Ομολογία

ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ


1. Περιορισμένη ἡ ἀνθρώπινη μνήμη Η μνήμη τῶν ἀνθρώπων εἶναι πολύ περιορισμένη. Καί πολύ ἐκλεκτική. Θυμόμαστε λεπτομέρειες καί γεγονότα πού δέν ἔχουν καμία ἀξία, ἐνῶ συμβάντα παγκοσμίας σημασίας τά ἀφήνουμε στό καλάθι τῆς Λήθης. Εἶναι πιό σπουδαῖο τά ποιά ροῦχα φοροῦσε ἡ τάδε τραγουδίστρια ἤ ἠθοποιός, ποιά ὁμάδα κέρδισε τήν τάδε χρονιά, τί ἀταξίες ἔκανε ὁ τάδε ὑπουργός ἤ βουλευτής, ἀλλά ἄν τούς ρωτήσεις ποιά ἦταν τά ὄντως σημαντικότερα πρόσφατα γεγονότα, τότε “ἀρχίζουν καί τά μασάνε”, πέφτουν σέ ἀδιέξοδο. Καί δέν ἀναφέρομαι μόνο στίς ἐκπομπές τῶν τηλεοπτικῶν σταθμῶν, ἀλλά καί στό πλῆθος τῶν ἐφημερίδων. Φαινόμενο φυσικό ἐάν ἔχουμε ὑπόψη μας τό γεγονός ὅτι τά ἴδια πρόσωπα κατέχουν τούς σταθμούς καί τίς ἐφημερίδες καί σχεδόν ἴδιοι πάντοτε δημοσιογράφοι γράφουν τίς εἰδήσεις στίς ἐφημερίδες καί τίς παρουσιάζουν κατόπιν στίς ὀθόνες.

Καί ὑπάρχει κάτι ἀκόμη πιό γελοῖο. Νά “φτιάξουν” φανταστική “εἴδηση” σέ κάποια ἐφημερίδα καί ἔπειτα νά μᾶς ἐκθέσουν ὡς εἴδηση αὐτά πού γράφει ἡ “ἔγκυρη” ἐκείνη “ἐφημερίδα.” Ἀλλά ὁ σκοπός τίς σημερινῆς παρέμβασής μου δέν εἶναι νά κατακρίνω τούς δημοσιογράφους. Μά ἁπλῶς νά βγάλω ἀπό τό καλάθι τῆς Λήθης κάποια γεγονότα σχετιζόμενα μέ τά αἱματηρά Χριστούγεννα τοῦ ἔτους 1989 στήν Ρουμανία. Διότι γιά τά γεγονότα αὐτά, πού ἄλλαξαν τόν ροῦν τῆς νέας ἱστορίας τῆς Ρουμανίας λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι πού τά ἐνθυμοῦνται. Τά δέ παιδιά πού γεννήθηκαν τότε καί σήμερα εἶναι εἴκοσι δύο ἐτῶν, ἀλλά καί ἐκεῖνα πού εἶναι ὀκτώ ἐννέα χρόνια μεγαλύτερα, λίγα ἤ σχεδόν τίποτα δέν ξέρουν γιά τά γεγονότα πού διαδραματίσθηκαν τότε καί οὔτε ἀποδέχονται τούς μύθους τῶν γερόντων. Καί γρήγορα παραμυθιάζονται ἀπό ὁρισμένους πολιτικούς καί ἐφημερίδες. Νά ἀρχίσουμε ὅμως χαρούμενα!

2. Ἕνα προφητικό ὄνειρο

Ἡ ἱστορία πού θέλω νά σᾶς διηγηθῶ ἄρχισε περίπου τό 1978. Τότε, στήν Ρουμανία ὁ πρόεδρος Τσεαουσέσκου, ἡ οἰκογένεια καί ὁλόκληρο τό σόι του κυβερνοῦσαν βασιλικά τήν Χώρα. Ὁ κόσμος ὑπέφερε οἰκονομικά καί πνευματικά πολύ. Καί ὅταν ὁ κόσμος ὑποφέρει, διασκεδάζει μέ ἀστεία τήν πίκρα του. Δέν βλέπετε ὅτι οἱ ἐπιθεωρήσεις ἀνθίζουν κατά τήν περίοδο πολιτικῆς κακοδιακυβέρνησης ἤ οἰκονομικῆς κατάπτωσης; Καί τό ἀστεῖο λέει ὅτι τήν παραμονή ἐκείνων τῶν Χριστουγέννων, ἡ Ἕλενα Τσεαουσέσκου καί τά τρία παιδιά της κάθονταν στό μπαλκόνι τοῦ βασιλικοῦ παλατιο στό Βουκουρέστι θαυμάζοντας τό πυκνό χιόνι πού ἔπεφτε. (Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, ὅτι δέν μπορῶ νά ἐξηγήσω γιατί ὅλοι οἱ φιλολαϊκοί κομμουνιστές ἐπιμένουν νά ζοῦν σέ βασιλικά παλάτια ἤ σέ παλάτια τοῦ λαοῦ!) Κάποια στιγμή ἡ κόρη τῆς οἰκογενείας λέει: Μαμά, εἶναι παραμονή Χριστουγέννων. Δέν ρίχνουμε στό δρόμο ἕνα πεντοχίλιαρο; Κάποιος Ρουμάνος θά τό βρεῖ καί θά τόν κάνουμε εὐτυχισμένο. «Γιατί νά μή ρίξουμε τότε πέντε χιλιάρικα –πετάγεται ὁ μικρότερος– καί νά κάνουμε πέντε Ρουμάνους εὐτυχισμένους;» «Ἐγώ λέω νά πετάξουμε τότε ἑκατό πενηντάρικα καί θά κάνουμε ἑκατό ἄτομα εὐτυχισμένα»! κρίνει ὁ μεγαλύτερος. «Γιατί νά μή πετάξουμε» –λέει ἡ Ἕλενα μέ τήν σοφία της– «τόν ἴδιο τόν μπαμπά σας καί νά κάνουμε 22.000.000 Ρουμάνους εὐτυχισμένους;»! Αὐτό τό 1978. Ἔνδεκα χρόνια ἀργότερα, παραμονή τῶν Χριστουγέννων, τά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης ἀνακοίνωναν τήν ἐκτέλεση τοῦ ζεύγους Τσεαουσέσκου. Καί ἔτσι ἡ προφητεία ἐκπληρώθηκε!

3. Καταδιώγμενοι στόν … «Παράδεισο»

Ὁ Κομμουνισμός ἐγκαταστάθηκε στήν Ρουμανία στά χρόνια 1945 -1947, ἀπό τίς “ἀπελευθερωτικές” σοβιετικές δυνάμεις. Καί ἡ πρώτη μέριμνα τῶν νέων κυβερνώντων δέν ἦταν ἡ ἀποκατάσταση τῆς ἐρειπωμένης ἀπό τά ἑπτά χρόνια πολέμου χώρας, ἀλλά πῶς νά στερεωθοῦν καλύτερα στήν ἐξουσία. Ἄρχισαν νά πολεμοῦν πρῶτα τόν κόσμο τῶν διανοουμένων, τήν ἰντελιγκέντσια, εἴτε βάλλοντάς τους στίς φυλακές, εἴτε ἀναγκάζοντάς τους νά δεχθοῦν παρά τήν θέλησή τους κάποια μαρξιστική ἀναμόρφωση. Καί ὁ πρῶτος νόμος ἦταν ἡ ὑποχρεωτική σιωπή καί ἡ κολακεία τῶν κυβερνώντων! Στό νέο Παράδεισο δέν ὑπῆρχε τίποτε στραβό, τίποτε μεμπτό. Κανείς δέν μποροῦσε νά δημοσιεύσει κανένα βιβλίο ἤ ἄρθρο σέ περιοδικό τῆς χώρας ἤ τοῦ ἐξωτερικοῦ χωρίς τήν ἔγκριση, τό nihil obstat τῶν ἁρμοδίων κυβερνητικῶν ἐπιτροπῶν. Καμία ἐργασία δέν ἦταν καλή γιά νά δεῖ τό φῶς τῆς δημοσιότητας ἐάν δέν περιελάμβανε καί τίς ἀπόψεις τοῦ Μάρξ, τοῦ Ἔνγκελς καί τοῦ Λένιν (στήν ἀρχή, μέχρι τήν καθαίρεσή του, καί τοῦ “συντρόφου” Στάλιν!) ἐπάνω στό ἐξεταζόμενο θέμα, μολονότι οἱ ἐν λόγῳ ἐκεῖνοι κύριοι πιθανόν δέν ἤξεραν κἄν ὅτι ὑφίσταται ἕνα τέτοιο θέμα. Καί ὅποιος διαφωνοῦσε ἤ τολμοῦσε νά ἀντιδράσει θά συνέχιζε τίς “πανεπιστημιακές μελέτες” του, μέ δίκη ἤ χωρίς κἄν νά δικαστεῖ, σέ κάποια φυλακή. Δέν ὑπάρχει κανείς σχεδόν γνωστός διανοούμενος τῆς περιόδου – ἐκτός τῶν ψευδοκαθοδηγητῶν τοῦ κόμματος– πού νά μήν ἔκανε φυλακή ἀπό 2 μέχρι 15 χρόνια. Καί οἱ ἱερεῖς δέν ἀποτελοῦσαν έξαίρεση.

Ὁ γνωστός θεολόγος π. Δημήτριε Στανιλοάιε μαρτυροῦσε ὅτι τήν ἐποχή πού ὁ ἴδιος ἔμεινε πέντε χρόνια κρατούμενος, βρίσκονταν στίς φυλακές πάνω ἀπό ൫൦൦ἱερεῖς (Ὀρθοδόξοι, Προτεστάντες, Ρωμαιοκαθολικοί, Οὐνίτες κ.λ.π.). Ἡ δεύτερη κατηγορία ἦταν ἡ ἀγροτιά. Τό νέο καθεστώς ἀνάγκαζε τούς χωρικούς νά παραδώσουν τά χωράφια τους καί νά ἐνσωματωθοῦν στούς ἀγροτικούς συνεταιρισμούς, τά γνωστά “κολχόζ.” Ὅσοι ἀντιστάθηκαν βασανίσθηκαν ἤ ἔκαναν γιά πολλά χρόνια γνωριμία μέ τίς φυλακές.
Ὁλόκληρα χωριά καταργήθηκαν καί οἱ ἄνθρωποι ἀναγκάσθηκαν νά μεταναστεύσουν στίς πόλεις καί νά βροῦν ἐργασίες στίς “φάμπρικες”, στά ἐργοστάσια. Ὁ παραμερισμός καί ἡ ἐγκατάλειψη τῆς ἀγροτικῆς οἰκονομίας ἔφερε σιγά σιγά μεγάλες ἐλλείψεις στίς πόλεις καί στά χωριά καί ὁ “Παράδεισος” ἄρχισε νά μετατρέπεται σέ Κόλαση. Ἡ κορύφωση ἔγινε στά τελευταῖα χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Τσεαουσέσκου καί τῆς οἰκογένειάς του. Βλέποντας ὅτι χάνουν ὁποιοδήποτε ἔρεισμα στόν λαό, αὐτοί σχεδόν διπλασίασαν τόν ἀριθμό τῆς ἀστυνομίας καί τῆς μυστικῆς ὑπηρεσίας, ἐνῶ ἀμέτρητο ἔγινε ὁ πλῆθος τῶν πληροφοριοδοτῶν.


4. Τό ποτάμι τῆς ὀργῆς

Ἡ καθημερινή ζωή γινόταν συνεχῶς ὅλο καί πιό δύσκολη, σχεδόν ἀφόρητη. Ἕνα ἀστεῖο τῆς ἐποχῆς ἔλεγε: «Ποιό εἶναι τό ἄκρον ἄωτον τῆς τολμηρότητας; Νά προσκαλέσεις κάποιον νά τοῦ κάνεις τό τραπέζι. Καί τό ἄκρον ἄωτον τῆς ἀναίδειας; Νά δεχθεῖς τήν πρόσκληση αὐτή.» Τοπικές ἀντιδράσεις ὑπῆρχαν κατά διαστήματα, ἀλλά οἱ ἀντιδρῶντες ἐξαφανίζονταν γρήγορα ἀπό τήν καθημερινή ζωή. Ποιός μπορεῖ ὅμως νά σταματήσει τό ποτάμι τῆς ὀργῆς; Στίς 17-18 Δεκεμβρίου 1989 ἄρχισαν οἱ διαδηλώσεις στήν πόλη Τιμισοάρα. Ἀποτέλεσμα; Πάνω ἀπό 20 νεκροί. Τά Μέσα Μαζικῆς παραπληροφόρησης ἀποσιώπησαν τό γεγονός, ὅμως ἡ εἴδηση μεταδόθηκε ὑπογείως σέ ὅλη τήν χώρα. Καί ὅταν μετά ἀπό δύο μέρες ὁ Τσεαουσέσκου ὀργάνωσε τήν δική του ἐκδήλωση στό Βουκουρέστι, οἱ συγκεντρωμένοι ξέσπασαν μέ συνθήματα ἐναντίον του.

Ἀκολούθησαν τά αἱματηρά γεγονότα, κατά τά ὁποῖα ἄοπλα –νεαρά κυρίως ἄτομα–ἀντιμετώπισαν τήν καλά ὁπλισμένη Μυστική Ὑπηρεσία καί τήν φρουράτοῦ προέδρου. Ὁ στρατός πῆρε τό μέρος τῶν πολιτῶν. Ἡ ἐπανάσταση τελικά μέτρησε πάνω ἀπό 2000 νεκρούς, κατά πλειοψηφία νεαρά παιδιά 18-30 ἐτῶν. Ἀλήθεια εἶναι ὅτι οὔτε σήμερα ξέρουμε ποιοί ἦσαν ἐκεῖνοι οἱ τερορίστες‘, οἱ τρομοκράτες, πού πυροβολοῦσαν τούς ἀνθρώπους. Χύθηκε πολύ αἷμα. Πολλοί ἐκμεταλλεύθηκαν τήν κατάσταση καί ἀναρριχήθηκαν στήν ἐξουσία ἤ πλούτισαν ὑπέρμετρα. Κανείς δέν τιμωρήθηκε. Οἱ μάρτυρες τῆς ἐπανάστασης κέρδισαν ἁπλῶς μιά θέση στά νεκροταφεῖα ἤ μιά πενιχρή σύνταξη ἀναπηρίας. Ὄχι, δέν εἶναι στό Πάνθεον τῶν μαρτύρων.
Οἱ ἐκδηλώσεις πού γίνονταν κάθε χρόνο γι’ αὐτούς τώρα ἀραιώνουν καί σιγά σιγά θά ξεχαστοῦν. Προσωπικά αἰσθάνθηκα τήν ἀνάγκη νά γράψω σήμερα τά λόγια αὐτά γιά τήν ἐπανάστασή τους, ὥστε νά μή ξεχαστοῦν οἱ ἡρωϊκές πράξεις τους καί οὔτε ἐκεῖνα τά ματωμένα Χριστούγεννα. Κάποιος ἐρωτήθηκε κάποτε: «Τί σημαίνει “ἐπανάσταση”; Καί ἀπάντησε: Ἕνας πόλεμος ἀνάμεσα στούς καλούς καί στούς κακούς»! Σήμερα, 22 χρόνια μετά τήν ἐπανάσταση, ἐκεῖνοι καί ἐγώ ἀναρωτιόμαστε ἀκόμη: Θά μάθουμε, ἄραγε, ποτέ, ποιοί εἶναι τελικά “οἱ καλοί”;
π . Ἠλίας Φρατσέας