Ομολογία

«Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός»

(ο ισαπόστολος και ιερομάρτυρας – 24 Αυγούστου)

Αναμφίβολα, υπάρχει μια σημαντική απόσταση του ιστορικού χρόνου που μας χωρίζει από την μεγάλη εκείνη Αγιορείτικη μορφή, από τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τον Ισαπόστολο, τον Ιερομάρτυρα και προφήτη της Ορθοδοξίας.

Διακόσια σαράντα (240) ολόκληρα χρόνια πέρασαν από το μαρτύριό του (1779).

Διαχρονικά, στο μεγάλο βάθος του Αγιορείτικου μοναχισμού, οι οικήτορες του Άθωνα κινήθηκαν σε τρεις (3) βασικούς άξονες ζωής, θεολογίας και εκκλησιολογίας.

Η προσήλωσή τους στο μοναχικό ιδεώδες (αυτοσυγκέντρωση – ξενιτεία – ησυχία), ήτο ο πρώτος άξονας, ως απόρριψη των βιοτικών μεριμνών.

Η ακρίβεια της Ορθοδοξίας, το ήθος της, στην βαθύτερη και ευρύτερη σημασία των όρων, ήτο ο δεύτερος άξονας. Πολλά τα παραδείγματα για τους αγώνες τους υπέρ της Ορθοδοξίας και εναντίον των αιρέσεων.

Διακρίνουμε, ακόμη, ως τρίτο άξονα, την επιμέλεια – άσκησή τους, προς αποκάθαρσιν εκ της αμαρτίας.

Πώς να γράψει κανείς για την εν Χριστώ φιλοσοφία τους μέσα στα σπήλαια, στα ερημητήρια και στα οργανωμένα αυστηρά κοινόβια;

Στο βιβλίο του π. Γαβριήλ Διονυσιάτη, με τίτλο «Λαυσαϊκόν του Αγίου Όρους», διαβάζουμε:

«Το νέον Μαρτυρολόγιον της Ελληνικής φυλής και της Ορθοδόξου πίστεως κατέχεται ως επί το πλείστον από αγιορείτας μοναχούς. Τους πρωτεργάτας αυτούς της πνευματικής αφυπνίσεως, τους στηρικτάς εν τη πίστει του δοκιμαζομένου χριστιανικού λαού, τους φωτιστάς της εθνικής και θρησκευτικής συνειδήσεως» (Σελ. 13).

Τον 18^ο αιώνα σημαδεύει το πέρασμα του Αγίου από την μοναχική του προσπάθεια στην Αποστολική συνέχεια (Ιεραποστολή).

Ποιες ήταν οι συνθήκες ζωής στην Ελλάδα του 18^ου αιώνα;

- Πρώτο, ο κλονισμός της Ορθόδοξης αυτοσυνειδησίας μπροστά στην καθημερινή μουσουλμανική πίεση.

- Δεύτερο, η αβεβαιότητα για το παρόν και το μέλλον, για τη συνέχεια της ζωής.

- Τρίτο, η γραμματική απαιδευσία, όπου μαστίγωνε ανελέητα τον Ελληνικό πληθυσμό (Ραγιάδες).

- Τέταρτο, η τάση εξισλαμισμού των Ορθοδόξων.

- Πέμπτο, η έλλειψη προστασίας της ιδιωτικής ζωής – αυτονομίας, που σημαίνει αναίρεση της ελευθερίας στις μύχιες βάσεις της.

Μέσα σ’ αυτές τις ζώνες, σκλαβιάς και υποτέλειας, ξεκίνησε η Αποστολική δράση του Αγίου σ’ όλη τη σκλαβωμένη Ελλάδα. Γράφει ο π. Γαβριήλ Διονυσιάτης: «Ο λόγος του εστρέφετο εις την εμμονήν προς την Ορθόδοξον πίστιν, εις την τήρησιν των παραδεδομένων, εις την αγάπην προς τα γράμματα και την Ελληνικήν γλώσσαν, και κατέληγε με τας πρακτικάς συστάσεις ιδρύσεως Εκκλησιών και προπάντων σχολείων».

Αν οι σημερινοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί εμψυχώνονταν από μία πίστη εξ ίσου θερμή, όπως του Αγίου Κοσμά, και διέδιδαν τις αλήθειες της Πίστεως με τον ίδιο ζήλο, τότε:

- Το Ελληνικό κοινωνικό οικοδόμημα θα είχε βάσεις ορθόδοξες και δεν θα συμμαχούσε με την βαρβαρότητα του Καπιταλισμού και τις λογικές του υλισμού (Αστικού και Μαρξιστικού).

- Η παιδεία θα ήτο θωράκιση των νέων και της πατρίδας.

- Η Ορθοδοξία θα ήτο το αμετάβλητο σημείο αναφοράς στην Ελλάδα, και όχι η παγκοσμιοποίηση και ο οικουμενισμός.

- Δεν θα υπήρχε ο «Δυνητισμός» στην υπεράσπιση της Ορθοδοξίας αλλά η πίστη, που μετακινεί όρη.

- Το επίσημο Άγιο Όρος, ο σύγχρονος Μοναχισμός και οι χριστιανικές αδελφότητες – οργανώσεις, δεν θα υποχωρούσαν μπροστά στην παναίρεση του οικουμενισμού.

- Δεν θα γινόταν η «ψευδο-σύνοδος» της Κρήτης, ως εξασθένιση της Ορθοδοξίας και ενίσχυση του οικουμενισμού.

Ανασκοπώντας την αλυσίδα της ζωής του Αγίου Κοσμά και αναζητώντας τη βάση του, διαπιστώνουμε την υπέρτατη αρετή του, την μαρτυρία της Ορθοδοξίας.

Στο Συναξάρι διαβάζουμε:

«Τη 24^η Αυγούστου, Μνήμη του Αγίου ενδόξου Ιερομάρτυρος Κοσμά του Ισαποστόλου, αθλήσαντος δι’ αγχόνης κατά το έτος 1779».

Η δε Εκκλησία ψάλλει (Μεγαλυνάριον)

«Χαίροις Αποστόλων ο μιμητής, Κοσμά, θεοφόρε, ευσεβείας υφηγητά, του Ευαγγελίου, ο θεηγόρος κήρυξ, και των πιστών απάντων, θείον αγλάισμα».

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ