Ομολογία

ΔΥΟ ΜΕΤΡΑ

ΚΑΙ ΔΥΟ ΣΤΑΘΜΑ


Θά παραθέσουμε σήμερα δύο δικαστικές ἐκκλησιαστικές περιπτώσεις. Ὅμοιες κατά τό τυπικό ἀντικείμενο. Ἐντελῶς ὅμως διάφορες κατά τό ὑποκείμενο. Ἡ πρώτη ἀφορά στόν πρώην Μητροπολίτη κ. Παντελεήμονα. Καί ἡ δεύτερη ἀναφέρεται σ' ἕνα σύγχρονο ἅγιο Ἐπίσκοπο, τόν μακαριστό Γέροντα Μητροπολίτη Λαρίσης κυρό Θεολόγο.

1. Ὁ πρῶτος,

μετά δύο καταδικαστικές ποινικές ἀποφάσεις τοῦ Ἐφετείου, ἡ μία σέ κάθειρξη ὀκτώ ἐτών καί ἡ ἄλλη σέ κάθειρξη ἕξι ἐτῶν, κρίθηκε, κατ' ἐπικύρωση τῆς δεύτερης ἐφετειακῆς ἀπόφασης, τελικά καί ἀμετάκλητα ἀπό τό Ἀνώτατο Δικαστήριο, τόν Ἄρειο Πάγο, ὡς ἔνοχος γιά τό σοβαρό κακούργημα τῆς ὑπεξαίρεσης σημαντικοῦ χρηματικοῦ ποσοῦ ἀπό Ἱ. Μονή τῆς δικαιοδοσίας του.

Μετά τήν ἀμετάκλητη αὐτή ποινική καταδίκη, ἡ ὁποία ἀνακοινώθηκε κατά νόμο στήν Ἐκκλησία, τό Πρωτοβάθμιο Συνοδικό Δικαστήριο, ἐνεργώντας, εἰδικά σ' αὐτή τήν περίπτωση, ὄχι ὡς δικαστήριο μέ δικαιοδοτική κρίση, ἀλλά ὡς συλλογικό διοικητικό ὄργανο (βλ. πλούσια νομολογία ΣτΕ), ἀπήγγειλε ἁπλῶς, κατά-δέσμια-ἐνέργεια, μέ διαπιστωτική ὑποχρεωτική διοικητική πράξη, σέ συμμόρφωση μέ τή ρητή ἐπιταγή τοῦ ἄρθρου 160 τοῦ ν. 5383/1932 «Περί Ἐκκλησιαστικῶν Δικαστηρίων», τήν καθαίρεση τοῦ καταδικασθέντος Μητροπολίτη καί τόν μετάγαγε στήν τάξη τῶν μοναχῶν.

Ἡ πράξη αὐτή τῆς καθαίρεσης κατά τό ἄρθ. 160 δέν ἦταν ἀπόφαση δικαστηρίου, ἀλλά διαπιστωτική διοικ. πράξη. Ἑπομένως, κατά τῆς πράξης αὐτής δέν μποροῦσε νά ἀσκηθεῖ «ΠΑΡΑΔΕΚΤΩΣ» οὔτε ἔφεση στό Δευτεροβάθμιο Ε.Δ. (τήν ὁποία ἄλλωστε οὔτε καί ὁ ἴδιος ἄσκησε μέσα στή νόμιμη προθεσμία), οὔτε, κατά μείζονα λόγο, προσφυγή «ἐκκλήτου» ἐνώπιον τοῦ Πατριαρχείου, γιά τόν ἰδιαίτερο μάλιστα λόγο, ὅτι «τό ἔκκλητον» προβλέπεται μόνο ἀπό τόν Κ.Χ.Ε.Ε. (ἀριθ. 44 παράγ. 2) γιά τά κανονικά παραπτώματα τῶν Ἀρχιερέων, πού ἐκδικάζονται καί κινοῦνται αὐστηρῶς στά πλαίσια τῆς ἐκκλησιαστικῆς δίκης.

Ὁ καθαιρεθείς Μητροπολίτης δέν άσκησε μέν ἔφεση, προσέφυγε ὅμως ἐνώπιον τοῦ Πατριαρχείου μέ «ἔκκλητον προσφυγήν». Τό Πατριαρχεῖο, προδήλως ἀβάσιμα, παρέπεμψε τήν ὑπόθεση στήν Ἑλλαδική Ἐκκλησία, μέ τήν «ὑπόδειξη» νά κριθεῖ ἀπό τό Δευτεροβάθμιο Ε.Δ. Καί τότε μόνο, μετά δέκα περίπου μῆνες καί μετά μακρό χρόνο ἀπό τήν ἄσκηση τῆς «ἔκκλητης προσφυγῆς», ὁ καταδικασθείς πρώην Μητροπολίτης κατέθεσε ἔφεση κατά τῆς καθαιρετικῆς διαπιστωτικῆς πράξης τοῦ Πρωτοβάθμιου Ε.Δ. Ἐδώ παρατηροῦμε τοῦτο τό παράδοξο καί ἰδιαίτερα ἐντυπωσιακό.

Ἡ Σύνοδος «ἀμελητί»! συγκρότησε Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο καί «ἀμέσως»! διαβίβασε σ' αὐτό τήν ἔφεση τοῦ πρώην Μητροπολίτη. Τό δικαστήριο αὐτό ἀπέρριψε, ὅπως ἦταν ἑπόμενο, καί ἐπιβεβλημένο κατά νόμο, τήν ἔφεση μέ κύρια αἰτιολογία «ὡς ἀπαραδέκτως ὑποβληθεῖσα» καί μέ τήν πρόσθετη ἐπικουρική «ὡς ἐκπρόθεσμη». Ἐπισημαίνουμε ἐδώ καί κρατοῦμε στά ὑπόψη μας τή συνοδική σπουδή γιά τή συγκρότηση τοῦ Δευτεροβαθμίου Ε.Δ. καί τήν ἄμεση διαβίβαση σ' αὐτό τῆς ἀπαράδεκτης, ἄλλως ἐκπρόθεσμης, ἔφεσης.


2. Ἡ δεύτερη περίπτωση


ἀναφέρεται στό Μητροπολίτη Λαρίσης, τό μακαριστό Γέροντα Θεολόγο, ὁ ὁποῖος ἀντάλλαξε τήν ἅγια βιοτή του, τό ἀκέραιο ἐκκλησιαστικό του φρόνημα και τήν αὐστηρή καί μέ προσωπικές θυσίες ἀφοσίωσή του στήν κανονική ἐκκλησιαστική τάξη, καί ὄχι μόνο γι' αὐτά, μέ πέντε (τό «πέντε», ἀριθμητικῶς καί ὁλογράφως) βαρύτατες ἐκκλησιαστικές ποινές, χωρίς νά τοῦ ἀποδοθεῖ κανένα κανονικό παράπτωμα, χωρίς δίκη, χωρίς ἀπολογία.

Ἡ μοναδική περίπτωση πού παραπέμφθηκε σέ Ε.Δ. ἦταν ἐκείνη πού κατέληξε τό 1993 στήν ἐπιβολή τῆς δεκαετοῦς ἀργίας (!!), μόνο καί μόνο γιατί συμμορφώθηκε σέ πληθώρα δικαστικῶν ἀποφάσεων τοῦ Ἀνώτατου Ἀκυρωτικοῦ Δικαστηρίου (Σ.τ.Ε.), οἱ οποῖες ἐπέβαλλαν στήν Ἐκκλησία, μέσα στά πλαίσια τῆς ἀπόλυτης δικαστικῆς του δικαιοδοσίας, πλήρη ὑπακοή στό Σύνταγμα καί στούς νόμους τοῦ κράτους, ὑποχρέωση, ἄλλωστε, τήν ὁποία ρητῶς ἀναλαμβάνουν οἱ Ἀρχιερεῖς μας δίδοντας τή διαβεβαίωση κατά τήν ἀνάληψη τῶν ποιμαντικῶν τους καθηκόντων.

Τί νά πεῖ κανείς γιά τή διεξαγωγή αὐτῆς τῆς δίκης. Ἐρυθριά καί ἡ γραφίδα μπροστά στά ὅσα συνέβησαν. Ἡ ἀνάκριση δέν εἶχε κἄν περαιωθεῖ, εἶχε ἁπλῶς διακοπεῖ καί ἔπρεπε νά συνεχισθεῖ πρό τῆς δίκης (βλ. καί πρακτικό διακοπῆς). Τό Ἐκ. Δ/ριο ἀδιαφόρησε πλήρως.

Ὁ ἐγκαλούμενος Μητροπολίτης Θεολόγος τήν ἡμέρα τῆς δίκης ἦταν ἀσθενής μέ πολύ ὑψηλό πυρετό, πού εἶχε ἐπηρεάσει σοβαρά τήν ἀκοή του καί ζήτησε ἀναβολή ὀλίγων ἡμερῶν. Δέν τοῦ δόθηκε ὅμως. Τά ὅσα περαιτέρω συνέβησαν στή δίκη τά ἀποδίδουν ἀνάγλυφα καί χαρακτηριστικά οἱ ἀνακοινώσεις δύο συνέδρων Μητροπολιτῶν.

Ἡ πρώτη, τοῦ τότε Μητροπολίτη Δημητριάδος καί μετέπειτα Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, ὁ ὁποῖος δήλωσε «Ἀποτελεῖ παρωδία δίκης. Δέν μετέχω, ἁπλώς παραμένω νά παρακολουθῶ τά συμβαίνοντα». Καί ἡ δεύτερη τοῦ τότε Μητροπολίτη Πειραιῶς Καλλινίκου, ὁ ὁποῖος δήλωσε τή δεύτερη ἡμέρα τῆς δίκης: «Ἡ περαιτέρω παραμονή μου στήν αίθουσα ἀποτελεῖ μαρτύριο καί γιά τό λόγο αὐτό ἀποχωρῶ». Καί τό σπουδαιότερο.

Ὁ ἁρμόδιος Εἰσαγγελέας Ἀθηνῶν, μετά προκαταρκτική δικαστική ἔρευνα, ἄσκησε ποινική δίωξη κατά τῶν μελῶν τοῦ Ε.Δ. γιά παράβαση καθηκόντων, ὅπως αὐτά ὑπαγορεύονταν ἀπό τούς ἴδιους τούς ἐκκλησιαστικούς νόμους. Μπορεῖ νά ὑπάρξει πιό κραυγαλέα ἀπόδειξη γιά ὅσα ἔλαβαν χώρα σ' αὐτή τήν «παρωδία» δίκης; Ἡ ἀπόφαση ἐκδόθηκε, ὅπως ἐκδόθηκε, καί ἐπιβλήθηκε μ' αὐτή στό μακαριστό Θεολόγο ἡ ποινή τῆς ἀργίας τῶν δέκα ἐτών!!

Ὁ Γέροντας ἄσκησε ἀμέσως ἔφεση κατά τῆς θλιβερῆς αὐτῆς ἀπόφασης στό Δευτεροβάθμιο Ε.Δ., ὅπως αὐτό ρητά προβλέπεται ἀπό τίς διατάξεις τοῦ νόμου 5383/1932 «Περί Ε.Δ.». Καί εὔλογα θά διερωτᾶται κανείς. Τί ἀπέγινε τελικά; Ποιά ἦταν ἡ ἀπόφαση τοῦ Δικαστηρίου ἐπί τῆς νομοτύπως ἀσκηθείσης ἔφεσης; Καί ἡ ἀπάντηση εἶναι τούτη. Ἀπόφαση ἐπί τῆς ἔφεσης, μέχρι σήμερα, πού σύρονται αὐτές οἱ γραμμές καί συμπληρώθηκαν ήδη δέκα ἑπτά (!) ἔτη ἀπό τήν ἐπιβολή τῆς ποινῆς, δέν ὑπάρχει.

Καί δέν ὑπάρχει, γιατί οὐδέποτε ἡ ὑπόθεση τῆς ἀργίας τοῦ Δεσπότη ἔφθασε στό Δευτεροβάθμιο Ε.Δ. Καί δέν ἔφθασε, γιατί ἔτσι τό θέλησε ἡ τότε ἐκκλησιαστική διοίκηση, φοβούμενη τό ἀποτέλεσμα. Καί γιά περισσότερες «κατατοπιστικές» πληροφορίες ἀναδημοσιεύουμε σήμερα παλαιότερο ἄρθρο τῆς περιοδικῆς μας ἔκδοσης, πού δημοσιεύθηκε μέ τή συμπλήρωση «τεσσάρων ἐτῶν!!» ἀπό τήν, κατά τό ἔτος 1996, κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ αὐτοῦ Ἱεράρχη.


“ΕΡΩΤΗΜΑ ΧΩΡΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ”

Ἐρωτοῦμε καί πάλι καί θά ἐπιμείνουμε στό ἐρώτημά μας αὐτό, ἀφοῦ δέν πήραμε ποτέ μιά ὑπεύθυνη ἀπάντηση γιά ἕνα τόσο σοβαρό θέμα, πού σημάδεψε χαρακτηριστικά τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας κατά τήν προηγούμενη δεκαετία. Τί ἀπέγινε ἡ ἔφεση τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτη Λαρίσης Θεολόγου κατά τῆς ἀποφάσεως τοῦ Πρωτοβαθμίου Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαστηρίου, πού Τοῦ ἐπέβαλε τόν Ἰανουάριο τοῦ 1993 τήν ποινή τῆς 10ετοῦς ἀργίας μετά ἀπό μία «παρωδία» δίκης;

Καί ὁ χαρακτηρισμός αυτός δέν εἶναι δικός μας, ἀνήκει στόν ἴδιο τόν Ἀρχιεπίσκοπο κ. Χριστόδουλο, τότε Σύνεδρο Μητροπολίτη Δημητριάδος. Ἐκδόθηκε ἀπόφαση; Ἔπαυσε ἡ ἐκκλησιαστική δίκη; Ἤ μήπως εἶχε ἄλλη κατάληξη; Ἀλλά γιά νά γίνουν αὐτά ἔπρεπε, κατά τήν αὐστηρῶς ὁριζόμενη ἐκκλησιαστική τάξη, νά συνέλθει τό Δευτεροβάθμιο Ἐκκλησιαστικό Δικαστήριο, καί αὐτό, ὡς μόνο ἁρμόδιο, νά κρίνει καί νά ἀποφασίσει ἐπί τῆς, κατά πάντα νομοτύπως καί ἐμπροθέσμως κατατεθείσης, ἐφέσεως.

Κάτι τέτοιο ὅμως, ἐξ' ὅσων γνωρίζουμε, δέν ἔγινε μέχρι σήμερα, ἐνῶ πλησιάζουμε ἤδη στή συμπλήρωση τῆς δεκαετίας. Καί πρέπει ἐδῶ νά λεχθεῖ ὅτι κανένα ἄλλο ὄργανο τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶχε ἁρμοδιότητα νά κρίνει ἐπί τῆς ἐφέσεως. Συνεπῶς ἡ ἔφεση βρίσκεται κάπου πεταμένη καί παραμελημένη σέ κάποιο συρτάρι τῶν Συνοδικῶν Γραφείων.

Καί ἐρωτᾶται: Ἔτσι ἀντιλαμβάνεται ἡ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας καί τό νομικό της περιβάλλον τό σεβασμό στή νομιμότητα, πράγμα τό ὁποῖο ἀξιώνει ἐπίμονα ἀπό τήν Πολιτεία μέ τήν εὐκαιρία τοῦ ἀνακύψαντος θέματος γιά τίς ἀστυνομικές ταυτότητες; Θά θέλαμε ἐπάνω στό θέμα αὐτό νά ἔχουμε τή «σημερινή» θέση τοῦ Μακαριωτάτου, καθώς καί τοῦ ἐπ' ἐσχάτων λαλίστατου σέ θέματα νομιμότητας Μητροπολίτη πρώην Ἀλεξανδρουπόλεως κ. Ἀνθίμου, πού διετέλεσε κατά τήν κρίσιμη ὀκταετῆ αὐτή περίοδο ἀρκετές φορές μέλος τῶν Συνοδικῶν ὀργάνων.

Καί τότε μέν πού ἐπιβλήθηκε ἡ ποινή αὐτή ἀπό ἕνα εὐκαιριακό Συνοδικό Δικαστήριο, κατά τῶν μελῶν τοῦ ὁποίου εἶχε ἀσκηθεῖ ἀπό τήν ἁρμόδια εἰσαγγελική ἀρχή ποινική δίωξη γιά πολλές παραβιάσεις τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ νόμου, δέν διενοεῖτο κανείς ὅτι μπορούσε νά συγκληθεῖ ἀπό τόν τότε Ἀρχιεπίσκοπο τό Δευτεροβάθμιο Ε.Δ. πρό τοῦ ἐνδεχόμενου κινδύνου ἀνατροπῆς τῆς καταδικαστικῆς ἀποφάσεως.

Σήμερα ὅμως, μέ τή νέα ἡγεσία τῆς Ἐκκλησίας ἐξακολουθοῦν νά ὑπάρχουν τέτοιοι φόβοι καί ἐνδοιασμοί; Ἤ, μήπως, παρεμποδίζουν τήν ἐξέλιξη τῆς ἐκκλησιαστικῆς αὐτῆς δίκης κάποιες ἄλλες σκοπιμότητες; Ἐπιτατική λοιπόν καθίσταται ἡ ἄμεση σύγκληση τοῦ ἀποκλειστικά ἁρμόδιου Δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου, γιά νά κρίνει καί νά ἀποφασίσει, ἔστω καί μέ τόσο μεγάλη καθυστέρηση, ἐπί τῆς ἐκκρεμοῦς ἀκόμη ἐφέσεως τοῦ μακαριστοῦ Θεολόγου κατά τῆς ἀποφάσεως τῆς ἀργίας, πού ὑπῆρξε τό προϊόν μιᾶς δίκης, τήν ὁποία ὁ μέν σημερινός Ἀρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος χαρακτήρισε τότε ὡς «παρωδία», ὁ δέ ἁρμόδιος εἰσαγγελέας, ἀσκώντας ποινική δίωξη κατά τῶν Συνέδρων Ἱεραρχών, θεώρησε ὡς «παράνομη».

Αὐτές οἱ ἐπισημάνσεις γράφονται μέ βαθύ σεβασμό στή μνήμη τοῦ ἁγίου Γέροντα, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως τεσσάρων ἐτῶν ἀπό τήν κοίμησή Του». Ἄς συγκρίνει ὁ καθένας τίς δυό αὐτές περιπτώσεις καί κατά τό ἀντικείμενο καί κατά τίς συμπεριφορές καί ἐνέργειες τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης καί κατά τή σπουδή τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὀργάνων. Καί ἡ ἐξαγωγή τῶν συμπερασμάτων ἀπό αὐτή τή σύγκριση ἔρχεται εὔκολα καί ἀβίαστα.

Ὁ Σχολιαστής

περιοδικο ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΙ 1ης Δεκεμβρίου