Ομολογία

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ!

Ὁ Ζήσιµος Λορεντζᾶτος, ὁ µακαριστός πλέον λογοτέχνης µας, πού βίωσε τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση σάν γνήσιος Ἕλ­λη­νας, µᾶς ἄφησε λίγα γραπτά ἀλλά µεστά σέ νοήµατα, πού ἐκφρά­ζουν ἀληθινή ζωή. Στίς σελίδες πού ἀκολουθοῦν πα­ρα­θέ­τουµε ἕνα ἀπάνθισµα ἀπό τό βιβλίο του «Collectanea», ἐκδ. Δόµος, 2009.

Σύγxpovos ἀνθρωπισµός

Ἄν εἶσαι ἀντικοµµουvιστήs καί ἐγώ δέν εἶµαι ἤ ἄν εἶσαι κοµµου­νιστής καί ἐγώ δέν εἶµαι, µπορῶ νά σοῦ φέροµαι ἀπάνθρωπα (νά σέ ἀφήνω νά σαπίζεις µέσα σέ στρατόπεδα ἤ νά σέ ξεπαστρεύω). Τέτοιον ἀνθρωπισµό νά τόν χαιρόσαστε!

Σχετικά µέ θεωρίες

Ἀκόµα δέ βρέθηκε ἐκεῖνος πού θά βάλει τή ζωή µέσα στόν ντορβά του. Ὁλοένα δοκιµάζουν –Δαρβίνος, Μάρξ, Φρόϋντ– ἀλλά ἡ ζωή ξεχειλάει, ὅπωs τό νερό, ἀπό παντοῦ καί χύνεται ἀπέξω.

Δέν τήν ξέραµε τήν Ἐκκλησία τῆς Ἀγάπης;

Δέν ἔχοµε τήν Παράδοσή µας; Πότε τή χάσαµε; Πῶς ἀναρωτιόµαστε ἤ φωνάζοµε (ἀκόµα καί ό πρόσφυγας ποιητής):

Ἀγάπη, ποῦ ’ναι ἡ ἐκκλησιά σου; Βαρέθηκα πιά, στά µετόχια. Δέν ξέραµε πώς µείζων δέ τούτων ἡ ἀγάπη; Ποιός µᾶς εἶπε νά χή χάσοµε καί τώρα νά «βαριόµαστε» στά µετόχια; Ἀνεξήγητος, ἀνεξήγητος ὁ σηµερινός Ἕλληvας δέκα φορές.

Φιλοσοφία καί Παράδοση

Ὁλάκερη ἡ φιλοσοφία κάνει παραλλαγές γύρω ἀπό τό ρῆµα εἰµί καί τό οὐδέτερο τῆς µετοχῆς του, τό ὄν. Ἡ παράδοση πάλι εἶναι ὁ Ὤν καί τό ἐν αὐτῷ γάρ... ἐσµέν. Δυό κόσµοι. Ἀπό τή µιά Dieu d’ Abraham... (ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάµ) καί ἀπό τήν ἄλλη des philosophes et des savants (τῶν φιλοσόφων καί τῶν σοφῶν). Ἡ διάκριση τοῦ Πασκάλ στό ἐπίκεντρο πάντα.

Ὅταν σκεφτόµαστε χρησιµοποιοῦµε πάντα τή λογική ἀνάλυση· δέν µποροῦµε νά κάνοµε διαφορετικά· δέ θά µπορούσαµε διαφορετικά νά ἀνταλλάζαµε ἤ νά µεταδίναµε τή σκέψη µας. Φτάνει ὡστόσο νά µή λησµονᾶµε πώς γιά τήν ἀληθινή φιλοσοφία ἡ ἀνάλυση τελικά ἐµποδίζει τήν κατανόηση· ἀναλύοντας, ἡ ἀ­­νάλυση µένει στό ἀκατανόητο –ἀπό ἕνα σηµεῖο καί πέρα ἀναχαράζει ἤ µηρυκάζει.

Γιατί νά ἀκολουθοῦµε τούς Εὐρωπαίους;

Ἡ καταδίκη τοῦ Γαλιλαίου διά­γραψε στήν Εὐρώπη τήν τροχιά της καί τώρα ἔφτασε στήν ἄλλη ἄκρη, ὅπου καταδικάζει ὁ Γαλιλαῖος τόν ἄνθρωπο πού τολµάει νά πιστεύει στό Θεό τοῦ Ἀβραάµ (non des philosophies et des savants). Ἐµεῖς ἐδῶ γιατί νά παρακολουθήσοµε καί σέ αὐ­τό τήν Εὐρώπη; Mή­πως δέ µεί­να­µε ἔξω –τό 17ο αἰώνα– ἀπό τήν καταδίκη τοῦ Γαλιλαίου; Πῶς τώρα νά συµπορευτοῦµε µέ τήν Εὐρώπη στό ἀντίθετο; Τί δουλειά ἔχοµε ἐµεῖς στό ζήτηµα αὐτό µαζί τους; Καί στήν Ἱερή Ἐξέταση µείναµε ἀπέξω (ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔµεινε ἀπέξω). Καί σέ ἄλλα πολλά. Γιατί νά µήν κοιτάζοµε τή δουλειά µας; Ἤ µήπως δέν ἔχοµε δουλειά; Ἤ µήπως δέ µᾶς φτάνουν τά δικά µας µαζεµένα λασπόνερα καί ἡ διχόνοια πού, ἀπό τά χρόνια τοῦ Σολωµοῦ, µᾶς κοµµατιάζει τά τζιέρια (τά σπλάχνα);

Γιά τούς τεχνίτες κάθε λογῆς

Ἕνα συµπέρασµα ἀπό τή Φιλο­καλία (III, 19, 11-16, Ἀθήνα 1960): «...ἐκ µόνης ἀκοῆς οὐ δύναταί τις τεχνίτης γενέσθαι, ἀλλ’ ἐκ τοῦ ποιεῖν καί βλέπειν καί πoλλά πράττειν καί διορθοῦσθαι ὑπό τῶν ἐµπείρων καί διά τῆς ὑποµονῆς καί ἐκκοπῆς τῶν ἰδίων θεληµάτων καί τῇ πολυηµερίᾳ εἰς ἕξιν ἔρχεται τῆς τέχνης...». Συµπέρασµα γιά τούς τεχνίτες (κάθε λογῆς).

Ἀπό τή στιγµή πού ὁ Χριστιαvισµός παύει νά εἶναι πίστη ἤ τρόπος ζωῆς –ὁ ἄριστος βίoς τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων– καί γίνεται ἰδέα, φαντάζει γιά µένα τό ἴδιο ἄν εἶσαι χριστιανός ἤ ἄθεος.Ὅπως παράλληλα φαντάζει τό ἴδιο ἄν εἶσαι ἰδεαλιστής ἤ ὑλιστής, σύµφωνα µέ τήν ὁρολογία τῆς νεότερης εὐρωπαϊκῆς φιλοσοφίας. Ἀφρόψαρα τοῦ νοῦ ὅλα αὐτά, πού δέν κατεβαίνουν ποτέ στά µεγάλα βάθη τῆς ζήσης µας.

Ζήσιµος Λορεντζᾶτος

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ὀκτώβριος 2011

Ἀρ. Τεύχους 112