«Συμπληρωματικές (οφειλόμενες) παρεμβάσεις» , του Νικ. Σακαλακη

Αυτές γίνονται, συγκεντρωτικά – γενικά, προς πνευματική διευκόλυνση των σχολίων στο άρθρο μου «Υβριστικών ακροτήτων έλεγχος».

1) Για τον κ. Π. Τρεμπέλα: Στην εισαγωγή του 19^ου κεφαλαίου της Αποκαλύψεως, ομιλεί περί της γ΄ παρουσίας του Χριστού. Γράφει: «Εν τω κεφαλαίω τούτω περιγράφεται πρώτον ο εν τω ουρανώ αντίλαλος της πτώσεως της νοητής Βαβυλώνος, μεθ’ ο επακολουθεί η ένδοξος παρουσία του Χριστού, ήτις δεν πρέπει να συγχέεται προς την επί συντελεία των αιώνων και τη παγκοσμίω Κρίσει τοιαύτην.

Πρόκειται περί αοράτου επεμβάσεως του Ιησού Χριστού εκτάκτως δραστικής, δια της οποίας κατανικάται οριστικώς η αντίθεος δύναμις του Αντιχρίστου και εξασφαλίζεται η θριαμβευτική επικράτησις του Ευαγγελίου και ο πραγματικός εκχριστιανισμός του κόσμου και ο επί μακράν περίοδον ετών θρίαμβος του έργου του Χριστού.

Οι Πατέρες ομιλούν μόνο περί δύο παρουσιών του Χριστού. Είναι πλάνη – αίρεση η αντίληψη περί «αναλαμπής της Ορθοδοξίας» πριν την Δευτέρα Παρουσία.

Οι Άγιοι (που ασχολήθηκαν) είναι κατηγορηματικοί (Αγ. Κύριλλος Ιεροσολύμων, Αγ. Εφραίμ ο Σύρος κ.λ.π.), όπως και ο π. Αθανάσιος Μυτιληναίος.

Ο Άγ. Κύριλλος γράφει: «επί τρία δε έτη μόνα και μήνας εξ τα τοιαύτα τολμήσας (ο αντίχριστος) υπό της Δευτέρας εξ ουρανών ενδόξου παρουσίας του μονογενούς υιού Θεού καταργείται, του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού του αληθούς, ος ανελών τον Αντίχριστον τω πνεύματι του στόματος αυτού τω της γεένης τούτον παραδώσει πυρί» (Αγ. Κύριλλος Ιεροσ. Κατήχ. ΙΕ΄, κεφ. ΙΒ΄).

Το 19^ο κεφάλαιο ομιλεί για τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Ο π. Αθανάσιος Μυτιληναίος το σχολιάζει ως εξής: «Άξιον πολλής προσοχής από ερμηνευτικής απόψεως είναι ότι εφ’ εξής (μετά το 19, 1-3) ο Προφήτης Ιωάννης ό,τι θα μας περιγράψει δεν υπόκειται εις χρονολογικήν αλληλουχίαν, αλλά Πρώτην και Δευτέραν παρουσία του Χριστού, παρελθόν, παρόν και μέλλον, προσεχές και απώτατον, όλα ευρίσκονται εις μίαν και την αυτήν εικόνα. Εάν θα αναζητήσωμε χρονικήν αλληλουχίαν κινδυνεύουμε να αποδεχθούμε χιλιαστικάς θέσεις, τας οποίας έχει καταδικάσει η εκκλησία μας, έστω και υπό την πνευματικωτέραν μορφήν. (Δηλαδή Ορθόδοξη αναλαμπή).

Ως παράδειγμα, είναι η μάχη του Αρμαγεδώνος δια την οποίαν θα γίνη και πάλιν λόγος πιο κάτω, χωρίς να σημαίνει  ότι θα γίνει δύο φορές αλλά γίνεται δευτέρωσις περιγραφής χωρίς να αναζητούνται χρονικά στοιχεία» (Περί συντελείας και Αντιχρίστου και Β΄ Παρουσίας του Χριστού, σελ. 38, «Ορθόδοξος Κυψέλη»).

Όταν ο Χριστιανισμός προσαρμόζεται με τις τάσεις της πανθρησκείας, όταν δηλ. επέρχεται αλλοίωση δογματική και ηθική (όπως 2^ος γάμος ιερέων…), τότε γίνεται «προσιτός» και «ελκυστικός» ο Χριστιανισμός και δημιουργεί θεωρίες περί «αναλαμπής» της Ορθοδοξίας.

2) Σε ότι αφορά τα σχόλια του π. Θεοκλήτου Διονυσιάτη για τον κ. Τρεμπέλα, υπάρχουν στο κεφάλαιο «Η μυστική θεολογία και ο Τρεμπέλας», σελ. 23, 24, 25 του βιβλίου του «Το Εκκλησιαστικόν υπό το φως της πνευματικής παραδόσεως».

Γράφει σχετικά ο π. Θεόκλητος: «δεν είναι ο σκοπός μου να κάμω διατριβή για την καταφατική και αποφατική θεολογία, ούτε να αποδείξω δια πλήθους στοιχείων – που έχω από το 1957 – την άγνοια της μυστικής θεολογίας από τον σεβαστό μακαρίτη (Π. Τρεμπέλα), που άλλωστε έζησε σε μια εποχή, με δύο λέξεις, υπανάπτυκτη Ορθοδόξως. Την μεγάλη αυτή παρένθεση, όπως σημείωσα, την άνοιξα για να ερμηνευθεί η συμπεριφορά των οργανωσιακών, ως οφειλομένη  στη λογοκρατία, την εννοιοκρατία και τον ορθολογισμό τους, που χαρακτηρίζονται για την απουσία ευαγγελικών εμπειριών, που στη θεολογική γλώσσα ονομάζεται αποφατισμός» (σελ. 25).

3) Για τον κ. Ι. Καρμίρη οι παραπομπές που υπέδειξα είναι:

I) «Ορθόδοξη Εκκλησία», σελ. 241

ii) «Εκκλησία», 1976, σελ. 379-81

iii) «Θεολογία» 1980, σ. 689

iv) «Αγιορείτης», Οκτώβριος 1993, σελ. 3-4 (Πρακτικά Ακαδ. Αθηνών, Λόγοι, 1981, σ. 404-5)

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ