Ομολογία

«ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΣΧΥΟΣ – ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΟΥ 15^ου ΚΑΝΟΝΑ»

Σήμερα, οι συγκρούσεις για την αυθεντική ερμηνεία του 15^ου Κανόνα της Α – Β Συνόδου διχάζουν το εκκλησιαστικό πλήρωμα. Να δεχθούμε την σχετικοποίηση του Ι. Κανόνα, όπως αυτή καταγράφεται στην «δυνητική» ερμηνεία; Μη γένοιτο. Ως εκκλησιολογική στρατηγική, η ερμηνεία αυτή, οδήγησε σε παθητική παράδοση του πληρώματος στον οικουμενισμό. Αυτή η θεωρία – ερμηνεία, είχε αυτοκαταστροφικές συνέπειες στην εκκλησιαστική ζωή.

Όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά και θεολογικά τείνει η θεωρία αυτή, στην σύγκλιση Ορθοδοξίας και οικουμενισμού. Ο Δυνητισμός εκτιμήθηκε ως εφικτό (αντίσταση), ώστε προοδευτικά να φθάσουμε στο επιθυμητό (απόρριψη του οικουμενισμού). Αυτή η αντίληψη είχε (πρακτικά) τα εξής αποτελέσματα: Στο σώμα των επισκόπων προωθήθηκαν οικουμενιστές ενώ στο ατομικό πεδίο του εκκλησιαστικού πληρώματος δημιουργήθηκαν αισθήματα αλλοτρίωσης από την παραδοσιακή – διαχρονική πρακτική των Πατέρων έναντι των αιρέσεων.

Η «Δυνητική» παραδοχή του Ι. Κανόνα δημιουργεί πρόβλημα εφαρμογής – αποκωδικοποιήσεώς του στα διάφορα γεγονότα – πτυχές της εκκλησιαστικής πραγματικότητας. Αυτές οι πτυχές αυξάνονται και είναι πιο επικίνδυνες σήμερα από οποιαδήποτε άλλη φορά στην ιστορία, κατά μήκος των συνοριακών γραμμών της Ορθοδοξίας. Για παράδειγμα, η «σύνοδος» στην Κρήτη δημιούργησε τη βάση για ενισχυμένη οικουμενιστική επιρροή στο εκκλησιαστικό γίγνεσθαι.

Για την «συνοδική» αυτή εισβολή της αιρέσεως του οικουμενισμού υπάρχουν, δυστυχώς, ορθόδοξοι που συνηγορούν, ακόμη, στην «Δυνητική» άποψη. Δεν τους ενδιαφέρει αν τα σύνορα της Ορθοδοξίας έχουν γίνει διαπερατά. Ενώ ο 15^ος Κανόνας είναι ταυτόχρονα διαχωριστική γραμμή από την αίρεση και ενοποιητική δύναμη για την Ορθοδοξία, εξακολουθούν – έμμεσα – με την αντίληψή τους, να αντιμετωπίζουν με μομφή τον Ι. Κανόνα, ως «εκκλησιολογικό γονιδίωμα» που χρήζει αποκωδικοποιήσεως!

Πάρα πολλές φορές το ενδιαφέρον για τον 15^ο Κανόνα φορτίστηκε με ένταση, στρεβλώσεις και αντιπαραθέσεις.

Ο οποιοσδήποτε σχολιασμός του Ι. Κανόνα, με προσευχή, ταπείνωση και εμπιστοσύνη στους Πατέρες που τον συνέταξαν, αρχίζει από την Αγία Γραφή, όπου δεν υπάρχουν οι δοξασίες του ανθρώπινου νου, του μεταπτωτικού νου.

Τονίζει ο Ι. Χρυσόστομος: «όχι από μίσος αλλά από ενδιαφέρον κατηγορούμε. Γιατί αξιοπιστότερα τραύματα φίλων ή εκούσια φιλήματα εχθρών. Προσέχετε, λοιπόν, παρακαλώ, και αφήνοντας αυτή τη φωτιά προσέχετε στο φως των θείων Γραφών» (Ομιλία Δ΄- στη ΓΕΝΕΣΗ). Ας θυμηθούμε και την εντολή (του 16^ου Κανόνα) του Μ. Βασιλείου: «Πρόσεχε ουν ακριβώς τη γραφή και αυτόθεν ευρήσεις την λύσιν του ζητήματος».

Η Αγία Γραφή διδάσκει, ότι η απομάκρυνση από την αίρεση, λαϊκού ή κληρικού, είναι βήμα – βίωμα σωτηρίας.

Ο Κύριος αναφέρει: «Ήδη υμείς καθαροί εστε δια τον λόγον ον λελάληκα υμίν» (Ιω. 15,3).

Ο λόγος του Κυρίου, καθαρός καθ’ εαυτόν μεταδίδει αγιασμό στις ψυχές. Όταν ο επίσκοπος είναι αιρετικός, τότε ο λόγος του διασκορπίζεται, διαχέεται, μοιράζεται και προσφέρεται στα κλήματα (κλαδιά) όχι καθαρός (μολυσμένος).

Όλα τα κλαδιά συναντώνται στη ρίζα, στον Χριστό, δια της Πίστεως. Ο αιρετικός λόγος είναι «σπάγγος», που σφίγγει τον κλάδο και τον νεκρώνει.

Επομένως η Αποτείχιση λαϊκών ή κληρικών, ή η απομάκρυνση του αιρετικού επισκόπου είναι βήματα σωτηρίας.

Γι’ αυτό και οι Πατέρες συνέταξαν τον 15^ο Κανόνα με εκκλησιαστική προσοχή, θεολογία, ταπείνωση και δέος, ως υποχρεωτικό, για να εξασφαλίσουν την καθαρότητα του λόγου του Κυρίου, την σιγουριά του αγιασμού.

Είναι αλήθεια, ότι «κοινό» σημείο Ορθοδοξίας και Χριστιανικών αιρέσεων είναι η Γραφή.

Εξηγεί ο αγ. Επιφάνιος Κύπρου: «Οι γαρ (αιρετικοί) μη λαβόντες Πνεύμα Άγιον ουν έμαθον τα βάθη του Θεού και εις ταύτας περιεκλάσθηκαν τας αιρέσεις και εις τας των σχισμάτων δια προφάσεως ερεσχελίας καταλείψαντες γαρ την αλήθειαν επί πολλάς τρίβους εβάδισαν» (PG 43).

Όλα αυτά που αναφέρουμε, δεν αρέσουν στους «νεο-χριστιανούς», που θέλουν ευλογίες, μακαριότητα, χωρίς ομολογιακή σταύρωση.

Για τον αυθεντικό χριστιανισμό, ο Μ. Βασίλειος, τονίζει: «Των εν τη εκκλησία πεφυλαγμένων δογμάτων και κηρυγμάτων, τα μεν εκ της εγγράφου διδασκαλίας έχομεν, τα δε εκ της των Αποστόλων παραδόσεως διαδοθέντα ημίν εν μυστηρίω παραδεξάμεθα· άπερ αμφότερα την αυτήν ισχύν έχει προς την ευσέβειαν· και τούτοις ουδείς αντερεί, όστις γε καν κατά μικρόν γουν θεσμών εκκλησιαστικών πεπείραται» (PG 32,188).

Όταν διατυπώθηκε ο 15^ος Κανόνας, ήταν περίοδος ωρίμανσης του διαχρονικού Ορθοδόξου φρονήματος. Είχαν προηγηθεί βαθείς κλονισμοί της Εκκλησίας από αιρετικούς κληρικούς και επισκόπους.

Ο Κανόνας αυτός προβάλλει την Ορθοδοξία ως Πίστη μη διαπραγματεύσιμη, με αξίωση καθολικής εγκυρότητας, που δεν έχει το δικαίωμα ο επίσκοπος να νοθεύει. Από την άλλη συνέδεσε την Ορθόδοξη συνείδηση με την Αποτείχιση, ως απαγόρευση δηλ. συναίνεσης ορθοδοξίας και αιρέσεως. Το υποχρεωτικό του Κανόνα διαμορφώνει, διαχρονικά, ποιμαντική προοπτικής! Αποτελεί διαμορφωμένο χάρτη προστασίας του Ορθοδόξου δόγματος. Όποιος δεν δέχεται το υποχρεωτικό του κανόνα διαπράττει καταστροφικό σφάλμα προοπτικής, διότι συμβάλλει στον «ανασχηματισμό» της Εκκλησίας!

Η νόθευση της Ορθοδοξίας και ο «ανασχηματισμός» της Εκκλησίας, είναι δύο από τις πιο σημαντικές σελίδες της Νέας Εποχής.

«Οι ιεροί Κανόνες δεν αποτελούν αυθύπαρκτον, ανεξάρτητον και αύταρκες τμήμα των πηγών της Αποκαλύψεως, αλλ’ εντάσσονται οργανικώς εις την καθ’ όλου Ιεράν Παράδοσιν της Εκκλησίας, ερμηνεύουν την Αγίαν Γραφήν και ερμηνεύονται δι’ αυτής και δια της αναφοράς εις την καθ’ όλου ιεράν Παράδοσιν» (Β. Φειδάς).

Ο δε άγιος Νικόδημος είναι σαφέστερος:

«Ο χρόνος δεν θέλει με φθάσει, γράφει, εις το να απαριθμώ μύρια παραδείγματα τόσων και τόσων αγίων οίτινες εκακοπάθησαν και απέθανον δια τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και Κανόνας» (Περί συνεχούς Θ. Μεταλήψεως).

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ