Λόγος Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Πάριου εἰς τὸν Ἅγιον Μάρκον τὸν Εὐγενικὸν (Ε)-Έναρξη Συνόδου στην Φερράρα κ.α

 

 

ΜΕΡΟΣ -Ε

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Ἔναρξη τῆς κύριας Συνόδου στὴν Φερράρα

2. Ἱστορικὴ ἀναδρομὴ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων

3. .«Ὅρος» ἤ «Τόμος τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων»

4.Ανάγνωση των  «Όρων».

5. Συμπεράσματα μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν «΄Ὁρων»

6. Ἡ ἀντίδραση τῶν παπικῶν μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν «Ὅρων»

 

 

 

Ἔναρξη τῆς κύριας Συνόδου στὴν Φερράρα

Ἔφτασε ἡ ὁρισμένη ἡμέρα, γιὰ νὰ γίνει ἡ πρώτη συνέλευση [8.10.1438]. Ἀλλὰ δὲν ἔγινε σὲ ναό. ὅπως συνηθιζόταν στὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους, ἀλλὰ στὸ παλάτι τοῦ Πάπα, γιατί, λέει, ἦταν ἀταίριαστο κι ἀνάρμοστο γιὰ τὴν ὑπεροχὴ τοῦ Πάπα, νὰ φαίνεται στὰ πλήθη ὅτι πηγαίνει, στὴν Ἐκκλησία, ἡ ὅποια δὲν ἦταν ἀπόσταση μακρινὴ ἀπὸ μίας βολῆς λίθου. Ἔκεῖ λοιπὸν πού ἔγινε ἡ συνοδικὴ συνέλευση, ὁ Μάρκος ἀποδέχτηκε τὸν ἀγώνα τῶν διαλέξεων καὶ στὴν πρώτη διάλεξη προαναγγέλλει, πώς ὁ λόγος του θὰ εἶναι στὸ ἑξῆς σχετικὸς μὲ τὴ προσθήκη τοῦ Φιλιόκβε (Filioque) στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ζητᾶ λοιπόν: Νὰ ἀναγνωστοῦν οἱ ΄Ὀροὶ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὅπως ἔκανε καθεμιὰ ἀπὸ κεῖνες, καθὼς ξεκινοῦσαν γιὰ νὰ δείξουμε (λέει), ὅτι κι ἐμεῖς εἴμαστε σύμφωνοι μὲ τοὺς Πατέρες ἐκείνων τῶν Συνόδων κι ὅτι ἡ παροῦσα Σύνοδος εἶναι συνέχεια ἐκείνων΄.
Αὐτὸ τὸ ζήτημα δὲν ἄρεσε καθόλου στοὺς Λατίνους. Μάλιστα προσπαθοῦσαν μὲ κάθε τρόπο νὰ κάνουν ἀπολογία καὶ ν’ ἀποδείξουν ὅτι ὀρθὰ κι εὔσεβως ἔκαναν τὴν προσθήκη στὸ Σύμβολο τῆς Πίστης.

Ὄχι (ἔλεγε ὁ Μάρκος), ἐμεῖς εἴμαστε οἱ καταγγέλοντες. Ἐμεῖς πρέπει νὰ ποῦμε πρῶτα ὅσα ἁρμόζει νὰ πεῖ ὁ καταγγέλων καὶ τότε μένει σὲ σᾶς νὰ φέρετε στὸ μέσον της Συνόδου τὶς ἀπολογίες σας΄.
Κι ἔγινε μεγάλη λογομαχία ἀνάμεσα στὸ θεῖο Μάρκο, πού προσπαθοῦσε νὰ πεῖ κατὰ τῆς προσθήκης κι ἀπαιτοῦσε τὴν ἀνάγνωση τῶν Ὅρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ τοὺς Λατίνους πού ὅρμουσαν μ’ ὅλες τους τὶς δυνάμεις καὶ ἄρνουνταν καὶ δὲν παραδέχονταν τὴν ἀνάγνωση τῶν Ὅρων μὲ κανένα τρόπο καὶ ἀπολογοῦνταν γιὰ τὴν ἄρνησή τους. Τόσο βαρὺ καὶ κακὸ φαινόταν στοὺς Λατίνους τὸ γεγονὸς τῆς ἀνάγνωσης τῶν Συνοδικῶν Ὅρων. Ὅταν ἔληξε ἡ συνεδρίαση ἐκείνης τῆς μέρας, [13.10.1438] οἱ καρδινάλιοι καὶ πολλοὶ Λατίνοι ἔπισκοποι, ἔτρεξαν ἀμέσως στὸ βασιλιὰ καὶ τὸν Πατριάρχη καὶ μὲ τὴν παρουσία καὶ τῶν ἀνατολικῶν ἀρχιερέων στὸ κελὶ τοῦ Πατριάρχη, ἔβαλαν ὅλα τους τὰ δυνατά, γιὰ νὰ ἐμποδίσουν αὐτὴ τὴν ἀνάγνωση.
Καὶ τί πρόκειται νὰ κερδίσετε (ἔλεγαν), ἂν ἄνακηρυξετε ἐναντίον μᾶς τὸ ἀνάθεμα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων;΄

Κι αὖτό το ἔλεγαν, ἐπειδὴ ὅταν κηρύχτηκε ἡ συνοδικὴ συνέλευση, ἔτρεξαν ἔκεῖ πλήθη ἄνθρωπων κι ὅλα τα μέρη τοῦ παλατιοῦ καὶ πάνω καὶ κάτω καὶ παντοῦ, ἦταν γεμάτα κόσμο. Γι’ αὖτο κι ἔλεγαν πώς ἐκείνη ἡ ἀνάγνωση, ἦταν ὄχι μόνο περιττὴ κι ἀνώφελη, ἀλλὰ καὶ πρόξενος σκανδάλων.
Ἀλλά, ἂν θέλετε τέλος πάντων (εἶπαν), διαβάστε τοὺς ὅρους μεταξὺ σας στὴ δική σας συνέλευση΄.
Οἱ δικοί μας λοιπόν, βλέποντας ὅτι ἡ ἐπιδίωξη τοῦ θεοσοφοῦ Μάρκου ἦταν νὰ πλήξει τὴν λατινικὴ ἔπαρση καὶ αὔθαδεια, ἄντισταθηκαν κι αὐτοὶ συμφωνώντας μαζί του. Καὶ τοὺς ἄναγκασαν ν’ ἀποδεχτοῦν τὴν ἀνάγνωση στὴν κοινὴ συνέλευση στὸ παλάτι τοῦ Πάπα, ὥστε ἀποφάσισαν, ὅτι ἂν δὲν διαβαστοῦν πρῶτα οἱ Ὄροι, εἶναι ἀδύνατο νὰ γίνει ἄλλη συνέλευση. Οἱ παπικοὶ λοιπόν, βλέποντας τὴν τόση ἀντίσταση κι σταθερότητα, στὸ τέλος δέχτηκαν μὲ τὸ ζόρι νὰ γίνει ἡ ἀνάγνωση τῶν Ὅρων σὲ κοινὴ σύνοδο.

Ἱστορικὴ ἀναδρομὴ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων

Ἀλλὰ ἐπειδὴ κρίθηκε τόσο ἄναγκαια ἀπὸ τοὺς δικούς μας ἡ ἀνάγνωση ἐκείνων τῶν Ὅρων στὴν Φερράρα κι ἐδῶ τώρα τοὺς ἄναφεραμε πολλὲς φορές, μοῦ φαίνεται πώς ἐπιβάλλεται νὰ ποῦμε μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτή, τί εἶναι αὐτοὶ οἱ Ὄροι τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, γιὰ νὰ καταλάβουν κι οἱ πιὸ ἁπλοὶ ἄνθρωποι, πόσο μεγάλο κακὸ τόλμησαν οἱ Λατίνοι.
Πρέπει λοιπὸν νὰ ξέρει ὁ καθένας, ὅτι στὶς ἀπαρχὲς τῆς Χριστιανοσύνης, δὲν ἦταν ἀκόμα ἔγγραφη ἡ πίστη στὸν κόσμο. Κι ἀπαρχὲς τῆς Χριστιανοσύνης ἐννοῶ τριακόσια χρόνια μετὰ Χριστὸ κι ἔπειτα. Ἐπειδὴ δτᾶν κάποιος πίστευε, διδασκόταν κι ὁμολογοῦσε τὴν πίστη μόνο προφορικά, ὅπως τὴν παρέδωσαν οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι καὶ τὴν παρέλαβαν οἱ μεταγενέστεροι, κι ἔτσι βαπτιζόταν.
Ἡ πρώτη ἁγία Οἰκουμενικὴ Σύνοδος (325) πού συγκλήθηκε ἀπὸ τὸν μεγάλο Κωνσταντῖνο ἐναντίον τῆς ἄθεοτατης αἵρεσης τοῦ Ἄρειου, ἐκείνη πρώτη συνέταξε γραπτὰ τὴν πίστη τῶν χριστιανῶν καὶ τὴν παρέδωσε σ’ δλὸ τὸν κόσμο. rHcav ἐκεῖνοι οἱ 318 ἀρχιερεΐς, ὅλοι Ὀεοφόροι Πατέρες, ὅλοι ἅγιοι, ὅλοι πλήρεις θείας σοφίας καὶ χάρης, ὅλοι χάρισμα-τοῦχοι καὶ θαυματουργοί. Ἐκεῖνοι οἱ τόσοι πολλοὶ στὸν ἀριθμό, οἱ τόσο μεγάλοι σ’ ἅγιοτητα καὶ θεία σοφία, κατέγραψαν τὴν πίστη, καταβάλλοντας κάθε ἐπιμέλεια καὶ πνευματικὴ φροντίδα. Δηλαδὴ περιέκλεισαν μέσα σὲ λίγες γραμμὲς θεοσόφως, δλὰ ἔκεῖνά τα δόγματα τῆς χριστιανικῆς πίστης, τὰ ὅποια πρέπει ἄναγκαστικα νὰ ὁμολογήσει ἐκεῖνος πού ἔρχεται νὰ γίνει χριστιανὸς κι ἔτσι βαπτίζεται.

Αὐτὸ εἶναι ἐκεῖνο πού ὀνομάζουμε ἅγιο Σύμβολο τῆς Πίστεως, δηλαδὴ τὸ ΄Πιστεύω σὲ ἕνα Θεὸ …΄ καὶ τὰ λοιπὰ ὡς τo τέλος. Λίγα χρόνια μετά, προέκυψε ἄλλη φοβερὴ αἵρεση, τοῦ πνευματομάχου Μακεδόνιου. Αὐτὸς βλαστήμησε τὸ ΄Ἅγιο Πνεῦμα, ἀποκαλώντας τὸ ὑπόδουλο καὶ κτίσμα τοῦ Υἵου, ὅπως ὁ Ἄρειος ἔλεγε τὸν Υἱὸ κτίσμα τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός. Αὐτὴ ἡ αἵρεση ἔγινε αἰτία νὰ συνελθεῖ στὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ τὸν μέγα Θεοδόσιο, ἡ δεύτερη ἁγία Οἰκουμενικὴ Σύνοδος (381), μὲ λιγότερους στὸ ἀριθμὸ ἀπὸ τὴν πρώτη, ἐπειδὴ ἦταν 150, ὄχι ὅμως καὶ κατώτεροι κατὰ τὴ σοφία καὶ τὴν ἁγιότητα καὶ τὰ ὑπόλοιπα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ γιὰ νὰ μὴν ἀναφέρω ἄλλους, ἀρκεῖ νὰ πῶ πώς σὲ κείνη τὴ Σύνοδο, ἦταν κι ὁ πολὺς καὶ μύγας στὴ θεολογία Γρηγόριος.
Αὐτοὶ οἱ θεῖοι Πατέρες, ἐπειδὴ συνῆλθαν γι’ αὐτὸ καὶ μόνο, γιὰ νὰ ἐξηγήσουν τὴ φύση καὶ τὸ εἶναι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού βλασφημοῦνταν κι ὑβριζόταν ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς, γι’ αὐτὸ καὶ φωτισμένοι ἀπ’ αὐτὸ τὸ ΄Ἅγιο Πνεῦμα, ἐξακρίβωσαν κι ἑρμήνευσαν μ’ ὅλη τὴν τελειότητα σύμφωνα μὲ τὶς θεῖες Γραφές, ὅλη τὴ θεολογία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ Σύμβολο τῆς πρώτης συνόδου ἔλεγε ΄Πιστεύω καὶ σὲ ἕνα Πνεῦμα ΄Ἅγιο΄, καὶ τόσο μόνο κι ὄχι περισσότερο, ἀφοῦ δὲν εἶχε προκύι|ἰει ἀκόμα τότε ἡ πικρὴ αἵρεση τῶν πνευματομάχων, ἔπειδη λέω μόνο αὐτὸ ἔλεγε τὸ Σύμβολο τῆς πρώτης, γΓ αὐτὸ κι ἡ δεύτερη κινούμενη μὲ θεοσοφία, πρόσθεσε κι αὐτά, δηλαδὴ ΄τὸ κύριο, τὸ ζωοποιό, τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἵω συμπροσκυ-νούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν΄. Οἱ θεολόγοι τῆς ἅγιάς μας Ἐκκλησίας λένε, ὅτι ὅλα αὐτὰ περιέχονται μέσα στὸ Σύμβολο τῆς πρώτης Συνόδου, ἀλλὰ συνοπτικά, δηλαδὴ μὲ πολλὴ βραχυλογία κι ἀμυδρά.

Γι’ αὐτὸ ἡ δεύτερη Σύνοδος λένε ὅτι δὲν ἔκανε τίποτα ἄλλο, παρὰ ἀνέπτυξε, δηλαδὴ ἐξήγησε καὶ φανέρωσε τὸ δόγμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μέσα σὲ κεῖνο τὸ Σύμβολο τῆς πρώτης. Αφού λοιπὸν αὐτὴ ἡ ἁγία Σύνοδος τὸ διασαφήνισε καὶ τ’ ἀναπλήρωσε καὶ τὸ κατέστησε τέτοιο ὅπως τὸ λέμε σήμερα, ὅλοι οἱ ἀνήκοντες στὴν Ἐκκλησία στὸ ἕξης δὲν εἶχαν ἄδεια νὰ προσθέσει κανεὶς ἡ νὰ γράφει μέσα σ’ αὐτό, οὔτε ἕνα γιώτα.
Γιατί τάχα: Ἐπειδὴ ἡ ἁγία τρίτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος (431), ἡ ὅποια μετὰ ἀπ’ αὐτὰ συνῆλθε στὴν Ἔφεσο κατὰ τοῦ χριστομάχου Νεστόριου, αὐτὴ λέω, κινούμενη μὲ τὸ θεῖο Πνεῦμα, ἐμπόδισε τὸν καθένα μὲ στερεὴ ἀπόφαση, ἀπὸ τὸ νὰ τολμήσει νὰ προσθέσει ἡ ν’ ἀφαιρέσει ἀπ’ αὐτὸ ὡς κι ἕνα γιώτα, προσθέτοντας καὶ κατάρες κι ἄλλες φρικτὲς ποινές. Ἀλλὰ κι ἡ τέταρτη (451) ἁγία καὶ μεγάλη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀκολούθησε τὴν ἀπόφασή της καὶ ὅμοια κι ἡ πέμπτη κι ἡ ἕκτη (680) κι ἡ ἕβδομη (787) καὶ τελευταία κι ἡ ὄγδοη (879). ὅπως εἴπαμε. Ἀκολούθησαν ὅλες ἡ μία τὴν ἄλλη, βεβαιώνοντας καὶ στερεώνοντας μὲ φοβερὰ ἀναθέματα τὴ θεόπνευστη ἀπόφαση τῆς τρίτης.

---

.«Ὅρος» ἤ «Τόμος τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων»

Ἀλλὰ ἐπριδὴ ἦταν ἀνάγκη νὰ ἐξηγήσει τὴν ἀληθινὴ πίστη καὶ νὰ διδάξει στὸν κόσμο τὰ ἔναντια της αἵρεσης ἐκείνης, γιὰ τὴν ὁποία γινόταν κι ἡ Σύνοδος, τί ἔκαναν οἱ θεῖοι Πατέρες; Βρῆκαν τρόπο, μὲ τὸν ὅποιοκαι τὴν τότε ἀνάγκη ὑπηρετοῦσαν καὶ τὸ ἅγιο Σύμβολο διαφύλατταν ἀπαρασάλευτο. Ποιὸς ἦταν αὐτὸς ὁ τρόπος; Σὲ ξεχωριστὸ χαρτί, κατέγραφαν λεπτομερῶς τὴν ὑπόθεση τῆς Συνόδου ἐξηγώντας παράλληλα μὲ λεπτομέρια τὴν αἴτια γιὰ τὴν ὅποια συνάχτηκαν σὲ Σύνοδο καὶ πρὶν ἀποφασίσουν ὁτιδήποτε ἄλλο, ἔγραφαν ὁλόκληρό το ἅγιο Σύμβολο. Ἔπειτα καθόριζαν τί ἔπρεπε νὰ φρονοῦν ἐναντίον τῆς τότε αἵρεσεως (ἔξαιτιάς της ὁποίας μαζεύτηκαν) κι ἀκόμα νὰ μένει ἀμετάβλητο κι ἀπαρασάλευτό το ἅγιο Σύμβολο τῆς Πίστης, προσθέτοντας κατάρες κι ἀναθέματα, ἐναντίον ἐκείνων πού ἔπροκειτο νὰ τολμήσουν νὰ προσθέσουν ἡ ν’ ἀφαιρέσουν κάτι ἀπ’ αὐτό. Ὅλη αὐτὴ τὴν ὑπόθεση τὴν ὑπέγραφαν ὅλοι οἱ θεῖοι Πατέρες καθεμιᾶς τῶν Συνόδων. Κι αὐτὸ λοιπὸν εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὅποιοονομαζεται Ὅρος. Ἑπομένως μέσα σ’ αὐτοὺς τοὺς Ὅρους τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδιυν περιέχονται τὰ φρικτὰ ἀναθέματα ἐναντίον ἐκείνων πού θὰ τολμήσουν νὰ βάλουν τὸ μικρό τους χέρι μέσα στὸ ἅγιο Σύμβολο τῆς Πίστης.

Ἀνάγνωση τῶν «Ὁρων»

Καὶ παρόλο πού βγήκαμε κάμποσο ἔξω ἀπὸ τὴν ὑπόθεσή μας, ὅμως τώρα βεβαιότατα ἀντιλαμβάνεστε καλά, γιὰ ποιὰ αἴτια κι ὁ ἱερὸς Μάρκος ζητοῦσε ἀναγκαστικὰ τὴν ἀνάγνωση αὐτῶν τῶν ὅρων, κι οἱ Λατίνοι τὴν ἀπέφευγαν μ’ ὅλες τους τὶς δυνάμεις. Γιατί πώς ἦταν δυνατὸν ν’ ἀκοῦνε μ’ εὐχαρίστηση τὰ συνοδικὰ ἀναθέματα, τὰ ὅποια ἀμέσως καὶ χωρὶς πολλὲς ἐξηγήσεις ἔπεφταν πάνω σ’ αὐτοὺς πού τόλμησαν παράτολμα καὶ διασάλεφαν τὸ ἁγιότατο Σύμβολο μὲ τὴν μιαρή τους προσθήκη;
Στὸ τέλος ὅμως δέχτηκαν, ὅπως εἶπα καὶ παραπάνω, βλέποντας τὴν πολλὴ ἐπιμονὴ τῶν δικῶν μας, ὅμως ἂν καὶ δὲν ἤθελαν νὰ γίνει μπροστὰ στ’ αὐτιὰ ὅλου του πλήθους ἡ ἀνάγνωσή τους. Ἀλλὰ γιὰ νὰ δείξουν πόσο ἦταν σ’ αὐτοὺς λυπηρὸ καὶ πικρὸ αὐτὸ τὸ ἔργο, τί ἐπινόησαν; Πρῶτα, βρῆκαν τρόπο νὰ μὴν εἶναι ἐκεῖ ὅλο ἐκεῖνο τὸ πλῆθος πού συγκεντρωνόταν καὶ πρωτύτερα. Δεύτερον, τὸ ἅγιο Εὐαγγέλιο πού στὶς ἄλλες συνελεύσεις βρισκόταν στὴ μέση ἀνοιχτό, τότε βρῆκαν τρόπο νὰ εἶναι κλειστό. Τρίτον, οἱ λαμπάδες ἤσαν σβησμένες κι ὄχι ἀναμμένες ὅπως πρίν. Τέταρτον, τ’ ἀγάλματα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου δὲν στέκονταν ὄρθια στὸ ἀλτάριο ὅπως πάντα, ἀλλὰ γυρισμένα σὲ ὕπτια θέση, δηλαδὴ ἀνάσκελα. Στ’ ἀλήθεια (λέω ἐγώ), ἔτσι ἔκαναν, ὅπως ἔπρεπε νὰ κάνουν.

Ἐπειδὴ τὸ νὰ εἶναι τὸ Εὐαγγέλιο ἀνοιχτό, μπορεῖ νὰ σημαίνει Ῥσως πώς ὁ Ἰησοῦς εἶναι ἕτοιμος μὲ τὴν ἀγκαλιὰ τοῦ ἀνοιχτή, γιὰ κείνους πού δὲν ἀθετοῦν τὰ θεία τοῦ λόγια. Ἀλλὰ γιὰ κείνους πού διαστρέφουν τὰ λόγια Του, γι’ αὐτὸ τοὺς ἀναθεματίζουν οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι καὶ πρὶν ἀπ’ αὐτὲς ὁ μέγας Ἀπόστολος Παῦλος λέγοντας, ΄ἂν σᾶς κηρύξει κάποιος διαφορετικὸ εὐαγγέλιο ἀπὸ κεῖνο πού σᾶς κηρύξαμε, αὐτὸς ἄς εἶναι ἀνάθεμα΄, γι’ αὐτοὺς λοιπὸν πού διαστρέφουν τὴν πίστη τὴν ἔχει κλειστὴ τὴν ἀγκαλιά Του. Κι αὐτό, δίχως ἄλλο σήμαινε ἐκείνη τὴ μέρατο κλείσιμο τοῦ εὐαγγελίου, παρόλο πού μπορεῖ καὶ νὰ μὴν τὸ ἔκαναν ἐκεῖνοι μὲ τέτοιο σκοπό. Ἀλλὰ λέω ὅτι σήμαινε αὐτό, πώς δηλαδή, ἀφοῦ οἱ Λατίνοι μέσα στὴν λεγόμενη κατ’ αὐτοὺς οἰκουμενικὴ σύνοδο καὶ στὸ καθολικὸ κριτήριο συναίνεσαν νὰ δεχτοῦν στὰ κεφάλια τους, τοὺς ἀναθεματισμοὺς ὅλων των Οἰκουμενικῶν Συνόδων, καὶ πρὶν ἀπ’ αὐτὲς ἀκόμα τὸ ἀνάθεμα ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, σήμαινε λέω, πώς εἶναι ἀδύνατο στὸ ἕξης νὰ ἔχουν αὐτοὶ εἴσοδο στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν τὴν ὁποία διακηρύσσει κι ἔπαγγελλεταί το ἱερὸ εὐαγγέλιο, γιὰ τοὺς ὀρθόδοξους χριστιανούς.

Εἶναι εὔκολο ἀπ’ αὐτὸ νὰ καταλάβουμε καὶ τὴ σημασία τῶν σβησμένων λαμπάδων, δηλαδὴ ὅτι ὄντας ἀφορισμένοι κι ἀναθεματισμένοι ἀπ’ ὅλες τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους καὶ πρὸ πάντων ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο, ἀκολουθεῖ το νὰ εἶναι καὶ σκοτεινοὶ καὶ στερημένοι ἀπὸ θεία ἕλλαμφη. Γιατί τὸ φῶς τῶν λαμπάδων στὴν Ἐκκλησία, ὅπως ἐξηγεῖ ὁ θεῖος Γερμανὸς ὁ ὁμολογητής, ὑποδηλώνει τὸ φῶς τῆς θείας χάρης.
Ἀλλὰ καὶ τὸ πέσιμο τῶν ἀνδριάντων, δηλαδὴ τῶν εἰκόνων τοῦ Πέτρου καὶ Παύλου, τί ἄλλο ἔπροκειτο νὰ σημαίνει, παρὰ πώς ὁ μισητὸς Πάπας κλώτσησε κι ἀνέτρεψε τὴν ἀποστολική τους θεολογία καὶ ντρόπιασε τὸ ἀποστολικό τους ἐπάγγελμα παίρνοντας αὐτὸς ἐξουσία στὸν ἑαυτό του, ὡς διάδοχος τάχα ἐκείνων, τὴν ὁποία οὔτε καν σκέφτηκαν ἐκεῖνοι οἱ τρισμακάριοι Ἀπόστολοι νὰ τοῦ τὴν δώσουν. Ἀλλὰ ἄς ἃς δοῦμε τί κατόρθωσε ὁ ἱερὸς Μάρκος μὲ τὴν ἀνάγνωση τῶν Συνοδικῶν Ὅρων.
Ὅταν βέβαια ἀρκετὴ κι ἀπὸ μόνη της ἡ ἀνάγνωση τῶν ΄Ὁρῶν γιὰ νὰ ἐπιφέρει κατὰ τῶν Λατίνων τὴν τέλεια καταδίκη. Ἀλλὰ δὲν στάθηκε μόνο σ’ αὐτὸ ἐκεῖνος ὁ πνευματικὸς ρήτορας τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ παρουσίαζε κι ἀπὸ τὸν πνευματικὸ θησαυρὸ ὅσα ἦταν ἀναγκαία, δηλαδὴ προανάγγειλε κάθε Ὄρο μὲ τὰ κατάλληλα προλεγόμενα. Καὶ στὸ τέλος τοῦ καθενὸς ΄Ὀροῦ ἔκανε ἀναγκαιότατες καὶ ὤφελιμο-τατες ἑρμηνεῖες καὶ στοχασμοὺς δίκαιους κι ἔπακολουθους, ἐξηγώντας καὶ διασαφηνίζοντας τὴν ἀνάγκη πού εἶχε καθεμιὰ ἀπὸ κεῖνες τὶς Συνόδους νὰ κάνει προσθήκη στὸ ἅγιο Σύμβολο. Κι ὡστόσο, ὄχι μόνο δὲν τόλμησε στὸ Σύμβολο νὰ προσθέσει καμιὰ Σύνοδος κάτι, ἀλλὰ μάλιστα τὸ περιτείχισαν καὶ τὸ περίφραξαν ὅλες ὁμόφωνα, μὲ τρομερὲς κατάρες κι ἀναθέματα.

Συμπεράσματα μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν «΄Ὁρων»

Καὶ τί, κατόρθωσε λέγοντας αὐτὰ καὶ τὰ παρόμοια; Θέλω νὰ τὸ ἀκούσετε αὐτολεξεὶ ἀπὸ τὸν φιλαληθέστατο ἱστορικό, τοῦ ὁποίου τὰ λόγια εἶναι τὰ ἕξης:
Ὅσοι ἀπὸ τοὺς ἔγκριτους Λατίνους παρευρίσκονταν ἐκεῖ, ἡ ἀπὸ τοὺς ἐνάρετους μοναχοὺς γιατί ἦταν πολλοὶ ἀπ’ αὐτοὺς (ἦταν τότε, ἀλλὰ ὄχι καὶ σήμερα), πού ἀκολουθοῦν ὄντως τὸ μοναχικὸ πολίτευμα, ὅταν ἀκόυσαν τοὺς ΄Ὅρους κι αὐτὰ πού ἔλεγε ὁ Ἐφέσου, ἔλεγαν ὅτι ἐμεῖς οὔτε εἴδαμε, οὔτε ἀκούσαμε ποτὲ αὐτά, οὔτε μᾶς δίδαξαν γι’ αὐτὰ οἱ δάσκαλοί μας, καὶ τώρα βλέπουμε ὅτι οἱ γραικοὶ (Γραικοὺς μᾶς ὀνομάζουν ἐξαρχῆς οἱ Λατίνοι ἐμᾶς τοὺς Ἀνατολικούς), τὰ λένε πιὸ ὀρθὰ ἀπὸ μᾶς κι ὅλοι θαύμαζαν τὸν Ἐφέσου. Αὐτὰ λέει ὁ Συρόπουλος.

Ἄλλα τί νὰ ἔλεγαν τάχα ἐκεῖνα τὰ πλήθη θαυμάζοντας τὸν Ἐφέσου; Τὰ ἔγραψε ὁ ἀγαπητός του ἀδελφός, ὁ προαναφερόμενος Ἰωάννης ὁ Νομοφύλακας, στὸ δέκατο κεφάλαιο τῶν θαυμαστῶν του ἀντιρρητικῶν στὸν ψευδώνυμο ὄρο τῆς ἀσύστατης ἕνωσης, δηλαδή:
Αἰώνια ἡ μνήμη σου ἅγιε Ἐφέσου. Καὶ πάλι, καλὸς εἶσαι ἐσύ, ὢ μακάριε ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ. Καὶ πάλι, Πνεῦμα Ἅγιο ὅμιλεῖ διὰ τοῦ στόματός του΄. Αὐτὰ κι ἄλλα παρόμοια ἔλεγαν ἔπευφημουντες, στ’ ἀλήθεια κατάπληκτοι κι ἀπορῶ-ντᾶς γιὰ τὴν ἐναργῆ καὶ καθαρὴ ἀλήθεια τῶν λόγων του.
Κι ἀλήθεια, ἂν δὲν ἔστεκαν ἐμπόδιο, ἡ ἑωσφορικὴ ὕψη-λοφροσύνη καὶ τὸ σατανικὸ παπικὸ πεῖσμα, τίποτα δὲν θὰ ἔλειπε γιὰ νὰ γίνει ἐκείνη τὴ μέρα θεοφιλῶς κι ἀποστολικῶς ἡ τόσο πολυπόθητη ἕνωση. Γιατί ὁ θεοσοφὸς δάσκαλος ἀπέδειξε τρανότατα μέσω τῶν Συνοδικῶν ΄Ὁρῶν, καὶ μ’ ὁρατὰ κι ἁπτά, γιὰ νὰ τὸ πῶ ἔτσι, ἐπιχειρήματα ὅτι κάθε λογὴς προσθήκη στὸ ἅγιο Σύμβολο, ἄς εἶναι κι ἀληθινή, ἔμποδιζεται ἀπὸ τὴν αὐθεντία τῶν ἱερῶν Συνόδων καὶ ὁποῖος κάνει κάτι τέτοιο, εἶναι αὐτοκατάκριτος καὶ πολὺ περισσότερο δτᾶν ἡ προσθήκη εἶναι ψευδὴς καὶ βλάσφημη.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὅλοι, θαύμαζαν τὸν Ἐφέσου καὶ τὸν θαύμαζαν δίκαια, γιατί σχεδὸν πεντακόσια χρόνια μετά, στὴν καρδιὰ τῆς Ἰταλίας, στὸ κέντρο τοῦ λατινισμοῦ, ἀπέναντι στὸ πρόσωπο τοῦ ἰσόθεου Πάπα, αὐτὸς ὁ θεοσοφὸς ρήτορας στηλίτευσε τὸν παπισμὸ καὶ κήρυξε καὶ φώναξε κατὰ τῶν Λατίνων τοὺς ἀναθεματισμοὺς ὅλων των Οἰκουμενικῶν Συνόδων κι ἀπέδειξε σαφέστατα κι ἀναντίρρητα, ὅτι ἴσχυριζομενοι πώς εἶναι σοφοί, μωράθηκαν

.
Ἡ ἀντίδραση τῶν παπικῶν μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν «Ὅρων»

Ἐμεῖς οὔτε τὰ εἴδαμε οὔτε τ’ ἀκούσαμε ποτὲ αὐτά, οὔτε μᾶς δίδαξαν γι’ αὐτὰ οἱ δάσκαλοί μας… (λέει) κι ὅλοι θαύμαζαν τὸν Ἐφέσου΄, λέγοντας δηλαδὴ ἐκεῖνα πού εἴπαμε παραπάνω.
Αὐτὸ τὸ πρόβλεψαν πολὺ καλὰ οἱ προστάτες τοῦ ψεύδους καὶ γι’ αὐτὸ ἀγωνίστηκαν μ’ ὅλες τους τὶς δυνάμεις γιὰ νὰ τὸ ἐμποδίσουν. Ἀλλὰ τὸ αἴσθανθηκαν ἀκόμα περισσότερο, δτᾶν ἔμαθαν καὶ ἄκουγαν πώς τὰ πλήθη σκανδαλίζονται βλέποντας φανερὰ πώς εἶναι πλανεμένα. Γι’ αὐτὸ καὶ φρόντισαν τὸ γρηγορότερο τάχα ν’ ἀπολογηθοῦν σὲ κεῖνα τ’ ἀναντίρρητα δίκαια. Ἀλλὰ οἱ ἀπολογίες τους δὲν χρησιμέυσαν σὲ τίποτα ἄλλο, παρὰ νὰ ἐπιβαρύνουν καὶ νὰ φορτώσουν τὴν ἀκοὴ τοῦ πλήθους μὲ τὶς φλυαρίες καὶ τὶς ἀπεραντολογίες τους, μιλώντας τρεῖς μέρες στὴ σειρά, τόσο ὥστε
(ὅπως γράφουν τὰ ἴδια τὰ πρακτικὰ ἐκείνης τῆς ψευτοσυνόδου), οἱ ἔκεῖ διορισμένοι γραμματεῖς πού ἔγραφαν τοὺς λόγους τῶν διαλεγόμενων, βλέποντας πώς τὰ λεγάμενα δὲν χρησίμευαν καθόλου στὴν ὑπόθεση, δὲν ἔκριναν ἀναγκαῖο οὔτε νὰ τὰ γράφουν.

Ὕστερα ἀπ’ αὐτὲς τὶς μακροσκελεῖς φλυαρίες, ἀνέλαβε τὸν ἀγώνα τῆς διάλεξης ὁ προαναφερόμενος Γουλιανὸς (καρδινάλιος Καισαρίνη), πού ὅπως τὸν περιγράψαμε, ἦταν καὶ μνημονικότατος καὶ διαλεκτικότατος ἀλλὰ μάταια σηκώθηκε ἐναντίον τῆς ἀλήθειας, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ ντροπιαστεῖ δεύτερη φορὰ κι αὐτὸς κι οἱ ὅμοφρονες μ’ αὐτόν. Ἔπαθε κι αὐτός, ἔκεῖνο πού ἔπαθε πρὶν κι ὁ σοφιστὴς Ἰωάννης ὁ Ἰσπανὸς (ὁ Τουρκοεμάδα), δηλαδὴ μὴν ἔχοντας τί ν’ ἀπαντήσει στὶς θεόπνευστες ἐρωτήσεις τοῦ Μάρκου, ἔβγαινε ἀπὸ τὸ προκείμενο κι ἀπαντοῦσε ἐκτὸς θέματος. Ἀλλὰ ὁ θεῖος Μάρκος τὸν πίεζε ἔντονα ν’ ἀπαντᾶ στὸ προκείμενο κι οἱ ἀπαντήσεις του νὰ εἶναι σύντομες. Ἀλλὰ ἐκεῖνος ξέφευγε σοφιστικὰ κι ἀπαντοῦσε ἄλλα ἀντὶ ἄλλων κι ἐπιμήκυνε ὑπερβολικὰ τὶς ἀπαντήσεις του, γιὰ νὰ μὴν φαίνεται πώς δὲν ξέρει τί ν’ ἀπαντήσει.

Καὶ τί ἐπακολούθησε μετὰ ἀπ’ αὐτά; Πάλι οἱ ἐκεῖ παρόντες ἀκροατές, διακρίνοντας ὡς λογικοὶ τὴν ἀλήθεια καὶ περισσότερο οἱ ἐρημίτες κι ἔγκλειστοι μοναχοί, πού τότε ἀφήνοντας τὴν ἥσυχιά τους ἔτρεχαν ἐκεῖ γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν διαλέξεων περὶ πίστεως, αὐτοί, λέω, ὅλοι ἔλεγαν φανερὰ καὶ μὲ θάρρος, ὅτι ὅμολογουμενως οἱ Γραικοὶ κρατοῦσαν τὴν ἀληθινὴ πίστη καὶ τηροῦσαν τὰ ὑγιῆ δόγματα. Γι’ αὐτό, ἐπειδὴ αὐτὸ διαφημιζόταν φανερά, οἱ αὔλικοί του Πάπα, ἀγανακτώντας ὑπερβολικὰ ἐπειδὴ κάποιοι Λατίνοι μοναχοὶ διακρίνουν καὶ καταλαβαίνουν τὴν ἀλήθεια, τὴν ὁποία αὐτοὶ δὲν μπόρεσαν νὰ ἐπισκιάσουν μ’ ὅλες τὶς μακρολογίες καὶ τὶς φλυαρίες τους, φώναξαν τοὺς μοναχοὺς κι ἄλλους τοὺς ἔδιωξαν, ἄλλους τοὺς ἔκλεισαν τὸ στόμα καὶ μ’ ἀπειλὲς καὶ προσταγὲς τοὺς ἔκαναν νὰ σιωποῦν, λέγοντάς τους πώς εἶναι ἀπαίδευτοι κι ἀγράμματοί της θεολογίας καὶ γι’ αὐτὸ στὸ ἕξης νὰ σιωποῦν καὶ νὰ μὴ μιλοῦν καὶ ταράζουν τὸ λαὸ 

Νὰ λοιπὸν πού ἀκούσατε τί κατόρθωσε στὶς παροῦσες διαλέξεις ὁ θεοσοφὸς ρήτορας τῆς Ἐκκλησίας μας. Δηλαδὴ φανερὰ καὶ ὅμολογουμενώς τους ἀπέδειξε, πώς εἶναι κάτω ἀπὸ τ’ ἀναθέματα τῶν ἱερῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ πρόκειται νὰ μείνουν ἔτσι στὸν αἰώνα τὸν ἅπαντα.