδήποτε κληρικὸ (ἢ καὶ μὴ) ποὺ κηρύττει κακοδόξως «καὶ φθέγγεσθαί τι περὶ πίστεως» εἴτε κατὰ τοῦ Νεστορίου, εἴτε κατὰ τοῦ Ευτυχοῦς, εἴτε κατὰ τοῦ Σεβήρου βλασφημία. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἐνδημοῦσα Σύνοδος στὴν Κπολη τὸ 536, τοῦ ἁγίου Μηνᾶ Πατριάρχου Κπόλεως, καθαίρεσε τὸν Ἄνθιμο Κπόλεως καὶ τοῦ ἀφαίρεσε τὴν ἱερωσύνη.

Τὸν ὁποῖο Ἄνθιμο ἡ Σύνοδος πρὸ τῆς καθαιρέσεώς του τὸν ἀποκαλοῦσε εὐλαβέστατο, μετὰ τὴν καθαίρεση ἁπλῶς Ἄνθιμο, ὅ,τι συναντᾶται σὲ ὅλες τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους. Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ ἀκαθαίρετοι κληρικοὶ ρυπαίνουν «τὴν ἱερὰν κοινωνίαν».

Ἀλλοῦ στὰ πρακτικὰ λέγεται: «...καὶ ἀνιάτως πρὸς τὴν οἰκείαν ἔχειν δυσσέβειαν (ὁ Ἄνθιμος), καθαιρέσεως αὐτῷ προῆλθε ψῆφος, ἀρχθεῖσα μὲν ἀπὸ Ἀγαπητοῦ τοῦ τῆς ὁσίας καὶ ἀοιδίμου μνήμης προέδρου τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης, συμπερασθεῖσα δὲ παρὰ Μηνᾶ τοῦ ἁγιωτάτου τῆς βασιλίδος πατριάρχου, καὶ τῆς παρ’ αὐτῷ συγκροτηθείσης εὐαγεστάτης συνόδου. κἀντεῦθεν οὐ τῆς Τραπεζουντίων μόνον διαπέπτωκεν Ἄνθιμος ὁ μνημονευθείς, ἀλλὰ καὶ τῆς ἱερατικῆς ἀξίας τε καὶ ἐνεργείας τοῦ παντὸς χωρισθεὶς τῆς ἁγιωτάτης ἐκκλησίας σώματος...». Καὶ κατωτέρω: «προσιέμεθα (=ἀποδεχόμαστε) τὴν ἐπὶ Ἀνθίμῳ καθαίρεσιν...ἀλλότριον τοῦτον ὁριζόμεθα πάσης ἱερατικῆς ἀξίας τε καὶ ἐνεργείας, καὶ αὐτῆς δὲ τῆς καθολικοῦ προσηγορίας, ὥσπερ γάρ, οὐδεμία τῷ σκότει πρὸς τὸ φῶς κοινωνία, οὕτως οὐδὲ καταῤῥυπαίνεσθαι τὰς ἱερὰς προσήκει λειτουργίας ὑπ’ ἀνδρῶν οὐκ εἰλικρινῶς τὸν Δεσπότην πρεσβευόντων Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θεόν». Ὁ Ἄνθιμος χρημάτισε Πατριάρχης Κπόλεως τὸ 535-536, ὁ ὁποῖος δὲν ἦταν ἐξ ἀρχῆς μονοφυσίτης, ἡ αὐτοκράτειρα Θεοδώρα τὸν ὤθησε πρὸς τὴν διδασκαλία τοῦ Σεβήρου καὶ τὸν προώθησε στὸν θρόνο25. Ὡς πρὸς τὴν καθαίρεση τοῦ Ἀνθίμου ποὺ κάνει ἀναφορὰ τὸ κείμενο· αὐτὴν τὴν καθαίρεση κάνει ἀποδεκτὴ ὁ Πέτρος Ἱεροσολύμων συνοδικῶς καὶ τὴν ἀποδέχθηκε διότι θὰ κατερρυπαίνοντο οἱ ἱερὲς λειτουργίες ἐὰν παρέμενε ἀκαθαίρετος. «οὕτως οὐδὲ καταῤῥυπαίνεσθαι τὰς ἱερὰς προσήκει λειτουργίας ὑπ’ ἀνδρῶν οὐκ εἰλικρινῶς τὸν δεσπότην...».

 

Ἡ Ε’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀποδέχθηκε τὸν μολυσμὸ ἐκ τῆς διαμνημονεύσεως ἀκαθαιρέτου αἱρετικοῦ Ἐπισκόπου, (γιὰ τὴν τεκμηρίωσή του ὁ ἀναγνώστης ἂς ἀνατρέξει σσ. 172κ.ἑ.).

Ὁ Μητροπ. Μελέτιος (Καλαμαράς) λέγει: «Ἡ αἵρεσις καὶ ἡ κοινωνία μὲ τοὺς αἱρετικοὺς μιαίνει τὴν καθαρότητα τῶν μυστηρίων. Ἄρα, ἡ καθαίρεσις τοῦ πάπα ἦτο χρέος ἔναντι τῆς καθαρότητος καὶ σωτηριώδους ἐνεργείας τῶν ἁγίων Μυστηρίων, ἀφοῦ αὐτὰ μιαίνονται, ὅταν κατ’ αὐτὰ μνημονεύωνται αἱρετικοὶ ἐπίσκοποι...». Αὐτὰ τοῦ Μελετίου ἔχουν τὴν ἀναφορά τους στὴν Ε’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο.

(Ιερομονάχου Ευγενίου-Η έννοια του μολυσμού.Οι σχετικές παραπομπές των κειμένων υπάρχουν στο βιβλίο)