Τό «τρίλημμα»: ἀμοραλισμός, ρεαλισμός, ἐντιμότητα

Δραματικές οἱ ἐξελίξεις γιά τόν Πρωθυπουργό, τό κυβερνόν κόμμα ἀλλά καί ὁλόκληρο τόν Ἑλληνικό Λαό....

Τό «τρίλημμα»:

ἀμοραλισμός, ρεαλισμός, ἐντιμότητα

Μακρυά καί πίσω ἀπό τήν τρέχουσα εἰδησεογραφία μέ πρωταγωνιστή τόν εὐφυή ἀλλά καί ναρκισσευόμενο, κατά τόν Χρ. Γιανναρᾶ, πρώην ὑπουργό Οἰκονομικῶν ἐκτιμῶ ὅτι ἐκτυλίσσεται ἕνα δράμα, πού ἀφορᾶ τόσο στόν ἴδιο τόν Πρωθυπουργό τῆς Χώρας, ὅσο καί στό κόμμα του.

Τελικά, ἡ ἐλπίδα δέν ἦλθε! Ἡ «πρώτη φορά ἀριστερά» ἐπεχείρησε νά ἐνσαρκωθεῖ, ἀλλά κανείς δέν μπορεῖ νά τήν ἐπιβεβαιώσει ψηλαφώντας την. Οἱ ἐξαγγελίες της ἀκυρώθηκαν στήν πράξη καί οἱ θέσεις της, ἐκ τῶν πραγμάτων, ἀναιρέθηκαν. Ἡ ἀντιπαραβολή τῶν προεκλογικῶν λόγων μέ τίς (ἔστω) ἀναγκαστικές ἐπιλογές εἶναι ἐφιαλτική!

Ἡ κυβέρνηση μέ ἐπικεφαλῆς τόν Πρωθυπουργό προσπάθησε ἀλλά δέν κατόρθωσε σχεδόν τίποτε. Τόλμησε ἐν ὄψει ἀδιεξόδου ὀρθά τήν προσφυγή στό ἀμεσοδημοκρατικό ἐργαλεῖο τοῦ Δημοψηφίσματος, τό ἀποτέλεσμα τοῦ ὁποίου, καίτοι μεγαλειῶδες, ὅμως, «ἀπεδείχθη» ἤ «μετεβλήθη» σέ δῶρον ἄδωρον.

Εἶναι πλέον ἤ βέβαιο ὅτι ὁ λαός ἀγνοεῖ πολλά πράγματα γιά νά συνθέσει ὁλόκληρο τό ψηφιδωτό καί νά δεῖ τήν πλήρη εἰκόνα, ὥστε νά βγάλει ἀσφαλῆ συμπεράσματα. Θά περάσει καιρός γιά νά καταστῆ δυνατό κάτι τέτοιο. Οἱ ἐξελίξεις, ὅμως, τρέχουν καί σύντομα μᾶλλον θά τοῦ ζητηθεῖ ἐκ νέου νά λάβει θέση.

Θά ἦταν παρακινδυνευμένο καί ἐπιπόλαιο αὐτή τή στιγμή νά ἀποφανθοῦμε τελεσίδικα καί νά καταδικάσουμε πρόσωπα καί ἐπιλογές. θεωροῦμε, ὅμως, ἐπιβεβλημένο, ὡς ἀναγκαῖο, πρίν ἐπιλέξουν οἱ πολιτικοί μας τό τί καί πῶς θά μᾶς παρουσιάσουν ὡς τό διακύβευμα τῶν ἑπομένων ἐκλογῶν, πρῶτα ἐμεῖς νά προβληματισθοῦμε γι’ αὐτό, βάσει τῆς κοινῆς λογικῆς καί τῆς πραγματικότητος πού ὅλοι βλέπουμε καί ψηλαφοῦμε.

Θά ἐπικεντρώσουμε ὡστόσο τό λόγο μας μόνο στό κυβερνόν κόμμα (δέν παραθεωρῶ τόν συν-ἑταῖρο του, ἀλλά δέν ἔχει ἐν προκειμένω ἰδιαίτερο ρόλο καί σημασία ἡ στάση του), ἀφ’ ἑνός διότι αὐτό εἶναι πού κλυδωνίζεται καί ἀπειλεῖται μέ διάσπαση καί, ἀφ’ ἑτέρου, διότι μόνον ὁ Πρόεδρός του ὡς Πρωθυπουργός μπορεῖ (καί φαίνεται ὅτι καί) θέλει νά προχωρήσει σέ ἐθνικές ἐκλογές.

Δέν ἔχει καμμία σημασία, αὐτή τή στιγμή, ἐάν κάποιος εἶναι μέλος ἤ ψηφοφόρος ἤ φίλος τοῦ ΣΥΡΙΖΑ. Σημασία ἔχει ὅτι αὐτό τό κόμμα, τό ὁποῖο μάλιστα οἱ δημοσκοπήσεις φέρουν σταθερά πρῶτο καί μέ μεγάλη διαφορά, παρά τίς δυσμενεῖς ἐξελίξεις, κρατᾶ κατά κάποιο τρόπο τίς τύχες τοῦ τόπου στά χέρια του. Ἰδιαιτέρως μάλιστα ὁ πρόεδρός του καί Πρωθυπουργός τῆς Χώρας κρατᾶ στά δικά του χέρια τό πισωγύρισμά της στό ἀδιέξοδο παρελθόν τοῦ ἀποτυχημένου δικομματισμοῦ ἀλλά καί τήν «τιμή» καί ἀξιοπιστία τῆς ἀριστερᾶς!

Ὁ Ἀλέξης Τσίπρας εἶναι χαρισματική προσωπικότητα. Στήν πολιτική ὅμως, αὐτό εἶναι δίκοπο μαχαίρι. Γιατί, σχετικά εὔκολα ὁ χαρισματικός ἡγέτης, ἐάν δέν εἶναι ἐγκρατής καί προσηλωμένος-συνεπής στό ὅραμα καί τίς ἀρχές πού ἔχει διακηρύξει, μετατρέπεται σέ μοιραῖο πρόσωπο πλέον ὡς θύμα τοῦ εἰδώλου του καί τῆς ἐξουσίας πού ἀσκεῖ.

Μετά ἀπό τήν τραγική κατάληξη τῶν πεντάμηνων διαπραγματεύσεων στήν ταπεινωτική συνομολόγηση ἑνός τρίτου μνημονίου μέ σαφῆ ὑφεσιακό χαρακτήρα καί ἀνύπαρκτη ἀναπτυξιακή προοπτική καί δή μέ ὁρατό καί τόν κίνδυνο ἐξευτελιστικῆς ἐκποίησης ὁλόκληρης τῆς δημόσιας περιουσίας, ἡ ἐπιλογή τῆς προσφυγῆς στίς κάλπες εἶναι κατά τήν ταπεινή μας γνώμη καί μονόδρομος καί ἠθικά ἐπιβεβλημένη.

Ὁ δημοφιλής Πρωθυπουργός καί τό κόμμα του παρά τό πρόσφατο τῶν ἐκλογῶν (ἀλλά καί τό ἐκκωφαντικό «ΟΧΙ» τῆς μεγάλης πλειοψηφίας τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ) δέν ἔχουν ἠθική νομιμοποίηση οὔτε κἄν γιά τή συμφωνία πού πρόκειται ἐντός ὀλίγου νά ὑπογράψουν. Οἱ δημοκρατικές ἐκλογές σέ μία κοινοβουλευτική Δημοκρατία δέν εἶναι λευκή ἐπιταγή. Εἶναι συγκατάθεση σέ συγκεκριμένο πρόγραμμα καί διακηρύξεις καί τίθεται μεῖζον ζήτημα ὅταν αὐτά ἀνατρέπονται, ἔστω καί ἐξ ἀνάγκης ἤ «πραξικοπηματικά», ἄρδην!

Ἡ συνέχιση τῆς πορείας πού μᾶς ἐπέβαλαν οἱ δανειστές μας ἀπαιτεῖ τήν ἐκ νέου προσφυγή στή λαϊκή ἐτυμηγορία. Ὁ λαός εἶδε πιό καθαρά ἀπό ποτέ ποιά εἶναι πραγματικά ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση καί πῶς λειτουργεῖ. Οἱ περί Εὐρώπης ἰσχυρισμοί καί ἐκτιμήσεις τῶν κυβερνώντων ἀπεδείχθησαν «εὐσεβεῖς πόθοι»! Τό πρόβλημα τῆς Ἕνωσης εἶναι προφανῶς δομικό καί μᾶλλον μή ἀνα(σ)τρέψιμο.

Ἐδῶ, ὅμως, ἀνακύπτει σοβαρό ζήτημα γιά τό κυβερνόν κόμμα: Ἡ συνέχιση τῆς πορείας τῶν προηγουμένων κυβερνήσεων πού ἀπεδοκίμασε παραδειγματικά ὁ Λαός καί καταψήφισε θά συνιστοῦσε γι’ αὐτό, βάσει τῆς ἰδεολογίας καί τῶν ἀρχῶν του, σαφῆ ἀμοραλισμό! Καθώς ἐπίσης καί ἡ θεωρητική μέν καταδίκη της, πρακτική δέ παραδοχή της, ὡς ρεαλιστική στάση καί ἐπιθυμία διαχειρίσεώς της, θά συνιστοῦσε μετάλλαξη καί αὐτο-ἀκύρωση τοῦ ἀριστεροῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ!

Τί ἀπομένει; Ἡ ἐντιμότητα καί ἡ κατάφαση-συνέπεια στίς ἀρχές καί τίς ἀξίες ἑνός χώρου κατά πάντα σεβαστοῦ, ἀκόμη καί ἀπό ἐκείνους πού δέν συμφωνοῦν μαζί του. Αὐτή δέ ἡ ἐντιμότητα ἐπιβάλλει, ἐφ’ ὅσον μιλᾶμε γιά τήν πολιτική πού θεωρεῖται ἡ τέχνη τοῦ ἐφικτοῦ, ἀναθεώρηση τῶν ἐσφαλμένων ἐκτιμήσεων καί ὑποβολή νέας πρότασης, μέ συγκροτημένο ἐναλλακτικό σχέδιο (προφανῶς ἐκτός εὐρωζώνης), ἔστω καί μεσο-μακροπρόθεσμα ὑλοποιήσιμο.

Δέν ἔχουμε τήν αὐταπάτη ὅτι κάτι τέτοιο εἶναι ἀνώδυνο, ἤ ὅτι θά στέρξουν νά τό στηρίξουν εὔκολα οἱ πολλοί, ἀλλά πιστεύουμε ὅτι εἶναι ἡ μοναδική ἐπιλογή πού δέν θά ἐπιτρέψει τό «πρώτη φορά ἀριστερά» νά καταγραφεῖ στήν ἱστορία ὡς θλιβερή παρένθεση καί φάρσα!

Ἐκθέτοντας δέ δημόσια τίς σκέψεις μου δέν θά ἤθελα νά χρεωθῶ δειλία μέ τό νά ἀποφύγω νά διατυπώσω τήν προσωπική μου γνώμη στό μεῖζον καί βαθύτερο κατ’ ἐμέ διακύβευμα πού δέν εἶναι μόνο οἰκονομικό. Εἶναι ἡ σχέση μας μέ τήν Εὐρώπη καί τή Δύση γενικότερα. Ἡ Ἑλλάδα σέ καμμία περίπτωση δέν ταυτίζεται μέ τήν Εὐρώπη καί σαφῶς δέν ἀνήκει στή Δύση. Σαφῶς καί ἔχουμε πολλούς δεσμούς μαζί της καί πρέπει νά ἔχουμε καλές σχέσεις, βάσει ὅμως πάντοτε τῶν συμφερόντων μας, μεταξύ τῶν ὁποίων πρέπει νά εἶναι καί ἡ διαφύλαξη τῆς ἰδιοπροσωπείας μας.

Ἠ σημερινή Εὐρώπη δέν διαμορφώθηκε ἤ παραμορφώθηκε ἔτσι, ὅπως τήν βλέπουμε σήμερα καί τήν νοιώθουμε στό πετσί μας, ἀπό τά χρόνια τῆς Ε.Ο.Κ. Ξεκινᾶ ἀπό πολύ παλαιότερα τό «πρόβλημά» της. Δέν (τερατο-) γέννησε τυχαῖα τήν «ἱερά ἐξέταση», τό ἑωσφορικό ἀλάθητο τοῦ παπισμοῦ, τήν ὑποκριτική ἠθική τοῦ προτεσταντισμοῦ, τόν πουριτανισμό, μέχρι καί τόν φασισμό καί τό ναζισμό. Ἄς μήν εἴμαστε καί ἀνιστόρητοι καί ἀφελεῖς.

Ἡ σημερινή Εὐρωπαϊκή καθεστηκυϊα τάξη μᾶς θέλει, ὅταν μᾶς θέλει, ὡς Βαλκανική ἐκδοχή καί δεύτερης κατηγορίας εὐρωπαίους πολίτες. Βεβαίως, τά μεγάλα καί ἀσυγχώρητα λάθη μας εἶναι τό ἀκαταμάχητο ἄλλοθί τους. Ἀκόμη καί ὁ ὑπερασπιστής τοῦ δόγματος «ἀνήκομεν εἰς τήν Δύσιν» πλήρωσε πικρά, μέ τό καυτό δάκρυ του γιά τήν ἰδιαίτερη πατρίδα του, τήν εὐρωπαϊκή πολιτική. Καί φυσικά δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε τί ἐπεφυλάχθη στήν πάλαι ποτέ ἑνωμένη Γιουγκοσλαβία!

Ὅσο γιά τόν Σύριζα καί τά ἐκρηκτικά ἐσωτερικά του, ἐνθυμούμενος τήν ὀνομασία τῆς νεολαίας του ἐπί ἐποχῆς ΚΚΕ ἐσωτερικοῦ (τόν «Ρήγα Φεραῖο») θά ἐπαναλάμβανα πρός αὐτούς, ἀντί φιλικῆς συμβουλῆς, τό σοφό λόγο ἐκείνου τοῦ μεγάλου ὁραματιστή καί μάρτυρα τῆς Ρωμηοσύνης: «Ὅποιος ἐλεύθερα συλλογᾶται - ἀγαπητοί κύριοι, ἀδελφοί, σύντροφοι καί φίλοι, πού θἄλεγε καί ὁ φίλος Κώστας Ζουράρις – συλλογᾶται καλά»!

Γιά ὅλους δέ ἐμᾶς τούς ὑπολοίπους κοινούς θνητούς ἀξίζει νά μᾶς προβληματίσουν οἱ βαθεῖς λόγοι τοῦ μεγάλου Ντοστογιέφσκυ, πού βαθυστόχαστα καί ἴσως προφητικά ἐπισημαίνει ὅτι τό δίλημμα πού βάζει αὐτή ἡ Εὐρώπη εἶναι: Εὐτυχία (μέ τήν ἔννοια τῆς εὐημερίας καί εὐδαιμονίας) ἤ Ἐλευθερία;

Εἶναι θέμα προταγμάτων καί στάσης ζωῆς. Δέν εἶναι εὔκολο, οὔτε ἁπλό νά ἀπαντηθεῖ  ἕνα τέτοιο δίλημμα. Θέλει θράσος ὁμολογίας ἀνυπαρξίας ἀξιῶν ἤ θάρρος ὑπέρβασης πού συνιστᾶ τήν πεμπτουσία τοῦ πολιτισμοῦ μας.

Δημήτρης Κάτσουρας

Τραπεζικός-Θεολόγος