Η ύπαρξη του μολυσμού από μαρτυρίες στην Γραφή, στις Οικουμενικές Συνόδους και στους Αγίους Πατέρες (Δ)

 

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ 

 Υπενθυμίζουμε στους αναγνώστες του ιστολογίου ότι υβριστικά σχόλια ή σχόλια που θυμίζουν εκθέσεις ιδεών, χωρίς την απαραίτητη θεολογική τεκμηρίωση, ΔΕΝ ΘΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ.

 

ΜΕΡΟΣ Δ-

Ὁ ὅσιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων λέγει: «Ὁ συνευχόμενος αἱρετικῷ ἐν ἐκκλησίᾳ ἢ ἐν οἴκῳ, ἀκοινώνητος ἔστω καὶ αὐτός».

Ἐφαρμόζοντας τὴν ἑρμηνευτικὴ ἀρχὴ ἐκ τοῦ ὅλου τὸ μέρος, σ’ αὐτὸ τὸ ἀπόσπασμα τοῦ ὁσίου Σωφρονίου προκύπτει ὅτι ἀναφέρεται ὡς πρὸς ἀκαταγνώστῳ «αἱρετικῷ». Καὶ τοῦτο διότι λίγο κατωτέρω λέγει: «ὡς γὰρ ὅσιοι ἱερεῖς ἁγιάζουσιν οὕτως οἱ ἐναγεῖς (Ἱερεῖς σ.σ.) μιαίνουσι» (τὸν τόπο διὰ τῆς ἀσεβείας τους). Ἀναφέρεται σὲ μὴ κα- θηρημένους καθὼς τοὺς ἀποκαλεῖ ὡς Ἱερεῖς. Καὶ ἐὰν δὲν μπορεῖτε οὔτε σὲ οἶκο οὔτε σὲ Ἐκκλησία νὰ συναθροισθεῖτε, «ὦ ἐπίσκοπε», τό- τε ὁ καθένας νὰ ψάλλει, ἀναγιγνώσκει, προσεύχεται μόνος του. «εἰ δὲ μήτε ἐν οἴκῳ ἅμα μήτε ἐν ἐκκλησίᾳ δυνατὸν συναθροισθῆναι, ἕκαστος ἑαυτῷ ψαλλέτω, ἀναγινωσκέτω, προσευχέσθω...». Γιατί ὅμως πρέπει νὰ προσεύχεται ὁ καθένας μόνος του; Διότι στὴν ἀντίθετη περίπτωση, ἐὰν συμπροσευχηθεῖ μὲ τὸν αἱρετικό, καθιστᾶ τὸν ἑαυτό του ἀκοινώνητο ὑποπίπτοντας στὴν ἀκοινωνησία ποὺ ἐπιβάλλει ὁ Ὅσιος ὡς ἐπιτίμιο καὶ τοῦτο δὲν ἀποτελεῖ αὐθαιρεσία, ἀλλὰ κα ταγράφει τὴν ἀποστολικὴ παράδοση ὅπως φαίνεται ἐξ ὅλων τῶν Ἐξαγγελιῶν του. «Ὁ συνευχόμενος αἱρετικῷ ἐν ἐκκλησίᾳ ἢ ἐν οἴκῳ ἀκοινώνητος ἔστω καὶ αὐτός». Ἑρμηνεύοντας ἔτσι τὸ «ἀκοινωνήτῳ» τοῦ 10ου Ἀποστολικοῦ ὅτι ἰσχύει καὶ ὡς πρὸς ἀνεξέλεγκτο.

… Μία ἀπόδειξη ὅτι ὄντως ἀποτελεῖ τὸ «consensus Patrum» ἡ ἀρχὴ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω», ἀπὸ ἀκατάκριτο

«ἀκοινωνήτῳ» εἶναι ἡ ἐπομένη παράθεση τοῦ ἱεροῦ Δοσιθέου Πα- τριάρχου Ἱεροσολύμων, τὸν 17ο αἰῶνα: «...ἐνταῦθα μνημονευτέον καὶ οὗπερ γράφει ὁ Βασίλειος ἐπιστολῇ τετάρτῃ πρὸς Μελέτιον, ἔδοξε παρακαλέσαι τοὺς ἐν Δύσει μὴ ἀκρίτως δέχεσθαι τὰς κοινωνί- ας τῶν ἐκ τῆς Ἀνατολῆς ἀφικνουμένων, ἀλλ’ ἐκ τῆς μαρτυρίας τῶν κανονικῶν προσλαμβάνεσθαι, καὶ μὴ παντὶ γράφοντι πίστιν ἐπὶ προφάσει τῆς ὀρθοδοξίας προστίθεσθαι, οὕτω γὰρ εὑρεθήσονται τοῖς μαχομένοις κοινωνοῦντες. ταῦτα ὁ Βασίλειος. ἐν οἷς σημείωσαι πρῶτον, ὅτι οὐ καινοτομῶν ὁ μέγας Βασίλειος, ἀλλὰ κατὰ τὸ ἀρχαῖον καὶ πάτριον ἔθος ἔγραψε τοῖς Δυτικοῖς φυλάττεσθαι μὴ δέχεσθαι τοὺς Αἱρετικούς, μήτε πιστεύειν αὐτοῖς, ἵνα μὴ κοινωνοὶ γίνωνται αὐτοῖς, καὶ γίνονται καὶ αὐτοὶ οἱ Δυτικοὶ ἀκοινώνητοι κοινωνοῦντες τοῖς ἀκοινωνήτοις».Ἀποτελοῦσε  λοιπὸν «Ἀρχαῖον καὶ πάτριον ἔθος (=συνήθεια)» ἡ ἀρχὴ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω» ἀπὸ ἀκαταγνώστῳ «ἀκοινωνήτῳ».

Συνοψίζοντας, αὐτοὶ ποὺ ἐξέλαβαν τὸ «ἀκοινωνήτῳ» τῆς ἀρχῆς

«ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω» ἀπὸ ἀνεξέλεγκτο αἱρετικὸ εἶναι οἱ: Μ. Ἀθανάσιος, οἱ Ταβεννησιῶτες μοναχοὶ (καὶ πίσω ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς μοναχοὺς καὶ ὁ ὅσιος Θεόδωρος Ἡγιασμένος καὶ ὅλοι οἱ τότε μοναχοὶ-ἀσκητὲς τῆς Αἰγύπτου), Μ. Βασίλειος, Γρηγόριος Θεολόγος, Ἰωάννης Χρυσόστομος, ὁσία Μελάνη ἡ Ρωμαία, ὅσιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, ἅγιος Νικηφόρος ὁ Ὁμολογητὴς Πατριάρχης Κπόλεως, ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, ἅγιος Ἰωσὴφ Πατριάρχης Κπόλεως καὶ ὅλη ἡ Σύνοδος ποὺ ὑπέγραψε τὸ συγκεκριμένο κείμενο ποὺ καταχωρήθηκε ἀνωτέρω, ὅσιος Μελέτιος ὁ Γαλησιώτης, ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος Πατριάρχης Κπόλεως , Ἰωσὴφ Βρυέννιος, ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ἱερὸς Δοσί-θεος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων. Καὶ τέλος, ὅλοι οἱ Ἅγιοι κατὰ τὸν ὅσιο Θεόδωρο τὸν Στουδίτη καὶ τὸν ἱερὸ Δοσίθεο.

Ἡ δὲ Ε’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἐξηγεῖ τὸ γιατὶ δὲν πρέπει νὰ εἶναι κοινωνικὸς ὁ αἱρετικὸς ὑπὸ τοῦ ὀρθοδόξου. Διότι μολύνονται τὰ μυστήρια ἐκ τῆς κοινωνίας (μνημονεύσεώς) του - ὁ μολυσμὸς αὐτὸς δὲν ἔχει τὴν ἔννοια τῆς ἀφαιρέσεως τοῦ ἐνυποστάτου τῆς ἱερωσύνης καὶ ὡς ἐκ τούτου νὰ ἔχουμε ἀνυπόστατα μυστήρια .Αὐτὰ τῆς Ε’ ἑρμηνεύουν ὅτι ἡ ἀρχὴ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω» ἰσχύει καὶ ὡς πρὸς μὴ κατεγνωσμένῳ «ἀκοινωνήτῳ».

Ἡ ἀρχὴ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω» λοιπὸν δὲν πρέπει νὰ ἐκλαμβάνεται ὡς μόνον μετὰ ἀπὸ τὸν ἀφορισμό, ὡς λέγουν οἱ ἐπίσημοι ἑρμηνευτές, ἀλλὰ καὶ πρὸ αὐτοῦ, ὡς ἐξάγεται ἀπὸ τῶν ἀποστολικῶν καὶ πατερικῶν μαρτυριῶν ποὺ παρετέθησαν.

Ὡς πρὸς τὴν πρώτη χιλιετηρίδα: ἡ ἐντολὴ αὐτὴ τηρήθηκε ἀπὸ τὸ ποίμνιο τῶν Ὀρθοδόξων τὶς περιόδους ἐπὶ Μ. Ἀθανασίου, ἐπὶ Μ. Βασιλείου, ἐπὶ ἁγίου Νικηφόρου Πατριάρχου Κπόλεως· τὴν περίοδο αὐτὴ τοῦ ἁγίου Νικηφόρου ἔζησε καὶ ὁ ἄλλος μέγιστος ἡγέτης τῶν Ὀρθοδόξων, ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης καὶ κατ’ αὐτὸν τὸν Ὅσιο τὸ ζήτημα ποὺ ἐξετάζεται σ’ αὐτὴν τὴν συνάφεια ἀφορᾶ καὶ τοὺς ἁγίους Ἱεράρχες Γρηγόριο Θεολόγο καὶ Ἰωάννη Χρυσόστομο. Συνεπῶς πρέπει νὰ συμπεριληφθοῦν καὶ αὐτὲς οἱ περίοδοι αὐτῶν τῶν ἁγίων Ἱεραρχῶν. Ἄλλωστε σύγχρονη μὲ τὸν ἱερὸ Χρυσόστομο ἦταν καὶ ἡ ὁσία Μελάνη ἡ Ρωμαία, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώνει τὴν τήρηση τῆς ἀξωματικῆς ἀρχῆς «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω» ἀπὸ ἀκατάκριτο «ἀκοινωνήτῳ». Ἀλλὰ κατὰ τὸν ὅσιο Θεόδωρο, αὐτὸ τὸ ζήτημα ἀφορᾶ καὶ ὅλους τοὺς Ἁγίους μέχρι τὴν ἐποχή του, οἱ ὁποῖοι Ἅγιοι ἐντέλλονται τὴν τήρησή του, πάντα κατὰ τὸν αὐτὸν ὅσιο Πατέρα καὶ κατὰ συνέπεια αὐτὴ ἡ ἐντολὴ ἀποτελεῖ τὸ

«consensus Patrum».

Ὡς πρὸς τὴν δευτέρα χιλιετηρίδα: ἡγέτες ἦταν ὁ ἅγιος Ἰωσὴφ Πατριάρχης Κπόλεως, ὁ Ἰωσὴφ Βρυέννιος, ὁ Μᾶρκος Εὐγενικός, ὁ Μελέτιος Γαλησιώτης· καὶ ὅτι ἰσχύει καὶ σ’ αὐτὲς τὶς περιόδους ἡ ἀνωτέρω ἀρχὴ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω», ὄχι μό- νον ἀπὸ τὴν κοινωνία τῶν Παπικῶν ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἀκατάγνωστο  «ἀκοινωνήτῳ», φαίνεται ἀπὸ τὴν ἀποδοχὴ τῆς ἐντολῆς τοῦ Μ. Βασι- λείου (σ’ αὐτὸν τὸν Ἱεράρχη ἐπιγράφουν τὴν πρὸς «Μονάζοντας» ἐπιστολὴ) ποὺ ἔκαναν οἱ Ἅγιοι αὐτῆς τῆς χιλιετηρίδος, [ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἐφαρμογὴ αὐτῆς τῆς ἀρχῆς ποὺ πραγματοποίησε ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος Πατριάρχης Κπόλεως στὸν ἑαυτό του, ( βλ. ὑποσ. 427)]. Ἄλλωστε δἐν θἀ μποροῦσαν παρὰ νἀ ἀκολουθήσουν τὴν διδασκαλία καὶ πράξη τοῦ συνόλου τῶν Ἅγίων τῆς πρώτης χιλιετηρίδος.

Τὸ ὅτι ἰσχύει ἡ ἀρχὴ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔστω» ἀπὸ ἀκρίτῳ «ἀκοινωνήτῳ» στὶς περιόδους ὅλων τῶν αἰώνων -πρώτης καὶ δευτέρας χιλιετηρίδος- καταδει- κνύεται καὶ ἀπ’ αὐτὸ ποὺ ὁ ἄλλος ἡγέτης τῶν Ὀρθοδόξων Δοσίθεος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων τὸν 17ο αἰῶνα λέγει ὅτι τοῦτο ἀποτελοῦσε ἀρχαῖο καὶ πατερικὸ ἔθος (=συνήθεια), δηλαδὴ μὲ ἄλλα λόγια τὸ «consensus Patrum». Καὶ ἐπαναλαμβάνουμε ὅτι πρόκειται περὶ ἐντολῆς, μίας ἐντολῆς ποὺ προέρχεται ἀπὸ τέτοια ἀναστήματα ἁγιότητος καὶ πίσω ἀπ’ αὐτοὺς ἀσφαλῶς ὑποκρύπτεται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο καὶ ἡ ὁποία ἐντολὴ διέρχεται δι’ ὅλων τῶν αἰώνων καὶ καταφθάνει καὶ στὴν ἐποχή μας.

 

(Ιερομονάχου Ευγενίου .Η  έννοια του μολυσμού. Οι παραπομπές των κειμένων βρίσκονται στο βιβλίο. Ευχαριστούμε τον Γέροντα για την άδεια δημοσίευσης αποσπασμάτων του βιβλίου του.)