Ομολογία

Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2024

Το αντιχριστιανικό έμβλημα

της Μονής του Έσσεξ

και ο δημιουργός του,

γέρων Σωφρόνιος.

της κ. Βασιλικης Οικονομου

ΜΕΡΟΣ Α’

Η θέα του εμβλήματος της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Τιμίου Προδρόμου του Έσσεξ, όταν το πρωτοαντικρίζει κανείς στην οικεία ιστοσελίδα [1], ξενίζει από την πρώτη στιγμή. Αναπόφευκτα o έστω και στοιχειωδώς καταρτισμένος επισκέπτης οδηγείται συνειρμικά στο σχήμα της εβραϊκής επτάφωτης λυχνίας (μενορά), η οποία στο εν λόγω έμβλημα είναι ενωμένη με ένα Σταυρό. Μάλιστα, εξετάζοντας το έμβλημα προσεκτικότερα, παρατηρούμε ότι μεταξύ αυτού που μοιάζει με εβραϊκή λυχνία και του Σταυρού παρεμβάλλεται μία σφαίρα. Ως γνωστό, η σφαίρα ως σύμβολο της “θεάς Γαίας” τυγχάνει ειδικής λατρείας από κάποιους, όπως είδαμε προ ετών να συμβαίνει στη συμπροσευχή του Οικουμενικού και οικουμενιστή Πατριάρχη Βαρθολομαίου με δώδεκα ηγέτες άλλων θρησκειών μπροστά σε μία σφαίρα [2]. Αλλά προς το παρόν ας υποθέσουμε ότι αυτή η ομοιότητα των σφαιρικών συμβόλων είναι απλώς μια σύμπτωση.

1. Ενδεικτικά: Το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο της Μονής (https://essexmonastery.com/bookshop/) και η σελίδα με γενικές πληροφορίες σχετικά με τη Μονή (https://essexmonastery.com/about-us/)

2. Άρθρο με τίτλο «Ο Βαρθολομαίος συμπροσεύχεται με 12 ηγέτες άλλων θρησκειών μπροστά σε μια κρυστάλλινη σφαίρα (ειδώλιο της “Θεάς” Γαίας)… στο “υπέρτατο Όν”» (https://katohika.gr/katohika/ο-βαρθολομαίος-συμπροσεύχεται-με-12-ηγέ/) από το ιστολόγιο “Κατοχικά Νέα”.

Το έμβλημα αλλού.

Το παράξενο αυτό έμβλημα δεν εμφανίζεται απλώς συχνότατα στην ιστοσελίδα και στις έντυπες εκδόσεις της Μονής του Έσσεξ ως λογότυπό της, αλλά συναντάται επίσης και ως γλυπτό και ως ζωγραφική απεικόνιση σε πολλούς – περισσότερο ή λιγότερο ιερούς – χώρους του μοναστηριού, όπως θα δείξουμε στη συνέχεια της παρούσας εργασίας μας. Προσπαθώντας να αντλήσουμε περισσότερες σχετικές πληροφορίες μέσω της αναζήτησης στο διαδίκτυο, βρήκαμε κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. Το έμβλημα αυτό, χωρίς τη σφαίρα αλλά με το Σταυρό είτε ενωμένο με την εβραϊκή λυχνία είτε ακριβώς από πάνω της, χρησιμοποιείται και από άλλους χώρους, όχι όμως ορθόδοξους. Ας δούμε ενδεικτικά μερικούς.

1) Βρίσκουμε το έμβλημα στην αγγλόφωνη ιστοσελίδα του ιδρύματος “Ευλογώντας το(ν) Ισραήλ” (“Blessing Israel”) [3], η οποία δημιουργήθηκε το έτος 2018, στην επέτειο, δηλαδή, των εβδομήντα χρόνων του ισραηλιτικού κράτους. Το ίδρυμα αυτό «δημιουργήθηκε από φίλους του Ισραήλ από διαφορετικές χώρες που αγαπούν τον εβραϊκό λαό και επιθυμούν να τον ευλογήσουν». Οι του ιδρύματος δηλώνουν ότι πιστεύουν «στον Θεό τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα» και ότι καθοδηγούνται στις ζωές τους από τη Βίβλο, αλλά από την ιστοσελίδα τους δε λείπει η κανονική εβραϊκή επτάφωτος λυχνία (χωρίς Σταυρό) ούτε και το εξάκτινο αστέρι, το γνωστό και ως “Άστρο του Δαυΐδ”. Στην εν λόγω ιστοσελίδα βρίσκουμε, μεταξύ άλλων, και ανάρτηση όπου αναφέρεται πως «Μία νέα Βίβλος εκδίδεται στο Ισραήλ», με σχόλια ραβίνων και θεολόγων, προς τιμή της εβδομηκοστής επετείου από τη δημιουργία του ισραηλιτικού κράτους [4]. Η περαιτέρω έρευνα οδηγεί σε παρόμοια σχετική ανάρτηση (του έτους 2018) της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ) με τίτλο «Μια νέα Βίβλος έχει εκδοθεί στο Ισραήλ με σκοπό την “ένωση Εβραίων και Χριστιανών”» [5]. Και μάλιστα, στην ανάρτηση αυτή, όπως και στην αντίστοιχη της ιστοσελίδας “Ευλογώντας το(ν) Ισραήλ”, εμφανίζεται στην ίδια ακριβώς φωτογραφία «Ο ραβίνος Τούλα Βάιτς με δείγματα των Βίβλων του Ισραήλ, τα οποία επιμελήθηκε». Και είναι αξιοπρόσεκτη η περιχαρέστατη όψη του ραβίνου στην εικόνα αυτή.

____________________________________________________

3. Ιστοσελίδα “Blessing Israel”: Οικοσελίδα (https://blessingisrael.online/en/home.html) και πληροφορίες σχετικά με το Ίδρυμα (https://blessingisrael.online/en/about.html)

4. “Μία νέα Βίβλος εκδίδεται στο Ισραήλ” (A new Bible is coming out in Israel https://blessingisrael.online/en/news.html) Ιστολόγιο “Blessing Israel”.

5. Μια νέα Βίβλος έχει εκδοθεί στο Ισραήλ με σκοπό την “ένωση Εβραίων και Χριστιανών” (В Израиле издали новую Библию с целью «объединения иудеев и христиан», Ιστοσελίδα ΕΟΔ (СПЖ) https://spzh.news/ru/news/52978-v-izraile-izdali-novuju-bibliju-s-celyju-obedinenija-iudejev-i-khristian ).

2) Βρίσκουμε το έμβλημα στη γερμανόφωνη (ελβετική) ιστοσελίδα του Ρότζερ Λίμπι (Roger Liebi), στην οποία προβάλλονται μεν η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, αλλά συγχρόνως βρίσκουμε, μεταξύ άλλων, και έμμεση προτροπή μελέτης του Ταλμούδ, το οποίο, ως γνωστόν, είναι βιβλίο του Ιουδαϊσμού και όχι του Χριστιανισμού [6].

3) Βρίσκουμε επίσης το έμβλημα στη ιστοσελίδα “Prayers1” (που αυτοπροσδιορίζεται ως “παγκόσμιο ευρετήριο τόπων λατρείας”), στο λήμμα “J.A.C.K. (Jesus Almighty Commandment Keepers) Ministries”, δηλαδή σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση “Διακονίες των Τηρητών των Εντολών του Παντοδύναμου Ιησού” [7], οι οποίοι εδράζουν στο Denton του Τέξας των ΗΠΑ, σε απόσταση λίγων τετραγώνων από τοπική μασονική στοά [8]. Δηλώνουν πως δεν ανήκουν σε κάποια ομολογία, αλλά εκεί “οι ψυχές σώζονται, παραδίδονται και εκπαιδεύονται για το βασιλιά”. Υποστηρίζουν ότι η αποστολή τους είναι «να διαδώσουν το Ευαγγέλιο του Κυρίου Ιησού Χριστού μέσω πιστών εργατών», περνώντας τις γραμμές του χρώματος, της θρησκείας, της πολιτικής, της οικονομίας, της διανόησης, της δημογραφίας και του πολιτισμού, φέρνοντάς τους όλους με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος σε ένα σώμα με τον Κύριο Ιησού ως κεφαλή αυτού του σώματος…

Και ενώ οι “Τηρητές” αναφέρονται σε αναρτήσεις τους ξανά και ξανά στον Κύριο Ιησού Χριστό, παραθέτοντας και χωρία από την Καινή Διαθήκη, δεν παραλείπουν, όμως, και τους εβραϊκούς χαιρετισμούς, όπως τον “Shabbat Shalom”, που μεταφράζεται ως “Ειρηνικό Σάββατο” [9], το οποίο Σάββατο, ως γνωστόν, είναι η Κυριακή των Εβραίων. Σε άλλη ανάρτηση, ο γράφων αυτοσυστήνεται ως “Εβραίος Ισραηλίτης”· η έρευνα έδειξε ότι οι “(Μαύροι) Εβραίοι Ισραηλίτες” (Black Hebrew Israelites) αποτελούν νέο θρησκευτικό κίνημα που εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου

______________________________________________

6. Από την ιστοσελίδα “Ρότζερ Λίμπι – Γοητευμένος από τη Βίβλο” (Roger Liebi – Fasziniert von der Bibel) ενδεικτικά: «Τι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη μελέτη του Ταλμούδ;» (Was ist beim Studium des Talmud zu beachten? https://rogerliebi.ch/faq/z2824-was-ist-beim-studium-des-talmud-zu-beach/) και «Ποια είναι η σημασία του Ταλμούδ για τους Χριστιανούς;»(Bedeutung des Talmud für Christen? https://rogerliebi.ch/faq/z2822-bedeutung-des-talmud-fuer-christen/ )

7. J.A.C.K. (Jesus Almighty Commandment Keepers) Ministries (https://www.prayers1.com/US/Denton/295179300524027/J.A.C.K.-%28Jesus-Almighty-Commandment-Keepers%29-Ministries)

8. Stanfiled Masonic Lodge No. 217. (https://stanfield217.org/)

9. Λήμμα “Εβραϊκοί χαιρετισμοί” (Jewish greetings https://en.wikipedia.org/wiki/Jewish_greetings) στη Βικιπαίδεια.

αι. και έχει επιρροές από το Χριστιανισμό, τον Ιουδαϊσμό αλλά και τη Μασονία, μεταξύ άλλων [10]. Στο δε έμβλημά τους οι “Τηρητές των Εντολών”, εκτός από τη λυχνία με το Σταυρό, προβάλλουν με λατινικούς χαρακτήρες τις λέξεις “Shemah Yisrael Adonai Elohenu Adonai Echad”, οι οποίες, όπως διαπιστώνουμε, αποτελούν εβραϊκή προσευχή, παρμένη από το Δευτερονόμιο (στ’ 4): “Ακουε, ᾿Ισραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι” [11]. Η προσευχή αυτή «λεγόταν στη λατρεία της Συναγωγής δύο φορές την ημέρα» [12].

4) Βρίσκουμε ακόμα το έμβλημα “σπασμένο”, δηλαδή με τον Σταυρό ακριβώς πάνω από τη λυχνία και όχι ως μέρος της, στο κανάλι Τέλεγκραμ της “Αποστολικής Eκκλησίας του Κλάδου Bole Hermon” [13] , όπου διαβάζουμε σε αμχαρική γραφή (αιθιοπική σημιτική γλώσσα) την παραπάνω εβραϊκή προσευχή (“Shema Yisrael…”). Σημειωτέον ότι το όνομα “Hermon” είναι η με λατινικούς χαρακτήρες απόδοση του ονόματος Ερμών, του γνωστού από την Παλαιά Διαθήκη όρους (βλ. Ψαλμός μα’ 7-8, πη’ 13) [14], και ότι η αμχαρική είναι η γλώσσα που μιλάνε οι περισσότερες αιθιοπικές εβραϊκές κοινότητες στην Αιθιοπία και το Ισραήλ [15]. Κατά παρόμοιο τρόπο, συναντάται το έμβλημα στην ιστοσελίδα “Αποστολική Εκκλησία της Αιθιοπίας” (Apostolic Church of Ethiopia) [16]. Και φαίνεται πως οι “Αποστολικές Εκκλησίες” έχουν τις καταβολές τους στον Πεντηκοστιανισμό, ενώ ενδιαφέρον είναι και το ότι «Δέχονται τον Εβραϊκό Κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης με τα 66 βιβλία» [17].

_____________________________________

10. Λήμμα “Μαύροι Εβραίοι Ισραηλίτες” (Black Hebrew Israelites https://en.wikipedia.org/wiki/Black_Hebrew_Israelites ) στη Βικιπαίδεια.

11. Λήμμα “Άκουε Ισραήλ” (Shema Yisrael https://en.wikipedia.org/wiki/Shema_Yisrael ) στη Βικιπαίδεια.

12. Παράθεση αποσπάσματος από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Λατρεία και πολιτισμός στην σύγχρονη ζωή” (https://ipe.gr/elibrary/ekpaideutiko-yliko/ekpaideutiko-yliko-2021-2023/latreia-kai-politismos-sti-sygxroni-zoi/) του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.

13. Κανάλι του Telegram “Αποστολική Εκκλησία του Κλάδου Μπόουλ Ερμών” (Apostolic Church of Bole Hermon Branch https://tgstat.com/channel/@ACEBoleHermon)

14. Λήμμα “Όρος Ερμών” (Mount Hermon https://en.wikipedia.org/wiki/Mount_Hermon) στην αγγλόφωνη Βικιπαίδεια.

15. Λήμμα “Αμχαρικά” (Amharic https://en.wikipedia.org/wiki/Amharic ) στη Βικιπαίδεια.

16. “Αποστολική Εκκλησία της Αιθιοπίας” (Apostolic Church Of Ethiopia https://acieth.org/).

17. Λήμμα “Πεντηκοστιανισμός” (https://el.wikipedia.org/wiki/Πεντηκοστιανισμός) στη Βικιπαίδεια και άρθρο με τίτλο “Τι είναι οι Αποστολικές Εκκλησίες; Οι καταβολές και οι πεποιθήσεις των Αποστολικών” (What Are Apostolic Churches? The Origins and Beliefs of Apostolics https://www.christianity.com/church/denominations/the-apostolic-church-origin-history-and-beliefs-of-apostolic-faith.html) στο ιστολόγιο Christianity.com ( https://www.christianity.com/).

5) Επιπλέον βρίσκουμε το έμβλημα, με το Σταυρό ενσωματωμένο στο μεσαίο λύχνο μια αναμμένης επτάφωτης λυχνίας, ως εξώφυλλο σε εικονογραφημένη Βίβλο στα πολωνικά [18], από τον Πολωνό “Καθολικό ιερέα, βιβλικό μελετητή, καθηγητή θεολογικών Επιστημών” και “επίτιμο εφημέριο του πάπα” Τόμας Χεργκέζελ (Tomasz Hergesel) [19]. Εδώ θα υπενθυμίσουμε τη δήλωση του πάπα Φραγκίσκου κατά την επίσκεψή του στη Συναγωγή της Ρώμης: «Είστε, σε ό,τι αφορά την πίστη, τα μεγαλύτερα αδέλφια μας. Όλοι μας ανήκουμε σε μια και μόνον οικογένεια, την οικογένεια του Θεού, ο οποίος μας συνοδεύει και μας προστατεύει, ως λαό του», είχε πει ο ποντίφικας προς τους Εβραίους της “αιώνιας πόλης”[20]. Η πρώτη επίσκεψη πάπα στη συναγωγή της Ρώμης ήταν από τον Ιωάννη Παύλο Β’ το 1986.

6) Και ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα: το έμβλημα του Σταυρού πάνω από μια επτάφωτη λυχνία το εντοπίζουμε σε σφηνόλιθο στο περιστύλιο ενός διατηρητέου ναού του Αγίου Στεφάνου στη Γερμανία (γοτθικός ναός του 13ου-14ου αι. στην πόλη Μάιντς (Mainz) της ομοσπονδίας Ράινλαντ-Πφαλτς (Rheinland-Pfalz)) [21], όπου μάλιστα στη γερμανόφωνη λεζάντα κάτω από την εν λόγω εικόνα του Wikimedia Commons διαβάζουμε στο τέλος τη φράση: “Αναφορά στην ιουδαιο-χριστιανική συμφιλίωση”[22].

Δίκαια αναρωτιέται κανείς: άραγε ο “δημιουργός” του εμβλήματος, ο Ηγούμενος Σωφρόνιος (Σάχαρωφ), ο οποίος, ως γνωστό, σπούδασε στο μασονικό (όπως θα φανεί παρακάτω) Θεολογικό Ινστιτούτο Αγίου Σεργίου Παρισίων, δεν γνώριζε το συμβολισμό αυτού του άνομου συνδυασμού, του Σταυρού ενωμένου με την εβραϊκή λυχνία; Αλλά ας προχωρήσουμε στα βαθιά. Ας εξετάσουμε

_____________________________________________

18. Ανάρτηση “Η εικονογραφημένη Βίβλος των νέων” (ILUSTROWANA BIBLIA MŁODYCH https://archiwum.allegro.pl/oferta/tomasz-hergesel-opr-ilustrowana-biblia-ml-i7136088758.html) στο πολωνικό ηλεκτρονικό κατάστημα “Allegro Archiwum” (https://archiwum.allegro.pl/).

19. Λήμμα “Τόμας Χεργκέζελ” (Tomasz Hergesel https://pl.wikipedia.org/wiki/Tomasz_Hergesel#Bibliografia ) στη Βικιπαίδεια.

20. Άρθρο “Πάπας Φραγκίσκος: Οι Εβραίοι, σε επίπεδο πίστης, είναι τα μεγαλύτερα αδέρφια μας.” (https://athjcom.gr/2016/01/18/papas-fragkiskos-oi-evraioi-se-epiped/) στην ιστοσελίδα της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών.

21. Λήμμα “Άγιος Στέφανος, Μάιντς” (St. Stephan, Mainz https://de.wikipedia.org/wiki/St._Stephan_(Mainz)) στη Βικιπαίδεια.

22. Αρχείο εικόνας με τίτλο “Σφηνόλιθος περιστύλιο Αγίου Στεφάνου Μάιντς” (Schlussstein St Stephan Kreuzgang Mainz 20.jpg , https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Schlussstein_St_Stephan_Kreuzgang_Mainz_20.jpg ) στο Wikimedia Commons.

το θέμα από μια άλλη οπτική, μια οπτική προερχόμενη από τη Ρωσία. Και ας δούμε ότι το μικτό/διπλό/δικοινοτικό/ανδρογυναικείο μοναστήρι -όπως και αν προτιμά να το αποκαλεί κανείς…-, για το οποίο ακούγονται κυρίως μομφές κατά του γέροντα Σωφρόνιου και το οποίο η επίσημη ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων περιγράφει – προφανώς όχι χωρίς σκοπιμότητα, αφού “βολεύει” τους οικουμενιστές το πρότυπο μιας τέτοιας μονής…- ως «μια αδελφότητα η οποία απαρτίζεται από μοναχές και μοναχούς»[23]), αυτό, λοιπόν, το μοναστήρι είναι μόνο η πολύ μικρή κορυφή ενός πολύ μεγάλου παγόβουνου.

______________________________________________

23. Ανάρτηση με τίτλο “Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού” (https://www.thyateira.org.uk/el/archdiocese/monasteries/ιερά-μονή-αγίου-ιωάννου-του-βαπτιστού/) στην επίσημη ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων.

ΜΕΡΟΣ Β’

Στο βιβλίο του “Δείτε τον Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο (Σάχαρωφ) όπως είναι: άγνωστη βιογραφία του Αρχ. Σωφρόνιου (Σάχαρωφ)”[24], ο Ηγούμενος Αδριανός (Πάβλοφ) παρουσιάζει σημαντικότατα ευρήματα από την έρευνά του σχετικά με το βίο, την πολιτεία και τα έργα του γέροντα Σωφρόνιου του Έσσεξ. Οι πληροφορίες που δίνονται είναι πολύτιμες και σε μεγάλο βαθμό δυσεύρετες, ενώ δεν λείπουν και οι απαραίτητες παραπομπές που τεκμηριώνουν τα γραφόμενα. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, ο γ. Σωφρόνιος αποκαλύπτεται αλλά και ελέγχεται κυρίως από τα ίδια τα γραπτά του καθώς και των πνευματικών του τέκνων και των οπαδών του.

Πριν προχωρήσουμε στα σχετικά με το έμβλημα του Σταυρού ενωμένου με την εβραϊκή λυχνία, το οποίο, όπως θα δούμε, έχει σφραγίσει με την παρουσία του ολόκληρη τη μονή του Έσσεξ, θα παρουσιάσουμε επιλεκτικά κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία που παρουσιάζει ο Ηγούμενος Αδριανός σχετικά με το γ. Σωφρόνιο. Οι τίτλοι και τα αποσπάσματα κειμένων στα οποία παραπέμπουμε – πλην όσων παρατίθενται από ελληνικές πηγές – προέρχονται από τη μετάφραση του ρωσικού κειμένου του π. Αδριανού και όχι από τυχόν εκδόσεις τους στην ελληνική γλώσσα. Άλλωστε, ο π. Αδριανός αναφέρεται σε ρωσόφωνες και όχι σε ελληνόφωνες εκδόσεις.

____________________________________________________

(Τα ρωσόφωνα άρθρα μπορείτε να μεταφράσετε διαδικτυακώς μέσω του αυτόματου μεταφραστή Yandex (η “Google” της Ρωσίας, https://translate.yandex.com/translate ) με αντιγραφή-επικόλληση της διεύθυνσης του άρθρου προς μετάφραση, επιλέγοντας και τη γλώσσα προορισμού που προτιμάτε. Η μετάφραση στα αγγλικά είναι ακριβέστερη από ό,τι στα ελληνικά. Για ακόμα ακριβέστερη απόδοση, προτιμάται η αντιγραφή-επικόλληση μικρών περιόδων κειμένου, κάτι που όμως είναι χρονοβόρο. Για την παρούσα μελέτη χρησιμοποιήθηκε συνδυασμός περισσότερων διαδικτυακών μεταφραστών και λοιπών γλωσσικών εργαλείων για μεταφράσεις μικρών περιόδων κειμένου, με σκοπό τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Σημειωτέον ότι, όπως ήταν αναμενόμενο, κάποιοι σύνδεσμοι μπλοκάρονται.)

24. Το βιβλίο στην ηλεκτρονική μορφή του το αντλήσαμε από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μονής Κοζεοζέρσκι Ρωσίας (Кожеозе́рский Богоя́вленский монаст́ырь , https://kozhozero.ru/library/?ELEMENT_ID=245), ενώ μεγάλο μέρος του έχει αναρτηθεί και στη ρωσική ιστοσελίδα “Άγιο Φως” (Благодатный Огонь, https://blagogon.ru/biblio/974/), όπου φαίνεται και το όνομα του συγγραφέα. Οι παραπομπές μας στις εκάστοτε σελίδες αναφέρονται στην ηλεκτρονική μορφή του βιβλίου. Σε έντυπη μορφή μπορεί κανείς να βρει το βιβλίο σε ηλεκτρονικά καταστήματα όπως εδώ: “Δείτε τον Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο (Σάχαρωφ) όπως είναι” (Увидеть архимандрита Софрония (Сахарова) как он есть. Неизвестная биография, https://zyorna.ru/catalog/item/uvidet-arhimandrita-sofroniya-saharova-kak-on-est-100333).(Ορθόδοξο κατάστημα Зёрна, https://zyorna.ru/).

Η πρώτη εμφάνιση των έργων του γ. Σωφρόνιου στο ορθόδοξο αναγνωστικό κοινό.

Ο π. Αδριανός αναφέρει ότι οι πρώτες θέσεις του γ. Σωφρόνιου έγιναν γνωστές στον ορθόδοξο κόσμο μέσω του βιβλίου του “Γέροντας Σιλουανός”, αφού πάνω από το μισό βιβλίο καταλαμβάνεται από γραπτά του γ. Σωφρόνιου, ο οποίος αποκαλεί τον εαυτό του μοναδικό μαθητή του Οσίου Σιλουανού. Δηλώνοντας ότι η πρόθεσή του δεν είναι να ρίξει σκιά στη μνήμη του Αθωνίτη ασκητή Γέροντα Σιλουανού, τον οποίο τιμά, ο πατέρας σημειώνει ήδη από την αρχή ότι τα συγγράμματα του γ. Σωφρόνιου χρειάζονται εξακρίβωση και ανάλυση από θεολογικής άποψης και ότι όλα (ή σχεδόν όλα) όσα γνωρίζουμε για τον Όσιο Σιλουανό αναφέρονται μέσω του μαθητή Σωφρόνιου, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα διασταύρωσης των γραφομένων από άλλες πηγές. Γράφει ότι οι σύγχρονοι πνευματικοί Γέροντες της Ρωσίας είτε δεν αναφέρθηκαν καθόλου στο βιβλίο αυτό, είτε το χαρακτήρισαν ανορθόδοξου πνεύματος ή γενικώς άσκησαν κριτική σε αυτό, όπως ο Ηγ. Νίκων (Βοραμπιόφ) αλλά και ο γνωστός θεολόγος και πνευματικός συγγραφέας Αρχιμ. Ραφαήλ (Καρέλιν) [25] από την Εκκλησία της Γεωργίας, ο οποίος είχε γράψει χαρακτηριστικά ότι το πνεύμα των βιβλίων του γ. Σωφρόνιου τού φαινόταν διαφορετικό από εκείνο των σημειώσεων του π. Σιλουανού και ότι «στο βιβλίο για τον π. Σιλουανό εκδηλώνεται η προσωπικότητα του ίδιου του π. Σωφρόνιου από πολλές απόψεις» [26].

Όταν εκδόθηκε στα ρωσικά το βιβλίο του γ. Σωφρόνιου με τίτλο “Δείτε τον Θεό όπως είναι” (στην ελληνική έκδοση ο τίτλος είναι “Ὀψόμεθα τὸν Θεὸν καθὼς ἐστί”), προκάλεσε αρνητικές εντυπώσεις το λογότυπο στο εξώφυλλο, το έμβλημα της εβραϊκής επτάφωτης λυχνίας ενωμένης με το Σταυρό. Σύμφωνα με μαρτυρίες των πνευματικών του τέκνων, το λογότυπο δημιουργήθηκε από τον ίδιο το Σωφρόνιο. Στη συνέχεια του άρθρου θα δείξουμε ότι το έμβλημα υπήρχε επί δεκαετίες στη Μονή, ενόσω αυτός ζούσε, ενώ το είχε ενσωματώσει ακόμα και σε αγιογραφίες του (!).

Μετά από τις αντιδράσεις των Ρώσων, το λογότυπο του βιβλίου στις μεταγενέστερες εκδόσεις στα ρωσικά εικόνιζε όχι πλέον το εν λόγω έμβλημα, αλλά τον Άθω, κάτι που ισχύει ακόμα για τις εκδόσεις της μονής του Έσσεξ στη ρωσική γλώσσα [27].

_____________________________________________

25. Ηγούμενος Αδριανός (Πάβλοφ) – Δείτε τον Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο (Σάχαρωφ) όπως είναι: άγνωστη βιογραφία του Αρχ. Σωφρόνιου (Σάχαρωφ), σελ. 1-2.

26. π. Ραφαήλ (Καρέλιν) “Περί του π. Σωφρόνιου και του βιβλίου του “Γέροντας Σιλουανός”, κατά παράθεση Ηγούμενου Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π..

27. Ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο της Μονής του Έσσεξ, κατηγορία βιβλίων στα ρωσικά (https://essexmonastery.com/bookshop/?filter_lan=ru&query_type_lan=or).

Μετά τη δημοσίευση του βιβλίου “Δείτε τον Θεό όπως είναι” στη Ρωσία, τέθηκαν θεολογικές αμφιβολίες από το Θεολογικό Σεμινάριο και την Ακαδημία της Μόσχας, σχετικά με τα πνευματικά συγγράμματα του Σωφρόνιου. Τη δεκαετία του ‘90 το θέμα συζητήθηκε από φοιτητές της Θεολογίας και μοναχούς της Λαύρας Αγίας Τριάδας – Αγίου Σεργίου, ενώ δημοσιεύτηκαν από το ακαδημαϊκό θεολογικό περιοδικό άρθρα του πρωτοπρεσβύτερου Μιχαήλ (Χαντάνοφ) περί της ασυνέπειας των συγγραμμάτων του γ. Σωφρόνιου προς την αγιοπατερική Παράδοση. Το άρθρο του π. Μιχαήλ με τίτλο “Το βιβλίο “Δείτε τον Θεό όπως είναι” του Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιου (Σάχαρωφ) υπό το φως της Α

Αγιοπατερικής Παράδοσης” «αξιολογήθηκε από κορυφαίους καθηγητές βασικής Θεολογίας και Δογματικής στη Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας (Θ.Α.Μ.) και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Πνευματικός Κόσμος”, που εκδίδεται από τη Θ.Α.Μ. από το 1994. Το φιλελεύθερο περιβάλλον αντέδρασε αρνητικά στο έργο αυτό» [28].

Λόγω της παρουσίας του εμβλήματος με την εβραϊκή λυχνία στο εξώφυλλο του βιβλίου “Δείτε τον Θεό όπως είναι”, ο π. Αδριανός είχε το λογισμό να αναζητήσει τυχόν παραλληλισμούς όσων παρουσίασε ο γ. Σωφρόνιος με τη σύγχρονη καμπαλιστική ιουδαϊκή λογοτεχνία. Ακολουθώντας τη συμβουλή φοιτητών της Φιλοσοφίας, βρήκε ένα βιβλίο του σύγχρονου του Σωφρόνιου διάσημου εβραίου χασιδικού φιλοσόφου και σιωνιστή Μάρτιν (Μόρντεχαϊ) Μπούμπερ (1878-1965) με τίτλο “Δύο τύποι της πίστης”[29]. Και, “όλως τυχαίως”, «στον πρόλογο αυτού του βιβλίου, ο Γρηγόριος Σολομόνοβιτς Πομεράντς αναφέρει μεταξύ των «μεγάλων πνευματικών συγγραφέων της εποχής μας»…το Σιλουανό του Άθω! Ταυτόχρονα, τον τοποθετεί στο ίδιο επίπεδο με τον Αουρομπίντο (δημιουργό της Ολοκληρωμένης Γιόγκα), τον Κρισναμούρτι (Ινδό Θεοσοφιστή, μεγάλο γιόγκι και γκουρού), τον Θωμά Μέρτον (Αμερικανό ποιητή, κοινωνικό ακτιβιστή, κήρυκα του Ζεν Καθολικισμού) και άλλους» [30]. Βλέπουμε, λοιπόν, ένα συγκρητιστικό συνονθύλευμα: Χριστιανισμός, Ινδουϊσμός, Θεοσοφία, Ζεν Βουδισμός, Παπισμός…Με μία λέξη: Οικουμενισμός!

Δικαίως ο π. Αδριανός αναρωτήθηκε πώς ένας εβραίος συγγραφέας που γράφει για ένα χασιδιστή Ιουδαίο υμνεί έναν ορθόδοξο Άγιο. Μελετώντας τα δύο βιβλία παράλληλα (το “Δείτε τον Θεό…”

______________________________________

28. Πρωτ. Μιχαήλ (Χαντάνοφ), “Το βιβλίο “Δείτε τον Θεό όπως είναι” του Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιου (Σάχαρωφ) υπό το φως της Αγιοπατερικής Παράδοσης”, Περιοδικό Πνευματικός κόσμος, Μ. 1996, №2, 56-70 (Ходанов Михаил, прот. Книга «Видеть Бога как Он есть» архимандрита Софрония (Сахарова) в свете святоотеческой традиции, Духовный мир. М., 1996. №2 (ДМ). 56-70), ιστοσελίδα Православный крест (http://www.pkrest.ru/n-23/23-12.html), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 3.

29. Σειρά “Φιλόσοφοι του 20ού αιώνα”, Μ., 1995, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού, ό.π. σελ. 4.

30. Γ. Σ. Πομεράντς, Συναντήσεις με τον Μπούμπερ, σελ. 13, κατά παράθεση Ηγ.Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 4.

του Σωφρόνιου και το “Δύο τύποι…” του Μπούμπερ), διαπίστωσε έκπληκτος ότι «ολόκληρες παράγραφοι σχετικά με τη μέθοδο της προσευχής σε αυτά τα βιβλία είναι σχεδόν πανομοιότυπες: ένα είδος σπειροειδούς κατάβασης προς τον άδη, στην άβυσσο της απόγνωσης, και από εκεί ανύψωση προς τον Θεό. Παρατηρεί πως η ομοιότητα είναι τόσο μεγάλη ώστε ήταν ενίοτε δύσκολο να διακρίνει ο αναγνώστης ποιος γράφει – ο Σωφρόνιος ή ο Μπούμπερ» [31].

Έχουμε λοιπόν μέχρι στιγμής δύο στοιχεία που παραπέμπουν στον Ιουδαϊσμό: το έμβλημα με την εβραϊκή λυχνία και την ιουδαϊκή διδασκαλία περί κατάβασης στον άδη, περί απόγνωσης κλπ.. Αλλά αυτά δεν είναι τα μόνα εβραϊκά στοιχεία στην υπόθεση “Σωφρόνιος του Έσσεξ”.

Η ομιχλώδης καταγωγή του γ. Σωφρόνιου.

Συνεχίζουμε τις επιλεκτικές αναφορές στα ευρήματα του π. Αδριανού. Οι βιογράφοι του Σωφρόνιου υποστηρίζουν ότι γεννήθηκε σε μεγάλη ρωσική οικογένεια, ενώ ο ίδιος ο γ. Σωφρόνιος δεν κάνει λόγο για τη γενεαλογία του. Ωστόσο, ο π. Αδριανός παραπέμπει στον πρεσβ. Μιχαήλ (Πόλοφτσεφ), ο οποίος αναφέρει ότι ο π. Σωφρόνιος είχε μεταστραφεί στο Χριστιανισμό από τον Ιουδαϊσμό [32]. Για την ακρίβεια, ο π. Αδριανός αναφέρει τον παρωχημένο – κατά τα λεξικά – όρο “выкрест”, ο οποίος, όπως έδειξε η έρευνα, χρησιμοποιείται για άτομα που μεταστράφηκαν στην Ορθοδοξία από άλλη θρησκεία και κυρίως από τον Ιουδαϊσμό. Όπως διαβάζουμε σε σχετικά άρθρα, στην περίπτωση των Εβραίων η μεταστροφή γινόταν ενίοτε λόγω σκοπιμοτήτων και όχι από ειλικρινή πίστη στον Χριστό, εξαιτίας, δηλαδή, ορισμένων περιορισμών στους οποίους υπόκεινταν οι Εβραίοι λόγω της θρησκείας τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κάποιοι από αυτούς να επιστρέφουν κατόπιν στον Ιουδαϊσμό ή να καταλήγουν άθεοι ή/και εχθροί της Ορθοδοξίας [33].

Κατά τα φαινόμενα κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να αποδειχθεί για το γ. Σωφρόνιο, αφού, όπως παραδέχεται ο π. Αδριανός, δε στάθηκε δυνατό να βρεθούν περαιτέρω σχετικές πληροφορίες για το θέμα. Θεωρούμε, ωστόσο, πως δεν θα μπορούσε ούτε να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο αυτό,

______________________________________________

31. Ηγ. Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π..

32. Πρ. Μιχαήλ Πόλοφτσεφ, “Ο Μιχαήλ Ιλαρίων (Αλφέγιεφ) κηρύττει αίρεση καταδικασμένη από τις Αγίες Συνόδους”, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό. π.. σελ. 6.

33. Λήμμα “Выкресты” (https://ru.wikipedia.org/wiki/Выкресты) στη ρωσική Βικιπαίδεια. Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν και στο άρθρο “Ποιους αποκαλούσαν οι Ρώσοι vykrestami” (Кого русские называли выкрестами https://dzen.ru/a/XLNz9vIfYgCzzvtp) στην ιστοσελίδα статьи (https://dzen.ru/articles).

δεδομένου μάλιστα του πατρώνυμου αλλά και του επώνυμου του γ. Σωφρόνιου (Συμεών Σάχαρωφ, Симеон Сахаров στα ρωσικά). Όπως διαβάζουμε σε ιστοσελίδα περί προέλευσης των επωνύμων, το επώνυμο Sakharov, που είναι η με λατινικούς χαρακτήρες συνήθης γραφή του επωνύμου του γ. Σωφρόνιου, συναντάται μεν κυρίως στη Ρωσία [34] (όπου σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ζούνε 205.000-1.500.000 Εβραίοι [35]), αλλά συναντάται επίσης, μεταξύ άλλων χωρών (είναι ευρύτατη η εβραϊκή διασπορά…), κυρίως στο Ισραήλ με ελαφρώς διαφορετική ορθογραφία (Sacharov) [36]. Και, δεδομένης της αλλοίωσης που επέρχεται στα ονόματα κατά καιρούς και κατά τόπους, δεν θα ήταν ίσως υπερβολικό να υποθέσει κανείς ότι η ρίζα του επωνύμου αυτού συγγενεύει με το γνωστό βιβλικό εβραϊκό όνομα Ζαχαρίας (που σημαίνει «Ο Θεός έχει θυμηθεί» κατά τον Γ. Μπαμπινιώτη).

Τα νεανικά χρόνια του γ. Σωφρόνιου. Καλλιτεχνικές και θεολογικές σπουδές.

Όπως αναφέρει ο π. Αδριανός, από το βιβλίο “Αναζητώντας την τελειότητα στον κόσμο της τέχνης. Η καλλιτεχνική πορεία του πατρός Σωφρονίου” της μοναχής Γαβριηλίας (Μπριλιότ), η οποία θεωρείται ως το πιο κοντινό πνευματικό τέκνο του γ. Σωφρόνιου, γίνεται φανερό ότι ο νεαρός Σέργιος (το κατά κόσμον όνομα του γ. Σωφρόνιου) επηρεάστηκε κατά τα χρόνια της νεότητάς του από δύο παράγοντες που απάδουν της Ορθοδοξίας: από τους πρωτοποριακούς καλλιτέχνες, τους “ανακαινιστές” στην τέχνη και καταστροφείς της παραδοσιακής ρωσικής ζωγραφικής (κυρίως τον Β. Καντίνσκι) και από τον ανατολικό μυστικισμό, τον αποκρυφισμό, στον οποίο επιδίδονταν οι πρωτοποριακοί καλλιτεχνικοί κύκλοι για τους οποίους ενδιαφερόταν ο Σέργιος (Σάχαρωφ). Εδώ θα σημειώσουμε παρενθετικά ότι ο ίδιος ο γ. Σωφρόνιος εξομολογείται στο βιβλίο του “Ὀψόμεθα τὸν Θεὸν καθὼς ἐστί” ότι στράφηκε «εἰς προσευχήν, κατ’ ἀρχὰς μὴ χριστιανικήν, τύπου ὑπερβατικοῦ διαλογισμοῦ τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς. Παρῆλθον περὶ τὰ ἑπτὰ ἕως ὀκτὼ ἔτη, ὅτε «μετὰ μεγάλης δυνάμεως» κατενόησα τὴν πλάνην τῆς ὁδοῦ ταύτης» [37].

Σχετικά με τις σπουδές ζωγραφικής του γ. Σωφρόνιου, ο π. Αδριανός, βασιζόμενος σε σχετική αρθρογραφία, αναφέρει ότι «η εμφάνιση της ρωσικής πρωτοπορίας συνδέεται με την εβραϊκή

_________________________________________

34. Ιστολόγιο Forebears (https://forebears.io/), λήμμα Sakharov (https://forebears.io/surnames?q=Sakharov).

35. Λήμμα “Εβραϊκή διασπορά” (https://el.wikipedia.org/wiki/Εβραϊκή_διασπορά) στη Βικιπαίδεια.

36. Ιστολόγιο Forebears, λήμμα Sacharov (https://forebears.io/surnames/sacharov).

37. Αρχιμ. Σωφρόνιος (Σάχαρωφ) “Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί”, Κεφ. ΙΖ’ (Περί προσευχὴς εν τη οποία αποκαλύπτεται ο Θεὸς-Αλήθεια), σελ. 393.

παράδοση: οι ρίζες της ζωγραφικής χωρίς αντικείμενα (=αφηρημένης) βρίσκονται στην απαγόρευση της απεικόνισης στον Ιουδαϊσμό» [38]. Και, σύμφωνα με τη μοναχή Γαβριηλία, ήταν βαθιά η επιρροή που άσκησε στο νεαρό Σέργιο ο Β. Καντίνσκι, ο οποίος, σημειώτέον, ασχολούνταν, μεταξύ άλλων, και με αποκρυφιστικές μελέτες, έχονταςπνευματικές επιρροές από την συν-ιδρύτρια της Θεοσοφικής Εταιρείας και κύριας θεωρητικού της Θεοσοφίας Έ. Π. Μπλαβάτσκι, οι οποίες επιρροές απηχούνται και σε κάποια γραπτά του [39]. Δεν είναι τυχαίο ότι τον συναντούμε στο λήμμα “Θεοσοφία και εικαστικές τέχνες” στη Βικιπαίδεια, όπου αναφέρεται ότι πριν το 1910, δηλαδή δέκα περίπου χρόνια πριν τη γνωριμία του με το νεαρό Σέργιο (Σάχαρωφ), είχε ήδη μελετήσει έργα των Έ. Μπλαβάτσκι (1831-1891), Ά. Μπέζαντ (1847-1933), K. Λήντμπητερ (1854-1934) (και οι τρεις ήταν μέλη της Θεοσοφικής Εταιρείας), Ρ. Στάινερ (1861-1925, ιδρυτής της Ανθρωποσοφικής Εταιρείας) και Ε. Συρέ (1841-1929, επίσης γνωστός εσωτεριστής-θεοσοφιστής) [40], με εμφανείς επιρροές της Θεοσοφίας στα έργα του[41]. Και, ως γνωστόν, τόσο η Θεοσοφία όσο και η Ανθρωποσοφία είναι μασονικής φύσης συστήματα [42], για να μην αναφερθούμε στην παρουσία του Εωσφόρου στα δόγματα των συστημάτων αυτών [43].

________________________________________

38. Aνδρέας Γιαχνίν, “Αντι-τέχνη. Σημειώσεις ενός αυτόπτη μάρτυρα. Μέρος 2. Καντίνσκι” (Андрей Яхнин, АНТИИСКУССТВО. ЗАПИСКИ ОЧЕВИДЦА. ЧАСТЬ 2. КАНДИНСКИЙ https://pravoslavie.ru/53100.html), ιστοσελίδα “Православие.ру” (https://pravoslavie.ru/), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 7. Τα άλλα δύο μέρη του άρθρου βρίσκονται στους εξής συνδέσμους: Μέρος 1. Μαλέβιτς (АНТИИСКУССТВО. ЗАПИСКИ ОЧЕВИДЦА. ЧАСТЬ 1. МАЛЕВИЧ https://pravoslavie.ru/53036.html) και Μέρος 3. Ρωσική πρωτοπορία (АНТИИСКУССТВО. ЗАПИСКИ ОЧЕВИДЦА. ЧАСТЬ 3. РУССКИЙ АВАНГАРД https://pravoslavie.ru/53102.html).

39. Λήμμα “Wassily Kandinsky” (https://en.wikipedia.org/wiki/Wassily_Kandinsky )στη Βικιπαίδεια.

40. Παραπέμπουμε στα σχετικά λήμματα στην Βικιπαίδεια:

“Helena Blavatsky” (https://en.wikipedia.org/wiki/Helena_Blavatsky)

“Annie Besant” (https://en.wikipedia.org/wiki/Annie_Besant)

“Charles Webster Leadbeater” (https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Webster_Leadbeater),

“Rudolf Steiner” (https://en.wikipedia.org/wiki/Rudolf_Steiner),

“Édouard Schuré” (https://en.wikipedia.org/wiki/Édouard_Schuré).

41. Λήμμα “Θεοσοφία και εικαστικές τέχνες” (Theosophy and visual arts https://en.wikipedia.org/wiki/Theosophy_and_visual_arts#Kandinsky) στη Βικιπαίδεια.

42. Ενδεικτικά:

– Άρθρο “Θεοσοφία και Ελευθεροτεκτονισμός” (THEOSOPHY AND FREEMASONRY https://www.universalfreemasonry.org/en/masonic-theosophy-freemasonry) στο ιστολόγιο “Universal co-masonry” (https://www.universalfreemasonry.org/).

– Βιβλίο με τίτλο “Ελευθεροτεκτονισμός και Τελετουργικό έργο” (Freemasonry and Ritual Work https://steinerbooks.presswarehouse.com/browse/book/9780880106122/Freemasonry-and-Ritual-Work) του Ρ. Στάινερ.

43. Ενδεικτικά:

– Λήμμα “Χριστιανισμός και Θεοσοφία” (Christianity and Theosophy https://en.wikipedia.org/wiki/Christianity_and_Theosophy#CITEREFBlavatsky1888b) στη Βικιπαίδεια.

– Λήμμα “Σατανισμός” (Satanism https://en.wikipedia.org/wiki/Satanism) στη Βικιπαίδεια.

– Λήμμα “Ανθρωποσοφία (Anthroposophy https://en.wikipedia.org/wiki/Anthroposophy#Claimed_applications)” στη Βικιπαίδεια.

– Μελέτη με τίτλο “Μπλαβάτσκι η Σατανίστρια: Ο Εωσφορισμός στη Θεοσοφία και οι Φεμινιστικές του προεκτάσεις” (Blavatsky the Satanist: Luciferianism in Theosophy, and its Feminist Implications, 298416534_Blavatsky_the_Satanist_Luciferianism_in_Theosophy_and_its_Feminist_Implications ) του Per Faxneld από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, περιοδικό Temenos – Nordic Journal of Comparative Religion (https://www.researchgate.net/journal/Temenos-Nordic-Journal-of-Comparative-Religion-2342-7256?_tp=eyJjb250ZXh0Ijp7ImZpcnN0UGFnZSI6InB1YmxpY2F0aW9uIiwicGFnZSI6InB1YmxpY2F0aW9uIn19)στην πύλη έρευνας Research Gate (https://www.researchgate.net/directory/publications).

Στο ίδιο βιβλίο της, η μοναχή Γαβριηλία (Μπριλιότ) βρίσκει «ίχνη της βαθιάς επιρροής του Καντίνσκι» και στα συγγράμματα του γ. Σωφρόνιου, όχι μόνο στη ζωγραφική του. Γράφει ότι «η πιο εντυπωσιακή κοινή καλλιτεχνική εικόνα που χρησιμοποιούν και οι δύο στα γραπτά τους είναι η πυραμίδα» (Μ. Γαβριηλία, σ. 63). Κατόπιν η μ. Γαβριηλία παραθέτει σχετικά αποσπάσματα από τον Καντίνσκι και το Σωφρόνιο, όπου γίνονται αναφορές στην πυραμίδα. Για κάποιο λόγο, το βιβλίο του Καντίνσκι από όπου επιλέγει η συγγραφέας το συγκεκριμένο χωρίο είναι το “Περί του πνευματικού στην τέχνη”, στο οποίο βιβλίο, όπως έδειξε η έρευνα, ο Καντίνσκι γράφει σχετικά με τη σημασία της Θεοσοφίας “για την τέχνη του” [44]. Το χωρίο του Καντίνσκι που παρατίθεται εδώ είναι το εξής: «Ένα μεγάλο μυτερό τρίγωνο, χωρισμένο σε άνισα μέρη, με το πιο αιχμηρό και μικρότερο μέρος του να δείχνει προς τα πάνω· αυτή είναι μια σχηματικά πιστή αναπαράσταση της πνευματικής ζωής. <…> Στην κορυφή του ανώτερου τμήματος υπάρχει μερικές φορές μόνο ένας άνθρωπος. Το χαρούμενο όραμά του είναι ισοδύναμο με μια απέραντη εσωτερική θλίψη» [45].

Από δε το γ. Σωφρόνιο, ένα απόσπασμα που επιλέχθηκε ήταν το εξής: «Ο Χριστός, ως ο Δημιουργός, δηλαδή η αιτία, στα σλαβικά – ο “υπαίτιος” της ύπαρξης, και με αυτή την έννοια, ως ο “ένοχος” της ύπαρξης του κόσμου, πήρε πάνω Του το βάρος – την αμαρτία όλου του κόσμου. Είναι

__________________________________________

44. Λήμμα “Theosophy and visual arts” (Θεοσοφία και εικαστικές τέχνες, https://en.wikipedia.org/wiki/Theosophy_and_visual_arts#Kandinsky ) στη Βικιπαίδεια.

45. Β. Καντίνσκι, Περί του πνευματικού στην τέχνη. М.: Αρχιμήδης, 1992. σ.17, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 12.

η κορυφή της ανεστραμμένης πυραμίδας, η κορυφή την οποία πιέζει το βάρος ολόκληρης της πυραμίδας της ύπαρξης» [46].

Στη συνέχεια μαθαίνουμε από τον π. Αδριανό ότι μια άλλη, τελείως διαφορετική, αληθινά ορθόδοξη μοναχή, η μοναχή Κασίνια (Βεζενκόβα),αποκάλυψε την καμπαλιστική προέλευση της “ανεστραμμένης πυραμίδας” του γ. Σωφρόνιου. Η μ. Κασίνια υπήρξε επί δεκαοχτώ χρόνια πνευματική κόρη του Αγίου Σεραφείμ (Σομπόλεφ) Αρχιεπισκόπου Μπογκουτσάροφ του Θαυματουργού (η μνήμη του στις 13/26 Φεβρουαρίου). Ο Άγιος Σεραφείμ, ο οποίος κυβέρνησε τις ρωσικές ορθόδοξες κοινότητες στη Βουλγαρία επί σχεδόν τριάντα χρόνια, υπήρξε «ένας εξαιρετικός αρχιποιμένας και θεολόγος του 20ού αιώνα, ένας φλογερός φύλακας της αγνότητας της Ορθοδοξίας, ένας ασκητής ευσέβειας», του οποίου οι προσευχές «έφερναν θαύματα ακόμα όταν ήταν εν ζωή, αλλά ο πολλαπλασιασμός τους μετά από τον ευλογημένο θάνατό του κατέστησε αυτόν τον Ρώσο Ιεράρχη έναν από τους πιο σεβαστούς Αγίους στη Βουλγαρία πολύ πριν από την αγιοκατάταξή του», όπως διαβάζουμε σε σχετικό αφιέρωμα [47].

Έχοντας την ευλογία των πνευματικών της οδηγών, η μοναχή Κασίνια συνέγραψε μια ανάλυση των διδασκαλιών που παρουσιάζονται στο βιβλίο “Ο Γέροντας Σιλουανός”, βάσει της οποίας συμπεραίνει ότι «Η διδασκαλία της “ανεστραμμένης πυραμίδας της ύπαρξης” είναι εξ ολοκλήρου παρμένη από την Καμπαλά (σ.σ. δηλαδή τον εβραϊκό αποκρυφισμό) και τη Μαγεία. Η “Πυραμίδα της Ύπαρξης” απαντάται στον αποκρυφισμό και τη Θεοσοφία (η Θεοσοφία είναι ένα σατανιστικό αποκρυφιστικό ρεύμα, οι θεοσοφιστές θεωρούν το σατανά ως θεό τους. Η πιο διάσημη εκπρόσωπος είναι η Ε. Π. Μπλαβάτσκι). «Είναι αυτή, η “ανεστραμμένη πυραμίδα της ύπαρξης”, που συνθέτει το περίγραμμα του καμπαλιστικού τριγώνου στραμμένου προς τα κάτω, ως σύμβολο του διαβόλου. Το αντίθετο τρίγωνο με την κορυφή προς τα πάνω είναι σύμβολο της Αγίας Τριάδας – του Θεού» [48].

________________________________________________

46. Από το βιβλίο της Μ. Γαβριηλίας (Μπριλιότ) “Αναζητώντας την τελειότητα στον κόσμο της τέχνης. Η καλλιτεχνική πορεία του πατρός Σωφρόνιου.” Ι.Π.Σ. Μονή Τιμίου Προδρόμου,Έσσεξ, Αγγλία, σ. 62, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 12. Όπως σημειώνει ο π. Αδριανός, το βιβλίο εκδόθηκε στην Αγγλία το 2014 και μεταφράστηκε στα ρωσικά το 2016. Η παραπομπή αφορά προφανώς τη ρωσόφωνη έκδοση.

47. Ο Άγιος Σεραφείμ (Σόμπολεφ) και το Ρωσικό Μετόχι στη Σόφια (https://gr.pravoslavie.ru/143313.html), ιστοσελίδα Ορθοδοξία (gr.pravoslavie.ru).

48. Κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 12.

Δικαίως αναρωτιέται ο π. Αδριανός: πώς εξηγείται η εμφάνιση ενός αποκρυφιστικού-μασονικού συμβόλου, της “ανεστραμμένης πυραμίδας”, στο βιβλίο του γ. Σωφρόνιου “Γέροντας Σιλουανός”; Και μάλιστα με το βλάσφημο ισχυρισμό ότι ο Χριστός είναι “η κορυφή της ανεστραμμένης πυραμίδας” (δηλαδή τοποθετείται στο κατώτατο σημείο της, αφού είναι ανεστραμμένη=ανάποδη) και ότι κάθε «Χριστιανός κατεβαίνει εκεί κάτω, στα βάθη της ανεστραμμένης πυραμίδας, όπου συγκεντρώνεται τρομερή πίεση, όπου βρίσκεται ο Χριστός, ο οποίος πήρε επάνω Του την αμαρτία του κόσμου»; [49]. Και δεν έρχεται αυτό σε αντίθεση με το ίδιο το Σύμβολο της Πίστης μας, στου οποίου το έκτο άρθρο απαγγέλλουμε: «Και ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός»; Γιατί θα πρέπει ο πιστός να σκέφτεται τον Χριστό, τον Κύριο και Θεό του, όχι στους ουρανούς, αλλά στο βάθος ενός πυθμένα, στη βάση μιας αναποδογυρισμένης πυραμίδας;

Και παρακάτω ο π. Αδριανός καταγγέλλει: «Και αυτή είναι η ιουδαϊκή διδασκαλία, ότι ο Χριστός είναι καταδικασμένος στον άδη και οι οπαδοί του, οι Χριστιανοί, πηγαίνουν επίσης στον άδη. Επιπλέον, αν η “πυραμίδα της ύπαρξης” ανατραπεί, η βάση της ανεβαίνει προς τα πάνω – δηλαδή ο διάβολος, ο οποίος βρισκόταν στον πυθμένα, στον άδη, καταλήγει στην κορυφή, ανυψωμένος στην κορυφή της δημιουργίας (!!)» [50]. Σημειωτέον ότι τη βλάσφημη αυτή δοξασία του Ιουδαϊσμού, ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είναι στην “Κόλαση”, την εντοπίζουμε ακόμα και σε Εβραϊκή Εγκυκλοπαίδεια [51] και, αν ο Αρχηγός της Πίστης μας είναι κατά τους Ιουδαίους στην κόλαση, θα ήταν μάλλον δύσκολο να πιστέψουμε ότι εμάς που Τον ακολουθούμε θα μας τοποθετούσαν στον “παράδεισο”. Και όλα αυτά, λοιπόν, παρουσιάζονται ως διδασκαλία του απλού, ταπεινού και ανεπιτήδευτου Οσίου μοναχού Σιλουανού;

Και συνεχίζει ο π. Αδριανός: «Η μοναχή Κασίνια καταλήγει: “ “Η ανεστραμμένη πυραμίδα της ύπαρξης”, όπου ο Κύριος και ο Θεός μας Ιησούς Χριστός τοποθετείται στο κατώτατο μέρος (στην ανεστραμμένη κορυφή) της δημιουργίας, παραβιάζει, καταστρέφει, ακυρώνει το Ιερό Ευαγγέλιο, τις Επιστολές των Αγίων Αποστόλων, την Αποκάλυψη – ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, τη θεία Λατρεία με τους θεόπνευστους κανόνες της, ιδιαίτερα τη Θεία Λειτουργία, καθώς και την ορθόδοξη προσκύνηση Εικόνων». (…). Σημειώνει επίσης ότι σε ολόκληρο το βιβλίο για το Γέροντα Σιλουανό, ούτε μια φορά (!) δεν αναφέρονται στίχοι από την Καινή Διαθήκη.

_____________________________________

49. Αρχ. Σωφρόνιος (Σάχαρωφ), Ο Γέροντας Σιλουανός, Κεφάλαιο 13, “Ο θάνατος του Γέροντα”, σελ. 231, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 13.

50. Ηγούμενος Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 13.

51. Λήμμα “JESUS OF NAZARETH” (https://www.jewishencyclopedia.com/articles/8616-jesus-of-nazareth )στον ιστότοπο “Jewish Encyclopedia” (https://www.jewishencyclopedia.com/).

H μ. Κασίνια γράφει: «Η ψυχή θρηνεί, φρίττει και αρνείται να δεχτεί αυτή τη νέα… θέση στην Ορθόδοξη Θεολογία. Άλλωστε, «αν τοποθετήσεις τον Κύριο στην “άκρα κορυφή” της “ανεστραμμένης πυραμίδας της ύπαρξης”, τότε δεν θα είναι πλέον άδης, αλλά υπό τον άδη, κάτω από τον άδη, και μάλιστα “υπό τρομερή πίεση”. Και αυτό μετά τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Κυρίου Σωτήρα, αποδεικνύεται ότι δεν είναι πια βλασφημία, αλλά κάτι πολύ χειρότερο από βλασφημία. Αποδεικνύεται ότι είναι κάποιο είδος βδελυρού εξευτελισμού, που είναι πιο τρομακτικός, πιο βλάσφημος από τη χλεύη των αγενών Ρωμαίων στρατιωτών στο Πραιτόριο του Πιλάτου». Η Μ. Κασίνια ρωτά: «Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε τουλάχιστον κάτι για τον Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο… Ποιος είναι αυτός; Και από πού? Από τι είδους φυλή;», και καταλήγει ότι «ο Αρχιμ. Σωφρόνιος είναι αναμφίβολα Θεοσοφιστής. Το ύφος των βιβλίων του τον καταγγέλλει. Όλα αυτά τα μυστήρια ενωμένα μεταξύ τους συνθέτουν το μυστήριο των μυστηρίων, τον Τεκτονισμό ως Σατανισμό. Μας μένει μόνο να πούμε: «Ἀναστήτω ὁ Θεὸς καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ» »[52].

Τα λόγια της μ. Κασίνιας περί της καμπαλιστικής-θεοσοφικής-μασονικής προέλευσης της διδασκαλίας της “ανεστραμμένης πυραμίδας” δυστυχώς δεν απέχουν από την πραγματικότητα, όσο και αν ξενίζουν τον ανύποπτο αναγνώστη. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε εν συντομία ότι ο σύγχρονος του γ. Σωφρόνιου και γνωστός αποκρυφιστής μασόνος Μάνλι Π. Χολ (1901-1990) στο βιβλίο του “Οι μυστικές διδασκαλίες όλων των εποχών”, το οποίο εκδόθηκε το 1928, αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής από την Καμπαλά και τη Ροδοσταυρική Μασονία (μεταφράζουμε από τα αγγλικά): «Στα Καμπαλιστικά Μυστήρια, σύμφωνα με τον Ελιφάς Λεβί, το όνομα Ιεχωβά (σ.σ. η λέξη “θεός” στα εβραϊκά) γράφεται περιστασιακά συνδέοντας μαζί 24 κουκκίδες – τις 24 δυνάμεις μπροστά στο θρόνο – και πιστεύεται ότι το όνομα της Δύναμης του Kακού είναι το σημάδι του Ιεχωβά ανεστραμμένο ή αναποδογυρισμένο. (Βλέπε Υπερβατική Μαγεία.)» [53]. Και παρακάτω: «Το σχήμα 23 (σ.σ. ο αριθμός παραπέμπει σε παρατιθέμενο στο εν λόγω βιβλίο πίνακα συμβόλων, σχετιζόμενο με τη Μαγεία, την Καμπαλά και τη Θεοσοφία) είναι ο πλήρης παγκόσμιος χαρακτήρας του φωτός και του σκότους. Το όρθιο τρίγωνο αντιπροσωπεύει τη Σαμαγίμ (σ.σ. ο “τόπος κατοικίας του θεού” στον Ιουδαϊσμό [54])· το ανεστραμμένο τρίγωνο τη σκοτεινή γη

—————————————————————————

52. Μοναχή Κασίνια (Βεζενκόβα), “Περί της δαιμονικότητας της “ανεστραμμένης πυραμίδας” και του σατανισμού του Σιλουανού του Αθωνίτη” (О бесовщине “опрокинутой пирамиды” и сатанизме Силуана Афонского, http://kasiniavezenkova.blogspot.com/2011/10/blog-post_14.html) (2η επιστολή προς τον Αρχιεπίσκοπο Βλαδίμηρο), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 13.

53. The Secret Teachings of all ages by Manly P. Hall, San Francisco, printed for Manly P. Hall by H.S. Crocker Company, incorporated, MCMXXVIII (1928), σελ. 124.

54. Λήμμα “Heaven in Judaism” (https://en.wikipedia.org/wiki/Heaven_in_Judaism) στη Βικιπαίδεια.

που φυλακίζει την υπόγεια φωτιά της κόλασης» [55]. Και εδώ θα αναφέρουμε παρεμπιπτόντως ότι το σχήμα της “ανεστραμμένης πυραμίδας” το χρησιμοποίησε προ ετών και ο πάπας Ρώμης Φραγκίσκος για να περιγράψει την “εκκλησία” [56].

Πριν κλείσουμε την αναφορά μας στη μακαριστή μοναχή Κασίνια (Βεζενκόβα), θα αναφέρουμε κάτι που διαβάσαμε στην επιστολή της προς τον τότε Αρχιεπίσκοπο (και κατοπινό Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας) Βλαδίμηρο: «Ο Γ. Μ. μού είπε ότι, όταν μιλούσατε για την “αναποδογυρισμένη πυραμίδα της ύπαρξης”, του είπατε ότι η μοναχή Κασίνια βασίζεται μόνο στις διδασκαλίες των αρχαίων Αγίων Πατέρων, αλλά υπάρχει μια νέα θέση στη ρωσική ορθόδοξη Θεολογία σχετικά με το ότι ο Κύριος βρίσκεται στον πυθμένα της δημιουργίας (ή της ανθρωπότητας), ακριβώς στον πυθμένα και συντηρεί τα πάντα, φέροντας πράγματι το βάρος όλης της δημιουργίας (ή της ανθρωπότητας) επάνω Του» [57]. Και, τιμώντας τη μνήμη αυτής της ανδρείας μοναχής, δεν θα παραλείψουμε μια σημαντική πληροφορία που ο Ηγούμενος Αδριανός ανέφερε στις σημειώσεις του κειμένου του: «η μ. Κασίνια δολοφονήθηκε το 1981 κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, ένα χρόνο αφ’ ότου παρέδωσε επιστολή για το βιβλίο του Σωφρόνιου στον Άγιο Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας Ποιμένα (Ιζνέκοβ)» [58]. Ως φόρο τιμής θα αναφέρουμε εδώ ενδεικτικά ότι το σπίτι στο οποίο έμενε η γηραιά μοναχή τυλίχτηκε με ανεξιχνίαστο τρόπο στις φλόγες· οι πυροσβέστες άκουγαν τις κραυγές πόνου της, αλλά κανείς τους δεν προσπάθησε να τη σώσει· οι “πρώτες βοήθειες” που ήλθαν δεν προσπάθησαν να τη βοηθήσουν και από ένα απρόσεχτο σχόλιο του ιατρού στο νεκροτομείο φάνηκε ότι δεν διεξήχθη η προβλεπόμενη νεκροψία, όπως μαρτυρούν οι γράφοντες. Περισσότερα μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει στο ιστολόγιο των πνευματικών της τέκνων, τα οποία καταγγέλλουν επέμβαση του κράτους στα της Εκκλησίας [59]. Μήπως η αποκαλυπτική εργασία της μοναχής Κασίνιας ήταν πρόσκομμα στην προέλαση ενός “Δούρειου Ίππου”;

__________________________________________

55. Manly P. Hall, ό.π. σελ. 146.

56. “Προσφώνηση του πάπα Ρώμης Φραγκίσκου στην τελετή μνήμης για την 50ή επέτειο από την ίδρυση της συνόδου των Επισκόπων” (“CEREMONY COMMEMORATING THE 50th ANNIVERSARY OF THE INSTITUTION OF THE SYNOD OF BISHOPS, ADDRESS OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS”,https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2015/october/documents/papa-francesco_20151017_50-anniversario-sinodo.html ), 17-10-2015, στην ιστοσελίδα της “Αγίας Έδρας” (https://www.vatican.va/content/vatican/en.html) .

57. Μοναχή Κασίνια (Βεζενκόβα), ό.π..

58. Ηγ. Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 5, σημ. 10.

59. Ιστολόγιο “Φῶς Χριστοῦ φαίνει πᾶσι” (Свет Христов просвещает всех !, https://kasiniavezenkova.blogspot.com/2011/10/ ), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 5, σημείωση 10.

Επιστρέφουμε και πάλι στο κείμενο του π. Αδριανού. Το 1922 ο νεαρός Σέργιος Σάχαρωφ μετακόμισε στο Παρίσι και η κύρια απασχόλησή του ήταν η ζωγραφική. Η μ. Γαβριηλία (Μπριλιότ) γράφει ότι, παρά τις καλλιτεχνικές ενασχολήσεις του, «στην ψυχή του υπήρχε μια έντονη αναζήτηση του Ζώντος Θεού, ο Οποίος τον τίμησε με την επίσκεψή Του το Πάσχα του 1924». Σε μεταγενέστερη επιστολή του προς το εβραϊκής καταγωγής πνευματικό του τέκνο, τον Δαυΐδ (Ντέιβιντ) Μπάλφουρ [60] ο Σωφρόνιος γράφει: «Γνωρίζω έναν άνθρωπο στο Παρίσι, ο οποίος από το Μεγάλο Σάββατο μέχρι την τρίτη ημέρα του Πάσχα, επί τρεις ημέρες βρισκόταν σε μια κατάσταση οράματος, το οποίο στις εικόνες της γήινης ύπαρξής μας μπόρεσε να εκφράσει με λόγια λέγοντας μόνο ότι είδε το πρωί της ανέσπερης ημέρας» [61].

Ο νεαρός Σέργιος συγκλονίστηκε τόσο πολύ από τα οράματα αυτά, ώστε εγκατέλειψε(;) τα μαθήματα τέχνης, εισήλθε στο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου Παρισίων και έγινε πνευματικό τέκνο και μαθητής του πρωτ. Σέργιου Μπουλγκάκοφ.

Όπως γράφει ο π. Αδριανός, «Το Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι δημιουργήθηκε και χρηματοδοτήθηκε με μασονικά χρήματα [62] (…). Αυτό το ινστιτούτο απέκτησε αμέσως φήμη από το γεγονός ότι εισέρχονταν σε αυτό αμετανόητοι διανοούμενοι από τη Ρωσία, οι οποίοι είχαν συμμετάσχει στην καταστροφή της μοναρχικής εξουσίας και της τελευταίας ορθόδοξης αυτοκρατορίας και είχαν υλοποιήσει νεωτεριστικές εκκλησιαστικές ιδέες στην προεπαναστατική Ρωσία [63]. Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Διασποράς αρνήθηκε να εγκρίνει το καταστατικό του Θεολογικού Ινστιτούτου Παρισίων, επειδή οι πεποιθήσεις των ιδρυτών του (Αντώνιου Καρτασόβα, π. Σέργιου Μπουλγκάκοφ και Βασίλειου Ζενκόβσκι) δεν ήταν ορθόδοξες»[64].

_____________________________________________

60. Λήμμα “Ντέιβιντ Μ πάλφουρ” (https://el.metapedia.org/wiki/Ντέιβιντ_Μπάλφουρ) στη Μεταπαίδεια.

61. Επιστολή στον Δ. Μπάλφουρ· 18/IV-1935, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 14.

62. Ο. Πλατώνοφ, Το ακάνθινο στεφάνι της Ρωσίας. Η κρυφή ιστορία του Ελευθεροτεκτονισμού, σ. 328, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 15.

63. Ηγ. Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 15.

64. Σχετικά με το Θεολογικό Ινστιτούτο Αγίου Σεργίου Παρισίων ο Ηγ. Αδριανός παραπέμπει στον ιστότοπο “Δύο Πόλεις” (Два града, https://dvagrada.ru/wiki/Заглавная_страница), στο άρθρο “Θεολογικό Ινστιτούτο Παρισίων” (Парижский богословский институт, https://dvagrada.ru/wiki/Парижский_богословский_институт), ό.π. σελ. 15, σημείωση 22.

Και ο π. Αδριανός συνεχίζει: »Επικεφαλής αυτού του Ινστιτούτου ήταν ο Μητρ. Ευλόγιος (Γκεόργκιεφσκι), ο πρώτος Ιεράρχης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Διασποράς, ο οποίος (…) προσχώρησε στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο βρισκόταν σε αντιπαράθεση με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Διασποράς του Καρλοβάτσκι, η οποία διατηρούσε την καθαρότητα της Ορθοδοξίας και τη μετέφερε στο δυτικό κόσμο. Χωρίς να δέχεται παραχωρήσεις προς τον πατριωτικό κλήρο (= την Εκκλησία στο εξωτερικό), ο Μητρ. Ευλόγιος έκανε στη συνέχεια πολλές παραχωρήσεις προς τις μασονικές στοές και, ειδικότερα, επέτρεψε στους ιερείς της “δικαιοδοσίας του” να τελούν το Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας σε άτομα που ανήκαν σε μασονικές στοές. Πολλές από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια των ενοριών που υπάγονταν στον Μητρ. Ευλόγιο, και ιδίως το περίφημο Θεολογικό Ινστιτούτο, χρηματοδοτήθηκαν με μασονικά χρήματα [65]. Ο Μητρ. Ευλόγιος (Γκεόργκιεφσκι) άνοιξε το Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο στο Παρίσι χωρίς την ενημέρωση και την ευλογία της Συνόδου των Ρώσων Ιεραρχών του Εξωτερικού, η οποία καταδίκασε το ινστιτούτο ως αυθαίρετο» [66].

Παρακάτω διαβάζουμε κάποιες ενδεικτικές αναφορές του π. Αδριανού στο πώς εκφράστηκαν για τους πνευματικούς οδηγούς του νεαρού Σέργιου (όταν σπούδαζε στο Θεολογικό Ινστιτούτο Παρισίων) δύο από τα πιο κοντινά πνευματικά παιδιά του γ. Σωφρόνιου, αλλά και από τα κύρια πρόσωπα που προπαγάνδισαν την αγιοποίησή του:

– Ιερομόναχος Νικόλαος (Σάχαρωφ): Ο Σέργιος (Σάχαρωφ) «ήταν πιο κοντά στους εκπροσώπους της “νέας θρησκευτικής συνείδησης”, στους οποίους το πλαίσιο της Εκκλησιαστικής Παράδοσης φαινόταν πολύ στενό για την ελεύθερη πτήση της φιλοσοφικής τους σκέψης».

– Μητρ. Ιερόθεος (Βλάχος): «… από όλα τα φιλοσοφικά ρεύματα τη μεγαλύτερη επιρροή στον π. Σωφρόνιο άσκησε ο π. Σέργιος Μπουλγκάκοφ, ένας Ρώσος εμιγκρές στο Παρίσι, ο οποίος ήταν ο πνευματικός του πατέρας για κάποιο διάστημα, καθώς και ο φιλόσοφος Νικόλαος Μπερντιάεφ» [67]. Ας δούμε, λοιπόν, λίγα ενδεικτικά για τους δύο αυτούς “πνευματικούς οδηγούς” του νεαρού Σέργιου.

________________________________________

65. Ο. Πλατώνοφ, ό.π., σ. 328, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 15.

66. Λήμμα “Θεολογικό Ινστιτούτο Παρισίων” (Парижский богословский институт, https://dvagrada.ru/wiki/Парижский_богословский_институт) στον ιστότοπο “Δύο Πόλεις” (Два града,https://dvagrada.ru/wiki/Заглавная_страница ), Ηγ. Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 15, σημείωση 23.

67. Ιερομ. Νικόλαος (Σάχαρωφ) “Βασικοί σταθμοί στη θεολογική διαμόρφωση του Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιου (Σάχαρωφ)”· Μητρ. Ιερόθεος (Βλάχος) “Οἴδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ…” κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 15.

1. Σέργιος Νικολάεβιτς Μπουλγκάκοφ (1871-1944)

Πολλά θα μπορούσαν να γραφούν για τον αιρετικό Μπουλγκάκοφ. Χάριν συντομίας, θα περιοριστούμε επιλεκτικά κυρίως σε κάποια που αναφέρει ο π. Αδριανός.

Ο Μπουλγκάκοφ μεγάλωσε σε πιστή οικογένεια και από μικρός εκκλησιαζόταν συχνά, αλλά κατόπιν έπεσε στην αθεΐα και στη νεότητά του ήταν μαρξιστής. Υπήρξε «μέλος της 2ης Κρατικής Δούμας, αρχικά ως “χριστιανοσοσιαλιστής” και στη συνέχεια ως Καντέτ. Επισήμως, οι Καντέτ ήταν υπέρ της Συνταγματικής Μοναρχίας και κατά της επαναστατικής τρομοκρατίας, αλλά στην πραγματικότητα οι μυστικές τους βάσεις ήταν προσανατολισμένες στην ανατροπή της μοναρχίας και στην υποστήριξη τρομοκρατικών μεθόδων αγώνα. Το επίσημο πρόγραμμα των Καντέτ ήταν απλώς ένα καμουφλάζ πίσω από το οποίο κρύβονταν οι φανεροί εχθροί του ρωσικού κράτους. Σχεδόν όλοι οι ηγέτες του Κόμματος των Καντέτ ήταν μέλη μασονικών στοών και συντόνιζαν τις δραστηριότητές τους με τα μυστικά αντιρωσικά κέντρα»[68].

»Στα ώριμα χρόνια του ο Μπουλγκάκοφ έγινε γνωστός ως νεωτεριστής Θεολόγος, εξέχον μέλος του οικουμενιστικού κινήματος [69]. Έγινε ένας από τους εμπνευστές και ηγέτες του Ρωσικού Φοιτητικού Χριστιανικού Κινήματος (ΡΦΧΚ), το οποίο αναγνωρίστηκε ως “σαφώς μασονικό ίδρυμα” (απόφαση της Πανσυνοριακής Συνέλευσης της Ρωσικής Εκκλησίας του Εξωτερικού του Καρλοβάτσκι της 16ης Νοεμβρίου 1921) [70].» (Σημείωσή μας: Για τους καλοθελητές ή/και (φιλο)οικουμενιστές που θα σπεύσουν να χαρακτηρίσουν σχισματική τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία του Εξωτερικού (ή της Διασποράς, ΡΟΕΔ), θα υπενθυμίσουμε ότι είναι η Εκκλησία που έδωσε τον Άγιο Φιλάρετο (Βοζνεσένσκυ) Μητροπολίτη Νέας Υόρκης και Ανατολικής Αμερικής, τον Άγιο Ιωάννη (Μαξίμοβιτς) Επίσκοπο Σαγκάης και Σαν Φρανσίσκο, τον Άγιο Σεραφείμ

__________________________________________

68. Ο. Πλατώνοφ, Το ακάνθινο στεφάνι της Ρωσίας, Τόμος 1, σ. 251, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού, ό.π. σελ. 16.

69. Λήμμα “π. Μπουλγκάκοφ Σεργκέι Νικολάεβιτς” (о. Булгаков Сергей Николаевич, https://antimodern.ru/bulgakov-sergej-nikolaevich/) στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός” (Антимодернизм), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 16, σημείωση 24.

70. Έκθεση του Αρχιεπισκόπου Θεοφάνη της Πολτάβας στη Σύνοδο της Ιεραρχίας της ΡΟΕΔ του 1926 σχετικά με την κοινότητα YMCA , (Доклад Архиерейскому Собору РПЦЗ 1926 года об обществе YMCA, https://antimodern.ru/doklad-ob-obshchestve-ymca/) – τη γνωστή σε εμάς ως X.A.N., με γνωστό έμβλημα το ανεστραμμένο τρίγωνο πάνω από ένα Χριστόγραμμο…- στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός”(Антимодернизм.ру, https://antimodern.ru/), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 17 σημ. 25.

(Σομπόλεφ) Αρχιεπίσκοπο Μπογκουτσάροφ και πιο πρόσφατα τον οσιακής κοίμησης π. Σεραφείμ (Ρόουζ). Ως γνωστό, οι σχισματικοί δεν αγιάζουν, αλλά και ούτε το αίμα του μαρτυρίου ξεπλένει το σχίσμα, κατά τον Ιερό Χρυσόστομο [71]).

Ο Μπουλγκάκοφ, λοιπόν, «Κατηγόρησε για αίρεση τον Άγιο Αθανάσιο Αλεξανδρείας, τον Άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας και τον Όσιο Ιωάννη το Δαμασκηνό, προσβάλλοντας τρομερά τη θεολογία τους [72]. Επαίνεσε τη θεολογία των αιρετικών Απολλινάριου και Νεστόριου. Στην ομιλία του π. Σέργιου Μπουλγκάκοφ με τίτλο “Στον ποταμό Χαβάρ”, που εκφωνήθηκε στη 10η επέτειο του Θεολογικού Ινστιτούτου του Παρισιού, τοποθέτησε τον εαυτό του με ομοϊδεάτες του Παριζιάνους αιρετικούς θεολόγους στο ίδιο επίπεδο με τους οικουμενικούς διδασκάλους της Εκκλησίας.

Ποια είναι λοιπόν τα θεολογικά “επιτεύγματα” του π. Σέργιου; Ο πρωτ. Σ. Μπουλγκάκοφ εισήγαγε στη χριστιανική Δογματική ένα δόγμα άγνωστο μέχρι τώρα στα όρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αυτό της Σοφίας ως της Θηλυκής Αρχής, την οποία αναγνωρίζει ως “υπέρτατη Μητέρα του Θεού” και δεν ντρέπεται να την αποκαλεί “Ουράνια Αφροδίτη” και “θεά”. Δίνει την έννοια της Σοφίας-Ουσίας ως ένα είδος δεύτερου Θεού, σε αντίθεση με τη διδασκαλία της Αγίας Εκκλησίας.

»Διάταγμα του Πατριαρχείου Μόσχας της 7ης Σεπτεμβρίου 1935: “Η διδασκαλία του καθηγητή πρωτ. Σ. Ν. Μπουλγκάκοφ … να αναγνωριστεί ως διδασκαλία ξένη προς την Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού, και να προειδοποιηθούν όλοι οι πιστοί υπηρέτες και τα παιδιά Της να μην παρασυρθούν από αυτήν» [73]. Η Επισκοπική Σύνοδος της Ρωσικής

______________________________________________

71. «Οὐδὲν οὕτω παροξύνει τὸν Θεόν, ὡς τὸ Ἐκκλησίαν διαιρεθῆναι (…) Ἀνὴρ δέ τις ἅγιος εἶπε τί δοκοῦν εἶναι τολμηρόν, πλὴν ἀλλ’ ὅμως ἐφθέγξατο. Τί δὴ τοῦτο ἐστιν; Οὐδὲ μαρτυρίου αἷμα ταύτην δύνασθαι ἐξαλείφειν τὴν ἁμαρτίαν ἔφησε.» Αγ. Ιω. Χρυσοστόμου, Εις Εφεσ., Ομιλ. ΙΑ’ δ’ , P.G. 62, 85.

72. Λήμμα “Σχετικά με τη νέα διδασκαλία του πρωτ. Σεργίου Μπουλγκάκοφ για τη Σοφία (Απόφαση της Επισκοπικής Συνόδου της ΡΟΕΔ στις 17/30 Οκτωβρίου 1935)” (О новом учении протоиерея Сергия Булгакова о Софии (Определение Архиерейского Собора Русской Православной Церкви Заграницей от 17/30 октября 1935 г.), https://antimodern.ru/o-novom-uchenii-protoiereya-sergiya-bulgakova-o-sofii/), στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός”(Антимодернизм.ру), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 17.

73. Καταδίκη της διδασκαλίας του πρωτ. Σ. Ν. Μπουλγκάκοφ για τη Σοφία. Διάταγμα του Πατριαρχείου Μόσχας στις 7 Σεπτεμβρίου 1935 (Осуждение учения прот. С.Н. Булгакова о Софии. Указ Московской Патриархии 7 сентября 1935 г., https://azbyka.ru/otechnik/Sergij_Bulgakov/osuzhdenie-uchenija-prot-s-n-bulgakova-o-sofii/), ιστότοπος “Αλφάβητο της πίστης” (Азбука веры, https://azbyka.ru/), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 17.

Ορθόδοξης Εκκλησίας της Διασποράς στις 30 Οκτωβρίου του 1935 καταδίκασε τη διδασκαλία του πρωτοπρεσβύτερου Σεργκέι Μπουλγκάκοφ περί της Σοφίας του Θεού ως αιρετική [74].

»Στην πραγματικότητα, η διδασκαλία του πρωτ. Σέργιου (Μπουλγκάκοφ) έχει ρίζες στην Καμπαλά. “Ο συγγραφέας του Ζοχάρ (το κύριο μέρος της Καμπαλά), ο Ραβίνος Συμεών Ιοαχίντ (Ιουδαίος νομοδιδάσκαλος) στην καμπαλιστική διδασκαλία του περί του σύμπαντος “αναπαριστά ολόκληρο τον κόσμο με τη μορφή ενός απεριόριστου γαμήλιου κρεβατιού”. Επιπλέον, σύμφωνα με τις διδασκαλίες της Καμπαλά, η ίδια η εμφάνιση του μεσσία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια ιδέα που κυριαρχεί στην εβραϊκή κοσμοθεωρία, δηλαδή: “Η εμφάνιση του μεσσία θα είναι το αποτέλεσμα μιας από τις μυστηριώδεις ενώσεις του Θεού με τη σεκινά (σύζυγό) του”» [75]. Αυτόν, λοιπόν, τον αιρετικό διδάσκαλο με τη βλάσφημη και συνοδικώς διπλά καταδικασμένη, καμπαλιστικής προέλευσης διδασκαλία, ο ανιψιός του γ. Σωφρόνιου, Ιερομόναχος Νικόλαος (Σάχαρωφ), τον παρουσιάζει ως «το πιο εξέχον θεολογικό φαινόμενο εκείνης της εποχής», ως «λαμπρό στοχαστή που είχε ένα εκλεπτυσμένο θεολογικό όραμα» και ως «συνεχιστή της ρωσικής Εκκλησιαστικής Παράδοσης – της διδασκαλίας των Αγίων Τύχωνος του Ζαντόνσκ, Φιλάρετου της Μόσχας, Θεοφάνη του Έγκλειστου και άλλων» [76]. Περισσότερα για τον παναιρετικό Μπουλγκάκοφ και τις οικουμενιστικές και λοιπές δράσεις του παρουσιάζονται σε σχετική ανάρτηση [77].

___________________________________

74. Καταδίκη της σοφιολογικής διδασκαλίας του Πρωτ. Σ. Μπουλγκάκοφ από τη Σύνοδο της Ιεραρχίας της ΡΟΕΔ στις 17/30 Οκτωβρίου 1935 (Определение Архиерейского Собора Русской Православной Церкви Заграницей от 17/30 октября 1935 г. о новом учении протоиерея Сергия Булгакова о Софии — Премудрости Божией, https://antimodern.ru/o-novom-uchenii-protoiereya-sergiya-bulgakova-o-sofii/) στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός”(Антимодернизм.ру, https://antimodern.ru/), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 17.

75. Μπούτμι N. A. “Καμπαλά, αιρέσεις και μυστικές κοινωνίες”, σ. 25. κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 17.

76. Ιερομ. Νικόλαος Σάχαρωφ, κεφάλαιο 1 της διατριβής του για τη θεολογία του Αρχ. Σωφρόνιου, “Κύριοι σταθμοί στη θεολογική διαμόρφωση του Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιου (Σάχαρωφ)”, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 18, σημείωση 30.

77. Λήμμα “Μπουλγκάκοφ Σεργκέι Νικολάεβιτς” (Булгаков Сергий Николаевич, https://dvagrada.ru/wiki/Булгаков_Сергий_Николаевич) στον ιστότοπο “Δύο πόλεις” (Два града, https://dvagrada.ru/wiki/Заглавная_страница).

2. Νικόλαος Αλεξάντροβιτς Μπερντιάεφ (1874-1948)

Άλλος ένας αιρετικός, ο Μπερντιάεφ «αρνήθηκε την αυθυπαρξία, το αναλλοίωτο, την Παντοδυναμία, την Παντογνωσία, την Πρόνοια και πολλές άλλες ιδιότητες του Θεού, ισχυριζόμενος βλάσφημα ότι «ο Θεός έχει λιγότερη δύναμη από έναν αστυνομικό, στρατιώτη ή τραπεζίτη. Δεν κυβερνά αυτόν τον κόσμο. Αυτός ο κόσμος κυβερνάται από τον πρίγκιπα αυτού του κόσμου» (Μπερντιάεφ, Αυτογνωσία, σ. 206). Ο Μπερντιάεφ αμφισβήτησε την ίδια την ύπαρξη του Ιησού Χριστού. Μη δεχόμενος ούτε την Αποκάλυψη, ούτε τον Χριστιανισμό, ούτε την Εκκλησία του Χριστού, ο Μπερντιάεφ περίμενε μια νέα “πραγματική” αποκάλυψη του “Αγίου Πνεύματος” και ίδρυσε τη δική του θρησκεία και εκκλησία. Η φιλοσοφία του Μπερντιάεφ έχει έντονα δαιμονικό χαρακτήρα» [78]. Σχετικά με τις αιρετικές δραστηριότητες του Μπερντιάεφ και τη συμμετοχή του σε αντορθόδοξες οργανώσεις παραθέτουμε συνδέσμους στις σημειώσεις μας [79].

Με αυτές τις κακόδοξες “πνευματικές αποσκευές” ο νεαρός Σέργιος φεύγει για τον Άθω. Αλήθεια, έχει καταγγείλει και αποκηρύξει σε οποιοδήποτε βιβλίο του τη βλάσφημη, αιρετική φύση των προαναφερθέντων διδασκαλιών ή τη διπλή συνοδική καταδίκη της διδασκαλίας του διδασκάλου του, π. Σ. Μπουλγκάκοφ, ως όφειλε;

Στο Άγιο Όρος.

Συνεχίζοντας τις ενδεικτικές επιλογές από το βιβλίο του π. Αδριανού, φτάνουμε στην αναφορά της μ. Γαβριηλίας (Μπριλιότ) στη στροφή του νεαρού Σέργιου (Σάχαρωφ) προς το Άγιο Όρος. Το 1925, μαζί με το συμφοιτητή του Βασίλειο Κριβοσέιν πηγαίνουν σε ένα προσκύνημα στον Άθω. Καθ’ οδόν προς το Περιβόλι της Παναγίας, το Σεπτέμβριο του 1925, ο Σέργιος παρακολουθεί στη Μονή του Χόποβο στη Σερβία το τέταρτο συνέδριο του μασονικού Ρωσικού Φοιτητικού Χριστιανικού Κινήματος [80]. Η τριήμερη “εμπειρία του με το Άκτιστο Φως” δεν στάθηκε ικανή να τον αποτρέψει από τη συμμετοχή σε μασονοκίνητες δραστηριότητες. Κατόπιν ο νεαρός Σέργιος

___________________________________________

78. Βασίλιεφ Ν.Β. κ.ά., Η Πίστη μας, σελ. 177-183, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 18.

79. Λήμμα “Μπερντιάεφ Νικολάι Αλεξάντροβιτς” (Бердяев Николай Александрович) στους ιστότοπους “Δύο Πόλεις” (Два града, https://dvagrada.ru/wiki/Бердяев_Николай_Александрович) και “Αντινεωτερισμός” (Антимодернизм, https://antimodern.ru/berdyaev-nikolaj-aleksandrovich/).

80. Μ. Γαβριηλία, ό.π. σελ. 96, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 20.

εισέρχεται στην Ι.Μ. Παντελεήμονος Αγίου Όρους και το 1927 κείρεται μοναχός.

Γνωρίζουμε ότι ο ορθόδοξος αναγνώστης συγκινείται και μόνο στο άκουσμα του Αγίου Όρους, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη. Ο π. Αδριανός αναφέρει, λόγου χάρη, ότι ο συμφοιτητής του Σέργιου (Σάχαρωφ) Βασίλειος Κριβοσέιν, κατά την παραμονή του στον Άθω από τη δεκαετία του ‘20 «είχε στενή επικοινωνία με τους μοναχούς της Καθολικής Μονής των Βενεδικτίνων του Σεβετόν (Βέλγιο), που επισκέπτονταν συχνά το Άγιο Όρος εκείνα τα χρόνια [81] (…) και αργότερα έγινε γνωστός ως υπέρ-οικουμενιστής, τακτικός σε οικουμενιστικά συνέδρια [82].»

Κατά τα γραφόμενα της μ. Γαβριηλίας, η πνευματική πορεία του νεαρού Σεργίου στον Άθω ήταν αλματώδης, ώστε να αποκτήσει αδιάλλειπτη προσευχή σχεδόν αμέσως μετά την άφιξή του εκεί, όπως αναφέρεται στο σχετικό κεφάλαιο του προανεφερθέντος βιβλίου της (“Αλλαγή καρδιάς και ζωής”). Το 1931 ο μοναχός Σωφρόνιος συνάντησε το “Ρώσο Μοναχό Σιλουανό” που έγινε ο πνευματικός του οδηγός. Ο π. Αδριανός παρατηρεί ότι στη βιογραφία του Σωφρόνιου δεν αναφέρεται τίποτα περί του ποιος ήταν ο Πνευματικός του από το 1925 μέχρι το 1931 και από το 1938 (έτος κοίμησης του Οσίου Σιλουανού) μέχρι το τέλος της ζωής του Σωφρόνιου, το 1993. Δικαίως αναρωτιόμαστε: από ποιον Πνευματικό πήρε ευλογία για το μικτό μοναστήρι, για τη ριζοσπαστική παρέμβαση στο λειτουργικό τυπικό και τα λειτουργικά κείμενα, για τη δημιουργία και χρήση του αντίχριστου εμβλήματος, και γενικώς για όλα εκείνα τα οποία δεν συνάδουν με την Αγιοπατερική ορθόδοξη Παράδοση της Εκκλησίας μας; Τα ερωτήματα αυτά θα απαντηθούν αναπόφευκτα στη συνέχεια.

___________________________________

81. Αντώνιος (Λαμπρεχτς), Ο Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος (Κριβοσέιν) και η στάση του απέναντι στην Καθολική Εκκλησία // Λήμμα “Ο Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος (Κριβοσέιν) ως οικουμενιστής-φιλοκαθολικός” (Архиеп. Василий (Кривошеин) как экуменист-филокатолик, https://antimodern.ru/arhiep-vasilij-krivoshein-kak-ehkumenist-filokatolik/) στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός” (Антимодернизм), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 20.

82. Λήμμα “Βασίλειος Κριβοσέιν” στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός” (Антимодернизм, https://antimodern.ru/arhiep-vasilij-krivoshein/) και “Δύο πόλεις” (Два града, https://dvagrada.ru/wiki/Василий_(Кривошеин)), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού, ό.π. σελ. 20, σημείωση 35.

Επιστροφή στη Δύση.

Σε κάποιες πηγές (ακόμα και από οπαδούς του) διαβάζουμε ότι ο Ιερομ. Σωφρόνιος (Σάχαρωφ) και ο Βασίλειος (Κριβοσέιν) εκδιώχθηκαν από το Άγιο Όρος, με απόφαση της Ιερής Κοινότητας [83]. Πάντως το βέβαιο είναι ότι ο Ιερομ. Σωφρόνιος έφυγε από το Άγιο Όρος. Η δικαιολογία ότι έφυγε για να συγγράψει το βιβλίο του για τον “Γέροντα Σιλουανό” εγείρει το ερώτημα: γιατί δεν μπορούσε αυτό το βιβλίο να γραφεί στον Άθω; Η δικαιολογία, πάλι, των θεμάτων υγείας, εγείρει άλλο ερώτημα: γιατί δεν επέστρεψε στον Άθω; Όποια και αν είναι η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα, το βέβαιο είναι ότι ο Σωφρόνιος επέστρεψε στην Ευρώπη.

Διαβάζουμε ότι εισήλθε στο τέταρτο έτος του μασονικού Θεολογικού Ινστιτούτου Αγίου Σεργίου Παρισίων [84] καθώς και ότι συνεργάστηκε με μοντερνιστές καλλιτέχνες για τη διακόσμηση του

________________________________________________________________________________

83. Υπάρχουν σχετικές αναφορές στα εξής άρθρα:

– Λήμμα “Σωφρόνιος (Σάχαρωφ)”(Софроний (Сахаров), https://ru.wikipedia.org/wiki/Софроний_(Сахаров)#Биография ) στη Βικιπαίδεια.

– Βέρα Μιχαήλοβνα Ερεμίνα (Еремина Вера Михайловна), “Άγιος μεταξύ των Αγίων: ο Άγιος Σιλουανός του Άθω στον κύκλο των ασκητών του Άθω (ποιμαντική διακονία των πατέρων του Άθω στη δεκαετία του ‘20 του αιώνα μας). – στο φως της αλήθειας του Χριστού” (Святой среди святых: преподобный Силуан Афонский в кругу афонских подвижников (пастырское служение афонских отцов в 20–е годы нашего столетия). – в свете Христовой правды, https://vmeremina.ru/svjatoj-sredi-svjatyh-prepodobnyj-siluan-afonskij-v-krugu-afonskih-podvizhnikov-pastyrskoe-sluzhenie-afonskih-otcov-v-20-e-gody-nashego-stoletija/), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 20, σημείωση 34.

– Ηγούμενος N., “Ο κρυμμένος Άθως” (κεφάλαιο «Γιατί ο πατήρ Σωφρόνιος εγκατέλειψε τον Άθω» (игумен N. «Сокровенный Афон» (глава «Почему отец Софроний покинул Афон», http://igumen-n.logoslovo. ru/book2.php?page=11-3), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 23, σημείωση 43.

– Γ. Βελικάνοφ “Περί της εν Χριστώ ελευθερίας και του Γέροντος Σωφρονίου”(Г.Великанова «О свободе во Христе и старце Софронии», http://www.pravoslavie.ru/114913.html), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π..

84. Λήμμα “Σωφρόνιος (Σάχαρωφ)”(Софроний (Сахаров), https://ru.wikipedia.org/wiki/Софроний_(Сахаров)#Биография ) στη Βικιπαίδεια και άρθρο με τίτλο “Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως εξετάζει το θέμα της αγιοκατάταξης του Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιου Σάχαρωφ” (Константинопольский патриархат рассматривает вопрос канонизации архимандрита Софрония Сахарова, http://rublev.com/novosti/konstantinopol-rassmatrivaet-vopros-kanonizatsii-arkhimandrita-sofroniia-sakharova) κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 24, σημ. 45. Εναλλακτικά το άρθρο εδώ: https://psmb.ru/a/konstantinopolskiy-patriarhat-rassmatrivaet-vopros-kanonizacii-arhimandrita-sofroniya-saharova.html

εσωτερικού ενός παρεκκλησίου. Μία συνεργάτης του ήταν και η Ναταλία Γκοντσαρόβα, «“διάσημη” στην προεπαναστατική Ρωσία για τις σκανδαλώδεις εκθέσεις της, τους πορνογραφικούς πίνακες, και η οποία αργότερα, αφού μετανάστευσε στη Δύση, ασχολήθηκε με την αγιογραφία» και, σύμφωνα με τα γραφόμενα της μ. Γαβριηλίας (Μπριλιότ), «επεδίωκε να αναπτύξει ένα συγκεκριμένο προσωπικό στυλ, συνδυάζοντας την αγιογραφία με το μοντερνισμό (!), εργάστηκε για τη δημιουργία σκηνικών ενός μπαλέτου για τη Λειτουργία (!!)» [85].

Από την ίδια μοναχή, η οποία, όπως γράφει, μεταφέρει την αφήγηση του ίδιου του δασκάλου της γ. Σωφρόνιου, μαθαίνουμε ότι κατά την παραμονή του στον Άθω ο Σωφρόνιος είχε ζωγραφίσει μόνο δύο εικόνες. Την πρώτη την αγιογράφησε με τον καλύτερο δυνατό, κατά τη γνώμη του, τρόπο, αλλά δεν έγινε αρεστή στους Αγιορείτες πατέρες. Τη δεύτερη την αγιογράφησε ακολουθώντας τις δικές τους οδηγίες, αλλά αυτή πλέον δεν ήταν αρεστή στον ίδιο και έτσι έληξε η καλλιτεχνική του σταδιοδρομία στον Άθω [86].

Η Μονή στο Έσσεξ.

«Ἀπὸ τοῦ παρόντος ὁρίζομεν, μὴ γίνεσθαι διπλοῦν μοναστήριον, ὅτι σκάνδαλον καὶ πρόσκομμα τοῖς πολλοῖς γίνεται τοῦτο. Εἰ δέ τινες μετὰ συγγενῶν προαιροῦνται ἀποτάξασθαι, καὶ τῷ μονήρει βίῳ κατακολουθεῖν, τοὺς μὲν ἄνδρας δεῖ ἀπιέναι εἰς ἀνδρῷον μοναστήριον, τὰς δὲ γυναῖκας εἰσιέναι ἐν γυναικείῳ μοναστηρίῳ· ἐπὶ τούτῳ γὰρ εὐαρεστεῖται ὁ Θεός.(…) Μὴ διαιτάσθωσαν δὲ ἐν ἑνὶ μοναστηρίῳ μοναχοί, καὶ μονάστριαι· μοιχεία γὰρ μεσολαβεῖ τὴν συνδιαίτησιν…» Κ’ Κανόνας της Αγίας Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου.

Κατά παράβαση του παραπάνω Ιερού Κανόνα – τον οποίο ενδεικτικά παραθέσαμε, αφού εν προκειμένω καταπατώνται και άλλοι Ιεροί Κανόνες, όπως ο ΜΖ’ της Αγίας Στ’ Οικουμενικής Συνόδου – ο γ. Σωφρόνιος ίδρυσε Μοναστήρι ανδρών και γυναικών στο Έσσεξ. Όπως προαναφέραμε στο πρώτο μέρος του άρθρου μας, η επίσημη ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων περιγράφει τη Μονή του Έσσεξ ως «μια αδελφότητα η οποία απαρτίζεται από μοναχές και μοναχούς». Παρακάτω, μάλιστα, διαβάζουμε, ότι «Το Μοναστήρι, από τις απαρχές

_____________________________________________________________________________

85. Κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ο.π. σελ. 24.

86. Μ. Γαβριηλία (Μπριλιότ), “Αναζητώντας την τελειότητα στον κόσμο της τέχνης…”, σ. 103, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 26.

του, είχε και μοναχούς και μοναχές από πολλές χώρες, επειδή ο Γέροντας Σωφρόνιος δεν ήταν σε θέση να επιβλέπει δυο ξεχωριστές αδελφότητες» [87]. Εγείρονται αυτομάτως κάποια ερωτήματα: Δεν υπήρχε πράγματι τρόπος να χωριστούν οι αδελφότητες; Δεν υπήρχε ούτε μία άξια μοναχή που να μπορεί να εκτελέσει χρέη Ηγουμένης; Δεν μπορούσαν έστω να αποσταλούν οι μοναχές σε κάποιο από τα πολλά ορθόδοξα γυναικεία μοναστήρια; Δεν μπορούσε ο Σωφρόνιος να ζητήσει μια μοναχή άξια για Ηγουμένη από κάποιο ορθόδοξο μοναστήρι; Και αν όλα αυτά ήταν ακατόρθωτα τότε, πριν από μισό αιώνα και περισσότερο, άραγε παραμένουν ακατόρθωτα και σήμερα, που η “αίγλη” της Μονής είναι παγκόσμια και τα έσοδά της από τους προσκυνητές, αναγνώστες των εκδόσεών της και δωρητές σίγουρα περισσότερα; Και αν, παρά την καταπάτηση των Ιερών Κανόνων, υποθέσουμε ότι ήταν πράγματι ανθρωπίνως αδύνατο να χωριστούν οι μοναχές από τους μοναχούς, δεν ήταν δυνατό ούτε καν να παρευρίσκονται στην τράπεζα σε διαφορετικές ώρες, ώστε να μην είναι τόσο σκανδαλιστική η αναπόφευκτη εγγύτητά τους κατά την κοινή εστίαση, όπως αποδεικνύουν οι σχετικές φωτογραφίες; [88]. Στις οποίες φωτογραφίες, σημειωτέον, αν κρίνουμε από την εμφανώς γηραιά ηλικία του γ. Σωφρόνιου σε αυτές, συμπεραίνουμε ότι μάλλον δεν πρόκειται για στιγμιότυπα από τα πρώτα χρόνια ύπαρξης της Μονής, αλλά από αρκετά μεταγενέστερη περίοδο. Αλλά ο γ. Σωφρόνιος, για τον οποίο ο ίδιος ο ανιψιός του Ιερ. Νικόλαος (Σάχαρωφ) έγραψε ότι «…ήταν πιο κοντά στους εκπροσώπους της “νέας θρησκευτικής συνείδησης”…», αυτός, λοιπόν, ο Σωφρόνιος πίστευε ότι οι Ιεροί Κανόνες «…ἐν πονηραῖς ἡμέραις ἀργοῦσιν, ὡς τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καὶ τοῖς πατρᾶσι κατὰ περίπτωσιν δοκεῖ…»[89], και αυτή του η

_______________________________________________

87. Ανάρτηση με τίτλο “Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, https://www.thyateira.org.uk/el/archdiocese/monasteries/ιερά-μονή-αγίου-ιωάννου-του-βαπτιστού/” στην επίσημη ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων.

88. Φωτογραφικά ντοκουμέντα από το ρουμανικό “Ιστολόγιο αφιερωμένο στον Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο” (Blog dedicat Arhimandritului Sofronie, https://arhimandritulsofronie.wordpress.com/2015/11/05/poze-la-manastirea-essex/). Στους παρακάτω συνδέσμους βλέπουμε καθαρά την εγγύτητα μεταξύ των μελών της Αδελφότητας κατά την κοινή εστίαση: κοινή εστίαση 1 (https://arhimandritulsofronie.files.wordpress.com/2015/11/kkju5tm5yyi.jpg?w=2188&h=&crop=1), κοινή εστίαση 2 (https://arhimandritulsofronie.files.wordpress.com/2015/11/tm9cdfpkeau.jpg?w=2188&h=&crop=1), κοινή εστίαση 3 (https://arhimandritulsofronie.files.wordpress.com/2015/11/xfspm8j-qbk.jpg).

89. Απαντητική επιστολή του Αρχ. Σωφρόνιου (με ημερομηνία 20-7-1989), προς την εφημερίδα “Ορθόδοξος Τύπος”, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 15ης Αυγούστου 1989 (στήλη “Επιστολαί Αναγνωστών”), κατά παράθεση του ιστότοπου “Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός” (https://www.markoseugenikos.gr/index.php?name=home) στο άρθρο “Χάριν της αληθείας και μόνον (1989) (https://www.markoseugenikos.gr/index.php?name=xarin.tis.alitheias.kai.mono).

πίστη προφανώς αμνήστευε τις παραβάσεις.

Ο δρ. Μάριος Πηλαβάκης μάς μεταφέρει τα λόγια του Επίκουρου Καθηγητή Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ δρ. Ιωάννη Παναγιωτόπουλου, ο οποίος στον επίλογο της διατριβής του με τίτλο “Συνείσακτοι” γράφει: «Ἐνῶ σὲ πρῶτο στάδιο ἡ ἄσκηση αὐτή δέν εἶναι αἵρεση ἀλλά ἁμάρτημα πνευματικό μὲ σαρκικές προεκτάσεις, ἡ ἐμμονή σὲ αὐτό, ἡ συστηματική ἄσκησή του καὶ ἡ ἔνδυσή του μὲ θεολογικά ἐπιχειρήματα τυπολογοῦν στὴ συνείδηση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος τὴν αἵρεση. Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας σαφῶς καταδίκασαν τὸ φαινόμενο ἐξηγώντας τὴν ἀδυναμία νὰ ταυτιστεῖ μὲ τὴ χριστιανική ἄσκηση. Ἡ ἀντίθεσή τους εἶναι διατυπωμένη μέ ἀπόλυτο τρόπο. Ἡ συμφωνία τῶν πατέρων σὲ αὐτό τὸ ζήτημα εἶναι εὐδιάκριτη καὶ ἀπό τὸν πιὸ ἁπλὀ μελετητή τοῦ ἕργου τους. Ὁ θεολογικός λόγος τόσο τῶν Συνόδων ὅσο καὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ταυτίζεται, ὅπως εἶναι φυσικό…Αὐτό τό γεγονός ἔχει ἐξαιρετικές συνέπειες, αφοῦ ὁ ἑλλειμματικός βίος ὁδηγεῖ μέ βεβαιότητα στήν ἐλλειμματική πίστη, ὅπως καί τό ἀντίστροφο. Ἀκόμα καί ἄν ἡ ἄσκηση αὐτή δέν εἶναι αἵρεση, εἶναι βέβαιο ὅτι τελικά ὁδηγεῖ σέ αὐτήν» [90].

Το έτος 2007, ο παναιρετικός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στον πρόλογό του στο περί του γ. Σωφρόνιου βιβλίο “Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ” του Μητρ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεου (Βλάχου), αναφερόμενος στη Μονή του γ. Σωφρόνιου στο Έσσεξ γράφει: «᾽Εκεῖ, ὑπό τήν εὐλογίαν καί σκέπην τῆς Μητρός ᾽Εκκλησίας, ἥν ὑπερηγάπα καί βαθέως ἐσέβετο, ἵδρυσεν ἀληθῶς μίαν “καινήν πολιτείαν”, ἕν νέον ὑπερῷον τῆς Πεντηκοστῆς…» [91]. Επαινεί ο αναίσχυντος αρχιοικουμενιστής Βαρθολομαίος μια τέτοια μικτή μονή. Αλλά δεν εκπληττόμαστε από τον έπαινο αυτό, μάλλον αναμενόμενος ήταν. Άλλωστε, ο ίδιος ο γ. Σωφρόνιος, απολογούμενος για κατηγορίες κατά της Μονής του, είχε πει, μεταξύ άλλων: «Ἡμεῖς πάντοτε καὶ ἐν παντὶ ἐδράσαμεν συμφώνως τῶν ὁδηγιῶν τῆς ὑπευθύνου Μητρὸς Ἐκκλησίας, οὐδέποτε καὶ ἐν οὐδενὶ

____________________________________________

90. Δρ. Ιωάννης Αντ. Παναγιωτόπουλος, “Συνείσακτοι”, Αθήναι 2000, σελ. 180-181, κατά παράθεση Δρ. Μ. Πηλαβάκη στο άρθρο με τίτλο “Πατριάρχης Βαρθολομαῖος καί «Γέρων» Σωφρόνιος (2008)” (https://www.markoseugenikos.gr/index.php?name=patriarxis.kai.sofronios), στο ιστολόγιο του Ορθόδοξου Κέντρου Πατερικών Μελετών “Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός”.

91. Άρθρο με τίτλο “Συναξαριστικός λόγος γιά τόν Ὅσιο Σωφρόνιο – Ὁ πρόλογος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου γιά τό βιβλίο «Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ»” (https://parembasis.gr/index.php/el/menu-teyxos-280/6018-2019-280-10) στην ιστοσελίδα της Ι. Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου.

ἐκκλησιαστικῶ ζητήματι λαβόντες ἰδίαν πρωτοβουλίαν» [92]. Και ποιοι ήταν οι Προκαθήμενοι της Μητρός Εκκλησίας από το 1965 (οπότε διαβάζουμε πως μεταφέρθηκε η Μονή του Έσσεξ στην άμεση δικαιοδοσία του Οικ. Πατριαρχείου [93]) και εξής; Οι Πατριάρχες Αθηναγόρας, Δημήτριος και Βαρθολομαίος. Κανείς από τους τρεις τους δεν θα επαινεθεί από την Εκκλησιαστική Ιστορία για την ορθοδοξότητά του. Τουναντίον. Ιδίως ο Αθηναγόρας και ο Βαρθολομαίος έχουν τη φήμη και τη δράση κάκιστων, εωσφορικών Αιρεσιαρχών. Ο γ. Σωφρόνιος, λοιπόν, παραδέχθηκε ότι έπραξε όσα έπραξε με τις ευλογίες παναιρετικών Πατριαρχών. Και επειδή κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Μονή του Έσσεξ κατά την ίδρυσή της υπαγόταν στο Πατριαρχείο Μόσχας (υπό το Μητροπολίτη Αντώνιο (Μπλουμ) του Σουρόζ) [94], θα σημειώσουμε ότι ούτε και ο Σεργιανιστής Πατριάρχης Μόσχας Αλέξιος ο Α’, επί της πατριαρχίας του οποίου ιδρύθηκε η Μονή του Έσσεξ, ήταν γνωστός για την ορθοδοξότητά του [95], όπως ούτε και ο οικουμενιστής Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος (Μπλουμ) [96]. Πρόκειται, συνεπώς, για μια Μονή η οποία ιδρύθηκε, λειτούργησε και εξακολουθεί να λειτουργεί με τις ευλογίες μεγάλων και καταδικαστέων προδοτών της Πίστης.

Επιστρέφουμε και πάλι στον π. Αδριανό. Μια άλλη καινοτομία που εισήγαγε ο Ηγούμενος Σωφρόνιος ήταν η αντικατάσταση του ημερήσιου κύκλου των Ακολουθιών από την Ευχή του Ιησού, περιφρονώντας τη Λειτουργική Παράδοση της Εκκλησίας μας. Ο οικουμενιστής Μητρ. Ιλαρίων (Αλφέγιεφ) [97] , που γνώριζε προσωπικά το γ. Σωφρόνιο, δικαιολογεί αυτή τη

________________________________________

92. Απαντητική επιστολή του Αρχ. Σωφρόνιου (με ημερομηνία 20-7-1989), προς την εφημερίδα “Ορθόδοξος Τύπος”, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 15ης Αυγούστου 1989 (στήλη “Επιστολαί Αναγνωστών”), κατά παράθεση του Ορθόδοξου Κέντρου Πατερικών Μελετών “Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός” στο άρθρο “Χάριν της αληθείας και μόνον (1989)” (https://www.markoseugenikos.gr/index.php?name=xarin.tis.alitheias.kai.mono).

93. Ανάρτηση με τίτλο “Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού” (https://www.thyateira.org.uk/el/archdiocese/monasteries/ιερά-μονή-αγίου-ιωάννου-του-βαπτιστού/) στην ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων.

94. Λήμμα “Sophrony (Sakharov)” (https://en.wikipedia.org/wiki/Sophrony_(Sakharov)) στη Βικιπαίδεια.

95. Λήμμα “Αλέξιος (Σημάνσκι)” (Алексий (Симанский), https://dvagrada.ru/wiki/Алексий_(Симанский)) στον ιστότοπο “Δύο πόλεις” (Два града, https://dvagrada.ru/wiki/Заглавная_страница).

96. Λήμμα «Αντώνιος Μπλουμ» (Антоний (Блум), https://dvagrada.ru/wiki/Антоний_(Блум)) στον ιστότοπο “Δύο πόλεις” (Два града) και λήμμα «Μητροπολίτης Αντώνιος του Σουρόζ» (митр. Антоний Сурожский, https://antimodern.ru/anthony-sourozh/) στον ιστότοπο “Αντινεωτερισμός” (Антимодернизм).

97. Λήμμα “Ιλαρίων Αλφέγιεφ” (Иларион (Алфеев), https://dvagrada.ru/wiki/Иларион_(Алфеев)) στον ιστότοπο “Δύο πόλεις” (Два града).

λειτουργική παρέμβαση ως εξής: «Δεδομένου ότι η κοινότητα που δημιουργήθηκε από τον πατέρα Σωφρόνιο ήταν από την αρχή διεθνής, αποφασίστηκε να απλοποιηθεί το Λειτουργικό Τυπικό όσο το δυνατόν περισσότερο. Μια πλήρης ολονύκτια αγρυπνία, αποτελούμενη από Εσπερινό και Όρθρο στη σλαβική, ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα, τελείται στο Μοναστήρι μόνο την παραμονή των Κυριακών και των Εορτών. Τις υπόλοιπες ημέρες τελείται ο λεγόμενος “Κανόνας”, αποτελούμενος από αρκετές εκατοντάδες ευχές του Ιησού, που απαγγέλλονται από οποιονδήποτε από τους κατοίκους ή τους επισκέπτες του μοναστηριού σε απόλυτο σκοτάδι και σιωπή στο Ναό του μοναστηριού. Η Θεία Λειτουργία τελείται τρεις φορές την εβδομάδα» [98].

Στο επιχείρημα περί “διεθνούς αδελφότητας” ο π. Αδριανός αντιτάσσει: «Στη Δυτική Ευρώπη και στην Αμερική οι ενορίες είναι επίσης πολύγλωσσες, αλλά ούτε στους ενοριακούς Ναούς ούτε στα μοναστήρια αντικαθιστούν τις Ακολουθίες με την Ευχή του Ιησού, επειδή οι ιερές Ακολουθίες αποτελούν και έκφραση της ορθόδοξης διδασκαλίας. Ο παγκοσμίου φήμης ορθόδοξος ασκητής και ιδρυτής πολλών Μοναστηριών στην Αμερική, Ιερομ. Σεραφείμ (Ρόουζ) και η Αδελφότητά του όχι μόνο δεν κατήργησαν τις Ακολουθίες του ημερήσιου κύκλου, αλλά ακόμη από αγάπη για τη Ρωσία τελούσαν τις Ακολουθίες στη θεόσδοτη εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα. Στο λήμμα “Σωφρόνιος (Σάχαρωφ)” της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας “Βικιπαίδεια” παρατίθενται τα ειλικρινή λόγια του Ιερομόναχου Πέτρου (Προυτιανού): «Πραγματοποίησε, ίσως, την πιο ριζοσπαστική λειτουργική μεταρρύθμιση του 20ού αιώνα. Στο Μοναστήρι του στην Αγγλία, όπου μονάζουν μοναχοί και μοναχές διαφορετικών εθνικοτήτων, αντικατέστησε τον Όρθρο, τον Εσπερινό και τις Ώρες με την Ευχή του Ιησού, που τελείται περίπου δύο ώρες το πρωί και δύο ώρες το βράδυ. Αν και στην αρχή αυτή η “επανάσταση” φάνηκε παράξενη και μάλιστα σκανδαλώδης, σύντομα η κριτική υποχώρησε, και μετά από λίγο καιρό αυτή η πρακτική άρχισε να υιοθετείται και από άλλες κοινότητες» [99].

Πέραν της κακής επιρροής που άσκησε αυτή η λειτουργική μεταρρύθμιση του γ. Σωφρόνιου, θα μπορούσαμε να θέσουμε και ένα παράλληλο ερώτημα: για ποιο λόγο άραγε να απαγγέλλεται η ευχή του Ιησού στο Ναό σε απόλυτο σκοτάδι; Ως γνωστόν, αυτή είναι τεχνική του βουδιστικού

_______________________________________________

98. Μητρ. Ιλαρίων (Αλφέγιεφ), Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος // Επ. Ιλαρίων (Αλφέγιεφ), Η Ορθόδοξη Θεολογία στη στροφή του αιώνα: Άρθρα, εκθέσεις. M. : Κρουτίτσκαε Παντβόριε, 1999, σ. 335-355 (Иларион (Алфеев), еп. Архимандрит Софроний // Иларион (Алфеев), еп. Православное богословие на рубеже столетий: Статьи, доклады. М.: Крутицкое подворье, 1999. С. 335-355), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 29.

99. Λήμμα “Σωφρόνιος (Σάχαρωφ)” (Софроний (Сахаров), https://ru.wikipedia.org/wiki/Софроний_(Сахаров)) στη Βικιπαίδεια, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π., σελ. 29-30, σημείωση 55.

διαλογισμού, το να επιδιώκει δηλαδή ο διαλογιζόμενος το απόλυτο σκοτάδι για να διευκολυνθεί στο διαλογισμό του [100]. Γνωρίζουμε ότι στην ορθόδοξη Παράδοση ο Ναός φωταγωγείται από τους πολυελαίους και από το φως των κεριών και κανδηλιών, με όλο το συμβολισμό που φέρει η ίδια η χρήση τους: «Στο μπροστινό μέρος του σολέα βρίσκονται τα μεγάλα μανουάλια, τα οποία μαζί με τα κανδύλια του τέμπλου, εκτός από το φως που εκπέμπουν, συμβολίζουν το νοητό φως του Χριστού, το οποίο φαίνει πάσι. Το ίδιο και οι πολυέλαιοι ή ο συνδυασμός οι οποίοι κρέμονται από την οροφή και συμβολίζουν το φως του Χριστού και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, που κατέρχεται από τον ουρανό. (…) Στο ίδιο μέρος υπάρχουν τα ειδικά μανουάλια κηροπήγια στα οποία ανάβουν τα κεριά τους οι πιστοί. Τα κεριά συμβολίζουν την ψυχή μας, η οποία θα πρέπει να είναι καθαρή όπως το φως και να καίει σαν τη φωτιά από λαχτάρα για την ένωσή της με το Χριστό. Επίσης όπως το κερί ακτινοβολεί και διαλύει τα σκοτάδια, το ίδιο και η ψυχή μας πρέπει να ακτινοβολεί από πνευματική ιλαρότητα, ώστε, σύμφωνα με το λόγιο του Κυρίου «οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσι ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατερα ὑμῶν τον ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ.5:16)» [101]. Δεν πρόκειται εδώ περί της σπηλιάς ενός σπηλαιώτη ασκητή ή περί κάποιου τάφου, σαν εκείνους όπου ασκήτεψαν μεγάλοι όσιοι ασκητές μας όπως ο Μέγας Αντώνιος, όπου το σκοτάδι είναι η φυσική και κάποτε αναπόφευκτη κατάσταση. Εδώ διαβάζουμε περί στοχευμένου σκότους εντός του ορθόδοξου Ναού. Γιατί;

Απορία προκαλεί και η μεταπήδηση του γ. Σωφρόνιου από το Πατριαρχείο Μόσχας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο το έτος 1965 [102], επί Πατριαρχίας του μασόνου Αθηναγόρα [103], ο οποίος είχε ήδη δείξει δείγματα της οικουμενιστικής δράσης του [104]. Πόσο εύλογο και ειλικρινές θα ήταν να υποστηρίξουμε ότι τα αγνοούσε όλα αυτά ο γ. Σωφρόνιος, δεδομένης μάλιστα της προηγούμενης πορείας του;

______________________________

100. Ενδεικτικά: λήμμα “Dark retreat” (https://en.wikipedia.org/wiki/Dark_retreat#Notes) στη Βικιπαίδεια.

101. Άρθρο “Ο κυρίως ναός” (https://apostoliki-diakonia.gr/gr_main/catehism/theologia_zoi/themata.asp?cat=art&contents=contents_naos.asp&main=naos&file=page12.htm)στην ιστοσελίδα της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδας.

102. Λήμμα “Sophrony (Sakharov), https://en.wikipedia.org/wiki/Sophrony_(Sakharov)” στη Βικιπαίδεια.

103. Λήμμα “Αθηναγόρας” (https://www.grandlodge.gr/athinagoras-w-57864.html) στην ιστοσελίδα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος.

104. Λήμμα “Πατριάρχης Αθηναγόρας” (https://el.wikipedia.org/wiki/Πατριάρχης_Αθηναγόρας) στη Βικιπαίδεια και λήμμα “Αθηναγόρας (Σπύρου” (Афинагор (Спиру), https://dvagrada.ru/wiki/Афинагор_(Спиру)) στον ιστότοπο “Δύο πόλεις” (Два града).

Το έμβλημα της Μονής του Έσσεξ: μια εβραϊκή επτάφωτη λυχνία ενωμένη με το Σταυρό μεσολαβούσης μιας σφαίρας.

Επανερχόμενοι στο θέμα του τίτλου μας, αντιγράφουμε από τον Ηγούμενο Αδριανό: «Το πνευματικό τέκνο του Αρχ. Σωφρόνιου, η μοναχή Γαβριηλία (Μπριλιότ) στο βιβλίο “Αναζητώντας την τελειότητα στον κόσμο της τέχνης. Η καλλιτεχνική πορεία του πατρός Σωφρονίου” αναφέρει:

«Ο πατέρας Σωφρόνιος σχεδίασε το σύμβολο του μοναστηριού, που είναι ένας σταυρός, που στέκεται πάνω σε μια σφαίρα που περιβάλλεται από τρεις ομόκεντρους κλάδους σε κάθε πλευρά, και σημαίνει ότι ο Χριστός ήρθε και κατέκτησε τον υλικό και πνευματικό κόσμο. Ο σταυρός αναπαριστά συμβολικά τον Χριστό που στέκεται πάνω στη γη, στην υδρόγειο σφαίρα, γεμίζοντας τον ουράνιο χώρο, τα τρία κλαδιά συμβολίζουν τις σφαίρες γύρω από τη γη» (σελ. 125).

Και ο π. Αδριανός σχολιάζει «(…) στην πραγματικότητα πρόκειται για μια καμπαλιστική ιουδαϊκή μενορά που συνδέεται με την αστρολογία. Μόνο ένας απλοϊκός ορθόδοξος αναγνώστης δεν το γνωρίζει αυτό.

»Το βιβλίο της μοναχής Γαβριηλίας (Μπριλιότ) εκδόθηκε στη Ρωσία με την άδεια της Σταυροπηγιακής Μονής στο Έσσεξ, που ιδρύθηκε από το Σωφρόνιο, δηλαδή η εμφάνιση σε αυτό το βιβλίο ενός συμβόλου με τη μενορά δεν είναι κάποια παρανόηση ή παραπληροφόρηση. Προφανώς, αισθάνθηκαν ότι κέρδιζαν δύναμη και προχώρησαν στη φάση του προπαγανδισμού της αντιχριστιανικής τους διδασκαλίας. Και αυτό γίνεται επίσημα – το βιβλίο της μ. Γαβριηλίας (Μπριλιότ) έλαβε τη σφραγίδα του εκδοτικού συμβουλίου της ΡΟΕ (συνιστάται για έκδοση)» [105] (σ.σ. ΡΟΕ = Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία).

Η απάντηση που λάβαμε σε ερώτημά μας προς τη Μονή Έσσεξ ως προς την έννοια του εμβλήματός τους αναπαρήγαγε τα γραφόμενα της μ. Γαβριηλίας με τον πρόσθετο χαρακτηρισμό του δημιουργήματος του Σωφρονίου ως “μιας καλλιτεχνικής παράστασης της φανέρωσης του Χριστού στον κόσμο». Αυτή είναι, λοιπόν, η εντύπωση που καλλιεργείται στους ανυποψίαστους επισκέπτες/προσκυνητές της Μονής, ότι δηλαδή πρόκειται περί ενός “καλλιτεχνήματος” του γ. Σωφρόνιου και έχουμε πολλάκις δει να φωτογραφίζονται περιχαρείς δίπλα του. Αλλά ας περιηγηθούμε νοερά στο μοναστήρι του Έσσεξ για να καταγράψουμε ενδεικτικά πού συναντάται αυτό το “καλλιτέχνημα”, που περιέχει και το σύμβολο του Ιουδαϊσμού μέσα του. Το βρίσκουμε, λοιπόν:

______________________________________________________________________________

105. Ηγ. Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 32-33.

– στην πύλη της Μονής [106]

– στον κήπο (προαύλιο) της Μονής [107]

– στις εξώπορτες [108]

– στα παράθυρα των κτιρίων [109]

– στο παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης [110]

– πάνω από το Τέμπλο [111]

– στην ιστοσελίδα και στις εκδόσεις της Μονής [112]

Και προχωρούμε στις ακόμα βαρύτερες βεβηλώσεις. Συναντούμε το έμβλημα:

– σε τοιχογραφία όπου απεικονίζεται η Αγία Τριάδα στη Φιλοξενία του Αβραάμ, έργο του ίδιου του γ. Σωφρόνιου [113]

– ως λυχνία “σπασμένη” στα δύο χωρίς το Σταυρό, με τρεις λύχνους εκατέρωθεν, σε τοιχογραφία του Μυστικού Δείπνου στην τράπεζα της Μονής και μάλιστα υπάρχει σχετική φωτογραφία ντοκουμέντο που δείχνει το γ. Σωφρόνιο αγιογραφούντα [114]

________________________________________________________________________________

106. Έ μβλημα στην πύλη της Μονής (https://icoana.files.wordpress.com/2016/01/08.jpg?w=768) από το άρθρο “Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στο Essex της Αγγλίας (φωτογραφίες)” (https://paraklisi.blogspot.com/2020/08/essex.html) στο ιστολόγιο “Πνευματικοί λόγοι” (https://paraklisi.blogspot.com/).

107. Έμβλημα στον κήπο της Μονής, https://icoana.files.wordpress.com/2016/01/54o33njo3gq.jpg?w=768.

108. Έμβλημα στις εξώπορτες της Μονής. https://imgur.com/LGDwQcq.

109. Έμβλημα στα παράθυρα των κτιρίων, https://icoana.files.wordpress.com/2016/01/61639_154778354547520_1394343_n.jpg?w=768.

110. Έμβλημα στο παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης, https://imgur.com/2gbLKJk.

111. Έμβλημα πάνω από την Ωραία Πύλη, https://icoana.files.wordpress.com/2016/01/1719.jpg?w=768.

112. Έμβλημα στην ιστοσελίδα (https://essexmonastery.com/about-us/) και στις εκδόσεις (https://essexmonastery.com/bookshop/) της Μονής.

113. Έμβλημα σε τοιχογραφία όπου απεικονίζεται η Αγία Τριάδα,

(https://soulibre.ru/Файл:Письма_близким_людям._120._«Святая_Троица»._Фреска_работы_о._Софрония.jpg) από το βιβλίο “Γράμματα σε κοντινούς ανθρώπους”, M., 1997, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 37.

114. Λυχνία σε τοιχογραφία του Μυστικού Δείπνου (https://svtheofan.ru/images/phocagallery/news/2017/081/essex/thumbs/phoca_thumb_l_07.jpg) και εδώ ο Αρχ. Σωφρόνιος αγιογραφών (https://imgur.com/v2A0yn9) την εν λόγω τοιχογραφία.

– και (ω της φρίκης!!!) στην Αγία Τράπεζα δύο Ναών στη Μονή του Έσσεξ, του Αγίου Σιλουανού και των Αγίων Πάντων [115] !!!. Υπάρχει μάλιστα και φωτογραφία του γ. Σωφρόνιου με τη συνοδεία του μπροστά από το Ιερό Βήμα Ναού, όπου το έμβλημα δεσπόζει πάνω στο παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης!!! [116].

Σημειωτέον ότι, όπως αναφέρει ο Επίτ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λουβέν Ζαν-Κλοντ Πολέτ στον πρόλογο του βιβλίου “Ἀναζητώντας τὸ τέλειο στὸν κόσμο τῆς τέχνης. Ἡ καλλιτεχνικὴ πορεία τοῦ Γέροντος Σωφρονίου”, ο γ. Σωφρόνιος «Είχε τη βασική εποπτεία στην φιλοτέχνηση των τοιχογραφιών και των ψηφιδωτών, των φορητών εικόνων και των κεντημένων εικόνων, στα οποία ο ίδιος εργαζόταν προσωπικά στα κυριότερα πρόσωπα με μεγάλη προσοχή» [117]. Συνεπώς, δεν μπορεί να ισχυρισθεί κανείς ότι οι ιουδαΐζουσες εικονογραφικές καινοτομίες είναι έργο των μαθητών και όχι του διδασκάλου Σωφρόνιου. Δεν σεβάσθηκε ούτε καν την ιερή Εικόνα της Αγίας Τριάδας και την Αγία Τράπεζα!

Ο π. Αδριανός παραθέτει μια φωτογραφία [118] από το βιβλίο του γ. Σωφρόνιου “Γράμματα σε κοντινούς ανθρώπους” (Μ. 1997), στην οποία εικονίζεται η Αγία Τράπεζα του Ναού των Αγίων Πάντων της Μονής Έσσεξ το Πάσχα του 1968. Επάνω στην Αγία Τράπεζα υπάρχει το έμβλημα της Μονής και εκατέρωθεν δύο κηροπήγια που μοιάζουν με τα δύο μισά μιας εβραϊκής λυχνίας. Και ερωτά ο π. Αδριανός «Γιατί σε αυτή τη φωτογραφία δε φαίνεται ούτε ο Σταυρός, ούτε το Ευαγγέλιο, ούτε η Σινδόνη, που απαραιτήτως τοποθετούνται το Πάσχα;» Παρακάτω ο πατέρας παραθέτει την εικόνα ενός ορθόδοξου Επτακάνδηλου [119], όπου είναι σαφέστατη η διαφορά του με την εβραϊκή επτάφωτη λυχνία, τη μενορά, την οποία παραθέτει ξεχωριστά σε άλλη

__________________________________________________

115. Έμβλημα στην Αγία Τράπεζα του Ναού του Αγίου Σιλουανού (https://imgur.com/TtExEhL) και των Αγίων Πάντων (https://imgur.com/a/4oML7JJ), από το βιβλίο του π. Σωφρόνιου “Γράμματα σε κοντινούς ανθρώπους” (Μ.,1997), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 38.

116. Αρχ. Σωφρόνιος και συνοδεία με έμβλημα στο παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης.

117. Μοναχή Γαβριηλία, Ἀναζητώντας τὸ τέλειο στὸν κόσμο τῆς τέχνης, Ἡ καλλιτεχνικὴ πορεία τοῦ Γέροντος Σωφρονίου, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ, 2015, σελ. 13.

118. Αγία Τράπεζα Ναού Αγίων Πάντων, Πάσχα 1968, https://imgur.com/LCRDixC.

119.Ορθόδοξο Επτακάνδηλο (https://imgur.com/NmZUxMa).

εικόνα [120]. Σημειώνει ότι το ορθόδοξο Επτακάνδηλο έχει κανδήλια, όπως διατάχτηκε από τον Θεό στο Μωυσή (Έξ. κε’ 30,37), ενώ η εβραϊκή λυχνία έχει κεριά, τα οποία χρησιμοποιούν στη λυχνία ακριβώς οι Ιουδαίοι, και υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τον ΟΑ’ (71ο) Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, η ποινή για το άναμμα κεριών της μενορά στη συναγωγή είναι αφορισμός από την Εκκλησία:«Εἴ τίς χριστιανὸς ἔλαιον ἀπενέγκοι εἰς ἱερὸν ἐθνῶν, ἢ εἰς συναγωγὴν Ἰουδαίων, ἐν ταῖς ἑορταῖς αὐτῶν, ἢ λύχνους ἅπτοι, ἀφοριζέσθω».

Κατόπιν ο π. Αδριανός παραθέτει κάποιες ιδιαίτερα σημαντικές πληροφορίες από εγκυκλοπαιδικές πηγές – ιουδαϊκές και μη – σχετικά με την εβραϊκή επτάφωτη λυχνία: «Από τον 2ο αιώνα «η μενορά γίνεται το σύμβολο του Ιουδαϊσμού» «σε αντίθεση με τον Σταυρό ως το σύμβολο του Χριστιανισμού» (Συνοπτική εβραϊκή εγκυκλοπαίδεια, τόμος 5). Στο σύγχρονο Ισραήλ θα δούμε τη μενορά παντού: σε βιτρό παράθυρα και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες συναγωγών, σε ταφικά μνημεία, σε γραμματόσημα, νομίσματα, αναμνηστικά. Η μενορά είναι τόσο αγαπητή στην ψυχή ενός Εβραίου όσο και για έναν Χριστιανό ο Σταυρός του Χριστού. Γιατί; Τι σημασία έχει; Η μενορά συμβολίζει την πίστη στο μελλοντικό ερχομό του μεσιάχ (αντίχριστου) [121]. Η μενορά έχει ένα μυστικό καμπαλιστικό νόημα, που δεν προορίζεται για τους αμύητους.

»Η Καμπαλά είναι το κύριο συστατικό του σύγχρονου Ιουδαϊσμού. Περιλαμβάνει δύο μέρη: τη μαγική και τη θεϊκή Καμπαλά. Περιέχει αστρολογία, αποκρυφισμό, μαγεία. Η Καμπαλά αποτέλεσε τη βάση αιρέσεων και μυστικών αντιχριστιανικών εταιρειών από την αρχαιότητα (βλ. N.A. Μπούτμι, Καμπαλά, Αιρέσεις και Μυστικές Εταιρίες, Αγία Πετρούπολη, 1914). Ας επιστρέψουμε για άλλη μια φορά στην περιγραφή του μνημείου που τοποθέτησε ο Σωφρόνιος στον κήπο, από το βιβλίο της μοναχής Γαβριηλίας (Μπριλιότ): «…το σύμβολο του μοναστηριού … είναι ένα σταυρός, … που περιβάλλεται από τρία ομόκεντρα κλαδιά σε κάθε πλευρά … τα τρία κλαδιά συμβολίζουν τις σφαίρες γύρω από τη γη».

»Συνεπώς, το σύμβολο αυτό περιλαμβάνει: 1) το σταυρό· 2) τη σφαίρα (που συμβολίζει τη γη, την υδρόγειο σφαίρα)· 3) τρία ομόκεντρα κλαδιά, τα οποία συμβολίζουν τις σφαίρες γύρω από τη γη» (μ. Γαβριηλία, σ. 125).

________________________________________________

120. Ιουδαϊκή μενορά (https://imgur.com/caNfZSs) και μια κλασική απεικόνισή της από την αψίδα του Τίτου (https://jewishbelief.com/shape-of-the-menorah-straight-or-round/).

121. Σημείωση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ): «Από εδώ και στο εξής πληροφορίες για τη μενορά παρουσιάζονται με βάση τα άρθρα “μενορά” σε εγκυκλοπαιδικές πηγές: “Ηλεκτρονική εβραϊκή εγκυκλοπαίδεια” (https://eleven.co.il/judaism/cult/12717/), “Εβραϊκή εγκυκλοπαίδεια” του εκδοτικού οίκου Brockhaus-Efron σε 16 τόμους (τόμος 10), ηλεκτρονική ρωσική εγκυκλοπαίδεια “Παράδοση” (https://traditio.wiki/Менора)», ό.π. σελ. 42, σημ. 60.

»Τέτοιες έννοιες όπως “σφαίρες”, “ομόκεντρα κλαδιά”, “υδρόγειος σφαίρα” (με την έννοια του “πλανήτη”) δεν ανήκουν στην Ορθοδοξία, είναι παρμένες από την καμπαλιστική διδασκαλία. Στην καμπαλά έχει ιδιαίτερο νόημα κάθε στοιχείο της μενορά, συμπεριλαμβανομένων ειδικά των σφαιρών και των κλαδιών της. Οι καμπαλιστές περιγράφουν τη δομή του κόσμου (της ύπαρξης) με τη μορφή δέκα σφαιρών, οι οποίες περιέχονται η μία στην άλλη, όπως οι ομόκεντροι κύκλοι. Και να πώς εξηγεί ο εβραίος ιστορικός Ιώσηπος Φλάβιος τη δομή της ιουδαϊκής μενορά: «Η λυχνία … μοιάζει με τα ζώδια από τα οποία περνούν οι πλανήτες, και τα επτά φώτα πάνω της δείχνουν την πορεία των πλανητών, από τους οποίους υπάρχουν επίσης επτά» (Ιουδαϊκή Αρχαιότητα ΙΙΙ, 7:7)· δηλαδή, κατά τη γνώμη του, τα επτά κλαδιά της μενορά είναι ο Ήλιος, η Σελήνη και οι πλανήτες: Ερμής, Αφροδίτη, Άρης, Δίας και Κρόνος. (Η έννοια των πλανητών ή των άστρων σχετίζεται με τη σφαίρα της μαγείας και της αστρολογίας, το μαγικό μέρος της Καμπαλά.)

»Τι συμβαίνει; Εκμεταλλευόμενοι την άγνοια του ορθόδοξου ανθρώπου για τα σατανικά βάθη της Καμπαλά, του προσφέρουν, υπό τη μορφή ενός ορθόδοξου βιβλίου, την ιστορία ενός συμβόλου με καμπαλιστικές καταβολές;! (…)

»Προφανώς, ο Σωφρόνιος και οι οπαδοί του θεωρούν τους ορθόδοξους ανθρώπους αφελείς και ανίδεους, που δεν είναι σε θέση να δουν ότι το έμβλημα που επιλέχθηκε ως σύμβολο της μονής περιέχει μια μενορα – το σύμβολο της “σατανικής συναγωγής”.

»Χρησιμοποιώντας αυτό το σύμβολο ως έμβλημα της μονής, τοποθετώντας το στο Θρόνο και σφραγίζοντας με αυτό τα πάντα στο μοναστήρι, ο Σωφρόνιος και οι συνεργάτες του καθιστούν σαφές, ότι σχετίζονται με την Καμπαλά και δημιουργούν μια νέα θρησκεία, τον Ιουδαιοχριστιανισμό, ο οποίος θα αλλάξει την Ορθοδοξία εκ των έσω, θα την καταστρέψει μέσω της ένωσής της με τον Ιουδαϊσμό.»

Καμπαλιστικά στοιχεία στη θεολογία του γ. Σωφρόνιου.

Γράφει ο π. Αδριανός: «Η μενορά με το σταυρό δεν είναι μόνο ένα εξωτερικό σύμβολο της Μονής που δημιούργησε ο Αρχιμ. Σωφρόνιος. Αυτό το σύμβολο εκφράζει επίσης το εσωτερικό δηλητηριώδες, καμπαλιστικό περιεχόμενο ολόκληρης της σωφρονιανής “θεολογικής κληρονομιάς”, την οποία, υπό το πρόσχημα της ορθόδοξης αθωνικής εμπειρίας, επιδιώκουν να εισαγάγουν στο ορθόδοξο περιβάλλον οι οπαδοί του νεοφανούς “Γέροντα” Σωφρόνιου.» Κατόπιν ο πατέρας παραθέτει ενδεικτικά κάποια παράλληλα χωρία, αφ’ ενός του Μαρτίνου (Μόρντεχαϊ) Μπούμπερ, «ιδρυτή του σύγχρονου Χασιδισμού, ενός νεωτεριστή – καμπαλιστή που αποκαλούνταν “ένας Εβραίος ανάμεσα στους Χριστιανούς” [122], ενός κήρυκα του Ιουδαιοχριστιανισμού» [123] και αφ’ ετέρου του γ. Σωφρόνιου. Παραθέτουμε τα χωρία κατά ζεύγη (σε μετάφραση από τα ρωσικά).

1) «…οι άνθρωποι που επιθυμούν πραγματικά να πλησιάσουν τον Θεό πρέπει να περάσουν από μια κατάσταση παρακμής της πνευματικής ζωής, και “η πτώση τους είναι για χάρη τής ανύψωσης”. Διότι λέγεται ότι ο Κύριος ο Θεός έβαλε τον Αδάμ σε βαθύ ύπνο, και κοιμήθηκε, και όταν ξύπνησε, σηκώθηκε ήδη ένας τέλειος άνθρωπος». Μ. Μπούμπερ (1878-1965) [124].

«Μέσα από ένα μακρύ αγώνα αυτοκένωσης, αποκτάται η αγάπη του Θεού. Αποκαλύπτεται σε σύντομες στιγμές επίσκεψης από Ψηλά. Τότε, αναπόφευκτα, θα ακολουθήσουν μέρες, χρόνια θεοεγκατάλειψης. Φόβος αγκαλιάζει την ψυχή την εγκαταλελειμμένη από τον Θεό. …Έτσι μαθαίνουμε να ακολουθούμε τον Χριστό που κατεβαίνει στον άδη» (Αποκ. 14:4). Αρχ. Σωφρόνιος (1896-1993) [125].

________________________________________________________________________________

122. Т. П. Λιφίντσεβα “Μάρτιν Μπούμπερ” (Т.П. ЛИФИНЦЕВА “МАРТИН БУБЕР”)

(// http://ecsocman.hse.ru/data /2010/03/25/1210485572/Filosofy_dvadtsatogo_veka_2_x28Martin_Buberx2c_стр.64-84×29.pdf), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 44, σημ. 62.

123. Περισσότερα για τον Μ. Μπούμπερ στο λήμμα “Martin Buber” (https://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Buber) στη Βικιπαίδεια.

124. “Λόγια παρηγοριάς” (СЛОВА УТЕШЕНИЯ, https://religion.wikireading.ru/58669), από το βιβλίο του Μ. Μπούμπερ “Χασιδικές παραδόσεις” , κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 44.

125. “Δείτε τον Θεό όπως είναι”, κεφ. 7, “Η ευλογία να γνωρίζεις τον δρόμο (Благословение знать путь, https://azbyka.ru/otechnik/Sofronij_Saharov/videt-boga-kak-on-est/7), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π..

2) «Αλλά αν αυτή η ανάμνηση της πτώσης, του στερημένου από πραγματικότητα και του πραγματικού Εγώ, αφεθεί να βυθιστεί μέχρι την ίδια τη ρίζα της, σε εκείνο το βάθος που ο άνθρωπος ονομάζει απελπισία και από το οποίο αναπτύσσεται η αυτοκαταστροφή και η αναγέννηση, τότε αυτή η ανάμνηση θα είναι η αρχή της επιστροφής.» Μ. Μπούμπερ [126].

«Η αυτο-απέχθειά μου ήταν και παραμένει ισχυρή. Αλλά από αυτή τη φρίκη γεννήθηκε μέσα μου μια προσευχή ιδιαίτερης απελπισίας που με βύθισε σε μια θάλασσα δακρύων. Τότε δεν μπορούσα να δω κανένα δρόμο για τη θεραπεία μου· μου φαινόταν ότι η ασχήμια μου δεν μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ομοιότητα της ωραιότητάς Του. Και αυτή η παράφρων προσευχή, που συγκλόνισε ολόκληρη την ύπαρξή μου, προσέλκυσε πάνω μου το έλεος του Ύψιστου Θεού… Μέσα από τον άδη της απελπισίας μου ήρθε η ουράνια λύτρωση» Αρχ. Σωφρόνιος [127].

Ο Ηγ. Αδριανός παρατηρεί ότι στα έργα του Μπούμπερ και του γ. Σωφρόνιου εντοπίζονται πολλές ομοιότητες, ώστε να γίνεται αντιληπτό ότι εμφορούνται από το ίδιο πνεύμα, αυτό του Ιουδαϊσμού. Και δικαίως αναρωτιέται: «Σε ποιον από τους ορθόδοξους Πατέρες βρίσκουμε τέτοιες έννοιες: “μια προσευχή ιδιαίτερης απόγνωσης”, “παράφρων προσευχή”· “η ενέργεια της ευλογημένης απόγνωσης”· “ο άδης της μετάνοιας και ο άδης της αγάπης”; Σε κανέναν. Αλλά με αυτές τις έννοιες είναι γεμάτο το βιβλίο του Μ. Μπούμπερ…» Και παρακάτω επισημαίνει: «Με το αντορθόδοξο πνεύμα της δαιμονικής πλάνης, που οδηγεί τον άνθρωπο στην απελπισία, είναι γεμάτη η περίφημη συμβουλή που ο Σωφρόνιος βάζει στο στόμα του Οσ. Σιλουανού: «Κράτα το νου σου στον άδη και μην απελπίζεσαι». Ο Σωφρόνιος ανυψώνει αυτή τη συμβουλή σε ένα είδος οικουμενικής αρχής, πάνω στην οποία προσπαθεί να οικοδομήσει μια νέα θεολογία που ακυρώνει το σύνολο της αγιοπατερικής εμπειρίας. Ακολουθώντας αυτήν τη ρήση, πρέπει κανείς να κατευθύνει το μυαλό του στον άδη και να το κρατήσει εκεί (και όχι στον Θεό)! Ο Αρχ. Σωφρόνιος ισχυρίζεται: «Από την εμπειρία των βασάνων του άδη πρέπει να γεννηθεί η προσευχή για ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, όπως και για τον εαυτό του» (“Περί προσευχής”, σ. 16).»

________________________________

126. “Εγώ και Εσύ” (Я И ТЫ, https://www.litmir.me/br/?b=285330&p=11), σ. 11, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 44-45. Ο εν λόγω σύνδεσμος μπλοκάρεται, βρήκαμε όμως το κείμενο σε παραπλήσια διεύθυνση εδώ (

https://litmir.club/br/?b=285330&p=11).

127. “Δείτε τον Θεό όπως είναι”, κεφ. 6, “Κλονισμός κατά την αναζήτηση του ακλόνητου” (https://azbyka.ru/otechnik/Sofronij_Saharov/videt-boga-kak-on-est/6), κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π..

Στη συνέχεια ο π. Αδριανός συγκρίνει την προτροπή προσκόλλησης του νου στον άδη με ορθόδοξες προτροπές, όπως του μεγάλου Οσίου της εποχής μας, του Σεραφείμ του Σαρώφ: «Χαρά μου, δεν υπάρχει περίπτωση να αποθαρρυνθούμε: Χριστός Ανέστη!». Και παρακάτω γράφει: «Από τα γραπτά των ορθόδοξων Αγίων Γερόντων βγαίνει Φως – το φως της θείας αγάπης, της χαράς. Με όλη τους τη δύναμη προειδοποιούν για την αποθάρρυνση, τη μελαγχολία και ακόμα περισσότερο την απόγνωση, εξηγώντας ότι προέρχεται από τον εχθρό. Ένας αληθινός Αθωνίτης, φορέας του πνεύματος του Αγίου Όρους και της Ορθοδοξίας γενικότερα, σεβαστός και θερμά αγαπητός σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο, ο Όσ. Παΐσιος ο Αγιορείτης εξηγεί: «Ο διάβολος προσπαθεί να βυθίσει (τους ανθρώπους) στην απόγνωση, έτσι ώστε να αυτοκτονήσουν, και αν δεν το πετύχει αυτό, προσπαθεί τουλάχιστον να τους τρελάνει και να τους καταστήσει ανίκανους. Αν ο διάβολος δεν καταφέρει και αυτό, τότε τού δίνει χαρά το να τους προκαλεί τουλάχιστον μελαγχολία, αποθάρρυνση» [128] ».

Παραθέτει κατόπιν ο π. Αδριανός απόσπασμα από άρθρο ενός οπαδού του γ. Σωφρόνιου, του Γεώργιου Βελικάνοφ, το οποίο σχολιάζει: «Ο συγγραφέας του άρθρου καταλήγει σε ένα αξιοσημείωτο συμπέρασμα:«Ο Αρχιμ. Σωφρόνιος δεν είναι Γέροντας-παρηγορητής «του λαού», όπως ήταν οι διάσημοι και αγαπημένοι μας πατέρες Ιωάννης (Κρεστιάνκιν), Νικόλαος (Γκουριάνοφ), Παύλος (Γκρούζντεφ)». Δεν είναι του λαού; Και τι είναι; Ένας Γέροντας για τους “εκλεκτούς”; Τους “μυημένους”; Αυτή είναι μια αγαπημένη τεχνική των “σωφρονιακών” – όταν τα επιχειρήματά τους για την υπεράσπιση του Σωφρόνιου έχουν εξαντληθεί και είναι προφανές ότι σφάλλουν, αναφέρονται στην έλλειψη διαφώτισης των συνομιλητών τους, στην αδυναμία τους να διεισδύσουν στο “λεπτό έργο” του Αρχ. Σωφρόνιου, το οποίο είναι προσιτό μόνο σε λίγους εκλεκτούς. Ο ίδιος ο Χριστός το καταδίκασε αυτό στο Ευαγγέλιο: «ἐξομολογοῦμαί σοι, πάτερ, ὅτι ἀπέκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις» (Ματθαίος 11:25)». Σε σημείωσή του στην ίδια σελίδα ο πατέρας γράφει: «Ακόμη και στον πρόλογο του βιβλίου “Γέροντας Σιλουανός” που γράφτηκε από τον Ιερομ. Σωφρόνιο αναφέρεται ότι το βιβλίο αυτό προορίζεται «για έναν στενό κύκλο ανθρώπων» »[129].

_______________________________________________________________________________

128. Λόγοι, Τόμος 3, Πνευματικός αγώνας, σελ. 38-39, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 46.

129. “Γέροντας Σιλουανός”, 1994, σ. 9, κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 47, σημ. 65.

Καινοτομίες του γ. Σωφρόνιου στα λειτουργικά κείμενα.

Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου του ο π. Αδριανός αναφέρεται στις νεωτεριστικές επεμβάσεις του ιδρυτή της Μονής του Έσσεξ στα λειτουργικά κείμενα. Εκεί διαβάζουμε ότι ο γ. Σωφρόνιος «Συνθέτει ιερατικές ευχές πριν από τον Χερουβικό Ύμνο, ακόμη και κατά τη διάρκεια της τέλεσης του Ευχαριστιακού Κανόνα πριν τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων (όταν ψάλλεται το «Σε υμνούμεν, Σε ευλογούμεν»), οπισθαμβώνους ευχές. Τώρα ο κίνδυνος δεν είναι ότι ο ίδιος ο Σωφρόνιος διάβαζε αυτές τις ευχές, αλλά ότι οι οπαδοί του, ανυψώνοντας το Σωφρόνιο στο βαθμό ενός μεγάλου Αγίου, δημοσιεύουν αυτές τις ευχές για γενική χρήση, αρχίζουν να τις εισάγουν στην Ακολουθία της Λειτουργίας του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Για παράδειγμα, είναι αξιόπιστα γνωστό ότι οι ευχές που συνέθεσε ο Σωφρόνιος διαβάζονται εδώ και πολύ καιρό στη Θεία Λειτουργία από τον Επίσκοπο Παγκράτιο (Ζέρντεφ), Ηγούμενο της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Βαλαάμ. Το 2016 ο εκδοτικός οίκος της Λαύρας Τριάδας-Σεργίου εξέδωσε το βιβλίο “Προσφορά προσευχής”, στο οποίο συγκέντρωσε προσευχές που συνέθεσε ο Σωφρόνιος, οι οποίες καλύπτουν διάφορους τομείς της εκκλησιαστικής ζωής (το βιβλίο προτείνεται από το Εκδοτικό Συμβούλιο της ΡΟΕ!). Περιλαμβάνει όχι μόνο Λειτουργικές ευχές, αλλά και “προσευχές για κάθε μέρα” (ακόμη και πρωινές και βραδινές προσευχές)· “πνευματικές προσευχές”· προσευχές για τον καθαγιασμό του Ναού και διάφορες περιστάσεις (αγιασμό αυτοκινήτου, σπιτιού, προσευχές σε ορισμένους Αγίους). Δημιουργείται επίσης νέο Ευχολόγιο. Οι ευχές του Αρχ. Σωφρόνιου είναι ουσιαστικά τροποποιημένες συνήθεις ευχές (μεμονωμένα μέρη τους έχουν ληφθεί από τις ευχές του Μεγάλου Απόδειπνου, από τις ευχές της Πεντηκοστής και έχουν τροποποιηθεί, αλλαχθεί). (…) Στο βιβλίο “Γράμματα σε κοντινούς ανθρώπους” ο Σωφρόνιος γράφει για την κούραση του σύγχρονου ανθρώπου από τις συνήθεις προσευχές.»

Εδώ θα παρεμβάλουμε λόγια του ίδιου του γ. Σωφρόνιου, για να δούμε πώς έβλεπε ο ίδιος το θέμα. Είναι λόγια από ένα γράμμα στην αδελφή του Μαρία, από το 1958. «Στό σημεῖο ἐκεῖνο ὅπου συνηθίζεται να διαβάζονται συμπληρωματικές προσευχὲς ἢ αἰτήσεις στή λειτουργία, δηλαδὴ μετὰ τὸ Εὐαγγέλιο, ἄρχισα να προσθέτῳ μερικὲς δεήσεις καὶ ἔπειτα προσευχές πού προετοιμάζουν για τὸ μυστήριο, ὥστε να βοηθήσω τοὺς παρισταμένους πρὶν ἀπὸ τὴν πιὸ σημαντικὴ στιγμὴ τῆς λειτουργικῆς ἀναφορᾶς, να συγκεντρωθοὺν ἐσωτερικὰ καὶ ἐνωθοῦν μὲ τὸν ἱερέα. Σοῦ στέλνω τὰ κείμενα αὐτά.Ἔχω γιά τὴν ὥρα πέντε. Τὸ καθένα ἀπὸ αὐτὰ τὸ διαβάζω ὁλόκληρο στή λειτουργία ἀλλάζοντας τή σειρά τοῦ, γιὰ νὰ δημιουργεῖται κάποια ποικιλία»[130].

____________________________________

130. Ἀρχιμανδρίτου Σωφρονίου, Γράμματα στή Ῥωσία. Ἔκδοσις Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου τοῦ Ἐσσεξ Ἀγγλίας, 2009, σ. 82-83, κατά παράθεση δρ. Μ. Πηλαβάκη στο άρθρο “τ.17 Λειτουργικαί καινοτομίαι: Γέρων Μωϋσῆς ἀγιορείτης – π. Κ. Μπέης καί Σωφρόνιος τοῦ Ἐσσεξ” (https://www.markoseugenikos.gr/index.php?name=aster_tes_efesou_t17) στο ιστολόγιο “Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός”.

Και επιστρέφουμε στον π. Αδριανό: «Προφανώς, ο σκοπός της εκτύπωσης των σωφρονιανών προσευχών είναι η ανάπτυξη μιας νέας εκκλησιαστικής πρακτικής της Λειτουργικής ζωής, η διαστρέβλωση της ορθόδοξης Παράδοσης: αντικαθιστώντας τις ημερήσιες Ακολουθίες με την Ευχή του Ιησού· δημιουργώντας νέες προσευχές – και στο μέλλον νέα Λειτουργία. Μέχρι στιγμής φαίνεται απίθανο, αλλά αν οι υποστηρικτές του Σωφρόνιου επιτύχουν την αγιοποίησή του, η διδασκαλία του θα ανυψωθεί στην εκκλησιαστική τάξη ως διδασκαλία ενός μεγάλου Θεολόγου, η οποία μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο από υψηλότερες διάνοιες. Τότε τίποτα δεν θα εμποδίζει τους οπαδούς του Αρχ. Σωφρόνιου, ακολουθώντας το παράδειγμά του, να τοποθετούν ανοιχτά στους Θρόνους των ορθόδοξων Ναών το σύμβολο του Ιουδαιο-Χριστιανισμού, την εβραϊκή επτάφωτο λυχνία με το σταυρό. Και ας μην νομίζουν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ότι αυτό δεν τους αφορά και ότι ο Κύριος δεν θα το επιτρέψει. Αυτό συμβαίνει ήδη μπροστά στα μάτια μας, επιτρέπεται από τον Κύριο για την αδιαφορία της καρδιάς μας, τη χλιαρότητα ή τη δειλή σιωπή μας για το προφανές.» [131]

Τέτοιος είναι πράγματι ο κυνισμός του διαβόλου, ώστε να αποκαλύπτει αναίσχυντα την πονηρία του ενώπιον ερμητικά σφραγισμένων οφθαλμών!

Και προς το τέλος του βιβλίου του ο π. Αδριανός καταλήγει μεταξύ άλλων και στα εξής: «…Οι μόνοι που συνδυάζουν τον Χριστό και το Βελίαρ, το φως και το σκοτάδι, για να εξαλείψουν την Ορθοδοξία, καταστρέφοντάς την εκ των έσω, είναι οι Εβραίοι και οι συνεργάτες τους: ανακαινιστές, οικουμενιστές, νεωτεριστές. Αν και αυτό γίνεται κάτω από ένα τόσο ευσεβές κάλυμμα, που είναι αδύνατο για έναν απλό ορθόδοξο άνθρωπο να πιστέψει ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό. Αλλά σκεφτείτε το: πώς λειτουργούν οι ανιχνευτές; Οι κατάσκοποι; Παραδέχονται ότι είναι εχθροί; Αντιθέτως, κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να γίνουν αποδεκτοί ως δικοί τους. Κρύβουν τα πρόσωπά τους κάτω από τη μάσκα των ορθόδοξων διδασκάλων. Ο Κύριος προειδοποίησε: «Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες. ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς» (Ματθ. ζ’ 15-16). Απώτερος στόχος τους είναι η μεταστροφή των Ορθοδόξων, που ακολουθούν τον Χριστό, στον Ιουδαϊσμό, τη θρησκεία του Αντιχρίστου.

______________________________________________________________________________

131. Ηγ. Αδριανός (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 48.

»Στη Ρωσία, πίσω στο 15ο αιώνα, ο εβραίος Σχάρια μετέστρεψε τους Ιερείς του Νόβγκοροντ στον Ιουδαϊσμό, και όταν ήθελαν να κάνουν ακόμα και περιτομή, για να ακολουθήσουν σε όλα την εβραϊκή πίστη, τους το απαγόρευσε και είπε: «Κρατήστε τον Ιουδαϊσμό σας κρυφό, εικονικά όμως μείνετε στον Χριστιανισμό» (Όσιος Ιωσήφ του Βόλοτσκ, “Ο Διαφωτιστής”, Έκδοση της Σταυροπηγιακής Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ιωσήφ του Βόλοτσκ, 2008). Οπαδοί της διδασκαλίας του Σωφρόνιου υπάρχουν σε πολλά μεγάλα Μοναστήρια της Ρωσίας (στη Λαύρα της Αγίας Τριάδας – Σεργίου· Μονή Σρέτενσκι (Μόσχα), Μονή Βαλαάμ, Έρημος Όπτινα κ. ά.) και σε άλλες τοπικές Εκκλησίες (Ελληνική, Σερβική, Βουλγαρική, Ρουμανική). Όλοι δρουν οργανωμένα, προωθώντας τη βλάσφημη αγιοποίηση του Αρχ. Σωφρόνιου και προετοιμάζοντας το δρόμο για την ένωση της Ορθοδοξίας με τον Ιουδαϊσμό, απώτερος στόχος της οποίας είναι η αναμονή του μεσιάχ (σ.σ. του “μεσσία” των Εβραίων, δηλαδή του Αντιχρίστου). Έτσι, επιδιώκουν να καταστρέψουν την Ορθοδοξία εκ των έσω – να αντικαταστήσουν τον Χριστό με το Βελίαρ. Ας προσευχηθούμε και ας καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, μη γένοιτο αυτό σε εμάς!

»Ας ολοκληρώσουμε την εργασία αυτή με μια προτροπή του οικουμενικού φωστήρα Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου: «Το καθήκον μας δεν είναι να πείσουμε τον εχθρό, αλλά να εκθέσουμε την αλήθεια που γνωρίζουμε ενώπιον εκείνων που θέλουν να ακούσουν. Αν δεν θέλουν, δεν πρέπει να τους πιέσουμε. Είναι δικό τους καθήκον να βεβαιωθούν, γιατί κανείς δεν μπορεί να πεισθεί από κανέναν μέχρι να πεισθεί ο ίδιος. Δηλαδή, είναι καθήκον μας να εκθέσουμε την αλήθεια, και όποιος έχει αυτιά, ας ακούσει, όπως είπε ο Χριστός» » [132].

Αναρωτιέται κανείς, αν είναι πράγματι “υπερβολική” η κατακλείδα του συγγραφέα. Εφ’ όσον ο γ. Σωφρόνιος όντως αγιοποιήθηκε από τον “πάπα της Ανατολής” Βαρθολομαίο, εφ’ όσον χαρακτηρίζεται (και μάλιστα με ζέση!) ακόμα και από θεολογικά καταρτισμένους αδελφούς ως “τέταρτος Θεολόγος” και “Θεολόγος του Ακτίστου Φωτός”(!!!), εφ’ όσον ακατήχητοι – ή και αιρετίζοντες – Κληρικοί, Μοναχοί και λαϊκοί όχι απλά επισκέπτονται ως προσκυνητές τη Μονή του Έσσεξ, αλλά και φωτογραφίζονται περιχαρείς μπρος στο αντίχριστο έμβλημά της…ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα συμβούν όλα αυτά που προλέγει ο π. Αδριανός; Ήδη, όπως είδαμε, έχει διαπιστωθεί η αρνητική επιρροή των καινοτομιών του γ. Σωφρόνιου σε άλλες μοναστικές κοινότητες.

________________________________________________

132. Κατά παράθεση Ηγ. Αδριανού (Πάβλοφ), ό.π. σελ. 49.

Άλλες κακοδοξίες και αποκλίσεις του γ. Σωφρόνιου από την Ορθοδοξία.

Είναι θλιβερό το ότι όσα καταγράψαμε στην παρούσα εργασία δεν είναι καν η απαρχή ενός κατηγορητηρίου κατά του γ. Σωφρόνιου. Αντιθέτως, έρχονται να προστεθούν σε άλλες, ήδη υπάρχουσες κατηγορίες, οι οποίες έπεσαν στο κενό, σε ώτα μη ευήκοα και παραβλέφθηκαν τεχνηέντως ή συκοφαντήθηκαν δολίως, με τη συνήθη μομφή της “αγιομαχίας”. Θα κάνουμε μια συνοπτική και ενδεικτική αναδρομή στο προϋπάρχον κατηγορητήριο, παραθέτοντας χάριν συντομίας μερικά μόνο δείγματα.

– Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τη στενή σχέση του γ. Σωφρόνιου με τον εβραϊκής καταγωγής γόνο παπικής οικογένειας και κατάσκοπο των Άγγλων Δαυΐδ (Ντέιβιντ) Μπάλφουρ, για τον οποίο ο ποιητής και διπλωμάτης μας Γιώργος Σεφέρης έγραψε στο πολιτικό του ημερολόγιο: «Τὰ στρατεύματά μας λαμβάνουν τὶς διαταγές τους ἀπὸ τὸν Στρατηγὸ Paget καὶ ἐμεῖς ἀπὸ τὸν Mister Balfour, πρώην Ἁγιορείτη καλόγερο, πρώην μακρογενάτο Ὀρθόδοξο παπὰ, πρώην μικροχιτλερομούστακο ταγματάρχη τῆς «ἐξυπνάδας» (intelligence) (σ.σ. το αγγλικό intelligence εδώ μεταφράζεται ως κατασκοπία [133]). Καὶ δὲν μᾶς ἐμπιστεύεται οὔτε γιὰ τὴν μετάφραση. Καημένη Ἑλλάδα.» [134]· ο δε Πρόεδρος Διοικητικών Εφετών Νικόλαος Π. Σοϊλεντάκης δημοσίευσε βιβλίο με τίτλο “Η ΑΦΕΛΗΣ ΕΛΛΑΣ – Ὁ ρασοφόρος Ἄγγλος κατάσκοπος Νταίηβιντ (Δαυΐδ) Μπάλφουρ”, όπου ο Δ. Μπάλφουρ (1903-1989) παρουσιάζεται ως κατάσκοπος σε βάρος της Ελλάδας [135], όπως καταγγέλλει ο σεβαστός π. Ιωάννης Διώτης. Η στενή σχέση των δύο ανδρών τεκμηριώνεται από την αλληλογραφία του ίδιου του Σωφρόνιου με τον Μπάλφουρ, όπως αναφέρει ο δρ. Μάριος Πηλαβάκης. [136]

________________________________________________________________________________

133. Βλέπε ενδεικτικά λήμμα “intelligence service” (https://glosbe.com/en/el/intelligence%20service) στο αγγλοελληνικό λεξικό glosbe.com, καθώς και τα αρχικά CIA (Central Intelligence Agency), που είναι η ΕΥΠ των ΗΠΑ.

134. Γεώργιος Σεφέρης, «Πολιτικό ημερολόγιο» τόμος Α’, (25η Νοεμβρίου 1935 έως 13η Οκτωβρίου 1944), εκδόσεις «Ίκαρος», σελ. 185· παράθεση από το λήμμα “Ντέιβιντ Μπάλφουρ” (https://el.metapedia.org/wiki/Ντέιβιντ_Μπάλφουρ) στη Μεταπέδια.

135. Κατά παράθεση πρωτοπρεσβυτέρου Ιωάννου Κ. Διώτη, “Μέγα σκάνδαλον τυχόν αγιοκατάταξις του Σωφρονίου Σάχαρωφ”, σελ. 50.

136. Ἀρχιμανδρίτου Σωφρονίου, Ἀγώνας Θεογνωσίας, (ἡ ἀλληλογραφία τοῦ γ. Σωφρονίου μὲ τὸν Δ. Μπάλφουρ), Ἔσσεξ Ἀγγλίας: Ἱερὰ Σταυροπηγιακὴ καὶ Πατριαρχικὴ Μονή, 2006, κατά παράθεση Μ. Πηλαβάκη, ό.π..

Θα αναφερθούμε, ωστόσο, στην επιρροή που δέχθηκε ο Σωφρόνιος από ένα παπικό ανάγνωσμα που του πρότεινε ο Μπάλφουρ, στον οποίο ο Ιεροδιάκονος τότε Σωφρόνιος δήλωνε “αφοσιωμένος ολοψύχως” (!) [137]. Πρόκειται για το βιβλίο με τίτλο “Η σκοτεινή νύχτα της ψυχής” του παπικού ψευδοαγίου Ιωάννη του Σταυρού (1542-1591), για τον οποίο πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα της “Καθολικής Αρχιεπισκοπής Νάξου, Τήνου, Άνδρου, Μυκόνου” [138].

Για το βιβλίο αυτό του πλανεμένου Ιωάννη ο κατενθουσιασμένος Σωφρόνιος γράφει μεταξύ άλλων και τα εξής: «Ὁ Ἰωάννης τοῦ Σταυροῦ μὲ κατέπληξε μὲ τὴ βαθειὰ ψυχολογική του ἀνάλυση. Περιγράφει μὲ καταπληκτικὴ ἀλληλουχία καὶ πληρότητα μερικὲς ψυχικὲς καταστάσεις, μὲ τὶς ὁποῖες κυρίως ἀσχολεῖται. Γι’ αὐτό ἐνῶ σὲ θέματα ὁρολογίας ἀπέχει σημαντικὰ ἀπo τοὺς Ἀνατολικοὺς Πατέρες, στὶς βασικὲς ἠθικὸ-δογματικὸ-μυστικὲς θέσεις τοῦ συμφωνεῖ μαζί τους καὶ στέκεται στὸ ἴδιο ὕψος μὲ τοὺς μεγαλύτερους συγγραφεῖς τοῦ ἀνατολικοῦ ἀσκητισμοῦ. Διαβάζοντας τὸν Ἰωάννη τοῦ Σταυροῦ, ἐντοπίζοντας μεμονωμένα χωρία, κάποτε ὁλόκληρες σελίδες (ἀκόμη καὶ σειρὰ σελίδων), ὅπου μὲ ἐκπληκτικὴ ἀκρίβεια, περιγράφει ὅ,τι καὶ ἐγὼ ἔτυχε νὰ ζήσω, μὲ τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλον τρόπο, αἰσθάνθηκα νὰ πλημμυρίζω ἀπὸ δύναμη καὶ ἀποφασιστικότητα νὰ ὑπομείνω μὲ εὐγνωμοσύνη τις ἀναπόφευκτες θλίψεις καὶ δυσκολίες τοῦ δρόμου μας» [139]. Και αυτά τα γράφει από το Άγιο Όρος ο Σωφρόνιος. Από τον απέραντο ωκεανό της Αγίας Γραφής και της ορθόδοξης αγιοπατερικής γραμματείας στις αθωνικές βιβλιοθήκες φαίνεται πως δε βρήκε ο αγιορείτης Σωφρόνιος τίποτα να τον πλημμυρίσει “με δύναμη και αποφασιστικότητα”, παρά έλαβε “δύναμη” από το σύγγραμμα ενός παπικού ψευδοαγίου. Ήταν άραγε εκ Θεού η “δύναμη” αυτή; Και συμφωνούν άραγε οι οπαδοί του Σωφρόνιου ότι αυτός ο παπικός (δηλαδή σχισματοαιρετικός) ψευδοάγιος «στέκεται στὸ ἴδιο ὕψος μὲ τοὺς μεγαλύτερους συγγραφεῖς τοῦ ἀνατολικοῦ ἀσκητισμοῦ»; Μήπως και αυτοί θα πρότειναν το βιβλίο του σε όποιον δοκιμάζεται και προσπαθεί «να υπομείνει με ευγνωμοσύνη τις αναπόφευκτες θλίψεις και δυσκολίες του δρόμου του»;

– Ο σεβαστός και τιμημένος από την Ακαδημία Αθηνών πρωτοπρεσβύτερος και θεολόγος π. Ιωάννης Διώτης καταγγέλλει ότι ο γ. Σωφρόνιος «γράφει εἰς τὸ βιβλίον του «ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ» (σελ. 129) τὰ ἑξῆς: «Τὸ Θεῖο Ὄν… μπορεῖ νὰ ὀνομασθῇ ″Καθαρὰ Ἐνέργεια‶ (actus purus). Αὐτὴ φανερώνει πλήρως τὴν Οὐσία καὶ εἶναι, συνεπῶς ὅμοια μὲ αὐτήν». Ἐδῶ, ὁ Σωφρόνιος Σαχάρωφ ταυτίζει τὴν Οὐσίαν τοῦ Θεοῦ μὲ μίαν λεγομένην «Καθαρὰν Ἐνέργειαν» (actus purus).

_______________________________________________________________________________

137. Ἀγώνας Θεογνωσίας, σ. 269, κατά παράθεση Μ. Πηλαβάκη, ό.π..

138. Άρθρο με τίτλο “14 Δεκεμβρίου Μνήμη Του Αγίου Ιωάννη Του Σταυρού” (https://kantam.gr/14-δεκεμβρίου-μνήμη-του-αγίου-ιωάννη-του/).

139. Ἀγώνας Θεογνωσίας, σ. 272-273, κατά παράθεση Μ. Πηλαβάκη, ό.π..

Σελίδες

Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2024

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου