Διερεύνηση μεθοδευμένων παραπλανητικών απόψεων που αφορούν ανθενωτικούς Αγίους.(Ε)-ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΤΟΥ ΕΥΓΕΝΙΚΟΥ

 

Έρευνα: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου (χημικός)

Α. ΕΡΩΤΗΣΗ. Ήταν φιλοπαπικός ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός;;;

Στοιχεία που χρησιμοποιούν

Προσπαθώντας  οι Οικουμενιστές να δικαιολογήσουν  τα οικουμενιστικά ατοπήματά τους παρουσιάζουν το παρακάτω  απόσπασμα από την επιστολή του Αγίου Μάρκου:

"«Υμείς εστέ σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους». «Σήμερον της παγκοσμίου χαράς τα προοίμια· σήμερον αι νοηταί ακτίνες του της ειρήνης Ηλίου τη οικουμένη πάση προαναγγέλουσι· Σήμερον τα του Δεσποτικού σώματος μέλη, πολλοίς πρότερον χρόνοις διεσπαρμένα τε και ερρηγμένα, προς την ένωσιν αλλήλων επείγεται· ου γαρ ανέχεται η κεφαλή πάντων Χριστός ο Θεός εφιστάναι διηρημένω τω σώματι, ουδέ τον της αγάπης δεσμόν εξ ημών ανηρήσθαι παντάπασιν η αγάπη βούλεται· διά τούτο εξήγειρέ σε τον των Ιερέων αυτού πρωτεύοντα προς την ημετέραν ταύτην κλήσιν και τον ευσεβέστατον ημών Βασιλέα προς την σην υπακοήν διανέστησε και τον αγιώτατον Ποιμένα και Πατριάρχην, γήρως επιλαθέσθαι και ασθενείας μακράς παρεσκεύασε και ημάς τους υπ' αυτώ ποιμενομένους απανταχόθεν συνήθροισε και μακράς οδού και πελάγους και κινδύνων ετέρων κατατολμήσαι πεποίηκεν, αφ' ου προφανώς Θεού δυνάμει και κρίσει γεγένηται και τόπερ οποίον έσται καλόν και Θεώ φίλον, εντεύθεν ήδη προοιμιάζεται». «Δεύρο δη ούν, αγιώτατε Πάτερ, υποδέξαι τα σα τέκνα μακρόθεν εξ ανατολών ήκοντα, περίπτυξαι τους εκ μακρού διεστώτας του χρόνου, προς τας σας καταφυγόντας αγκάλας· θεράπευσον τους σκανδαλισθέντας, άπαν σκώλον και πρόσκομμα της ειρήνης κωλυτικόν εκ μέσου γενέσθαι κέλευσον· ειπέ και αυτός τοις Αγγέλοις ως του Θεού μιμητής, οδοποιήσατε τω λαώ μου και τους λίθους εκ της οδού διαρρίψατε· μέχρι τίνος οι του αυτού Χριστού και της αυτής Πίστεως βάλλομεν αλλήλους και κατατέμνομεν; Μέχρι τίνος οι της αυτής Τριάδος προσκυνηταί δάκνομεν αλλήλους και κατεσθίομεν; έως αν υπ' αλλήλων αναλωθώμεν και υπό των έξωθεν εχθρών εις το μηκέτι είναι χωρήσωμεν; Μη γένοιτο, Χριστέ Βασιλεύ, τούτο, μηδέ νικήση την σην αγαθότητα των ημετέρων αμαρτιών η πληθύς, αλλ' ώσπερ εν τοις πρότερον χρόνοις, ότε την κακίαν είδες υπερταθείσαν και επί μέγα χωρήσασαν, διά σαυτού και των σων Αποστόλων ανέστειλας αυτήν της πρόσω φοράς και προς την Σην επίγνωσιν επέστρεψας άπαντας, ούτω και νυν διά των σων θεραπόντων, οι μηδέν της σης αγάπης προυργειαίτερον έθεντο, σύναψον ημάς αλλήλοις και Σεαυτώ και την ευχήν εκείνων επιτελή ποίησον, ην ηνίκα προς το πάθος απήεις ευχόμενος έλεγες· «(Δος αυτοίς) ίνα ώσιν εν, καθώς ημείς εν εσμέν» (Ιωάν. ιζ΄22)»."

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Το παραπάνω κείμενο είναι ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Το πλήρες κείμενο δημοσιεύτηκε από τον Αγιορείτη μοναχό Κάλλιστο Βλαστό τον Εφέσιο αγιογράφο στα έργα του "Βιογραφία και τα εν τη Φλωρεντινή ψευδοσυνόδω κατά των Λατίνων υπερφυή κατορθώματα του εν αγίοις πατρός ημών Μάρκου αρχιεπισκόπου Εφέσου του Ευγενικού" (Αθήναι, 1887, σελ. 44-48) και "Δοκίμιον ιστορικόν περί του σχίσματος της Δυτικής Εκκλησίας από της Ορθοδόξου Ανατολικής" (Αθήναι, 1896, σελ. 135-140) και προέρχονται από το ίδιο χειρόγραφο (Σκήτη Αγ. Άννης, αρ. 4 στο Σπυρίδωνος Λάμπρου, Κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του Αγίου Όρους ελληνικών κωδίκων, τόμος α΄, Κανταβριγία, 1895, σελ. 11).

Πρέπει να πούμε πως δεν πρόκειται για εκφώνηση στην έναρξη της Συνόδου (Ψευδοσυνόδου, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε) της Φερράρας-Φλωρεντίας το 1438, αλλά για προσωπική επιστολή του Αγίου Μάρκου προς τον πάπα Ευγένιο, μετά την τελετή έναρξης των εργασιών της Συνόδου (9 Απρίλιου 1438), και προτού να ξεκινήσουν όχι μόνο οι επίσημες Συνεδρίες (Οκτώβριος 1438), αλλά και οι ανεπίσημες συσκέψεις (Ιούνιος 1438).

Ο Σίλβεστρος Συρόπουλος, που συμμετείχε στην Σύνοδο, αναφέρει λεπτομερώς το πως συντάχθηκε αυτή η επιστολή (Απομνημονεύματα, V, 3 στο V. Laurent, Les Memoires du Sylvestre Syropoulos sur le Concile de Florence (1438-9), Roma, 1971, σελ. 258):Σύμφωνα με τα γραφόμενα του Σίλβ.Συρόπουλου ο Άγιος Μάρκος, κατά την γνωριμία του με τον καρδινάλιο Ιουλιανό πείσθηκε, με την παρακίνηση του φιλοπαπικού Δωροθέου Μυτιλήνης, αν και απρόθυμα όπως ομολογεί, να συντάξει μια εγκωμιαστική επιστολή προς τον πάπα Ευγένιο, με σκοπό να διευκολυνθεί η ένωση, ΟΧΙ ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ αλλά τουλάχιστον με την αποβολή των δύο εκ των τότε δογματικών διαφορών, ήτοι του filioque και των αζύμων! Αυτό οι οικουμενιστές και φιλοοικουμενιστές, το αποκρύπτουν, αφού δεν παραθέτουν ολόκληρη την επιστολή του Αγίου. Αξίζει να σημειωθεί και η αντίδραση του φιλενωτικού αυτοκράτορα, ο οποίος οργίσθηκε πολύ με το περιεχόμενο της επιστολής, κατά την μαρτυρία του Συρόπουλου  και άλλων ιστορικών. Διαβάζουμε σε άλλη πηγή: "ουκ ήθελεν ο αυτοκράτωρ όπως το αδιάλλακτον της ορθοδοξίας προς τους Λατίνους αποκαλυφθή, πριν η κατορθώση αυτός τον σκοπόν αυτού. Διό και ότε, ευθύς μετά  την εις Φερραρίαν έλευσιν, Μάρκος ο Εφέσου κατά προτροπήν του καρδιναλίου Ιουλιανού έγραψεν ευχαριστήριον επιστολήν τω πάπα διά την συγκρότησιν της Συνόδου, και έλεγεν εν αυτή, ότι προς επιτυχίαν του αγαθού έργου ώφειλεν η Ρωμαϊκή εκκλησία αρνήσασθαι την ιδίαν διδασκαλίαν περί εκπορεύσεως του αγίου Πνεύματος και την ιερουργίαν της ευχαριστίας δι' αζύμων, τότε ο αυτοκράτωρ, μαθών τούτο, μόλις ου κατεδίκασε την τον Μάρκον εν τη Συνόδω των Ελλήνων, διότι ετόλμησεν ειπείν τοιαύτα τοις Λατίνοις" (Ιστορία της εν Φλωρεντία Συνόδου στο Εκκλησιαστικός Κήρυξ Γ΄ [1859], σελ. 348).

Β.ΕΡΩΤΗΣΗ.  Προσφώνησε τον Πάπα Ευγένιο Δ΄ με ευγενικά λόγια και τίτλους, που δεν αρμόζουν σε αιρετικό;

 ΑΠΑΝΤΗΣΗ.Ας θυμηθούμε λοιπόν την προσφώνηση του Εφέσου αγίου Μάρκου στον αιρετικό Πάπα Ρώμης Ευγένιο Δ΄: «Άκουσε σεβάσμιε Πάπα της Ρώμης και διδάσκαλε της Λατινοσύνης…..» και σε άλλη περίπτωση: «Τω Μακαριωτάτω πάπα της πρεσβυτέρας Ρώμης», αλλά και τις προσφωνήσεις του προς τον αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγο και τον Πατριάρχη Ιωσήφ Β΄: «Ακούσατε, άγιε αυτοκράτορ κύριε Ιωάννη και άγιε πατριάρχα Ιωσήφ…..» (Ν. Βασιλειάδη, ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός και η Ένωσις των Εκκλησιών, σελ. 91, 93, 245).

Δεν πρέπει άλλωστε να λησμονούμε, ότι κατά την διάρκεια των Θεολογικών Διαλόγων με αιρετικούς, οι άγιοι Πατέρες χρησιμοποίησαν αρκετές φορές φράσεις ευγενείας προς αυτούς, χωρίς φυσικά αυτές να ανταποκρίνονται προς την αυστηρή Ορθόδοξο εκκλησιολογία ή τα εκκλησιολογικά τους φρονήματα. Είναι απολύτως χαρακτηριστικές οι σχετικές φράσεις του αγίου Μάρκου του Ευγενικού κατά την έναρξη του Θεολογικού Διαλόγου με τους Λατίνους στην Φερράρα το 1438:

«Σήμερον τα του Δεσποτικού σώματος μέλη, πολλοίς πρότερον χρόνοις διεσπαρμένα τε και ερρηγμένα προς την ένωσιν αλλήλων επείγεται. Ου γαρ ανέχεται η κεφαλή πάντων Χριστός ο Θεός εφιστάναι διηρημένω τω σώματι… Δια τούτο εξήγειρέ σε τον των Ιερέων αυτού πρωτεύοντα (δηλ. τον πάπα), προς την ημετέραν κλήσιν… Δεύρο δη ουν, αγιώτατε πάτερ, υπόδεξαι τα σα τέκνα… Μέχρι τίνος οι του αυτού Χριστού, και της αυτής πίστεως βάλλομεν αλλήλους και κατατέμνομεν; μέχρι τίνος οι της αυτής Τριάδος προσκυνηταί δάκνομεν αλλήλους;…» (Κάλλιστου Βλαστού, Δοκίμιον ιστορικόν περί του Σχίσματος….., σελ. 135-136)

 

Οι ανωτέρω φράσεις ευγενείας του μεγάλου Ομολογητού δεν ανταποκρίνονται φυσικά με ακρίβεια στις αυστηρές, εκκλησιολογικές του απόψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι Λατίνοι ήταν απερίφραστα «αιρετικοί» (Mansi 31A, 885D), και μάλιστα «εκ πολλών χρόνων αποκεκομμένοι (εκ της Εκκλησίας) και σεσηπομένοι και μυρίοις αναθέμασιν υποκείμενοι» (Ανδρ. Δημητρακόπουλου, Ορθόδοξος Ελλάς, σελ. 106)).

Γ. ΕΡΩΤΗΣΗ .Παραδέχτηκε το βάπτισμα των Λατίνων, ως έγκυρο, μετά τη σύνοδο;

 Στο πρόβλημα του βαπτίσματος των Λατίνων, ο Εφέσου Μάρκος προτιμά την οικονομία, παρότι ακραιφνέστατος Ορθόδοξος στην πίστη, μαρτυρώντας «περί της καθολικής πράξεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας», ομολογεί ότι: «χρίομεν τους εξ αυτών (δηλ. των Λατίνων) ημίν προσιόντας….. ως αιρετικούς όντας» (Καρμίρη Ι. Τα Δογματικά….. σ. 981), δηλ. εντάσσει τους Λατίνους ως αιρετικούς στην ομάδα των Αρειανών κ.λπ. της Β΄ Οικουμενικής, παρ’ όλον ότι γνωρίζει τον τύπον του ραντισμού, τον οποίον αποκηρύσσει. Έτσι, ο Ιεροσολύμων Δοσίθεος εμφανίζεται αντίθετος προς τον Εφέσου Μάρκο, καθότι ο τελευταίος δέχεται το βάπτισμα των Λατίνων (δηλ. το ράντισμα). Ο Δοσίθεος λοιπόν το κατ’ ακρίβειαν και ο Μάρκος το κατ’ οικονομίαν.

Δ. ΕΡΩΤΗΣΗ. Αναγνώρισε τον αιρετικό Παπισμό, ως «αδελφή Εκκλησία»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Ναι με την προϋπόθεση ότι θα  εγκαταλείψουν οι Λατίνοι την αίρεση του filioque.

Έτσι λέγει: «Επειδή τοίνυν δια της εκφωνήσεως ταύτης (ήτοι του filioque) η αγάπη λυθείσα συνδιέλυσε την ειρήνην και από τούτου το σχίσμα παρηκολούθησε, νυν δε ευδοκία Θεού βουληθείσα η ρωμαϊκή εκκλησία την ειρήνην ανακαλέσασθαι δια της αγάπης ήρξατο τούτο ποιείν, και αύθις η ημετέρα εκκλησία μετά της αυτής αγάπης προσέδραμε προς την αδελφήν αυτής, μάλλον δε προς αδελφάς. ελπίς έστι άχρι τέλους, του Θεού συνεργούντος, επακολουθήσειν και την ειρήνην και τα σκάνδαλα εκ μέσου γενήσεσθαι, και καθάπερ επί των νοσημάτων, επενεχθήσεσθαι την διόρθωσιν» (Acta Graecorum, σ. 52). Επίσης διαλεγόμενος με την προοπτική της αληθινής επανένωσης με τους Λατίνους, τους ωνόμαζε όχι απλά αδελφούς, αλλά φίλους, πατέρες και αγίους (AG σ. 216, Συρόπουλου, Απομνημονεύματα, VIII, 6, σ.
394, IV, 31, σ. 230, επίσης και Βαφείδης Φ.).

E.ΕΡΩΤΗΣΗ. Συμμετείχε σε συμπροσευχές στην έναρξη των εργασιών συνόδου της Φερράρα;;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ .Τούτο όμως είναι ψευδές, καθότι γνωρίζουμε από τα πρακτικά του αυτόπτη μάρτυρα της συνόδου και μέλους της επίσημης βυζαντινής αντιπροσωπείας, Σιλβέστρου Συρόπουλου, ότι ουδέποτε οι ορθόδοξοι συμπροσευχήθηκαν με τους λατίνους οικοδεσπότες. Αντιθέτως, κάθε μια αντιπροσωπεία προσευχόταν ξεχωριστά

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.

Ο άγιος Μάρκος επίσκοπος Εφέσου, πράγματι στην αρχή ήταν πολύ δεκτικός. Έτρεφε τότε αγαθές ελπίδες, πως θα κατόρθωναν οι Ορθόδοξοι αντιπρόσωποι να πείσουν τους παπικούς να αποκηρύξουν τις πλάνες τους και να επιστρέψουν στην Αλήθεια της Ορθοδοξίας. Διακριτικά λοιπόν, μήπως και φιλοτιμηθεί ο Πάπας, μίλησε με ευγένεια και ηπιότητα. Όταν όμως κατόπιν, κατά τη μακρά διάρκεια των εργασιών της Συνόδου, διαπίστωσε την πεισματική εμμονή τους στην πλάνη, παρά την κατάθεση πλήρους θεολογικών επιχειρημάτων, όταν είδε να θριαμβεύουν ο εγωισμός, η έπαρση, η κοσμική εξουσιαστική νοοτροπία, δεν δίστασε, ενώ ακόμη συνεχίζονταν οι εργασίες της Συνόδου, που στο μεταξύ είχαν μεταφερθεί στην Φλωρεντία, να διατρανώσει με παρρησία στην Ορθόδοξη αντιπροσωπεία και να καταστήσει σαφές, ότι

«οι Λατίνοι ου μόνον εισί σχισματικοί, αλλά και αιρετικοί` και τούτο παρεσιώπησεν η Εκκλησία ημών διά το είναι το γένος εκείνων πολύ και ισχυρότερον ημών», κι ότι «ούκ ηθέλησαν (οι προ ημών) θριαμβεύειν τους Λατίνους ως αιρετικούς, την επιστροφή αυτών εκδεχόμενοι και τη φιλίαν πραγματευόμενοι».