Ομολογία

Β΄ Λκ 6,31-36

Η έννοια

της αληθινής αγάπης

του αρχιμ. Αθανασίου Σιαμάκη

Η λέξη αγάπη είναι αυτή που συγκλονίζει κάθε άνθρωπο περισσότερο απ’ όλα. Όταν μάλιστα η αγάπη δεν είναι μόνο λέξη αλλά και πραγματικότητα, τότε, λέει ο απόστολος Παύλος, είναι ανώτερη και από την πίστη και την ελπίδα. Ο δε ευαγγελιστής Ιωάννης με το «Ο Θεός είναι αγάπη» (Α΄ Ιω 4,8· 16) μας αποκαλύπτει ότι η αγάπη είναι συστατικό του Θεού, ουσία του. Ανάλυση αυτής της αγάπης κάνει η περικοπή μας. Πριν όμως να δούμε τί μας λέει η περικοπή αυτή, κρίνεται σκόπιμο να δούμε την προέλευση και τη χρήση αυτής της λέξεως.

Μια ματιά στα λεξικά μας πληροφορεί ότι η λέξη αγάπη είναι άγνωστη τόσο σαν έννοια όσο και σαν πραγματικότητα στον πριν από το Χριστό εθνικό κόσμο. Είναι εντελώς άγνωστη και στους Έλληνες και στους Λατίνους συγγραφείς. Είναι λέξη ανεξακρίβωτης ετυμολογικής προελεύσεως, που απαντάται μόνο στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη, και φυσικά στους σχολιαστάς του λόγου του Θεού. Στην Καινή Διαθήκη απαντάται 117 φορές, εκ των οποίων στον ευαγγελιστή Ιωάννη, το μαθητή της αγάπης, 26 φορές.

Το εγκώμιο της αγάπης το έγραψε ο απόστολος Παύλος στην Α΄ Επιστολή του προς Κορινθίους, (13,1-13), που αρχίζει· «Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ...», και τελειώνει· «Νυνί δε μένει πίστις ελπίς αγάπη· τα τρία ταύτα· μείζων δε τούτων η αγάπη». Πολλοί μελετητές των Γραφών αυτή την περικοπή την έχουν μάθει απ’ έξω σαν ποίημα.

Ένας άλλος ύμνος της αγάπης βρίσκεται στην πρώτη Καθολική Επιστολή του Ιωάννου (4,7-18). Σ’ αυτόν τον ύμνο συναντάται το κλασικό· «Ο Θεός είναι αγάπη». Ένα άλλο χωρίο, πάλι του ευαγγελιστού Ιωάννου, που διακηρύττει την αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο, είναι αυτό που λέει· «Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον άνθρωπο, ώστε έδωσε το μονάκριβο Γιο του, για να έχει ζωή αιώνια ο καθένας που πιστεύει σ’ αυτόν» (Ιω 3,16).

Αναφέρω και μερικές άλλες εκπληκτικές και καθοριστικές εκφράσεις της Καινής Διαθήκης σχετικά με την αγάπη. «Απ’ αυτό θα καταλάβουν όλοι ότι είστε δικοί μου μαθηταί, εάν έχετε αγάπη μεταξύ σας» (Ιω 15,13). «Μείνετε στην αγάπη τη δική μου» (Ιω 15,9). «Μεγαλύτερη αγάπη από το Χριστό δεν έχει κανένας» (Ιω 15,13). Κανένας δεν μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού (Ρω 8,39). «Η αγάπη (των πιστών) δεν περιέχει υποκρισία» (Ρω 12,19). «Η αγάπη δεν κάνει κακό στον πλησίον» (Ρω 13,10). «Η αγάπη είναι η τήρηση όλου του νόμου» (Ρω 13, 10). «Η αγάπη οικοδομεί..., μακροθυμεί, δεν ζηλεύει, δεν αλαζονεύεται, δεν χάνει την αξία της» (Α΄Κο 13,8· 13,4· 8). «Να επιδιώκετε την αγάπη» (Α΄ Κο 14,1). «Η αγάπη είναι ο πρώτος καρπός του Αγίου Πνεύματος στη ζωή του πιστού» (Γα 5,22). «Να ζείτε με αγάπη» (Εφ 5,2). «Η τέλεια αγάπη διώχνει κάθε φόβο» (Α΄ Ιω 4,18).

‘Απ’ αυτές τις φράσεις καταλαβαίνει κανείς και ποιά είναι η σημασία της λέξεως αυτής. Δεν είναι ένα απλό και φευγαλέο συναίσθημα, αλλά η θυσία που κάνει κανείς για τον άλλο. Όπως ο σταυρός είναι απόδειξη της αληθινής αγάπης του Χριστού για τον άνθρωπο, έτσι και η αληθινή αγάπη του καθενός μας για το συνάνθρωπο είναι θυσία. «Δεν μπορεί να λέει κανείς ότι αγαπά το Θεό, αν δεν αγαπά το συνάνθρωπο», τονίζει ο ευαγγελιστής της αγάπης (Α΄ Ιω 4,20-21).

Ιδιαίτερης προσοχής αξίζει η συμβουλή του αποστόλου Παύλου, σύμφωνα με την οποία η αγάπη μας για το συνάνθρωπο πρέπει να είναι χωρίς υποκρισία. Γιατί αγάπη με υποκρισία δεν μπορεί να είναι αγάπη. Εμφανίζεται με το πρόσχημα της αγάπης αλλά είναι απάτη, ψευτιά, διαφθορά. Τέτοια υποκριτική αγάπη έχουν όλοι όσοι αστόχησαν στην αληθινή πίστη και αγάπη και έπεσαν σε συστήματα πλάνης και αιρέσεως. Απάτη ο νικολαϊτισμός, απάτη ο ηδονοθηρισμός, απάτη ο παπισμός, απάτη ο προτεσταντισμός, απάτη ο χιλιασμός, απάτη ο οικουμενισμός, απάτη ο ευσεβισμός, απάτη ο κοσμοκρατορισμός, απάτη ο μαρξισμός, απάτη ο πνευματισμός, απάτη ο μασονισμός, απάτη ο επιστημονισμός, απάτη ο φεμινισμός, απάτη ο γυμνισμός.

Ας δούμε τώρα πώς θέλει την αγάπη και ο Κύριος στην περικοπή μας. «Όπως θέλετε, λέει, να κάνουν σε σας οι άνθρωποι, έτσι να κάνετε και σεις σ’ αυτούς». Καλό θέλετε να σας κάνουν; Καλό να κάνετε. Κακό δεν θέλετε; Κακό να μην κάνετε. «Εάν αγαπάτε μόνο εκείνους που σας αγαπούν· Αν κάνετε το καλό μόνο σ’ αυτούς που σας κάνουν το καλό· Αν δανείζετε σ’ αυτούς που θα σας τα επιστρέψουν, ποιά αμοιβή περιμένετε από το Θεό; Αυτά τα κάνουν και οι μη Χριστιανοί, που αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν, και δανείζουν για να τα πάρουν πίσω. Εγώ σας συνιστώ ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας, να κάνετε το καλό, και να δανείζετε χωρίς να περιμένετε ανταπόδοση. Τότε η αμοιβή σας θα είναι μεγάλη, και θα γίνετε παιδιά του Υψίστου, διότι αυτός πράγματι είναι ευεργετικός και στους αχαρίστους και στους πονηρούς. Να είστε σπλαχνικοί όπως και ο Πατέρας σας είναι σπλαχνικός».

Με φίλτρο τα παραπάνω, ας φιλτράρουμε, αγαπητοί μου, την αγάπη μας, και ας επιδιώξουμε την εξάγνισή της κατά τις υποδείξεις του Κυρίου.