Σχόλια σε δημοσιεύσεις του ιστολογίου

 

Η εικόνα της Παναγίας του Κούρσκ

------------------------------------------------------

Ζητήθηκε από τον γράφοντα να σχολιάσει τις απόψεις του  αναγνώστη του ιστολογίου Ανδρόνικου Κομνηνού  στα δύο άρθρα που δημοσιεύτηκαν στο ιστολόγιο σχετικά με  θέματα της λεγόμενης « ιδιωτικής θεολογίας» (Εσταυρωμένου-Πρόσθετα αναθέματα συνοδικού-Πηδάλιο).

Σε αυτούς απαντώ τα εξής.

1.Για το θέμα  της θέσης του Εσταυρωμένου έχω τοποθετηθεί με επώνυμα  άρθρα που δημοσιεύτηκε στις  ηλεκτρονικές διευθύνσεις https://apotixisi.blogspot.com/2024/09/blog-post_97.html

https://apotixisi.blogspot.com/2024/06/blog-post_62.html

https://apotixisi.blogspot.com/2024/05/blog-post_78.html

καθώς και στις δημοσιεύσεις μου για της μεγαλοβδομαδιάτικες παρεκτροπές και θεατρινισμούς, που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

 Οπότε δεν υπάρχει λόγος να επανέλθω.

Καλύτερα να ζητηθούν οι τεκμηριωμένες απόψεις των αντι-οικουμενιστών πάνω στις θέσεις που διατυπώθηκαν παραπάνω, καθώς και  οι απόψεις για τις θεολογικές θέσεις του Μητροπολίτη Περιστερίου, που υπάρχουν στην ιστοσελίδα της Μητρόπολης.

2.Για τα πρόσθετα αναθέματα του Συνοδικού οι απόψεις μου δημοσιεύτηκαν σε σχετικό επώνυμο άρθρο στο στον συγκεκριμένο ιστολόγιο και δεν θα επανέλθω και γι΄αυτό.

3.Για το θέμα του Ιερού Πηδαλίου οι απόψεις μου εκφράστηκαν σε επώνυμα σχόλια μου που δημοσιεύτηκαν στο ιστολόγιο ΟΜΟΛΟΓΙΑ. Ίσως μελλοντικά να δημοσιεύσω συγκεκριμένο άρθρο, όταν η έρευνά μου ολοκληρωθεί.

4.Το θέμα της εικονογράφησης της Αγίας Τριάδος .

Άποψη του γράφοντος είναι ότι είναι Θεολογούμενο θέμα και θέλει περαιτέρω διερεύνηση. Οι απόψεις του κ.Χ.Σαλταούρα μας προβλημάτισαν πολύ  και θεωρώ ότι κινούνται σε σωστή κατεύθυνση.

Όσοι αρνούνται την  συγκεκριμένη εικόνα επικαλούνται αποφάσεις της Ζ Οικουμενικής Συνόδου και της  τοπικής Συνόδου στην Κων/πολη 1776 και ότι  η εικόνα εισήλθε στην  Ορθόδοξη Εκκλησία από την Δύση. Η προσωπική μου έρευνα για το θέμα ανέδειξε και τα παρακάτω.

Είναι Αιρετική και εισήλθε στην Εκκλησία  από την Δύση;

 ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Πριν το 1054 δεν υπήρχε Εκκλησία Δύσεως και Ανατολής.

Υπάρχουν  δύο παραδείγματα από το 9ον αιώνα με συμβολικές απεικονίσεις του Θεού Πατρός.

α) Το πρώτο  παράδειγμα είναι από το χειρόγραφο  Ψαλτήριο  του 820-840 μ.Χ, που φυλάσσεται στο  Πανεπιστήμιο  της Ουτρέχτης.

Σε αυτό, ο Ψαλμός ΡΘ´ (κεφάλαιον 109 και κατά το μασ. 110), Ψαλμός τω Δαυίδ, «Είπεν  ο Κύριος τω Κυρίω μου· κάθου εκ δεξιών μου, έως αν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου», διακοσμείται με μικρογραφίαν, εις την οποίαν βλέπομε τον Υιόν να κάθεται εκ Δεξιών του Πατρός. 

β) Το δεύτερο  παράδειγμα προέρχεται από χειρόγραφο  του 9ου αιώνος που βρίσκεται στην  Εθνική  βιβλιοθήκη  των Παρισίων. Πρόκειται γιά μία  μικρογραφία  η οποία διακοσμεί τα Ιερά Παράλληλα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, όπου παριστάνεται το όραμα του Αγίου Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου. Εκεί απεικονίζεται ο Υιός του ανθρώπου  στα δεξιά  του Θεού Πατρός.

Ο Θεός Πατήρ, ο άσαρκος και ασχημάτιστος, σχηματίζεται συμβολικά σαν  Παλαιός Ημερών,όπως  συγκαταβατικώς ο ίδιος εμφανίσθηκε  στον λιθοβολούμενο Πρωτομάρτυρα  Στέφανο(Πραξ. Ζ´ 55-56).

Εφ’ όσον υπάρχουν απεικονίσεις του Θεού Πατρός περίπου δύο αιώνας πριν από το Σχίσμα της Δύσεως, πως είναι δυνατό  να είναι αιρετικές  αι εικόνες αυταί και να εισήλθαν  στην Ορθόδοξη Εκκλησία από τον Παπισμό;

Επί πλέον, η ύπαρξη  της εικόνας του Θεού Πατρός χρονολογείται και πολύ πριν από τον 9ον αιώνα. μαρτυρείται και στους κώδικας κοσμά του Ινδικοπλεύστου, (6ος αιώνας), και στην Εκκλησία  της Αγίας Μαρίας της μείζονος το 432 μ.Χ., στην πόλη της Λισσαβώνας σύμφωνα με τον ιστορικό Γκαρούτσι.

Ο Άγιος Νεκτάριος και άλλοι Ορθόδοξοι κληρικοί τιμούσαν την εικόνα της Αγίας Τριάδος που παρουσιάζει τον Πατέρα ως Παλαιό των Ημερών, εκ δεξιών τον Υιό και ανάμεσά τους το Άγιον Πνεύμα ω περιστερά. Στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος Αιγίνης δεσπόζει η εν λόγω εικόνα της Αγίας Τριάδος από την εποχή του Αγίου Νεκταρίου ο οποίος την θυμίαζε. Δεν ήταν ούτε Παπόφιλος ο Άγιος Νεκτάριος ούτε αθεολόγητος !

Έχει καταδικασθή η εικόνα  από την Σύνοδο  της Μόσχας το 1666;;.

 Η σύνοδος της Μόσχας το 1666 είχε σαν κύριο σκοπό την καθαίρεση του Πατριάρχη Νίκωνα.

Ένα από τα ενεργά μέλη της Συνόδου του 1666 ήτο ο μητροπολίτης Γαζαίων Παΐσιος Λιγαρίδης  αντιπρόσωπος του Πατριαρχείου Kωνσταντινουπόλεως. Όπως αποδείχθηκε, ο εν λόγω ήταν  κρυπτοπαπικός Ιησουίτης, χειροτονημένος ιερεύς το 1639  στην Ρώμη  από τον Ουνίτη  μητροπολίτην Raphael Korsak. Ο Παίσιος Λιγαρίδης κατόρθωσε να χειροτονηθεί μητροπολίτης Γάζης τον Σεπτέμβριο  του 1652 και αργότερα, μεταξύ 1662-1678, να παρουσιασθεί στην Ρωσία  ως σύμβουλος του τσάρου Αλεξίου Μιχαήλοβιτς. Εκεί εμφανίστηκε σαν  υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, ενώ συγχρόνως διατηρούσε  την αλληλογραφία  του με τους καθολικούς! Ο Παίσιος Λιγαρίδης καθαιρέθηκε  σαν λατινόφρων από το Πατριαρχείον Ιεροσολύμων τον Μάιο  του 1671 επί πατριάρχου Δοσιθέου. (Κώδιξ τῆς Ἁγίας Πόλεως Ἱερουσαλήμ Α.Μ., σελ. 90-91)

 Οι αποφάσεις της Συνόδου της Μόσχας αμφισβητούνται και από τους Ρώσους, που μέχρι σήμερα προσκυνούν την εικόνα της Αγίας Τριάδος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Κούρσκ η οποία εικονίζει τον Θεό-Πατέρα, ως ΠΑΛΑΙΟΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ, πάνω από την βρεφοκρατούσα Θεοτόκο.

Άλλο παράδειγμα είναι η εικόνα της Αγίας Τριάδος του 1676, που βρίσκεται στην ομώνυμο μονή και χορηγός της αγιογραφίας της εικόνας ήταν ο Τσάρος Αλέξιος.

Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η Σύνοδος της Μόσχας το 1666-1667 θεωρείται αντικανονική διότι αντιτίθεται κατά των αποφάσεων προηγουμένων Ορθοδόξων Συνόδων, όπως της Συνόδου του 1553-1554,που συγκλήθηκε από τον Μητροπολίτη Μακάριο, ο οποίος τιμάται ως Άγιος από την Ρωσική Εκκλησία.

Η προηγούμενη Σύνοδος της Μόσχας, του 1553-1554, αποφάσισε ότι η εικόνα  της Αγίας Τριάδος είναι προσκυνητή και ότι είναι σύμφωνη  με τις Αποστολικές διδαχές και την Παράδοση  της Εκκλησίας και πρέπει να προσκυνήται. Εκείνοι δε οι οποίοι δεν την προσκυνούν να τιμωρούνται. Η αυτή Σύνοδος τιμώρησε με τρία χρόνια αποφυγής της Θείας κοινωνίας τον Ivan Mihailovitch Viskovaty, ο οποίος  πολεμούσε την εικόνα της Αγίας Τριάδος, και εάν δεν συμμορφωνόταν θα κατεδικάζονταν  ως αιρετικός.

Επίσης στα πρακτικά της Συνόδου του 1666, που επικαλούνται οι αρνητές της συγκεκριμένης Εικόνας της Αγίας Τριάδος απαγορεύει την εικονογράφηση του Θεού Πατέρα, επειδή ο Πατέρας δεν σαρκώθηκε.

 «Ορίζομεν δε από του νυν την εικόνα του Κυρίου Σαβαώθ πλέον μη ζωγραφίζεσθαι, ούτε εικονίζεσθαι, διότι τον Κύριον Σαβαώθ (ήγουν τον Πατέρα) ουδείς είδε ποτέ φανέντα εν σαρκί…». (ΝΑ ΄ Πρακτικόν τῆς ἐν Μοσχοβίᾳ Συνόδου ἐπί Καθαιρέσει τοῦ Πατριάρχου Νίκωνος 1666-67.)

Η βάση  επί της οποίας εικονίζεται συμβολικώς ο Θεός Πατήρ, έγκειται  στις  οράσεις των Προφητών τις οποίες η Αγία Ζ´ Οικουμενική Σύνοδος εντέλλεται να εικονίζονται.

Η εν Μόσχα Σύνοδος του 1666 δεν αναφέρεται καθόλου εις την πραγματικήν βάσιν της εικονογραφήσεως του Θεού Πατρός, εις τας οράσεις των Αγίων Προφητών, και διά τούτο είναι λανθασμένο και αυτό το επιχείρημα των αρνητών.

Η εν Κωνσταντινουπόλει Σύνοδος του 1776.

Πραγματοποιήθηκε επί Πατριάρχου Σωφρονίου του Β΄ και καταδίκασε, χωρίς δισταγμό, την απευθείας απεικόνιση της Αγίας Τριάδος, θεσπίζοντας ότι «η εικόνα αυτή, υποτίθεται της «Αγίας Τριάδος», είναι μια καινοτομία. Είναι ξένη προς την Καθολική, Αποστολική και Ορθόδοξη Εκκλησία. Για την Σύνοδο αυτή αναφέρουμε και τα εξής, που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι αρνητές της εικόνας της Αγίας Τριάδος. Η  Σύνοδος  αυτή καταδίκασε τους Ορθοδόξους Κολλυβάδες –μεταξύ των οποίων συγκαταλεγόταν και ο ιερομόναχος Αγάπιος ο Κύπριος– ενώ έδιωξε και εξόρισε τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο. Το 1785 ο πατριάρχης Γαβριήλ ο Δ΄ αθώωσε τον άγιο Αθανάσιο. Η τελική δικαίωση όμως των Κολλυβάδων (για το θέμα των μνημοσύνων και την συχνή θεία Μετάληψη) έγινε αργότερα, τον Αύγουστο του 1819, από τον πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄.

Τέλος  στο διαδίκτυο ανακαλύψαμε και τα εξής:

Γλυπτή Αγία Τριάδα  υπάρχει σε σαρκοφάγο του 325 μ.Χ.
Département des manuscrits, Grec 923 fol 40r, 800-900 A.D. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b525013124/f83.item
Utrecht Psalter, Psalm 109, 820-840 A.D.
https://psalter.library.uu.nl/page/136
Three similar figures representing the Trinity are involved in the creation of Eve, Dogmatic Sarcophagus, 325-350 A.D.
https://en.wikipedia.org/wiki/Dogmatic_Sarcophagus

Η Δογματική Σαρκοφάγος  είναι επίσης γνωστή ως «Σαρκοφάγος της Τριάδας» είναι μια παλαιοχριστιανική σαρκοφάγος που χρονολογείται από το 320–350, βρίσκεται  τώρα στα Μουσεία του Βατικανού. Ανακαλύφθηκε τον 19ο αιώνα κατά τη διάρκεια εργασιών ανοικοδόμησης στη βασιλική του San Paolo fuori le Mura , στη Ρώμη , Ιταλία .

Στην σαρκοφάγο απεικονίζονται τρεις παρόμοιες γενειοφόροι φιγούρες που αντιπροσωπεύουν την Τριάδα , η μεσαία ένθρονη αντιπροσωπεύει τον Θεό Πατέρα , δημιουργώντας την Εύα από το πλευρό του Αδάμ , που βρίσκεται στο έδαφος.

Μια νεότερη, χωρίς γενειάδα, φιγούρα με τη συμβατική εμφάνιση του Χριστού ανάμεσα στον Αδάμ και την Εύα, και το Δέντρο της Γνώσης του Καλού και του Κακού.

Τα υπόλοιπα (Ζ Οικουμενική κ.α ) αναλύθηκαν εκτενώς από τον κ.Χ.Σαλταούρα.στα δύο εμπεριστατωμένα άρθρα που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο.

π.Δ.Α