ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΡΕΣΒΕΥΕ ΥΠΕΡ ΗΜΩΝ
ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΩΣ ΔΩΣΕ ΜΑΣ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ
Καιρός για θεολογικό στοχασμό:
Σύμφωνα με την αποστολική παράδοση και το COΝCENSUS των Πατέρων της Εκκλησίας, που ακολουθούν το γραπτό λόγο του Θεού, αποκλειστικά στον Τριαδικό Θεό οφείλουμε απόλυτη λατρεία, τιμή, προσκύνηση και προσωπική αφιέρωση. Οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ή σύμβολο ακολουθεί, επιδέχεται σχετική προσκύνηση.
Δηλαδή, το πρόσωπο της πάντων αγιοτέρας μορφής από όλους τους αγίους, Υπεραγίας Θεοτόκου δέχεται και αυτό οφειλετικά, όπως όλοι οι άγιοι, τιμητική προσκύνηση; Βεβαίως ναι. και τούτο μας προφυλάσσει από το να θεοποιήσουμε το ιερό πρόσωπο της ταπεινής κόρης της Ναζαρέτ, η οποία δεν φαίνεται να διεκδικεί θεϊκό τίτλο, ούτε να μετέχει στη ζωή της αγίας Τριάδος, όπως υπερβολικά τονίζουν ορισμένες χαλκομανίες των Δυτικών, οι οποίοι εμφανίζουν την Τριάδα, ως Τετράδα, με την Ανάληψη της Μαριάμ.
Άπαγε της βλασφημίας τόσο των Δυτικών, όσο και των Ανατολικών Μαριολατρών, οι οποίοι ακόμα και λειτουργικά ψάλουν αυθαίρετα «Υπεραγία Θεοτόκε Σώσον ημάς» και κουρελιάζουν το Χριστοκεντρικό μήνυμα του Ευαγγελίου, ενώ η Εκκλησία ορθοδόξως βοά από τους πρώτους αιώνες, σε Ανατολή και Δύση: «Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου, ΣΩΤΕΡ ΣΩΣΟΝ ΗΜΑΣ» και πολύ τέλεια, διότι ένας είναι ο μεσίτης ανάμεσα στο Θεό και τους ανθρώπους, ο «άνθρωπος Χριστός Ιησούς» (Τιμ. Α΄ 2. 5).
Δρ. Γ. Μουστάκης
Θεολόγος-Κοινωνιολόγος
_i%20sfagi_ton%2012_mitropoliton_montaz.jpg)
Περί Σωτηρίας
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην ορθόδοξη εκκλησία, λέμε πολλές φορές το «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσων ημάς». Κάποιοι σαν επιχείρημα, στην προσπάθειά τους να μας αποδείξουν, ότι είναι λάθος, φέρουν το χωρίο: «Και δεν υπάρχει διαμέσου κανενός άλλου η σωτηρία• επειδή, ούτε άλλο όνομα είναι δοσμένο κάτω από τον ουρανό ανάμεσα στους ανθρώπους, διαμέσου τού οποίου πρέπει να σωθούμε» (Πράξεις Αποστόλων 4:12).
Συμφωνούμε απόλυτα. Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ Σωτήρας, Εκείνος που πέθανε για μας, είναι μόνον ο Χριστός. Όμως, και εδώ τα λόγια έχουν σχετική σημασία. Δεν εννοούμε ότι απορρίπτουμε τον Χριστό και ζητάμε την ΑΠΟΛΥΤΗ λύτρωση από την Μαρία. Όπως ακριβώς, και ο Παύλος όταν λέει «να σώσει», δεν εννοεί ότι παίρνει τη θέση του Χριστού. Εκεί, όλοι καταλαβαίνουν ότι μιλάει για ΣΧΕΤΙΚΗ σωτηρία. Όταν όμως ακούνε, ότι η Παναγία σώζει, αμέσως μιλάνε για θεοποίηση της Μαρίας. Πόσο λάθος κάνουν. Διαφορετικά, ας τολμήσουν να πουν ότι και ο απ. Παύλος είναι θεός επειδή… σώζει!
Γράφει ο απ. Παύλος… «εις πάντας έγινα τα πάντα, δια να ΣΩΣΩ παντί τρόπω τινάς» (Α΄ Κορινθίους θ΄, 22).
Εδώ μιλάει ΣΧΕΤΙΚΑ, και εννοεί να κερδίσει ψυχές για τον Χριστό. Να τις οδηγήσει στον Χριστό, ώστε να σωθούν από τον Χριστό
Ή όταν γράφει… «ίσως κινήσω εις ζηλοτυπίαν αυτούς οίτινες είναι σάρξ μου, και ΣΩΣΩ τινάς εξ αυτών» (Ρωμαίους, ια΄ 14).
Πάλι μιλάει σχετικά. Επομένως, και εμείς όταν λέμε στην Παναγία «σώσε μας», δεν εννοούμε ότι είναι Θεός, αλλά μιλάμε πάντα σχετικά.
Τι θα πούμε; Ότι ο απ. Παύλος μπορούσε να πει για τον εαυτό του ότι «σώζει» και δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και εμείς για την Παναγία, που υπηρέτησε στο σχέδιο της σωτηρίας μας ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ από τον απ Παύλο, μιας και έγινε το σκεύος δια του οποίου κυοφορήθηκε ο Λόγος του Θεού;
Αν –υποτίθεται- εμείς θεοποιούμε την Μαρία, το ίδιο έκανε και ο απ. Παύλος για τον εαυτό του. Αν όμως μιλούσε ΣΧΕΤΙΚΑ, τότε και εμείς ΣΧΕΤΙΚΑ μιλάμε.
Ο καθ. Στ. Παπαδόπουλος, σχολιάζοντας απόσπασμα του Ειρηναίου, λέει: «Στο έργο της ανακεφαλαιώσεως έχει σπουδαία θέση και η Θεοτόκος. Ο ρόλος της είναι «σωτηριώδης», καθόσον συμβάλλει στην πνευματική αναμόρφωση του πιστού. Η Ευα παρακούσασα έγινε αρχή της πτώσεως, ενώ η Μαρία «υπακούσασα» έγινε «αιτία σωτηρίας» για ολόκληρη την ανθρωπότητα (Γ 22. 4). Η προσφορά της Θεοτόκου είναι λοιπόν πολύ περισσότερο από παραδειγματική. (Α΄ Τόμος, σελ. 298).
ΙΚ
Περί μεσιτείας
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Πίστη της αρχαίας Εκκλησίας είναι ότι όλοι οι άγιοι μεσιτεύουν. Οι αντίθετοι φέρουν ως επιχείρημα αυτό που γράφει ο απ. Παύλος στον Τιμόθεο… «Διότι είναι εις Θεός, εις και μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Ιησούς Χριστός» (Α΄Τιμοθ.2:5).
Ας προσέξουμε ότι εδώ, η μεσιτεία του Χριστού είναι μεταξύ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ. Οι μεσιτείες των αγίων είναι μεταξύ του ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ.
Στην Αγία Γραφή, αναφέρονται μεσιτείες των αγίων…
Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, λοιπόν, αναφέρεται δύο φορές η μεσιτεία των αγίων: «Και έκραξαν μετά φωνής μεγάλης, λέγοντες: Έως πότε, ω Δέσποτα άγιε και αληθινέ, δεν κρίνεις και εκδικείς το αίμα ημών από των κατοικούντων επί της γης; Και εδόθησαν εις έκαστον στολαί λευκαί, και ερρέθη προς αυτούς να αναπαυθώσιν έτι ολίγον καιρόν, έως ου συμπληρωθώσι και οι σύνδουλοι αυτών και οι αδελφοί αυτών οι μέλλοντες να φονευθώσιν ως και αυτοί». (Αποκάλυψη 6. 10-11)
Απευθύνονται στο Δέσποτα, στον Χριστό δηλαδή. Και του ζητάνε να αποδώσει δικαιοσύνη. Και η απάντηση που παίρνουν είναι να περιμένουν μέχρι να συμπληρωθούν και οι υπόλοιποι που θα μαρτυρήσουν για τον Χριστό, που σημαίνει ότι μεσίτευαν και για αυτούς.
Ένα ακόμα σημείο είναι το σημείο όπου ο άγγελος προσφέρει ως λατρεία το θυμίαμα και τις προσευχές (μεσιτείες) των αγίων… «Και ήλθεν άλλος άγγελος και εστάθη έμπροσθεν του θυσιαστηρίου, κρατών θυμιατήριον χρυσούν, και εδόθησαν εις αυτόν θυμιάματα πολλά, διά να προσφέρει με τας προσευχάς πάντων των αγίων επί το θυσιαστήριον το χρυσούν το ενώπιον του θρόνου». (Αποκάλυψη 8. 3).
Η επίκληση των αγίων, όπως την κάνει η Εκκλησία, είναι αποστολική παράδοση: Στην εκκλησιαστική ιστορία του Β. Στεφανίδη αναφέρεται: «Οι χριστιανοί ετίμων προς τούτοις τα λείψανα των μαρτύρων και επεκαλούντο την παρά τω θεώ μεσιτείαν αυτών. Ο Ιππόλυτος επεκαλείτο τους τρεις παίδας (Εις Δανιήλ 2. 30) οι δε επισκέπται των κατακομβών κατά την εποχήν ταύτην επεκαλούντο τους εκεί ενταφιασμένους μάρτυρας δι’ εγκεχαραγμένων επί των τοίχων ευχών και δεήσεων, σωζομένων μέχρι σήμερον. Οι μάρτυρες είναι οι πρώτοι άγιοι της εκκλησίας». (σελ 120).
Ο απ. Παύλος, σε πολλές επιστολές του, ζητάει τις προσευχές των αδερφών. Τι είναι αυτό; Δεν είναι μεσολάβηση- μεσιτεία του εκάστου αδελφού προς τον Χριστό υπέρ του απ. Παύλου; Εάν μπορούν οι άγιοι στην γη, δεν μπορούν οι άγιοι, που ως νικητές κάθονται στον θρόνο του Χριστού;
«Όστις νικά, θέλω δώσει εις αυτόν να καθίσει μετ' εμού εν τω θρόνω μου, καθώς και εγώ ενίκησα και εκάθησα μετά του Πατρός μου εν τω θρόνω αυτού». (Αποκάλυψη 3. 21).
Σε αυτό το σημείο θα μας πουν, ότι ο απ. Παύλος ζητάει τις προσευχές των ζωντανών και όχι των νεκρών. Όμως, για τον Θεό ΠΑΝΤΕΣ είναι ζώντες, κατά τα λόγια του Ιησού στην απάντησή του στους Σαδδουκαίους. Δεν λογίζονται ως νεκροί, αλλά ως ζώντες κοντά στον Θεό.
Τέλος, ο άγιος Κύριλλο Ιεροσολύμων αναφέρει στην Ε΄ Μυσταγωγική Κατήχηση: «Μετά μνημονεύουμε τους κεκοιμημένους, πρώτα τους Πατριάρχες, τους Προφήτες, τους Αποστόλους, τους Μάρτυρες, για να δεχτεί ο Θεός, με τις προσευχές και τις πρεσβείες τους, και τη δική μας δέηση. Μετά ευχόμαστε για τους κεκοιμημένους αγίους Πατέρες και Επισκόπους, και γενικά για όλους εκείνους από εμάς που έχουν κοιμηθεί. Το κάνουμε αυτό γιατί πιστεύουμε ότι έχουν μεγάλη ωφέλεια οι ψυχές εκείνων, για τους οποίους γίνεται η δέηση, τη στιγμή της τόσο φρικτής και αγίας θυσίας που τώρα προσφέρεται». (Γ. Μαυρομάτη, Κατηχήσεις του αγίου Κύριλλου, Β΄ Τόμος, σελίδα 560).
ΙΚ
Από άμβωνος ορθοδόξου ναού ελέχθη ότι το σώμα της υπεραγίας θεοτόκου μετέστη προς τους ουρανούς, αποδίδοντας έτσι το "μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής". Το "υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς" είναι απαράδεκτο και Μαριολατρικό. Εκεί οδήγησαν τους δυτικούς τα απόκρυφα όπως του Ιακώβου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο "υπεραγία Θεοτόκε πρέσβευε υπερ ημών" σωστό και Ορθόδοξο, πολύ ισχύει δέησις δικαίου ενεργουμένη αλλά δεν ταιριάζει στην μελωδία... και οι ψάλτες κάνουν "κουμάντο" σε τέτοιες ... "λεπτομέρειες" !!!
Καλημέρα. Σε συζήτηση με καλό ιεροψάλτη, μου είπε ότι το "σώσον ημάς" ταιριάζει με το "μέτρο" ή "τέμπο", δηλ το ανεβοκατάβασμα του χεριού ή κτύπημα του ποδιού, ενώ το "πρέσβευε υπερ ημών" δημιουργεί χάσμα δύο ανεβοκατεβασμάτων, οπότε δημιουργείται κενό και δυσκολεύει τη συνέχεια. και οπωσδήποτε εννοείται, νοερώς, "υπεραγία Θεότόκε πρέσβευε υπερ ημών δια πρεσβειών σου προς τον Κύριον". Αλλά οι πολλοί, κληρικοί και λαϊκοί το εκλαμβάνουν αλιώς, κυριολεκτικά, διαχρονικά, ή αποδίδοντας θαυματουργικές ιδιότητες σε συγκεκριμένο εικόνισμα π.χ. στην Παναγία της Τήνου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια την εν σώματι μετάσταση, της Θεοτόκου, από πολλούς και υψηλά ιστάμενους λέγεται και υποστηρίζεται.
Ο Παπισμός το 1950, με διάταγμα του πάπα Πίου ΙΒ΄, ανακήρυξε σε δόγμα την ενσώματη μετάσταση της Θεοτόκου. Εφ’ όσον η Θεοτόκος ήταν απαλλαγμένη από το προπατορικό αμάρτημα, κατ’ αναπότρεπτη αναγκαιότητα δεν μπορούσε ο θάνατος να ασκήσει πάνω της τη διαλυτική του δύναμη και έτσι το σώμα της Θεοτόκου παρέμεινε αδιάφθορο, γιατί δεν ασκούσε καμία δύναμη η αμαρτία. Επομένως δεν μπορούσε η Παναγία να πεθάνει. Όλα αυτά, αλλά και αυτή η ίδια η Μετάσταση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως δόγμα, καθότι δεν μαρτυρείται ούτε από την Αγία Γραφή, ούτε από την Παράδοση της Εκκλησίας και έτσι τείνει να αμφισβητείται ακόμη και από ορισμένους Ορθόδοξους μελετητές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιδικά το θέμα της μετάστασης της Θεοτόκου αναφέρεται στο αποκαλούμενο απόκρυφο: «Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου λόγος εις την κοίμησιν της αγίας Θεοτόκου», το οποίον ανήκει στην κατηγορία: «Ορθόδοξα απόκρυφα (ψυχωφελείς διηγήσεις-ψευδεπίγραφα)».
Γενικώς, απόκρυφα είναι γραπτά έργα, τα οποία δεν έγιναν δεκτά στον κανόνα της αγίας Γραφής από την Εκκλησία, ορισμένα δε από αυτά χαρακτηρίστηκαν «δευτεροκανονικά», άλλα «αναγνωστέα», άλλα «γνωστικά» κ.λπ. Γενικά, διαιρούνται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: 1/ Γνωστικά, τα οποία στο σύνολό τους απορρίπτονται, 2/ Ιουδαιοχριστιανικά, τα οποία δεν γίνονται δεκτά, γιατί περιορίζουν το χριστιανικό μήνυμα στο λαό της Π. Διαθήκης και 3/ Ορθόδοξα, τα οποία είτε ενσωμάτωσαν ήδη υπάρχουσες παραδόσεις, για τη ζωή προσώπων της Κ. Διαθήκης, είτε κατασκεύασαν φανταστικές ιστορίες, κατά το πλείστον αφελείς και τις δημοσίευσαν κάτω από το όνομα ενός υποτιθέμενου ιερού συγγραφέα, για να «ωφελήσουν» ψυχικά τους χριστιανούς αναγνώστες. Είναι δηλαδή χριστιανικά ψευδεπίγραφα εξωβιβλικά κείμενα.
"Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου λόγος εις την κοίμησιν της αγίας Θεοτόκου":
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διηγήσεις της ζωής και, ιδιαίτερα, της κοίμησης της Παναγίας, από τις οποίες σώζονται 67 χειρόγραφα με διάφορες παραλλαγές, σε πολλές γλώσσες: συριακή, κοπτική, αραβική, αιθιοπική, αρμενική, σλαβική κ.λπ. Το κυριότερο είναι το ανωτέρω, που τοποθετείται στον 5ο ή 6ο αιώνα και επηρέασε ιδιαίτερα την παράδοσή μας για τα γεγονότα της Κοίμησης της Παναγίας, την οποία γιορτάζουμε στις 15 Αυγούστου. Το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού έγινε δεκτό από τους χριστιανούς και εκεί αναφέρεται η περίφημη μεταφορά των αποστόλων «επί νεφελών», για να παραστούν στην ταφή της Θεοτόκου, η απόπειρα κάποιων μεθυσμένων Ιουδαίων να βεβηλώσουν το άγιο σώμα Της κ.ά. Από τα κείμενα αυτά ξέρουμε και για την ανάληψη της Θεοτόκου, καθώς και για την παράδοση της ζώνης Της (της Αγίας Ζώνης), κατά την ώρα της ανάληψής Της, στα χέρια του αγίου αποστόλου Θωμά.
ΙΚ