Ομολογία

O AΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ ΑΠΑΝΤΑΕΙ ΣΤΟΝ ΑΙΡΕΤΙΚΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΟΜΟΙΟΥΣ ΤΟΥ

Κανουν γραμματικη αναλυσι για καποιες ουσιες και μετρουν τα μεγεθη τους, ουσιας τινας τεχνολογουσι και μεγεθη καταμετρουσιν, Υιον Πατρι παραμετρουντες και το περισσοτερον του μετρου τω Πατρι χαριζομενοι.

Τις αν ειποι αυτοις ότι το αποσον ου μετρειται, το αειδες (αυτό που δεν εχει μορφη) ου δοκιμαζεται, το ασωματον ου σταθμιζεται, το αοριστον ου συγκρινεται, το μη συγκρινομενον τον του πλειονος και ελαττονος ουκ επιδεχεται λογον;

Ο αιρετικος, δεξιος βραχιων του Αιρεσιαρχου Βαρθολομαιου, κακος δαιμων του Φαναριου Ιωαννης Ζηζιουλας. 

Λεγει ο Ψαλμωδος: μεγας ο Κυριος ημων και μεγαλη η ισχυς αυτου και της συνεσεως αυτου ουκ εστιν αριθμος. Τι ουν τουτο εστιν; Αριθμησον τα ειρημενα και νοεις το μυστηριον. Μεγας ο Κυριος, ουκ ειπε ποσον μεγας (ουδε γαρ ην δυνατον ειπειντο ποσον), αλλα τω αοριστω της σημασιας επι το απειρον οδηγει την διανοιαν.
Ομοιως, Μεγαλη η ισχυς αυτου, ισχυν δε ακουσας την δυναμιν νοησον. (Γρηγ.Νυσσης ΕΠΕ 10, 26).

Ο αποστολος ονομασε τον Υιο απαυγασμα της δοξας και σφραγιδα της υποστασης και δυναμι του Θεου και σοφια και οσα παρομοια. Καθενα από αυτά δεν νοειται μονο του καθεαυτο, αλλα ενωμενα και τα δυο, κι εννοουνται το ένα μαζι με το άλλο.

Το απαυγασμα δηλαδη είναι οπωσδηποτε απαυγασμα καποιου και η σφραγιδα είναι οπωσδηποτε σφραγιδα καποιου. Όπως λοιπον δεν θα ηταν το φως απαυγασμα αν δεν υπηρχε η πηγη που το γεννα, ετσι δεν μπορει να νοηθει καθεαυτην η φυσι που δινει το απαυγασμα, χωρις να νοειται μαζι της και το απαυγασμα.

Ομοια και η σφραγιδα δειχνει την υποστασι και η υποστασι γινεται γνωστη από την σφραγιδα της.

Ετσι και η δυναμι του Θεου δεν μπορει να υπαρχη χωρις το Θεο και είναι αφυσικο να νοηθει ο Θεος χωρισμενος από τη δυναμι.  Οποιος λοιπον λεγει ότι ένα από τα μελη αυτης της συζυγιας δεν υπαρχει, μαζι με τη δυναμι αναιρει ασφαλως και το άλλο.

Αλλα προβαλουν οι προμαχοι της ασεβειας ότι ο Υιος καποτε δεν υπηρχε. Αν λοιπον δεν υπηρχε ο Υιος, σιγουρα δε θα υπηρχε ουτε ο Πατερας, κι αν δεν υπηρχε το απαυγασμα, δε θα υπηρχε ουτε η απαυγαζουσα πηγη.

ΚΙ αν δεν υπηρχε η σφραγιδα, οπωσδηποτε δεν θα υπηρχε ουτε η υποστασι. Αν δεν υπηρχε η δυναμι δεν θα υπηρχε η σοφια. Κι αν δεν υπηρχαν αυτά, που χωρις αυτά δεν υπαρχει Θεος, πως θα υπηρχε ο Θεος κυβερνητης των παντων; Γιατι με αυτά αποδεικνυεται ότι υπαρχει Θεος.

Με οσα ειπαμε αποδειχθηκε ότι οποιος αθετει τον Υιο αθετει μαζι και τον Πατερα.

Οπου δεν γινεται αποδεκτος ο Υιος, ουτε ο Πατερας πιστευεται πως υπαρχει, τοτε αθετειται γενικα η θεοτητα.

Λενε, περιφρονωντας τον Μονογενη Υιο, προσφερουν την υπεροχη στον Πατερα και λεγουν ότι ο ενας είναι μεγαλυτερος και ο άλλος μικροτερος. Ο ενας στελλει και ο άλλος αποστελλεται.  Πολύ καλα. Το ότι σταλθηκε το γνωριζεις, δεν εχεις όμως ακουσει ότι αυτος που τον εστειλε ειναι  μαζι του; Εκεινος, λεει που μεστειλε είναι μαζι μου(Ιω.8,29). Και δεν εμαθες από τα λογια αυτά ότι και αποστελλεται και δεν χωριζεται; Γιατι αποστελλεται βεβαια από φιλανθρωπια, δεν χωριζεται όμως, επειδη η φυσι τους δεν διαιρειται.

Λενε παλι ότι ο Μονογενης ομολογησε ότι είναι ο Πατερας μεγαλυτερος του, λεγοντας ότι ο Πατηρ μου μειζων μου εστιν.Ιω.14,28).

Ουκουν εξετασωμεν αδελφοι, αρα μη ψευδεται ο ειπων, ότι εγω εν τω Πατρι και ο Πατηρ εν εμοι. Ει μειζων ο Πατηρ  του Υιου, πως χωρειται το μειζον τω ελλατονι; Ει ελαττων ο Υιος του Πατρος, πως πληρουται το μειζον υπο του λειποντος; Αν ο Υιος είναι μικροτερος από τον Πατερα, πως γεμιζει το μεγαλυτερο από το μικροτερο; Και ο μεγαλυτερος στενοχωρειται μεσα στο πιο μικρο και ο μικροτερος δεν μπορει να καταλαβη την εκτασι του μεγαλυτερου του. Ετσι είναι αναγκη να είναι ελλιπης ο Υιος μεσα στον Πατερα και ο Πατερας να περισευει μεσα στον Υιο. Και λεει ψεμματα Αυτος που ειπε,  Εγω ειμαι μεσα στον Πατερα (ενώ επρεπε να πει αν είναι λιγοτερος, εγω ειμαι μεσα σε ένα μερος του πατερα και ο Πατερας μεσα σε μενα. Γιατι ηταν αληθεστερο να πει, αν ο Πατερας ηταν μεγαλυτερος , ότι ένα μερος του Πατερα είναι μεσα μου. Αν όμως είναι ολος ο Πατερας μεσα σε ολο τον Υιο και ολος ο Υιος μεσα σε ολο τον Πατερα, που είναι το περισσοτερο και που το λιγωτερο;

Όμως τι χρειαζονται τα πολλα λογια ενώ πρεπει να περιορισουμε ολη τη φλυαρια τους σε μια φρασι: Ος εν μορφη Θεου υπαρχων, ουχ αρπαγμον ηγησατο το είναι ισα Θεω.(Φιλ, 2,6).

Πες μου, ακουσες το ισο και καταλαβες το μη ισο; Τι παραξενη διδασκαλια να ερμηνευεις με το ισο το ανισο.

Πως και μειζων ο Πατηρ του Υιου και ισος ο Υιος του Πατρος; Ασυμβιβαστα αυτα.

Οι λογοι του Ευαγγελιου δεν είναι ισοτιμοι οσοι διδασκουν στα σχετικα με τον Κυριο, ουτε δηλωνονται από την ιδια αξια. Αλλοι κηρυττουν μεγαλοφωνα το υψος της θεοτητας του Υιου του Θεου και αλλοι συγκαταβαινουν στην ταπεινοτητα της ανθρωπινης φυσεως.

Ακολουθουν πολλα παραδειγματα. (Γρηγ. Νυσσης ΕΠΕ 10, 46).