Ομολογία

ΠΡΟΣΧΩΜΕΝ

Διόδια προς …αγιασμόν!

του αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη

Στο Ναό γιατί πηγαίνουμε; Για να αγιαστούμε. Και αγιαζόμαστε όχι με μαγικό τρόπο, αλλά με ουσιαστική μετοχή στη χάρι και στα δωρήματα του Θεού. Και η μετοχή αυτή πετυχαίνεται με την καρδιά, με το νου, με τις αισθήσεις όλες.

● H καρδιά, «συντετριμμένη και τεταπεινωμένη», μετανοεί και ζητεί το έλεος του Θεού. Κραυγή της σπαρακτική το «Κύριε, ελέησον».

● Ο νους, προσεκτικός και διαυγής, προσηλώνεται στα λεγόμενα και ψαλλόμενα και προσπαθεί να κατανοήση και να βιώση «μυστικώς» όσα εις επήκοον όλων λέγονται.

● Τα μάτια και τα αυτιά βλέπουν και ακούνε το υπερθέαμα της θείας Λειτουργίας. Λέει ο ιερός Χρυσόστομος: «Εισερχώμεθα μετά της προσηκούσης τιμής εις τας εκκλησίας και μετά φόβου επακούωμεν των λεγομένων» (Ε.Π.Ε.23,62). Δηλαδή: Άς μπαίνουμε στους ναούς με την πρέπουσα ευλάβεια και τιμή και ας ακούμε με προσοχή τα λεγόμενα.

● Το στόμα μένει κλειστό για κοσμικές συζητήσεις, για «λακριντί», όπως λέει ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Άλλοτε σιγᾶ με κατάνυξι, άλλοτε συμψάλλει με το χορό των ψαλτών, άλλοτε ψελλίζει ικεσίες. Ο πιστός, κατά τον Χρυσόστομο, «στενάζει αφώνως, αλαλάζει τῇ καρδίᾳ» (Ε.Π.Ε.30,316).

● Τα πόδια στέκουν με ευλάβεια και κλίνουν το γόνυ μπροστά στην υπέρθεη παρουσία του θαύματος, που μεταβάλλει το ψωμί και το κρασί σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο, οφείλουμε, «να στεκώμαστε με φόβο και τρόμο, κοιτώντας προς τα κάτω, ενώ η ψυχή ανεβαίνει προς τα πάνω» (Ε.Π.Ε.30,316).

● Τα χέρια υψώνονται εις «έπαρσιν προσευχής και δεήσεως», και όταν ο λειτουργός προσκαλή, ο πιστός κρατά με τα χέρια του καλά το μανδήλιο του αγίου Ποτηρίου και υποδέχεται τα τίμια Δώρα. Και αφού ο ίδιος λαμβάνει τη δωρεά του Θεού, ετοιμάζει τα χέρια του για να μεταδώσουν τη δική του δωρεά, την ελεημοσύνη στους φτωχούς.

Όλα αγιάζονται μέσα στη θεία Λειτουργία.

Όταν όμως σε πολλές περιπτώσεις ο αγιασμός της ψυχής και του σώματος κυριολεκτικά «διαφημίζεται» ως μαγικῶς μεταδιδόμενος, τότε έχουμε μετατροπή της Εκκλησίας σε θρησκεία μάγων και μαγείας. Τότε η δωρεά της χάριτος καταντά αγυρτεία κάποιας αγιαστούρας. Τότε οι ναοί της προσευχής και της ευχαριστίας μεταβάλλονται σε «οίκους εμπορίου και σπήλαια ληστών» (Ματθ. κα΄13). Τότε ο αγώνας για αγιασμό καταργείται, αφού εξαγοράζεται με λεφτά ένας εύκολος… αγιασμός!

Χωρίς ίχνος υπερβολής, σε Ναό μεγάλο συνοικίας των Αθηνών (το ίδιο συμβαίνει στους περισσότερους πανηγυρίζοντες Ναούς), ως εξής «λειτουργούσαν» τη μέρα της πανηγύρεως τα… διόδια προς εξοικονόμησιν χρημάτων και προς «βοήθειαν» των χριστιανών και προς «αγιασμόν» τους:

● Πρώτο διόδιο: Πριν από τα σκαλοπάτια σε περίμεναν τα κυτία και τα αυτοκόλλητα, που έβαζαν στο πέτο σου μικρές μαθήτριες και μεγαλούτσικες κυρίες, λέγοντας με ευγένεια: «Βοήθειά σας»! Πρώτη φορολογία προς… αγιασμόν (πάντοτε μαγικό και πληρωμένο).

● Δεύτερο διόδιο: Μόλις ανέβαινες τα σκαλοπάτια του Ναού, σε περίμενε ένας παπάς με την αγιαστούρα και το πανέρι των χρημάτων, για να σου πή κι’ αυτός: «Βοήθειά σας»! Άλλη φορολογία προς… αγιασμόν!

● Τρίτο διόδιο: Πριν να μπής στο Ναό, στο πρόπυλο, σε περίμεναν δυο κυρίες με λαχνούς και σου επαναλάμβαναν χαμογελαστά: «Βοήθειά σας»! Τρίτη φορολογία, τυχερή αυτή τη φορά, αφού δεν κερδίζουν τον… αγιασμό όλοι οι λαχνοί! Να μη παίξουμε και στην τύχη τον… αγιασμό μας;

● Τέταρτο διόδιο: Στο παγκάρι, καθώς μπήκες στο Ναό, σε περίμεναν οι επίτροποι να σου πουν και αυτοί, σαν πιο έγκυροι, το «Βοήθειά σας»! Και τόλεγαν λίγο πιο… αρωματισμένα, αφού σε έρραιναν με κολόνια ειδικού μυροδοχείου. Άλλη τούτη η φορολογία, αρωματισμένη, πάντως και αυτή προς… αγιασμόν!

● Πέμπτο διόδιο: Στο κέντρο του Ναού σε περίμενε η μεγάλη εικόνα του Αγίου (βλέπεις, δεν έφτανε η μικρότερη κοντά στο παγκάρι!), για να την προσκυνήσης. Αυτή δεν άπλωνε το χέρι προς φορολογία. Τόκανε κάτι άλλο δίπλα της. Υπήρχε δίπλα από τη μεγάλη εικόνα λείψανο αγίου, από κάποιο μοναστήρι και το πανέρι φυσικά για λεφτά. Και ένας ιερομόναχος σου έλεγε και αυτός «Βοήθειά σας»! Άλλη φορολογία προς… αγιασμόν, με σχετική επίκλησι ιερού λειψάνου Μάρτυρος της Εκκλησίας!

● Έκτο διόδιο: Προχωρώντας η θεία Λειτουργία παρουσιάστηκαν μπροστά σας δυο δίσκοι. Καθιερωμένη αυτή η φορολογία της δισκοφορίας. Δίνεις, αλλά εισπράττεις και δώ το «Βοήθειά σας»!

● Έβδομο διόδιο: Στο τέλος βγαίνει ο επίσκοπος. Τα λόγια του πάλι για χρήματα. Αυτά κι αν είναι προς… αγιασμόν! Να μή πῆ ο ποιμένας, ότι το κρίσιμο των ημερών απαιτεί να μαζευτούν λεφτά για τα έργα της Μητροπόλεως; Κανείς φυσικά δεν θα τον παρεξηγούσε, αν ήξερε, ότι μόνος αυτός εμφανίστηκε να παρακαλέση για βοήθεια των πονεμένων και των πεινασμένων. Αλλ’ ύστερα από τόσες φορολογίες, που είχαν υποστῆ οι εκκλησιαζόμενοι, δεν τους είχε μείνει ευρώ στην τσέπη για το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας…

Πρέπει εδώ να σταματήσουμε. Τα διόδια, και τα εφτά, λειτούργησαν προσοδοφόρα τη μέρα εκείνη. Εφτά διόδια, ίσως για να έχουν οι προσερχόμενοι τη χάρι των… εφτά μυστηρίων!

Αλλ’ ας σοβαρευτούμε:

Δεν θα ρωτήσουμε τι θα έκανε ο Κύριος, αν κατάφερνε να μπή στον πανηγυρίζοντα Ναό! Το γνωρίζουμε. Για όσους δεν δεχόμαστε το Ευαγγέλιο, ο Χριστός έχει και το φραγγέλιο!

Θα ρωτήσουμε μόνο το λειτουργό της Εκκλησίας, τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο:

-Έτσι αγιάζονται οι πιστοί;

Μας απαντά:

- Να αγιάσης την ψυχή σου, να αγιάσης και το σώμα σου, έχοντας διαρκώς τα λόγια της Γραφής στην καρδιά σου και στη γλώσσα σου (Ε.Π.Ε.23,74).

- Πίστις αληθινή χρειάζεται και αγιασμός του Αγίου Πνεύματος (Ε.Π.Ε.23,74).