Ομολογία

Βασικές κανονικές αρχές επιλύσεως του Ουκρανικού προβλήματος (Επίμετρον)

Γράφει ο Παναγιώτης Ι. Μπούμης στην Romfea.gr
Ὁμότ. Καθηγητής Παν/μίου Ἀθηνῶν

---

Σέ προηγούμενο ἄρθρο μας μέ τίτλο «Βασικές κανονικές ἀρχές ἐπιλύσεως τοῦ Οὐκρανικοῦ ζητήματος» γράψαμε ὅτι ἐκεῖνο πού μᾶς προβλημάτισε εἶναι ἡ παρ. 4 τοῦ Ἀνακοινωθέντος (τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς 11-10-2018), ὅπου λέγεται ὅτι τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἀπεφάσισε «4) Νά ἄρῃ τήν ἰσχύν τοῦ Συνοδικοῦ Γράμματος Ἐκδόσεως τοῦ ἔτους 1686, τοῦ ἐκδοθέντος διά τάς τότε περιστάσεις, διά τοῦ ὁποίου ἐδίδετο, κατ' οἰκονομίαν, τό δικαίωμα εἰς τόν Πατριάρχην Μόσχας νά χειροτονῇ τόν ἑκάστοτε Μητροπολίτην Κιέβου . . . ».

Καί προσθέταμε: «Ἀφήνουμε πρός τό παρόν τήν ἐξέταση τοῦ «κατ' οἰκονομίαν» καί γιατί δέν ἔχουμε εἰς χεῖρας μας τό Συνοδικό Γράμμα τοῦ ἔτους 1686».

Αὐτά ἴσως προβλημάτισαν καί ἄλλους. Ἔτσι δόθηκε στή δημοσιότητα καί τέθηκε ὑπ' ὄψιν μας ἀπόσπασμα τοῦ κειμένου τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1686 τό ὁποῖο λέει: «Ὁ ἐν ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητός καί περιπόθητος ἀδελφός καί συλλειτουργός τῆς ἡμῶν μετριότητος (τ. ἔ. ὁ Πατριάρχης Μόσχας) ἔχῃ ἐπ' ἀδείας χειροτονεῖν Κιέβου Μητροπολίτην κατά τήν ἐκκλησιαστικήν διατύπωσιν . . . ».

Κατόπιν τούτων νομίζουμε ὅτι εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά ἐπανέλθουμε καί νά δικαιολογήσουμε καί τόν δικό μας σχετικό προβληματισμό.

Γενικῶς λοιπόν θά λέγαμε ὅτι τό «ἐπ' ἀδείας ἔχω» δέν σημαίνει ὅτι ἔχω κάτι κατ' οἰκονομίαν.

Δηλ. τό ἐπ' ἀδείας δέν εἶναι συνώνυμο ἤ ἰσοδύναμο μέ τό «κατ' οἰκονομίαν». Γι' αὐτό ἡ Συνοδική Πρᾶξις τοῦ 1686 δέν χρησιμοποιεῖ τήν ἔκφραση κατ' οἰκονομίαν. 
Ἄλλο τό ἐάν ἔλεγε «κατά χάριν ἤ συγκατάβασιν». Ἀλλ' ἄς ἐπανέλθουμε στό «ἐπ' ἀδείας».

Ἐπαναλαμβάνουμε, λοιπόν, ὅτι τό ἐπ' ἀδείας δέν σημαίνει κατ' οἰκονομίαν.

Γιατί μπορεῖ νά δίνω ἄδεια νά πράττει κάποιος κάτι κατ' ἀκρίβειαν ἤ κατ' οἰκονομίαν.

Γι' αὐτό ἄλλωστε πρέπει νά ἀναγράφεται καί ἡ ἀκρίβεια, ὅταν παρέχεται τό «κατ' οἰκονομίαν».

Ἔτσι μπορεῖ νά χειροτονῶ κάποιον κατ' ἀκρίβειαν = σύμφωνα μέ τούς κανόνες ἤ νά τόν χειροτονῶ κατ' οἰκονομίαν παρεκκλίνοντας ἀπό τήν ἀκρίβεια τῶν κανόνων. 
Ἤ ἀκόμη: Δίνω ἄδεια σέ κάποιον νά χειροτονεῖ (μόνο) κατ' ἀκρίβειαν ἤ (μόνο) κατ' οἰκονομίαν ἤ καί τά δύο.

Καί ἀκόμη παρά πέρα: α) Χορηγῶ ἄδεια γάμου σέ κάποιον κατ' ἀκρίβειαν, γιατί ἐκπληρώνει τίς κανονικές προϋποθέσεις. β) Χορηγῶ ἄδεια γάμου σέ κάποιον κατ' οἰκονομίαν, γιατί δέν ἐκπληρώνει τίς κανονικές προϋποθέσεις, τ. ἔ. παρά τούς κανόνες. Ἅπαξ ὅμως καί χορηγήσω τήν οἰκονομία, δέν μπορῶ νά τήν ἄρω, ὅταν μάλιστα ἔχει γίνει ὁ γάμος.

Νομίζω ὅτι ἡ δικαιολογία εἶναι ἐπαρκής, ὅτι ἔγινα πιό σαφής, γιατί προβληματίστηκα μέ τήν §4 τοῦ Ἀνακοινωθέντος τῆς 11-10-2018.

Κάτι διαισθανόμουνα; Ἤ μᾶλλον κάτι δέν (μοῦ) πήγαινε καλά.

Τελικῶς νομίζω ὅτι καλῶς καί ὀρθῶς τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τό 1686 δέν περιέλαβε τήν ἔκφραση «κατ' οἰκονομίαν» στήν «Πρᾶξιν Του – Γράμμα Του», τουλάχιστον στό ἀπόσπασμα πού μοῦ τέθηκε ὑπ' ὄψιν.