Η αποτείχιση , οι διαμαρτυρίες και οι καταστατικοί χάρτες των Εκκλησιών

 

Τα εκκλησιαστικά γεγονότα στην Κύπρο ανέδειξαν και το θέμα της σχέσης της αποτείχισης με τους καταστατικούς χάρτες των δύο Αυτοκεφάλων εκκλησιών Ελλάδος και Κύπρου. Αντικοικουμενιστές και αρκετοί αποτειχισμένοι προσπαθούν να βρουν στα άρθρα των καταστατικών χαρτών διάφορα επιχειρήματα για υπέρ  ή κατά της αποτείχισης. Το αποτέλεσμα είναι να διατυπώνονται απόψεις που μερικές φορές ξεφεύγουν από το θέμα και πελαγοδρομούμε. Επίσης  διαπιστώνουμε ότι οι ερμηνείες που δίνονται από τους ειδήμονες του εκκλησιαστικού δικαίου είναι πολλές φορές αντικρουόμενες. Ο μακαριστός π.Αθανάσιος Μυτηλιναίος έλεγε:

«Αν προσέξετε, και οι λαικοί θεολόγοι και οι Κληρικοί, σχεδόν πάντοτε αναφέρονται εις τον λεγόμενον «Καταστατικόν Χάρτην της Εκκλησίας», όταν προσπαθούν να στηρίξουν τας απόψεις τους!

Και όμως, οι Ιεροί Κανόνες των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων και των Αγίων Πατέρων είναι το θεμέλιον, η βάσις όλων των θεμάτων της ζωής της Εκκλησίας.

Ο «Καταστατικός Χαρτης» έπρεπε να στηρίζεται αποκλειστικώς και μόνον εις τους Ιερούς Κανόνας. Μη είπω ότι δεν χρειάζεται καν «Καταστατικός Χάρτης» εφ' όσον ήδη υπάρχουν οι ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας».

Γεγονός είναι ότι έχουν γίνει πολλές παρανομίες στην υπόθεση από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, αλλά η προσοχή μας πρέπει να στραφεί στα εξής θέματα.

Α. Το  μοντέλο της αποτείχισης που εφαρμόστηκε.

 Σύμφωνα με αυτό αποτειχισμένος λαϊκός που διαμένει οικογενειακά  σε Μητρόπολη της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος και μάλιστα των Νέων Χωρών, έλαβε χειροτονία από ΜΗ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΟ ΕΠΙΣΚΟΠΟ της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου, από τον οποίο στην συνέχεια ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΤΗΚΕ. Για σοβαρούς λόγους στην συνέχεια επέστρεψε στην  ίδια Μητρόπολη της Β.Ελλαδος, που ζούσε αρχικά, χωρίς να ξεκαθαρίζεται το εκκλησιαστικό καθεστώς με το οποίο επέστρεψε. Μόνο αυτά τα γεγονότα με βάση τους ιερούς κανόνες στοιχειοθετούνται πολλά λάθη και δημιουργούν υποψίες. Οι ιεροί κανόνες που έχουν σχέση με την Ιερωσύνη είναι πολύ αυστηροί για θέματα που σχετίζονται με την λεγόμενη «εκκλησιαστική εισπήδηση» και μάλιστα σε άλλη Αυτοκέφαλη Εκκλησία. Ήδη σε προηγούμενο άρθρο θέσαμε κάποια σχετικά ερωτήματα  που πρέπει να απαντηθούν. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι όποιος κληρικός αποφασίζει να αποτειχισθεί πρέπει απαραίτητα να σέβεται ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΙΕΡΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ που σχετίζονται με την Ιερωσύνη και να μην κάνει επιλεκτική εφαρμογή κανόνων.

Β. Η  εκκλησιαστική δικαιοσύνη.

Οι έχοντες ιερατική εκκλησιαστική εμπειρία γνωρίζουν ότι η εκκλησιαστική δικαιοσύνη λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε συνδυάζοντας οι αρμόδιοι επίσκοποι  κανόνες της εκκλησίας (αρκετές φορές άσχετοι με το εξεταζόμενο θέμα) με τις αρχές του καταστατικού χάρτη της Αυτοκέφαλης εκκλησίας που ανήκουν, να γίνονται πολλές φορές  σκληροί  και απάνθρωποι, ξεκάθαρη  απόδειξη του ΕΠΙΣΚΟΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΥ.

Γ. Οι υποστηρικτές του επισκόπου

Αξιοπρόσεκτο επίσης είναι  ότι οι υποστηρικτές του επισκόπου αποκηρύσσουν εμμέσως πλην σαφώς την αποτείχιση και δημιουργούν με αυτό τον τρόπο ένα δρόμο μη ομολογιακό. Στην ανοικτή επιστολή που δημοσίευσαν γράφουν και τα εξής:

««Είναι ποτέ δυνατόν να θεωρείται υπεύθυνος ένας Επίσκοπος επειδή κάποιος χειροτονημένος από τα χέρια του, χρόνια μετά, απομακρύνθηκε από την Εκκλησία και προσχώρησε σε αποτειχισμένους κύκλους; Μήπως έχει κατηγορηθεί ο τέως Αρχιεπίσκοπος για παρόμοιες περιπτώσεις; Όπως για παράδειγμα την περίπτωση Αρχιμανδρίτη που κατηγορήθηκε για ψευδορκία, καταδικάστηκε και καθαιρέθηκε και τώρα είναι με τους παλαιοημερολογίτες; Όχι βέβαια.

Ή ο τωρινός Αρχιεπίσκοπος, όταν χειροτόνησε ιερέα στην Πάφο που αργότερα καθαιρέθηκε και αποσχίστηκε πέρυσι; Κατηγορήθηκε; Όχι βέβαια.»

Η επιστολή συνεχίζει υπογραμμίζοντας πως «είναι δυνατόν να ζητούμε από έναν Επίσκοπο να γνωρίζει που βρίσκονται, πνευματικά ή φυσικά, όλοι οι ιερείς που χειροτόνησε; Όχι βέβαια», ενώ καταλήγει πως «πότε η Εκκλησία έχει αποδώσει ευθύνες σε έναν Μητροπολίτη για τη μελλοντική πτώση ή πλάνη ενός ιερέα; Ποτέ….”.

 Γι΄αυτό πρέπει να εξηγήσουμε επιγραμματικά ορισμένα θέματα, που πολλοί αγνοούν.

Σχολιάζοντας την τρίτη κατηγορία που βαραίνει τον Μητροπολίτη, η επιστολή αναφέρεται στη θέση του για τους μικτούς γάμους, θέτοντας ενώπιον της Ιεράς Συνόδου τα εξής:

«Ο Σεβασμιώτατος κατηγορείται ότι “αρνείται” τους μικτούς γάμους με άλλες χριστιανικές ομολογίες. Όμως, στα συρτάρια της Μητρόπολης υπάρχουν υπογεγραμμένες άδειες από το χέρι του 19/2023, 15/2024, 6/2025, μικτών γάμων, μερικές μάλιστα συνοδευόμενες από τελετές χρίσματος. Δεν χρειάζεται μεγάλη έρευνα: οι δημοσιογράφοι μπορούν εύκολα να το επιβεβαιώσουν. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να κατηγορείται για κάτι που τεκμηριωμένα δεν ισχύει;»

Δ.Η πορεία μέχρι τώρα του Επισκόπου

Τα υπάρχοντα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι ο συγκεκριμένος επίσκοπος ήταν αντι-παπικός. Όμως ως μέλος της Συνόδου της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου  ενώπιον της Αγίας Τραπέζης  μνημόνευε ως ΟΡΘΟΤΟΜΟΥΣΑ την Σύνοδο αυτή ,που αποδέχτηκε τις αποφάσεις της Κολυμπάριας Συνόδου. Επίσης συλλειτουργούσε με τον Αρχιεπίσκοπο της Κύπρου, ο οποίος στα ΔΙΠΤΥΧΑ μνημόνευε τον Κιέβου Επιφάνιο. Επομένως φαίνεται ότι  η σύντομη Αρχιερατική  διακονία του επισκόπου  ήταν πολύ ΜΠΕΡΔΕΜΕΝΗ, όσον αφορά τον ομολογιακό της χαρακτήρα. Επίσης τελούσε και μικτούς γάμους, οπότε είχε αποδεχθεί πλήρως την Βαπτισματική Θεολογία των Οικουμενιστών. Για να λύσει το πρόβλημα που δημιουργήθηκε από ένα συγκεκριμένο μικτό γάμο, έπρεπε σύμφωνα με τον Καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου να το θέσει στην Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου για να πάρει αυτή τις σχετικές αποφάσεις.

Ε. Η ομολογία πίστεως και η Αποτείχιση

 Όπως ανακοινώθηκε η Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου ζητά από τον επίσκοπο, για να διατηρήσει το επισκοπικό του αξίωμα, να αποκηρύξει γραπτά την αποτείχιση. Οπότε προκύπτει το εύλογο ερώτημα.

Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου έχει αποκηρύξει την αποτείχιση και πότε;;;; Δηλ. έχει αποκηρύξει τους παρακάτω κανόνες που σχετίζονται με την αποτείχιση;;

ΚΑΝΟΝΕΣ	ΣΥΝΟΔΟΙ
31ος	Αποστολικός
15ος	ΑΒ
ΙΗ	Δ
ΛΑ, ΛΔ	ΣΤ
Β,ΙΒ,ΙΔ	ΕΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ
Ε	ΤΗΣ ΕΝ ΓΑΓΓΡΑ
Ι, ΙΑ ΚΑΙ ΖΒ	ΕΝ ΚΑΡΘΑΓΕΝΗ

Μην ξεχνάμε ότι κάθε επίσκοπος κατά την χειροτονία του υπόσχεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων τα εξής:

1. «..στέργω και αποδέχομαι τας αγίας επτά οικουμενικάς Συνόδους, και των τοπικών ας εκείναι αποδεξάμεναι εκύρωσαν, επί φυλακή των ορθοδόξων της Εκκλησίας δογμάτων αθροισθείσαι». (Εδώ συμπεριλαμβάνονται όλοι οι κανόνες που έχουν σχέση με την αποτείχιση)

2.…Ομολογώ πάντας τους υπ’ αυτών, ως υπό φωτιστικής χάριτος του παναγίου Πνεύματος οδηγουμένων, εκτεθέντας Όρους της ορθής Πίστεως, και τους ιερούς κανόνας,..."

 

Σύντομο σημείωμα για τους Καταστατικούς χάρτες-Επιλογή σχετικών με την υπόθεση άρθρων

«Καταστατικός Χάρτης ή Καταστατικός Νόμος  Αυτοκεφάλου Εκκκλησίας  είναι το βασικόν νομοθέτημα διά του οποίου αυτή διοικείται  κατά τους βασικούς θεσμούς και την δομήν της». Για τον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος ο Β.Φειδάς γράφει΅

“Η  οργάνωσις του περιεχομένου του Καταστατικού Χάρτου, έγινε κατά τρεις ομοκέντρους εγγεγραμμένους μεταξύ των κύκλους, εκ των οποίων ο εσώτερος αναφέρεται εις τις κύριες εκκλησιολογικές δομές της Εκκλησίας της Ελλάδος και την ανάπτυξίν των εις κανονικούς εκκλησιαστικούς θεσμούς, ο δεύτερος κύκλος εις βασικά θέματα σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας με την εισαγωγήν θεσμικών ακραιφνών ρυθμίσεων περί της συνεργασίας των δύο φορέων αλλά και της αυτονομήσεως του ενός από τον άλλον κατά τους θεσμικούς διακριτούς ρόλους ενός εκάστου και τέλος ο τρίτος κύκλος περιλαμβάνει διατάξεις, οι οποίες αναφέρονται εις την πνευματικήν σχέσιν της Εκκλησίας της Ελλάδος προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και προς τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες εις το πλαίσιον θεμάτων ποικίλης φύσεως. Και τέλος με τις ειδικές και τις μεταβατικές διατάξεις του Καταστατικού Χάρτου ρυθμίζονται ειδικά ζητήματα του Εφημεριακού Κλήρου και της εκκλησιαστικής δικονομίας, ενώ μεταβατικώς έχουν ρυθμιστεί και άλλα εκκρεμή εκκλησιαστικά ζητήματα”. Όθεν, ο Καταστατικός Χάρτης διαμορφώνεται και εξαπλούται εις είκοσι (20) Κεφάλαια περιλαμβάνοντα εβδομήντα πέντε (75) άρθρα».

 Οι καταστατικοί χάρτες ΔΕΝ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΙΣΤΕΩΣ αλλά ως επι  το πλείστον με θέματα διοικητικά και οργανωτικά. Εξαίρεση αποτελούν τα θέματα που αφορούν τους κληρικούς και το οικογενειακό δίκαιο και ιδιαίτερα την τέλεση των γάμων.

Για την περίπτωση των κληρικών αναγράφεται η διαδικασία που απαιτείται και προηγείται τις χειροτονίας, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των εφημερίων. Για τους γάμους αναφέρονται τα κωλύμματα , οι προυποθέσεις γάμου με τα απαραίτητα δικαιολογητικά καθώς και τα σχετικά με τους μικτούς γάμους.

Στους Καταστατικούς χάρτες ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΜΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ στο θέμα της Αποτείχισης.Γίνεται όμως εκτενέστατη αναφορά στα της εκκλησιαστικής δικαιοσύνης ( σχίσμα, φατρία, τυρεία, παρασυναγωγή ).

Επιλογή άρθρων από τον Καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου

Για τους κληρικούς αναγράφονται και τα εξής;

1.Εκάστης Ενορίας προίσταται πνευματικώς ο Εφημέριος, όστις δέον όπως διαμένη εις την Ενορίαν και δεν δύναται να απομακρύνηται η να διαμένη μακράν της Ενορίας αυτού εν αγνοία και άνευ αδείας της αρμοδίας Εκκλησιαστικής Αρχής.

2. Ουδείς Εφημέριος αποχωρεί, απολύεται η παύεται της θέσεως αυτού ειμή :

α) Λόγω κανονικού παραπτώματος προβλεπομένου υπό των Ιερών Κανόνων και των

εκκλησιαστικών διατάξεων η του παρόντος νόμου.

β) Εάν επεβλήθη αυτώ ποινή αργίας ανωτέρα του ενός έτους.

γ) Εάν αδικαιολογήτως εγκατάλειψη την θέσιν αυτού υπέρ τον μήνα.

δ) Εάν εξεφράσθη ασεβώς διά την Ορθοδοξον Χριστιανικήν διδασκαλίαν η την Εκκλησίαν η τους λειτουργούς αυτής η ενήργησεν η συνειργάσθη κατά τρόπον προάγοντα η υποβοηθούντα τοιαύτας εκδηλώσεις.

ε) Εάν κατέστη αποδεδειγμένως ανίκανος προς εκτέλεσιν των εφημεριακών αυτού καθηκόντων ένεκα διανοητικής η σωματικής νόσου η λόγω γήρατος.

στ) Εάν επανειλημμένως και κατά συρροήν και παρά τας υποδείξεις του οικείου Επισκόπου επιδεικνύει ασύγγνωστον αμέλειαν εις την επιτέλεσιν των καθηκόντων αυτού.

Επιλογή άρθρων από τον Καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος

Για τους κληρικούς αναγράφονται και τα εξής:

1. Των ορίων του Κράτους εξέρχονται οι μεν Αρχιερείς τη αδεία της Δ.Ι.Σ., οι δε λοιποί κληρικοί και λοιποί μοναχοί τη αδεία του οικείου Αρχιερέως.

2.Εις τους κληρικούς διά την εις την αλλοδαπήν μετάβασίν των χορηγούνται υπό της αρμοδίας υπηρεσίας, τη εγκρίσει της οικείας εκκλησιαστικής αρχής διαβατήρια. Προκειμένου περί εξόδου τούτων εκ των ορίων του Κράτους απαιτείται όπως κατά τον έλεγχον του διαβατηρίου υπό της αρμοδίας Αρχής επιδεικνύεται παρά του κατόχου του διαβατηρίου κληρικού και η άδεια της οικείας εκκλησιαστικής αρχής διά την αναχώρησιν τούτου.

3.Κληρικός παντός βαθμού η μοναχός της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, προκειμένου να μετακινηθή εκτός των ορίων της εκκλησιαστικής περιφερείας αυτού, δέον να έχη την άδειαν μόνον της προισταμένης του αρχής προκειμένου δε να παραμείνη εις ετέραν περιφέρειαν πέρα του διμήνου εντός του αυτού ημερολογιακού έτους, συνεχώς η διακεκομμένως, δέον να τύχη αδείας και του επιχωρίου Μητροπολίτου.

4.Επιτρέπεται η απόσπασις διά χρονικόν διάστημα μέχρι δύο ετών Εφημερίων και Διακόνων της Εκκλησίας της Ελλάδος, εις Ορθοδόξους Ιερούς Ναούς του εξωτερικού, ως και εις Ιεραποστολικάς περιοχάς Ορθοδόξων Εκκλησιών, μετά πλήρων αποδοχών. Η ως άνω απόσπασις διενεργείται υπό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και τη αιτήσει του επιθυμούντος ταύτην κληρικού και τη συγκαταθέσει και εισηγήσει του Ιεράρχου εις ον ούτος ανήκει οργανικώς, ως και του Ιεράρχου εις την Μητρόπολιν του οποίου επιθυμεί να αποσπασθή.

5. 5.Πρεσβύτερος η διάκονος επιθυμών να ακολουθήση σπουδάς εις τινα των Θεολογικών Σχολών των Πανεπιστημίων της ημεδαπής, οφείλει να ζητήση προηγουμένως άδειαν παρά του οικείου Αρχιερέως υποχρεωτικώς χορηγουμένην δι' όσον χρόνον διαρκούν αι σπουδαί και εν περιπτώσει ουχί πέραν της τετραετίας, εξυπηρετών κατά το μέτρον του δυνατού τας ανάγκας της ενορίας του, μη δυνάμενος να διορισθή εις ετέραν Μητρόπολιν καθ' ον χρόνον διαρκούν αι σπουδαί αυτού.

π.Δ.Α