Ο αγώνας του 55-59 των Ελλήνων της Κύπρου... και άλλα τα οποία πληγώνουν

 

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

________________________

Πριν χρόνια είχα ακούσει για έναν ασήμαντο για τους πολλούς γεροντάκο, στα ορεινά της χωριά της Πιτσιλιάς, μιας περιοχής η οποία έδωσε πολλούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ.  Η παλικαριά και ανιδιοτέλεια του γεροντάκου αυτού, δεν έφτανε μόνο μέχρι το 1960 με τις απαράδεκτες συμφωνίες, αλλά τον συνόδεψε μέχρι το τέλος της ζωής του.

 

 Ο παππούς αυτός με την χαρακτηριστική κυπριακή προφορά του, έλεγε και ξανάλεγε ‘’έν θέλω τίποτε γιε μου…ότι έκαμα ήταν για την Κύπρο μας και για την Ελλάδα’’.   Η περίπτωση του παππού αυτού από την Πιτσιλιά ήταν η ελάχιστη περίπτωση   ανάμεσα στις πάμπολλες περιπτώσεις.

 

Έχω βέβαιη την πεποίθηση ότι αν ζούσε ο ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου τα ίδια θα’κανε.  Δεν είναι εύκολο να θυσιαστεί κανείς για τον άλλο, χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Ο ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου για παράδειγμα, έδειχνε ότι ήταν άνθρωπος της θυσίας και της προσφοράς.  Μια χρονιά που του έστειλε η μητέρα του παστά κρέατα στην Αμμόχωστο όπου έμενε, τα χάρισε όλα σε κάποιο τυφλό. Μια άλλη φορά που κυνήγησε στο βουνό που ήταν το κρυσφήγετό του μπεκάτσες, τις έψησε και τις έβαλε όλες να τις φάνε τα παλληκάρια του, χωρίς τίποτα να φάει αυτός.

 

Ενθυμούμαι κοντά στο 1989-90, την προσπάθεια ενός συναδέλφου να βάλει έστω και σε μια θέση καθαρίστριας, αν ήταν αδύνατο, την κόρη ενός απαγχονισθέντος ήρωα, ο οποίος είναι θαμμένος  στα φυλακισμένα μνήματα.  Μου έκανε εντύπωση η ανιδιοτελής  επιμονή του συναδέλφου αυτού. Τελικά με χίλια δύο βάσανα κατάφερε και έβαλε την κόρη του ήρωα, σε θέση καθαρίστριας στο Γενικό Νοσοκομείο.

 

Ήταν αγνοί πατριώτες, πιστοί άνθρωποι,   οι απαγχονισθέντες ήρωες.  ‘’Αγαπούσε πολύ την Εκκλησία ο Ιάκωβος γιε μου. Κάθε Κυριακή πήγαινε στην εκκλησία. Κοινωνούσε κάθε Κυριακή’’, μου είπε η μητέρα του απαγχονισθέντος ήρωα Ιάκωβου Πατάτσου, μια Κυριακή που την έπαιρνα στην Εκκλησία.

 Η ερώτηση που έκανε ο ήρωας αυτός στον ιερέα των φυλακών, μετά που εξομολογήθηκε και κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων, ήταν η εξής : ‘’Όταν μας παίρνουν (στην αγχόνη) τι να ψάλλομε;’’. Αυτή η ερώτηση δεν αφήνει περιθώρια άλλων εξηγήσεων. Οδηγούμενος στην αγχόνη έψαλλε τον εθνικό ύμνο, το ‘’Τη Υπερμάχω’’ και κατόπιν το ‘’Έκστηθι φρίττων ουρανέ’’ και το ‘’Ότε εκ του ξύλου  σε νεκρόν’’.

 

Στη μητέρα   του έγραφε μεταξύ άλλων τις τελευταίες του στιγμές από τις κεντρικές φυλακές τα εξής : ‘’Η χαρά μου είναι μεγάλη γιατί σύντομα αι δοκιμασίαι και αι θλίψεις θα σβήσουν και τότε θα μείνη «ο καρπός του Πνεύματος». Σε φίλο του έγραφε τα ακόλουθα πριν την εκτέλεση : ‘’Ο Θεός με κάνει να χαίρω.  Η συναίσθησις ότι σύντομα η ψυχή μου θα φτερουγίζει γύρω από τον θρόνο Του, με κάνει να χαίρω. Ο Θεός με αγαπά γι’ αυτό θα με πάρει κοντά του. Σε ευχαριστώ για το θάρρος που μου δίδεις’’.

 

 Ο ήρωας  Μάρκος Δράκος άφηνε τη ομάδα του, στην οποία ήταν αρχηγός, και πήγαινε όταν μπορούσε κάπως μακριά από το κρυσφήγετό του, για να προσευχηθεί κάτω από ένα δένδρο και να διαβάσει την Αγία Γραφή.

 

Άλλη περίπτωση ξεχασμένου και αδικημένου, είναι η περίπτωση ενός συναγωνιστή του ήρωα Κυριάκου Μάτση, ο οποίος ήταν μαζί με τον ήρωα λίγο πριν ανατινάξουν το κρησφύγετό του και βγήκε έξω κατόπιν εντολής του.  Αυτός ήταν ένας αγνός πατριώτης, ένας δάσκαλος από τους παλιούς και δεν ήθελε να ασχοληθεί με κόμματα.   Δυστυχώς είχε το ‘’κώλυμα’’ της μεγάλης αγάπης προς την Ελλάδα και τον παρεπόμενο πόθο για ένωση. Παρέμεινε πεισματικά ξεχασμένος από το κράτος, αν και ουδέποτε ασχολήθηκε με κόμματα, ούτε και είχε εμπλακεί στην εγκληματική  ΕΟΚΑ Β΄.

 

Θυμούμαι που  μου διηγόταν με πόνο για τον πόλεμο που του έκαναν και  πως δεν του έδιναν προαγωγή. ‘’Τους εμποδίζει που μιλώ για ένωση με την Ελλάδα και εναντιώνομαι στο (λεγόμενο) εφικτό’’.  ‘’Πρέπει να το κόψουν το κεφάλι μου’’, μου είπε ‘’για να φύγει αγάπη μου προς την Ελλάδα και ο πόθος μου για την ένωση’’.      Αυτός όταν ήταν δάσκαλος στο χωριό Περιστερώνα και προσπάθησαν τότε με την τουρκοκυπριακή ανταρσία  να το καταλάβουν οι Τουρκοκύπριοι, αυτός με ένα αυτόματο όπλο τύπου στεν, μόνος του κράτησε τους Τούρκους.  Ποιο ήταν το βραβείο για τον δάσκαλο αυτό;   Οι ασταμάτητες αδικίες.   Η πίστη του στον Θεό τον κράτησε.

Χαρακτηριστική ήταν και η περίπτωση του τομεάρχη του δασκάλου αυτού, του ήρωα Κυριάκου Μάτση, ο οποίος αντέταξε στον Άγγλο κυβερνήτη όταν του πρόσφερε εκατομμύρια για να προδώσει, εκείνο το ηρωικό ‘’ου περί χρημάτων των αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής’’.   Αυτό εφάρμοσε και ο συναγωνιστής του.

 

Ένας αγωνιστής της ΕΟΚΑ, της επαρχίας Αμμοχώστου, μια χρονιά που έτυχε να πάρει αρκετά έσοδα από τη γεωργική παραγωγή καρπουζιών, διέθεσε ένα μεγάλο μέρος αυτής και αγόρασε σε πολλούς από τους συγχωριανούς του την Καινή Διαθήκη και ναύλωνε τις Κυριακές λεωφορείο για να έρχονται στην εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης στη Λευκωσία για εξομολόγηση όσοι συγχωριανοί του ήθελαν να εξομολογηθούν.

 

Με λύπη  ενθυμούμαι και τη διήγηση για την περίπτωση μιας ηρωίδας της ΕΟΚΑ, μητέρας εννέα παιδιών, η οποία πέθανε από πυροβολισμούς Άγγλου στρατιώτη.    Άφησε εννέα παιδιά ορφανά.  Ποιος είδε αυτά τα παιδιά;  Το κράτος τόσα χρόνια που ήταν;   Θυμάμαι το ένα παιδί της που μου διηγόταν με πόνο την εγκατάλειψη από το κράτος.  Και δεν ήταν η μόνη περίπτωση.

 

Εάν η απάντηση είναι το κώλυμα της ‘’αξιοκρατίας’’, είναι καλύτερα να μην προβληθεί τέτοια δικαιολογία, γιατί το παρεπόμενο μειδίαμα…θα μετατραπεί σίγουρα σε πικραμένο γέλωτα.