Ο λησμονημένος Μητροπολίτης με την εθνική προσφορά στην Επανάσταση του ’21
Γράφει ο π. Ηλίας Μάκος
Η προσφορά του αοιδίμου Ηπειρώτη Μητροπολίτη Ουγρροβλαγία Δοσίθεος Φιλίτης (1721-1826), αν και λησμονημένη, προς την Εκκλησία και το Έθνος, ήταν σημαντική, μέσα στα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, αφού υπήρξε αγωνιστής και λόγιος.
Η ιστορία τον ανέγραψε στις σελίδες της με τους τίτλους: «Προστάτη της ελληνικής παιδείας, πανελλήνιο ευεργέτη και καύχημα του Γένους».
Ανήκει στην πινακοθήκη των πρωτεργατών και προδρόμων της απελευθέρωσης του Έθνους από τον τουρκικό ζυγό, ο φωτισμένος αυτός Επίσκοπος, που ως μοναδικό σκοπό της ζωής του είχε βάλει τη μόρφωση του σκλαβωμένου Γένους μας, γιατί πίστευε ότι μ’ αυτή σαν απαραίτητο εφόδιο θα μπορέσει να ξεσηκωθεί και να σπάσει το δεσμά της μαύρης και πικρής σκλαβιάς.
Ευεργέτησε τον Παρακάλαμο Ιωαννίνων, απ’ όπου καταγόταν, και τη Ζίτσα Ιωαννίνων, όπου φοίτησε στο δημοτικό σχολείο, αφού το 1825, ένα χρόνο πριν πεθάνει (το 1826) συνέταξε τη διαθήκη του, η οποία προέβλεπε την ανάληψη των δαπανών μισθοδοσίας δασκάλων στις δύο αυτές κωμοπόλεις.
O τάφος του σώζεται στο κοιμητήριο της ελληνικού ναού Αγίας Τριάδας στη Ρουμανία, θυμίζοντας μια προσωπικότητα, που με το φρόνημα και τη μόρφωσή της, συνέβαλε στη διαμόρφωση της ελληνορθόδοξης συνείδησης των ραγιάδων. Θυμαιτήριο ήταν η ψυχή του, απ’ ὀπου μαζί με το λιβάνι αναπηδούσε η φλόγα της προσφοράς.
ΔΟΣΙΘΕΟΣ ΦΙΛΙΤΗΣ
Γεννήθηκε στον Παρακάλαμο Ιωαννίνων το 1734 και προερχόταν από οικογένεια ιερωμένων. Ο πατέρας του ήταν παππάς (παπαΧρήστος Φιλίτης), ενώ ένας από τους άλλους τρεις μεγαλύτερους αδελφούς του καλόγερος.
Τον μάγεψε ο μοναχικός βίος και προσήλθε ως καλογεροπαίδι στο Μοναστήρι Σώσινο του Παρακαλάμου, η οποία ανακαινίσθηκε πρόσφατα.
Εκεί έλαβε το μοναχικό σχήμα και το όνομα Δοσίθεος από Δημήτριος, πού λέγονταν πριν. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε για δέκα χρόνια στο μεγάλο και ξακουστό μοναστήρι του αη Λιά της Ζίτσας, που ήταν τότε φημισμένο σ’ όλη την Ήπειρο, όπου απέκτησε πολύπλευρη παιδεία. Έχοντας ως εφόδιο τις ζηλευτές Ηπειρώτικες αρετές, την ακάματη εργατικότητα, τη σεμνότητα και τιμιότητα, τη χαλύβδινη θέληση και απόφαση να προκόψει, ώστε να μπορέσει να φανεί ωφέλιμος και χρήσιμος στη Πατρίδα, ταξίδεψε στη Ρουμανία και γρήγορα αναδείχθηκε σε ηγούμενο του μοναστηριού του αγίου Ιωάννη.
Όταν ή έδρα τής Επισκοπής Βουζαίου τής Ρουμανίας κενώθηκε, εκλέχτηκε ομόφωνα Επίσκοπος και έδειξε τα ηγετικά του προσόντα και τα πνευματικά και ψυχικά χαρίσματά του.
Μόλις ο θρόνος τής Αρχιεπισκοπής της Ουγγροβλαχίας χήρεψε, αυτός ήταν ο εκλεκτός πού υποδείχτηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο από τον Έλληνα ηγεμόνα τής Βλαχίας και έγινε αποδεκτός.
Ως Αρχιεπίσκοπος Ουγγροβλαχίας φτερούγισε η φήμη του για τις ποιμαντορικές, κοινωνικές, πατριωτικές πρωτοβουλίες και δράσεις του. Γνώριμος τής φτώχειας και της στέρησης, συμπονούσε τούς απόκληρους και κατατρεγμένους της ζωής, και φρόντιζε με την απλοχεριά του ν’ απαλύνει τον πόνο τους. Η Αρχιεπισκοπή του ήταν, εκτός από καταφύγιο των φτωχών, και το άσυλο των καταδιωγμένων από τούς Τούρκους Ελλήνων, που κατέληγαν εκεί από διάφορα μέρη της δουλωμένης πατρίδας. Ενώ παρίστανε το φίλο στους Τούρκους, σφυρηλατούσε και παρασκεύαζε το λυτρωμό του Γένους. Κατά τη διάρκεια του Ρωσσοτουρκικού πολέμου του 1812 και την είσοδο των στρατευμάτων της Ρωσίας στη Ρουμανία, οι Ρουμάνοι, που δεν καλόβλεπαν τους Έλληνες, λόγω της πολιτικής τους και οικονομικής τους ισχύος, συκοφάντησαν το Δοσίθεο και στο ηλιοβασίλεμα του βίου του εξορίστηκε στή Βεσσαραβία. Όταν ο Ρωσσοτουρκικός πόλεμος τελείωσε ο Δοσίθεος λευτερώθηκε και το 1818 βρέθηκε στη Στεφανούπολη, όπου κα πέθανε σ’ ηλικία 104 χρονών. Ένιωσε την ικανοποίηση στα τελευταία χρόνια τής ζωής του—υπεραιωνόβιος πιά—να πληροφορηθεί τον ξεσηκωμό τού Έθνους και να χαρεί για την ακριβοτίμητη λευτεριά του νότιου τμήματος της πατρίδας.
_i%20sfagi_ton%2012_mitropoliton_montaz.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου