Τρίτη 16 Απριλίου 2013




 Oι τρεις αξιοθαυμαστες νεανιδες 

της Θεσσαλονικης 

που μαρτυρησαν για τον Χριστο





ΑΓΑΠΗ, ΕΙΡΗΝΗ, ΧΙΟΝΙΑ,

νεάνιδες τῆς Θεσσαλονίκης, 


ποὺ ἐμαρτύρησαν

ἐπὶ Διοκλητιανοῦ († 304)

16 ᾿Απριλίου.


Απο αυθεντικα ιστορικα πρακτικα.



Γι
τ μαρτύριο τν τριν ατν κοριτσιν σώζεται τ κείμενο το συγχρόνου τους Μαρτυρολογίου, πο ποτε­λέ­­σθη­κε π τ πρακτικ μις σύνθετης δίκης μ τν προσ­θήκη νς συντόμου διαφωτιστικο γενικο προλόγου, λίγων στί­χων στν κάθε μία π τς παναληπτικς δίκες γι τν Ε­ρήνη κα νς πολ συντόμου πιλόγου.

Φαίνεται
τι πρόκειτο περ πεισοδίου στ ποο ρ­χικς σαν μπεπλεγμένες δύο μάδες νέων χριστιανν, πο προφανς συνέπεσε ν συλληφθον ταυτοχρόνως κα συναν­τή­θηκαν μεταξύ τους σως τυχαίως στ γραφεο τς στυ­νο­μίας κα μέχρις νς σημείου συμπορεύθηκανÿ στν πρώ­τη μά­δα νκαν ο τρες νέες πο ποτελον ντι­κείμενο τούτου το ρθρου, στ δεύτερη νκαν τέσσερις νήλικοι νέοι, ο ᾿Αγάθων, Κασία, Φιλίππα, Ετυχία. Ο πρό­λογος να­φέρεται μόνο στς τρες νέες, ο ποες σ σημεα το κει­μένου νο­μάζονται δελφές, ν τ μέλη τς δεύτε­ρης μά­δας παρου­σιάζονται μόνο στν πρώτη δίκη κα παρα­πέρα τύχη τους γνοεται.

Η διήγησις προϋποθέτει τόσο τ πρτο διάταγμα το Διοκλητιανο κατ τν Χριστιανν, πο παγόρευε τ χρ­σι κα κατοχ χριστιανικν βιβλίων (το Φεβρου­αρίου 303), σο κα τ τέταρτο πο διέτασσε τν προσ­φορ θυ­σιν στ εδωλα τουλάχιστο τν βρσι εδωλο­θύτου π ποιν θα­νάτου σ περίπτωση ρνήσεως (ρχν το 304). ᾿Αφο δ στν πί­λογο σαφς ρίζεται χρόνος τελέσεως το μαρ­τυ­ρίου νάτη πατεία το Διοκλητιανο κα γδόη το Μαξιμιανο, κα συγκεκριμένως πρώτη ᾿Απριλίου, ερισκό­μαστε στ τος 304.

 



 ᾿Απ τν κθεσι μαρτυρεται τι ο τρες δελφές, πιθανς νεργ μέλη μις δελφότητος νέων χριστιανν μ πλουσία βιβλιοθήκη, φυγαν εθς μετ τν κρηξι το διωγ­μο, σ ψηλ ρος πλησίον τς Θεσσαλονίκης, πιθα­νς τν Χορτιάτη, φο κρυψαν στ σπίτι τους τ βιβλία. Η Ε­ρήνη σ᾿ ρώτησι το δικαστο παντ τι πατέρας τους δν γνώ­ριζε τν παρξι τν βιβλίων, λλ δν καθί­σταται σαφές, ν διος ταν εδωλολάτρης χριστιανός. Τ πό­μενο τος ο τρες κόρες συνελήφθηκαν, πάνω στ βουν στν πόλι που εχαν πιστρέψει, ταυτοχρόνως περίπου μ τ μέλη τς λλης μάδος κι στάλθηκαν π τν στυνό­μο -τν βενεφικιάριο- Κάσσαν­δρο στν διοικητ τς πόλε­ως μ ναφορ του περ τς ρνήσεώς των ν φάγουν ε­δωλόθυτα.

“Πρ
ς σ τν κύριό μου, στυνόμος Κάσσανδρος. Γνώριζε, κύριε, τι ᾿Αγάθων, Ερήνη, ᾿Αγάπη, Χιόνη, Κασία, Φιλίππα κα Ετυχία δν θέλουν ν φάγουν εδωλόθυταÿ γι᾿ ατ τος ναφέρω στν ντιμότη­τά σου”.

Κα
ρχίζει διαδικασία μ τς ρωταποκρίσεις. Η περιγραφ τς νακρίσεως, πο χει ξαχθε π τ πρα­κτι­κ μ λαφρς προσθαφαιρέσεις π τν συντάκτη, ν κα εναι ντελς τυπική, περικλείει λο τ μεγαλεο τν νεαρν τούτων χριστιανικν ψυχν. Ο διοικητς Δουλκί­τι­ος ξεκιν μ τν γενικ παρατήρησι πρς λους.

“Τί μανία ε
ναι ατή, ν μ πακούετε στ διαταγ τν θεοφιλεστάτων βασιλέων κα καισάρων μας;”.

Στ
ν ρώτησι, γιατ δν τρώγουν εδωλόθυτα παίρνει π τν ᾿Αγάπη τν πάντησι:

Εχω πιστεύσει στν ζντα Θε κα δν θέλω ν πο­­λέσω τν συνείδησί μου”.

Ο Δουλκίτιος συνεχίζει τς ρωτήσεις πρς τς λλες κόρες, γι τν λόγο πο δν πακούουν στς διαταγές, γι ν πάρ τς παντήσεις κατ σειρ π τν Ερήνη κα τ Χιόνη:

“Γι
τν φόβο το Θεο”.

Εχω πιστεύσει στν ζντα Θε κα δν πράττω τοτο”.

Ο διοικητς ξέδωσε πόφασι, πο ναγνώσθηκε στ κροατήριο, δι τς ποίας καταδικάζονταν σ θάνατο πά­νω στν πυρ ο δύο μεγαλύτερες δελφές.

“Γι
τν ᾿Αγάπη κα τ Χιόνη, πειδ μ σεβ διά­νοια πραξαν νάντια πρς τ θεο θέσπισμα τν αθεντν μας αγούστων κα καισάρων, κολουθώντας κόμα τν νά­­ξια κα σάπια κα μισητ π λους τος εσεβες θρη­σκεία τν Χριστιανν, διέταξα ν παραδοθον στν πυρά”.

Στ
ν πόφασι ατ προστίθεται τι ᾿Αγάθων κα ο τέσσερις λλες κόρες, λόγω το νεαρο τς λικίας των, δν καταδικάσθηκαν σ θάνατο, διότι κατ τ ρωμαϊκ δίκαιο δν μποροσε ν πιβληθ τέτοια ποιν σ νηλί­κους, δηλαδ σ πρόσωπα κάτω τν 18 τν. Καταδι­κάσθηκαν λοιπν ν γκλεισθον στ δεσμωτήριο.

Τ
ν πομένη μέρα π τν τελείωσι τν δύο κο­ρι­τσιν στν πυρά, Ερήνη προσήχθηκε πάλι στ δικα­στή­ριο. Εχε νακαλυφθ στ σπίτι τους λόκληρη βιβλιο­θήκη χριστιανικν ργων πο νκαν σ᾿ ατές. Στ νέα δίκη Δουλκίτιος προσπαθε ν ερη νήλικες συνενόχους, λλ νεαρ κόρη κφεύγει μ φελ δεξιοτεχνία τν εθεα πάν­τησι.

- Ποι
ς σ συνεβούλευσε ν φυλάξης ως σήμερα ατ τ δέρματα κα τ κείμενα;

-
Ο Θες παντοκράτωρ, πο ζήτησε ν τν γα­πομε μέχρι θανάτου.

- Ποι
ς γνώριζε τι ατ ερίσκονταν στ σπίτι πο κατοικοσες;

- Κανένας
λλος δν βλέπει παρ μόνο Θες παντοκράτωρ πο γνωρίζει τ πάντα.

- Τ
περασμένο τος πο κρυφθήκατε;

-
Οπου θέλησε Θεός, στ βουνά, στν παιθρο.

- Σ
ποιν πήγατε;

- Στ
ν παιθρο, π βουν σ βουνό.

- Ποιο
σς διναν ψωμί;

-
Ο Θες πο τ δίνει σ λους.

Τ
θος ατν τν χριστιανικν παιδιν ταν δα­μάντινο. Οχι μόνο τ χριστιανική τους πίστι δν σαν δια­τεθει­μένα ν᾿ παρνηθον, λλ᾿ οτε τος διδασκάλους των δν σαν πρόθυμοι ν φανερώσουν οτε ατος πο τος περι­έθαλψαν, ν κα γνώριζαν τι τέτοια προδοσία θ λάφρυ­νε σοβαρ τ θέσι τους.

Τ
πίδικα κείμενα περιέχονταν χειρογράφως σ ποι­κίλης μορφς γραφικς λεςÿ διφθέρες, βιβλία, πινακίδες, κω­δικέλλους, σελίδες. Ολα ατ κάηκαν δημοσία, ν Ε­ρήνη γι σωφρονισμ καταδικάσθηκε ν γκλεισθ σ πορ­νεο, παίρνοντας μερησίως να μόνο ρτο π τ διοικη­τήριο. Κανες μως δν δέχθηκε ν θίξη τν εγεν κόρη κα ταν διοικητς μαθε τοτο, τν νακάλεσε γι τρίτη κατ σειρ δίκη, κατόπιν τς ποίας ερκε τν τύχη τν δελφν της.

Τ
Μαρτυρολόγιο ατ προέρχεται π τν ποχ το πεισοδίου κα ο παραθέσεις π τν Α¢ πρς Θεσσα­λο­νι­κες πιστολ το Παύλου φείλονται στν δικαιολογη­μένη προσπάθεια το συντάκτη ν δείξη τι ο τρες κόρες πο­τελον μι νέα δόξα γι τ Θεσσαλονίκη, πο ταν δη δο­ξασμένη π τν περίσσεια πίστι κα γάπη τν χριστιανν τς ποχς το ποστόλου.

Τ
στ τν τριν κοριτσιν πο πέμειναν π τν πυρ εναι προφανς τι συνελέγηκαν π μέλη τς χρι­στια­νικς κοινότητος. ᾿Ετάφηκαν σ κάποιο σημεο δυτι­κς τς πόλεως, σ μικρ πόστασι π τ τείχη, που νεγέρ­θηκε νας ναΐσκος στν ρχή, πο ργότερα γινε μεγαλύ­τερος. Στς Διηγήσεις τν θαυμάτων το Αγίου Δημητρίου (Α 12, 9) ναφέρεται τ “σεβάσμιον τέμενος” τν τριν γί­ων μαρτύ­ρων Χιόνης, Ερήνης κα ᾿Αγάπης, λλ χνη του δν χουν ερεθ.

Σύμφωνα μ
ατ τ γνήσιο Μαρτυρολόγιο Ερήνη μαρτύρησε τν 1 ᾿Απριλίου κα ο δελφές της μερικς μέ­ρες νωρίτερα. Μ βάσι ατ τν μερομηνία τ ρχαα Μαρτυρολόγια τοποθετον τ μνήμη τους σ κάποια π τς πρτες μέρες το ᾿Απριλίου, π 1 ως 7, χωρς γενι­κ συμφωνία. Τ σχον μως λληνικ συναξάριο τν το­ποθετε στς 16 ᾿Απριλίου κα στς 22 Δεκεμβρίου σ συν­δυασμ μ τς ᾿Αναστασίας τς Φαρμακολυτρίας κα το Χρυσογόνου κα μάλιστα στν ᾿Ακυηλία. Ατ παράδοσις, πο κολουθεται κα π τ λατινικ Passio, εναι τελείως ξένη πρς τ πράγ­ματα. Η βενεδικτίνη μονα­χ Ροσβίτα, κατ τν 10ο αἰῶνα, χρησιμοποίησε τ πει­σόδιο τν τρι­ν δελφν ς θέμα τς κωμωδίας της Dulcitius, γραμμέ­νης λατινικά, που παρουσιά­ζει τν ρετ τν ερν παρ­θένων ν θριαμβεύη π το κυ­βερνήτη, σ ντίθεσι πρς τ διαγωγ τν διεφθαρμένων γυ­ναίων τς παγανικς λατινι­κς κωμωδίας.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: P. Franchi de’ Cavalieri, “Nuove note agio­grafiche. Il testo greco originale degli Alti delle SS. Agape, Irene e Chione”, Studi e Testi 9 (1902) 1-19. Musurillo, H., The Acts of the Christian Martyrs, Oxford 1972, xlii-xliii, σσ. 280-292. Χρή­στου, Π. Κ., Τ
μαρτύ­ρια τν ρχαίων Χριστιανν, Θεσσαλονίκη 1978, σσ. 78-79, 304-327. AASS Aprilis I, Venezia 1937, σσ. 235-250. Rosvi­ta, Dulcitius, PL 137, 993-1002. Synaxarium Con­stantinopolitanum, στ. 605-606. Knopf, R., Kruger, G., Ausgewahlte Martyrerakten, 19293, óó. 95-100. Delehaye, H., Les passions de Mar­tyrs, 145-143. N. di Gri­goli, “Agape, Chione e Irene”, BS 1 (1961) 303-304.

Π.Χ 




Οι οσιοπαρθενομάρτυρες αδελφές 

Αγάπη, Ειρήνη, Χιονία της Θεσσαλονίκης







Στη χορεία των αγίων ενδόξων μαρτύρων της Πρωτοχριστιανικής Εκκλησίας μας ανήκουν και οι τρεις κόρες – αδελφές Αγάπη, Ειρήνη και Χιονία. Έζησαν στη Θεσσαλονίκη και μαρτύρησαν στα χρόνια του σκληρού διώκτη Διοκλητιανού (304). Φαίνεται ότι ήταν ενεργά μέλη Αδελφότητας νέων χριστιανών. Αγαπούσαν πολύ τον Ιησού Χριστό και τη μελέτη των Αγίων Γραφών και χριστιανικών βιβλίων.
Όταν όμως ο Διοκλητιανός εξέδωσε διάταγμα τον Φεβρουάριο του 303, που απαγόρευε τη χρήση και κατοχή χριστιανικών βιβλίων και κειμένων, οι τρεις αυτές αδελφές έκρυψαν τα βιβλία. Και για να διαφυλάξουν την πίστη τους, κατέφυγαν σε «όρος υψηλό» κοντά στη Θεσσαλονίκη, πιθανώς στον Χορτιάτη. Στο καταφύγιό τους αυτό τις επισκέφθηκε και η αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια και τις ενίσχυσε με πνευματικές συμβουλές προαναγγέλλοντας τη δόξα του μαρτυρίου τους. Τους εξέδωσε μάλιστα και υπόσχεση ότι με τις προσευχές της θα τις συνοδεύει…




Είχε ολοκληρωθεί ένας χρόνος ασκήσεως, όταν κάποιος απεσταλμένος του αυτοκράτορα ανακάλυψε τις τρεις κόρες στο κρησφύγετό τους, ερημητήριο. Τις συνέλαβε και τις οδήγησε για ανάκριση μπροστά στο διοικητή της Μακεδονίας (στη Θεσσαλονίκη) Δουλκίτιο. Μαζί με την Αγάπη, την Ειρήνη και τη Χιονία δικαζόταν και ένας άλλος όμιλος τεσσάρων χριστιανών νέων – ανηλίκων – ο Αγάθων, η Κασία, η Φιλίππα και η Ευτυχία.




Ο αστυνόμος Κάσσανδρος οδήγησε όλους μαζί στον κύριό του με την κατηγορία ότι «δεν θέλουν να φάγουν από τα ειδωλόθυτα». Από τα πρακτικά της δίκης αυτής, που διασώθηκαν, θαυμάζουμε τη γενναιότητα και τη σταθερότητα των νέων αυτών. Αψηφώντας τον θάνατο για την αγάπη του Κυρίου έδωσαν απαντήσεις που κατέπληξαν το ακροατήριο του δικαστηρίου. Ο διοικητής Δουλκίτιος απευθυνόμενος προς όλους τους ρώτησε αγανακτισμένος: «Τι μανία σας έχει πιάσει, ώστε να μην υπακούτε στη διαταγή των θεοφιλεστάτων αυτοκρατόρων μας; Γιατί δεν τρώτε από τα ειδωλόθυτα;».
Πρώτος ο Αγάθων απάντησε λακωνικά: «Είμαι χριστιανός». Η Αγάπη συνέχισε άφοβα: «Έχω πιστέψει στον ζώντα Θεό και δεν θέλω να απολέσω την συνείδησή μου». Η Ειρήνη και η Χιονία έδωσαν και αυτές με τη σειρά τους τις γενναίες τους απαντήσεις:
— Δεν υπακούω στις διαταγές σου, αυτοκράτορα. Για τον φόβο (την αγάπη) του Θεού θα μείνω πιστή.
— Έχω πιστεύσει στον ζώντα Θεό και δεν πράττω τούτο.



Ο έπαρχος ματαιοπονούσε. Ποτέ του δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να νικηθεί από τόσο νέους σε ηλικία ανθρώπους. Ντροπιασμένος και οργισμένος είπε: «Για την Αγάπη και τη Χιονία, επειδή ασεβούν στο θείο θέσπισμα και ακολουθούν την ανάξια και σάπια και μισητή θρησκεία των χριστιανών, διατάζω να ριφθούν στην πυρά. Οι υπόλοιποι στο δεσμωτήριο.»
Η Αγάπη και η Χιονία, οι δύο μεγαλύτερες αδελφές, κέρδισαν πρώτες το ένδοξο στεφάνι της νίκης του μαρτυρίου… Την επόμενη μέρα ανακαλύφθηκαν στο σπίτι της Ειρήνης τα απαγορευμένα βιβλία, χειρόγραφα της Αγίας Γραφής και άλλα… Μια ολόκληρη βιβλιοθήκη χριστιανική.




Νέα ανάκριση. Νέα απολογία θαυμαστή της μικρής Ειρήνης.
— Ποιος σε συμβούλευσε να φυλάξεις αυτά τα δέρματα και τα κείμενα;
— Ο Θεός ο παντοκράτωρ, που ζήτησε να Τον αγαπούμε μέχρι θανάτου.
— Ποιος γνώριζε ότι αυτά βρίσκονταν στο σπίτι που κατοικούσες;
— Κανένας άλλος δεν βλέπει παρά μόνο ο Θεός ο παντοκράτωρ που γνωρίζει τα πάντα.
— Το περασμένο έτος που κρυφθήκατε;
— Όπου θέλησε ο Θεός, στα βουνά, στην ύπαιθρο.
— Σε ποιον πήγατε;
— Στην ύπαιθρο, από βουνό σε βουνό.
— Ποιοι σας έδιναν ψωμί;
— Ο Θεός που το δίνει σε όλους.




Μόνο μια καρδιά που αγαπά πολύ τον Θεό και ένας νους που είναι φωτισμένος από Πνεύμα Άγιο μπορεί να μιλήσει έτσι. Η Ειρήνη τα είχε και τα δύο. Ο αδαμάντινος χαρακτήρας της και η γενναιότητά της εξόργισε τον Δουλκίτιο, ο οποίος διέταξε και έκαψαν αμέσως τα άγια βιβλία και την ίδια την έκλεισαν με εντολή του σε τόπο ακολασίας. Στη δύσκολη αυτή ώρα ο Θεός ο Παντοκράτωρ ενίσχυσε με ειδική θεία χάρη την Ειρήνη και την προστάτευσε με την αόρατη παρουσία του. Η ακτινοβολία της σωφροσύνης που εξέπεμπε η αγία μορφή της παρέλυσε αμέσως τα πονηρά σχέδια των κακόβουλων ανθρώπων. Κανένας δεν τόλμησε να αγγίξει την αγνή αυτή κόρη. Οργισμένος από την είδηση αυτή ο διοικητής διέταξε να την ρίξουν ζωντανή στη φωτιά. Στον ίδιο τόπο όπου πριν από λίγες μέρες είχαν μαρτυρήσει οι αδελφές της Αγάπη και Χιονία, εκεί και η Ειρήνη, με δοξολογία προς τον άγιο Θεό και ειρηνικά, μέσα στις φλόγες, παρέδωσε την αγνή ψυχή της στον Νυμφίο Κύριό της… Ο σπόρος του Ευαγγελίου που είχε κηρύξει πριν από δύο αιώνες ο απόστολος Παύλος, είχε καρπίσει…




Τα υπολείμματα των ιερών Λειψάνων και των τριών αυτών αγίων παρθένων-μαρτύρων τα περισυνέλεξαν ευσεβείς πιστοί της Θεσσαλονίκης και τα έθαψαν δυτικά της πόλεως κοντά στα τείχη. Στο σημείο αυτό σύμφωνα με αρχαία μαρτυρία υψώθηκε ναός ρυθμού βασιλικής στη μνήμη αυτών των αγίων.



Σε μια εποχή που γκρεμίζονται οι ηθικές αξίες και οι περισσότεροι νέοι μας ζουν χωρίς ορθό προσανατολισμός και αγνά πρότυπα οι άγιες τρεις κόρες –αδελφές Αγάπη, Ειρήνη και Χιονία του 3ου μ.Χ. αιώνα από τη Θεσσαλονίκη, μας συγκινούν, μας ενθουσιάζουν και μας λένε: Η ζωή της αγνότητας και της σωφροσύνης με τη δύναμη του Χριστού είναι δυνατή! Σε κάθε εποχή! Και η ζωή αυτή, η χριστιανική, είναι η πιο όμορφη, η πιο χαρούμενη που αξίζει να ζει κανείς…



Ας χαρούν λοιπόν οι πιστές νέες της πατρίδας μας. Ας μη φοβούνται. Δεν είναι μόνες. Έχουν το Θεό μαζί τους. Δίπλα τους έχουν και έναν χορό νέων αγίων γυναικών μαρτύρων, που προσεύχονται γι’ αυτές, που τις αγαπούν πολύ και τις ενισχύουν…


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου