Μυροφόρων Μρ 15,43-16,8
Τιμή στη γυναίκα
του αρχι. Αθανασίου Σιαμάκη
Την Παρασκευή στις 3 το απόγευμα ο Ιησούς εξέπνευσε πάνω στο
σταυρό, και γύρω στις 6 είχε τοποθετηθεί το σώμα του στον τάφο. Πέρασε και το
Σάββατο, η τελευταία και επίσημη ημέρα του πάσχα των Ιουδαίων. Αλλ’ αυτή τη φορά
η γιορτή τους επισκιάστηκε, παρέλυσε. Στα Ιεροσόλυμα ως είδηση κυριάρχησε η
σταύρωση του Χριστού. Την άλλη μέρα, πρώτη μετά το Σάββατο, οι γυναίκες
πηγαίνουν στον τάφο για τα τριήμερα. Η ανατολή του ηλίου θα τις βρει εκεί.
Σκοπός τους ν’ αλείψουν το σώμα του νεκρού, για να μη μυρίζει... Η ανθρώπινη
θλίψη των γυναικών και η νεκρική πράξη τους δείχνουν λησμοσύνη στην υπόσχεση
του Ιησού, ότι την τρίτη ημέρα θ’ αναστηθεί. Είχαν πιστέψει κι αυτές όπως και
οι μαθηταί, ότι η υπόθεση Ιησούς έλαβε τέλος. Διαψεύστηκαν όμως.
Φτάνουν στο μνήμα. Την τελευταία στιγμή θυμούνται τη βαρειά
πέτρα, αλλά παραδόξως βλέπουν την πόρτα του μνήματος ανοιχτή. Το μυαλό τους
πηγαίνει αυτομάτως σε ιεροσυλία· όχι σε ανάσταση. Μπαίνουν στον τάφο, για να
διαπιστώσουν, κατά τη γνώμη τους, τυμβωρυχία, αλλά, πριν καλά-καλά να
συνειδητοποιήσουν το πράγμα, καταλαμβάνονται από άλλη απρόσμενη ευχάριστη
έκπληξη.
Βλέπουν ένα νεαρό, που μόλις είχε ρίξει κάτω τη βαρειά πέτρα του
τάφου, να κάθεται στα δεξιά. Από το κατάλευκο ντύσιμο και το αστραφτερό πρόσωπο
καταλαβαίνουν ότι έχουν μπροστά τους ουράνιο επισκέπτη.
Ο άγγελος διαισθάνεται το φόβο τους και τις καθησυχάζει. Μη
φοβάστε, τις λέει· το σταυρωμένο Ιησού ζητάτε;
Ευχαρίστως σας πληροφορώ ότι αναστήθηκε και δεν είναι εδώ. Νά, άδειο
είναι το μέρος του τάφου όπου είχαν βάλει το σώμα του. Θυμηθείτε ότι σας είχε
πει ότι θα παραδοθεί στα χέρια των αμαρτωλών ανθρώπων, θα σταυρωθεί και την τρίτη
ημέρα θ’ αναστηθεί. Και θυμήθηκαν τα λόγια του.
Και συνεχίζει ο άγγελος·
Πηγαίνετε τώρα να πείτε στους μαθητάς του, και στον Πέτρο, ότι θα πάει στη
Γαλιλαία νωρίτερα απ’ αυτούς, κι εκεί θα τον δουν, όπως τους είχε πει πριν να
σταυρωθεί. Μνημονεύει ονομαστικώς τον Πέτρο, γιατί σίγουρα το χρειαζόταν. Μετά
την άτυχη εκείνη άρνηση είχε την αίσθηση της διαγραφής. Ο Χριστός όμως είδε τα
δάκρυά του, τον συγχώρησε κιόλας, και δεν τον ξεχωρίζει τώρα από τους άλλους.
Διπλή χαρά. Ανάσταση-συγχώρηση.
Οι γυναίκες κατά τον ευαγγελιστή Μάρκο ήταν η Μαγδαληνή
Μαρία, η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου και του Ιωάννου, και η Σαλώμη. Παρ’ όλο που
είδαν άγγελο να τις εξηγεί τα γεγονότα και να τις επιφορτίζει με παραγγελίες
του αναστάντος, οι γυναίκες μουδιασμένες από ανάμικτα αισθήματα φόβου εκπλήξεως
και χαράς, σε πρώτη κίνηση δεν είπαν σε κανέναν τίποτε. Ο αναστάς όμως
παραβλέπει την αδράνειά τους, και την ίδια πρωϊνή ώρα κάνει και άλλες απανωτές
εμφανίσεις στις ίδιες αλλά και σε άλλες γυναίκες, και ανανεώνει την εντολή του.
Ξαναεμφανίζεται πρώτα στη Μαρία τη Μαγδαληνή, η
οποία μεταδίδει αμέσως την είδηση στους μαθητάς, που πενθούσαν και έκλαιγαν για
το θάνατο του διδασκάλου τους. Ο ευαγγελιστής Ματθαίος μας λέει πως στη δεύτερη
αυτή εμφάνιση στη Μαγδαληνή Μαρία ήταν μαζί της και η άλλη Μαρία, και ο αναστάς
είπε και στις δύο το Χαίρετε. Εκείνες έπεσαν μπρούμυτα και κράτησαν τα πόδια του.
Αυτή τη φορά δεν είπε Μη μου άπτου, όπως είχε πει την πρώτη.
Οι ιεροί ευαγγελισταί για τις πρώτες πέντε εμφανίσεις του
αναστάντος, που έγιναν την ίδια μέρα, την πρώτη μετά το Σάββατο, αυτήν που τελικά
επεκράτησε να λέγεται από τότε Κυριακή, παρ’ όλη την ανθρώπινη αδεξιότητά τους,
μεταδίδουν στον αναγνώστη τον ευχάριστο αιφνιδιασμό και την ιερή ταραχή που
ένιωθαν όσοι τον αντίκρυζαν.
Ο αναστάς καθιστά ταυτόχρονα πολλούς αυτόπτες και αυτήκοους
μάρτυρες με τις εμφανίσεις του, θεμελιώνοντας την ιστορικότητα της αναστάσεώς
του, η οποία, παρ’ όλη την αμφισβήτηση που θα συναντήσει στους μετέπειτα
αιώνες, θ’ αποτελεί τον αρραγή και ακρογωνιαίο λίθο της εκκλησίας του.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι μάρτυρες της αναστάσεως είναι
γυναίκες, ενδεικτικό της ίσης και αδιάκριτης και δικαίας τιμής που αποδίδει ο
αναστάς στο ασθενές φύλο σε μια εποχή που η γυναίκα, ως γνωστόν, ήταν πεταμένη.
(Βλ. και Ο Χριστός και η γυναίκα του Κώστα στις μελέτες).
_i%20sfagi_ton%2012_mitropoliton_montaz.jpg)
Μιά μικρή διόρθωση:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο Σάββατο δεν ήταν η τελαυταία και επίσημη ημέρα του πάσχα των Ιουδαίων, αλλά η πρώτη και συμπίπτει πάντα με πανσέληνο. Συγκεκριμένα:
Ο νόμος εορτασμού του Πάσχα δόθηκε από τον ίδιο το Θεό μέσω του προφήτη Μωυσή στην Αίγυπτο και στη γη της ερήμου, δηλ. πριν την έξοδο των υιών Ισραήλ από την Αίγυπτο, αλλά και μετά από αυτήν (Έξ. 12. 1-7, 13, 21-22, 23, 43).
Η ημερομηνία εορτασμού οριζόταν τον μήνα Νισάν, μετά την εαρινή ισημερία. "Ερμηνεύεται δε Νισσάν (με δυο σίγμα) ο ανθών. Νίσσα γαρ λέγεται παρ’ Εβραίοις το άνθος" (Αναστασίου Αντιοχείας, PG 89. 1381). Την 1η Νισάν έχουμε τη νέα Σελήνη, την 10η Νισάν ελαμβάνετο το πρόβατο στην οικία προς σφαγήν, διετηρείτο έως της τεσσαρεσκαιδεκάτης, οπότε εσφάζετο ακριβώς το εσπέρας της ημέρας που άρχιζε, κατά την οποίαν εορτάζετο το Πάσχα και πάντα με Πανσέληνο.
Το πρόβατο εσφάζετο την εσπέρα, εψήνετο (όχι ωμό ή βρασμένο σε νερό, αλλά ψητό σε φλόγα), η δε βρώση του γινότανε από το βράδυ μέχρι το πρωί, τα δε περισσεύματα καιγόντουσαν. Η απουσία από την οικία, από το εσπέρας έως το πρωί, απαγορευόταν. Το πρόβατο ετρώγετο με άζυμο ψωμί. Άζυμο ψωμί ετρώγετο από την 14η Νισάν μέχρι την 21η σε ανάμνηση της εξόδου από την Αίγυπτο.
Την 16η Νισάν προσεφέρετο ένα δεμάτι συγκομιδής καρπών (Λευιτ. 23. 10-11) και αυτή η ημέρα ονομαζόταν και πρώτη ημέρα των εβδομάδων του θερισμού, διότι από αυτή αριθμούντο οι επτά εβδομάδες για τον υπολογισμό της δεύτερης μετά το Πάσχα εορτής, ήτοι της Πεντηκοστής (Λευιτ. 23. 15-17). Έτσι η εβραϊκή Πεντηκοστή δηλώνει την έναρξη του θερισμού του σίτου (Δευτ. 16. 9-10). Εξ άλλου 50 ημέρες μετά το Πάσχα των Εβραίων στην Αίγυπτο, αυτοί παρέλαβαν τον Νόμο στο όρος Σινά. Την Πεντηκοστή προσεφέροντο τα πρωτογεννήματα στο Θεό, διότι ήτανε η απαρχή του θέρους. Τον έβδομο δε μήνα από την 14η Νισάν εορτάζετο ο Εξιλασμός και την επόμενη ημέρα η Σκηνοπηγία.
ΙΚ
Προσωπικά με εντυπωσίασε η επισήμανση του π.Αθανασίου, που αφορά τον Πέτρο:
ΑπάντησηΔιαγραφή"Και συνεχίζει ο άγγελος· Πηγαίνετε τώρα να πείτε στους μαθητάς του, και στον Πέτρο, ότι θα πάει στη Γαλιλαία νωρίτερα απ’ αυτούς,... Μνημονεύει ονομαστικώς τον Πέτρο, γιατί σίγουρα το χρειαζόταν. Μετά την άτυχη εκείνη άρνηση είχε την αίσθηση της διαγραφής. Ο Χριστός όμως είδε τα δάκρυά του, τον συγχώρησε κιόλας, και δεν τον ξεχωρίζει τώρα από τους άλλους.
Διπλή χαρά. Ανάσταση-συγχώρηση".
Σ' ευχαριστούμε π.Αθανάσιε για κάτι τέτοια που μας υπενθυμίζεις...
"Ο Χριστός όμως είδε τα δάκρυά του, τον συγχώρησε κιόλας, και δεν τον ξεχωρίζει τώρα από τους άλλους".
Τόσο στα Ευαγγέλια, όσο και στις Πράξεις των Αποστόλων υπάρχουν πολλές ενδείξεις που φανερώνουν το θέλημα του Χριστού να αποδώσει στον Πέτρο μια ιδιαίτερη σπουδαιότητα μέσα στο Σύλλογο των Αποστόλων. Έτσι:
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ/
1.- Είναι ο μοναδικός Απόστολος στον οποίον ο Χριστός άλλαξε το όνομα (Ιω. 1. 42). Αλλά η αλλαγή ονόματος υποκρύπτει και ανάθεση μιας αποστολής, όπως συμβαίνει και στην Π.Δ. όπου ο Θεός αλλάζει το όνομα του Άβραμ, σε Αβραάμ και ταυτόχρονα του αναθέτει μια αποστολή (Γεν. 17. 5), όπως επίσης αλλάζει το όνομα του Ιακώβ σε Ισραήλ και του αναθέτει αποστολή (Γεν. 32. 28) κ.ά. όπως (Δαν. 1. 6-7, αλλαγή του ονόματός του σε Βαλτάσαρ, αλλά και των τριών παίδων «εν καμίνω»).
2.- Με το νέο αυτό όνομά του ο Πέτρος είναι το πρόσωπο εκείνο, που αναφέρεται περισσότερο από κάθε άλλον στην Κ.Δ. (154 φορές).
3.- Ήταν ένας από τους τέσσερις πρώτους μαθητές που κάλεσε ο Κύριος: Σίμωνας, Ανδρέας, Ιάκωβος, Ιωάννης (Ματθ. 4. 21, όπου αναφέρεται πρώτος ο Σίμωνας, Μαρκ. 1. 16, όπου αναφέρεται, ότι ο Κύριος είδε πρώτα τον Σίμωνα και μετά τον Ανδρέα, Λουκ. 5. 1-11, όπου είδε πρώτα τον Σίμωνα και Ιω. 1. 40-45 όπου οι Ανδρέας και Ιωάννης εκλήθησαν από τον Κύριο να ιδούν που μένει και στη συνέχεια τον ακολούθησαν αργότερα οι Σίμωνας, Φίλιππος και Ναθαναήλ).
4.- Διανυκτέρευσε στο σπίτι του Πέτρου στην Καπερναούμ (Μαρκ. 1. 29-35). Και κατά πάσα πιθανότητα για το σπίτι αυτό πρόκειται, όταν αόριστα ο ευαγγελιστής παρουσιάζει τον Ιησού να δρα σε «οικίαν» της Καπερναούμ (Ι. Καραβιδόπουλου: Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιον, σελ. 93) και έτσι το σπίτι του Πέτρου γίνεται η καθέδρα του Ιησού. Δεν αναφέρεται να παρέμεινε σε σπίτι άλλου Αποστόλου.
5.- Είναι ο μόνος από τους αποστόλους, στον οποίον ο Χριστός πραγματοποιεί θαύμα σε συγγενικό του πρόσωπο (πενθερά του) (Λουκ. 4. 38-39).
6.- Όταν ο Χριστός στριμώχτηκε από το πλήθος στη λίμνη Γεννησαρέτ και χρειάσθηκε να ανέβει σε μια από τις εκεί βάρκες, ανέβηκε σε εκείνη του Σίμωνα (Λουκ. 5. 3).
7.- Σε ιδιαίτερες περιστάσεις, ο Ιησούς συνοδεύεται μόνο από τρεις μαθητές, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, ο δε Πέτρος αναφέρεται πάντα πρώτος: ανάσταση κόρης Ιαείρου (Μάρκ. 5. 37, Λουκ. 8. 51), Μεταμόρφωση (Ματθ. 17. 1, Μάρκ. 9. 2, Λουκ. 9. 28), στον κήπο της Γεθσημανή (Ματθ. 26. 37, Μάρκ. 14. 33). Ο Ιωάννης ουδέν αναφέρει, παρ’ ότι και στις τρεις περιπτώσεις ήταν παρών.
8.- Οι εισπράκτορες του φόρου υπέρ του Ναού απευθύνονται στον Πέτρο και του ζητούν την πληρωμή, ο δε Κύριος πληρώνει μόνο για τον εαυτό του και για τον Πέτρο και όχι και για τους υπολοίπους (Ματθ. 17. 24-27).
9.- Το πλύσιμο των ποδιών των Αποστόλων κατά τον Μυστικό Δείπνο αρχίζει από τον Πέτρο (Ιω. 13. 6).
ΙΚ
Β/
ΑπάντησηΔιαγραφή10.- Ο Κύριος προσεύχεται αποκλειστικά για τον Πέτρο για να μην του λείψει η πίστη και για να μπορεί να στηρίξει την πίστη των άλλων Αποστόλων (Λουκ. 22. 31-32).
11.- Ο Πέτρος είναι εκείνος, που μιλάει συχνά εξ ονόματος των άλλων Αποστόλων: ζητώντας την εξήγηση μιας δύσκολης παραβολής (Ματθ. 15. 15), το ακριβές νόημα μιας εντολής (Ματθ. 18. 21), τη ρητή υπόσχεση μιας ανταμοιβής Ματθ. 19. 27), την διάλυση της αμηχανίας κάποιων καταστάσεων (Ιω. 6. 67-69), η ομολογία πίστεως στο όνομα και των δώδεκα Αποστόλων (Ματθ. 16. 15-16).
12.- Ο Πέτρος ακολουθεί το Χριστό με ζήλο και αυταπάρνηση, υπερβαίνει τη δοκιμασία της πίστης εγκαταλείποντας τον εαυτό του σ’ Εκείνον. Έρχεται όμως η στιγμή, που μπροστά στο φόβο, υποχωρεί, πέφτει και αρνείται το Διδάσκαλο (Μάρκ. 14. 66-72). Ο Πέτρος, που είχε υποσχεθεί απόλυτη πιστότητα, γνωρίζει την πικρία και την ταπείνωση της άρνησης. Πλην όμως μετανοεί, αναγνωρίζοντας το βαρύ του αμάρτημα και ξεσπάει σ’ ένα κλάμα μετανοίας και απολύτρωσης.
13.- Στον Πέτρο, ο Χριστός αναθέτει μια ειδική αποστολή με την εναλλαγή των ρημάτων αγαπώ (θεία αγάπη) και φιλώ (ανθρώπινη αγάπη) και μάλιστα τον ερωτά αν τον αγαπά περισσότερο από ότι τον αγαπούν οι άλλοι Απόστολοι. Στην κατάφασή του απαντάει με ταπεινοφροσύνη: «συ πάντα οίδας, συ γινώσκεις ότι φιλώ σε» (Ιω. 21. 17). Και του εξαγγέλλει την αποστολή του με τις τρεις εντολές: «βόσκε τα αρνία μου», «ποίμαινε τα πρόβατά μου», «βόσκε τα αρνία μου».
14.- Είναι ο μοναδικός Απόστολος, στον οποίον αναγγέλθηκε από τον Κύριο ο θάνατός του, αλλά και ο τρόπος του θανάτου του (Ιω. 21. 18-19).
15.- Ο ρόλος του Πέτρου στην Εκκλησία δηλώνεται στον Πέτρο από τον ίδιο τον Κύριο (Ματθ. 16. 18-20): θα οικοδομήσει την Εκκλησία πάνω στην πέτρα (της πίστης του), θα του δώσει τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών (μόνο σ’ αυτόν), αν δέσει (πνευματικά) κάποιον στη γη, αυτός θα είναι δεμένος και στον ουρανό και εάν λύσει κάποιον στη γη, αυτός θα είναι λυμένος και στον ουρανό. Αυτό το τελευταίο δικαίωμα το επεκτείνει αργότερα και σε όλους (Ματθ. 18. 18, Ιω. 20. 23). Με αυτές τις αναφορές υποκρύπτεται ένα στοιχείο «πρωτείου δικαιοδοσίας».
16.- Το άγγελμα της Ανάστασης θα δοθεί ξέχωρα στον Πέτρο από τους άλλους Αποστόλους (Μάρκ. 16. 7, Κορ. Α΄ 15. 5), σ’ εκείνον πρώτον θα αναγγελθεί, ότι πήραν τον Κύριο από το μνήμα (Ιω. 20. 2), σ’ εκείνον παραχώρησε ο Ιωάννης την πρωτιά να μπει στον κενό τάφο (Ιω. 20. 4).
17.- Στον Πέτρο παρουσιάστηκε ο Κύριος μετά την Ανάστασή του και το γεγονός αυτό αναγγέλθηκε στους άλλους Αποστόλους (Λουκ. 24. 33-34, Κορ. Α΄ 15. 5).
ΙΚ
Γ/
ΑπάντησηΔιαγραφή18.- Η υπεροχή του Πέτρου έναντι των άλλων Αποστόλων φαίνεται στη δημιουργία της πρώτης Εκκλησίας: κάνει την πρόταση για την εκλογή του 12ου Αποστόλου (Πράξ. 1. 15), ομιλεί μετά την επιφοίτηση του αγίου Πνεύματος, κατά την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξ. 2. 14), πραγματοποιεί το πρώτο θαύμα, τη θεραπεία του χωλού επαίτη (Πράξ. 3. 7), ομιλεί στο πλήθος για το θαύμα αυτό (Πράξ. 3. 12-26), ομιλεί στο συνέδριο για το θαύμα που έκανε (Πράξ. 4. 8-12), επιτιμά τον Ανανία και τη Σεπφώρα (Πράξ. 5. 1-11), θεραπεύει ακόμη και η σκιά του (Πράξ. 5. 15-16), ομιλεί πάλι στο συνέδριο μαζί με τους άλλους Αποστόλους (Πράξ. 5. 29-32), επιτιμά το Σίμωνα το μάγο (Πράξ. 8. 20-23), θεραπεύει τον Αινέα (Πράξ. 9. 33-34), ανασταίνει την Ταβιθά (Πράξ. 9. 40-41), καλείται από το Θεό μέσω του Κορνήλιου (Πράξ. 10. 5-6), κατηχεί τον Κορνήλιο (Πράξ. 10. 34-43), επιφοιτάται το άγιο Πνεύμα και κατόπιν βαπτίζει τους χρισθέντες (Πράξ. 10. 44-48), απολογείται για τη βάπτιση των εθνικών (Πράξ. 11. 1-18). Συλλαμβάνεται και αποφυλακίζεται θαυματουργικά (Πράξ. 12. 3-10),
19.- Στη Σύνοδο των Ιεροσολύμων διεξάγει ρόλο καθοδηγητικό και δηλώνει απερίφραστα, ότι σ’ αυτόν έδωσε ο Κύριος την εντολή να ποιμάνει όλα τα έθνη (Πράξ. 15. 6-11, Γαλ. 2. 7-9) και επειδή είναι αυθεντικός μάρτυρας της πίστης, ο ίδιος ο Παύλος θα του αναγνωρίσει κάποια ιδιότητα «πρώτου» (Κορ. Α΄ 15. 5, Γαλ. 1. 18, 2. 7).
20.- Είναι ο πρώτος στον οποίον ο Χριστός αναφέρει, ότι θα γίνει «αλιέας ανθρώπων»: «από του νυν ανθρώπους έση ζωγρών» (Λουκ. 5. 11), πράγμα που επεξέτεινε αργότερα και στους άλλους μαθητές
Κήρυξε στη Σαμάρεια, στη Λύδδα, στην Ιόπη, στην Καισάρεια και στα Ιεροσόλυμα, όπου παρέδωσε αργότερα την εκεί διαποίμανση στον Ιάκωβο. Στην αποστολική του δραστηριότητα συνοδευόταν από τη σύζυγό του (Κορ. Α΄ 9. 5). Ο ίδιος στην α΄ επιστολή του αναφέρει αποστολική περιοδεία στον Πόντο, Γαλατία, Καππαδοκία, Ασία και Βιθυνία. Μαρτύρησε στη Ρώμη το 64, με το διωγμό του Νέρωνα, σταυρώθηκε δε με την κεφαλή προς τα κάτω, σύμφωνα με δική του θέληση, σαν ένδειξη σεβασμού προς τον Κύριό του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 29 Ιουνίου μαζί με τον απόστολο Παύλο, η δε προσκύνηση των αλυσίδων του αποστόλου Πέτρου εορτάζεται στις 16 Ιανουαρίου.
ΙΚ