Ομολογία

Σε τι μας καλεί;

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

Τη χρονική περίοδο που στις ημέρες μας λαμβάνουν χώρα απρεπείς διασκεδάσεις κραιπάλης και ασωτείες - που αποπροσανατολίζουν τον άνθρωπο - η Εκκλησία ανοίγει σε μας την περίοδο του Τριωδίου.
Αρχαίος θεσμός η περίοδος αυτή. Πάντοτε όμως νέος και ζωντανός με τα αισθήματα που εμπνέει και τη βαθύτερη πνευματική ζωή, στην οποία μας καλεί.

Έρχεται να μας παρακινήσει πιο ζωηρά σε ειλικρινή μετάνοια και κάθαρση, σε εντονότερη πνευματική ζωή και σε στενότερη επικοινωνία με τον Κύριό μας.

Με την παραβολή του Τελώνη

Η περίοδος του Τριωδίου εγκαινιάζεται με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου, που οι τελευταίες λέξεις της θα πρέπει να μένουν βαθιά τυπωμένες, ανεξάλειπτες από την ψυχή μας. «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται» (Λουκ. ΙΗ’ 14). Φωνή θεϊκή που βεβαιώνει τη μεγάλη αλήθεια ότι η μέν μετάνοια - σύμφωνα με το παράδειγμα του Τελώνη, που μετανόησε - ταπεινώνει, επαναφέρει τον άνθρωπο στην αλήθεια και την πραγματικότητα• η δε ταπείνωση τον εξυψώνει! Επιπλέον, και αντίθετα, η αμαρτία τον κρατεί στην κατάσταση της αυταπάτης, της υπερηφάνειας, της οίησης και της αλαζονείας, καταστάσεις που οδηγούν στην κατάπτωση, στον εξευτελισμό και στη συντριβή.

Του Ασώτου

Προχωρεί κατόπιν το Τριώδιο. Και με την παραβολή του Ασώτου κάνει θεία έκκληση προς κάθε αμαρτωλό, που ακολούθησε το νεώτερο υιό στην ασωτεία του, να τον ακολουθήσει τώρα και στη μετάνοια και στην επιστροφή του• τον βεβαιώνει ότι θα βρεί ανοικτές τις αγκάλες του Θεού και θα λάβει το συγκινητικό φίλημα της αγάπης Του, ο Οποίος πάντα ως Πατέρας συγχωρεί. Ταυτόχρονα η παραβολή του Ασώτου αποτελεί και θεία έκκληση και προς τον «πρεσβύτερον», δηλαδή προς τους συντηρητικούς, προς τους «θρήσκους» ανθρώπους, εκείνους δηλαδή τους χριστιανούς, που αρκούνται στο ότι δεν έγιναν άσωτοι! Ζητεί η Εκκλησία και από αυτήν την κατηγορία των πιστών να καθαρίσουν «επειγόντως» το εσωτερικό τους από κακίες τόσο φοβερές, όπως είναι ο εγωϊσμός, ο φθόνος, η σκληροκαρδία, η φαρισαϊκή ιδέα ότι είναι ευσεβείς και δίκαιοι και γι’ αυτό νομίζουν ότι δεν έχουν ανάγκη μετανοίας, όπως οι άσωτοι.

Την Κυριακή των Απόκρεω και της Τυροφάγου

Η φωνή του Κυρίου θα βεβαιώσει στη συνέχεια κατά την Κυριακή των Απόκρεω ότι δεν είναι μόνο Σωτήρας, αλλά και Κριτής. Μπροστά στο αδέκαστο κριτήριό Του θα παρασταθούμε κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του, για να ακούσουμε την τελική απόφασή Του, ανάλογα προς τον χαρακτήρα, που μορφώσαμε στην επίγεια ζωή μας, τον αληθινά χριστιανικό ή αδιόρθωτα κακό και σκανδαλοποιό και φαύλο.

Και καταλήγει το Τριώδιο με την Κυριακή της Τυροφάγου, κατά την οποία ακούγεται η ίδια Φωνή να ζητεί τον καθαρισμό της καρδίας από τη μνησικακία και το μίσος, από την πλεονεξία και την προσκόλληση στα χρήματα και στα υλικά αγαθά, για να θρονιάσουμε σ’ αυτή την ανεξικακία και την αγάπη, την ευσπλαγχνία και την ελεήμονα διάθεση.

Συνεχίζει δε το Τριώδιο με ανάλογα και κατάλληλα αναγνώσματα• και αποκορυφώνεται με το θείο Δράμα της Μεγάλης Εβδομάδας.

Με την ψυχική συντριβή

Και προσεύχεται και δέεται συνέχεια η αγία μας Εκκλησία κατά την περίοδο του Τριωδίου δίδοντας σαφώς το νόημα ότι η περίοδος αυτή δεν είναι καιρός για κραιπάλη και μέθη και ασωτία, αλλά ευκαιρία μετανοίας και ψυχικής συντριβής για όλους τους χριστιανούς. Γιατί γνωρίζει η Εκκλησία ότι η αμαρτία όλους μας έχει μολύνει. Την φέρομε από τη γέννησή μας. Την αντλούμε από το περιβάλλον, ώστε να έχει γίνει καθεστώς μέσα στην ψυχή του κάθε ανθρώπου. Υπάρχουν μόνο διαφορετικό όμως βαθμό είμαστε ο καθένας μας!!!

Αλλά η χριστιανική θρησκεία είναι θρησκεία που προσδέχεται όλους τους αμαρτωλούς που μετανοούν. Γι’ αυτό και μόνιμο χαρακτηριστικό γνώρισμα της χριστιανικής ζωής είναι η συνεχής μετάνοια, η συνεχής προσπάθεια για την απονέκρωση του αμαρτωλού εγώ, παράλληλα δε η ανόρθωση, η ζωοποιός λύτρωση με την πίστη και τη δύναμη του Λυτρωτή. Ο πιστός διαφέρει από τον άπιστο από το γεγονός, ότι έχει γνώση και συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του, προχωρεί με τη μετάνοια στην ανόρθωση και διόρθωση, και από εκεί στην ειρήνη και τη δόξα του ουρανού. Έχει στην καρδιά και στο στόμα την ικεσία: «της σωτηρίας άνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα». Ο άπιστος, ο χωρίς Χριστό αμαρτωλός, υποφέρει και ταλαιπωρείται από την αμαρτία, αηδιάζει την παρούσα ζωή, αλλά μένει αμετανόητος στην αγχωτική αυτή κατάσταση, γιατί κλείνει τα αυτιά του στην γλυκειά πρόσκληση του Χριστού: «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς» (Ματθ. ΙΑ’ 28).

Με την ελπίδα

Γι’ αυτό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει με τρυφερή αγάπη και μας γνωρίζει την ελπίδα που πηγάζει από τη λυτρωτική Θυσία του Κυρίου Ιησού:

«Τεκνία μου, ταύτα γράφω υμίν, ίνα μη αμάρτητε• και εάν τις αμάρτη, Παράκλητον έχομεν προς τον Πατέρα, Ιησούν Χριστόν δίκαιον• και αυτός ιλασμός εστι περί των αμαρτιών ημών, ου περί των ημετέρων δε μόνον, αλλά και περί όλου του κόσμου» (Α΄ Ιω. Β΄ 1-2). Παιδιά μου σας γράφω αυτά, για να μη παρασυρθείτε από την αμαρτία. Εάν όμως κάποιος, σαν αδύνατος άνθρωπος, αμαρτήσει, άς μη χάσει το θάρρος του αγώνα και την ελπίδα της σωτηρίας. Γιατί κοντά στον ουράνιο Πατέρα έχουμε ένα παντοδύναμο Μεσίτη, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, τον απόλυτα αναμάρτητο και δίκαιο. Και αυτός με το τίμιο Αίμα Του εξιλεώνει το Θεό για τις αμαρτίες μας.

Και έτσι όταν από τα βάθη της αμαρτωλής καρδιάς μας ανεβεί προς τον Θεό θερμή η ικεσία της μετανοίας μας: «Πάτερ ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν Σου» (Λουκ. ΙΕ΄ 22), και όταν στον πνευματικό ιερέα εξομολογηθούμε τα σφάλματά μας, τότε έρχεται «ταχεία» και «ολόκληρη» η απάντηση του Πατέρα: «ο υιός μου ούτος νεκρός ήν και ανέζησε και απολωλός ήν και ευρέθη» (Λουκ. ΙΕ΄ 32).

Ακόμα περισσότερο• γευόμαστε και χαιρόμαστε τη θεϊκή στοργή σαν βάλσαμο στις «πληγές» μας• σαν προμηνύματα της όντως ζωής στη Βασιλεία Του.

Αρχιμ. Καλλίστρατος Ν. Λυράκης

«Ενοριακή Ευλογία» Φεβρουαρίου 2001

Τεύχος 104