Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2017



         Ο ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ





του Δρ. Θεολογιας-Φιλολογιας

Κων. ΣΙΑΜΑΚΗ


Προκειμένου γι τος ποστόλους, θ ξετάσω μερικς νδείξεις, μία γι τος ποστόλους Πέτρο κα ωάννη κα χτ γι τν πόστολο Παλο, π τς ποες βγαίνουν κάποιες μυδρς σχετικς πληροφορίες.
      Στ Κατ Ίωάννην Εαγγέλιον λέγεται τι, ταν τ πρω τς ναστάσεως ο μαθητα Πέτρος κα ωάννης πήγαιναν στ μνμα το Χριστο, μν ωάννης τρεξε πρτος (προέδραμε τάχιον) δ Πέτρος φτασε βαδίζοντας κανονικ στερ’ π λίγο (ω 20,4-6). π’ ατ τν πληροφορία φαίνεται σως μόνο κάποια διαφορ λικίας. κα ς ψαρδες κα ο δυ ταν σκληραγωγημένοι κα λιοκαμμένοι.
      Φρικτ παρανόησι μερικν μαθν ρμηνευτν εναι σχυρισμς τι πόστολος Παλος πέφερε π μι σοβαρ νίατη κι ποκρουστικ νόσο, κα σν τέτοια νόσο του ποστηρίζουν καθένας λλη. παρανοον  λοι τους δυ χωρία του, να τς Πρς Γαλάτας κι να τς Β΄ Πρς Κορινθίους πιστολς του. στ πρτο λέει∙ Ξέρετε καλ τι «δι’ σθένειαν τς σαρκς» σς κήρυξα τ εαγγέλιο τν πρώτη φορά, κα «τν ν τ σαρκ πειρασμόν μου» ατν δν τν «ξεπτύσατε», λλ μ δεχτήκατε σν γγελο το θεο, σν τν ησο Χριστό. …μαρτυρ γι σς τι, ν ταν δυνατν, θ βγάζατε ν μο δώσετε κα τ μάτια σας (Γα 4,13-15). π’ ατ τ τελευταο μερικο φαντάστηκαν τι πασχε στ μάτια του π μι ρρώστια σιχαμερ (γι φτύσιμο). ν τούτοις ατ μν εναι παροιμιώδης κφρασι γενικο νοήματος, πως ταν  λέμε τώρα «τ μπουκιά του π τ στόμα του ταν πρόθυμος ν το δώσ», δν ννοομε πωσδήποτε πενα, λλ κι ποιαδήποτε λλη νάγκη. δ πειρασμς ν τ σαρκί εναι διωγμός. πειρασμν ο πρτοι Χριστιανο  δν λεγαν ατ πο λέμε «πειρασμ» τώρα, δηλαδ κάποια δίψυχη ταλάντευσι μεταξ μαρτίας κα σταθερς πίστεως, κα κυρίως σεξουαλικν ρεθισμάτων δειλ κα λιγόπιστη ντιμετώπισι∙ κάθε λλο∙ ννοοσαν κυρίως τ διωγμ σ μερικς περιπτώσεις τ φτώχεια κα τν νέχεια. σο γι τν κφρασι ν τ σαρκί, πρέπει ν γνωρίζουμε τι σάρκα Παλος συνήθως κα κυρίως λέει τν θνικ κα κοινωνικ ντότητα νς νθρώπου, λ.χ. διότης το κυνηγημένου, το καταζητουμένου, κα το δραπέτου, εναι «σάρξ ν πειρασμ», ν τ νχ κανες τ καύχημα τι εναι ωμαος πολίτης βραος καθαρόαιμος τι δραστηριότης του λη εναι κρατικς ναγνωρισμένη κα νομικς κατωχυρωμένη εναι «σάρξ νδοξος»  κα ξω π κάθε «πειρασμόν». Παλος θέλει ν π τι, ταν γι πρώτη φορ πγε στος Γαλάτας ν κηρύξ τ εαγγέλιο, χι μόνο δν ταν πίσημος, διάσημος, κα πολιτικς κα θρησκευτικς κατωχυρωμένος κα προνομιοχος, λλ’ ταν κα μ νόμιμος, κυνηγημένος, σως κα πρόσφατα μαστιγωμένος, μ μφαν τ σημάδια τς μαστιγώσεως (βλ. κα Γα 6,17). ατος δ τος νθρώπους, πο τος λεγαν κα μαστιγίας, τος περιφρονοσαν  τότε κα τος σιχαίνονταν, κα τος ταύτιζαν μ τος δραπέτες δούλους. τος λεγαν πίσης κα στιγματίας, κα σως ατ παινίσσεται Παλος στ τέλος τς πιστολς του ατς, λέγοντας τι γ τ στίγματα το Κυρίου ησο ν τ σώματί μου βαστάζω. χι μόνο δν ντρέπεται πο εναι στιγματίας κα μαστιγίας, λλ κα τ χαίρεται. ξω μως π’ ατ τν ν Χριστ καύχησι το Παύλου γι’ ατ τ σημάδια του, κόσμος, ταν λεγε γι κάποιον τς λέξεις ατς στιγματίας κα μαστιγίας, ξέφραζε γι’ ατν τν ποτροπιασμό του, σ ν λεγαν μ τ σημεριν φρασεολογία∙ « χι κα ν πιστέψουμε σ’ ατ τ γύφτο, τν καρπαζοεισπράκτορα, τν καταζητούμενο!». κι μως ο  Γαλάτες, πο τν εχαν δ τότε γι πρώτη φορ κα γι πρώτη φορ κουγαν τ χριστιανικ κήρυγμα, παρ’ λη τν λλειψι κάθε γκοσμίου κύρους πίστεψαν στ κήρυγμά του.  κα τν γάπησαν κα τν κτίμησαν μέχρι πο ν το δίνουν κα τ μάτια τους, ν χρειαστ. ατ θέλει ν π.
      Στ δεύτερο χωρίο, μετ τν  παρίθμησι μεγάλων θείων ποκαλύψεών του, Παλος λέει∙ Κα λόγ τν καταπληκτικν μου ποκαλύψεων, γι ν μν περηφανεύωμαι, μο δόθηκε «σκόλοψ τ σαρκί, γγελος σατάν», γι ν μο δίν σβερκιές, γι ν μν περηφανεύωμαι. γι’ ατν παρακάλεσα τν Κύριο τρες φορές, ν μ’φήσ συχο, κι κενος μο επε∙ Σο ρκε χάρι μου∙ διότι δύναμί μου κδηλώνεται σ’ λο τ μεγαλεο της «ν σθενεί» (Β΄Κο 12,7-9). κα τί δν λν δ ο μαθες ρμηνευταί! μέχρι πιληψία, δαιμονισμό, κα εδεχθ σέλγεια σχυρίζονται. προφανς  κρίνουν ξ δίων, κα δν ντέχουν ν φανταστον τν Παλο νώτερο π τ ποκείμενά τους. μεγάλος ρμηνευτς τν αώνων ωάννης Χρυσόστομος κα πολλο λλοι σπουδαοι ρμηνευτα ξηγον τι ατς σατν (= ντιρρησίας, δράστης ντιπράξεως∙ βλ. Μθ 16,23) εναι κάποιος πολ δύσκολος κι πικίνδυνος χθρς το Παύλου, πο τν πιβουλεύεται θανάσιμα, τν κολουθε κατ πόλι, καταστρέφει τ ργο του, κα το εναι δυσαπάλλακτος. γγελοι στ Γραφ λέγονται κα τ’ σώματα πνεύματα, τ για τ πονηρά, κα διάφοροι νθρωποι, δίως κτελεστα νς ργου κα μις ποστολς, τόσο ο γιοι σο κα ο κακοί, λ.χ. προφήτης Μαλαχίας, ωάννης βαπτιστής, ο πίσκοποι τν πτ Μικρασιατικν πόλεων τς ποκαλύψεως κα μάλιστα κα ο δυ κακοί. σατν πίσης λέγεται  π τν Κύριο μι φορ κα Πέτρος, πειδ το φερε ντίρρησι. ατς λοιπν χθρς το Παύλου δυσαπάλλακτος κι πικίνδυνος δν φήνει τν πόστολο ν χαρ τ ργο του νεπιφύλακτα κα ν τ καμαρώσ. κα παρ’ λο πο παρακάλεσε τν Κύριο τρες φορς ν τν παλλάξ π’ ατν τν χθρό, Κύριος το πάντησε∙ «χι∙ σο ρκε χάρι μου∙ δύναμί μου, τσι, μ’ ατς τς συνθκες τς δυναμίας σου (ν σθενεί) κδηλώνεται κα  φαίνεται σ’λο τ μεγαλεο της». τν λέει δ κα σκόλοπα (= γκάθι) τ σαρκί του Παλος, πειδ εναι νθρωπος τς σαρκός του, δηλαδ μοεθνής του βραος, πειδ τν μάχεται μόνο κατ κόσμον, χωρς ν μπορ ν τν βλάψ κα στ τς σωτηρίας του στ ν σζ λλες ψυχς καλοπροαίρετες, κα γι τς δυ ατίες. στς τελευταες πιστολές του Παλος μς δίνει τ νόματα πέντε τέτοιων μεγάλων χθρν του, πο ταν πρώην συνεργάτες του Χριστιανοί, ο ποοι ποστάτησαν∙  εναι ο λέξανδρος χαλκεύς, μέναιος,  Φίλητος, Φύγελλος, κα ρμογένης, πιθανς ουδαοι κα πρν πιστεύσουν κα μετ τν ποστασία τους. Κύριος ντ ν τν παλλάξ π’ ατούς, τος κανε π ναν πέντε. τσι ταν τ θέλημά του. τ ν ρθ πρτος κάποιος θλητής, εναι δόξα∙ λλ τ ν τν ίξουν κατ γς, καθς ρχεται πρτος, κα ν περάσουν λοι π πάνω του ποδοπατώντας τον, κι πειτα π τελευταος κα τραυματισμένος ν σηκωθ, ν τρέξ κα ν τος περάσ πάλι λους κα ν τερματίσ πρτος, ατ εναι μεγάλη δόξα. κι Κύριος μ τέτοια δόξα θελε ν πιτελέσ τ ργο του Παλος, πιστς κα τσάλινος Παλος.
      Στς Πράξεις τν ποστόλων στορεται τι κατ τν πρώτη του ποστολικ περιοδεία, στ Λύστρα τς Μ. σίας, ο ουδαοι λιθοβόλησαν τν Παλο, κι χλος, πο νόμισε τι εναι πι νεκρός, τν συραν ξω τς πόλεως κα τν πέταξαν κάπου σν ψοφήμι. ο  Χριστιανο πγαν ν τν περισυλλέξουν, προφανς γι ν τν θάψουν, λλ, καθς τν περικύκλωσαν, τν εδαν ν χ συνέλθει, ν σηκώνεται, κα φυσικ μετ π τν ενόητη πίδεσι τν τραυμάτων του, ν πηγαίν τν λλη μέρα στ γειτονικ Δέρβη κα ν κηρύττ τ εαγγέλιο, σ ν μν το εχε συμβ τίποτε. ατό, κτς σφαλς π τ μεγάλη πίστι του, δείχνει κι ναν ντρα σπανίας σωματικς ντοχς κα γείας κα πολ σκληραγωγημένο (Πρξ 14,19-20). καθς ταν στ πάγγελμα σκηνοποιός, εχε χέρια σκληραγωγημένα κα σως οζιασμένα∙ ατ παινίσσεται προφανς δείχνοντας κα τ χέρια του, ταν, καθς ποχαιρετάει τος πισκόπους κα πρεσβυτέρους τς φέσου κα τς Μιλήτου, τος τονίζ τι μ τν προσωπική του χειρωνακτικ ργασία συντηροσε τν αυτό του κι λους τος συνεργάτες του, χωρς ν πιβαρύν καθόλου τν κκλησία κα τος μεμονωμένους Χριστιανος γι τς δαπάνες το κηρύγματος κα τν περιοδειν του. Τας χρείαις μου, λέει, κα τος οσι μετ’ μο πηρέτησαν α χερες αται (Πρξ 20,34). στ Β΄ Πρς Κορινθίους πιστολή του, γραμμένη πρίν π τ μέση τς δράσεώς του, παριθμε τς κακουχίες κα κακοποιήσεις πο εχε ποστ μέχρι τότε∙ φυλακ κα ξυλοκόπημα μέχρι θανάτου πέστη πολλς φορές, διαιτέρως πέντε φορς μαστιγώθηκε μ 39 βουρδουλις κάθε φορ (τότε ο νθρωποι συνήθως πέθαιναν μ’ να μαστίγωμα), τρες φορς ξυλοκοπήθηκε μ όπαλα, μι φορ λιθοβολήθηκε (ννοε πωσδήποτε τ λιθοβολισμ πο ναφέρθηκε παραπάνω),  τρες φορς ναυάγησε κα προφανς γλύτωσε κολυμπώντας σ τρικυμισμένη θάλασσα π ρες, μι φορ κανε μέσα στ θάλασσα να μερόνυχτο, δοιπορίες κανε μέτρητες (λ.χ. Καβάλα –Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη –Βέροια), πάρα πολλς φορς κυνηγήθηκε σ πόλεις, σ παιθρο, σ θάλασσα, π ουδαίους, εδωλολάτρες, κα ψευτοχριστιανούς∙ κόπους ξοντωτικούς, πενες, δίψες πικίνδυνες, γρυπνίες, κρύα πέφερε μέτρητες φορές∙ κα μέσα σ’ λα ατ μεριμνοσε γι τ διοίκησι πολλν κκλησιν. λ’ ατ ξω π τ κήρυγμα κα τ διδαχή (Β΄Κο 11,23-28).  ατς νθρωπος ταν τσάλινος, γερς κα σκληρς σο δν γίνεται λλο. μετ πολλ χρόνια π ττε πο τ λέει ατά, τν παρακολουθομε πς συμπεριφέρεται σ’ να πολύμηνο ναυάγιο π τν Κρήτη μέχρι τ Μάλτα. ποδείχτηκε χι μόνο σωματικ νθεκτικς κα κατάβλητος, λλ γεμτος ασιοδοξία, πο νθάρρυνε κι δινε κουράγιο κόμη κα στος θαλασσόλυκους ναυτικούς ( Πρξ 27,13-14). πέρα π τν νυπολόγιστη πίστι του στν Κύριο νθρωπος ατς εχε κα μι γεία χαλύβδινη. χαλύβδινος λοιπν πόστολος Παλος στν γεία, στν ρτιμέλεια, στν ντοχή, στ σκληραγωγία. στ δ πίστι φθαστος. ντως σκεος κλογς.
      Σ δυ χωρία τς Κ. Διαθήκης φαίνεται ν χουμε νδείξεις κα γι τ νάστημά του. στς Πράξεις τν ποστόλων Λουκς διηγεται τι στ Λύστρα τς Μ. σίας, ταν ο πόστολοι Βαρνάβας κα Παλος θεράπευσαν ναν κ γενετς κουτσό, ο εδωλολάτρες κάτοικοι τος πέρασαν γι θεούς, κι λεγαν τν μν Βαρνάβαν Δία, τ δ Παλον ρμν, πειδ ατς ν γούμενος το λόγου (Πρξ. 14,11-12). ατ δείχνει πωσδήποτε τι Βαρνάβας ταν πι λικιωμένος  κι λιγομίλητος, πως ο εδωλολάτρες φαντάζονταν τ Δία, δ Παλος πι νέος κι μιλητικός, πως φαντάζονταν τν ρμ∙ ατ σφαλς εναι γνωστ κι π λλα σημεα τν Πράξεων. ν σημαίν μως ραγε τ χωρίο ατ κι τι Βαρνάβας ταν ψηλότερος κι Παλος κοντότερος, τι Βαρνάβας ταν πι γεμάτος κι Παλος λεπτότερος; κι ν σημαίν κάτι τέτοιο, ννοεται ραγε τι ταν κα ο δυ ψηλο κι νας ψηλότερος το λλου, κα ο δυ κοντο κι νας κοντότερος το λλου κα ο δυ γύρω στ μέτριο νάστημα; δια μφιβολία πάρχει κα γι τ λεπτότητά τους. ν τέλει π τ χωρίο ατ δν βγαίνει τίποτε κτς π τ σύγκρισι.
      Στ Β΄ Πρς Κορινθίους πιστολή του Παλος παρουσιάζει τ περιφρονητικ λόγια, πο συνήθιζε ν λέ γι’ ατν κάποιος χθρός του κα σαμποταριστς το ργου του στν Κόρινθο, κα στ συνέχεια το παντάει. γράφει∙ Α μν πιστολαί, φησί, βαρεαι κα σχυραί, δ παρουσία το σώματος σθενς κα λόγος ξουθενημένος (10,10-11). βαρεις κα δυνατς ο πιστολς το Παύλου, ναί, λλ παρουσία το σώματος σθενς κα λόγος ξουθενημένος. θ νόμιζε κανες κ πρώτης ψεως, τι στ χωρίο ατ ννοεται τι  Παλος ταν μικρόσωμος κα σχνόφωνος χαμηλόφωνος περίπου σν τ Μωϋσ.  ν τούτοις μία καλλίτερη ξέτασι το σχετικο κειμένου δείχνει τι δν ννοεται κάτι τέτοιο. ξουθενημένος λόγος του λίγο παρακάτω ξηγεται π τν διο τν πστολο, ταν λέ: Ε δ κα διώτης (εμ) τ λόγ, λλ’ο τ γνώσει (Β΄Κο 11,6). ννοεται λοιπν πλς τι Παλος δν ταν ήτορας μ λόγο περίτεχνο τι δν εχε λόγο ψογου λληνιστο. ατ τ βλέπουμε κα σήμερα στς πιστολές του, ν συγκρίνουμε τν δέξια κα πλοϊκ λληνική τους γλσσα μ τν ψογη κα ραία λληνικ τν κειμένων το Λουκ. μία μόνο πιστολ το Παύλου πο χει ψογη κα ραία λληνικ γλσσα, Πρς βραίους, εναι γραμμένη γλωσσικς π τ Λουκ. γλσσα τν λλων 13 πιστολν του, πο εναι δική του, εναι κατώτερη κα λαϊκώτερη. νάλογη θ ταν φυσικ κα προφορικ μιλία του, κι ατ ννοεται μ τν κφρασι ξουθενημένος λόγος∙ δηλαδ λόγος χαμηλς γλωσσικς ξίας. σο γι τν σθεν παρουσίαν το σώματος το Παύλου, κα πάλι δν ννοεται βραχυσωμία καχεκτικότης. σθένεια πο ννοεται εναι ταξικ κα κοινωνική. ννοεται δηλαδ τι Παλος μφανιζόταν κα κυκλοφοροσε φτωχοντυμένος σν νας πλς κα σημος νθρωπος το λαο. νδυμασία του δν εχε τίποτε τ μεγαλοπρεπς κα σπουδαο κα πολογίσιμο, δν τν δειχνε νθρωπο ψηλς κοινωνικς θέσεως∙ κ πρώτης ψεως Παλος μ τ ντύσιμό του δν νέπνεε κανένα δέος. εσχήμονες (Μρ 15,43∙ Πρξ 13,50∙ 17,12), δηλαδ καλοντυμένοι κα λαμπροφορεμένοι, λέγονται στν Κ.Διαθήκη ο πίσημοι κα κοινωνικς σπουδαοι ντρες κα γυνακες τς ριστοκρατίας, ν σ λλα σύγχρονά της κείμενα λέγονται κα επάρυφοι, πειδ τ οχα τους εχαν τς «παρυφές», δηλαδ τς ογιες, διακοσμημένες μ πορφυρ ταινία –μπουρντούρα. Παλος δν μφάνιζε κάτι τέτοιο, λλ’π τ ντύσιμό του φαινόταν νθρωπος τς χαμηλς κοινωνικς τάξεως, σθενής, χωρίς κανένα γκόσμιο κρος.
      Κανένα λοιπν βιβλικ χωρίο δν δείχνει τ νάστημα κα τ μορφ το Παύλου λλου ποστόλου βιβλικο Χριστιανο.
      σο φορ στν κόμωσι το Παύλου, κατ’ ρχν πρέπει ν πιστεύουμε τι κι διος φήρμοζε τ διδαχή του, τι Ατ φύσις διδάσκει μς τι νρ ἐὰν κομ, τιμία ατ στιν (= δια φύσι μς διδάσκει τι ντρας ν χ μακρι μαλλιά, ατ εναι κάτι γι τ ποο πρέπει ν ντρέπεται∙ Α΄Κο 11,14). διότι τότε λοι ο ντρες ο ντως ντρες, κουρεύονταν πως κριβς ο σημερινο ντρες κα μόνο ο μφίβολοι κα ξεδιάντροποι κα «παρ φύσιν» μφανιζόμενοι «ντρες», δηλαδ ο θηλυπρεπες, τρεφαν μακρι μαλλιά. σφαλς Παλος κολουθοσε ατ πο πίστευε κα δίδασκε, κα τ διο γνώριζε κα γι τος λλους ποστόλους κα γι τν Κύριο.
      κτς π τ συνηθισμένο κούρεμα Παλος ναφέρει κα τ σύρριζο κούρεμα κα τ ξύρισμα τς κεφαλς. διος μία φορ κούρεψε τ κεφάλι του σύρριζα στς Κεγχρες τς Κορίνθου (Πρξ 18,18) κα μία τ ξύρισε μαζ μ λλους στ εροσόλυμα (Πρξ 21,24). ατ τ δυ μως ταν λατρευτικ τάματα χα) το Ίουδαϊσμο, πο τ κανε γι κάποιους λόγους τακτικς, χωρς ν πιστεύ στν ποτελεσματικότητά τους στ πνευματικ πράγματα. τ κανε μόνο γι ν βουλώσ τ στόματα μερικν ουδαϊζόντων Χριστιανν πο τν διέβαλλαν συνεχς. δν ταν συνηθισμένη κόμωσι ατο κα τν λλων ποστόλων κα Χριστιανν.

1 σχόλιο:

  1. Η ίδια η φύσι μας διδάσκει ότι, το φυσικό στον άντρα είναι να έχη κοντά μαλλιά. Εννοεί τη φαλάκρα, η οποία παρουσιάζεται σε αρκετούς άντρες. Ο κ. Σιαμάκης, εδώ δεν αναφέρει, διότι το ανέφερε στο προηγούμενο μέρος για όλα τα βιβλικά πρόσωπα, ότι όπως ο Κύριος, όπως ο Απ. Παύλος, εκτός από τα οπωσδήποτε κοντά μαλλιά είχαν και γένεια, κοντά γένεια, πλην εξαιρέσεων όπως του Ιωσήφ που στην Αίγυπο ξυριζόταν όπως οι Αιγύπτιοι. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στις διδαχές του προτρέπει τους Ορθοδόξους να έχουν γένεια, να μην ξυρίζονται, ιδίως όσοι είναι ηλικιωμένοι να αφήνουν τα γἐνεια τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου