Ομολογία

«Πως μένουν αδιάφοροι και σιωπούν;»

(π. Αυγουστίνος Καντιώτης – Σεπτέμβριος 1960)

Σε μορφή ερωτήματος, ο π. Αυγουστίνος, εκφράζει μια βιωματική του εμπειρία. Διαχρονικό το ερώτημά του!

Στην πνευματική ζωή, που εξασφαλίζει σωτηρία, ο αντίλογος στην κάθε αίρεση είναι συνιστώσα της νήψεως και της ασκήσεως, ως έκφραση τέλειας αγάπης στον Θεό και στον συνάνθρωπο.

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή και την διδασκαλία των αγίων, η αληθινή πνευματική ζωή χαρακτηρίζεται από την μέριμνα (μετάνοια) για απορρόφηση της Θείας χάριτος, από συσπείρωση εναντίον της αμαρτίας, από την εσωτερική ενσωμάτωση των πνευματικών δυνάμεων της Εκκλησίας (Μυστήρια, άσκηση, διδασκαλία), από την μίμηση του βίου των αγίων και από τον αντίλογο (θεωρητικό και πρακτικό) σε κάθε προσπάθεια αλλοιώσεως της Ορθόδοξης διδασκαλίας – πίστεως.

Η σύμπτωση πνευματικής ζωής και ορθόδοξης γνώσης, σε υψηλή – ιδανική αναλογία, στον λαμπρό και κορυφαίο ιεράρχη π. Αυγουστίνο, τον οδηγούσε (πάντα) στο μεγάλο αυτό ερώτημα.

Σύμφωνα με την ιστορία της Εκκλησίας, η διαμαρτυρία και η αντίθεση σε εκκλησιαστικές – ευαγγελικές εκτροπές από κρατικούς λειτουργούς ή εκκλησιαστικά πρόσωπα, συνιστούν ορθή αντίληψη της αλήθειας του Χριστού.

Οι μεγάλοι Πατέρες και Ομολογητές δεν παρέδωσαν ανισομερώς την πνευματική ζωή. Είναι στ’ αλήθεια αυθεντική πνευματική ζωή (αγιότητα) ο Εκκλησιασμός, η εξομολόγηση, ο προσωπικός κανόνας, η υπακοή, το κομβοσχοίνι (προσευχή) και η άσκηση, όταν απουσιάζει η έμπρακτη αντίδραση στην παναίρεση του οικουμενισμού; Όταν δηλ. υπάρχει αδιαφορία – υποχώρηση σε θέματα πίστεως;

Υπάρχει ο εξής αντίλογος (αντιπροσωπευτικά). Άκουσα σε ομιλία του Σεβασμιωτάτου Λεμεσού: «Όποιος πράττει, ενεργεί οικουμενιστικά, ζημιώνει μόνο τον εαυτό του και όχι την Εκκλησία».

Άποψη πιστών: «Δεν κάνουμε αποδεκτές τις οικουμενιστικές θέσεις, ούτε την σύνοδο της Κρήτης. Εμείς προσπαθούμε να διατηρήσουμε καθαρή συνείδηση, πιστεύουμε στην Ορθοδοξία και αγωνιζώμεθα για τον αγιασμό και την σωτηρία μας με υπακοή στον πνευματικό μας, που είναι υπεύθυνος και θα δώσει λόγο στο Θεό».

Υπάρχουν και οι Οργανωσιακές τοποθετήσεις: «Οι σημερινοί Πατέρες με φωτισμό μας οδηγούν, έχοντας διάκριση, και δεν ερμηνεύουν τους αρχαίους Πατέρες υποκειμενικά. Στις συνθήκες της εποχής τους ενήργησαν ορθά».

Άκουσα, επίσης, τοποθετήσεις αγιορειτών μοναχών. Εις εξ αυτών μου είπε: «Τι λες, θα βγούμε έξω από την Εκκλησία; Εγώ σταμάτησα την Αποτείχιση».

Σ’ αυτό τον παροξυσμό σχημάτων σκέψης και επιχειρηματολογίας, που δεν συνιστούν εκκλησιαστικές θέσεις, σ’ αυτό το «πνευματικό μανιφέστο», συνειδητοποίησα (πάλι) με θλίψη την αλλοίωση της Ορθοδόξου παραδόσεως των αγίων ή, μάλλον, την αθέτησή της.

Για μια ακόμη φορά διαπίστωσα την μόλυνση της αιρέσεως, που εκφράζεται με την αποστασιοποίηση των πιστών (;) από τις πνευματικές Πατερικές ηγεσίες του παρελθόντος και από την διδασκαλία τους. Αυτές τις θέσεις και όρια καθόρισαν οι Πατέρες, των οποίων τις πρεσβείες επικαλούμεθα;

Ερώτημα: Πως εορτάζουν τους Αγίους Μάρτυρες και Ομολογητές, όταν διαφωνούν με την εκκλησιολογική τους τοποθέτηση;

Σ’ αυτή την πνευματική ύφεση του περιβάλλοντος Εκκλησιαστικού χώρου, ξαναδιάβασα (προς παρηγοριά) την μαρτυρία των Αγιορειτών Πατέρων: «Ει γαρ το απλώς χαίρειν ειπείν, κοινωνίαν δίδωσι τοις έργοις τοις πονηροίς, πόσον η διάτορος αυτού μνημοσύνη και ταύτα αυτών των θείων μυστηρίων φρικτώς προκειμένων;».

Επίσης: «Και πως ταύτα ανέξεται ορθοδόξου ψυχή, και ουκ αποστήσεται της κοινωνίας των μνημονευσάντων αυτίκα, και ως καπηλεύσαντας τα θεία τούτους ηγήσεται» (Αγιορείτες προς Αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγον).

Είπε ο π. Αυγουστίνος: «Δυστυχώς υπάρχει μία εσφαλμένη γραμμή των πνευματικών πατέρων και εξομολόγων. Τι λέγουν· «Εμείς την ψυχούλα μας να κοιτάξουμε. Τι κάνει ο διάκος στην Εκκλησία, τι κάνει ο παπάς, τι κάνει ο δεσπότης; Σιωπή!».

«την ψυχούλα μας να κοιτάξουμε»; Το θεωρώ σατανικό το ρήμα τούτο… Εάν είσαι Χριστιανός και πονάς την Εκκλησία του Χριστού, πρέπει, κοντά στον άλλο αγώνα που κάνεις για τον εαυτό σου, ν’ αγωνιστείς για την Εκκλησία του Χριστού. Η ανοχή αυτή, που διεκνύουμε για την Εκκλησία του Χριστού, είναι ένοχη και έγκλημα, είναι αμαρτία.

Την «ψυχούλα μας να κοιτάξουμε», το «βιολί» αυτό των πνευματικών πατέρων που ευνούχισαν τον ευσεβή ελληνικό λαό (Αθήνα 30-1-1962).

Αυτή η ερώτηση του επισκόπου Αυγουστίνου: «Πώς μένουν αδιάφοροι και σιωπούν;», αποτελεί συνέχεια των αγίων Πατέρων. Αποτελεί κορυφαία πνευματική διαμαρτυρία – θέση, που ξεπερνά τις σημερινές στενοκέφαλες, δειλές, οργανωσιακές και Γεροντικές επιφυλάξεις και τις μοναστηριακές υποχωρήσεις.

Η πολυποίκιλη (συστημικής προέλευσης) διαστρέβλωση της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας, θρυμματίζεται και κονιορτοποιείται στο διαχρονικό Ομολογιακό τείχος των Πατέρων.

Να υπενθυμίσουμε, ότι: Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, Άγιος Θεοφύλακτος Νικομηδείας, Άγιος Μιχαήλ Κυζίκου, Άγιος Ευθύμιος Σαρδέων, όσιος Θεοφύλακτος της Μονής Μεγάλου Αγρού, Άγιος Στέφανος (ηγούμενος Τριγλίας), Άγιος Μακάριος (ηγούμενος Πελεκητής), Άγιος Ιωάννης (ηγούμενος Καθαρών), όσιος Νικήτας (ηγούμενος Μηδικίου), όσιος Πέτρος Ατρώας, οι Άγιοι Θεόδωρος και Θεοφάνης οι Γραπτοί, ο όσιος Πλάτων Στουδίτης, ο Άγιος Ιωσήφ Θεσσαλονίκης, ο όσιος Θαδδαίος Στουδίτης, ο όσιος Θεόδωρος Στουδίτης, οι 74 Αγιορείτες επί Πατριάρχουν Βέκκου, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Άγιος Μάρκος Ευγενικός, ο άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης και ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, αποτελούν ένα πνευματικό δείγμα της Εκκλησιαστικής γλώσσας της Αποτειχίσεως, ως εφαρμογή του 15^ου Κανόνα της Α-Β Συνόδου.

Να τονίσουμε, ότι η ευσέβεια, η πίστη και η αλήθεια της Ορθοδοξίας μάς ενώνουν με τον Χριστό και την Εκκλησία. Εκκλησία δεν είναι οι κληρικοί, οι επίσκοποι, οι ηγούμενοι ή οι Πατριάρχες. Αυτοί μόνο διοικούν.

Ο π. Αυγουστίνος, τόνισε: «Επαναλαμβάνομε· δένδρον ο Χριστιανισμός, ρίζα η πίστις, άνθη τα αισθήματα, καρποί αι αρεταί εκ των οποίων μείζων η αγάπη, και τα φύλλα είναι ο στολισμός της Εκκλησίας, οι τύποι, αι ιεραί ακολουθίαι, τα ορατά σημεία της πίστεώς μας .

Λοιπόν, όταν εσύ βγάλης την πίστι, θέλεις να ξεριζώσης τη ρίζα· αλλ’ όταν φύγη η ρίζα, δεν υπάρχει πλέον ούτε δένδρο ούτε τίποτε» (Φλώρινα 1995).

Η σιωπή σε θέματα πίστεως, όταν δηλ. προσβάλλεται η πίστις, είναι το τρίτο είδος αθεΐας, όπως βεβαιώνει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.

Στην εποχή του Μ. Βασιλείου, όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο Άγιος, οι Ορθόδοξοι άφηναν τους ναούς, ως «ασεβείας διδασκαλεία», λόγω της Αρειανικής αίρεσης και δημιουργούσαν εστίες προσευχής στην ύπαιθρο.

Ο Μ. Βασίλειος μας πληροφορεί, ότι και ο Άγγελος της Εκκλησίας άφηνε τους ναούς, όπου υπήρχαν οι αιρετικοί, και πήγαινε στην έρημο, στις συνάξεις των Ορθοδόξων.

Με απόλυτη κατηγορηματικότητα, ο ι. πατήρ τονίζει:

«και γαρ και το αχρειωθέν απερρύη και ουκ εκολοβώθητο μένον», δηλ. όσοι και αν αποχωρήσουν δια της αιρέσεως από την Ορθοδοξία, το Σώμα του Χριστού μένει ανέπαφο, ακέραιο και ολόκληρο!

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ