Ομολογία

Ο  ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΠΑΤΗΡ 

ΑΓΙΟΣ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ 

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΛΟΥΓΔΟΥΝΟΥ

Aυτες τις μερες διαβαζω για πρωτη φορα κειμενα του Αγιου Ειρηναιου επισκοπου της ΛΥΩΝ της Γαλλιας που ηταν Ελληνας απο την Σμυρνη αλλα εγινε επισκοπος στη Γαλλια.

Κρινω σκοπιμο να αναφερω καποιες θεσεις και τοποθετησεις του αποστολικου αυτου πατρος που γεννηθηκε το 140 μ.Χ., γραμενες απο τον αρχιμ. Ειρηναιο Χατζηεφραιμιδη της μητροπολεως Φλωρινης, για να καμαρωσετε τους Αγιους μας και μαλιστα τους αποστολικους Αγιους μας, που αποτελουν τους πρωτους οδοδεικτες των αποκρυσταλλομενων θεσεων της Εκκλησιας για ολα τα ζητηματα και ιδιαιτερα για το μυστηριο της Θειας Ευχαριστιας, που εχουν την αρχη τους απο τους δυο πρωτους αιωνες της Εκκλησιας μας.

Ο άξονας, γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η διδασκαλία του Ειρηναίου περί της σωτηρίας, είναι το γεγονός ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη της λυτρώσεως και είναι δεκτικοί αυτής. Όλοι οι απόγονοι των πρωτοπλάστων υπετάγησαν στην αμαρτία και στο θάνατο και έχασαν το «κατέικόνα» Θεού. Με τη λύτρωσι, που έφερε ο Υιός του Θεού, ελευθέρωσε τους ανθρώπους από τη δουλεία του σατανά, την αμαρτία και το θάνατο. Έτσι επιτυγχάνεται η επανένωσι με τον θεό, η υιοθεσία του Θεού και το «καθ' ομοίωσιν» Θεού. Για όλα αυτά χρησιμοποιεί ο Ειρηναίος τις φράσεις «ένωσι με τον Θεό», «προσκόλλησι στον Θεό», «μετέχειν της δόξης του Θεού». Κάνει δε διακρισι μεταξύ του «κατ' εικόνα» και του «καθ' ομοίωσιν» Θεού. Ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως εικόνα Θεού, λόγω της άύλου ψυχής του. Το «καθ' ομοίωσιν» Θεού είναι η υπερφυσική ομοίωσι με τον θεό, η οποία επιτυγχάνεται με το Άγιο Πνεύμα. Δεν χρησιμοποιεί ο Ειρηναίος τον όρο «θέωσις»*2.

Η λύτρωσι επιτυγχάνεται με την Εκκλησία και τα μυστήρια της. Τα μυστήρια τελειοποιούν τον άνθρωπο και χρησιμεύουν ως κλίμακα για την εν Χριστώ «ανακεφαλαίωσι». Η αναγεννησι του ανθρώπου επιτελείται με το μυστήριο του Βαπτίσματος. Και εν προκειμένω ο Ειρηναίος είναι ο πρώτος που υπαινίσσεται το νηπιοβαπτισμό; «Ο Χριστός ήλθε να σώση δι' εαυτού όλους• όλους, λέγω, όσοι με αυτόν αναγεννώνται εις Θεόν τα νήπια, τα μικρά παιδιά, τους νεανίσκους, τους νέους, τους γέροντες»83. Το Βάπτισμα ονομάζει «ύδωρ εκ του ουρανού» και χωρίς αυτό, λέγει, δεν μπορούμε να ενωθούμε με τον Ιησού Χριστό. Όπως η ξηρά γη δεν μπορεί να καρποφορήση χωρίς το νερό, έτσι και εμείς, που πρωτύτερα ήμασταν ξύλα ξηρά, ποτέ δεν θα μπορούσαμε να έχωμε ζωή καρποφόρο χωρίς το ύδωρ της θείας χάριτος83α.

Ομιλεί, επίσης, περί του μυστηρίου της Εξομολογήσεως, το οποίο, όπως φαίνεται, γινόταν τότε κατ' ιδίαν η δημοσία83!3.

Το άλλο μυστήριο, που συντελεί στην αναγέννησι του ανθρώπου, είναι η Θεία Ευχαριστία, η οποία είναι πραγματικό Σώμα και Αίμα Χριστού. Η Θεία Ευχαριστία συνίσταται από γήινο και ουράνιο στοιχείο, διότι μετά την επίκλησι του Θεού ο άρτος δεν είναι πλέον κοινό ψωμί, αλλά ευχαριστία. Είναι όχι μόνο μυστήριο, αλλά και θυσία, στην οποία ο Ειρηναίος βλέπει την καθαρή θυσία που προφήτευσε ο Μαλαχίας84. Συνδέεται, όμως, και με την εκ νεκρών ανάστασι. Διότι δεν θα είχε αυτή κανένα νόημα, αν δεν υπήρχε η ανάστασι των νεκρών. Το ανθρώπινο σώμα ανίσταται, επειδή ακριβώς τρέφεται με το Σώμα και το Αίμα του Χρίστου85. Από την πραγματική παρουσία του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου στη Θεία Ευχαριστία συμπεραίνει ο Ειρηναίος τόσο ότι ο Χριστός έγινε αληθινός άνθρωπος, ο οποίος προσφέρει εδώ το Σώμα και το Αίμα του, όσο και το ότι θα αναστηθούν με το σώμα αυτοί, οι οποίοι, γευόμενοι αυτήν την τροφή, γίνονται οι ίδιοι ένα μέρος του αναλλοίωτου Σώματος του Χριστού. Η Θεία Ευχαριστία είναι η ζύμη της αφθαρσίας, η οποία τίθεται εντός του σώματος από την παρούσα ζωή.

Η Θεία Ευχαριστία, επίσης, επιβεβαιώνει την πίστη της Εκκλησίας περί του ενός Θεού. Δημιουργού του κόσμου και Πλαστού του ανθρώπου, και περί του Υιού του Θεού, ο οποίος έγινε άνθρωπος για να σώση ολόκληρο τον άνθρωπο. Μαρτυρεί δε και την αξία της υλικής δημιουργίας του Θεού, εφ' όσον τελείται με τα υλικά του άρτου και του οίνου86. Το μυστήριο αυτό σαφώς μαρτυρεί ότι ο Χριστός αληθώς έγινε άνθρωπος και όχι «κατά δόκησιν»• δηλαδή, ενώθηκαν σε αυτόν η αληθινή θεία φύσι και η αληθινή ανθρώπινη φύσι. Γι' αυτό και είναι βέβαιη η σωτηρία του ανθρώπου. Έξοδος άλλου, η Θεία Ευχαριστία συνδέεται με την ορθοδοξία της Εκκλησίας, διότι με το μυστήριο αυτό η Εκκλησία ομολογεί ότι ολόκληρος ο άνθρωπος, σώματι και ψυχή, είναι δημιούργημα του Θεού Πατρός «δια των χειρών» αυτού, δηλαδή, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και ότι το σώμα του ανθρώπου συμμετέχει στην εν Χριστώ σωτηρία, ανακεφαλαίωσι και ανάστασι87.

Με όλα όσα λέγει ο Ειρηναίος περί της θείας ευχαριστίας, που βρίσκουμε διάσπαρτα στο έργο του, τονίζει τη στενή σχέσι και το αλληλένδετο της Ορθοδοξίας, ως ορθής πίστεως της Εκκλησίας, και της θείας ευχαριστίας, ως πράξεως και υποστάσεως της Εκκλησίας. Και βασική του θέσι είναι ότι χωρίς την Εκκλησία και την ορθοδοξία δεν υπάρχει ούτε η Θεία Ευχαριστία. Έτσι οι αιρετικοί, που δεν ανήκουν στους κόλπους της Ορθοδοξίας και δεν ορθοδοξούν, δεν προσφέρουν «θυσία καθαρά» στον θεό, αλλά «πυρ αλλότριον» 88.

Ελεγχος και ανατροπη της ψευδωνυμου γνωσεως, απο τον τομο 7 της Πατρολογιας του Μιν.