Το ιερό Πηδάλιο και οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν (Η)-Η εικόνα του Συνθρόνου της Αγίας Τριάδος (Πρώτο μέρος)

 

 

Έρευνα: πρωτοπρεσβύτερος  Δημήτριος  Αθανασίου (χημικός)

Εισαγωγικά

Παγιωμένη άποψη στους περισσότερους χριστιανούς είναι ότι η ορθόδοξη εικόνα της Αγίας Τριάδος  είναι αυτή της φιλοξενίας του Αβραάμ που παριστάνει τους τρείς αγγέλους στην δρύ του Μαμβρή. Στο παρακάτω άρθρο θα εξετάσουμε την άποψη του Οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτη για το θέμα. Υπάρχει η άποψη ότι τα γραφόμενα στο Πηδάλιο είναι προσθήκες και δεν απηχούν την  άποψη του Οσίου Νικοδήμου.

 Όμως η έρευνα για το θέμα καθώς και η  υπάρχουσα επιστολή του Οσίου Νικοδήμου για τις προσθήκες στο Πηδάλιο, πριν τυπωθεί, του ιερομονάχου Θεοδωρήτου του Εσφιγμενίτου ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ.

 Σε προηγούμενα άρθρα μας αναφέραμε τι είδους προσθήκες υπήρξε στο τελικό κείμενο του Πηδσλίου.

Με βάση  όσα θα εκθέσουμε στην συνέχεια αποδεικνύεται ότι και οι δύο εικόνες της Αγίας Τριάδος πρέπει να γίνουν αποδεκτές ως ορθόδοξες.

 Ίσως κατηγορηθούμε από τους σύγχρονους υπερ-ορθόδοξους ότι προκαλούμε σύγχυση στο χριστεπώνυμο πλήρωμα. 

Σε αυτούς δίνουμε ως πρώτη απάντηση τα παρακάτω:

-Ο  Άγιος Νεκτάριος το 1892 έγραψε το βιβλίο «Αι Άγιαι Οικουμενικαί Σύνοδοι», το 1899 τη Μελέτη Περί Εικόνων και το 1904 ξεκίνησε να κτίζει τη μονή της Αγίας Τριάδας (ο μικρός ναός, όχι ο μεταγενέστερος μεγάλος που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νεκτάριο). Σε αυτό τον ναό είχε (και προφανώς θυμιάτιζε όποτε λειτουργούσε) την εικόνα του Σύνθρονου.

-Στην Παναγία του Κουρσκ προστέθηκαν ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα λίγο μετά τη "σύνοδο" του 1666 (https://www.matia.gr/pisth/panagia-toy-koyrsk.html)

-Ο Άγιος Ιωάννης ο Μαξίμοβιτς κοιμήθηκε προσευχόμενος μπροστά στην εικόνα της Παναγίας του Κούρσκ.

https://orthodoxia.online/orthodoxia/o-agios-ioannis-maximovits-koimithike-prosefchomenos-enopion-tis-thavmatourgou-eikonos-tis-panagias-tou-koursk/ 

https://megalipanagiathivon.gr/2023/07/02/%CE%B1%CE%B3-%CE%B9%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%BC%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%84%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF/

Όπως ίσως έχετε ακούσει, ακριβώς αυτή η εικόνα έσωσε τη ζωή του μικρού Πρόχορου, μετέπειτα Αγίου Σεραφείμ Σάρωφ.

-Τόσο η Παναγιά του Κουρσκ, όσο και η Αγία Τριάδα στις Σέρρες, είναι εικόνες με πάρα πολλά καταγεγραμμένα θαύματα.( https://www.matia.gr/pisth/moni-agias-triados-toympa-serres.html)

- Ο Φώτης Κόντογλου (όπως ο μοναχός Διονύσιος εκ Φούρνων) έγραψε βιβλίο με οδηγίες για αγιογράφους Και στα δύο βιβλία περιγράφεται ο τύπος του σύνθρονου και μάλιστα σώζονται τουλάχιστον δύο τέτοιες αγιογραφίες του Κόντογλου.

---------------------------------------------------------------------------------

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης για την εικόνα του Συνθρόνου

Ένα από τα επιχειρήματα  αυτών που αμφισβητούν την «ορθοδοξία» του Πηδαλίου είναι και η εικόνα του Συνθρόνου της Αγίας Τριάδος, την οποία αποδέχεται ο Άγιος Νικόδημος σε ερμηνευτική σημείωση  για την Ζ Οικουμενική Σύνοδο που υπάρχει στην σελίδα 183 της έκδοσης της Λειψίας. Εκεί γράφονται τα εξής:

««Πρέπει να σημειώσωμεν, ότι επειδή  η παρούσα Σύνοδος εις την επιστολήν οπού εστάλη προς την  Αλεξανδρέων Εκκλησίαν, μακαρίζει εκείνους οπού ηξεύρουν και  αποδέχονται, επομένως δε και εικονίζουν και τιμώσι τας οράσεις  των Προφητών, καθώς αυτός ο Θεός εσχημάτισε ταύτας και  ετύπωνεν εις το ηγεμονικόν αυτών, ΑΝΑΘΕΜΑΤΙΖΕΙ δε εξ   εναντίας εκείνους,  οπού δεν δέχονται τας εικονογραφίας των  τοιούτων οράσεων προ της σαρκώσεως του Θεού Λόγου (σελ. 905  του Β΄ τόμου).

Συμπεραίνεται, ότι και ο άναρχος Πατήρ πρέπει να ζωγραφίζεται  καθώς εφάνη εις τον Προφήτην Δανιήλ ως παλαιός ημερών. Ει δε  και ο Πάπας Γρηγόριος... λέγει ότι δεν ιστορούμεν τον Πατέρα του  Κυρίου Ιησού Χριστού˙ αλλά τούτο λέγει όχι απλώς, αλλ’ ότι δεν  εζωγραφούμεν αυτόν κατά την Θείαν Φύσιν˙ επειδή αδύνατον  φησίν, είναι ιστορήσαι  και ζωγραφήσαι φύσιν Θεού. Όπερ ποιεί και  η παρούσα σύνοδος, και πάσα η Καθολική Εκκλησία, και όχι ότι δεν  εζωγραφούμεν αυτόν ως εφάνη εις τον Προφήτην˙ ει γαρ μη  ζωγραφούμεν αυτόν ολοτελώς, διατί να ζωγραφώμεν τόσον τον  Πατέρα όσον και το Πνεύμα το Άγιον εν είδει Αγγέλων, ανδρών  νέων, καθώς εφάνησαν εις τον Αβραάμ, έπειτα και αν θετέον, ο  Γρηγόριος λέγη τούτο, αλλ’ η γνώμη μιάς πολυανθρώπου και  Οικουμενικής Συνόδου προτιμάται περισσότερον από της γνώμης  του ένός» .

ΣΧΟΛΙΟ. Η εικονογράφηση  του Θεού δεν δίνει σχήμα στην αόρατη  φύση  του.

Βλέπομε  εδώ ξεκάθαρα τον άγιο  Νικόδημο  να  θεωρεί ως γνώμη της Ζ΄ Συνόδου την δυνατότητα ιστορήσεως του  Θεού Πατρός, όχι όμως «κατά την Φύσιν». Και σε άλλο σημείο   επίσης ο αυτός Άγιος  τονίζει τα εξής:  «Εκείνο δε οπού λέγει η  Ιερά Σάλπιγξ (εγκωμίω εις τους τρεις Ιεράρχ.) ότι δεν πρέπει να  ζωγραφίζεται ο Πατήρ, κατά την δ.΄ και ε΄. και στ΄. πράξιν της Ζ΄  Συνόδου, ημείς ερευνητικώς τας πράξεις ταύτας αναγνόντες,  ουδέν τοιούτον εύρομεν, ειμή μόνον ότι η φύσις της Αγίας Τριάδος  ως ανείδεος και αόρατος, ουκ εικονίζεται»

Ο ΠΑΛΑΙΟΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΔΑΝΙΗΛ

Χρήστος Σαλταούρας

«εθεώρουν έως ότου οι θρόνοι ετέθησαν, και παλαιός ημερών εκάθητο, και το ένδυμα αυτού λευκόνωσεί χιών, και η θριξ της κεφαλής αυτού ωσεί έριον καθαρόν, ο θρόνος αυτού φλοξ πυρός, οιτροχοί αυτού πυρ φλέγον·  ποταμός πυρός είλκεν έμπροσθεν αυτού· χίλιαι χιλιάδες ελειτούργου  ναυτώ, και μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αυτώ· κριτήριον εκάθισε, και βίβλοι ηνεώχθησαν……και ιδούμετά των νεφελών του ουρανού ως υιός ανθρώπου ερχόμενος ην και έως του παλαιού των  ημερών έφθασε και ενώπιον αυτού προσηνέχθη.  και αυτώ εδόθη η αρχή και η τιμή και η βασιλεία, και πάντες οι λαοί, φυλαί, γλώσσαι αυτώ δουλεύσουσιν· η εξουσία αυτού εξουσία αιώνιος, ήτις ου παρελεύσεται, και η βασιλεία αυτού ου διαφθαρήσεται» Δανιήλ 7: 9-14.

Το θέμα του οράματος του προφήτου Δανιήλ είναι ένα  ακανθώδες ζήτημα ανάμεσα στους ερμηνευτές.

 Ορισμένοι διδάσκουν ότι ο Παλαιός των Ημερών του Δανιήλ είναι ο Υιός κατά την θεία αυτού φύση και ο ερχόμενος προς αυτόν Υιός ανθρώπου είναι πάλι ο Υιός κατά την ανθρώπινη αυτού φύση !!!

Από την άλλη μεριά, άλλοι ερμηνευτές διδάσκουν ορθώς ότι ο Παλαιός των Ημερών του Δανιήλ είναι το πρώτο πρόσωπο της Τριάδος – ο Θεός Πατήρ και ο ερχόμενος προς αυτόν Υιός ανθρώπου είναι ο Χριστός.

Οι ακολουθούντες την άποψη ότι ο Παλαιός των Ημερών του Δανιήλ είναι ο Υιός προσάγουν τα εξής επιχειρήματα :

–          Ο Πατήρ είναι αόρατος δεν μπορεί να τον δεί κανείς.

–          Το να παρίσταται ο Πατήρ ως Παλαιός των Ημερών και ο Υιός ως νεότερος στην ηλικία, αποτελεί Αρειανίζουσα απεικόνιση, η οποία οδηγεί τον νου να υποθέσει ότι αφού ο Πατήρ είναι γέρος και ο Υιός νέος, τότε υπήρχε εποχή που ο Πατήρ ήταν μόνος του χωρίς τον Υιό!

–          Η Αγία Γραφή δηλώνει ξεκάθαρα ότι ο Παλαιός των Ημερών είναι ο Υιός : «Και εκεί επέστρεψα βλέπειν την φωνήν ήτις ελάλει μετ' εμού· και επιστρέψας είδον επτά λυχνίας χρυσάς,  και εν μέσω των επτά λυχνιών όμοιον υιώ ανθρώπου, ενδεδυμένον ποδήρη και περιεζωσμένον προς τοις μαστοίς ζώνην χρυσήν· η δε κεφαλή αυτού και αι τρίχες λευκαί ως έριον λευκόν, ως χιών, και οι οφθαλμοί αυτού ως φλοξ πυρός,  και οι πόδες αυτού όμοιοι χαλκολιβάνω, ως εν καμίνω πεπυρωμένοι, και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών» Αποκάλυψη 1: 12-15. – « Και τω αγγέλω της εν Θυατείροις εκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ο υιός του Θεού, ο έχων τους οφθαλμούς αυτού ως φλόγα πυρός, και οι πόδες αυτού όμοιοι χαλκολιβάνω» Αποκάλυψη 2: 18.

–          Η υμνολογία της Εκκλησίας παρουσιάζει τον Ιησού Χριστό ως Παλαιό των ημερών : «Νηπιάζει δι’ εμέ ο Παλαιός των Ημερών» (Κάθισμα όρθρου υπαπαντής).

–          Οι Πατέρες της Εκκλησίας λέγουν ότι ο Παλαιός των Ημερών είναι ο Χριστός : «Ο Παλαιός των Ημερών παιδίον γέγονε» – Μέγας  Αθανάσιος. (ΒΕΠ 36, 225.20).

Τι απαντούμε σε αυτά ;   Ιδού τι απαντούμε :

– Το ότι ο Πατήρ είναι αόρατος δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να φανερωθεί με κάποιο σχήμα και να εικονιστεί. Και το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός αόρατος αλλά έγινε ορατό χωρίς να σαρκωθεί και εικονίζεται επίσης. Δεν είναι κατώτερος ο Πατήρ από το Άγιο Πνεύμα.

– Η προφητεία του Δανιήλ αναφέρει σαφώς ότι «ὡς υἱὸς ἀνθρώπου ἐρχόμενος ἦν καὶ ἕως τοῦ παλαιοῦ τῶν ἡμερῶν ἔφθασε καὶ ἐνώπιον αὐτοῦ προσηνέχθη». Το όραμα παρουσιάζει ΔΥΟ πρόσωπα. Δεν μπορεί και τα δύο αυτά πρόσωπα να είναι ο Ιησούς !!! Μία τέτοια άποψη είναι σαφώς Νεστοριανίζουσα ! Ο αιρετικός Νεστόριος υποστήριζε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι δύο πρόσωπα. Δεν είναι λοιπόν Αρειανίζουσα η απεικόνιση του Πατρός ως Παλαιού των Ημερών……είναι μάλλον Νεστοριανίζουσα η ερμηνεία του Ιησού Χριστού ως δύο προσώπων ταυτόχρονα !!! Είναι παράλογο να δεχθεί κανείς ότι σε ένα όραμα παρουσιάζεται ένα πρόσωπο ως δύο πρόσωπα …!

Στην πραγματικότητα ο Προφήτης Δανιήλ βλέπει σε όραμα την συνέχεια της σκηνής της Ανάληψης του Κυρίου Ιησού Χριστού : « καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸνἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν.  καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν πορευομένου αὐτοῦ» Πράξεις 1: 9-10 / «καὶ ἰδοὺ μετὰ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ ὡς υἱὸς ἀνθρώπου ἐρχόμενος ἦν καὶ ἕως τοῦ παλαιοῦ τῶν ἡμερῶν ἔφθασε» Δανιήλ 7: 13.

Η εμφάνιση του Πατρός ως Παλαιού των Ημερών δεν σηματοδοτεί Αρειανισμό όπως μωρολογούν ορισμένοι. Με αυτήν την λογική θα μπορούσαμε να κατηγορήσουμε και το εδάφιο «ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε» (Ψαλμός 109:3 κατά τους Εβδομήκοντα) ως δήθεν Αρειανικό ! Μη γένοιτο !

Η εμφάνιση του Πατρός ως Παλαιού των Ημερών στον Δανιήλ δείχνει την αιωνιότητα αυτού. Ομοίως η εμφάνιση του Υιού ως Παλαιού των Ημερών στην Αποκάλυψη του Ιωάννη δείχνει το ίδιο ακριβώς πράγμα.

Το ότι στην Αποκάλυψη παρουσιάζεται ο Υιός ως Παλαιός των Ημερών αυτό δεν σημαίνει ότι ο Πατήρ δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως Παλαιός των Ημερών στον Δανιήλ. Στην Γραφή και ο Υιός και ο Πατήρ παρουσιάζονται ως Γιαχβέ, Αδωνάϊ, Σαβαώθ, Κύριος, Θεός.

Για παράδειγμα ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ταυτίζει τον Γιαχβέ Σαβαώθ που είδε σε όραμα ο Ησαϊας με τον Ιησού Χριστό, ενώ ο Απόστολος Παύλος ταυτίζει τον Γιαχβέ Σαβαώθ που είδε στο εν λόγω  όραμα ο Ησαϊας με το Άγιο Πνεύμα !

(Ησ. 6: 1-10/Ιωάνν. 12: 35–43/Πράξ. 28: 25–27).

Και τα Τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος έχουν τα πάντα κοινά γιατί είναι Ομοούσια και αχώριστα. Η μόνη διαφορά που έχουν είναι ότι ο Πατήρ είναι Αγέννητος, ο Υιός είναι Γεννητός και το Άγιον Πνεύμα είναι Εκπορευτόν.

Οι θιασώτες της Νεστοριανίζουσας άποψης ότι στο όραμα του Δανιήλ και τα δύο πρόσωπα που εμφανίζονται είναι ο Ιησούς Χριστός, προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα με το εξής σόφισμα : Ισχυρίζονται ότι στο όραμα παρουσιάζεται η ανθρώπινη φύση του Ιησού (ως Υιός ανθρώπου), η οποία φτάνει στο ύψος της θείας αυτού φύσης η οποία παρουσιάζεται ως Παλαιός των Ημερών ! Εκτός από τα ανωτέρω αναιρετικά αυτής της άποψης που αναφέραμε θα προσθέσουμε και ένα ακόμη στοιχείο.

«και ιδού μετά των νεφελών του ουρανού ως υιός ανθρώπου ερχόμενος ην και έως του παλαιού των ημερών έφθασε και ενώπιον αυτού προσηνέχθη.  και αυτώ εδόθη η αρχή και η τιμή και η βασιλεία, και πάντες οι λαοί, φυλαί, γλώσσαι αυτώ δουλεύσουσιν· η εξουσία αυτού εξουσία αιώνιος, ήτις ου παρελεύσεται, και η βασιλεία αυτού ου διαφθαρήσεται» Δανιήλ 7: 13-14

Σύμφωνα με το προφητικό όραμα ο Υιός ανθρώπου λαμβάνει Βασιλεία η οποία δεν τελειώνει, είναι αιώνια – «ἡ ἐξουσία αὐτοῦ ἐξουσία αἰώνιος, ἥτις οὐ παρελεύσεται». Αυτό όμως δεν αφορά τον Ιησού Χριστό ως άνθρωπο αλλά ως Θεό ! Άρα ο Υιός ανθρώπου του Δανιήλ είναι ο Θεάνθρωπος Ιησούς και όχι μόνο η ανθρώπινη αυτού φύση όπως λέγουν οι διάφοροι διαστρεβλωτές. Συνεπώς αφού ο Υιός του ανθρώπου είναι ο Θεάνθρωπος Ιησούς, ο Παλαιός των Ημερών στο εν λόγω όραμα είναι ο Πατήρ και όχι η θεία φύση του Υιού !

Ο Ιησούς Χριστός ως Θεός είναι αιώνιος Βασιλέας δεν έχει τέλος η Βασιλεία του – «της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος» Λουκάς 1:33.

Ο Ιησούς Χριστός ως άνθρωπος θα παραδώσει την Βασιλεία του στον Πατέρα – « είτα το τέλος, όταν παραδώ την βασιλείαν τω Θεώ και πατρί, όταν καταργήση πάσαν αρχήν και πάσαν εξουσίαν και δύναμιν.  δεί γαρ αυτόν βασιλεύειν άχρις ου αν θη πάντας τους εχθρούς υπό τους πόδας αυτού.  έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος·  πάντα γαρ υπέταξεν υπό τους πόδας αυτού. όταν δε είπη ότι πάντα υποτέτακται, δήλον ότι εκτός του υποτάξαντος αυτώ τα πάντα.  όταν δε υποταγή αυτώ τα πάντα, τότε και αυτός ο υιός υποταγήσεται τω υποτάξαντι αυτώ τα πάντα, ίνα η ο Θεός τα πάντα εν πάσιν» Α Κορινθίους 15: 24-28.

Αυτοί λοιπόν που λέγουν ότι ο Υιός ανθρώπου του  οράματος του Δανιήλ, είναι μόνο η ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού, αντιβαίνουν στην διδασκαλία της Γραφής ότι ο Ιησούς ως άνθρωπος θα παραδώσει την Βασιλεία στον  Θεό Πατέρα. Ο Υιός ανθρώπου του Δανιήλ είναι ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστος που ως άνθρωπος λαμβάνει Βασιλεία «καὶ αὐτῷ ἐδόθη ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ βασιλεία» και ως Θεός η Βασιλεία αυτού «οὐ παρελεύσεται». Διότι ο Χριστός ως άνθρωπος θα παραδώσει την Βασιλεία του – «παραδῷ τὴν βασιλείαν τῷ Θεῷ καὶ πατρί». Σαφή και ξεκάθαρα πράγματα .

-Ο Άγιος Επιφάνιος λέγει : «Καί ὡς ὁ Δανιήλ, εἶδεν τόν Παλαιόν τῶν ἡμερῶν, τοῦτο ὀπτασία τοῦ ΠΑΤΡΟΣ». (Αγίου Επιφανίου).

-Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει  για το εν λόγω όραμα του Προφήτου Δανιήλ : «Πατέρα καί Υἱόν οὗτος καί πρῶτος καί μόνος ὁρᾶ, ὡς ἐν ὂψει»( Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, P.G. 56, 233).

-Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων λέγει για το ίδιο όραμα : « Έρχεται προς τον Πατέρα κατά την Γραφήν την αγίως αναγνωσθείσαν, ο Υιός του ανθρώπου επί των νεφελών του ουρανού, ποταμού πυρός έλκοντος,…Και ο μεν Πατήρ καθέζεται, έχων το ένδυμα αυτού λευκόν ωσεί χιών, και την τρίχα της κεφαλής ως έριον καθαρόν» (Κυρίλλου τα σωζόμενα, Τόμος 2 σελ.177 έκδοσις Ιεροσολύμων 1868, Migne 33 σελ. 900, Ε.Π.Ε Τόμος 2 σελ. 150).

– Η υμνολογία της Εκκλησίας λέγει : «Μυείται της μιας Κυριότητος Δανιήλ, Χριστόν κριτήν θεασάμενος προς τον Πατέρα ιόντα και Πνεύμα το προφαίνον την όρασιν» (Τριαδικός Κανόνας Μεσονυκτικού, ήχος πλάγιος ά).

Αξιοπρόσεκτα όμως είναι και τα παρακάτω:

Υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες των Αγίων Πατέρων που ξεκάθαρα μας διδάσκουν πως δεν ονομάζετε μόνον ο Υιός ¨Παλαιός των Ημερών " αλλά και ο Πατήρ.

Ο όρος «Παλαιός των Ημερών" είναι κοινός για τα τρία θεικά Πρόσωπα.

• «Και εν Πνεύμα Άγιον.... εν ω φανερούται Θεός ο ΠΑΤΗΡ, ο επί πάντων και εν πάσι» (Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, P.G. 46, 912D-913Α).

• «Οίδαμεν ούν, ότι ούτε Θεού, ούτε ψυχής, ούτε δαίμονος δυνατόν θεα θήναι φύσιν, αλλ᾽ εν ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩ τινί θεωρούν ται ταύτα, της Θείας Προνοίας ΤΥΠΟΥΣ και ΣΧΗΜΑΤΑ περιτιθείσης ηδύναντο.... Και ως ο Δανιήλ, είδεν τον ΠΑΛΑΙΟΝ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ· τούτο ΟΠΤΑΣΙΑ του ΠΑΤΡΟΣ» (Άγιος Επιφάνιος, P.G. 42, 877B-C).

• «ΠΑΤΕΡΑ και Υιόν ούτος και πρώτος και μόνος ορά ως εν όψει» (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, Ε.Π.Ε. 8, σελ. 642, & P.G. 56, 233).

Συμφωνούν επ᾽ αυτώ και οι Άγιοι Αθανάσιος (Προς Αντί οχον, Β.Ε.Π.Ε.Σ. 35, σελ. 121), και Γρηγόριος ο Παλαμάς (Ε.Π.Ε. 9, σελ. 391), ότι εις το όραμα του Προφή του Δανιήλ ΩΦΘΗ Ο ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ. Και η υμνολογία της Εκκλησίας, ομοί ως: «Μυείται της Μιάς Κυριότητος το Τριφαές ο Δανιήλ, ΧΡΙΣΤΟΝ Κριτήν θεασάμενος προς τον ΠΑΤΕΡΑ ιόντα, και ΠΝΕΥΜΑ το προφαίνον την όρασιν» (Παρακλητική, Ήχος Πλ. Α/ Κυριακή, Τριαδικός Κανών, Ωδή Δ/)

¨Άραγε, ΠΑΛΑΙΟΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΏΝ ΟΝΟΜΆΖΕΤΕ Ο ΠΑΤΉΡ ΚΑΙ Ο ΥΙΟΣ και ΌΧΙ ΜΌΝΟΝ ΤΟ ΈΝΑ ΠΡΌΣΩΠΟ ΤΗ Σ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ (πηγή. Αγιογραφικές μελέτες).

Συνεχιζεται…..