Ομολογία

ΠΡΩΤΗ ΕΑΡΙΝΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ

Οι παρακάτω αναφορές, αφιερώνονται, σ’ όσους έχουν την ψευδαίσθηση, ότι σήμερα Πέμπτη 27 Μαρτίου (κατά το ημερολόγιό τους), 9 Απριλίου (κατά το διορθ. Ιουλιανό) δεν έχουν πανσέληνο, αλλά αυτή θα συμβεί την επόμενη Τρίτη 1 Απριλίου (με το Ιουλιανό), 14 Απριλίου (με το διορθ. Ιουλιανό). Δεν γνωρίζουμε, αν όντως το πιστεύουν ή όχι. Ορισμένοι το πιστεύουν, άλλοι που γνωρίζουν καλύτερα τα πράγματα λένε, ότι έχουμε δυο πανσελήνους, μια πραγματική και μια πλασματική (την ονομάζουν θετή). Πάντως, η πραγματική πανσέληνος γίνεται σήμερα Πέμπτη 9 Απριλίου, στις 17.56, σύμφωνα με τις αναφορές του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η πλασματική θα γίνει την Τρίτη 14 Απριλίου, σύμφωνα με τις μετρήσεις του αστρονόμου Μέτωνα του 430 π.Χ.

Το πότε είναι η πραγματική πανσέληνος και το πότε η πλασματική είναι πολύ εύκολο να το διαπιστώσει κάποιος, χρησιμοποιώντας σαν εργαλείο τα μάτια του. Είναι γνωστό, ότι Πανσέληνος είναι η φάση εκείνη της Σελήνης, κατά την οποία αυτή φαίνεται από την Γη σαν ένας τέλειος φωτεινός δίσκος. Συμβαίνει κάθε 29.530588 ημέρες (συνοδικός μήνας), όταν ο Ήλιος και η Σελήνη βρίσκονται σε αντίθετες διευθύνσεις. Τότε, το ορατό από τη Γη ημισφαίριο φωτίζεται πλήρως. Αυτά λέγει η σύγχρονη Αστρονομία. Ο Μέτωνας όμως υπολογίζει τον συνοδικό μήνα στις 29.5 ημέρες. Η διαφορά μεταξύ του πραγματικού και του πλασματικού συνοδικού μήνα συμποσούται σε 1 ημέρα κάθε 307 έτη, με συνέπεια σήμερα η διαφορά μεταξύ της πραγματικής και της πλασματικής πανσελήνου να ξεπερνάει τις 5 ημέρες. Έτσι, ενώ η πραγματική πανσέληνος είναι την Πέμπτη 9.4, η πλασματική είναι την Τρίτη 14.4.

Δια του λόγου το αληθές, μπορεί ο οιοσδήποτε να παρατηρήσει τον δίσκο της πανσελήνου, κοιτώντας τον ουρανό το βράδυ της 9^ης Απριλίου. Αν κάνει το ίδιο, το βράδυ της 14^ης Απριλίου, θα παρατηρήσει, ότι η Σελήνη θα βρίσκεται στο τελευταίο τέταρτο. Γιατί όμως να συμβαίνουν όλα αυτά; Μα γιατί η πανσέληνος της 9^ης Απριλίου (η πραγματική) είναι σύμφωνη με το διορθ. Ιουλιανό ημερολόγιο, ενώ η πανσέληνος της 14^ης Απριλίου (η πλασματική) είναι σύμφωνη με το Ιουλιανό ημερολόγιο.

Έχει ξαναγραφεί, ότι η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος επελήφθη του ζητήματος του κοινού εορτασμού του Πάσχα από όλους τους Χριστιανούς. Προς τούτο, και ακολουθούσα την Αποστολική Παράδοση που είχε διατυπωθεί στο Ζ΄ Αποστολικό Κανόνα, πρόσθεσε δυο επί πλέον όρους σ’ αυτόν. Ο Ζ΄ Αποστολικός περιλάμβανε δυο όρους, για την εορτή του Πάσχα, να εορτάζεται: 1/ Μετά την εαρινή ισημερία και 2/ Μετά το Ιουδαϊκό Πάσχα. Η Α΄ Σύνοδος πρόσθεσε τους όρους: 3/ να εορτάζεται μετά την πρώτη εαρινή Πανσέληνο και 4/ την πρώτη μετά από αυτήν Κυριακή. Έτσι, τους 4 πλέον όρους, η Α΄ Σύνοδος τους περιέλαβε σε μια απόφασή της (όχι σε κανόνα).

Για την υλοποίηση της απόφασης, η Α΄ Σύνοδος επιφόρτισε την Εκκλησία της Αλεξάνδρειας, στην οποίαν υπήρχαν οι καλύτεροι αστρονόμοι της αυτοκρατορίας, 1/ να προσδιορίζει κάθε χρόνο την εαρινή ισημερία και 2/ να προσδιορίζει την πρώτη πανσέληνο μετά από αυτήν, επιπλέον δε να αναλάβει να κοινοποιεί την ημερομηνία εορτασμού σε όλες τις υπόλοιπες Εκκλησίες της αυτοκρατορίας.

Η απόφαση αυτή ευρίσκεται σε δυο επιστολές: 1/ Πασχάλιος επιστολή Αλεξανδρείας Κυρίλλου Α΄: «Η Οικουμενική Σύνοδος ομοφώνως εψηφίσατο, ότι η Εκκλησία της Αλεξανδρείας ένθα ήσαν έμπειροι περί τας γνώσεις ταύτης (τας αστρονομικάς) θ’ ανήγγειλε τη Ρωμαίων Εκκλησία ετησίως την ημέραν του Πάσχα, ήτις θα ανεκινούτο τούτο. 2/ Επιστολή 121 προς Μαρκιανόν αυτοκράτορα, Ρώμης Λέοντα Α΄: «Εμερίμνησαν ουν οι άγιοι Πατέρες (Νικαίας) άπασαν ταύτην την φροντίδα τω Αλεξανδρείας Επισκόπω αναθείναι, δι’ ου ετησίως η της εορτής ημέρα τη Αποστολική Έδρα θα εδηλούτο και δι’ αυτής ως έθος ταις μάλλον απομεμακρυσμέναις Εκκλησίαις θα διέτρεχε».

Έτσι, οι Πατέρες ανέθεσαν στον Αλεξανδρείας να καθορίζει την ημερομηνία της εορτής συντάσσοντας ένα πίνακα, που ονομάστηκε «Πασχάλιος Πίνακας» ή «Πασχάλιο». Αναφέρεται, ότι ο Αλεξανδρείας Κύριλλος Α΄ κατασκεύασε πίνακες του Πασχαλίου, με αφετηρία χρονολογήσεων την εποχή Διοκλητιανού, οι οποίοι πιθανώς έφθαναν μέχρι το 531. Οι αστρονόμοι της Αλεξάνδρειας υπολόγιζαν τις ημέρες της πανσελήνου από τον 19ετή κύκλο του Μέτωνα. Οι ημερομηνίες λοιπόν του Πάσχα καθορίστηκαν αρχικά (και καθορίζονται ακόμη και σήμερα από την Ορθόδοξη Εκκλησία) με βάση τον 19ετή αυτό κύκλο.

Έτσι, «Πασχάλιο», ήδη από τον 4^ο αιώνα ονομάζεται ο πίνακας, που κατάρτισαν αρχικά οι Χριστιανοί επιστήμονες και ιερωμένοι, στον οποίον αναγράφονται οι ημερομηνίες των κινητών εορτών κάθε έτους με αφετηρία την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα. Ο αρχικός πίνακας του Πασχαλίου υπέστη αργότερα ελαφρές τροποποιήσεις στην Αλεξάνδρεια και την Αντιόχεια, που αποσκοπούσαν κυρίως στην απλούστευση των σχετικών υπολογισμών.

Έτσι, το λεγόμενο «Πασχάλιο», δεν είναι κανόνας ή απόφαση των Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, αλλά ένας Πίνακας που συντάσσει η Εκκλησία της Αλεξάνδρειας, ώστε με αυτόν να προσδιορίζεται η ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα. Σημειώνεται εδώ, ότι περί της ύπαρξης Πασχαλίου πίνακα δεν αναφέρεται σε κανένα κανόνα Οικουμενικής ή άλλης Συνόδου, παρά μόνο σχόλια από κατά καιρούς κανονολόγους, πολλώ δε μάλλον δεν έχει χαρακτηριστεί ως αιώνιον και απαραβίαστον και αδύνατον να διορθωθεί κάποτε. Τα περί του αντιθέτου λεγόμενα είναι απόψεις εκείνων που δηλώνουν, τάχα, την αιωνιότητα και το αμετακίνητον ενός πίνακα.

Ένα εύλογο ερώτημα όμως ανακύπτει. Όταν οι Πατέρες έθεσαν τους 4 αυτούς όρους στην απόφασή τους, καθόρισαν και το αμετακίνητο της ισημερίας ή της πανσελήνου, όπως αυτά θα ευρίσκοντο το 325; Προφανώς δεν υπάρχει τέτοια απόφαση, δηλ. οι Πατέρες δεν καθόρισαν, ότι η ισημερία θα είναι, με το εν χρήσει τότε Ιουλιανό ημερολόγιο, αμετακίνητη στις 21 Μαρτίου, αλλά ούτε απαγόρευσαν την όποια διόρθωση του ημερολογίου. Τούτο τουλάχιστον δεν ευρίσκεται σε κανένα κανόνα Συνόδου και τα αντιθέτως αναφερόμενα είναι απόψεις εκείνων που υποστηρίζουν το αμετακίνητο της ημερομηνίας αυτής.

Η δυνατότητα ύπαρξης σταθερής εαρινής ισημερίας και λανθασμένου υπολογισμού της πανσελήνου αρχίζει και δημιουργεί προβλήματα στον εορτασμό του Πάσχα δεδομένου, ότι αρχίζουν και καταστρατηγούνται και οι όροι της απόφασης της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Κάποια πρόσφατα παραδείγματα θα παρουσιάσουν το πρόβλημα. Όπως ειπώθηκε, οι Ορθόδοξοι πρέπει να εορτάζουν το Πάσχα την 1^η Κυριακή, μετά την 1^η εαρινή πανσέληνο. Έχουμε όμως τα παραδείγματα, όπου καταστρατηγείται ο όρος αυτός και έτσι εορτάζουν την 2^η Κυριακή μετά την 1^η εαρινή πανσέληνο ή την 1^η Κυριακή μετά την 2^η εαρινή πανσέληνο ή την 2^η Κυριακή μετά την 2^η εαρινή πανσέληνο.

Έτσι:

Πάσχα 1992. Η Πανσέληνος μετά την ισημερία 21 Μαρτίου του νέου ημερολογίου (διορθ. Ιουλιανού) συνέβη ημέρα Παρασκευή 17 Απριλίου. Επομένως, η 1^η Κυριακή ήταν η 19^η Απριλίου, κατά την οποίαν γιορτάσθηκε το πάσχα των Λατίνων. Την επόμενη Κυριακή 26 Απριλίου εορτάσθηκε το Ορθόδοξο Πάσχα. Η εαρινή ισημερία 21 Μαρτίου (με το νέο), αντιστοιχούσε στις 8 Μαρτίου (με το παλαιό). Επομένως, το Ορθόδοξο Πάσχα εορτάσθηκε τη 2^η Κυριακή μετά τη 2^η εαρινή πανσέληνο.

Πάσχα 1993. Η Πανσέληνος μετά την εαρινή ισημερία 21 Μαρτίου (με το νέο) συνέβη Τρίτη 6 Απριλίου, κατά την οποία γιορτάσθηκε το Ιουδαϊκό πάσχα, στις 15 Νισάν. Η πρώτη Κυριακή μετά την Τρίτη 6 Απριλίου ήταν η 11^η Απριλίου, κατά την οποίαν γιορτάσθηκε το Λατινικό Πάσχα. Η δεύτερη Κυριακή ήταν η 18^η Απριλίου, κατά την οποίαν γιορτάστηκε το Ορθόδοξο Πάσχα. Η εαρινή ισημερία 21 Μαρτίου (με το παλαιό) αντιστοιχούσε στις 3 Απριλίου (με το νέο). Η πρώτη Κυριακή μετά την εαρινή πανσέληνο της 6^ης Απριλίου ήταν η 11^η Απριλίου. Επομένως, το Ορθόδοξο Πάσχα γιορτάστηκε τη 2^η Κυριακή μετά την 1^η εαρινή πανσέληνο.

Παρακάτω καταγράφεται ενδεικτικά, πίνακας 20 ετών (1990-2009) με τις εαρινές πανσελήνους, το εβραϊκό, λατινικό και Ορθόδοξο Πάσχα, την 1^η Κυριακή μετά την εαρινή πανσέληνο, εάν εφαρμόζεται η απόφαση της Συνόδου ή αυτή καταστρατηγείται και που οφείλεται το σφάλμα:

ΕΤΗ	ΠΡΩ-ΤΗ ΠΑΝ.	ΠΡΩΤΗ ΚΥΡ.	ΙΟΥΔ ΠΑΣ-ΧΑ	ΛΑΤ. ΠΑΣ-ΧΑ	ΟΡΘ. ΠΑΣ-ΧΑ	ΑΠΟΦΑΣΗ Α΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝ	ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1990	14.4	15.4	14.4	15.4	15.4	Εφαρμογή	-
1991	3.4	7.4	3.4	7.4	7.4	Εφαρμογή	-
1992	17.4	19.4	18.4	19.4	26.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας
1993	6.4	11.4	7.4	11.4	18.4	Παράβαση	2η Κυρ Μέτωνας
1994	27.3	3.4	27.3	3.4	1.5	Παράβαση	2η Πανσ. Σωσιγ.
1995	15.4	16.4	16.4	16.4	23.4	Εφαρμογή	-
1996	5.4	7.4	5.4	7.4	14.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας
1997	25.3	30.3	23.4	30.3	27.4	Εφαρμογή	2η Πανσ. Σωσιγ.
1998	12.4	19.4	12.4	12.4	19.4	Εφαρμογή	-
1999	1.4	4.4	1.4	4.4	11.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας
2000	20.4	23.4	20.4	23.4	30.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας
2001	8.4	15.4	8.4	15.4	15.4	Εφαρμογή	-
2002	28.3	31.3	28.3	31.3	5.5	Παράβαση	2η Πανσ. Σωσιγ.
2003	16.4	20.4	17.4	20.4	27.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας
2004	5.4	11.4	5.4	11.4	11.4	Εφαρμογή	-
2005	25.3	27.3	24.4	27.3	1.5	Εφαρμογή	2η Πανσ. Σωσιγ.
2006	13.4	16.4	13.4	16.4	23.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας
2007	2.4	8.4	3.4	8.4	8.4	Εφαρμογή	-
2008	20.4	27.4	20.4	23.3	27.4	Εφαρμογή	-
2009	9.4	12.4	9.4	12.4	19.4	Παράβαση	2η Κυρ. Μέτωνας

Σύμφωνα με τον ανωτέρω πίνακα, στα 20 χρόνια καταγραφών, στα 10 από αυτά έχουμε παράβαση, συγκεκριμένα:

Στα έτη 1994 και 2002 υπάρχει παράβαση, λόγω υπολογισμού μετά τη 2^η εαρινή πανσέληνο (λάθος Σωσιγένη).

Στα έτη 1992, 1993, 1996, 1999, 2000, 2003, 2006 και 2009 υπάρχει παράβαση, λόγω υπολογισμού μετά τη 2^η Κυριακή (λάθος Μέτωνα).

Στα έτη 1990, 1991, 1995, 1997, 1998, 2001, 2004, 2005, 2007 και 2008 έχουμε εφαρμογή της απόφασης. Από αυτά το 1997 και 2005 επειδή το εβραϊκό Πάσχα υπολογίζει εαρινή ισημερία στις 27 Μαρτίου (αντί της 21 Μαρτίου) εμφανίζουν πρώτη εαρινή πανσέληνο όχι στις 25 Μαρτίου, αλλά στις 23 και 24 Απριλίου αντίστοιχα, οπότε τότε εορτάζουν το Πάσχα τους. Αυτό έχει σαν συνέπεια το Ορθόδοξο Πάσχα να εορτασθεί 27.4 και 1.5 αντίστοιχα, για να πληρωθεί ο 4^ος όρος της Συνόδου, περί εορτασμού του Πάσχα μετά το εβραϊκό. Ανοικτό βέβαια παραμένει τα θέμα του εορτασμού του Πάσχα, εάν η εβραϊκή εαρινή ισημερία μετατεθεί ακόμη περισσότερο προς τον Απρίλιο.

Το σπουδαιότερο όμως είναι η συνεχής μετατόπιση του εαρινού ισημερινού σημείου, έτσι ώστε οι 13 ημέρες διαφορά που είναι σήμερα να φθάσει τις 21 ημέρες το έτος 3000, τις 29 το 4000, τις 37 το 5000, τις 44 το 6000 και τις 90 το 10400, οπότε αντί της εαρινής ισημερίας θα έχουμε το θερινό ηλιοστάσιο!!! Επί πλέον, η μετατόπιση της πανσελήνου κατά 5 ημέρες σήμερα, θα φθάσει τις 8 ημέρες το 3000, τις 11 το 4000, τις 15 το 5000, τις 18 το 6000 και τις 31 ημέρες το 10000, δηλ. η μετατόπιση θα αφορά έναν ολόκληρο κύκλο της πανσελήνου!!!

Βέβαια με την ακινησία που επιβάλουμε στην εαρινή ισημερία, καθώς και στον κύκλο της πανσελήνου, το Πάσχα δεν θα εορτάζεται πλέον την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο, αλλά θα εορτάζεται την πρώτη, δεύτερη ή τρίτη κλπ. Κυριακή μετά την δεύτερη, τρίτη, τέταρτη, πέμπτη κλπ. εαρινή πανσέληνο ή την πρώτη, δεύτερη κλπ. Κυριακή μετά την πρώτη, δεύτερη κλπ. πανσέληνο του θερινού ηλιοστασίου κ.ο.κ. Περιττό να ειπωθεί, ότι η καταστρατήγηση της απόφασης της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου θα καταντήσει στη γελοία κατάσταση, να εορτάζεται το Πάσχα το κατακαλόκαιρο ή όταν πέφτουν τα φύλλα των δένδρων κατά το φθινόπωρο ή όταν αρχίζει η σπορά ή όταν αρχίζουν τα πρωτοβρόχια ή τα πρώτα χιόνια του χειμώνα κ.ο.κ.

Συγκεφαλαιώνοντας τα ανωτέρω, καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα σχετικά με την πραγματοποίηση της εορτής του Πάσχα και της καταστρατήγησης ή όχι της απόφασης της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, καθώς και το πιο από τα τρία ημερολόγια εφαρμόζει την απόφαση:

1.- Το Ιουλιανό ημερολόγιο καταστρατηγεί την απόφαση της Συνόδου, καθότι δεν εφαρμόζει τον 2^ο και 3^ο όρο της απόφασης.

2.- Το Γρηγοριανό ημερολόγιο καταστρατηγεί την απόφαση της Συνόδου, καθότι δεν εφαρμόζει τον 4^ο όρο της απόφασης.

3.- Το διορθωμένο Ιουλιανό ημερολόγιο δεν καταστρατηγεί την απόφαση της Συνόδου, καθότι εφαρμόζει όλους τους όρους της απόφασης.

Τα περί της καταστρατήγησης όρων της απόφασης της Α΄ Οικουμενικής καταγράφουν και διαπρεπείς Έλληνες Αστρονόμοι: «….. Αντίθετα, οι Καθολικοί και οι Διαμαρτυρόμενοι υπολογίζουν τον κύκλο των πανσελήνων με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια, που έχει σφάλμα μόνο μία ημέρα σε χρονικό κύκλο 20000 ετών (αντί μιας ημέρας σε χρονικό κύκλο 307 ετών του Ιουλιανού). Επομένως, ο υπολογισμός της ημερομηνίας του Πάσχα καθορίζεται «σωστά» από τους Καθολικούς και Διαμαρτυρόμενους και «εσφαλμένα» (αναφέρεται στην αστρονομική άποψη του θέματος) από τους Ορθόδοξους, που στηρίζονται στον κύκλο του Μέτωνος και στην πανσέληνο που συμβαίνει μετά την εαρινή ισημερία και υπολογίζεται σύμφωνα με το παλαιό Ιουλιανό…..» (Θεοδοσίου-Δανέζη, Η Οδύσσεια των ημερολογίων, τ. Β΄, σελ. 169). Επίσης: «………. Ο υιοθετηθείς κανόνας από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο ήταν ο ακόλουθος: «Το Πάσχα θα πρέπει να εορτάζεται την 1^η Κυριακή μετά την 1^η πανσέληνο της εαρινής ισημερίας»….. «την εποχή της Συνόδου της Νικαίας το χρησιμοποιούμενο ημερολόγιο ήτανε το Ιουλιανό. Το Ιουλιανό ημερολόγιο, όμως, υποθέτει την κατά μέσο όρο διάρκεια του έτους ίση με 365.25 ημέρες. Γνωρίζουμε όμως ότι αυτό δεν είναι σωστό….. Η διαφορά αυτή Ιουλιανού – Τροπικού συμποσούται σε μια ολόκληρη ημέρα κάθε 128 έτη………. Μια άλλη διαφορά οφείλεται στον κανόνα που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό της πανσελήνου. Ο σωστός τρόπος θα ήταν να υπολογισθεί η πανσέληνος από ακριβείς αστρονομικές παρατηρήσεις………. Κάθε 307 έτη το σφάλμα (της πανσελήνου) συμποσούται σε μια ημέρα. Έτσι έχουμε σήμερα ένα λάθος 5 ημερών στον υπολογισμό της πανσελήνου………. Γι’ αυτούς τους λόγους, ο σημερινός υπολογισμός του Πάσχα των Ορθοδόξων περιέχει δυο σφάλματα: 1. Η υπολογισθείσα ημερομηνία της ισημερίας συμβαίνει 13 ημέρες αργότερα από την πραγματική και 2. Η υπολογισθείσα ημερομηνία της πανσελήνου συμβαίνει 5 ημέρες περίπου αργότερα από την αντίστοιχη πραγματική………. Αυτή η διαφορά θα αυξάνει στο μέλλον. Ας δώσουμε ένα ακραίο παράδειγμα: Μετά κάποιες χιλιάδες χρόνια το Ορθόδοξο Πάσχα, εάν ακόμα υπολογίζεται με την ίδια μέθοδο, θα συμβαίνει το καλοκαίρι και αργότερα το φθινόπωρο, κ.λπ. Το συμπέρασμα είναι ότι ο παρών υπολογισμός της ημερομηνίας του Πάσχα από την Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι σε συμφωνία με το γράμμα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Δεν είναι ακόμη σε συμφωνία ούτε και με το πνεύμα της, το οποίον είναι όλοι οι Χριστιανοί να εορτάζουν το Πάσχα την ίδια ημέρα» (Από την ομιλία του καθηγητή της Αστρονομίας κ. Γ. Κοντόπουλου στο Πανορθόδοξο Συνέδριο της Γενεύης (1977)).

Στην Ελλάδα, αλλά και αλλαχού υπάρχουν έντονες αντιδράσεις στην ημερολογιακή μεταρρύθμιση, δηλ. τον υπολογισμό της εορτής του Πάσχα σύμφωνα με την απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, αλλά όχι με τα νέα δεδομένα της Επιστήμης και συγκεκριμένα της Αστρονομίας. Υπάρχουν διάφορα επιχειρήματα, όπως ότι το θέμα είναι δογματικό, ότι ήταν προσχώρηση στο παπικό Γρηγοριανό, ότι είναι ζήτημα που αφορά την Εκκλησία και δεν πρέπει να αλλάξει, ότι αποτελεί παράδοση της Εκκλησίας και τελικά ότι η αλλαγή αποτελεί σχίσμα και άλλα! Δηλώνουν μάλιστα ότι: «η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ενδιαφέρεται δια την χρονικήν ακρίβειαν (διότι ο Θεός και η Αγία του Εκκλησία υπάρχουν επέκεινα του χρόνου), αλλά δια την ακρίβειαν της πίστεως, την διακράτησιν των Ι. Παραδόσεων, την τήρησιν των Ι. Κανόνων και διατάξεων των Αγ. Πατέρων». Είναι όμως έτσι;

Είναι θέμα δογματικό; Το ημερολογιακό δεν αναφέρεται σε κανέναν όρο πίστεως, σε καμία από τις επτά Οικουμενικές Συνόδους, ούτε σε τοπικές Συνόδους μέχρι σήμερα. Μάλιστα η τοπική Σύνοδος της Κων/πόλεως του 1593 πολύ σωστά αναφέρει στον Η΄ Κανόνα της, ότι: «Ασάλευτον διαμένειν βουλόμεθα το τοις Πατράσι διορισθέν περί του αγίου Σωτηρίου Πάσχα έχειν και ούτως άπαντας τους τολμώντας παραλύειν τους όρους της Αγίας Οικουμενικής Συνόδου της εν Νικαία συγκροτηθείσης….. ακοινωνήτους και αποβλήτους είναι της Εκκλησίας…..». Πολύ σωστά, η Σύνοδος αυτή αποβάλλει της Εκκλησίας, όποιον δεν τηρεί τους όρους της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου και δεν εορτάζει το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο και μετά το εβραϊκό Πάσχα. Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος δεν όρισε η ίδια ποια είναι αυτή η Κυριακή και ανέθεσε στην Επιστήμη να το καθορίσει. Απόβλητος λοιπόν από την Εκκλησία πρέπει να είναι εκείνος, ο οποίος εορτάζει το Πάσχα την 2^η Κυριακή μετά την 1^η εαρινή πανσέληνο ή την 1^η Κυριακή μετά την 2^η εαρινή πανσέληνο κ.ο.κ., όπως βέβαια η Επιστήμη καθορίζει την εαρινή ισημερία και την πρώτη πανσέληνο.

Είναι προσχώρηση στο παπικό Γρηγοριανό ημερολόγιο; Σαφώς όχι, καθότι σε άλλη βάση κινείται το Γρηγοριανό ημερολόγιο και σε άλλη το διορθωμένο Ιουλιανό ημερολόγιο. Το πρώτο παραβαίνει την απόφαση της Συνόδου, ενώ το δεύτερο δεν την παραβαίνει και δεν συμφωνεί με το πρώτο, όπως καταδεικνύεται κατωτέρω στον πίνακα των δισέκτων επαιωνίων ετών:

ΔΙΣΕΚΤΑ ΕΠΑΙΩΝΙΑ ΕΤΗ

Ε Τ Η	ΙΟΥΛΙΑΝΟ	ΓΡΗΓΟΡΙΑΝΟ	ΔΙΟΡΘ. ΙΟΥΛΙΑΝΟ
2000	Δίσεκτο	Δίσεκτο	Δίσεκτο
2100	Δίσεκτο	-	-
2200	Δίσεκτο	-	-
2300	Δίσεκτο	-	-
2400	Δίσεκτο	Δίσεκτο	Δίσεκτο
2500	Δίσεκτο	-	-
2600	Δίσεκτο	-	-
2700	Δίσεκτο	-	-
2800	Δίσεκτο	Δίσεκτο	-
2900	Δίσεκτο	-	Δίσεκτο
3000	Δίσεκτο	-	-
3100	Δίσεκτο	-	-
3200	Δίσεκτο	Δίσεκτο	-
3300	Δίσεκτο	-	Δίσεκτο
3400	Δίσεκτο	-	-
3500	Δίσεκτο	-	-
3600	Δίσεκτο	Δίσεκτο	-
3700	Δίσεκτο	-	-
3800	Δίσεκτο	-	Δίσεκτο
3900	Δίσεκτο	-	-
4000	Δίσεκτο	Δίσεκτο	-

Αποτελεί παράδοση της Εκκλησίας και δεν πρέπει να αλλάξει; Εδώ θα πρέπει να τεθεί το γενικότερο θέμα Επιστήμης και Θεολογίας, όπως αυτή λειτούργησε ανά τους αιώνες και προς τούτο θα αναφερθούν κάποια παραδείγματα:

Στη γένεση των όντων, όπου σύμφωνα με τα Πατερικά κείμενα και τη συμβολική γλώσσα της Βίβλου, ως προς το πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος, αποδεικνύεται ότι τον κύριο λόγο έχει η Επιστήμη και αυτήν ακολουθεί η Θεολογία. Αυτό ακολούθησαν και οι βιβλικοί συγγραφείς, αλλά και οι Πατέρες της Εκκλησίας. Σύμφωνα με τις επικρατούσες αρχέγονες κοσμολογικές αντιλήψεις, το Σύμπαν θεωρείτο γεωκεντρικό και επίπεδο (δυσδιάστατο). Το στερέωμα ήταν μια υλική κατασκευή με τοξοειδή θόλο, στερεά συμπαγής και στεγανή για να συγκρατεί δίκην δεξαμενής τα ουράνια ύδατα, τα ύδατα του ανώτερου κοσμικού ωκεανού. Ήταν κάτι σαν «υπερώον», το οποίον έφερε πόρτες και παράθυρα που άνοιγαν και έκλειναν κατά βούληση του Θεού και προς αγαλλίασή του, για να πέσει η βροχή ή το χιόνι στη Γη και να πνεύσει ο άνεμος στη φύση. Η θολωτή αυτή κατασκευή είχε κίονες («στύλους», Ιώβ 26. 11), οι οποίοι ήταν θεμελιωμένοι στα άκρα της Γης. Ενώ άλλοι κίονες στερέωναν τη Γη πάνω στα ύδατα της αβύσσου, του κατώτερου κοσμικού ωκεανού. Οι Πατέρες, σεβόμενοι την αρχέγονη Επιστήμη της εποχής τους θεωρούσαν ότι η Γη π.χ. αποτελούσε το κέντρο του Σύμπαντος (Μ. Αθανάσιος, Μ. Βασίλειος, Γρηγόριος Νύσσης, Ιωάννης Δαμασκηνός, Γρηγόριος Παλαμάς, Συμεών Θεσ/νίκης). Ασφαλώς η Εκκλησία σήμερα –και πολύ σωστά- δεν ακολουθεί τους Πατέρες αυτούς, που διατύπωσαν την άποψη ότι η Γη είναι το κέντρο του Σύμπαντος, αλλά ακολουθεί την Επιστήμη, που απόδειξε το ακριβώς αντίθετο! Σ’ αυτή την περίπτωση δεν ισχύει το: «μη μέταιρε όρια αιώνια α έθετον οι Πατέρες»; Βεβαίως δεν ισχύει, στην περίπτωσή αυτή, η ρήση αυτή, καθότι το θέμα της γεωκεντρικότητας ή μη της Γης άπτεται της Επιστήμης, την οποίαν οφείλει να ακολουθεί η Θεολογία.

Αλλά και στη δημιουργία των έμψυχων όντων, η Πατερική Θεολογία ακολούθησε την αρχή της μη δημιουργίας εξ αρχής των όντων με την τωρινή τους μορφή, αλλά αυτά προήλθαν από σπερματικές καταβολές που έβαλε ο ίδιος ο Δημιουργός. Ο Μ. Βασίλειος, ακολουθώντας την αρχέγονη Επιστήμη της εποχής του οικειοποιήθηκε τη λαθεμένη αντίληψη, ότι η Γη στο σύνολό της είναι προικισμένη δυνάμει με ζωογονητικές ιδιότητες, οπότε έχουμε π.χ. γέννηση βατράχων, όταν η βροχή πέσει στο χώμα κλπ. Βλέπουμε, ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας στα επιστημονικά γεγονότα ακολουθούσαν τη θέση της Επιστήμης –ας ήταν και λανθασμένη-, κάτι που δυστυχώς δεν πράττουν σήμερα κάποιοι σύγχρονοι «πατέρες», αλλά όλα τα θέτουν υπό το πρίσμα της Θεολογίας. Πάντως κανείς σήμερα δεν παραδέχεται την αυτογέννηση της ζωής, θεωρία που ίσχυσε μέχρι το 1862 και την οποίαν ακολουθούσε μέχρι τότε και η Εκκλησία. Ασφαλώς και στη περίπτωση αυτή δεν ισχύει το ανωτέρω ρητό, καθώς το θέμα του πως γεννήθηκε η ζωή είναι θέμα της Επιστήμης, ενώ το ποιος δημιούργησε τη ζωή είναι θέμα της Θεολογίας.

Τελικά διαπιστώνεται, ότι δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ Ορθόδοξης Θεολογίας και Επιστήμης και ότι οι Πατέρες ακολούθησαν τις θέσεις της Επιστήμης της εποχής τους. Η Εκκλησία σεβόμενη τις εκάστοτε επιστημονικές διαπιστώσεις, τις ακολούθησε και προσάρμοσε τις δικές της θέσεις στα νέα δεδομένα (όπως π.χ. το γεωκεντρικό Σύμπαν, η αυτογέννηση της ζωής, κ.ά.). Κάτι το οποίον δεν δέχτηκε, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, είναι να αποδεχθεί τις νέες θέσεις της Αστρονομίας σχετικά με την ταχύτητα της περιστροφής της Γης περί τον Ήλιο, αλλά και της περιστροφής της Σελήνης περί την Γη. Έτσι, παραδέχεται αυτό, που η προ Χριστού αρχέγονη Επιστήμη θεωρούσε, δηλ. ότι η ταχύτητα περιστροφής της Γης περί τον Ήλιο είναι μικρότερη αυτής που πράγματι είναι σήμερα και διαπιστώνεται με τα σύγχρονα αστρονομικά όργανα και ότι η Σελήνη κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα, από ότι είχε υπολογισθεί, ότι εκινείτο στις προ Χριστού μετρήσεις της αρχέγονης Αστρονομίας. Συνέπεια αυτών είναι η Εκκλησία να δέχεται, ότι ο Ήλιος βρίσκεται στον ουράνιο ισημερινό και η εκλειπτική του τέμνει αυτόν στο εαρινό σημείο 13 μέρες αργότερα, από ότι η σύγχρονη Αστρονομία καταδεικνύει και ότι η πανσέληνος πραγματοποιείται 5 ημέρες αργότερα από το κανονικό. Συνέπεια αυτών των εσφαλμένων παραδοχών της Εκκλησίας είναι να καταστρατηγούνται οι αποφάσεις της για την εορτή του Πάσχα, που ενώ σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου πρέπει το Πάσχα να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή, μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, εορτάζεται σήμερα την πρώτη Κυριακή μετά τη δεύτερη πανσέληνο της ισημερίας (π.χ. το 2002 και το 2005) ή τη δεύτερη Κυριακή μετά τη πρώτη πανσέληνο (π.χ. το 2003 και το 2006), χωρίς οι μετατοπίσεις αυτές να έχουν σχέση με τον εορτασμό του ιουδαϊκού Πάσχα, αλλά να οφείλονται στις μη ακριβείς μετρήσεις των αρχαίων αστρονόμων. Αυτές οι καταστρατηγήσεις της απόφασης της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου περί τον εορτασμό του Πάσχα είναι απότοκες της μη προσαρμογής και αποδοχής των επιτεύξεων και ανακαλύψεων της σύγχρονης Αστρονομίας από την Εκκλησία.

Η καταστρατήγηση της απόφασης της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου έχει και μια άλλη παράμετρο, ίσως σοβαρότερη.

Γνωρίζουμε, ότι ο θείος νόμος είναι το θέλημα του Θεού, εφ’ όσον τούτο παρουσιάζεται σαν κανόνας και υπογραμμός και προς τον οποίον καλούνται να συμμορφωθούν όλα τα δημιουργήματα, για να μην αστοχήσουν του σκοπού τους. Επίσης γνωρίζουμε, ότι τα δημιουργήματα υπάγονται σε δύο γενικές κατηγορίες:

α/ την άλογη και ανελεύθερη φύση και

β/ τον λογικό και ελεύθερο άνθρωπο.

Κατά τον ίδιο τρόπο, ο θείος νόμος διακρίνεται σε:

α/ φυσικό νόμο (που αφορά την άλογη φύση) και

β/ ηθικό νόμο (που αφορά τον λογικό άνθρωπο).

Όσον αφορά τον φυσικό νόμο, το πώς π.χ. κανονίζεται η περί τον Ήλιο και περί τον εαυτό της περιφορά της Γης, το πώς διαγράφονται οι τροχιές των άστρων, το πότε επισυμβαίνουν οι παλίρροιες, οι αμπώτιδες και οι εξατμίσεις των νερών, το πότε και πως λαμβάνει χώραν η βλάστηση και η ωρίμανση των φυτών, το πώς ενεργείται η γέννηση και η ανάπτυξη των ζώντων οργανισμών, το πώς επισυμβαίνουν η κυκλοφορία του αίματος και η αναπνοή, όλα αυτά ακολουθούν ένα αναλλοίωτο πρόγραμμα, που έχει τεθεί από τον ίδιο το Θεό και όλα τα φυσικά φαινόμενα οφείλουν να βαδίζουν αναγκαστικά σύμφωνα με το πρόγραμμα αυτό (Σοφ. Σολομώντος 7. 15-21).

Βλέπουμε λοιπόν, ότι ο φυσικός νόμος του Θεού είναι άκαμπτος και αμετάτρεπτος κατ’ ευθείαν βαίνοντας προς την εκπλήρωσή του, εδραζόμενος επί της βίας και της ανάγκης, μη υποκείμενος σε καμία αλλοίωση από κανένα λογικό ον, όσο ευφυές και αν είναι.

Τελικά αιωρείται ένα εύλογο ερώτημα: Μπορεί ένας οιοσδήποτε λαϊκός ή κληρικός ή μοναχός, επιστήμονας ή επίσκοπος ή πατριάρχης ή Σύνοδος, ακόμη και Οικουμενική να μεταβάλει τον φυσικό νόμο του Θεού, το «ημερολόγιο του Θεού», ο Oποίος έχει θεσπίσει πότε ανατέλλει ή δύει ο Ήλιος, έχει θεσπίσει πότε έχουμε πανσέληνο ή όχι, έχει οριοθετήσει πότε ο Ήλιος συναντάει τον ουράνιο ισημερινό και επομένως έχουμε ισημερία, δηλ. 12 ώρες φως και 12 ώρες σκότος; Δεν ισχύει στην περίπτωση αυτή το αρχαίο ρητό: «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις»; Μήπως τα λάθη του Σωσιγένη και του Μέτωνα, τους οποίους χρησιμοποιεί η Αλεξανδρινή Εκκλησία για να καθορίσει τον Πασχάλιο πίνακα έχουν δημιουργήσει καταστάσεις τέτοιες, που να καταστρατηγούν τελικά την απόφαση των Πατέρων της Α΄ Οικ. Συνόδου περί του χρόνου εορτασμού του Πάσχα και τον νόμο που ο Δημιουργός του Σύμπαντος κόσμου έθεσε και που ουδείς δύναται να μεταβάλει;

Ειλικρινά πιστεύουμε, ότι είναι ύβρις και ασέβεια να καθορίζουμε εμείς οι χοϊκοί, ότι το τάδε ή το δείνα ημερολόγιο είναι πιο σωστό από το ημερολόγιο, που ο ίδιος ο Δημιουργός του Σύμπαντος κόσμου και Κύριος των Δυνάμεων έχει θεσπίσει.

Το ερώτημα είναι: υπάρχει λύση που να μπορεί να προταθεί, με την οποία να μην παραβαίνεται η απόφαση της Συνόδου, ακολουθώντας τα σύγχρονα επιτεύγματα της Αστρονομίας;

Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, η λύση είναι μία, η επιστροφή στο αρχαίον έθος. Ποια είναι η απόφαση της Συνόδου, για την εορτή του Πάσχα; Να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή, μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο και πάντα μετά το εβραϊκό Πάσχα. Με ποιο ημερολόγιο; Με το ειδωλολατρικό Ιουλιανό, που είχε η Εκκλησία τους τελευταίους 20 αιώνες; Όχι, γιατί έτσι καταστρατηγείται η απόφαση της Συνόδου. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το ορθόδοξο διορθωμένο Ιουλιανό ημερολόγιο, που είναι το ακριβέστερο που υπάρχει και επινοήθηκε από Ορθόδοξους ερευνητές επιστήμονες και δεν ακολουθεί το παπικό Γρηγοριανό. Σύμφωνα με το διορθ. Ιουλιανό ημερολόγιο, θα πάψει να καταστρατηγείται η απόφαση της Συνόδου, όπως καταδεικνύεται παρακάτω, για τα έτη που δεν εφαρμόζεται η απόφαση της Συνόδου, όπως καταγράφεται στο προηγούμενο πίνακα:

ΕΤΗ	ΠΡΩΤΗ ΠΑΝΣ.	ΠΡΩΤΗ ΚΥΡ.	ΙΟΥΔ. ΠΑΣΧΑ	ΟΡΘΟΔ ΠΑΣΧΑ	ΛΑΘΟΣ ΠΑΣΧΑ	ΑΠΟΦ. ΣΥΝΟΔ	ΠΑΡΑ- ΤΗΡ.
1992	17.4	19.4	18.4	19.4	26.4	Τήρηση	-
1993	6.4	11.4	7.4	11.4	18.4	«	-
1994	27.3	3.4	27.3	3.4	1.5	«	-
1996	5.4	7.4	5.4	7.4	14.4	«	-
1999	1.4	4.4	1.4	4.4	11.4	«	-
2000	20.4	23.4	20.4	23.4	30.4	«	-
2002	28.3	31.3	28.3	31.3	5.5	«	-
2003	16.4	20.4	17.4	20.4	27.4	«	-
2006	13.4	16.4	13.4	16.4	23.4	«	-
2009	9.4	12.4	9.4	12.4	19.4	«	-

Η Εκκλησία, λοιπόν, οφείλει κάθε χρόνο να ερωτά την Επιστήμη και συγκεκριμένα την Αστρονομία, να της καθορίσει πότε υπάρχει εαρινή ισημερία και πότε επισυμβαίνει η πρώτη εαρινή πανσέληνος με τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, για το επόμενο έτος και σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα να καθορίζει την Κυριακή της εορτής του Πάσχα, πάντα μετά το εβραϊκό Πάσχα. Η απόφαση της εορτής του Πάσχα θα κοινοποιείται από άμβωνος την ημέρα των Θεοφανείων, όπως η παράδοση της Εκκλησίας είχε δεχτεί και εφάρμοζε τους πρώτους αιώνες μετά την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο.

ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ