Tο ιερό Πηδάλιο του Οσίου Νικοδήμου και οι ενστάσεις που διατυπώνονται (Δ)

 

Απαντώντας σε ενστάσεις

ΕΝΣΤΑΣΗ ΠΡΩΤΗ. Ενώ γράφεται στο βιβλίο ότι περιέχει "ΑΠΑΝΤΕΣ ΤΟΥΣ ΙΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΘΕΙΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ "παραλείπονται οι κανόνες των Συνόδων 1341, 1347 ,1351, η  εν Κωνσταντινουπόλει κατά το 1440, η  εν Ρωσία κατά το 1441, η  εν Ιεροσολύμοις κατά το 1443, η εν Κωνσταντινουπόλει κατά το 1450 που καταδίκασαν τις λατινικές κακοδοξίες.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Αν διαβάσουμε ολοκληρωμένα και ΟΧΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΑ τι γράφεται στις πρώτες σελίδες   του Πηδαλίου (παραπάνω φωτο)  θα βρούμε την απάντηση στην παραπάνω ένσταση.

Στην πρώτη έκδοση της Λειψίας και αργότερα γράφτηκαν τα εξής:

«. Πηδάλιον της νοητής νηός, της μιας, Αγίας, Καθολικής, και Αποστολικής των Ορθοδόξων Εκκλησίας, ήτοι άπαντες οι ιεροί, και θείοι κανόνες, των τε αγίων και πανευφήμων Αποστόλων, των αγίων οικουμενικών Συνόδων, των τοπικών και των κατά μέρος θείων πατέρων, ελληνιστί μεν, χάριν αξιοπιστίας, εκτιθέμενοι, δια δε της καθημάς κοινοτέρας διαλέκτου, προς κατάληψιν των απλουστέρων ερμηνευόμενοι, παρά Αγαπίου Ιερομονάχου, και Νικοδήμου Μοναχού..., εν Λειψία της Σαξωνίας 1800 (1η έκδοση).

Επομένως περιέχει όλους τους  Αποστολικούς κανόνες, τους ιερούς κανόνες των Οικουμενικών και τοπικών Συνόδων(που αναγνωρίστηκαν από τις Οικουμενικές) καθώς και κανόνες Πατέρων οι επικυρωμένοι από τον 2ο κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής συνόδου καθώς και οι μη «κεκυρωμένοι» κανόνες Ιωάννου του Νηστευτού, Νικηφόρου του Ομολογητού και Νικολάου του Γραμματικού, καθώς και η επιστολή περί σιμωνίας του Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου.

Χρησιμοποιώντας όρους κανονικού δικαίου λέμε ότι το Πηδάλιο περιέχει τον Corpus Canonum της Εκκλησίας της ΠΡΩΤΗΣ ΧΙΛΙΕΤΙΑΣ της ιστορίας της Εκκλησίας.

Το Corpus Canonum της Εκκλησίας (883)

 Κατά το έτος 883  σχηματίσθηκε οριστικά το Corpus Canonum (το Σώμα Κανόνων) της Εκκλησίας. Το corpus αυτό απαρτίζεται από τους: 1) Αποστολικούς κανόνες 2) Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων 3) α. Κανόνες των  Τοπικών Συνόδων, «επισφραγισθέντων» εκ του κ. 2/Πενθέκτης 4) β. Κανόνες των   Τοπικών, της Πρωτοδευτέρας (861) και της εν Αγία Σοφία (879-880), Συνόδων 5) Πατερικούς κανόνες. Αποστολικοί κανόνες: 85

Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων: 190

Κανόνες των Τοπικών Συνόδων: 321

Πατερικοί κανόνες: 174

Σύνολο: 770 Ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας

Στην συνέχεια, από τον 10ο έως τον 12ο αιώνα συντάχθηκαν και δημοσιεύθηκαν και άλλοι Νομοκάνονες. Ακολούθως δε, από τον 12ο έως τον 18ο αιώνα, συντάχθηκαν, συγκροτήθηκαν και εκδόθηκαν και άλλοι πιο εμπλουτισμένοι θεματικά Νομοκάνονες.

H συνολική καταγραφή των κανόνων βρίσκεται στο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΡΑΛΛΗ-ΠΟΤΛΗ (1852-1859).

Επομένως η ένσταση για παράλειψη της αναφοράς των Συνόδων του 14^ου αιώνος δεν έχει λογική βάση.

 

Παρατηρήσεις πάνω στη Σύνοδο του 1351 (Θ):

1/ Η Σύνοδος συγκλήθηκε, για να διερευνήσει τις καταγγελίες του Βαρλαάμ του Καλαβρού και Ακινδύνου ενάντια στον Θεσ/νίκης Γρηγόριο Παλαμά

2/ Την Σύνοδο συγκάλεσε ο αυτοκράτορας Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός.

Συμμετείχαν 26 Επίσκοποι υπό τον ΚΠόλεως Κάλλιστο Α΄ οι: Ηρακλείας, Θεσσαλονίκης, Κυζίκου, Φιλαδελφείας, Χαλκηδόνος, Μελανίκου, Αμασείας, Ποντοηρακλείας, Πηγών και Παρίου, Βερροίας, Τραπεζούντος, Τραϊανουπόλεως, Σηλυβρίας, Άπρω, Αμάστριδος, Σουγδαίας, Αίνου, Βρύσεως, Μαδύτων, Βιζύης, Καλλιουπόλεως, Εξαμιλίου, Σωζοπόλεως, Αδριανουπόλεως, Σταυρουπόλεως, Διδυμοτείχου, άπαντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Δεν  παρέστη.  κανένας  Επίσκοπος άλλου Πατριαρχείου.

3/ Αναγνωρίσθηκε ότι τον Θεσσαλονίκης «σύμφωνον τοις ιεροίς θεολόγοις εύρομεν και συνήγορον Χριστού χάριτι της κατ’ ευσέβειαν αληθείας»

4/ Οι κατήγοροι Βαρλαάμ και Ακίνδυνος αφορίσθησαν της Εκκλησίας «και τω από Χριστού αναθέματι καθυποβάλλομεν».

5/ Η Σύνοδος αυτοχαρακτηρίζεται θεία και ιερά.

6/ Η Σύνοδος δεν εξέδωσε ‘Ορο ή Κανόνα

Συμπερασματικά

Η Σύνοδος του 880 θεωρείται Οικουμενική, καθότι πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί ως τέτοια.

Η Σύνοδος του 1351 ΔΕΝ θεωρείται ως Οικουμενική, γιατί δεν πληροί τις προϋποθέσεις, παρά μόνον εκείνη της σύγκλησης από τον αυτοκράτορα. Αλλά και η ΑΒ΄ Σύνοδος του 861 συνεκλήθη από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄, πλην όμως δεν χαρακτηρίζεται ως Οικουμενική, εκ μόνου του λόγου τούτου.

Η ανακήρυξη Συνόδων, ως Οικουμενικών, από μεμονωμένο Επίσκοπο της Εκκλησίας είναι άγνωστη στην εκκλ. ιστορία και ως τέτοια θεωρείται ως μια μεμονωμένη καινοτομία.

Σημείωμα για την Ε Οικουμενική Σύνοδο

Στο Πηδάλιο υπάρχουν μόνο προλεγόμενα για την Ε Οικουμενική Σύνοδο επειδή  τα ελληνικά πρακτικά της Συνόδου δεν σώθηκαν, αλλά σώθηκε αντίγραφό τους στα λατινικά. Τα πρακτικά μεταφράστηκαν από τα λατινικά στα ελληνικά μόλις το 1985 από τον τότε επίσκοπο Νικοπόλεως & Πρεβέζης κυρό Μελέτιο Καλαμαρά..