Εις μνημόσυνον αιώνιον: Αρχιμανδρίτης π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος Γράφει ο Αρχιμ. Νικόδημος Αεράκης

 *Επιμνημόσυνος ομιλία του Αρχιμ. Νικοδήμου Γ. Αεράκη επί τη επετείω της κοιμήσεως του αειμνήστου Αρχιμ. π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου. Εν τω Ιερώ Ναώ «Τριών Ιεραρχών», Μενάνδρου 4. 19-11-2017

Χρηστόν αγαθόν τε και ταπεινόν, αγάπης ταμείον, και ελέους τον θησαυρόν, κρουνόν της σοφίας, εκφάντορα Πατέρων, τιμώμεν επαξίως, τον Επιφάνιον.

Συνεπληρώθησαν είκοσι και οκτώ έτη από της εις Κύριον εκδημίας του αειμνήστου και πολυσεβάστου Γέροντός μας π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου, του χρηστού, αγαθού τε και ταπεινού, αγάπης ταμείου, και ελέους θησαυρού, κρουνού της σοφίας, του εκφάντορος των Αγίων Πατέρων, του ανυψωθέντος εις μέτρα των Πατέρων, του πνευματικού ημών Πατρός, Διδασκάλου και Γέροντος, του οποίου σήμερον τελούμεν το ιερόν μνημόσυνον.

Εις τας ημέρας μας πολύς γίνεται λόγος δια τας σχέσεις ημών των Ορθοδόξων μετά των αιρετικών προτεσταντών και παπικών. Η θαυμαστή και αυθεντική πατερική πέννα του Γέροντος διασφαλίζει εις τους εις αυτόν προστρέχοντας τας ορθοδόξους, αγιοπνευματικάς και κρυσταλλίνους θέσεις, αι οποίαι καθορίζονται υπό της Αγίας Γραφής, των Οικουμενικών Συνόδων και των Ιερών Κανόνων. Δεύτε, αδελφοί, εκ των κειμένων του π. Επιφανίου να λάβωμεν τας ορθοδόξους και σωστικάς θέσεις και απαντήσεις.

α) Περί των Προτεσταντών. Είναι ανεπίτρεπτος η συμμετοχή μας εις το «Παγκόσμιον Συμβούλιον των Εκκλησιών».

Έγραφε προς άπασαν την Σεπτήν Ιεραρχίαν τω 1958 περί των Προτεσταντών και περί του Οικουμενικού Συμβουλίου αυτών ο σοφός Γέροντάς μας: «Αντετάχθημεν, (εις την συμμετοχήν της Εκκλησίας της Ελλάδος), διότι επιστεύομεν ότι ουδέν καλόν έμελλεν εκ της τοιαύτης συμμετοχής να προκύψη, μάλλον δε βλάβη δια την ημετέραν Εκκλησίαν. Δεν ηδυνάμεθα να εννοήσωμεν ποιός ήτο ο αποχρών λόγος της τοιαύτης συμμετοχής. Μήπως η προπαρασκευή του εδάφους και η δημιουργία προϋποθέσεων, έστω και ελαχίστων, προς μελλοντικήν ένωσιν; Αλλά θα ήτο τουλάχιστον φαιδρά μία τοιαύτη δικαιολογία. Πως είνε δυνατόν να υπάρξη και η πλέον αμυδρά ελπίς ενώσεως, όταν ο Προτεσταντισμός δεν δύναται να κατορθώση την ιδίαν ένωσιν, κατατετμημένος εις Ομολογίας μικρόν υπολειπομένας του αριθμού διακόσια;… όταν αι Ομολογίαι αυταί συν τη παρόδω του χρόνου ου μόνον δεν μειούνται, αλλ’ απεναντίας αυξάνονται και πληθύνονται; Εάν ποτέ πνεύση εν τω δυστήνω  Προτεσταντισμώ πνεύμα Ενότητος, τότε φυσικόν είναι η Ενότης να εκδηλωθή και να συντελεσθή πρώτον εν τοις ιδίοις αυτού κόλποις και είτα να ζητήση επεκτάσεις. Εάν λοιπόν ίδωμέν ποτε τον Προτεσταντισμόν ομονοούντα και συντασσόμενον εις μίαν ομολογίαν, τότε θα έχη λόγον πάσα προς ένωσιν κατατείνουσα ενέργεια ημών. Διότι η μεταξύ αυτού ενότης θα αποτελή αμάχητον τεκμήριον εκτιμήσεως της ειλικρινείας των προς Ένωσιν μετ’ άλλων Χριστιανικών Ομολογιών προθέσεων αυτού. Μέχρι της ημέρας εκείνης όμως επιβάλλεται μία μόνη απάντησις εις τας περί ενώσεως δήθεν επιθυμίας και διακηρύξεις του μυριοκεφάλου Προτεσταντισμού: «Ιατρέ, θεράπευσον σεαυτόν». Το περισσόν τούτου εκ του πονηρού εστιν…» (Τα δύο άκρα, σελ.11).

Εις το αυτό άρθρον έγραφεν ο Γέροντας: «…ότι μία πρότασις των ημετέρων κατά το Συνέδριον του Άμστερνταμ όπως προστεθή εις την δογματικήν βάσιν του «Οικουμενικού Συμβουλίου» η πίστις και εις τον «Θεόν Πατέρα», ως και ετέρα πρότασις κατά το Συνέδριον του Έβανστον, όπως το Κύριον θέμα «ο σταυρωθείς Κύριος ελπίς του κόσμου» συμπληρωθή δια της φράσεως «και α ν α σ τ α ς» προτάσεις, λέγομεν, τοιαύται, απερρίφθησαν, υπό του Συνεδρίου!… Και κατόπιν τούτου, οι ημέτεροι αντιπρόσωποι ηδυνήθησαν να μείνωσιν εντός αυτού…» (Ανωτ. σελ. 12). Τέλος ο Γέροντας έγραφε τους λόγους του Αγίου Πολυκάρπου: «ος αν μεθοδεύη τα λόγια του Κυρίου προς τας ιδίας επιθυμίας και λέγη μήτε ανάστασιν μήτε κρίσιν (είναι) ούτος πρωτότοκός εστι του Σατανά»! (Προς Φιλιπ. Ζ ,1). Και μετά των πρωτοτόκων του Σατανά δεν δύναται βεβαίως να έχη σχέσιν η Ορθόδοξος Εκκλησία. (Ανωτ. σελ.13).

β ) Περί των Παπικών. Τι εκ των δύο συνέβη; Έγραφεν ο αείμνηστος Γέροντάς μας προς τον Πατριάρχην κυρόν Αθηναγόραν, τω 1965: «Παναγιώτατε, Αλληλογραφείτε μετά του Πάπα εν πάση εκκλησιαστική τάξει, ως εάν εζώμεν εις τον Ε  μ.Χ. αιώνα… Καλείτε αυτόν «Πρώτον Επίσκοπον της Χριστιανωσύνης» και Υμάς Αυτόν δεύτερον… Συμπροσεύχεσθε μετ’ αντιπροσώπων αυτού και φέρεσθε προς αυτούς σχεδόν όπως και προς τους Ορθοδόξους Επισκόπους… Τι εκ των δύο συνέβη; Ο Πάπας προσεχώρησεν εις την Ορθοδοξίαν, η Υμείς εις τον Παπισμόν; Εάν το πρώτον, αναγγείλατε τούτο, ίνα πάντες φαιδρώς πανηγυρίσωμεν και μετ’ αλλήλων χορεύσωμεν. Εάν το δεύτερον, ομιλήσατε μετ’ ειλικρίνειας και ευθύτητος, ίνα βεβαιωθώμεν ότι, μετά της παλαιάς, απώλετο και η νέα Ρώμη και κατεπόθη υπό της αιρέσεως. Εάν δε ουδέν εκ τούτων συνέβη, αλλά και Υμείς και ο Πάπας μένετε εν τοις οικείοις έκαστος όροις, πως ερμηνεύονται αι προεκτεθείσαι ενέργειαι Υμών; Πως είνε δυνατόν ο αιρετικός Πάπας να είνε ο πρώτος επίσκοπος της Χριστιανωσύνης και Υμείς ο δεύτερος; Πότε η Εκκλησία ημών συνηρίθμησεν ομού μετά των Ορθοδόξων Επισκόπων τους επισκόπους των αιρετικών; Δογματικής και κανονικής ακριβείας γλώσσαν ομιλείτε η ευελίκτου διπλωματικής υποκρισίας;» (Ανωτ. σελ. 14-15).

Εις δε την τοποθέτησιν ότι χρειαζόμεθα την συμμαχίαν του Βατικανού προς αντιμετώπισιν των τουρκικών βρυχηθμών χαρακτηριστικώς τονίζει ο Γέροντάς μας π. Επιφάνιος: «Παναγιώτατε· άδεται ότι ενεργείτε ως ενεργείτε, ίνα προσεταιριζόμενος το πανίσχυρον κοσμικώς Βατικανόν, αντιτάξητε την εκ της συμμαχίας αυτού αίγλην και δύναμιν προς τους τουρκικούς βρυχηθμούς και δυνηθή­τε ούτω να στηρίξητε τον δεινώς απειλούμενον και κλονιζόμενον Θρόνον της πάλαι ποτέ Βασιλευούσης. Εάν ταυ­τα έχωνται αληθείας, και πλανάσθε και ματαιοπονείτε. Έχομεν την συμμαχίαν του Θεού, Παναγιώτατε, ναι η ου; Εάν ναι, τότε «εις διώξεται χιλίους και δύο μετακινήσουσι μυριάδας»· τότε «καν κύματα διεγείρηται, καν πελάγη», καν τουρκικών θηρίων θυμός, αράχνης δι’ ημάς έσονται ευτελέστερα· τότε «εξανθήσει και υλοχαρήσει και αγαλλιάσεται τα έρημα του Ιορδάνου» και «αλείται ως έλαφος ο χωλός, τρανή δε έσται γλώσσα μογιλάλων»· τότε… ω τότε «γνώτε Έθνη και ηττάσθε ότι μεθ’ ημών ο Θεός»!… Εάν όχι, τότε προς τι «πεποίθαμεν επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων οις ουκ εστι σωτηρία;»».

Τέλος τονίζει ότι «ουδείς Ορθόδοξος εύχεται την μετακίνησιν η τον θάνατον του Οικουμενικού θρόνου. Μη γένοιτο! Αλλά και ουδείς θα θυσιάση χάριν αυτού ιώτα εν η μίαν κεραίαν εκ της Ορθοδόξου Πίστεως. Αγωνίσασθε υπέρ αυτού πάση δυνάμει. Όχι απλώς έχετε δικαίωμα, αλλ’ οφείλετε να στηρίξητε αυτόν, το καθ’ Υμάς. Θυσιάσατε χάριν αυτού οτιδήποτε: Χρήματα, κτήματα, τιμάς, δόξαν, πολύτιμα κειμήλια, Διακόνους, Πρεσβυτέρους, Επισκόπους· Ακόμη και τον Πατριάρχην Αθηναγόραν! Εν μόνον κρατήσατε, εν φυλάξατε, ενός φείσασθε, εν μη θυσιάσητε: Την ορθόδοξον Π ι σ τ ι ν! Ο Οικουμενικός Θρόνος έχει αξίαν και χρησιμότητα μόνον και μόνον, όταν εκπέμπη απανταχού της γης το γλυκύ και ανέσπερον της Ορθοδοξίας Φως. Οι Φάροι είνε χρήσιμοι, εάν και εφ’ όσον φωτίζωσι τους ναυτιλλομένους, ίνα αποφεύγωσι τους σκοπέλους. Όταν το φως αυτών σβεσθή, τότε δεν είνε μόνον άχρηστοι αλλά και επιβλαβείς, διότι μεταβάλλονται και αυτοί εις σκοπέλους… (Ανωτ. Σελ.16)

Αδελφοί μου!

Η εναγώνιος έκκλησις προς τον τότε Πατριάρχην: «Παναγιώτατε, μη θέλετε να δημιουργήσητε εν τη Εκκλησία σχίσματα και διαιρέσεις. Πειράσθε να ενώσητε τα διεστώτα και το μόνον όπερ θα κατορθώσετε, θα είνε να διασπάσητε τα ηνωμένα και να δημιουργήσητε ρήγματα εις εδάφη έως σήμερον στερεά και συμπαγή» (Ανωτ. Σελ.16), αύτη η εναγώνιος έκκλησις είθε να κατευθύνη άπαντας προς διαφύλαξιν της αμωμήτου πίστεώς μας και της Ενότητος των Ορθοδόξων πιστών, πρεσβείαις των Αγίων Αποστόλων, των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας και ευχαίς του μακαριστού Γέροντός μας π. Επιφανίου. ΑΜΗΝ.