Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

















Με την ευκαιρία της βράβευσης

του Περγάμου κ. Ιωαννου Ζηζιουλα




Η ΚΑΚΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ κ. ΖΗΖΙΟΥΛΑ

ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΙΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ



του Θεολόγου κ. Παναγιώτου ΣΗΜΑΤΗ





Εἶναι γνωστὸ τὸ γεγονὸς τῆς βράβευσης τοῦ μητροπολίτη Περγάμου κ. Ἰωάννη Ζηζιούλα ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Βόλου καὶ ἀπὸ τὸν ἐντόπιο Μητροπολίτη κ. Ἰγνάτιο, ποὺ δήλωσε «ἔμπλεος χαρᾶς καὶ δοξολογίας πρὸς τὸν ἐν Τριάδι Θεὸν γιὰ τὴν ἐκεῖ παρουσία» τοῦ κ. Ζηζιούλα, τὸν ὁποῖο θεωρεῖ ὡς «λαμπρὸ ἐκπρόσωπο, τὸν πρεσβευτὴ τῆς ἑλληνόφωνης θεολογίας καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας στὸν διεθνὴ ἐκκλησιαστικὸ καὶ ἀκαδημαϊκὸ χῶρο»!


Στὴν βράβευση παραβρέθηκαν: ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου μητροπολίτης Βελεστίνου κ. Δαμασκηνὸς καὶ οἱ ἑλλαδίτες μητροπολίτες Τρίκκης, Θεσσαλιώτιδος, Ἐλασσῶνος, Μεσσηνίας καὶ Ρεντίνης. Χαιρετισμὸ ἔστειλαν οἱ κοσμήτορες τῶν θεολογικῶν Σχολῶν Ἀθηνῶν καὶ Θεσσαλονίκης. Ὁ πρῶτος, ὁ κ. Μπέγζος εἶπε: «Ἐὰν Ὀρθοδοξία εἶναι ὄντως ἡ ὀρθὴ δόξα, τότε Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ τοῦ 20ου καὶ τοῦ 21ου αἰῶνα εἶναι ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ἰωάννης». Ὁ δεύτερος, ὁ κ. Τρίτος, εἶπε πὼς ὁ κ. Ζηζιούλας εἶναι ἕνας «ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους συγχρόνους ὀρθοδόξους θεολόγους»!


Ὡς ἐκ τούτου, καὶ ἐπειδὴ πολλοὶ ὀρθόδοξοι πιστοὶ κάθε βαθμοῦ, ἔχουν τὴν βαθειὰ πεποίθηση ὅτι ὁ κ. Ζηζιούλας διδάσκει αἱρετικὲς θέσεις, –κι αὐτὸ ἔχει καταγγελθεῖ στοιχειοθετημένα– θεωροῦμε ὅτι ἡ Ἱερὰ Σύνοδος ἔχει καθῆκον νὰ πάρει θέση γιὰ τὴν διδασκαλία τοῦ κ. Ζ. Τὰ ἐρωτήματα εἶναι: Τὰ ὀρθόδοξα σημεῖα τῆς διδασκαλίας του, τοῦ δίνουν τὸ δικαίωμα σὲ ἄλλα σημεῖα νὰ αἱρετίζει; Αὐτὴ ἐξ’ ἄλλου, δὲν εἶναι ἡ προσφιλής, ἀλλὰ δόλια μέθοδος τῶν οἰκουμενιστῶν; Ὁ κ. Ζ. θεολογεῖ ἢ φιλοσοφεῖ; Ἂν θεολογεῖ πρωτοτύπως, (ὅπως ὁ ἴδιος πιστεύει καὶ οἱ περιτρεχάμενοι τὸν κολακεύουν) σημαίνει ὅτι ἔχει καθαρθεῖ καὶ φωτιστεῖ, ὥστε νὰ δύναται νὰ ἐγγίζει ἐξ ἐμπειρίας τὰ περὶ τοῦ θείου; Ἂν θεολογεῖ φιλοσοφῶν, μᾶλλον βλάπτει τὸν ἑαυτό του καὶ τὴν Ἐκκλησία. Ἂν φιλοσοφεῖ θεολογῶν, τότε πρέπει νὰ παραιτηθεῖ τουλάχιστον ἀπὸ ἐπίσκοπος καὶ νὰ ἀφοσιωθεῖ στὸν πειρασμικὸ πειραματισμὸ ποὺ ἐμπνέει ὁ ἐφευρευτὴς κακῶν.


Δημοσιεύσαμε πρόσφατα ἕνα ἐκτεταμένο κείμενο, στὸ ὁποῖο περιελαμβάνοντο οἱ βασικότερες αἱρετικὲς θέσεις τοῦ κ. Ζηζιούλας καὶ ἡ ἀναίρεσή τους μὲ βάση τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ τὴν βοήθεια τῶν ἐν Ἑλλάδι θεολόγων. Τὸ παρὸν ἄρθρο σκοπὸ ἔχει νὰ πληροφορήσει, ὅτι αἱρετικὲς θέσεις στὸ ἔργο τοῦ κ. Ζ. ἔχουν ἐπισημάνει, ὄχι μόνο οἱ ἐν Ἑλλάδι θεολόγοι, ἀλλὰ καὶ θεολόγοι τῆς ὑπόλοιπης Εὐρώπης, ὅπως πολλοὶ ἀγγλόφωνοι ὀρθόδοξοι καὶ ἑτερόδοξοι θεολόγοι. Καὶ ἡ δική τους ἐτυμηγορία ἔχει μεγαλύτερη σημασία γιὰ τὸν ἑξῆς σημαντικό λόγο: τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν κειμένων καὶ ἄρθρων τοῦ κ. Ζηζιούλα εἶναι δημοσιευμένο σὲ ξένα περιοδικὰ καὶ δὲν ἔχει ἀκόμα μεταφρασθεῖ στὰ ἑλληνικά. Ὡς ἐκ τούτου, τὶς αἱρετίζουσες ἰδέες του οἱ ἀγγλόφωνοι θεολόγοι τὶς διάβασαν πρωτοτύπως στὴν μητρική τους γλῶσσα καὶ ἔτσι μὲ μεγαλύτερη εὐκολία διέκριναν τὰ κακόδοξα σημεῖα τῆς θεολογία του. Γι’ αὐτὸ καὶ πρέπει νὰ δώσουμε μεγάλη προσοχὴ στὴν κριτικὴ ποὺ τοῦ ἐξασκοῦν.


Ἐκδόθηκε τὸ 2008 ἕνας τόμος ἀφιερωμένος στὴν θεολογία τοῦ κ. Ζηζιούλα ἀπὸ τὸν Douglas H. Knight, μὲ τίτλο «Ἡ θεολογία τοῦ Ἰωάννη Ζηζιούλα». Ἐκεῖ διαβάζουμε ὅτι ὁ κ. Ζ. «κατηγορήθηκε ὡς ὑπαρξιστὴς» καὶ ὅτι «εἰσήγαγε μιὰ διάσταση φιλοσοφικὴ στὴ χριστιανικὴ πίστη» (Douglas H. Knight, Ἡ θεολογία τοῦ Ἰωάννη Ζηζιούλα, Εἰσαγωγή, σελ. 21, ἐκδ. Degiorgio 2008). Ὁ Ζηζιούλας «εἶναι φιλόσοφος στὸ βαθμὸ ποὺ μιλάει μὲ ἀφετηρία τὴ Χριστιανικὴ Ἐκκλησία καὶ παράδοση, καὶ μόνον ἡ προκατάληψη ἀπέναντι στὴ διακριτὴ πρόταση τῆς Χριστιανικὴς θεολογίας ἀποτρέπει τὴν ἀναγνώριση τῆς φιλοσοφικῆς ποιότητας τοῦ ἔργου του» (Ὅπ. παρ., σελ. 17).


Στὸ σημεῖο αὐτό, βέβαια, συμφωνοῦν καὶ Ἕλληνες θεολόγοι, ὅπως ὁ καθηγητὴς Φαράντος, ὁ ὁποῖος ἔδειξε ὅτι «τὸ ὄργανον καὶ τὸ κριτήριον τοῦ θεολογεῖν διὰ τὸν κ. Ζηζιούλα εἶναι ἡ λογική, εἰδικώτερον δὲ ἡ ἐπιστημονικὴ λογική. Ὁ κ. Ζηζιούλας ἀποφεύγει ἐπιμελῶς νὰ ἐργάζεται μὲ θεολογικὰς ἐννοίας καὶ κατηγορίας, ὅπως θεία ἀποκάλυψις, Ἁγ. Γραφὴ καὶ Ἱ. Παράδοσις, ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν συνόδων, αὐθεντία τῆς Ἐκκλησίας, πίστις κλπ.». Καὶ ὅταν χρησιμοποιεῖ αὐτὲς τὶς ἔννοιες, «οὐδένα, σχεδόν, ρόλον παίζουν εἰς τὸν θεολογικόν του στοχασμόν». Ὁ κ. Ζηζιούλας ἀπαιτεῖ, ὅταν ὁμιλοῦμε θεολογικά, νὰ διατυπώνουμε τὶς ἀπόψεις μας «μὲ τέτοιο τρόπο, ὥστε νὰ μὴν προσκρούσωμε σὲ λογικὲς ἀντιφάσεις καὶ σὲ βασικὰ ἐπιστημονικὰ δεδομένα»! (Μ. Φαράντου, Οἰκουμενισμὸς ἢ Ὀρθοδοξία; Ἡ κρίση τῆς θεολογίας τοῦ Ἰω. Ζηζιούλα).


Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Douglas παραθέτουμε κάποιες ἀπὸ τὶς ...περίεργες θέσεις τοῦ κ. Ζηζιούλα μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι οἱ πνευματικοὶ καὶ οἱ θεολόγοι, ποὺ ἕως τώρα ἀρνοῦνται πεισμόνως καὶ περιέργως νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ τὸ ἔργο του, ἂν καὶ ἔχουν τὶς γνώσεις καὶ τὶς δυνατότητες πρὸς τοῦτο (ποὺ ἐμεῖς δὲν ἔχουμε), θὰ θελήσουν καταπιαστοῦν μὲ τὴν «θεολογία» τοῦ κ. Ζηζιούλα, καὶ νὰ ἀναλύσουν τὶς καταγγελόμενες ἐπὶ αἱρέσει θέσεις του, ὥστε νὰ γνωρίσουν καὶ οἱ ὑπόλοιποι ποιμένες, νὰ μάθει ὁ λαὸς καὶ νὰ προφυλάσσονται.


Καὶ τοῦτο διότι ὁ κ. Ζηζιούλας δὲν εἶναι μόνο ἕνας στοχαστὴς ἢ ἕνας φιλόσοφος, ποὺ τότε θὰ ἦταν ἐλεύθερος νὰ διατυπώνει ὁποιαδήποτε ἄποψη θέλει. Ὁ κ. Ζηζιούλας παρουσιάζεται ὡς ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος, ὑποτίθεται κατασταλαγμένος στὴν πίστη, γι’ αὐτὸ καὶ διδάσκαλος τῶν πιστῶν· καὶ ἐὰν –ὅ,τι λέγει– διαφέρουν ἀπὸ τὴ διδασκαλία τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἐὰν εἶναι κακόδοξα καὶ αἱρετικά, καὶ παρ’ ὅλο ποὺ τοῦ ὑποδείχθηκε συνεχίζει νὰ τὰ ὑποστηρίζει, ἀσφαλῶς καὶ δὲν μπορεῖ νὰ συνεχίζει κατέχων τὸν τίτλο τοῦ διδασκάλου καὶ λειτουργοῦ τῆς Ἐκκλησίας.


Ἂς δοῦμε, λοιπόν, κάποιες ἀπὸ τὶς θέσεις του αὐτές, ὅπως τὶς παρουσιάζουν σὲ ἕνα συλλογικὸ Τόμο ὁ Douglas H. Knight καὶ ἄλλοι θεολόγοι (Ἕλληνες καὶ ξένοι). Ὁ ἐκδότης θεωρεῖ ὅτι ὁ τόμος αὐτὸς ἀποτελεῖ «ἀποτίμηση τῆς θεολογίας τοῦ Ἰωάννη Ζηζιούλα», ὁ ὁποῖος ὣς τώρα (ἡ ἔκδοση ἔγινε τὸ 2008) δὲν ἀντέκρουσε τὴν κριτικὴ ποὺ ἐδέχθη.


Γράφει ὁ ἐκδότης: «Ὁ Ζ. διδάσκει ὅτι ἡ ζωὴ καὶ ἡ ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ ἔχει τὴν αἰτία της στὸν Πατέρα καὶ πὼς ἡ μοναδικότητα αὐτῆς τῆς πηγῆς βρίσκει τὴν πληρέστερη ἔκφρασή της στὸν ὅρο ΄μοναρχία΄. Ὁ Πατέρας εἶναι ἡ δύναμη ποὺ ἐλεύθερα ἐνεργεῖ ὅπως ἐνεργεῖ καὶ εἶναι ἡ μοναδικὴ πηγὴ ὅλων τῶν ἐνεργημάτων. Ὁ Ζ. ἀποκαλεῖ τὸν Πατέρα τὸ ΄αἴτιο΄, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι ὁ ὅρος “αἴτιο” δὲν ἔχει τὴ ἄψυχη καὶ ἀπρόσωπη δευτερεύουσα ἔννοια τῆς λέξεως “πηγή”. Ἀλλά, ἂν ἀνακαλύψουμε πὼς οἱ ἀγγλικὲς ὑποδηλώσεις τῶν ὅρων ”αἴτιο” καὶ ”πηγὴ” εἶναι ἐξίσου ἀπρόσωπες, ἴσως ὁ ὅρος ”ἱδρυτής”, γιὰ παράδειγμα, νὰ εἶναι ἕνας καλύτερος τρόπος νὰ μεταφράσουμε τὴν ἑλληνικὴ λέξη ”αἰτία” καὶ ἔτσι νὰ διασφαλίσουμε τὴν ἐλευθερία τοῦ Πατρὸς καὶ τὸ ἔργο του. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι Θεὸς μόνο λόγῳ τῆς ΄ἀρχῆς΄ τοῦ Πατρός, ἀλλὰ ἐπειδὴ τὴν ἀρχὴ τοῦ Πατρὸς ἀναλαμβάνει καὶ ἀποδέχεται, υἱοθετεῖ καὶ ἀσπάζεται ὁ Υἱός» (Douglas H. Knight, ὅπ. παρ., σελ. 26).


«Ὁ Πατέρας εἶναι Πατέρας ἐπειδὴ ὁ Υἱὸς ποὺ ἀνταποκρίνεται σ’ αὐτὸν τὸν ἀποκαλεῖ μ’ αὐτὸ τὸ ὄνομα. Καθὼς ὁ Πατέρας εἶναι ἐλεύθερος νὰ εἶναι Πατέρας γιὰ τὸν Υἱό, ἡ δημιουργία δὲν ἀποτελεῖ ἀναγκαῖο ἀποτέλεσμα τῆς ὕπαρξής τους. Ἀφοῦ ὁ Θεὸς δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴ δημιουργία του, αὐτὴ μπορεῖ πραγματικὰ νὰ στηρίζεται πάνω του καὶ νὰ παραλαμβάνει τὴν ἐλευθερία ἀπ’ αὐτόν.


»Κατὰ παρόμοιο τρόπο, ὁ Υἱὸς δὲν ἐνεργεῖ ἀφ’ ἑαυτοῦ· δὲν ἐργάζεται ὡς μονάδα. Ἐνεργεῖ στὰ πλαίσια τοῦ ἔργου τοῦ Πατρός, καὶ ὅ,τι κάνει, τὸ κάνει μὲ τὸν Πατέρα καὶ ἀκριβῶς ἐπειδὴ συνεργεῖ μὲ τὸν Πατέρα, τὸ ἔργο του ἐπιβεβαιώνει τὴ μοναρχία τοῦ Πατρός» (ὅπ. παρ., σελ. 27).


«Στὴν παρουσίαση τοῦ βαπτίσματος καὶ τοῦ χρίσματος, ὁ Ζηζιούλας τακτικὰ ἰσχυρίζεται ὅτι οἱ δύο αὐτὲς στιγμὲς τῆς εἰσαγωγῆς στὰ Χριστιανικὰ δόγματα ἐπιφέρουν μία ὀντολογικὴ ἀλλαγὴ στὸ πρόσωπο, ἢ στὴν ὑπόσταση ἐκείνων ποὺ κατηχοῦνται. Δὲν ἀνήκουν πλέον στὴν ἀποχαλινωμένη ἀπροσώπη τάξη τῆς φύσεως, ἀλλὰ συμμετέχουν σὲ μία ἄλλη τάξη, ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν ἀγαπητικη υἱϊκὴ σχέση ποὺ ἀπολαμβάνει ὁ Υἱὸς μὲ τὸν Πατέρα, ἐντὸς καὶ διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Philip Rosato Sj., Ἡ χειροτονία τῶν Βαπτισμένων: Οἱ Λαϊκοὶ ὡς μία τάξη τῆς Ἐκκλησίας, Εἰς Douglas H. Knight «Ἡ θεολογία τοῦ Ἰωάννη Ζηζιούλα», σελ. 248).


«Ἔτσι, ὁδηγούμενοι ἀπὸ τὸ θεῖο Πνεῦμα ὥστε νὰ ἀποκαλοῦν τὸν Πατέρα «Ἀββᾶ» (πβ. Ρωμ. 8:15-17» Γαλ. 4:6-7), καὶ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ «Κύριο» (πβ. Κορ. Α' 12:3), οἱ πιστοὶ περνοῦν ἀπὸ τὴ βιολογικὰ προσδιορισμένη, στὴν πνευματικὰ προσδιορισμένη ὑπόστασή τους, ἀπὸ τὸ ἀσταθὲς καὶ ἐξατομικευμένο εἶναι τους, στὸ ὁριστικὸ καὶ κοινοτικό τους εἶναι. Σύμφωνα μὲ τὸν Ζηζιούλα, ἡ υἱϊκη ταυτότητα τῆς τάξεως τῶν Χριστιανῶν, ἀξιώνει ὁ πρῶτος καὶ σπουδαιότερος αἴτιος τῶν εἰσαγωγικῶν τους μυστηρίων, νὰ εἶναι ὁ Πατέρας. Ἡ ἐπενέργεια τῶν μυστηρίων αὐτῶν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν αἰώνια, φιλάνθρωπη βούληση τοῦ Δημιουργοῦ ὥστε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ περιχωρηθοῦν στὴ διαπροσωπική του ὕπαρξη μὲ τὸν Υἱὸ ἐντὸς καὶ διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.


»Ἡ προτεραιότητα ποὺ ἀποδίδεται στὴν ἐνέργεια τοῦ Πατρὸς-Δημιουργοῦ, ὅσον ἀφορᾶ στὸν προσδιορισμὸ τῆς θεολογικῆς ταυτότητας τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, ἀποτελεῖ κεντρικὸ σημεῖο ἐντρύφησης στοὺς Ἕλληνες πατερικοὺς συγγραφεῖς. Ὁ Ζηζιούλας τὸ ἀποδίδει αὐτὸ ὡς ἑξῆς:



»”Ἡ Ἐκκλησία ὑφίσταται πρωτίστως ἐπειδὴ ὁ Πατέρας —ὡς διακριτὸ πρόσωπο— ἐπιθυμεῖ τὴν ὕπαρξή της. Εἶναι ἡ πρωτοβουλία καὶ ἡ εὐδοκία τοῦ Πατρὸς ποὺ ἔφερε τὴν Ἐκκλησία στὴν ὕπαρξη. Ἀλλὰ πέραν τούτου, εἶναι ὅτι στὸν Πατέρα —ὡς προσώπου διακρίτου ἀπὸ τὸν Υἱό—, ἡ Ἐκκλησία θὰ παραδοθεῖ στὸ τέλος, ὅταν ὁ Χριστὸς παραχωρήσει τὰ πάντα σὲ αὐτόν. Ἔτσι, ὅσον ἀφορᾶ τὴν καταγωγική της ἀρχὴ ἀλλὰ καὶ τὸν προορισμό της, ἡ Ἐκκλησία εἶναι πάνω ἀπ' ὅλα ἡ “Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ” (Θεὸς=ὁ Πατέρας στὴν Βίβλο), πρὶν ἀκόμη θεωρηθεῖ ὡς ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἢ ἐκείνου ἢ τοῦ ἄλλου τόπου» (Ἰωάννη Ζηζιούλα, «The Mystery of the Church in the Orthodox Tradition», One in Christ 24 (1988) σ. 295).


»Ἐδῶ ὁ Ζηζιούλας ὑπογραμμίζει τὴν ἀλήθεια ὅτι ὁ φιλάνθρωπος σκοπὸς τοῦ διακρίτου προσώπου, τοῦ Πατρός, εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ὁ ἀπώτερος στόχος τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὴ ἡ σαφῶς «θεολογικὴ» μᾶλλον, παρὰ χριστολογικὴ ἢ πνευματολογική, ἑρμηνεία τῆς ὕπαρξης τῆς Ἐκκλησίας, δὲν σημαίνει βεβαίως ὅτι ὑποβαθμίζονται οἱ ἀντίστοιχοι ρόλοι τοῦ Λόγου καὶ τοῦ Πνεύματος στὴν ἱστορικὴ θεμελίωση καὶ στὸν ἐσχατολογικὸ προσανατολισμὸ τῆς Ἐκκλησίας. Προορίζεται νὰ διατυπώσει μία ἰσχυρὴ σύγχρονη ἐπανατοποθέτηση τῆς πίστης τῶν Ἑλλήνων πατερικῶν συγγραφέων, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ὑπάρχει, «ἀπὸ τὸν Ἀδάμ», ἐὰν λάβουμε ὑπ' ὄψιν μας τὸ σύνολο τῆς ἀνθρωπότητας, ἢ «ἀπὸ τὸν Ἄβελ», ἂν δώσουμε ἔμφαση στὸ κατάλοιπο τῶν δικαίων τῆς ἀνθρωπότητας. Ἡ ἐπιμονὴ αὐτὴ στὴν προτεραιότητα τοῦ Πατρὸς-Δημιουργοῦ, ὅσον ἀφορᾶ στὴ θεϊκὴ ἐνέργεια τῆς ἵδρυσης καὶ καθοδήγησης τῆς Ἐκκλησίας, ἔχει τὴν ἀφετηρία της στὴν σπλαχνικὴ βούληση τοῦ πρώτου προσώπου τῆς Τριάδος.


Ἐπειδὴ ὁ Πατέρας-Δημιουργὸς εἶναι πρώτιστα ἀγάπη, εἶναι σὲ θέση νὰ στείλει στὸν κόσμο τόσο τὸν Υἱὸ-Ἀναδημιουργό, ὁ ὁποῖος εἶναι πρωταρχικὰ ἀγαπώμενος καὶ ἀγαπῶν, ἄλλα καὶ τὸ Πνεῦμα-Μεταδημιουργό, τὸ ὁποῖο εἶναι κυρίως ἀγαπώμενο. Μὲ ἐκκλησιαστικοὺς ὅρους αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ ἀγαπητικὴ προαίρεση τοῦ Πατρὸς νὰ ὑπάρχει μία τάξη βαπτισμένων καὶ χρισμένων προσώπων, εἶναι τὸ θεμέλιο τῆς “Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ”. Ἡ βάση αὐτὴ ἀποκαλύπτεται μέσα στὴν ἱστορία μὲ τὴν προσδοκία, τὴν ἔλευση καὶ τὸν θρίαμβο τοῦ ἐνσαρκωμενου Υἱοῦ. Μέσα στὸ γεγονὸς-Χριστός, ἡ υἱϊκὴ ὕπαρξη τοῦ Λόγου γίνεται, σὲ δεδομένο χρόνο καὶ τόπο, ὁρατὴ καὶ ἁπτὴ διὰ τῶν ἀγαπημένων καὶ ἀγαπώντων ἀνθρώπων, τὸ μυστικὸ σῶμα τῶν Χριστιανῶν, ἀναγεννημένων μέσα στὸ μυστήριο τοῦ Πάσχα. Μὲ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡ “Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ” ἀποκτᾶ μία συγκεκριμένη ἁγιότητα καὶ ὁριστικοποιεῖται, ὡς ὁ ἀγαπημένος λαός, ὁ μυστικὸς ναὸς τῶν Χριστιανῶν. Διὰ τοῦ μυστηρίου τῆς Πεντηκοστῆς ἐξαγιαζονται, ὥστε νὰ πραγματώσουν τὰ ρήματα, τοὺς συμβολισμοὺς καὶ τὶς προεικονίσεις τῶν ἐσχάτων μέσα στὴν ἱστορία μέχρι τὸ μυστήριο αὐτὸ νὰ βρεῖ τὴν ἐκπλήρωσή του. Ἔτσι, γιὰ νὰ ἐκφραστῶ μὲ τὰ λόγια τοῦ Ζηζιούλα ποὺ παρέθεσα, προορίζονται νὰ θεωρηθοῦν μέλη αὐτῆς τῆς ecclesia Dei (“Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ”), πρὶν ἀκόμη ἐννοηθοῦν ὡς μετέχοντες στὴν ecclesia Christi (“Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ”), ἢ στὴν Ἐκκλησία “αὐτοῦ ἢ ἐκείνου τοῦ τόπου”, δηλαδὴ στὴν ecclesia Spiritus (“Ἐκκλησία τοῦ Πνεύματος”). Στὴν πραγματικότητα, ὁ Ζηζιούλας μὲ τὴ θεολογία τοῦ βαπτίσματος καὶ τοῦ χρίσματος, ἐπιβεβαιώνει τὸ ἀξίωμα ὅτι ἡ οἰκονομικὴ Τριάδα εἶναι ἡ ἐνδοκοσμικὴ Τριάδα, καὶ ἀντιστρόφως. Οἱ ρόλοι τῶν τριῶν θείων Προσώπων, ὅσον ἀφορᾶ στὴν ἀρχή, στὴ φύση καὶ στὸν σκοπὸ τῆς ὕπαρξης τῆς Ἐκκλησίας μέσα στὸν χρόνο, προηγοῦνται τῆς μίας θείας οὐσίας μέσα στὴν ἐνδοκοσμικὴ πραγματικότητα στὴν ὁποία τὰ τρία Πρόσωπα μετέχουν μὲ διαφορετικὸ τρόπο» (Πβ. Ἰωάννη Ζηζιούλα, «The Doctrine of God the Trinity Today: Suggestions for an Ecumenical Study», in Alasdair Heron, London: BCC, 199,1 σσ. 19-32, Εἰς Philip Rosato Sj., Ἡ χειροτονία τῶν Βαπτισμένων: Οἱ Λαϊκοὶ ὡς μία τάξη τῆς Ἐκκλησίας, Εἰς Douglas H. Knight «Ἡ θεολογία τοῦ Ἰωάννη Ζηζιούλα» σελ. 248-250).


«Σὲ ὁρισμένους Ὀρθοδόξους ἀναγνῶστες, ἡ θέση ποὺ ἐμφαντικὰ σημειώνει ὁ Ζηζιούλας ὅτι οἱ βαπτισμένοι καὶ οἱ χρισμένοι ἀνήκουν πρωταρχικὰ στὴν “Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ”, παρὰ στὴν “Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ” ἢ στὴν “Ἐκκλησία τοῦ Πνεύματος”, θὰ μποροῦσε νὰ φανεῖ καινοφανὴς καὶ προκλητική. Ἡ ἐπιμονὴ στὴν πρωταρχικότητα τῆς τάξεως τῶν βαπτισμένων καὶ χρισμένων, ὡς ἀπαραίτητου προαπαιτούμενου γιὰ ὅλες τὶς ἄλλες τάξεις, θὰ μποροῦσε ἐπίσης νὰ φανεῖ ὅτι ἐπαπειλεῖ τὸν σεβασμὸ ποὺ ἀποδίδεται στοὺς χειροτονημένους λειτουργοὺς καὶ τὴν ὑπακοὴ ποὺ τοὺς ὀφείλεται γιὰ τὴν εὐημερία καὶ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ περισσότεροι Ὀρθόδοξοι, ὡστόσο, ἐπικροτοῦν τὴν ἔμφαση ποὺ δίνει ὁ Ζηζιούλας στὴ θεολογικὴ ταυτότητα ἐκείνων ποὺ λαμβάνουν τὰ μυστήρια τοῦ βαπτίσματος καὶ τοῦ χρίσματος. Οἱ διαβεβαιώσεις του δὲν ὁδηγοῦν σὲ καμιὰ παραπλανητικὴ υἱοθέτηση μοντέρνων δημοκρατικῶν τάσεων, ἢ σὲ λανθασμένη μεταφορὰ στοὺς λαϊκοὺς τῆς τιμῆς ποὺ εἶχε ἀποδοθεῖ πρωτύτερα στὴν ἱεραρχία. Εἶναι παραδειγματικὰ σαφὲς γιὰ τὸν Ζηζιούλα ὅτι ἡ θεμελιώδης ἰσότητα δὲν ἔχει γίνει περισσότερο σημαντικὴ ἀπὸ τὴν ἐκ Θεοῦ ἐπιτρεπομένη ἐξουσία μέσα στὴν Ἐκκλησία.


»Ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, ἡ ἄποψη ποὺ πρότεινε ὁ Ζηζιούλας, θὰ μποροῦσε κατ' ἀρχὴν νὰ θεωρηθεῖ ὡς μία καινοτόμος διατύπωση τῆς ταυτοτήτας τῶν βαπτισμένων καὶ χρισμένων. Στὰ κείμενα τῆς Β' Βατικάνειας Συνόδου δὲν γίνεται κατηγορηματικὴ ἀναφορὰ στὴν ὕπαρξη μιᾶς “τάξης” Χριστιανῶν ποὺ μοιράζονται ἕνα νέο ὀντολογικὸ πρόσωπο ποὺ μετέχει στὴν υἱϊκὴ σχέση τοῦ Υἱοῦ πρὸς τὸν Πατέρα, ἐντὸς καὶ διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅμως ἡ τοποθέτηση τοῦ Ζηζιούλα σαφῶς συνάδει, καὶ ἴσως ἀποδίδει μὲ μεγαλύτερη διαύγεια, τὸν θεολογικὸ στόχο τοῦ σχετικοῦ κειμένου τῆς Β' Βατικάνειας Συνόδου, τὸ ὁποῖο ἐπιβεβαιώνει ὅτι οἱ λαϊκοὶ συναποτελοῦν τὴν κοινὴ ἢ βαπτισματικὴ ἱεροσύνη. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτὴ ἡ ἱεροσύνη εἶναι διαφορετικὴ ἀπὸ τὴν ἱεραρχικὴ ἢ λειτουργικὴ ἱεροσύνη τῶν χειροτονημένων, συνδέεται ἀναγκαστικὰ μὲ αὐτήν. Οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ ποὺ μαθαίνουν τὴ σχετικὴ δήλωση, ὅτι τὸ βάπτισμα καὶ τὸ χρῖσμα τοὺς ἐντάσσει συνεπαγωγικὰ στὴ διαδικασία τῆς χειροτονίας τους ὡς μελῶν τῆς τάξεως τῶν Χριστιανῶν, θὰ μποροῦσαν σαφῶς νὰ τὴν ἀποδεχτοῦν, ὡς διευκρίνηση τῆς θέσεως ὅτι ἀνήκουν σὲ μία κοινὴ ἱεροσύνη.


»Ἐπιπλέον, ἡ ἔμφαση στὴν ἔννοια τοῦ Πατρὸς-Δημιουργοῦ ὡς κοινότητα τοῦ ἀρχικοῦ εἰσηγητῆ καὶ τελικοῦ ἐγγυητῆ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ, θὰ ἀπέδιδε ἐναργέστερα τὴ φράση αὐτὴ τῆς Β΄ Βατικάνειας Συνόδου. “Οἱ πρεσβύτεροι συγκεντρώνουν τὴν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ μαζὶ ὡς μία κοινότητα ζωντανῆς ἑνότητας, καὶ τὴν ὁδηγοῦν διὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐν Πνεύματι στὸν Θεὸ Πατέρα”. Ὅπως ἀκριβῶς ἡ ἀγαπητικὴ ὑποδοχὴ τοῦ πρώτου προσώπου τῆς Τριάδος συνιστᾶ τὸ τέλος τῆς Ἐκκλησίας, ἔτσι ἐπίσης, ἡ ἀγαθή του προαίρεση συνιστᾶ τὴν καταγωγικὴ ἀρχὴ τῆς τάξεως τῶν βαπτισμένων καὶ χρισμένων» (Philip Rosato Sj., Ἡ χειροτονία τῶν Βαπτισμένων: Οἱ Λαϊκοὶ ὡς μία τάξη τῆς Ἐκκλησιας, Εἰς Douglas H. Knight, ὅπ. παρ., σελ. 250-252).


«Τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ Ζηζιούλα γιὰ τὴν καθολικότητα καὶ συνεπῶς τὴν πληρότητα τῆς ἀδιαίρετης Ἐκκλησίας σημαίνει ὅτι οἰκουμενισμὸς δὲν εἶναι κάτι ἐπιπρόσθετο, ἀλλὰ ἕνα ἐπιτακτικὸ εὐαγγελικὸ αἴτημα. Κάθε Ἐκκλησία ὀφείλει νὰ ὀρθοτομεῖ, νὰ εἶναι καθολικὴ καὶ οἰκουμενική: οἱδιαιρεμένες Ἐκκλησίες καλοῦνται νὰ παραλάβουν μία ἀπὸ τὴν ἄλλη στὴν πραγματικότητα νὰ παραλάβουν ΄ἡ μία τὴν ἄλλη΄”. Αὐτὸ δὲν σημαίνει ἁπλῶς συμφωνία ἐπὶ τοῦ δόγματος, ἀλλὰ τὴν ἀμοιβαία ἐκκλησιαστικὴ ἀναγνώριση, τὴνπρόσληψη τῆς μίας Ἐκκλησίας ἀπὸ τὴν ἄλλη Ἐκκλησία” –στὸ γεγονὸς τῆς Εὐχαριστίας (Ζηζιούλα, The Theolofical Rtoblem of Reception, σελ. 189-190). Ἐκκλησία, ἂν καὶ μία, ὑπάρχει ΄ὡς ἐκκλησίες΄ (στὸν πληθυντικὸ) καὶ αὐτὲς οἱ Ἐκκλησίες ὑπάρχουν ὡς ΄Μία Ἐκκλησία΄ μέσω καὶ διὰ τῆς συνεχοῦς ἀναγνώρισης μεταξὺ τους ὡς ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν» (Ζηζιούλα, The Theolofical Rtoblem of Reception, σελ. 190, Εἰς Douglas H. Knight, ὅπ. παρ., Εἰσαγωγή, σελ. 32).


« Ἐκκλησία εἶναι πλήρης ὅταν ὅλα τὰ μέρη της βρίσκονται σὲ κοινωνία μεταξύ τους, καὶ γιὰ τὸ λόγο αὐτὸν τὸ κάθε μέρος πρέπει νὰ ἐπιμείνει στὴν σπουδαιότητα τῆς πρακτικῆς τῆς σύγκλισης συνόδων τοῦ συνόλου τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸ ἴδιο νὰ ὑπακούει στοὺς κανόνες τῆς ἐν λόγῳ πρακτικῆς. συνοδικότητα εἶναι πρακτικὴ τῆς κοινωνίας. Κανένα δόγμα βασικὴ πρακτικὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποφασιστεῖ χωρὶς τὴ συμφωνία τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας σὲ κάθε ξεχωριστὴ σύνοδο. ἑνότητα αὐτὴ προνοεῖται καὶ ἐκπληρώνεται στὴν Εὐχαριστία, ὅπου κάθε τοπικὴ σύναξη κοινωνεῖ μὲ ὅλες τὶς ἄλλες συνάξεις, πέραν χώρου καὶ χρόνου, ἑνώνοντας ὅλους τοὺς καιροὺς στὸν χρόνο τοῦ Θεοῦ»[1].

25 σχόλια:

  1. Αυτός όπως έχω ξανά τονήσει έχει πέσει σε μεγάλη αίρεση(ο ζηζιούλας) είναι λύκος με φορεσιά προβάτου. ΝΤΡΟΠΗ ΤΟΥ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γιατί δεν μας επισημαίνει οια είναι τα λάθη του Σεβασμιωτάτου ο Σημάτης;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε σε ποιά αίρεση έχει περιπέσει και αν είναι από τις γνωστές ή είναι καινούργια.

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ε! όχι και κακόδοξη η Θεολογία του Περγάμου. Ας την διάβαση ο κ. Σημάτης χωρίς τις παρωπίδες των τελευταίων ετών. Η σύγκρουση με τον Καλαβρύτων του άφησε πολλές πληγές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ο μητροπολίτης Περγάμου είναι φιλιοκβιστής, δέχεται την δια του Υιού εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος, δοξασία που έχει καταδικαστεί από τους ορθόδοξους Πατέρες. Οι απόψεις του σ' αυτό το θέμα μάλλον συμπίπτουν με του Βέκκου. Οι παπικοί τον επικαλούνται για να δείξουν πως δεν υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ Ορθοδοξίας και Παπισμου στο θέμα της εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ο κ. Μπέγζος είναι οικουμενιστής.

    http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=188351

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κύριε ΙΚ εκτός από την αίρεση του Οικουμενισμού, στην οποία έχει πέσει θέλετε κι άλλη μεγαλύτερη; Αυτή έχει χαρακτηρισθεί παναίρεση κατά τον Άγ. Ιουστίνο Πόποβιτς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εγώ προσωπικά δεν θέλω να έχει πέσει σε καμία αίρεση, είτε από τις παλαιές, κατεγνωσμένες και συνοδικά καταδικασμένες, είτε από τις νεώτερες και μη συνοδικά καταδικασμένες, όπως ο Οικουμενισμός.

    Το ότι τον χαρακτηρίζει Παναίρεση, ο άγιος Ιουστίνος (και έτσι είναι) δεν μας αρκεί, θα χρειστούμε και άλλους αγίους για επιβεβαίωση και καταδίκη.

    «Οικουμενισμός είναι ονομασία των νεώτερων τάσεων των Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών για την υπέρβαση της εκκλησιαστικής διάσπασης του χριστιανικού κόσμου με μια επίσημη και θεσμική έκφραση της προσέγγισης, της συνεργασίας και της κοινής πορείας προς την ενότητα». Έτσι, τουλάχιστον είναι ο επίσημος χαρακτηρισμός του Οικουμενισμού.

    Οι βασικές συνιστώσες της Οικουμενιστικής κίνησης, είναι σε γενικές γραμμές:

    α/ Η Θεωρία των κλάδων,
    β/ Η Βαπτισματική Θεολογία,
    γ/ Η Περιεκτικότητα,
    δ/ Ο Διαχριστιανικός δογματικός συγκρητισμός,
    ε/ Ο Διαθρησκειακός συγκρητισμός.

    Δεν θα προβούμε σε λεπτομερή ανάλυση, που ήδη έχουμε κάνει σε άλλη ευκαιρία.

    Αν λοιπόν, ο Περγάμου έχει εκφράσει γραπτώς μία έστω από τις θέσεις αυτές και τις έχει υποστηρίξει, θα μας ενδιέφερε μια συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη παρουσίασή της.

    Όσον αφορά στην εκπόρευση και εκ του Υιού, βρίσκουμε μια θαυμάσια ανάλυση του θέματος στη Δογματική του, όπως την δίδασκε στο ΑΠΘ και στην οποίαν αναφαίρεται λεπτομερειακά στη διαφορετική αντίληψη και θεώρηση της εκπόρευσης σε Ανατολή και Δύση, παρουσιάζει τις στρεβλώσεις της δυτικής θεολογίας στο θέμα, τις ευθύνες της οποίας επιρρίπτει στους Αυγοτυστίνο, Άνσελμο και Ακινάτη, οι οποίοι δεν έλαβαν υπόψη τους τις ορθόδοξες θέσεις των Καππαδοκών Πατέρων και καταλήγει στο ότι: "Εάν (οι δυτικοί) θεωρούν την εκπόρευση, κατά ένα τρόπο που θα έκανε τον Υιό συναίτιο του Πατέρα, τότε έχουμε αίρεση".

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Κανείς μας δεν θέλει να έχει πέσει σε αίρεση. Προσωπικά θεωρώ πως κατηγορείται για κακοδοξίες και σε θέματα που έχει δίκιο. Όμως όσον αφορά το filioque η ανάλυση του στην Δογματική του μόνο θαυμάσια δεν είναι για διάφορους λόγους ενώ σαφώς δέχεται την δια του Υιού εκπόρευση (για του λόγου το αληθές http://www.oodegr.com/oode/dogmat1/2B5.htm) η οποία έχει καταδικαστεί συνοδικά από τη σύνοδο των Βλαχερνών του 1285 και από όλους τους Ορθόδοξους Πατέρες που ασχολήθηκαν με το θέμα όπως ο Γρηγόριος ο Παλαμάς.

    Τί θα πει "εάν οι Δυτικοί θεωρούν"? Δε γνωρίζει ένας δογματολόγος του κύρους του τι θεωρούν οι παπικοί επί του θέματος? Δεν καταλαβαίνει επίσης εάν το filioque ως έκφραση καθιστά τον Υιό συναίτιο του Πατέρα?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ο Περγάμου κάνει αντιδιαστολή, για την εκπόρευση, ως προς το θέμα της αϊδιότητας και ως προς το θέμα της οικονομίας.

    Ο ίδιος αναφέρει το λανθασμένο της εκπόρευσης του Υιού αϊδίως εκ του Πατρός, όπως αναφέρεται στον όρο της Φλωρεντίας:

    «…..και ούτω πάντες ομολογώσιν ότι το Πνεύμα το Άγιον εκ του Πατρός και του Υιού αϊδίως εστί, και την εαυτού ουσίαν και το υπαρκτικόν αυτού είναι έχει εκ του Πατρός άμα και του Υιού, και εξ αμφοτέρων αϊδίως ως από μιάς αρχής και μοναδικής προβολής εκπορεύεται…..».

    Τούτο το απορρίπτει τελείως, αναφέρει δε σχετικά: "Στην Οικονομία λοιπόν, μπορεί να πει κανείς ότι είναι δεκτό το ότι το Πνεύμα εξαρτάται και από τον Υιό. Είναι δώρο που μας δίνεται από τον Υιό. Σ’ αυτό το επίπεδο μπορεί να μιλήσει κανείς όπως μίλησε ο Απόστολος Παύλος για το Πνεύμα του Χριστού. Εκπορεύεται μεν από τον Πατέρα, αλλά δίδεται από τον Υιό στην Οικονομία. Το «εκπορεύεται» αναφέρεται στην οντολογική εξάρτηση του Πνεύματος από τον Πατέρα στην αΐδια Τριάδα. Επομένως, το «εκπορεύεται» σχετίζεται με την αΐδια Τριάδα. Είναι οντολογική η σχέση και εκεί ο αίτιος είναι μόνον ένας: ο Πατέρας. Στο επίπεδο της Οικονομίας δεν έχουμε οντολογικές σχέσεις, αλλά είναι σχέσεις ενέργειας και ο Υιός δίδει το Πνεύμα. Επομένως, εδώ έχουμε ένα είδος Φιλιόκβε ως προς την Οικονομία".

    Και να μην ξεχνάμε την εκπόρευση και εκ του Υιού του αγίου Κυρίλλου: «….. πρόεισι (προέρχεται, εκπορεύεται) δε εκ του Πατρός και Υιού, πρόδηλον ότι της θείας εστίν ουσίας, ουσιωδώς εν τω αυτή και εξ αυτής προϊόν» (PG 75, 585A). Μάλιστα, τον 7ο αιώνα ο Άγιος Μάξιμος ρωτήθηκε, τι γνώμη είχε γι’ αυτό το πράγμα. Μέσα στην επιστολή του προς Μαρίνο λέει, ότι στις συζητήσεις του με τους ίδιους τους Ρωμαίους για το θέμα αυτό, είδε ότι αναφέρονται και στον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας για να υποστηρίξουν το Φιλιόκβε. Πράγματι ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας είχε γράψει ορισμένα πράγματα τα οποία δίνουν βάση στο Φιλιόκβε. Έχουμε και μια μαρτυρία, ότι δημιούργησε έντονη αντίδραση, κάτι που είχε γράψει ο Κύριλλος γι’ αυτό. Την αντίδραση του Κύρου Θεοδώρητου, ο οποίος είναι οξύς και λέει ότι, εάν ο Κύριλλος εννοεί το Φιλιόκβε, ως προς την Οικονομία έχει καλώς, εάν όμως το εννοεί ως προς την αΐδια Τριάδα κάνει λάθος. Δεν μπορεί να γίνει δεκτό.

    Και σημειώνει: "Πρέπει να διατηρήσουμε την αρχή, την πίστη ότι μόνο ο Πατέρας είναι ο αίτιος και ότι ο Υιός με κανένα λόγο στο Φιλιόκβε δεν μπορεί να νοηθεί ως συναίτιος της υπάρξεως του Πνεύματος. Συνεπώς, ως προς το επίπεδο της Οικονομίας δεν έχουμε προβλήματα. Ως προς το επίπεδο της αϊδίου Τριάδας έχουμε το πρόβλημα εάν η μεσολάβηση κατά κάποιο τρόπο του Υιού στην εκπόρευση του Πνεύματος, κάνει τον Υιό αίτιο ή όχι της υπάρξεως του Πνεύματος. Εξ άλλου η σχετική παράγραφος στον όρο της Συνόδου της Φλωρεντίας του 1439 δεν αφήνει αμφιβολίες για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού".

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. "Ως προς το επίπεδο της αϊδίου Τριάδας έχουμε το πρόβλημα εάν η μεσολάβηση κατά κάποιο τρόπο του Υιού στην εκπόρευση του Πνεύματος, κάνει τον Υιό αίτιο ή όχι της υπάρξεως του Πνεύματος."

    Από τη στιγμή που δέχεται καθ' οιονδήποτε τρόπο μεσολάβηση του Υιού στο επίπεδο της αϊδίου εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος υποπίπτει σε αίρεση ρητώς και συνοδικώς καταδικασμένη από την Εκκλησία και τους Πατέρες.

    Αφού γνωρίζει, όπως είναι φυσικό, και παραθέτει τον όρο της συνόδου της Φλωρεντίας που παρουσιάζει συναίτιο της εκπορεύσεως τον Υιό και το Πνεύμα εκπορευόμενο "εξ αμφοτέρων αϊδίως ως από μιάς αρχής και μοναδικής προβολής" γιατί παριστάνει πως δεν γνωρίζει τι φρονούν επί του θέματος οι παπικοί?

    Σημειωτέον πως το "δι Υιού" (η μεσολάβηση δηλαδή που προσπαθεί να επανεισάγει ο Μητροπολίτης Περγάμου) πρωτοπροτάθηκε από τον Βέκκο σε μια προσπάθεια να συμβιβάσει Ορθοδοξία και παπισμό υπηρετώντας τις φιλενωτικές διαθέσεις του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η Παλαιολόγου και ως γνωστόν καταδικάστηκε και καθαιρέθηκε ακριβώς γι αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Να προσθέσω επίσης πως κανονικά δεν τίθεται θέμα καν ερμηνείας του filioque εάν αυτό αναφέρεται στην υπαρκτική εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος ή στην κατ' οικονομίαν και εν χρόνω χορήγησή Του. Κάθε τέτοια συζήτηση είναι εκ του πονηρού και είναι ακριβώς αυτό που κάνουν οι παπικοί για να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα. Πρέπει κανείς α) να μη γνωρίζει συντακτικό και β) να μη γνωρίζει τι εκφράζει το Σύμβολο της Πίστεως για να διερωτάται σχετικά με το που αναφέρεται το filioque.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Το "δι' Υιού" δεν πρωτοπροτάθηκε από τον Βέκκο, αλλά από τον Γρηγόριο Νύσσης σε ένα χωρίο από το έργο του, "ότι ουκ εισί τρεις Θεοί", αλλά και από τον άγιο Μάξιμο στην επιστολή προς "Μαρίνο", όπου λέγει, ότι πρέπει εμείς οι Ανατολικοί, οι ελληνόφωνοι να δείξουμε κατανόηση ως προς αυτό. Και να μη θεωρούμε ότι είναι αυτομάτως αίρεση το Φιλιόκβε των Δυτικών, διότι όπως εξηγεί αναλυτικά στην «επιστολή προς Μαρίνο» το Φιλιόκβε προέρχεται από τη σύγχυση αυτή. Μέσα στην ίδια επιστολή ο Άγιος Μάξιμος λέει, ότι στις συζητήσεις του με τους ίδιους τους Ρωμαίους για το θέμα αυτό, είδε ότι αναφέρονται και στον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας για να υποστηρίξουν το Φιλιόκβε. Το "δι' Υιού" εξ άλλου αναφέρει και ο Μ. Αθανάσιος.

    Ως προς τον Βέκκο, ανάλυση εκετενή κάνει ο άγιος Νεκτάριος: «Εκείνο το οποίον εποίησε (ο Βέκκος) μετά τόσης επιτυχίας είναι ότι εύρεν εύκολον την ένωσιν, και ότι δεν ηδύνατο να μεμφθή τοις Λατίνοις ή την προσθήκην εις το Σύμβολον της Πίστεως. Εμνήσθη του χωρίου του Κυρίλλου, όστις λέγει ότι το Πνεύμα το Άγιον εκπορεύεται εξ αμφοτέρων, δηλονότι εκ του Πατρός δια του Υιού. και εκείνο το του Μαξίμου, όστις λέγει εν μια επιστολή του προς τον Ρουφίνον, δι’ ου δεικνύει ότι δεν λέγει ότι ο Υιός είναι η αιτία του Αγίου Πνεύματος, αλλ’ ότι εκπορεύεται δια του Υιού, και του αδιαχωρίστου της ουσίας. Τέλος ο άγιος Αθανάσιος λέγει ότι αναγνωρίζει το Πνεύμα το Άγιον εν τη τάξει των θείων προσώπων και ότι εκπορεύεται εκ του Πατρός δια του Υιού» (Τα αίτια του Σχίσματος, τ. Β΄, σελ. 131).

    Επομένως, δεν είναι εφεύρημα του Βέκκου, αλλά πριν από από αυτόν τέσσερις άγιοι το αναφέρουν (Μ. Αθανάσιος, Γρηγόριος Νύσσης, Κύριλλος Αλεξανδρείας, Μάξιμος Ομολογητής), τους οποίους χρησιμοποιεί ο Βέκκος.

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Δηλαδή υποστηρίζετε πως είχε δίκιο ο καταδικασθείς ως αιρετικός Βέκκος.

    Γνωρίζετε άραγε τον Όρο της συνόδου των Βλαχερνών και πως ερμηνεύει το δι Υιού που σποραδικά βρίσκεται σε πατερικά κείμενα? Γνωρίζετε την απάντηση του Γρηγορίου Παλαμα όταν οι παπικοί επικαλέστηκαν το εν λόγω χωρίο του Γρηγορίου Νύσσης? Γνωρίζετε τις απαντήσεις του αγίου Φώτιου στους ισχυρισμούς των Φράγκων πως βρίσκουν το filioque σε κείμενα των Πατέρων ή ξέρετε μόνο να αναπαράγετε τη λατινόφρονα προπαγάνδα? Όσο για την επιστολή του Μάξιμου, προτάθηκε από τους Ορθόδοξους (καλώς ή κακώς δεν εξετάζω τώρα) στη σύνοδο της Φλωρεντίας ως βάση για ένωση και οι παπικοί δεν τη δέχτηκαν επειδή αρνείται πως ο Υιός είναι αίτιος της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος. Πώς τώρα την επικαλούνται?

    Δε θα συνεχίσω γιατί δε μου αρέσει να πηδάω από θέμα σε θέμα όπως κάνουν οι παπικοί ξεγλιστρώντας σαν τα χέλια για να μη πιαστούν πουθενά. Το θέμα μας ήταν εάν ο Μητροπολίτης Περγάμου υποστηρίζει καταδικασμένη αίρεση ή όχι και πιστεύω πως απάντησα επαρκώς. Είναι δικαίωμά σας να πιστεύετε πως αυτή η κατεγνωσμένη δοξασία δεν είναι αίρεση.

    Σε κάθε περίπτωση κάνετε λάθος εάν νομίζετε πως οι Μ. Αθανάσιος, Γρηγόριος Νύσσης και Κύριλλος Αλεξανδρείας ασχολήθηκαν με το filioque. Το θέμα δεν είχε προκύψει στην εποχή τους. Όταν τέθηκε από τους Φράγκους και μετέπειτα τους παπικούς, εξ αιτίας του εγωισμού τους και με πρόσχημα παρερμηνευμένα χωρία, η Ορθόδοξη Εκκλησίας έδωσε τις πρέπουσες απαντήσεις που είναι στο χέρι σας να τις βρείτε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Έγραψα δε πως το "δι Υιού" ο Βέκκος το πρωτοεισάγαγε ως μέσο συμβιβασμού μεταξύ Ορθοδοξίας και παπισμού, όχι πως δεν βρίσκεται υπό κάποια μορφή σε κείμενα των Πατέρων. Κι οι παπικοί κάπου βασίστηκαν για να υποστηρίξουν τις κακοδοξίες τους. Είναι γνωστό δε πως κι ο διάβολος για να κάνει τη δουλειά του χρησιμοποιεί τις Γραφές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Οι διαιρεμένες εκκλησίες καλούνται να παραλάβουν η μία την άλλη,αυτό σημαίνει την αμοιβαία εκκλησιαστική αναγνώριση..
    ---
    Αυτό δηλαδή τι σημαίνει;Φτάνει δηλαδή με την αναγνώριση της μιάς με την άλλη εκκλησία να υπάρξει ορθή εν Χριστώ Ζωή και ευαγγελική τελειότητα;Φτάνει ας πούμε να ομολογήσει η καθολική εκκλησία την ορθότητα της Ορθοδόξου και όλα θα είναι εντάξει;Διότι το να ομολογεί κανείς την αλήθεια δεν θα είχε κανένα αποτέλεσμα αν δεν κάνει χρήση αυτής της αλήθειας.Από την άλλη πως θα ομολογήσει κάποιος την ''σχετικότητα ''της αλήθειας της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας όταν η αλήθεια δεν είναι σχετική;Πως λοιπόν μπορούν να χαρακτηριστούν αδελφές εκκλησίες αφού δεν υπάρχει σύγκλιση;Η αμοιβαία εκκλησιαστική αναγνώριση είναι σημείον αγάπης όταν αυτή δεν είναι εν αληθεία;Ενα σώμα μας ενώνει,εν πνεύμα και ένας Κύριος ,μιά Πίστις ένα βάπτισμα και Ένας Θεός και Πατέρας όλων ΕΦΕΣ 4-4].Επίσης στην προς τους Ρωμαίους 2,29-30]Ο Κύριος αναφωνεί μέσω του Παύλου ότι στο λαό Του Θεού ανήκει αληθινά αυτός που έχει εσωτερικά γνωρίσματα,αυτός που έχει περιτμηθεί στην καρδιά του από το Άγιον Πνεύμα.Αυτός είναι ο αληθινά Ιουδαίος και η αναγνώρισή του προέρχεται από τον Θεό και όχι από τους ανθρώπους.Πως είναι δυνατόν λοιπόν η τριαδική θεότητα να ευλογεί αυτούς που την βλασφημούν με τις διαιρέσεις και τις εμμονές στο ψευδος αντί της αλήθειας;Αυτό θα ρωτούσα τον θεολόγο.Ό λόγος του δεν είναι ξεκάθαρος σαν το ξεκάθαρο νερό που μας δίνουν τα Γραφικά χωρία.Με συγχωρείτε!πηνελόπη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Δεν υποστηρίζω τίποτε. Εκείνος, που υποστηρίζει τον Βέκκο είναι ο άγιος Νεκτάριος! Στο ανωτέρω απόσπασμα αποκαλεί τον Βέκκο "ορθοδοξότατο και ευσεβέστατο" και λυπάται, για την καταδίκη του: «Περί της καταδίκης ταύτης (του Βέκκου) δεν έχω ή να εκφράσω την λύπην μου» (ως ανωτέρω, σελ. 164).

    Αν νομίζετε, ότι μεταφέρουμε τη λατινόφρονα προπαγάνδα, τότε διαβάστε τον Ναυπάκτου, στην ανάλυση του έργου του Ιωσήφ Βρυέννιου (δασκάλου του αγίου Μάρκου): "άληπτος λόγος και ενωτικός":

    "Η συμβουλή του Βρυένιου ως προς το θέμα του Filioque ήταν να επιλέξουν μεταξύ τριών προτάσεων που τίθενται κατά ιεραρχική τάξη.
    Η πρώτη είναι «κατ’ ευδοκίαν Θεού γενομένη» που είναι και «η πρώτη και σωτήριος και κρείττων γνώμη». Θα πρέπει να γίνει αποδεκτή η διδασκαλία των επτά Οικουμενικών Συνόδων και να απαλειφθεί από το Σύμβολο της Πίστεως η φράση «και εκ του Υιού» (Filioque) που προκάλεσε τέτοια αναστάτωση στην Εκκλησία του Χριστού. «Είτα ούτε προσθήκη εστίν αύτη, ούτε εναλλαγή, ούτε αφαίρεσις, αλλά του πατροπαραδότου μόνου τήρησις απαράβατος».
    Η δεύτερη πρόταση είναι «καθ’ ημετέραν οικονομίαν ενεργουμένην». Σύμφωνα με αυτήν θα πρέπει να αντικατασταθεί από το Σύμβολο της Πίστεως των Λατίνων η συλλαβή «ΕΚ» με την συλλαβή «ΔΙΑ» «και πάντα ευθύς λυθήσεται τα δεινά». Δηλαδή, ενώ οι Λατίνοι ομολογούν στο Σύμβολο της Πίστεως ότι το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται «εκ του Πατρός και εκ του Υιού» να γραφή ότι το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται «εκ του Πατρός δια του Υιού».
    Και η τρίτη πρόταση, εάν δεν προτιμηθούν οι δύο προηγούμενες, είναι η «κατά συγχώρησιν άλλως, επ’ ελπίδι τελείας ενώσεως πραττομένη». Η κατά συγχώρηση αυτή λύση συνίσταται στο, εάν δεν διαγραφεί το Filioque από το Σύμβολο της πίστεως, να γίνει αποδεκτή από τους Λατίνους η ορθόδοξη ερμηνεία. Δηλαδή, θα πρέπει να γραφεί ένας τόμος στον οποίο θα υπάρχει όρος που θα υπογραφεί από τους Λατίνους ότι το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται υποστατικώς εκ μόνου του Πατρός, ότι δοξάζουμε το Άγιον Πνεύμα «ουσιωδώς εκ του Πατρός και του Υιού», ότι το Άγιον Πνεύμα υπάρχει από την ουσία των άλλων Προσώπων, και ότι στην κτίση χορηγείται «εκ του Πατρός δι’ Υιού κατ' ενέργειαν». Στην πραγματικότητα εδώ ο Ιωσήφ Βρυέννιος χρησιμοποιεί την πατερική διδασκαλία περί της υπαρκτικής (κατ' ουσίαν) εκ μόνου του Πατρός προαιωνίου εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και της κατ' ενέργειαν εν χρόνω αποστολής του Αγίου Πνεύματος εκ του Πατρός και δια του Υιού".

    Για φανταστείτε, τι βρισίδι θα έτρωγε ο Περγάμου, αν θεωρούσε τον Βέκκο ορθοδοξότατο και ευσεβέστατο και πρότεινε να κρατήσουν οι Λατίνοι την προσθήκη στο σύμβολο, αρκεί να διευκρίνιζαν την ορθόδοξη θέση!

    Όσον αφορά την προσθήκη, αυτή είναι πολύ παλιά, μετά το 325 και πριν η σύνοδο του Τολέδο του 589, στην οποίαν επισημοποιήθηκε και βασίστηκε και στον Μ. Αθανάσιο και τον Κύριλλο, όπως αναφέρει ο καθ. Πατρολογίας Στυλ. Παπαδόπουλος, στο έργο του: "Άγιος Κύιλλος", σελ. 113.

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Δε γνωρίζω εάν ο άγιος Νεκτάριος θεωρεί ή όχι ορθοδοξότατο τον Βέκκο. Πάντως η γνώμη ή οι εκφράσεις δυο και τριων μεμονωμένων αγίων και πατέρων σχετικά με κάποιο θέμα δε συνιστούν από μόνες τους ασφαλές κριτήριο για να βρει κανείς τι είναι ορθόδοξο. Και οι μονοφυσίτες επικαλούνται και τον Γρηγόριο Νύσσης και τον Κύριλλο και άλλους πατέρες. Δε λέει αυτό κάτι.

    Το θέμα είναι πως ο Περγάμου δεν είναι απλώς ένας πανεπιστημιακός ή ένας επίσκοπος ο οποίος ενδέχεται ως άνθρωπος να κάνει ή να μην κάνει και λάθη, αλλά προΐσταται των διαλόγων μεταξύ Ορθοδοξίας και παπισμού κι έτσι αποκτούν άλλη σημασία οι απόψεις του.

    Ο Βρυέννιος πάντως ήταν σίγουρα ορθόδοξος σε αυτό το θέμα, ερμήνευσε ορθόδοξα τα επίμαχα πατερικά χωρία και σε καμιά περίπτωση δε δεχόταν μεσολάβηση του Υιού στην εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος όπως κάνει ο Περγάμου. Στην προσπάθειά του να σωθεί το Ρωμαίικο μέσω της ένωσης ο Βρυέννιος παραχωρεί μεν κατ' οικονομίαν και μόνο την πρόθεση "δια" , ωστόσο το κάνει επειδή για εκείνον η πρόθεση "δια" σημαίνει "μετά", "συν" και"άμα". "Οπου δ' αν λέγηται ούτω συνεπτυγμένως το Πνεύμα το Αγιον είναι εκ Πατρός δι' Υιού, ή εκπορεύεσθαι τούτο εκ Πατρός δι Υιού, η δι' Υιού φωνή αύτη ενταύθα το "άμα" σημαίνει και την "μετά" πρόθεσιν και την "συν". Κι αυτό επειδή "άμα και αχωρίστως ομού τω Υιώ γεννωμένω και το Πνεύμα το Αγιον εκ του Πατρός εκπορεύεται...." (Λόγος Ι΄ περί της Αγ. Τριάδος)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Δεν πήραμε απάντηση:

    Αν ο Περγάμου αποκαλούσε τον Βέκκο "ορθοδοξότατο και ευσεβέστατο", όπως τον αποκαλεί ο άγιος Νεκτάριος (και μην αμφιβάλετε γι' αυτό: "Τα αίτια του Σχίσματος", τ. Β΄, σελ. 164) ή αν πρότεινε να κρατήσουν οι Λατίνοι στο Σύμβολο το filioque, αρκεί να καταγράψουν σε κάποιο έγγραφο την Ορθόδοξη θέση, σίγουρα θα αποκαλείτο "λατινόφρονας".

    Συμπέρασμα: Αν ένας άγιος πει μια πρόταση, αυτή θεωρείται σωστή (ή δεν θα κατηγορηθεί ως λατινόφρονας), αν την ίδια πρόταση την πει ένας μη άγιος, αυτή σίγουρα είναι λάθος (και θα κατηγορηθεί ως λατινόφρονας).

    Πάντως, ο Κύριλλος είναι σαφής. Το άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού (κατά τον καθ. Στ. Παπαδόπουλο, πιστεύουμε, όχι λατινόφρονα) καθότι: «….. πρόεισι (προέρχεται, εκπορεύεται) δε εκ του Πατρός και Υιού, πρόδηλον ότι της θείας εστίν ουσίας, ουσιωδώς εν τω αυτή και εξ αυτής προϊόν» (PG 75, 585A) (η μετάφραση είναι του ιδίου του καθηγητή).

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Σε τι να πάρετε απάντηση?

    Ουδείς αλάνθαστος σε κάθε επίπεδο κύριε ΙΚ και όλοι έχουμε δικαίωμα στο λάθος. Διαφορετικά θα γίνουμε χειρότεροι από τους παπικούς οι οποίοι αποδίδουν τουλάχιστον το αλάθητο σε ένα μόνο πρόσωπο και υπό συγκεκριμένες συνθήκες ενώ εάν εμείς θελήσουμε να αποδώσουμε το αλάθητο σε μια ολόκληρη χορεία προσώπων και σε όλα τα γραπτά και τις εκφράσεις τους θα χάσουμε τον μπούσουλα και θα γίνουμε καταγέλαστοι αφού βρίσκεται κάποιες φορές και ο ίδιος πατέρας και άγιος σε ένα κείμενο του να λέει κάτι και σε ένα άλλο κάτι κάπως διαφορετικό. Πολλοί πατέρες ήταν πολυγραφότατοι και στη ρύμη του λόγου τους χρησιμοποίησαν λογιών λογιών εκφράσεις ενώ επίσης γνώριζαν να υποχωρούν στο σωστό και στην αλήθεια.

    Ο Κύριλλος δεν έγραψε σχετικά με την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος. Το θέμα που τον απασχόλησε στην εποχή του ήταν να πολεμήσει τους πνευματομάχους που δεν αναγνώριζαν τη θεότητα του Αγίου Πνεύματος. Στη ρύμη του λόγου του έγραψε και πράγματα που δεν ήταν απολύτως σαφή όπως το απόσπασμα που παραθέτετε. Άλλο το "πρόεισι" και άλλο το "εκπορεύεται". Το "εκπορεύεται" είναι τεχνικός όρος που στη Β Οικουμενική Σύνοδο χρησιμοποιείται ως τέτοιος για να δηλώσει τον διακεκριμένο τρόπο υπάρξεως του Άγιου Πνεύματος. Αρχίζει πλέον να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την υπαρκτική εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος ενώ το "προειμι" αναφέρεται και στην ενεργητική εκπόρευση. Δεν μπορεί το χωρίο λοιπόν να χρησιμοποιηθεί για να υποστηριχθεί η άποψη πως ο Κύριλλος πίστευε σε διπλή εκπόρευση.
    Σκεφτείτε επίσης πως ακόμα και στο κατ εξοχήν θέμα που απασχόλησε τον Κύριλλο, αυτό περί των φύσεων του Χριστού, στο οποίο υπήρξε βέβαια ορθοδοξότατος και έδωσε τη θεολογία της Γ Οικουμενικής Συνόδου, ο Κύριλλος ωστόσο, για λόγους που έχουν να κάνουν με την ορολογία της εποχής του, χρησιμοποίησε εκφράσεις που έδωσαν λαβή και πρόσχημα στον μονοφυσιτισμό όπως η φράση "μία φύσις του Θεού Λόγου σεσαρκωμένη".

    Κύριλλο λοιπόν επικαλούνται και οι δυοφυσίτες, Κύριλλο και οι μονοφυσίτες! Πού βρίσκεται η αλήθεια? Ο Κύριλλος όμως ερμήνευε ορθόδοξα τις εκφράσεις του ακόμα και τις πιο ατυχείς. Να είστε σίγουρος πως εάν είχε κληθεί να απαντήσει και να διευκρινίσει ειδικά την προέλευση της εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος θα απαντούσε ορθόδοξα πως αυτή προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από τον Πατέρα. Απλά, όπως θα έλεγε ο μέγας Φώτιος, ο Κύριλλος δεν κλήθηκε να απαντήσει σε αυτό το θέμα.

    Ουδείς εντελώς αλάνθαστος. Κρατάμε λοιπόν την αλήθεια όπως αυτή έχει εκφραστεί συνοδικά και με αυτή ερμηνεύουμε τους Πατέρες. Διαφορετικά εάν ψάχνουμε στα γραπτά τους για προσχήματα για να "βελτιώσουμε" δήθεν την παραδεδομένη θεολογία και την τριαδολογία, όπως έκαναν οι Φράγκοι και οι παπικοί, δεν αποκλείεται κάπου να τα βρούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Λοιπόν, πολλά λάθη από πολλούς:

    Ασφαλώς και συμφωνούμε, ότι οι άγιοι δεν είναι αλάνθαστοί, αλλά ούτε και αναμάρτητοι, αλλά οι πλέον θεραπευμένοι στο Νοσοκομείο της Εκκλησίας.

    Το θέμα είναι αλλού:

    Αν ο Περγάμου έλεγε, ότι ο Βέκκος είναι "ορθοδοξότατος και ευσεβέστατος" θα σπεύδαμε να τον χαρακτηρίζαμε λατινόφρονα.

    Το ίδιο διατυπώνει και ο άγιος Νεκτάριος και όμως δεν τολμάμε να τον χαρακτηρίσουμε Λατινόφρονα, ούτε καν τολμάμε να χαρακτηρίσουμε, ότι έκανε λάθος και μη μου πείτε, ότι είναι το μόνο λάθος. ξεχνάμε ίσως, ότι την Εικονομαχία, που την χαρακτηρίζει "Μεταρρύθμιση", την διακαιολογεί, αλλά και άλλα λάθη.

    Όσον αφορά τον Κύριλλο, οι διαπιστώσεις δεν είναι δικές μας, αλλά του Πατρολόγου καθηγητή Στυλ. Παπαόπουλου, που έχει ασχοληθεί εξαντλητικά με τον Κύριλλο. Λέγει λοιπόν:

    1.- Η γενεσιουργός αιτία ύπαρξης του Υιού είναι η φύση του Πατέρα: «….. Γέννημα της του Πατρός ουσίας ων ο Υιός» (PG 26. 133B).
    Τεράστιο δογματικό λάθος και γενεσιουργός αιτία των αιρέσεων, όπως το Φιλιόκβε, πράγμα που ενστερνίζεται η θεολογία των παπικών. Το ορθόν, το οποίον διακήρυξαν με σθένος οι Καππαδόκες Πατέρες είναι, ότι η γενεσιουργός αιτία της ύπαρξης του Υιού είναι το πρόσωπο του Πατέρα και όχι η φύση του (Παπαδόπουλου Στ. Ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, σελ. 104).
    2.- Το άγιον Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού: «….. πρόεισι (προέρχεται, εκπορεύεται) δε εκ του Πατρός και Υιού, πρόδηλον ότι της θείας εστίν ουσίας, ουσιωδώς εν τω αυτή και εξ αυτής προϊόν» (PG 75, 585A).
    Τεράστιο δογματικό λάθος και γενεσιουργός αιτία της αίρεσης του Φιλιόκβε. Αποτελεί έτοιμη τροφή στους παπικούς, που κατά κόρον το επικαλούνται (ως ανωτέρω, σελ. 113). Το χωρίο τούτο αναφέρει και ο άγιος Νεκτάριος στα περί Πατριάρχη Ιωάννη ΙΑ΄ Βέκκου: «Εκείνο το οποίον εποίησε μετά τόσης επιτυχίας (ο Βέκκος) είναι ότι εύρεν εύκολον την ένωσιν και ότι δεν ηδύνατο να μεμφθή τοις Λατίνοις ή την προσθήκην εις το Σύμβολον της Πίστεως. εμνήσθη του χωρίου του Κυρίλλου, όστις λέγει ότι το Πνεύμα το Άγιον εκπορεύεται εξ αμφοτέρων, δηλονότι εκ του Πατρός δια του Υιού. Και εκείνο το του Μαξίμου, όστις λέγει εν μια επιστολή του προς τον Ρουφίνον, δι’ ου δεικνύει ότι δεν λέγει ότι ο Υιός είναι η αιτία του Αγίου Πνεύματος , αλλ’ ότι εκπορεύεται δια του Υιού και δεικνύεται δια της ενότητος και του αδιαχωρίστου της ουσίας. Τέλος ο άγιος Αθανάσιος λέγει ότι αναγνωρίζει το Πνεύμα το Άγιον εν τη τάξει των θείων προσώπων και ότι εκπορεύεται εκ του Πατρός δια του Υιού» (Τα αίτια του Σχίσματος, τ. Β΄, σελ. 131).
    3.- Οι δυο φύσεις ενώθηκαν στο Χριστό σε μια φύση μετά την ένωση: «….. ουδέ εις δυο τέμνομεν Υιούς τον ένα….. μιαν φύσιν του Θεού Λόγου σεσαρκωμένην» ( PG 77. 232D-233A).
    Τεράστιο δογματικό λάθος, που αποτελεί μια φράση του αιρετικού Απολλιναρίου. Μετά την ένωση έχουμε δυο φύσεις σε μια υπόσταση, σε ένα πρόσωπο, αυτό του Θεού Υιού (ως ανωτέρω, σελ. 207).
    4.- Παραδοχή του πρωτείου εξουσίας του πάπα Ρώμης:
    α/ Αποδοχή της δήλωσης του Ρώμης Κελεστίνου, δια του αντιπροσώπου του στην Γ΄ Οικουμενική, ότι «κεφαλή όλης της πίστης ή και των αποστόλων ο μακάριος Πέτρος ο απόστολος», χωρίς αντίρρηση, παρότι ήταν Πρόεδρος της Συνόδου (ACO I, I 3, σ. 58). (ως ανωτέρω, σελ. 355).
    β/ Στον Πέτρο, επρόκειτο να θεμελιώσει την Εκκλησία του ο Κύριος: «επ’ αυτώ γαρ έμελλε την αυτού θεμελιούν Εκκλησίαν» (PG 73, 220AB). Όχι επ’ αυτής της πέτρας της πίστης, αλλ’ επ’ αυτώ, δηλ. τω Πέτρω. (ως ανωτέρω, σελ. 370).
    γ/ Ο Κύριος τοποθέτησε τον Πέτρο ως ποιμένα της Εκκλησίας: «….. ως αυτός υπάρχων των δυνάμεων Κύριος και ταύτη (τη Εκκλησία) ποιμένα τον Πέτρον εφίστησιν» (PG 72, 424B). (ως ανωτέρω, σελ. 370).

    Όλα τα ναωτέρω τα αναφέρει ο ανωτέρω Πατρολόγος περί Κυρίλλου. Ελπίζουμε να κάνει και αυτός λάθος.

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Δεν θεωρώ πως ο Κύριλλος έκανε δογματικά λάθη. Έκανε ίσως κάποιες ανακριβείς διατυπώσεις που και αυτές όμως εξηγούνται όταν κάποιος συνυπολογίσει την ορολογία της εποχής του.

    Όταν, για παράδειγμα, λέει πως ο Υιός είναι γέννημα της ουσίας του Πατρός επαναλαμβάνει απλώς το Σύμβολο της Νικαίας. Τί το αξιόμεμπτο έχει αυτό?
    Μας διαφεύγει ίσως πως το τροποποιημένο και ακριβέστερο Σύμβολο με την απάλειψη της παραπάνω έκφρασης όπως διαμορφώθηκε στη Β Οικουμενική Σύνοδο, καθιερώθηκε μόλις στην Δ Οικουμενική Σύνοδο όταν ο Κύριλλος δε ζούσε πλέον. Στη Β Οικουμενική Σύνοδο πήραν μέρος μόνο κάποιοι επίσκοποι από την Ανατολή, αναγνωρίστηκε πλήρως ως Οικουμενική στην Δ', η δε σωστή θεολογικά ερμηνεία των τροποποιήσεων που επέφερε στο Σύμβολο της Νικαίας, λόγω και των συνθηκών της εποχής, άργησε να να γίνει γνωστή και κατανοητή σε όλα τα μέρη της χριστιανοσύνης (οι απόγονοι των Φράγκων ακόμα αρνούνται να λάβουν γνώση).

    Επίσης, άλλο παράδειγμα, όταν ο Κύριλλος λέει "φύσις" πολύ συχνά εννοεί "πρόσωπο". Αυτό φαίνεται από άλλα κείμενά του.

    Τέλος, από το να θεωρεί κάποιος τον Πέτρο πρωτοκορυφαίο των Αποστόλων, μέχρι το να αποδίδει πρωτείο εξουσίας στον επίσκοπο Ρώμης υπάρχει μια απόσταση. Ας μην ξεχνάμε πως για χάρη της ορθόδοξης πίστης ο Κύριλλος ίσως έκρινε σκόπιμο να "ανεβάσει" λίγο τη Ρώμη η οποία τότε ορθοδοξούσε επειδή ο επίσκοπος της Κωνσταντινούπολης τότε Νεστόριος μιλούσε κακώς περί δύο προσώπων του Χριστού.

    Προσωπικά δε θυμάμαι να χαρακτήρισα κάποιον ως λατινόφρονα. Μίλησα για αναπαραγωγή λατινόφρονας προπαγάνδας επειδή οι παπικοί όλο αυτά λένε "Ο Κύριλλος λέει εδώ αυτό και ο Επιφάνιος λέει εκεί το άλλο και ο Νύσσης το παράλλο κλπ." και όλο αραδιάζουν αποκομμένα χωρία κι αν τους ρωτήσει κανείς πως εννοούν τη μεσολάβηση του Υιού στην εκπόρευση του Πνεύματος δεν ξέρουν τι να απαντήσουν. Τους αρκεί να μη χάσει ο πατερούλης τους το αλάθητό του και στενοχωρηθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Για τα δογματικά λάθη του Κυρίλλου αναφέρουν οι: άγιος Νεκτάριος, Πισιδίας Μεθόδιος και Στ. Παπαδόπουλος.

    Το ότι η Νίκαια αναφέρει, ότι ο Υιός είναι γέννημα της ουσίας του Πατρός, αυτό είναι δογματικό λάθος (και γενεσιουργός αιτία του Φιλιόκβε), πράγμα που διόρθωσε η Β΄ Οικουμενική, απαλείφοντάς το. Η προσθήκη στο Σύμβολο, που αποτελεί διευκρίνηση κάποιων πραγμάτων είναι σωστό, αλλά η απαλειφή σημαίνει, ότι κάτι δεν πάει καλά και έγινε μετά από πίεση των Καππαδοκών Πατέρων.

    Όσον αφορά τον Πέτρο, δεν θεωρείται απλώς πρωτοκορυφαίος, αλλά και διεκδικεί τον ρόλο αυτό, όταν στη Σύνοδο των Αποστόλων στα Ιεροσόλυμα δηλώνει απερίφραστα, ότι ο θεός τον διάλεξε μεταξύ όλων, για να διδάξει το ευαγγέλιο σε όλα τα έθνη. Αυτή την τάση γιά εξάσκηση πρωτείου από τον ίδιο τον Πέτρο, ως προς τους άλλους Αποστόλους αναγνωρίζει και η Πανορθόδοξη Σύνοδος του 1848, ότα λέγει:

    «Η προσευχή του Κυρίου μας έγινε, διότι ο Σατανάς είχε ζητήσει να σκανδαλίσει την πίστη όλων των Αποστόλων, αλλά ο Κύριος του επέτρεψε μόνο τον Πέτρο, και μάλιστα ακριβώς διότι έλεγε λόγια εγωιστικά και αναδείκνυε τον εαυτό του περισσότερο από τους άλλους» (Εγκύκλιος των Πατριαρχείων Κων/πόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων και των Ι. Συνόδων αυτών προς τον Πάπα Ρώμης Πίο Θ΄, 1848).

    Ο Κύριλλος δεν ζήτησε να ανεβάσει τη Ρώμη, αλλά ήθελε να κτυπήσει την ΚΠολη, που του προέκυψε 2η με την Β΄ Οικουμενική, ενώ η Αλεξάνδρεια κατείχε μέχρι τότε τη 2η θέση και βρήκε την ευκαιρία με τον Νεστόριο και για να διατρανώσει την ισχύ του φόρεσε και την παπική τιάρα, την οποίαν φέρει μέχρι σήμερα ο εκάστοτς Αλεξανδρείας (κατά τον καθ. Φουντούλη Ι.).

    Ως προς το αλάθητο του Πάπα, δυστυχώς το ανέχθηκε η Εκκλησία ήδη από τον 6ο αι. με τον άγιο Αγαπητό, που το εξάσκησε στην ΚΠολη, με την καθαίρεση του Άνθιμου και την εκλογή του Μηνά (αγ. Νεκταρίου, τα αίτια του Σχίσματος, τ. Α΄, σελ. 158-159).

    ΙΚ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Θα έλεγα πως η φράση "τουτέστιν εκ της ουσίας του Πατρός", δεν ήταν δογματικό λάθος επειδή το εννοούσαν ορθόδοξα αλλά μια περιττολογία, που προσπαθώντας να διασφαλίσει κάτι άνοιγε ένα παράθυρο σε παρερμηνείες και που γι αυτό όταν αφαιρέθηκε δε στέρησε σε τίποτα το δόγμα από την πληρότητα του νοήματός του.

    "Ο Κύριλλος δεν ζήτησε να ανεβάσει τη Ρώμη, αλλά ήθελε να κτυπήσει την ΚΠολη, που του προέκυψε 2η με την Β΄ Οικουμενική, ενώ η Αλεξάνδρεια κατείχε μέχρι τότε τη 2η θέση..."
    Κι αυτό πολύ πιθανό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου