Ομολογία

O MΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΕΛΕΝΤΗΣ

Ο μακαριστός Μητροπολίτης Χαλκίδος Νικόλαος Σελέντης (1931-1975) στον οποίο είναι αφιερωμένο το φετινό ημερολόγιο των εκδόσεων ΤΗΝΟΣ, του ευλαβούς και αγωνιστού κ. Στυλιανού Λαγουρού, υπήρξε ένας από τους 12 αδίκως διωχθέντες Μητροπολίτες το 1974, μεταξύ των οποίων ήταν και ο μακαριστός Μητροπολίτης μας κυρός ΘΕΟΛΟΓΟΣ. Όπως θα διαπιστώσετε από τις παρακάτω γραμμές υπήρξε υποδειγματικός Χριστιανός, Επίσκοπος-πατέρας, μιμητής του Σωτήρος Χριστού μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού: Προλογικό σημείωμα «Συμπληρώνονται φέτος (2010) 35 χρόνια από την εκδημία (19-01-1975) του μακαριστού Μητροπολίτου Χαλκίδος Νικολάου Σελέντη, του Τηνίου. Η επί της γης ζωή του υπήρξε σύντομη και η αρχιερατεία του βραχεία. Εκοιμήθη σε ηλικία 44 ετών. Η σφραγίδα του όμως στη γη ήταν βαθειά και η διακονία του στην Εκκλησία πυκνή. Η καρδιά του ήταν συντονισμένη με τον Ουρανό. Ένα λεπτεπίλεπτο καρδιογράφημά της διακρίνουμε αμυδρά στις λίγες σελίδες που έγραψε με ευλάβεια και πνευματικό θαυμασμό για τον αγιασμένο παπα-Τύχωνα τον Αγιορείτη. Αυτή η ευαίσθητη καρδιά ήπιε όλο το δηλητήριο της εμπαθείας των θρησκευτικών ανθρώπων και η ύπαρξή του γεύθηκε όλη την οδύνη της αδικίας, η οποία συνήθως φοράει τα γυαλιστερά ρούχα της «νομιμότητας». Όπως έχει – δυστυχώς – επισημανθεί, «από τη στιγμή που το βασικό μοτίβο του Κακού είναι η μεταμφίεση, ένα από τα πιθανότερα μέρη για να βρει κανείς κακούς ανθρώπους είναι μέσα στην Εκκλησία» (Σκοτ Πεκ, Άνθρωποι του Ψεύδους). Μετά τον ακάνθινο στέφανο της εκθρονίσεως προσηλώθηκε στον σταυρό της πολυωδύνου ασθενείας του και με αδιάπτωτη την ελπίδα της αναστάσεως έσπευσε ως «κούφος δρομεύς ταχέως φθάσαι επί το βραβείον της άνω κλήσεως». Έδραμε προς τον φυσικό του χώρο, τον Ουρανό. Άφησε την καταιγίδα της κακίας και μικροψυχίας για να εγκατασταθεί στην αιθρία της εν Χριστώ ηγαπημένω του αιωνιότητος. Η απόσταση των 35 ετών από την εκδημία του ενθαρρύνει μια κάπως ψυχραιμότερη αναθεώρηση της ακαταστασίας εκείνων των ταραγμένων ημερών, κυρίως δε τον παραδειγματισμό από το ήθος και την χριστομίμητη ανεξικακία του. 


Όσο η υπομονή στην αδικία, προσωπική ή θεσμική, αποτελεί ένα θεμελιώδες χριστιανικό μάθημα και μια ασφαλή οδό για την εν Χριστώ καταξίωση του ανθρώπου, άλλο τόσο η ίδια η αδικία παραμένει μια απολύτως καταδικαστέα υπόθεση, οποθενδήποτε κι αν προέρχεται. Αν η αγάπη του Χριστού έχει απόλυτη προτεραιότητα στην Εκκλησία και δεν είναι απλώς μια βολική εξαγγελία ή μια εύκολη «ιδρυματική φιλανθρωπία» αλλά πρωτίστως μια εσωτερική θυσία, ευάρεστη στον Θεό, τότε – επειδή ακριβώς είναι και εφευρετική – μπορεί να διορθώνει και να θεραπεύει αληθινά. Ο κακός επιβάλλει την θέλησή του στους άλλους εξαναγκαστικά και σκορπάει γύρω του την καταστροφή. Ο άγιος υπομένει και αγαπά. Ο κακός θυσιάζει τους άλλους. Ο άγιος θυσιάζεται για τους άλλους. Μπροστά στη σφοδρή επέλαση της νέας εποχής, η οποία «δεν χαρίζει κάστανα», οι υπεκφυγές, οι μικρότητες και οι αδάπανες μεγαλοστομίες των λεγομένων εκκλησιαστικών φαντάζουν πλέον ληγμένες «πολυτέλειες».» π. Α. Σ. Λ. «Εν ολίγω χρόνω επλήρωσεν έτη πολλά» (Σοφ. Σολ. ∆΄ 13) «Όλοι οι απ’ αιώνος μεγάλοι άνδρες της Εκκλησίας περνούν απαραιτήτως μέσα από την αγία δοκιμασία του διωγμού και των δακρύων. Αυτό ακριβώς που ο Κύριος θέλει για τον εαυτόν Του και τους γνησίους μαθητάς Του: «…και διώξωσιν υμάς και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού…». Η κατάθεση της μαρτυρικής ζωής είναι η απόδειξη της θείας Χάριτος που τους επεσκίασε, για να τονίσει όχι μόνον την αγιότητά τους, αλλά και την αέναη θεοσημεία της παρουσίας του Θεού στον φθαρτό κόσμο της ανομίας! Όπως τότε οι εκκλησιαστικοί της Αλεξανδρινής Εκκλησίας εδίωξαν και εταπείνωσαν τον Άγιο Επίσκοπο Πενταπόλεως Νεκτάριο Κεφαλά, κατά τον ίδιο τρόπο άλλοι στενόκαρδοι ντόπιοι εκκλησιαστικοί εφθόνησαν και εδίωξαν τον ανεπίληπτο άγιο Επίσκοπο Χαλκίδος Νικόλαο Σελέντη. Όπως προ ετών η Εκκλησία εν συγγνώμη και συντριβή αποκατέστησε την μνήμη του Αγίου Νεκταρίου επισκόπου Πενταπόλεως, κατά τον ίδιο τρόπο πιστεύουμε, και η Ελλαδική Εκκλησία θα αποκαταστήσει την μνήμη του μαρτυρικού επισκόπου Χαλκίδος Νικολάου Σελέντη. Ούτως ή άλλως βεβαίως, η αγία ψυχή του επισκόπου Νικολάου και η ένθεη βιοτή του, δεν έχει ανάγκη των ιδικών μας «αναγνωρίσεων». Εμείς όμως έχουμε ανάγκη των προσευχών του και της μεσιτείας του, να συγχωρήσει ο δίκαιος Θεός την αδικίαν και την θλίψη, την οποία στην παρούσα ζωή τού προξενήσαμε!» ΣΤΥΛ. ΛΑΓΟΥΡΟΣ Προλογικό Σημείωμα στην Β΄ έκδοση του βιβλίου: «Ξεσπάσματα της καρδιάς μου» από τις εκδόσεις «ΤΗΝΟΣ» Από την νεανική ιστορία του μακαριστού Μητροπολίτου Χαλκίδος Νικολάου Σελέντη Η θυσιαστική προσφορά του μαρτυρικού Μητροπολίτου Νικολάου στην Εκκλησία ξεκινά τα δύσκολα μετακατοχικά χρόνια (1946-1949), όταν ο δεκαπενταετής Νικόλαος, μαζί με μια παρέα εφήβων διοργανώνει κατηχητικές ομάδες στη χώρα της Τήνου, την πρωτεύουσα του νησιού. Εκεί στο ισόγειο ενός σπιτιού που μετατράπηκε σε ζεστό καταφύγιο για εκατοντάδες νέους γίνονταν δυο-τρεις ομάδες γυμνασιοπαίδων, μια μεγάλη συγκέντρωση εργαζομένων νέων και στη συνέχεια ένας κύκλος Αγίας Γραφής ανδρών. Το πιο σπουδαίο όμως και πρωτότυπο ήταν ο μικρός πυρήνας αναλφάβητων εργαζομένων που μάθαιναν να γράφουν και να διαβάζουν. Σύντομα η όλη δράση με την παρακίνηση του Νίκου Σελέντη, του ψηλού παλικαριού με τη γενναία καρδιά, μεταφέρθηκε και στα χωριά της Τήνου. «Εδώ θα πρέπει να προστεθή με ιδιαίτερη έμφασι, ότι ο Νίκος Σελέντης δεν ήταν μόνο η ψυχή όλων αυτών των εκδηλώσεων αλλά και η έμπνευσι. Η σοβαρότητα, η μετριοπάθεια, η γλυκύτητα των τρόπων του, η απροσποίητη και αγαθή ευγένειά του, η επιμέλεια στο έργο του και η βαθειά συναίσθησι της ευθύνης, ότι προσφέρει έργο στο αμπέλι του Θεού, τον έκαναν αποδεκτό από μικρούς και μεγάλους. Το νεαρό της ηλικίας του δεν εμπόδιζε τους άλλους να θαυμάζουν το λόγο του και να δέχωνται ανεπιφύλακτα τη χριστιανική του μαρτυρία. Έτσι μια μικρή φυσική δειλία, που τον διέκρινε τότε, χανόταν μέσα στον πηγαίο ενθουσιασμό και την ακαταγώνιστη προσπάθεια για τον ατομικό του καταρτισμό. Ο Νίκος Σελέντης δεν έμενε μόνο στα σχήματα, όσο καλά και αν ήταν, της εξωτερικής δράσεως. Προχωρούσε και προχώρησε πολύ πιο βαθειά. Μελετούσε, όσο ο καιρός τού επέτρεπε, σε βάθος την πατερική-νηπτική σκέψι και αγιότητα. Έψαχνε με μανίακαι αναζητούσε με δίψα «ως η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων», τη γνησιότητα, το αυθεντικό! Υπήρξε ο «νεανίσκος» της εποχής του Κυρίου που κραύγαζε ασταμάτητα: «τι ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;» Και την κληρονόμησε! Και σαν λειτουργός στο άγιο θυσιαστήριο και σαν νεομάρτυς στη Βασιλεία των Ουρανών.» ΣΤΥΛ. ΛΑΓΟΥΡΟΣ (Ένα πολύ μικρό απόσπασμα από το βιβλίο: «Μνήμη ∆ικαίου, ο μαρτυρικός αρχιερεύς Χαλκίδος Νικόλαος Σελέντης», εκδόσεις «ΤΗΝΟΣ», Αθήνα 1986) Ο Νικόλαος Σελέντης, νεότατος εξελέγη Μητροπολίτης Χαλκίδος το 1968 επί μακαριστού Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου. Παραθέτουμε και άλλα αποσπάσματα από το ημερολόγιο του 2010 των εκδόσεων «ΤΗΝΟΣ», για να καταδείξουμε την μαρτυρική πορεία του: Ο μαρτυρικός Αρχιερεύς «Εχώ τρεις μήνες Επίσκοπος. Πώς αισθάνομαι; Μα πώς αλλιώς, παρά σαν ένας μικρός εσταυρωμένος; Πόσο πλανώνται, όταν μιλούν για θρόνο. Τι θρόνος είναι αυτός, που οι ευθύνες τον κάνουν ηλεκτρική καρέκλα; ∆εν ησυχάζω ούτε στιγμή. Θέματα ζητήματα φορτίζουν την ψυχήν συνεχώς. Ο κόπος πολύς και ο δρόμος τραχύς. Θα αντέξω; Ό,τι θέλει ο Κύριος…». Οι πρώτες γραμμές αυτές στο ημερολόγιο από τον Επίσκοπο πια Νικόλαο δικαιώνουν τον τίτλο της παρούσης ενότητας. Και η στιχομυθία με τη μητέρα του ένα χρόνο μετά την εκλογή του ως Μητροπολίτου Χαλκίδος υπερθεματίζει: «Απόψε σκέπτομαι τον χρόνο, τα γεγονότα, τη μαρτυρική ζωή. Γεθσημανή.» «Μα θα πεθάνης απ’ τον κόπο, μου είπε η μητέρα το μεσημέρι. …Μα ήλθαμε για να πεθάνωμε εδώ. – Ε, τότε μια καλή ώρα ας δώση ο Θεός, απήντησε». Παρ’ ότι εθεωρούσε τον εαυτό του μη ικανό για την εκκλησιαστική διοίκηση και την δημιουργία φιλανθρωπικών έργων, εν τούτοις ανταπεκρίθη λίαν επιτυχώς και ευδοκίμως εις αμφοτέρους τους τομείς με την ενίσχυση του Κυρίου. Αγκάλιασε, πρώτιστα, με ειλικρινές ενδιαφέρον και ετίμησε ως πατέρα τον προκάτοχό του Μητροπολίτη Γρηγόριο, τον οποίο ηυχαριστείτο να διακονή ταπεινά «διαζωννύμενος λεντίω» (καθαριότητα, πλύσιμο ποδιών, κοπή ονύχων κ.λπ.) Οι μαθηταί, οι νέοι (σπουδασταί-φοιτηταί), τα ορφανά, οι φυλακισμένοι, οι υπερήλικες, οι μοναχοί, οι ιερείς ήσαν οι κύριοι και άμεσοι στόχοι πνευματικής συμπαραστάσεως και προσφοράς. Εκκλησιαστικές νεανικές κατασκηνώσεις, Ορφανοτροφείο θηλέων, Οικοτροφείο αρρένων, Γηροκομείο, ∆ημοτικό Σχολείο (του ορφανοτροφείου αρρένων), σπίτια Γαλήνης, Κέντρα νεότητος, Εκκλησίες κτίσθηκαν και ελειτούργησαν, χάρις στην ακοίμητη μέριμνα του Επισκόπου Νικολάου. Χριστιανικά έντυπα, βιβλία, εγκύκλιοι, επιστολές σε νέους σπουδαστάς και φοιτητάς, φυλλάδια ιδικά του και συνεργατών του έτρεφαν πνευματικά τον λαό του Θεού και ιδιαίτερα την νεότητα, στην οποία είχε επικεντρώσει το ενδιαφέρον και την αγωνία του.» Η βίαιη εκθρόνιση και η ασθένειά του Ωστόσο, το έργο αυτό το θεάρεστο διακόπηκε βάναυσα με τις Συντακτικές Πράξεις του δικτάτορα Ιωαννίδη που διέταζαν τον πράο Επίσκοπο Νικόλαο να εγκαταλείψει το ποίμνιό του. Και σαν να μην έφτανε η εκθρόνιση ήρθε και η δοκιμασία της ασθένειας. Να, πώς σχολιάζει ο νυν Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ την αξιομίμητη στάση του Χαλκίδος Νικολάου απέναντι σ’ αυτές τις δοκιμασίες: «Το πρώτο, δηλαδή την βίαιη και άδικη εκθρόνιση, που δεν είχε κανονικά ερείσματα, ούτε έγινε ύστερα από κανονική διαδικασία, αλλ’ εβασίζετο σε δυο συντακτικές πράξεις, το αντιμετώπισε μεν με ηρεμία ψυχής και ακακία (πιστεύσατε, έλεγε, σ’ ένα Πνευματικό, δεν νοιώθω τίποτε το κακό στην ψυχή μου για τους διώκτας, είμαι ήρεμος ψυχικά), αλλά και το εστηλίτευσε ως δεινή και ολέθρια επέμβαση του «Καίσαρος» στα εκκλησιαστικά και δεινή συμφορά στο εκκλησιαστικό σώμα. «Τινές νομίζουν ότι η αντίδρασις είναι για να μη χαθούν οι θέσεις. Ταλαίπωροι! Το αντικανονικό με καίει. Πληρώνονται όσοι στηρίζονται στον Καίσαρα…». Και αργότερα με πόνο για τον σταυρό της Εκκλησίας έγραφε: «Τα της Ελλαδικής Εκκλησίας όχι απλώς είναι μια θλίψις αλλά μία κατάθλιψις…». Όρθιος, με πολλή παρρησία εσημείωνε εκείνη τη θλιβερή εποχή ως έκπτωτος πια (6.8.1974): «Βεβαίως υπάρχει η μέθοδος και είναι πολύ παλαιά… “αεί προς τους κρατούντας αποκλίνειν”... Είναι όμως μια τακτική, η οποία δεν είναι στα μέτρα μου. Είμαι αμαρτωλός μα οι γονείς μου με έμαθαν να προχωρώ όρθιος, έστω κι αν γίνωμαι στόχος. Ο Επίσκοπος ο εις τόπον Θεού ή Χριστού ιστάμενος οφείλει να είναι η εσταυρωμένη αλήθεια. Αυτός είναι το στόμα και η έκφρασις της αγωνιώσης τοπικής Εκκλησίας και έχει χρέος αυτήν την αγωνίαν να την εκφράζη έστω κι αν πέση. Επίορκος ποτέ δεν θα είμαι. Η Ορθοδοξία είναι διάλογος. Εάν σιωπήσωμεν, τότε εγκαθιδρύομεν ένα Παπισμόν εις την Ανατολήν…» Το δεύτερο γεγονός, δηλαδή το φρικτό μαρτύριο της επώδυνης αρρώστιας του το αντιμετώπισε με την δύναμη και την ελπίδα του πιστού, αγιοπρεπώς. «Στήλωνε τα μάτια ψηλά στην εικόνα του Κυρίου που ήταν στο θάλαμό του κι έλεγε απ’ την καρδιά του βαθειά «Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου για την τιμή που μου κάνεις» και συμπλήρωνε: «Ο Κύριος που με εδόξασε πάνω στη γη, πρέπει τώρα να με δοκιμάση». Στο κρεβάτι του πόνου, του αφορήτου πόνου, δεν εμποδιζόταν από το να αγαπά και να συμπάσχη με τους συνασθενείς του Νοσοκομείου. Έλεγε στην πονεμένη μάνα θαυμάζοντας την αντοχή της δίπλα του «∆ιάβασε μητέρα την παράκλησι για τον άρρωστο του διπλανού θαλάμου που χειρουργείται σήμερα». Και άλλοτε ερωτούσε με ενδιαφέρον για τους άλλους ασθενείς και με ευγένεια για την εργασία στο νοσοκομείο.» 

Από το βιβλίο του Αρχιμ. Σεραφείμ Στεργιούλη (νυν Μητροπολίτου Κυθήρων) «Μια Φιλοκαλική Μορφή», Εκδόσεις «ΤΗΝΟΣ», σελ. 23, Αθήνα 2004