Ομολογία

Λκ 15,11-32 Ασώτου

Α σ ω τ ί α

του αρχιμ. Αθανασίου Σιαμάκη

«Άσωτος» είναι ο σπάταλος, ο ακόλαστος, ο διεφθαρμένος, ο εξώλης. «Ασωτία» λέγεται ο βίος του ασώτου, η σπατάλη. «Ασωτεύω» είναι το ρήμα που σημαίνει ζω σαν άσωτος, κατασπαταλώ κάποιο αγαθό (χρήμα, υγεία, υπόληψη).

Αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε ο Κύριος, για να χαρακτηρίσει τον τρόπο της ζωής του νέου της παραβολής, που, αφού πήρε το μερίδιο της πατρικής περιουσίας, έφυγε σε μακρινή περιοχή, και το σκόρπισε ζώντας ασώτως. Τα λεφτά όμως τέλειωσαν γρήγορα. Ήρθε και μια μεγάλη πείνα, κι ο νέος δεν είχε ούτε να φάει. Ανάλαβε τότε τη βοσκή γουρουνιών και προσπαθούσε να κορέσει την πείνα του με χαρούπια, που έτρωγαν τα γουρούνια. Από πλουσιόπαιδο κατάντησε ελεεινός χοιροβοσκός. Συμβολικά όλα αυτά, αλλά με εμπράγματο διδακτισμό.

Δεν θα αδικούσα τη σύγχρονη πραγματικότητα, αν έλεγα ότι τα χρόνια μας είναι κατ’ εξοχήν χρόνια ασωτίας. Όσα κι αν έχουν οι άνθρωποι σήμερα τα «τρώνε» στις αγορές, στην πολυτέλεια, στην πολυφαγία, στα καζίνο, στα άσκοπα ταξίδια, στα πολυτελή ξενοδοχεία, στα ακριβά τσιγάρα, στα πανάκριβα υφάσματα, στα δαπανηρά αυτοκίνητα, στην ακολασία, στα διαζύγια, και μένουν χρεωμένοι στις τράπεζες. Κάποιες κυρίες δεν μπορούν να κρατήσουν χρήμα στη τσάντα τους. Νιώθουν «φαγούρα». Πάνε στα πολυκαταστήματα και τ’ αποτελειώνουν σε λίγα λεφτά, αγοράζοντας άχρηστα πράγματα. Μέρες υπεραφθονίας και ασωτίας! Προφανώς το δυσάρεστο φαινόμενο της οικονομικής κρίσεως σήμερα έχει την εύλογη αιτία του.

Η στέρηση στη ζωή του ασώτου νέου της παραβολής έφερε κάτι το ευχάριστο, το σωτήριο. Την επιστροφή του στο πατέρα. Ήταν μια απόφαση ανάγκης, αλλά πάντως ειλικρινής. «Και δούλος να είμαι στον πατέρα μου», σκέφθηκε, «θα περνώ καλύτερα από την κόλαση αυτήν εδώ μακριά του». Ο πατέρας τον δέχτηκε με πολλή αγάπη, κι έκανε γλέντι υποδοχής για το χαμένο και νεκρό παιδί του.

Αξιολογώντας τα δεδομένα της παραβολής, μπορούμε να πούμε ότι το λάθος του νέου ήταν η απομάκρυνσή του από την κηδεμονία πια του πατέρα του. Ο μισόκαλος του την παρουσίαζε ανυπόφορη. Του φούντωνε τη φαντασία του. «Φύγε, θα είσαι ελεύθερος. Θα κάνεις τη ζωή σου όπως σου “γουστάρει”». Το περίεργο όμως ήταν ότι όλ’ αυτά έμοιαζαν με σαπουνόφουσκα. Ήταν τόσο φευγαλέα. Και το όνειρο ακόμη διαρκεί περισσότερο. Και αντί για χαρά, ο νέος βρήκε δυστυχία. Αντί για ελευθερία, βρέθηκε δεμένος στα πάθη του.

Και σήμερα σε πολλούς νέους έτσι φαίνεται ο Θεός. Σαν «μπαμπούλας», που απειλεί την προσωπική ελευθερία τους. Έτσι τους τον παρουσιάζουν. Αν είναι όμως δυνατόν ο Θεός, που δίνει την ελευθερία, ο ίδιος και να τους τη στερεί. Και φεύγουν οι νέοι και ψάχνουν για χαρά. Ούτε ν’ ακούσουν για Θεό, για ευαγγέλιο, για πίστη, για εγκράτεια, για μετάνοια. Κλείνουν τα μάτια και πέφτουν στην ακολασία, στην ασωτία, στους τεχνητούς παραδείσους, στη φυλακή, στην απελπισία, στο θάνατο. Γέμισε η κοινωνία από «φυγάδες».

Περιττό να λεχθεί βεβαίως ότι οι νέοι μας είναι τα θύματα μιας καλά οργανωμένης κοινωνικής απάτης, που παρουσιάζεται στα μάτια τους από την τεχνητή πραγματικότητα, την οθόνη, και τους ψιθύρους, για παράδεισος. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι οι νέοι μας για τη μάχη της ζωής διαθέτουν μνήμη, φαντασία, οράματα, μέλλον, αντοχή, ευφυΐα, και άλλα πολλά. Δεν διαθέτουν όμως «έρμα», δηλαδή πείρα, που θα κρατήσει το σκάφος της ζωής τους όρθιο στις φουρτούνες. Στερημένοι πείρας, δείχνουν εμπιστοσύνη στους κράχτες των «παραδείσων» και παρασύρονται και ναυαγούν.

Ίσως να ευθύνονται λίγο μόνο οι νέοι μας, θα έλεγε κάποιος, και δεν θα είχε άδικο. Στο ότι θα μπορούσαν να δανείζονται πείρα από τους γονείς, για ν’ αποφεύγουν τους σκοπέλους. Και δεν το κάνουν. Αλλά και πάλι έχουν δίκαιο οι νέοι, διότι πολλά παιδιά θα το έκαναν πρόθυμα, αν οι γονείς τους παρέμεναν γονείς. Δυστυχώς όμως οι «γονείς» πρόλαβαν και διέλυσαν την οικογένειά τους και πότισαν τα παιδιά τους με το φαρμάκι της εγκαταλείψεως. Ύστερα πώς ν’ αποδοθεί ευθύνη στους νέους; πώς τα παιδιά μας να μην παραπαίουν, όταν οι ίδιοι οι απρόκοποι και ανεύθυνοι γονείς τους βάζουν τρικλοποδιά;

Εδώ είναι ένα λεπτό σημείο που θα μπορούσαν να προσέξουν οι νέοι μας. Αν ο πατέρας τους φάνηκε ανάξιος της αποστολής του, υπάρχει ο άλλος Πατέρας, ο Πανάγαθος, που είναι έτοιμος να δώσει χέρι βοηθείας. Παιδιά μου, ο Θεός σας αγαπάει και περιμένει να σας σφίξει στην αγκαλιά του. Μην παίρνετε αποφάσεις σε στιγμές δικαιολογημένης απελπισίας ή βρασμού. Σηκώστε το νου σας και παρακαλέστε τον. Είναι σίγουρο ότι κοντά του θα είστε ευτυχισμένοι· είναι σίγουρο ότι θα σας βγάλει στο ξέφωτο της ζωής, και αυτής και της άλλης, της αιώνιας.