ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ‘ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ’ ΠΟΥ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΙΣ ΠΛΑΝΕΣ ΤΟΥ ΟΟΔΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΒΛΑΧΟΥ
G. N. A. είπε...
Σαφώς και η Μοναρχία του Πατρός είναι Ορθόδοξη
αντίληψη.
Το αν οι φαναριώτες το ερμηνεύουν στοχαστικά και φιλοσοφικά, είναι άλλο θέμα. Επί του θέματος έχει γράψει ο Μητρ. Ναυπάκτου:
«Γίνεται λόγος για την μοναρχία του Πατρός, ότι δηλαδή ο Πατήρ είναι η πηγή της υπάρξεως των άλλων Προσώπων - Υποστάσεων της Αγίας Τριάδος. Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι αυτό είναι ορθόδοξο, αφού το διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες, αλλά με τις στοχαστικές αναλύσεις αυτού του θέματος δίδεται η εντύπωση ότι η μοναρχία του Πατρός εκλαμβάνεται σύμφωνα με τα πρότυπα του φεουδαλισμού.
Η ορθόδοξη αντίληψη για την μοναρχία του Πατρός είναι ότι ο Πατήρ κοινωνεί την ουσία Του στον Υιό δια της γεννήσεως, και στο Άγιο Πνεύμα δια της εκπορεύσεως, αλλά και αυτό πρέπει να το δούμε μέσα από δύο απαραίτητες προϋποθέσεις.
Η πρώτη ότι, καίτοι ομιλούμε για το αγέννητο του Πατρός, το γεννητό του Υιού και το εκπορευτό του Αγίου Πνεύματος, εν τούτοις, όπως αναλύει εύστοχα ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, δεν γνωρίζουμε λογικά τί είναι αγέννητο, γεννητό και εκπορευτό.
Δεχόμαστε την Αποκάλυψη, χωρίς να στοχαζόμαστε πάνω σε αυτή.
Η δεύτερη προϋπόθεση είναι ότι παρά τον διαφορετικό τρόπο υπάρξεως των Προσώπων της Αγίας Τριάδος, τα Τρία Πρόσωπα είναι ομότιμα, ομοούσια, ομοδύναμα και ομόδοξα.
Δεν υπάρχει υπεροχή ενός προσώπου πάνω στο άλλο, δεν είναι ανώτερο το ένα πρόσωπο από το άλλο.
Και αυτό, γιατί δεν παρεμβάλλεται χρόνος μεταξύ Πατρός και Υιού.
Η ενότητα του Τριαδικού Θεού συνδέεται με την πατρότητα του Πρώτου Προσώπου, αλλά και με την κοινότητα και το ενιαίο της ουσίας.»
ΠΗΓΗ: http://www.oodegr.com/oode/theos/genika/ekklisiast_theologia1.htm
Το αν οι φαναριώτες το ερμηνεύουν στοχαστικά και φιλοσοφικά, είναι άλλο θέμα. Επί του θέματος έχει γράψει ο Μητρ. Ναυπάκτου:
«Γίνεται λόγος για την μοναρχία του Πατρός, ότι δηλαδή ο Πατήρ είναι η πηγή της υπάρξεως των άλλων Προσώπων - Υποστάσεων της Αγίας Τριάδος. Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι αυτό είναι ορθόδοξο, αφού το διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες, αλλά με τις στοχαστικές αναλύσεις αυτού του θέματος δίδεται η εντύπωση ότι η μοναρχία του Πατρός εκλαμβάνεται σύμφωνα με τα πρότυπα του φεουδαλισμού.
Η ορθόδοξη αντίληψη για την μοναρχία του Πατρός είναι ότι ο Πατήρ κοινωνεί την ουσία Του στον Υιό δια της γεννήσεως, και στο Άγιο Πνεύμα δια της εκπορεύσεως, αλλά και αυτό πρέπει να το δούμε μέσα από δύο απαραίτητες προϋποθέσεις.
Η πρώτη ότι, καίτοι ομιλούμε για το αγέννητο του Πατρός, το γεννητό του Υιού και το εκπορευτό του Αγίου Πνεύματος, εν τούτοις, όπως αναλύει εύστοχα ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, δεν γνωρίζουμε λογικά τί είναι αγέννητο, γεννητό και εκπορευτό.
Δεχόμαστε την Αποκάλυψη, χωρίς να στοχαζόμαστε πάνω σε αυτή.
Η δεύτερη προϋπόθεση είναι ότι παρά τον διαφορετικό τρόπο υπάρξεως των Προσώπων της Αγίας Τριάδος, τα Τρία Πρόσωπα είναι ομότιμα, ομοούσια, ομοδύναμα και ομόδοξα.
Δεν υπάρχει υπεροχή ενός προσώπου πάνω στο άλλο, δεν είναι ανώτερο το ένα πρόσωπο από το άλλο.
Και αυτό, γιατί δεν παρεμβάλλεται χρόνος μεταξύ Πατρός και Υιού.
Η ενότητα του Τριαδικού Θεού συνδέεται με την πατρότητα του Πρώτου Προσώπου, αλλά και με την κοινότητα και το ενιαίο της ουσίας.»
ΠΗΓΗ: http://www.oodegr.com/oode/theos/genika/ekklisiast_theologia1.htm
ΣΧΟΛΙΟ :
Άς χαρούμε κατ’αρχάς τήν πατερική έκφραση τού Ιερόθεου Βλάχου:
Άς χαρούμε κατ’αρχάς τήν πατερική έκφραση τού Ιερόθεου Βλάχου:
«όπως αναλύει εύστοχα ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος»,
έτσι εύστοχα τώρα, είναι η σειρά τού Ιερόθεου Βλάχου, νά αναλύσει τά τής Αγίας
Τριάδος.
Αγνοεί μόνον ότι η έκφραση ‘εκ τής ουσίας τού Πατρός’ έχει καταργηθεί.
Ο Ιερόθεος Βλάχος κάνει καρριέρα σάν μαθητής τού Ρωμανίδη, πού δέν υπήρξε ποτέ.
Ενός Ρωμανίδη όμως πού όσο κι άν φώτισε τά σκοτάδια τής θεολογίας τής εποχής του, άφησε μιά ημιτελέστατη θεολογία καί στήν προσωπική του ζωή δέν ακολούθησε τίς εντολές τού Κυρίου, ούτε τήν θεολογία πού δίδασκε, αλλά μιμήθηκε τόν βίο καί τήν πολιτεία τού μυθικού τέρατος τής προτεσταντικής θεολογίας Κάρλ Μπάρτ.
Αγνοεί μόνον ότι η έκφραση ‘εκ τής ουσίας τού Πατρός’ έχει καταργηθεί.
Ο Ιερόθεος Βλάχος κάνει καρριέρα σάν μαθητής τού Ρωμανίδη, πού δέν υπήρξε ποτέ.
Ενός Ρωμανίδη όμως πού όσο κι άν φώτισε τά σκοτάδια τής θεολογίας τής εποχής του, άφησε μιά ημιτελέστατη θεολογία καί στήν προσωπική του ζωή δέν ακολούθησε τίς εντολές τού Κυρίου, ούτε τήν θεολογία πού δίδασκε, αλλά μιμήθηκε τόν βίο καί τήν πολιτεία τού μυθικού τέρατος τής προτεσταντικής θεολογίας Κάρλ Μπάρτ.
Δέν υπάρχει σήμερα ούτε ένας επίσημος πού νά μήν
δουλεύει γιά τόν εαυτό του, γιά τήν αναγνώρισή του, σκορπώντας τό χάος στά
μυαλά τών Ελλήνων, μέ μισοχωνεμένες τροφές.
Αμέθυστος
Μια χαρά τα λέει ο G.N.A. O Aμέθυστος για μία ακόμη φορά τα κανε θάλασσα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠότε καταργήθηκε η έκφραση "εκ της ουσίας του Πατρός" και γιατί δεν ενημερώθηκαν έγκαιρα από τον κ. Αμέθυστο οι άγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός, Γρηγόριος Παλαμάς και εν γένει όλοι οι Πατέρες που τη χρησιμοποιούν?
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν το ανάστημα του αποστόλου Παύλου δήλωσε αδυναμία διατυπώσεως, όταν ξέρουμε ότι "Θεός καταλαμβανόμενος ουκ έστι Θεός" πώς να καταλάβουμε έννοιες πλην όσων διατυπώνονται στο Σύμβολο της Πίστεως;
ΑπάντησηΔιαγραφήΝτροπή σας κ.Τσολογιάννη νά δημοσιεύεται τέτοια σχόλια ντροπῆς, ὅπως αὐτό τού Ἀμέθυστου. Ἄκου ἔκει ἄφησε ὁ Ῥωμανίδης ἡμιτελέστατη θεολογία καί στήν προσωπική του ζωή δέν ἀκολούθησε τίς ἐντολές του Κυρίου ἄλλά τοῦς προτεστάντες! Ντροπή σέ ἐσᾶς καί σέ αὐτόν τόν Μεθυσμένο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς αφήσουμε ελεύθερη την όαση του ιστολογίου, χωρίς λογοκρισία και σε αναρτήσεις και σε σχόλια, κάποτε άστοχα, κάποτε εύστοχα, κάποτε προκλητικά, αφού και οι σχολιαστές δεν επιμένουν(με) πως έχουν(με) το αλάθητο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι ακτίνες του ήλιου δεν παθαίνουν τίποτε όταν πέσουν στη λάσπη, έτσι και η αλήθεια δεν παθαίνει οτιδήποτε έστω και αν κακομεταχειρίζεται ή νομίζουμε ότι κακομεταχειρίζεται.
Και από ένα "έξαλλο" εκτός αλός, εκτός των συνηθισμένων, δημοσίευμα μπορεί να βγει κάποια σημαντική πληροφορία και αλήθεια και να σωθή μια ψυχή. Κι εγώ έγραψα παλιότερα, ότι από κάποιες σημειώσεις του που διάβασα, στα μισά συμφωνώ σε άλλα διαφωνώ με τον π.Ιωάννη Ρωμανίδη, αλλά διαπίστωσα όχι ότι προτεσταντίζει αλλά "πατερίζει" με την έννοια ότι θέλει ένας μεμονωμένος θεόπτης πατέρας να μπορεί να δογματίσει.
Μην με προκαλεις αδελφε με το ...ντροπη μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΞερεις, ειμαι παλαιμαχος και τον Ρωμανιδη τον γνωριζα και καπου τον βοηθησα.
Μην με προκαλεις και γραψω για την κακοηθεια του.
Αστα που να παρη...
Μας έχουν πρήξει με ένα Ρωμανίδη, ένα Ζηζιούλα και ένα Ιερόθεο. Έλεος πια. αυτή δεν είναι θεολογία της Εκκλησίας είναι θεολογία του Ρωμανίδη, θεολογία του Ζηζιούλα, Θεολογία του Βλάχου. Δηλαδή προσωπική θεολογία.
ΑπάντησηΔιαγραφήἈγαπητέ κ.Τσολογιάννη, φυσικά καί γνωρίζω ὅτι εἶστε «παλαίμαχος» καί ὅτι γνωρίζετε πράγματα πολλά γύρω ἀπό τά ἐκκλησιαστικά «κυκλώματα», ἀλλά τό νά γράφει κάποιος μέ αὐτόν τόν τρόπο γιά ἕναν ὀγκόλιθο τῆς θεολογίας ὅπως ἦταν ὁ π.Ἰωάννης Ῥωμανίδης, εἶναι ἀπλά ἀπαράδεκτο. Συμφωνώ ὅτι μπορεῖ νά εἶχε κάνει κάποια λάθη στή ζωή του, ἀλλά αὐτό ἀφορά τόν ἴδιο καί τόν Θεό. Κανείς ἄλλος δέν ἔχει τό δικαίωμα νά καταφέρεται μέ τέτοιο προκλητικό τρόπο κατά προσωπικῶν λαθῶν τοῦ συνανθρώπου του. Τό «μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε»,ἀναφέρει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «περὶ βίου ἐστίν, οὐ περὶ πίστεως».
ΑπάντησηΔιαγραφήΓι' αυτό και μέχρι τώρα ο Οδυσσέας δεν μιλάει καθόλου περί βίου του Ρωμανίδη. Και καλά κάνει. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μιλήσει ποτέ. Καιρός παντί πράγματι. Αν και νομίζω ότι με μια τέτοια τακτική, όπως επίσης με το αντιχριστιανικό "φιλάδελφο" και την ευσεβιστική τακτική να μην σκανδαλίσουμε, αφήσαμε την Εκκλησία του Θεού και έγινε ξέφραγο αμπέλι της μίζας, της σιμωνίας, της ομοφυλοφιλίας και της απατεωνιάς. Και τώρα άντε να συμμαζέψει κανείς τα ασυμμάζευτα. Ούτε ο ίδιος ο Χριστός δεν θα μπορέσει να καταλέβει ότι αυτό το μόρφωμα που λέγεται Εκκλησία Ελλάδος είναι δική Του Εκκλησία. Ναι! διότι θεωρώ ότι έχει εφαρμογή στις μέρες μας το αγιογραφικό "πομένες πολλοί διέφθειραν τον αμπελώνα μου..."
ΑπάντησηΔιαγραφήπ. Ι. ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ/
Θεωρείται, ότι δεν είναι ορθό να συγκαταλέγεται ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης στο ρεύμα της λεγομένης νεορθοδοξίας. Και αυτό για πολλούς λόγους:
Ο πρώτος είναι, ότι ο π. Ιωάννης εμφανίσθηκε στα θεολογικά γράμματα και την επιστήμη της θεολογίας τη δεκαετία του '50, πρώτα με μελέτες και ύστερα με την διατριβή του, με τίτλο: «Το Προπατορικό αμάρτημα», που απετέλεσε πράγματι σταθμό στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, όπου δημιούργησε μεγάλη συζήτηση, αλλά και γενικότερα στο θεολογικό κόσμο στην Ελλάδα.
Ο δεύτερος λόγος είναι, γιατί ο π. Ιωάννης δεν επηρεάσθηκε από τους Ρώσους θεολόγους της Διασποράς, ούτε από την διαλεκτική προτεσταντική θεολογία, αλλά από την προσωπική έρευνα, που έκανε στους Αποστολικούς Πατέρες της Εκκλησίας. Μεγαλωμένος στο προτεσταντικό περιβάλλον της Αμερικής σπούδασε και σε Παπικό Ινστιτούτο, όπου διδάχθηκε και μελέτησε τη θεολογία του Θωμά του Ακινάτη, και σε προτεσταντικές Θεολογικές Σχολές, όπως του Γιέϊλ και του Χάρβαρντ και γνώρισε πολύ καλά τη νοοτροπία τους. Κυρίως, επειδή οι Προτεστάντες δίδασκαν, ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας αλλοίωσαν την αποστολική παράδοση, γι' αυτό μελέτησε διεξοδικά τους Αποστολικούς Πατέρες (Ειρηναίο, Ιγνάτιο, Μεθόδιο, Ιουστίνο, Πολύκαρπο κ.λπ.), οι οποίοι είναι ο κρίκος εκείνος, που συνέδεσε τους Αποστόλους και τους μετέπειτα Πατέρες. Καρπός αυτής της μελέτης ήταν η διατριβή του, για το προπατορικό αμάρτημα, όπου, μεταξύ άλλων, διαπιστώνει τη διαφορά μεταξύ σχολαστικής και ορθοδόξου θεολογίας. Είναι χαρακτηριστικός ο υπότιτλος της μελέτης του, για το προπατορικό αμάρτημα, που προσδιορίζει το περιεχόμενο του βιβλίου: «Συμβολαί εις την έρευναν των προϋποθέσεων της διδασκαλίας του Προπατορικού Αμαρτήματος εν τη μέχρι του Αγ. Ειρηναίου Αρχαία Εκκλησία, εν αντιβολή προς την καθόλου κατεύθυνσιν της Ορθοδόξου και της Δυτικής μέχρι Θωμά του Ακινάτου Θεολογίας».
Ο τρίτος λόγος, κατ' επέκταση, ήταν ότι όταν ήλθε στην Ελλάδα τη δεκαετία του '50 αισθάνθηκε μεγάλη έκπληξη από το κλίμα το οποίο συνάντησε. Μετά την εκπόνηση της διατριβής του, μελέτησε ακόμη βαθύτερα το θέμα και έφθασε σε άλλα συμπεράσματα, όπως στη θεολογία του ησυχασμού και τη ζωή της Ρωμηοσύνης, την οποίαν όμως Ρωμηοσύνη την έβλεπε περισσότερο μέσα από τη νηπτική και ησυχαστική παράδοση της Εκκλησίας. Σημειώνεται δε, ότι όποιος ερμηνεύει τη θεωρία του π. Ιωάννη Ρωμανίδη, περί Ρωμηοσύνης, μέσα από εθνικισμούς και όχι μέσα από τη νηπτική παράδοση της Εκκλησίας, η οποία είναι υπέρβαση κάθε εθνικισμού, αυτός παρερμηνεύει τις απόψεις του.
ΙΚ
Β/
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπομένως, οι μετέπειτα μελέτες του π. Ιωάννη Ρωμανίδη δεν είναι έκπτωσή του από τις πρώτες μελέτες του, όπως ισχυρίζονται μερικοί, αλλά είναι θετική εξέλιξή τους, δηλαδή πορεία προς την ακραιφνή πατερική παράδοση. Ακόμη, όσοι ερμηνεύουν τη διδασκαλία του, μέσα από άλλα ρεύματα μονοφυσιτικά, νέο-νεστοριανικά και ωριγενιστικά και αυτοί τον αδικούν. Για παράδειγμα, επειδή μερικοί απέδωσαν ωριγενισμό σε μερικές απόψεις του π. Ιωάννη Ρωμανίδη, μελετήθηκαν οι δοξασίες του Ωριγένη, που καταδικάσθηκαν από την Πέμπτη Οικουμενική Σύνοδο, όπως φαίνονται στα διασωθέντα Πρακτικά της, και δεν διακρίνεται κάποια επίδραση. Αν μερικές απόψεις του Ωριγένη είναι ορθόδοξες και πέρασαν δια των Πατέρων της Εκκλησίας (Μ. Βασίλειος, Γρηγόριος Θεολόγος, κ.λπ.) στην παράδοσή της, δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τον π. Ιωάννη. Άλλωστε ο π. Ιωάννης επανειλημμένως σε κείμενά του αναφερόταν σε εσφαλμένες απόψεις του Ωριγένη και μάλιστα ασκούσε και οξεία κριτική σ’ αυτές.
Ο τέταρτος λόγος είναι, ότι ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης ήξερε πολύ καλά τη ρωσική θεολογία της Διασποράς, όπως και τα αίτια και τους σκοπούς αυτών, που την διέδιδαν, καθώς επίσης ήξερε πολύ καλά τη γερμανική ιδεαλιστική, διαλεκτική και υπαρξιακή θεολογία της Δύσεως και έκρινε ανάλογα αυτούς, που την ανέπτυξαν ή την μετέφεραν στην Ελλάδα.
Μάλιστα υποστήριζε την άποψη, ότι όταν κάποιος προσβάλλεται στο σωματικό οργανισμό του από ένα μικρόβιο ή ιό, πρέπει να βρεθεί η αιτία της προσβολής, από που προέρχεται αυτός ο ιός. Κατά παρόμοιο τρόπο, όταν κάποιος μεταφέρει έναν «θεολογικό ιό η μικρόβιο» στην Ελλάδα, πρέπει να εξετασθεί, για να βρεθεί το πρόσωπο από το οποίο το «κόλλησε». Υποστήριζε δε, ότι μια τέτοια έρευνα στα θεολογικά γράμματα μπορεί να καταδείξει, ότι κάποιος Έλληνας θεολόγος, που σπούδασε στη Δύση, μετέφερε στην Ελλάδα το ανάλογο «θεολογικό μικρόβιο» η «θεολογικό ιό»!
Το συμπέρασμα των ανωτέρω είναι, ότι η μελέτη της θεολογίας της δεκαετίας του '60 πρέπει να γίνεται με προσοχή και μέσα από την προοπτική των προϋποθέσεων, που εντοπίσθηκαν πιο πάνω, αλλ' όμως πρέπει να υπογραμμισθεί με έμφαση, ότι η ορθόδοξη θεολογία δεν μπορεί να ερμηνεύεται μέσα από δεκαετίες, αλλά μέσα από τη διαχρονική παράδοση και διδασκαλία των Προφητών, των Αποστόλων και των Πατέρων. Δηλαδή, στην ορθόδοξη θεολογία δεν υπάρχει θεολογία της δεκαετίας του '60, αλλά η θεολογία των θεοπτών Αγίων, που είναι αντίθετη με τον στοχασμό των φιλοσόφων.
Όλα τα ανωτέρω "περί βίου ουκ έστιν, αλλά περί πίστεως", και απαντούν σ' όσους τον κατηγορούν ως κακοήθη, ώς μη φέροντα ράσα κ.λπ.
ΙΚ
Κάπως καθυστερημένα, είναι αλήθεια, διότι δέν είδαμε τά σχόλια νωρίτερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ έκφραση "εκ τής ουσίας τού Πατρός" εγκατελείφθη χάριν τού ομοουσίου. Είχε επινοηθεί από τόν Ωριγένη γιά νά εκφράσει τήν υπόταξη τού Υϊού. Τήν ανέσυρε εκ νέου ο Ζηζιούλας γιά νά δηλώσει ξανά τήν υπόταξη τού Υϊού καί τήν μοναρχία τής υποστάσεως τού Πατρός.