Ομολογία

Ὁ ναυαγός... ἐμψυχωτής; (β)

του μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος κ. ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

Τό ἰδιότυπο προφίλ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου μας Ἱερώνυμου, μέ τίς ἀναπάντεχες μεταμορφώσεις του καί μέ τίς δανεικές ἤ ὑποβολιμιαῖες ἀνακοινώσεις του, προκαλεῖ θάμβος εὐρεσιτεχνίας στούς «περί αὐτόν κόλακες» καί σκοτασμόν ἀπόγνωσης στούς ἀποστασιοποιημένους, «μετ᾿ ἐπιστήμης καί ἀμεροληψίας», μελετητές καί ἀναλυτές τῶν ἡγετικῶν ὀλισθημάτων του. Βαρύς καί ἀσήκωτος στήν ὄψη, ἄφωνος καί ἄπραγος στήν πνευματική ἔπαλξή του, δέν πείθει πώς ἀτενίζει, μέ θαρρετό βλέμμα, τό ἀνοιχτό γήπεδο τῆς λαϊκῆς ἀπογοήτευσης. Ἁπλά, μέσα στή σκοτεινιά του, ἀναζυμώνει τίς φοβίες του καί προσπαθεῖ, μέ ἄτυπες, δανεικές φωτοβολίδες, νά μοιράσει ἐλπίδες καί νά παρουσιάσει ἀνοιχτούς τούς ὁρίζοντες τῆς δράσης του γιά τήν ἐνδυνάμωση τοῦ φρονήματος τοῦ λαοῦ.

Πρόσφατα, μετά ἀπό πολλούς δυσμενεῖς σχολιασμούς τῆς «ἀφωνίας» του καί τῆς «ἀπραξίας» του, θεώρησε χρέος του νά ἐμφανιστεῖ σέ κάποιες-τίς πιό γνώριμες καί τίς πιό φιλόφρονες στό πρόσωπό του-δημοσιογραφικές ἐξέδρες καί, ἀποκρούοντας χαλαρά τίς ἀπανωτές τολμηρές ἐπικρίσεις, νά δηλώσει θαρρετός ἀγωνιστής καί ἡγέτης ἀποφασισμένος νά σταθεῖ πλάϊ στόν καταπονημένο λαό, δείχνοντάς του τή φωτεινή ἀκτίνα τῆς ἐλπίδας καί ἐμψυχώνοντάς τον στήν καθημερινή, σκληρή του πάλη.

***

Στίς 25 Ὀκτωβρίου τῆς χρονιᾶς πού ἔκλεισε, παραχώρησε συνέντευξη στό δημοσιογράφο κ. Σωτήρη Σταθόπουλο. Ὅπως θά τό περίμενε κανείς, τό ἐρέθισμα τῆς συνέντευξής του ἦταν ἡ καταιγιστική οἰκονομική κρίση, πού ἔφερε τά ἄνω κάτω στήν ἀγαπημένη μας πατρίδα καί μᾶς ἔκανε νά προσδοκοῦμε, μέ μάτι θολό καί μέ καρδιά σφιγμένη, τήν ἀνατολή τῆς ἑπόμενης μέρας.

Ἡ πρώτη ἐρώτηση, πού τοῦ ὑποβλήθηκε, τόν ἔφερε στήν καυτή πραγματικότητα καί χτύπησε τό καμπανάκι τῶν εὐθυνῶν του: «Μακαριότατε, ποιά εἶναι ἡ θέση σας ἀπέναντι στήν κρίση; Πῶς θά πρέπει νά ἀντιδράσει ἡ Ἐκκλησία;»
Παρακολουθεῖστε τήν ἀπόκριση:
«Σήμερα, σέ μιά κρίση σάν τή δική μας, ἄν δέν δώσουμε ψυχή στόν Ἕλληνα, ἄν δέν δώσουμε δύναμη ἐσωτερική καί ἄν δέν καλλιεργήσουμε τά γράμματα καί τήν ἑλληνική παιδεία, ἀλλά τήν ἰσοπεδώσουμε, δέν θά ὑπάρχει ἐπιστροφή. Θά εἶναι πολύ δύσκολα τά πράγματα. Ὁ ἀγώνας μου, λοιπόν, εἶναι νά ἐμψυχώσω τόν λαό, προκειμένου νά κρατήσει ὅσο μπορεῖ μέσα σέ αὐτή τήν κρίση τήν ὁμόνοια καί τήν ἑνότητα».

Σᾶς προσκαλῶ νά ξαναδιαβάσουμε μέ κριτικό μάτι τήν πρώτη παράγραφο αὐτοῦ τοῦ τμήματος τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς συνέντευξης.
1. Τό τρίπτυχο τῶν ἀναγκαίων παροχῶν πρός τόν Ἕλληνα, πού βασανίζεται καί ἐξουθενώνεται μέσα στό καμίνι τῆς μεγάλης κρίσης, τό προσδιορίζει ὁ κ. Ἱερώνυμος μέ τήν ὑπογράμμιση τριῶν στοιχείων. α) Νά δώσουμε στόν Ἕλληνα ψυχή. β) Νά τοῦ δώσουμε δύναμη ἐσωτερική. Καί γ) Νά καλλιεργήσουμε τά γράμματα καί τήν ἑλληνική παιδεία.
Εἶναι προφανές, ὅτι ἡ ἀσάφεια διατρέχει καί στίς τρεῖς ἐπισημάνσεις του καί τίς ἀποδεικνύει ἀτελέσφορες.

Ὁ ἡγέτης, πού παραχωρεῖ τή συνέντευξή του, δέν εἶναι τυχαῖο πρόσωπο. Εἶναι ὁ προκαθήμενος τῆς τοπικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Εἶναι ὁ ὑπεύθυνος διακομιστής στήν τραγική ἐπικαιρότητα τῶν θεϊκῶν μηνυμάτων, πού θησαυρίστηκαν στήν Καινή μας Διαθήκη. Εἶναι ὁ θεσμικός καί χαρισματικός συνεχιστής τῆς ἔμπονης, ἀλλά καί δυναμικῆς διακονίας τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, πού ἀνακαίνισε τήν οἰκουμένη καί ἀνάδειξε τά ὁράματα τοῦ νέου κόσμου καί τούς παράγοντες τῆς κοινωνικῆς ἁρμονίας, τήν ἀγάπη καί τήν ἀδελφική κατανόηση. Εἶναι ὁ μαθητής καί διάδοχος τῶν ἐξαγιασμένων ἁγίων Πατέρων μας, πού χειραγώγησαν τήν τότε οἰκουμένη στήν ἑνότητα τῆς πίστης καί στήν κοινωνία τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Μέ τό φόρτο αὐτῆς τῆς κληρονομιᾶς καί αὐτῆς τῆς εὐθύνης, θά περίμενε κανείς νά ἀκούσει ἀπό τό στόμα τοῦ Προκαθημένου μας, λόγια μεστά Χάριτος καί κρίσεις, πού νά διαφωτίζουν τό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα καί νά τό χειραγωγοῦν στήν πίστη, στήν ὑπέρβαση τῶν μικροτήτων καί τῶν δολοπλοκιῶν, στή γνήσια, ἐνσυνείδητη καί ἀξιοπρεπή ἀγωνιστικότητα, στόν κοινό μόχθο καί στίς κοινές θυσίες.
Δυστυχῶς, τίποτε ἀπό αὐτά δέν ἐνσωμάτωσε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος στή συνέντευξή του.

Δήλωσε, ὅτι πρέπει νά δώσουμε στόν Ἕλληνα ψυχή. Δηλαδή; Νά τοῦ προσφέρουμε τί; Ἁπλῶς λόγια θάρρους; Ἐλπίδες φροῦδες, περί ἀναστροφῆς τοῦ κλίματος, σάν αὐτές, πού διατυπώνει καί διασπείρει τό πολιτικό ἤ τό ἰδεολογικό ἀκανθοκήπιο; Ἤ ὑπόμνηση, ὅτι πρέπει νά μοχθήσουμε καί κυριολεκτικά νά θυσιαστοῦμε, καταθέτοντας ἔντιμα τόν ἀνθό σοφῆς ἐμπειρίας, ἀντλημένης ἀπό τό θησαυροφυλάκιο τῶν διδαχῶν καί τοῦ ἔργου τῶν ἁγίων Πατέρων μας, ἱκανῆς νά φωτίσει τίς συνειδήσεις καί νά δρομολογήσει ἀποτελεσματικά τήν ἀγωνιστικότητα στήν ἀνάπλαση τοῦ ἤθους καί στήν ἀναδιοργάνωση τοῦ κοινωνικοῦ ἱστοῦ;
Τό περίεργο εἶναι, ὅτι σ᾿ αὐτό τό ἄνοιγμα τῆς ψυχῆς του πρός τό ταλαιπωρημένο ποίμνιο, ὁ πρῶτος ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας μας, δέν ἀκούμπησε, οὔτε «ἄκρῳ δακτύλῳ», τήν μακρότατη, θετική ἤ ἀρνητική πνευματική καί κοινωνική ἐμπειρία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας. Δέν ἀναφέρθηκε στίς σκληρές περιπέτειες μικρῶν ἤ μεγάλων λαϊκῶν ὁμάδων, πού τίς κατέγραψε ἡ ἱστορική μνήμη. Οὔτε ξεδίπλωσε σέ κοινή ἀναδίφηση καί μελέτη τίς πνευματικές ἀντοχές τῶν ἀδικημένων ἤ τῶν σκλαβωμένων, πού τούς ἔφεραν ἔξω ἀπό τά σκοτάδια τῆς δουλείας καί τῆς ἐκμετάλλευσης.

Στή συνέχεια, ὁ κ. Ἱερώνυμος θυμήθηκε, ἐπιλεκτικά, μιά ἀπό τίς φωτισμένες προσωπικότητες τῆς Τουρκοκρατίας, τόν ἅγιο Γεράσιμο καί τόν παρουσίασε ὡς δεῖγμα γνήσιου ἀσκητή καί ταυτόχρονα δυναμικοῦ μαχητή, πού κατάφερε νά έμπνεύσει θάρρος καί ἀντοχές στούς σκλαβωμένους Ἕλληνες ἀδελφούς του, νά τούς προσφέρει παιδεία καθαρά ἑλληνική καί Χριστιανική, καί νά ἀνοίξει μπροστά τους τό δρόμο γιά τήν ἐλευθερία.

«Πιό μεγάλη κρίση ἀπό ἐκείνη, πού ἦταν στά χρόνια πού ἔζησε ὁ ἅγιος Γεράσιμος δέν ὑπῆρξε. Ἦταν ἡ μεγάλη καταπίεση τῆς σκλαβιᾶς τῆς Τουρκοκρατίας. Μέσα ἐκεῖ γεννιέται ὁ ἅγιος Γεράσιμος καί ἀρκετοί ἄλλοι ἅγιοι ἐκείνου τοῦ αἰώνα, σέ μιά ἐποχή ἐντελῶς σκοτεινή. Αὑτοί ἔγιναν πυρσοί, ἔγιναν οἱ φάροι καί πῆραν πάνω τους ὅλη τήν κρίση τῆς Τουρκοκρατίας. Εἶχαν, ὅμως, δυό ἀρχές. Πρῶτον, τή διδασκαλία πρός τόν λαό καί δεύτερον, τήν ἐπανάσταση μέσα σέ ναούς καί μοναστήρια. Εἶχαν τήν παράσταση τοῦ Σωκράτη, τοῦ Πλουτάρχου, τοῦ Ἀριστοτέλη. Διότι εἶναι ἡ κλασσική μας παιδεία, τά γράμματά μας. Πίστη στό Εὐαγγέλιο, ἀσκητικός ἀγώνας καί τροφοδοσία ἀπό τήν κλασσική ἑλληνική παιδεία. Αὐτοί ἦταν οἱ ἄξονες πού στηρίχτηκαν καί ξεπεράστκε ἡ κρίση».

Ἄν, κατά τήν ἀνάγνωση τῶν παραπάνω ἀποσπασμάτων τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς συνέντευξης, σᾶς γεννηθοῦν ἀπορίες, σχετικές μέ τήν ὀρθή ἤ τή μή ὀρθή σύνταξη τῶν προτάσεων, σᾶς παρακαλῶ νά μή ρωτήσετε ἐμένα. Ὑποβάλλετε τίς ἐρωτήσεις σας κατ᾿ εὐθεῖαν στόν Μακαριότατο, καί ἐκεῖνος, ἀξιοποιώντας τό θησαύρισμα τῶν φιλολογικῶν του σπουδῶν, θά σᾶς διαφωτίσει.

Ἐγώ θά καταθέσω, πρῶτα στόν μακαριότατο καί, μετά, στούς ἀναγνῶστες μου, ἕνα καί μοναδικό ἐρώτημα: Μπορεῖ ὁ σημερινός μας προκαθήμενος νά σταθεῖ στό βάθρο τοῦ ἁγίου Γερασίμου, νά ἐκπέμψει τό ἴδιο σῆμα ἁγιότητας, νά δώσει μήνυμα ζωῆς μέ τό ἴδιο περιεχόμενο καί μέ τήν ἴδια παρρησία, νά μπεῖ μέσα στίς καρδιές τῶν βασανισμένων καί πικραμένων καί νά τίς γλυκάνει, νά γίνει ἐμπνευστής τους καί ὁδηγητής τους σέ μιά ἀγωνιστική πορεία ὑπέρβασης τῶν μικροτήτων καί ἀθλιοτήτων τοῦ «παρόντος αἰῶνος τοῦ ἀπατεῶνος»;

Στό ἐρώτημα αὐτό, ἐγώ δέ βρίσκω ἀπάντηση. Ὑποψιάζομαι, ὅτι καί ὁλόκληρη ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, αὐτή τή χρονική στιγμή, δέν εἶναι σέ θέση νά διατυπώσει ἀπάντηση. Γιατί, ὅλα γύρω της εἶναι τόσο σκοτεινά, πού δέν ἀφήνουν σχισμές, γιά νά αὐγάσει ἡ ἀκτίνα τῆς ἐλπίδας.
Ὁ μόνος, πού ξεθαρρεύει-ἀδικαίωτα ὅμως-εἶναι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος. Προσμετράει καί διατυμπανίζει ἀνύπαρκτα προσόντα του. Δέν μετράει καί δέν ὑπολογίζει τίς ὑπαρκτές ἀδυναμίες του, πού ἀντί γιά τό θρόνο τῆς τιμῆς, τόν ἐνθρονίζουν στό περιθώριο τῆς περιφρόνησης.

***

Στήν ἴδια συνέντευξη συναντᾶμε τήν τολμηρή-θά τήν χαρακτήριζα ὑπεροπτική-αὐτοπροβολή τοῦ κ. Ἱερώνυμου στό βάθρο τοῦ δυναμικοῦ ἡγέτη, τοῦ ἱκανοῦ νά ἐμψυχώσει τόν ἀποθαρρυμένο λαό, νά τοῦ ἐμπνεύσει τήν ὁμόνοια καί τήν ἐνότητα καί, ἀδελφωμένο, νά τόν ὁδηγήσει ἔξω ἀπό τό πλέγμα τῆς οἰκονομικῆς καί τῆς πνευματικῆς κρίσης. Εἶπε στό συνομιλητή του: «Ὁ ἀγώνας μου, λοιπόν, εἶναι νά ἐμψυχώσω τόν λαό, προκειμένου νά κρατήσει ὅσο μπορεῖ μέσα σέ αὐτή τήν κρίση τήν ὁμόνοια καί τήν ἐνότητα. Ἄν δέν μείνουμε ἑνωμένοι μέσα σέ αὐτή τήν κρίση, τή λύση δέν θά τή δώσει κανένας ἄλλος, ἀλλά τό πεζοδρόμιο».
Τό φαντάζεστε; Τό ἀποδέχεστε ὡς κατάθεση γενναίας, ὁριστικῆς ἀπόφασης, ἤ ὡς εὑρηματική ἐξαγγελία ἀσυγκράτητου ὀνειροπόλου;
Ὁ «ἄφωνος» καί «ἄπραγος» Ἱερώνυμος... ἐμψυχωτής τοῦ λαοῦ!!! Ἡ ἐπί τριετία ὁλόκληρη, φιγούρα τοῦ περιθωρίου, σημαιοφόρος ἑνός ἡρωϊκοῦ ἀγώνα καί μιᾶς ἐξόρμησης, γιά ἀλλαγή τοῦ ψυχικοῦ κλίματος τοῦ καταπτοημένου ἑλληνικοῦ λαοῦ καί γιά ἀνάδειξη σέ πρώτη ἐπιλογή καί σέ πρῶτο πολιτιστικό στόχο, τή διατήρηση τῆς ὁμόνοιας καί τῆς ἑνότητας!!!
Ἐκεῖνο, πού δέν τό εἶπε, τό στοιχεῖο, πού δέν τό ἐμπιστεύτηκε στό συνομιλητή του καί-κατά προέκταση-στούς ἀποδέκτες τῆς συνέντευξής του, εἶναι μέ ποιά φόντα καί μέ ποιό τρόπο θά προσελκύσει ὁ «ἐμψυχωτής»(!!!) καί ἀναμορφωτής Ἀρχιεπίσκοπος καί θά κερδίσει τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κλονισμένου καί κατατρομαγμένου λαοῦ καί ποιά πνοή θάρρους, αἰσιοδοξίας καί ἐλπίδας θά ἐμφυσήσει στίς βαριεστημένες καρδιές;

***

Μέ ποιό τρόπο θά ἐνθαρρύνει καί θά ζωογονήσει τίς καταπονημένες ψυχές ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος;
Εἶναι ἀποφασισμένος νά βγεῖ στή δημοσιά καί μέ δυνατό καί πειστικό λόγο νά ἀνοίξει τούς ὀρίζοντες τῆς ἀγάπης καί τῆς ὁμόνοιας; Εἶναι πεισμένος ὅτι, μέ τό δικό του λόγο, μπορεῖ νά φέρει στή σύγχρονη, παγερή κοινωνική ἀτμόσφαιρα τή ζεστασιά τῆς διδαχῆς τοῦ Κυρίου μας; Τό μήνυμα τῆς ἀγαπητικῆς διαδρομῆς καί τῆς μεγάλης Σταυρικῆς Θυσίας τοῦ Θεανθρώπου Λυτρωτή μας; Τήν κατηγορηματική ἐντολή Του γιά ἀγάπη ἀφειδώλευτη σέ φίλους καί σέ ἐχθρούς, χωρίς ἀναστολές καί χωρίς ἐπηρεασμούς ἀπό τίς καθημερινές, κοσμικές μικρότητες; Θά ἐκφραστεῖ μέ τήν ἐκδίπλωση τῆς πειστικῆς Θεολογικῆς καί ἀνθρωπιστικῆς ἐμπειρίας τοῦ Μεγάλου Βασιλείου; Ἤ θά μιλήσει-ἄραγε-μέ τή χαρισματική, συναρπαστική εὐγλωττία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου;
Τά ἐρωτήματα, πού ἀράδιασα παραπάνω, εἶναι καταδικασμένα νά μείνουν δίχως ἀπόκριση. Τό ἡγετικό πρόσωπο, στό ὁποῖο ἀπευθύνονται, κάθεται μεγαλοπρεπῶς στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, δέχεται πολυχρονισμούς, ὑπογράφει διαγγέλματα, διοικητικές πράξεις καί γιορταστικούς εὐφημισμούς, ἀλλά δέν εἶναι ἀσκημένος καί συνηθισμένος «λόγῳ νά καθέλκῃ τόν Λόγον», μέ τό χαρισματικό του λόγο νά κατεβάζει ἀπό τόν Οὐρανό τά θεϊκά προστάγματα, νά διαλέγεται μέ ταπείνωση καί μέ σύνεση, νά μεταφέρει, σεβαστικά, τόν Ἁγιογραφικό πλοῦτο καί τίς Πατερικές ἀναλύσεις στόν ἀνήσυχο, ἀνθρώπινο νοῦ καί στίς παγωμένες καρδιές, νά οἰκοδομεῖ τήν Ἐκκλησία καί νά ἀποδομεῖ τήν πλάνη.
Ὁ κ. Ἱερώνυμος πέρασε τιμητικά, ἀλλά καί σιωπηλά, τήν πόρτα τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς καί θρονιάστηκε στή μεγάλη καρέκλα. Καί ἔμεινε ἄφωνος, ἴσαμε πού ἡ ἀφωνία ἐκτιμήθηκε ὡς τό διακριτικό του χάρισμα, πού θά τόν συνοδέψει στό μεγάλο, ἱστορικό του ταξίδι.

***

Μέ ποιό τρόπο θά ἐμψυχώσει τίς πλατειές ἀνθρώπινες μάζες ὁ Ἀρχιεπίσκοπός μας; Μέ τήν κατάθεση τῆς ἀνύπαρκτης Θεολογικῆς του παραγωγῆς; Μέ τά εὑρήματα τῆς-καθ᾿ ὑπόθεση-ἀδιάλειπτης, λιπαρῆς μελέτης τῶν Ἁγιογραφικῶν πηγῶν καί τῆς κληροδοσίας τῶν σοφῶν δασκάλων τῆς Ἀγιότατης Ἐκκλησίας μας;
Ἕνα τέτοιο ἐνδεχόμενο εἶναι ἀπροσδόκητο. Καί αὐτό, γιατί ὁ κ. Ἱερώνυμος, κατά τή μακρά ἱερατική καί ἀρχιερατική του διακονία, δέ θεώρησε ὑποχρέωσή του νά δαπανήσει δυνάμεις καί χρόνο γιά Θεολογικές μελέτες καί γιά σοβαρή συγγραφική παραγωγή.
Ἕνα μόνο βιβλίο ἔγραψε, ὅταν ἀκόμα ἦταν νέος, στό ὁριοθέσιο τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογίας. Καί αὐτό ἐπικρίθηκε ἀπό τόν εἰδικό καθηγητή τῆς ἕδρας τῆς Ἀρχαιολογίας τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Θεσσαλονίκης, ὅτι εἶναι συμπίλημα κλοπιμαίων κομματιῶν ἀπό δικά του βιβλία.
Ἄλλα συγγράμματά του δέν ἐμφανίστηκαν στίς Θεολογικές βιβλιοθῆκες. Ὁ στοχασμός του ἤ ὁ προβληματισμός του δέν ἐπικάθησε στά φτερά τῆς τυπογραφίας, γιά νά δισκορπιστεῖ καί νά φτάσει στά χέρια τῶν φιλομαθῶν τῆς ἐποχῆς μας.
Πῶς τώρα, νά πιάσει στό χέρι τήν πένα, γιά νά χαράξει γραμμές παρηγοριᾶς καί καθοδήγησης, μηνύματα γνήσιας πατρικῆς ἀγάπης καί ποιμαντικῆς χειραγωγίας;
Πῶς νά συνάξει τούς προβληματισμούς καί τίς ἀγωνίες τῆς εὐρύτατης ἐκκλησιαστικῆς παρεμβολῆς, τίς ἀποτυχίες τῆς νεολαίας καί τίς ἀπογοητεύσεις τῶν γηρατειῶν, νά τἀ νοιώσει ὅλα αὐτά δικά του βἀρη καί νά ἀντλήσει ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς του τό λόγο τῆς καθοδήγησης καί τό δάκρυ τῆς συμπαράστασης;
Ἴσαμε τώρα, οἱ εὐχές καί τά μηνύματα, πού βγαίνουν ἀπό τό ἐπίσημο γραφεῖο του καί διανέμονται σ᾿ ὁλόκληρη τήν ἐπικράτεια, δέν εἶναι παράγωγα τῆς δικῆς του ἐμπειρίας καί τοῦ δικοῦ του κοντυλοφόρου. Ἄλλα πρόσωπα, ἐξαρτημένα ἀπό αὐτόν, γράφουν τά κείμενα καί τά προωθοῦν. Ἀλλά τά κείμενα αὐτά εἶναι ἐντελῶς χαλαρά, ἄσχετα μέ τίς πικρίες καί τίς προσδοκίες τοῦ ποιμνίου καί ἀπρόσφορα γιά τήν ἀλλαγή τοῦ νοσηροῦ κλίματος. Οἱ συντάκτες τους διακοσμοῦν τό λευκό χαρτί μέ ποιητικούς στίχους, μαζεμένους ἀπό δῶ καί ἀπό κεῖ, μέ τήν ἐλπίδα, πώς θά προκαλέσουν ἐντύπωση, θά θερμάνουν τόν ἐνθουσιασμό καί θά ἐμπνεύσουν συστράτευση. Ἀλλά ὁ κόπος ἀποβαίνει μάταιος. Οἱ στίχοι δέν συνταιριάζονται, γιά νά συνθέσουν τό ἄγγελμα, πού καλεῖ τόν πονεμένο λαό σέ πνευματικό ἀγώνα, σέ σύσφιξη τῆς ἀδελφοσύνης καί σέ ὑπέρβαση τῆς ἀρρωστημένης ἐγωπάθειας.
Καί τό κενό ἐξακολουθεῖ νά μένει κενό. Καί ἡ ἀγωνία, ἀντί νά δαμάζεται, διογκοῦται.

***

Μέ ποιό τρόπο καί μέ ποιά θυσία ὁ πρῶτος τῶν Ἐπισκόπων, θά κερδίσει τίς καρδιές τοῦ λαοῦ, θά τίς ἀνασύρει ἀπό τήν ἐνδοστρέφεια καί θά τίς φέρει στόν τόπο τῆς κοινῆς ἄθλησης καί τῆς κοινῆς μετοχῆς στή χαρά καί στόν πόνο;
Θά πετύχει τό στόχο του μέ τό φωτεινό καί τό ὁδηγητικό παράδειγμά του; Μέ τήν προσωπική, ὑποδειγματική ἄσκησή του στόν καθημερινό μόχθο; Μέ τήν ταπεινή, ἀδελφική διασύνδεσή του, μπροστά στήν Τράπεζα τῆς Θείας Εὑχαριστίας μέ τούς συλλλειτουργούς του καί μέ τό σύνολο τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ; Θά ἐμπνεύσει τά πλήθη μέ τήν ἀκτινοβολία τῆς σεμνότητας καί τῆς ἁγιότητας, τή μόνη αὐθεντική πιστοποίηση μιᾶς ἀδιάκοπης ἐξάρτησης ἀπό τήν παράδοση τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν ἐξαγιασμένων Πατέρων μας;

Αὐτό τό πνεῦμα καί αὐτά τά δωρήματα, αὐτή τήν παράδοση καί αὐτό τό παράδειγμα δέν τά λιτανεύει, σήμερα, ὁ προκαθήμενος καί ἡ «γνωστή καί μή ἐξαιρετέα» συντροφιά του. Γνωστές οἰ κακόφημες συντροφιές. Κραυγαλέα τά σκάνδαλα. Ὀξύτατη ἡ διαμαρτυρία. Ἀδύναμη ἡ Συνοδική ἐξουσία νά βάλει φραγμούς καί νά ἐκκαθάρει τήν αὐλή τοῦ Κυρίου.
Πῶς νά μιλήσουν οἱ «ταγοί», οἱ ποιμένες, οἱ «κεκλημένοι» καί «μισθωμένοι» ἀπό τόν Ἕνα, ἀπό τόν ποιμένα τόν καλόν, πού τήν «ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων» (Ἰωάν. ι 11), ὅταν δέν ἐκφράζουν καί δέν ἐπικυρώνουν, μέ τή βιοτή τους, μέ τούς ἀγῶνες τους καί μέ τίς θυσίες τους, τήν ἀποστολικότητά τους; Πῶς νά κηρύξουν «Ἰησοῦν Χριστόν καί τοῦτον ἐσταυρωμένον»; (Α’ Κορινθ. β 2), ὅταν ἡ συνείδησή τους δέ διαθέτει τίς ἀντοχές νά ὁμολογήσει καί νά κηρύξει: «Χριστῷ συνεσταύρωμαι, ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός, ὅ δέ νῦν ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀγαπήσαντός με καί παραδόντος ἑαυτόν ὑπέρ ἐμοῦ»; (Γαλατ. β 20). * * *

Τό ἔλλειμμα ἐνσυνείδητης καί πιστῆς στράτευσης τοῦ σημερινοῦ Προκαθημένου καί τῆς σταμπαρισμένης παρέας του, στήν ἀκτινοβόλο Ἀποστολικότητα, στίς πνευματικές ἀνησυχίες τῶν φωτισμένων Πατέρων μας καί στίς δεσμευτικές διατάξεις τῶν Ἱερῶν Κανόνων, δέν εὐωδώνει τήν πρόθεσή του, (ἀληθινή ἤ πλασματική), νά αὐτοπροβληθεῖ ὡς ἐμψυχωτής τοῦ λαοῦ μας.

Ἡ μόνη δίοδος, πού θά μποροῦσε νά φέρει τόν μακαριότατο Ἱερώνυμο στήν ἀνηφορική κλίμακα τοῦ θάρρους, τῆς εἰλικρίνειας καί τῆς ἀγάπης, εἶναι ἡ μετάνοια. Τά δάκρυα τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου. Ἡ ἔντιμη καί ἀποτελεσματική κατάθεση συντριβῆς ἀπό τόν ἀρχιτελώνη Ζακχαῖο. Ἡ ἀναστροφή τῶν ὁραμάτων καί τῆς συμπεριφορᾶς, πού ἔφερε τόν Αὑγουστῖνο στή σύναξη τῶν ἁγίων.
Θά τολμήσει ὁ ἀδελφός Ἱερώνυμος νά περπατήσει τά ἀνηφορικά σκαλοπάτια καί νά καταθέσει στά πόδια τοῦ Ἀρχιποίμανα Ἰησοῦ Χριστοῦ τή μεγάλη, τήν ἡρωϊκή ἀπόφαση;
Ὅσοι ἀγαποῦμε τήν Ἐκκλησία καί ἐξακολουθοῦμε νά ἀτενίζουμε μέ ἐλπίδες τό πρόσωπό του, προσευχόμαστε νά τό τολμήσει. Νά ἀπαγγιστρωθεῖ, μέ κίνηση ἀποφασιστική, ἀπό τά δίκτυα τῆς ἴντριγκας καί νά ἐγγράψει στή βίβλο τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τό ἁγιοπατερικό μήνυμα τῆς μετάνοιας.