Ομολογία

Προσδοκίες καί ἀπογοητεύσεις

του Kανονικού και Νόμιμου ΣΦΑΓΙΑΣΘΕΝΤΟΣ ΩΣΠΕΡ ΑΡΝΕΣ μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος κ. ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

Σέ διαδικασία δραματικῆς ἀπονεύρωσης καί ἀναποτελεσματικῆς ἀξιολόγησης τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ ἀξιώματος ἐπιδίδεται ὁ Ἀρχιεπίσκοπός μας Ἱερώνυμος ἀπό τή μέρα πού κάθησε στόν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο ἴσαμε σήμερα. Ἄφωνος καί ἄπραγος βιώνεται καί ἀποτιμᾶται ἀπό τή λαϊκή μάζα τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδοξίας. Πρόσωπο εὔκολα τρωτό ἐγγράφεται στήν καθημερινή ἐπικαιρότητα. Κατά τίς δημοσιογραφικές ἐμφανίσεις του στήν πλαστή διαφήμιση αὐτοσυνιστᾶται πρός τούς παράγοντες τῆς ἄκοπης παραπλάνησης πρός τό πνεῦμα τῆς ἀθεΐας καί τῆς δουλικῆς ὑποταγῆς στά συνθήματα τῆς ποικίλης ἐκμετάλλευσης, ὡς στοχαστικός ἀναλυτής, ἐνῶ στήν πραγματικότητα εἶναι ἕνας μακρυνός καί ἀποξενωμένος θεατής.

Ἄν τόν προσεγγίσουμε κατά τίς στιγμές πού ἐνεργοποιεῖ τό κριτικό του δαιμόνιο θά τόν παρακολουθήσουμε νά διακηρύττει urbi et orbi ὅτι ἡ σημερινή κρίση εἶναι πνευματική, εἶναι σύστημα καί ὁδηγία πού πλανᾶ τήν ἀνθρωπότητα ἐκτός τοῦ πνευματικοῦ χώρου καί τήν καθυποτάσσει στά συστήματα τῆς πολιτικῆς ἐπικυριαρχίας καί τῆς οἰκονομικῆς ὑποδούλωσης. Ἐνῶ ὅμως τολμάει τέτοιες ἀνακοινώσεις, προσεκτικότερη μελέτη τῶν στοχασμῶν του καί τῶν προτάσεών του πείθει ὅτι δέν λειτουργεῖ ὡς φωτισμένος διδάσκαλος τοῦ εὐρύτατου ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Ὁ λόγος του εἶναι περαστικό θρόϊσμα ἀπέλπιδος στοχασμοῦ καί πρόχειρη συμβουλή ἀναπροσαρμογῆς τοῦ ὅλου κοινωνικοῦ προγραμματισμοῦ. Ἰδιαίτερα, δέν ἀνταποκρίνεται στό ρόλο, τήν ἀποστολή καί τήν καθημερινή ὑποχρέωση πρακτικῆς ἐφαρμογῆς τῆς δικῆς του ἡγετικῆς προσωπικότητος καί τῶν “σύν αὐτῷ” συνοδικῶν ἐπισκόπων πού ἐπιβαρύνονται μέ τήν εὐθύνη πηδαλιουχίας τοῦ σκάφους τῆς Ὀρθόδοξης Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας καί ἐλέγχονται ἤ καί ψέγονται ἀπό ὅλες τίς σύγχρονες δυνάμεις γιά τήν προδοσία τῆς ἀποστολῆς τους, γιά τήν ἀφωνία τους, τήν ἀπραξία τους, τήν κοσμική διαβίωσή τους καί τήν ἀποσύνδεση ἀπό τίς ἀγωνίες καί τίς λαχτάρες ὁλοκλήρου τοῦ ποιμνίου τους.

Ἡ πράξη του δέν ἀνοίγει καινούργιους ὁρίζοντες. Δέν ὁριοθετεῖ τήν κάθαρση καί τήν ἀνακαίνιση τοῦ δημόσιου βίου καί δέν ἐνδυναμώνει τίς ἐλπίδες τῆς ἐπιστροφῆς στήν πιστότητα τοῦ χρέους καί στήν καθαρότητα τῆς καθημερινῆς πράξης. Δέν βιώνει καί δέν ὁριοθετεῖ ὡς προσωπικό πνευματικό του χρέος τή διάφανη καί ἔμπονη προσέγγιση τῆς τρέχουσας πραγματικότητας καί δέν λειτουργεῖ ὁ ἴδιος ὡς ἁγιασμένος συνεχιστής τοῦ ἀποστολικοῦ κηρύγματος καί ὡς φορέας στήν ἔμπονη καί ἔντρομη καθημερινότητα τῆς μεστῆς ἐμπειρίας καί τῆς διάφανης διδαχῆς τῶν φωτισμένων πατέρων μας.

Πολλοί ἐκπρόσωποι τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης καί σοβαροί κριτές τῶν τάσεων πρός τήν ἐκκοσμίκευση μελετοῦν καί ἀναλύουν συχνά μέ ἔντονο ἐπικριτικό λόγο τίς ἐποχιακές ἀνακοινώσεις τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἱερώνυμου. Ὑπογραμμίζουν τήν ἀνεπάρκειά του, τόν καλοῦν καί τόν προκαλοῦν σέ ἀποσαφήνιση τῶν ὁραμάτων του καί τοῦ ποιμαντικοῦ λόγου του καί σέ διασύνδεση τῆς δράσεώς του μέ τή δυναμική καί γόνιμη διδαχή τῶν μεγάλων πατέρων μας. Μειώνουν ἐπικίνδυνα τό κύρος του οἱ πρόχειρες κρίσεις του καί ἡ ἀνικανότητά του νά ἐπεκτείνει τή στιγμιαία ἀναφορά στό ἐπισκοπικό χρέος σέ δυναμικό κίνητρο ποιμαντικῆς πράξης καί σέ σύνθημα ἀγῶνος ἐνάντια στή φθορά καί τή διαφθορά τῆς ἐποχῆς μας.

Θά φέρω στήν τράπεζα τῆς ἔρευνας καί τῶν συζητήσεων συγκεκριμένα παραδείγματα. Διαβάσαμε τήν εἰσήγησή του πού τήν παρουσίασε στό σῶμα τῆς Ἱεραρχίας τῆς 11-10-2009. Μεταξύ ἄλλων τόν παρακολουθήσαμε νά εἰσηγεῖται δυναμικές τομές καί βελτιώσεις στά συνοδικά ἀνοίγματα. Μιλάει γιά διαρθρωτικές ἀλλαγές στόν τρόπο διοργανώσεως καί διοικήσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας πραγμάτων καί γιά ἀλλαγή πρός τό καλύτερο τοῦ τρόπου ἐκλογῆς τῶν μητροπολιτῶν: “ Ἡ ἐκκλησιαστική μας πραγματικότητα ἔχει δείξει, ὅτι πρέπει νά ἐπανεξετάσουμε τόν τρόπον διοργανώσεως καί διοικήσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας πραγμάτων, μέ γνώμονα πάντοτε τούς ἱερούς κανόνες, τήν γνήσια παράδοσή μας, τίς ἐμπειρίες μας καί τίς κείμενες διατάξεις "δίχα ἔξωθεν ἐπεμβάσεων". Πρέπει μέσα στό πνεῦμα αὐτό νά τολμήσουμε διαρθρωτικές ἀλλαγές πού ἔχουν καταστῆ ἀναγκαῖες. Καιρός νά μελετηθῆ μετά πολλῆς προσοχῆς, συνέσεως καί διακρίσεως ἡ ἀλλαγή πρός τό καλύτερο τοῦ τρόπου ἐκλογῆς τῶν Ἀρχιερέων”.

Οἱ προτάσεις του αὐτές ἀντανακλοῦν τίς ἀγωνίες τῆς ἐποχῆς μας καί καταλογογραφοῦν τό σημερινό ἐπισκοπικό χρέος. Κανείς ἀπό μᾶς δέν θά σκεφτόταν ποτέ νά τίς ἀπορρίψει ἤ νά τίς παραμερίσει. Ὡστόσο ἐνῶ διαβάζοντας τήν Ἀρχιεπισκοπική εἰσήγηση νοιώθουμε τό χρέος νά τήν προσυπογράψουμε στό σύνολό της καί στίς λεπτομέρειές της, τή βρίσκουμε ἐντελῶς ἀποκομμένη καί ἐντελῶς ἀπομονωμένη ἀπό τή σύγχρονη πραγματικότητα.

α) Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος ὑπογραμμίζει μέ ἔμφαση τό χρέος ἀκριβοῦς τήρησης τῶν ἱερῶν Κανόνων. Οἱ πάντες ὅμως γνωρίζουν ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συνεχῶς παραμερίζει ἤ καί διαστρέφει τή δεσμευτική ὑποχρέωση γιά πιστή καί ἀκριβή τήρηση τῶν Κανόνων πού θέσπισαν οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι τῆς Ἐκκλησίας μας. Τό Κανονικό μας δίκαιο, εὐρύτατο καί συγκροτημένο, σέ κάθε παράγραφό του καί σέ κάθε ἀναφορά του σέ διακυμάνσεις ἤ καί παραβιάσεις τῶν συνοδικῶν Κανόνων, ὑπενθυμίζει καί ὑπογραμμίζει ὅτι ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τήν κανονική πράξη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι διαστροφή, παραβίαση τοῦ χρέους καί ἐγκληματική ἀπόκλιση στήν κοσμικότητα. Παράλληλα εἰδικές καί συγκροτημένες μελέτες τῶν κανονολόγων τῆς ἐποχῆς μας καί τῶν κριτῶν τῆς σύγχρονης ἀλλοτριωμένης καί ἀποξενωμένης πράξης διαμαρτύρονται ἔντονα καί καλοῦν τό ὑπεύθυνο συνοδικό σῶμα νά καταδικάσει ὁριστικά τήν ἀντικανονικότητα τοῦ σύγχρονου ἐκκλησιαστικοῦ βίου καί νά προσυπογράψει τήν ἔντιμη ἐπιστροφή στήν κανονικότητα τῆς Ἐκκλησίας καί τόν ἀπόλυτο σεβασμό ὅλων τῶν κανονικῶν διατάξεων. Στούς ἔσχατους καιρούς μας βρέθηκαν δυστυχῶς ἐκκλησιαστικοί λειτουργοί πού ἀνέβασαν σέ περιωπή τήν πράξη περιφρόνησης ἤ καί σφαγιασμοῦ τῶν ἱερῶν Κανόνων. Ἀκούστηκαν ἀπό τά δώματα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ διοικητικοῦ σώματος ἀρρωστημένες ἀπόψεις καί τολμηρές ἐπεμβάσεις πού ἀνατρέπουν τήν κανονική τάξη. Κάποιοι ἐπίσκοποι ἤ κάποιοι νοσταλγοί τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματος ὑποστήριξαν ὅτι παραπάνω ἀπό τήν ὑποχρέωση εὐθυγράμμισης μέ τούς ἱερούς Κανόνες, πού ὁρίζει τό Κανονικό Δίκαιο, εἶναι ἡ εὐθυγράμμιση μέ τίς ἐποχιακές ἀποφάσεις τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὀργανισμῶν. Τό ἐρώτημά τους εἶναι: ῾Τί σέβεστε περισσότερο τούς Κανόνες ἤ τήν Ἐκκλησία; Πάνω ἀπό τούς Κανόνες εἶναι ἡ Ἐκκλησία καί ὅταν ἡ Ἐκκλησία ἀποφασίζει τίποτα δέν εἶναι ἱκανό νά ἀνατρέψει τήν ἀπόφασή της᾿. Τό σχῆμα αὐτό, δημιούργημα τῶν ἔσχατων ἐντελῶς ἐκτροχιασμένων ἐκκλησιαστικῶν ρυθμίσεων, ἀνατρέπει ὁλόκληρη τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ πράξη τῆς Ἐκκλησίας σωστή ἤ λαθεμένη, σεβαστική τῶν ἱερῶν Κανόνων ἤ αὐθαίρετη, ὑποστηρίζεται ὅτι ἔχει ἀπόλυτο κύρος. Αὐτό δέν εἶναι μόνο λάθος ἀλλά καί διαστροφή. Ἡ πραγματικότητα εἶναι ἄλλη. Ἡ ἐκκλησιαστική πράξη εἶναι ἔγκυρη ὅταν θεσπίζεται μέ ὁδηγό τούς ἱερούς Κανόνες καί ὅταν ἐγγράφει τήν κανονικότητα στήν ἱστορική βίβλο τῆς οἰκουμενικῆς ἤ τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. Αὐτή τήν ἐπισήμανση δέν τήν ἔκανε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καί δέν ἀπέκλεισε ὅπως ὄφειλε τίς ἀντικανονικότητες πού ἀνατρέπουν ἀποφάσεις Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί πρακτικές πού καταβρωμίζουν τούς ἱερούς ἐκκλησιαστικούς χώρους.

β) Τό δεύτερο στοιχεῖο, πού ἔθεσε στήν Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 2009 ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, εἶναι ἡ ἀλλαγή τοῦ τρόπου ἐκλογῆς τῶν Ἀρχιερέων. Εἶπε: “Καιρός νά μελετηθῆ μετά πολλῆς προσοχῆς, συνέσεως καί διακρίσεως ἡ ἀλλαγή πρός τό καλύτερο τοῦ τρόπου ἐκλογῆς τῶν Ἀρχιερέων.” Ἡ ἐξαγγελία του αὐτή προκάλεσε κλίμα ἐνθουσιασμοῦ καί ἐκδηλώσεις γενικῆς ἀποδοχῆς. Ὡστόσο ἡ σκοτεινή νέφωση δέν ἄργησε νά θολώσει τήν ἀτμόσφαιρα. Στίς 28 Φεβρουαρίου 2010 ἡ ἐφημερίδα “Ἐλεύθερη Ὥρα τῆς Κυριακῆς” φόρτιζε μέ πληροφορίες ἀπογοήτευσης τό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα. Μέ τόν χαρακτηριστικό τίτλο: “ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΥΚΟΝΟ στήν Μητρόπολη Ἰλίου” καί ὑποσημείωση: “ "Νέο κύμα" μοντερνισμοῦ ἀπό τήν Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν”, φωτογράφιζε τό κοσμικό ρεῦμα πού ξεκίνησε ἀπό τή Μύκονο καί ἔτρεχε νά ἐπικαλύψει τή νέα Μητρόπολη Ἰλίου. Παραθέτουμε τήν ἀποκάλυψη πού διασώθηκε στό παραπάνω σχετικό δημοσίευμα: “Φαίνεται ὅτι πολλοί νέοι κληρικοί δέν ἔχουν συνειδητοποιήσει τήν ἀποστολή τους... Ἕνας τέτοιος εἶναι ὁ Ἀρχιμανδρίτης Ἀθ. Δικαιάκος, προστατευόμενος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ὁ ὁποῖος τόν προορίζει γιά ποιμενάρχη τῆς νέας μητροπόλεως Ἰλίου. Αὐτός ὁ ἱερωμένος, ἀρέσκεται τούς θερινούς μῆνες νά ἐπισκέπτεται θέρετρα ἀκολασίας, ἔχοντας ἀποβάλλει τό ράσο. Ὁ φωτογραφικός φακός τόν συνέλαβε, ὅπως τόν βλέπετε στή φωτογραφία, στήν Μύκονο. Θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι τό ἔκανε ἀπό ἀφέλεια. Πάντως, ὅπως καί νά ἔχει τό πράγμα, προξένησε σκάνδαλο”.

Αὐτός ὁ κληρικός εἶχε μιά καλή φήμη πού ἀποτελοῦσε ἀντανάκλαση τῆς οἰκογενειακῆς του παράδοσης. Ἡ ἀλλαγή τοῦ κλίματος προκλήθηκε ἀπό τήν ἐποχή πού συνδέθηκε στενά μέ τόν τότε μητροπολίτη Θηβῶν Ἱερώνυμο καί νῦν Ἀρχιεπίσκοπο. Τό πῶς καί γιά ποιό λόγο ἔγιναν οἱ ἀλλαγές δέν εἶναι εὔκολο νά ἀποκρυπτογραφηθεῖ.

Ἀλλά καί παλαιότερο δημοσίευμα τῆς 27-29 Ὀκτωβρίου 2006, τῆς ἐφημερίδας “ὁ Κόσμος τοῦ Ἐπενδυτή” ἔθιγε, μέ ἀκραῖο τρόπο, τό κῦρος κάποιου Ἀρχιμανδρίτη πού ἐκείνη τήν ἐποχή εἶχε ἀναλάβει ὑψηλά καθήκοντα στήν Ἱερά Σύνοδο. Ἔγραφε λοιπόν ἡ Ἐφημερίδα: “Συζεῖ μέ τόν καλό του, ἀλλά, ἄν χρειαστεῖ, "προωθεῖ" στήν πιάτσα καί δίμετρες Ρωσίδες καλλονές. Αὐτά τή νύχτα, διότι τήν ἡμέρα φοράει τό ράσο-τώρα πιά ἔχει καί αὐξημένο φόρτο ἐργασίας: Ἀνέλαβε ὑψηλά καθήκοντα στήν Ἱερά Σύνοδο. Ἥμαρτον... Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ”. Στήν περιοδική ἔκδοση τῆς “Ἐλεύθερης Πληροφόρησης” εἴχαμε καταχωρήσει τό δημοσίευμα στό φύλλο 194, τῆς 1ης Δεκεμβρίου 2006, μιλήσαμε γιά ἕνα νέο κατόρθωμα τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χριστόδουλου καί διερωτηθήκαμε “ποιός εἶναι ὁ λεβέντης;”

Αὐτό πού τώρα γνωρίζουμε, μέ μιά πρόχειρη ματιά στά δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ὅτι στίς ἀρχές Ὀκτωβρίου 2006 ἐξελέγη καί χειροτονήθηκε μητροπολίτης Κορίνθου ὁ Ἀρχιγραμματέας τῆς Συνόδου Διονύσιος Μάνταλος(χειροτονία 15-10-2006). Μέσα, λοιπόν, στό πρῶτο δεκαπενθήμερο τοῦ Ὀκτωβρίου διορίστηκε Ἀρχιγραμματέας, διάδοχος τοῦ ἐκλεγέντος στήν Κόρινθο, ὁ Ἀρχιμανδρίτης Κύριλλος Μισιακούλης. Αὐτός “ἀνέλαβε ὑψηλά καθήκοντα στήν Ἱερά Σύνοδο”, ὅπως χαρακτηριστικά ἀναφέρει τό δημοσίευμα. Ὁ δημοσιογράφος δέν ξεκαθάρισε τό ὄνομα τοῦ ἱερωμένου καί μεῖς δέν γνωρίζουμε ἐκείνη τήν ἐποχή ἄν ἀνέλαβε καί κανένας ἄλλος ὑψηλά καθήκοντα στήν Ἱερά Σύνοδο. Ἄν ἀφορᾶ ὅμως τό συγκεκριμένο πρόσωπο, πού ἀναδείχτηκε μετέπειτα μητροπολίτης στήν Κηφισιά, ἡ εὐθύνη ὅλων ἐκείνων πού τόν ὑποστήριξαν καί τόν προώθησαν στά ἀνώτατα ἐκκλησιαστικά ἀξιώματα εἶναι μεγάλη καί δέν καλύπτεται μέ κάποιες σχολαστικές ἤ ἀστήρικτες ἐπευφημίες.

Ἡ ἱστορία του καί τά περιστατικά πού προβάλλει ὁ ἴδιος πιστοποιοῦν καί ὑπογραμμίζουν ὅτι δέν κρίθηκε ὥριμος καί ἄξιος ἀπό συνοδική συνέλευση. Ἔτρεξε, παρακάλεσε, ἐνδεχομένως πλήρωσε γιά νά φτάσει στό σκαλοπάτι τῆς μητροπολιτικῆς ἡγεσίας. Τόν τελευταῖο καιρό, ψέγοντας ἀνθρώπους πού δέν τόν ὑπολογίζουν ὡς ἄξιο, αὐτοαποκαλύφθηκε μέ τήν ἀκόλουθη φράση: “Ξέρεις τί ἔκανα γιά νά γίνω Κηφισίας;”

Ἴσως οἱ μέρες πού θά διαδεχθοῦν τή σημερινή σκοτεινότητα θά ἀποκαλύψουν τήν ἀλήθεια καί τούς ἐπιφορτισμένους μέ τίς μεγάλες εὐθῦνες.

απο την ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΙ μηνος Ιανουαριου